LEIDSCH
DAGBLAD
Bus met 25 bruiloftsgangers - één
familie - door trein gegrepen
Haringvangsten heten heel sleelit
te zijn
)3ste Jaargang
WOENSDAG 26 MEI 1954
No. 28228
J. W. Henny
joofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.40 per kwartaal; f2.15 per maand; f0.50 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
1 ier doden en twintig gewonden
erwoesting en verschrikking bij Twijzel
(Speciale berichtgeving)
E«i zeer ernstig en buitengewoon tragisch ongeluk heeft gistermiddag
ijl gisteren in een deel van onze oplage vermeld even voor twee uur
id en verderf gezaaid in een grote Friese familie.
Een bus met 25 bruiloftsgangers is op de onbewaakte overweg in het
teht Zandbulten. nabij Twijzel. door een Diesel-electrische trein gegrepen.
De gevolgen waren vreselijk. Drie personen werden op slag gedood en
ta 20 gewonden, waarvan enkele zeer ernstig, moesten naar verschillende
ktnhuizen in Leeuwarden en Groningen worden vervoerd.
Van hen is één later aan de opgelopen verwondingen overleden.
Ooggetuigen van dit verschrikkelijke
ongeluk hoorden uit de ruine van de
bus het gegil en gekerm opstijgen van
de in paniek geraakte inzittenden. Zij
snelden toe en slaagden er slechts met
grote moeite in de slachtoffers uit de
verwrongen resten van de bus. waarin
zij bekneld zaten, te bevrijden.
In korte tijd lagen ruim twintig ge
wonden in de bermen van de spoordijk.
Nadat hun de eerste hulp was ver
leend spreidde men jassen en mantels
over hen uit om hen te beschermen te
gen de fel-schnnende zon. Het bleek
namelijk onmogelijk om zeer snel de oe-
schlkklng te krijgen over voldoende zie-
kenautos om een zo groot aantal ge
wonden te vervoeren
De ambulances uit de omgeving en uit
Leeuwarden en Groningen rukten uit.
maar het duurde toch nog -uim een uur,
voordat het laatste slachtoffer naar een
ziekenhuis gebracht kon worden.
Met de ziekenauto's uit Leeuwarden
kwamen direct enkele artsen mee. die
de gewonden, zoveel het in hun vermo
gen lag, ter plaatse behandelden
Het ongeluk gebeurde met de Diesel-
electrische trein, die om 13.25 uur uit
Leeuwarden vertrekt en om 14.23 in
Groningen moet aankomen. De trein
was om 13 45 uit Zwaagwesteinde ver
trokken en het ongeluk gebeurde en
kele kilometers voor Buitenpost, waar
de trein om 13.54 verwacht werd.
inzittenden van de autobus, met
van de chauffeur, be-
tot de familie De Haan. Zij
op weg naar Blya, nabij Dok-
naar S. de Haan in het huwelijk
treden.
i Zandbulten werd juist voor de on-
uakte overweg in de spoorlijn Gro
ten—Leeuwarden gestopt om nog
ule familieleden uit dit plaatsje op
ken de bus weer optrok en op de
wee kwam naderde van links, uit
richting Leeuwarden, in volle vaart
Diesel-electrische trein, een z.g.
engel", bestaande uit twee
ii:en. Juist op zijn zwakste plaats,
midden aan de zijkant tussen de
assen in, werd de bus gegrepen
over een afstand van ongeveer hon-
meter over de spoorbaan in Oos-
jie richting geschoven.
chauffeur heeft de naderende trein
l opgemerkt, hoewel het zicht ter
atse goed is en hij de zon vrijwel
(e rug had. De bus werd als het ware
de neus van de trein gevouwen er.
koppeling voor op de Diesel-elcctrl-
trein werd met enorme kracht de
binnengedreven.
Vrijwel geen der inzittenden bleef
Drie van de slachtoffers,
drie vrouwen, die in het midden
de bus aan de linkerzijde waren
werden door de geweldige
van de botsing de trein had
snelheid van ongeveer 90 k.m. per
ir direct gedood. Het waren Antje
liaan uit Kollumerpnnt, haar zus-
'i Houkje MectsmaDe Haan uit
Boostermolen en haar zuster Tine de
bin—Haima uit Kollum.
In het Leeuwarder ziekenhuis be
nei: later R. IJtsma aan zjjn ver
ngen.
Weerrapporten
(Van hedenmorgen 7 uur)
§1
ttiolm licht bew.
mist windstil 14 O
licht bew. zzo 4 22 O
licht bew. windstil 20 O
half bew. o 1 22 O
onbewolkt o 1 25 O
onbewolkt zo 3 25 2
zwaar bew. windstil 23 O
licht bev
licht bew.
onbewolkt
zwaar bew.
onbewolkt.
onhewolkt
licht bew.
onbewolkt
windstil 23
windstil 23
windstil 22
WEERBERICHT
Zonnig en warm
en een zwakke tot matige v.—
'Z'iidelfjke richtingen.
^gemaakt te 10 uur).
27 MEI
jïop- 4 31 uur; onder: 20.43 uur.
{hn op: 1.45 uur: onder: 14 49 uur.
te Katwijk te 10.22 en
.Doodtij).
De onbewaakte overweg ligt nog juist
in de gemeente Kollumerla ld. Toen de
tiein echter honderd meter verder stil
stond. stond zij in de gemeente Acht-
karspeien.
Dg wagenvoerder, de heer Barkhul
zen, uit Leeuwarden, zag het ongeluk
aankomen Ho opende direct de deur
van hel bestuurderscompartiment ln de
achterwand daarvan en verliet dit
Zoals alle elcctrische en Diesel-
electrische treinen was ook dit trein-
stelsel. voorzien van een automatische
beveiliging, de zg dodemansknop De
wagenvoerder moet deze tijdens het rij
den ingedrukt houden. Zodra hij haar
loslaat, wordt de stroom verbroken en
treedt tevens onmiddelliik een krach
tige luchtdrukrem in werking Dit ge
schiedde ook nu. zodat de trein ook
gezien de hoge snelheid op korte af
stand tot stilstand kwam. Maar toch
'l nummer bestaat uit 10 pagina's
Warm en zonnig
Het K N M 1. deelt mede:
Een belangrijk hogedrukeebied dat
zich uitstrekt van Noord-Scandlnaviè
over Duitsland tot Italië beheerst thans
et weer ln geheel West-Europa Over-
ecend Zuideliike winden voeren war
mere lucht naar het Noorden, waarbij
de maximumtemperaturen van dag tot
dag hoger worden tengevolge van de
krachtige zonnestraling. Maximumtem-
peratuien van meer dan 20 graden
komen thans voor tot in Lapland In
Frankrijk kwam op enkele plaatsen
gisteren het kwik reeds boven 25 graden
Het hogedrukgebled neemt nog stepds
in omvang en betekenis toe. waardoor
het depressiegehied op de Oceaan ten
Westen van de Britse eilanden nog geen
kans krijgt zijn Invloed verder naar het
Oosten uit te breiden dan tot Ierland
en West-Engeland. Wel vormde zich
een zwakke warmtestoring boven Zuid-
Frankrilk. welke daar enkele verspreide
onweersbuien veroorzaakte. Deze be
weegt In betekenis afnemend in Noor
delijke richting en zal waarschijnlijk
zonder noemenswaardige invloed op het
weer ln ons land uit te oefenen passeren
Er mag dan ook op Hemelvaartsdag op
warm en overwegend zonnig weer wor
den gerekend, waarbit de kans op vor
ming van locale warmte onweders in de
namiddag klein is Dc winden blijven
zwak tol malle iit Zuidelijke richtingen
Aan de kust kan echter tijdelijk een
wat koelere zeewind waaien.
De zwaar gehavende bus na liet
ongeval.
Nederlaag
voor Franse regering
TOCH DEBAT OVER INDO-CHINA.
Tegen de wens van de Franse rege
ring in heeft de Nationale Vergadering
besloten om volgende week Dindsag en
Woensdag een volledig debat over Indo-
China te houden
Tevoren had de vergadering met 385
tegen 231 stemmen een voorstel der re
gering om de kwestie van de datum vaii
het debat tot Dinsdag a.s. open te laten,
verworpen.
De socialistische afgevaardigde en oud
minister van oorlog Le Jeune, die de
campagne voor een spoedige behande
ling van de Indo-Chinese kwestie leid
de. verklaarde, dat de houding van mi
nister Bidault te Genève „wel eens niet
zou kunnen overeenkomen met de hoop
van de vergadering".
Hij verzocht de regering ook uit te
leggen, hoe zij van plan is de veiligheid
van de Franse expeditionnaire macht m
Indo-China ter sterkte van 200.000 man
te verzekeren. „Verklaringen zijn nood
zakelijk. omdat de situatie met het ver
strijken van de dagen kan verergeren,
aldus Le Jeune.
Het kabinet-Lanlel. dat de jongste
vertrouwensstemmlng met een meerder
heid van slechts twee stemmen over
leefde. kan een stormachtig debat tege
moet zien. tenzij te Genève tegen die
tijd enige wezenlijke voortgang in de
richting van een bestand zou zijn ge
maakt.
Churchill: Engeland handhaaft
zijn politiek
Getracht Amerika te kalmeren
In het Lagerhuis heeft sir Winston
Churchill gisternamiddag nog eens
herhaald, dat de Britse politiek in
zake Indo-China onveranderd blijft.
Hij distancieerde zich opnieuw van
het door Amerika voorgestelde verde
digingspact.
Hij zelde. dat het een aanzienlijke tijd
zou duren, voordat het tn werking zou
kunnen treden. Het is duidelijk dat
Churchill hiermede bedoelde, dat er op
het ogenblik nog niet over dient te
worden gepraat omdat dit de kans od
een regeling in Genève in gevaar zou
brengen
Engeland voelt er niets voor om over
haast een pact in elkaar te timmeren.
temeer daar het slagen daarvan zal af
hangen van de moeilllk te verkrijgen
medewerking der Aziatische deelgeno
ten Churchill zeide ook 'nog eens uit
drukkelijk, dat de staf-besprekingen
(tussen de Ver. Staten. Engeland. Frank
rijk. Australië en Nieuw Zeeland i ge
heel los staan van een eventuele pact en
dat deze geen nieuwe verplichtingen
met zich mede brengen
Over Genève zeide hij: „Ons hoofd
doel op de conferentie is vruchtbare
resultaten te bereiken, vriendschappe
lijke contacten tussen de deelnemers tot
stand te brengen, daarbij ten nauwste
samen te werken met de landen van
het Britse Gemenebest hetgeen we
doen en met onze geallieerden en",
zo voegde Churchill er letterlijk aan
toe. „met de Verenigde Staten, met wie
wij zovele kostbare banden bezitten
Deze zin had Churchill kennelijk aan
ziin verklaring toegevoegd om de ge
prikkelde Amerikanen te kalmeren.
Het Labourlid Woodrow Wyatt vroeg
de premier er aan te denken dat het
belangrijk was, dat alvorens een Zufd-
Oost Aziatisch defensieverdrag te vol
tooien, er een regeling diende te zijn
in Indo-China. of dat er lang genoeg
diende te worden gewacht, totdat dc
wereld ln staat was te constateren, dat
de communisten liever wilden doorvech
ten dan onderhandelen.
Churchill antwoordde, dat Eden. als
hit kennis nam van wat er in het Lager
huis gebeurde, ongetwijfeld aandacht
zou schenken aan dit door Wyatt ont
wikkelde argument
liep de trein bij deze botsing geen aan
zienlijke schade op. Het bleef bij enkele
deuken en bulten.
Het mag een wonder heten, dat de
benzinetank van dc autobus niet ver
nield is en dat de benzine niet in
brand vloog. Deze tank bevond zich
namelijk aan de linkerzijde van de
bus. even voor het midden. De de bus
binnengedrongen koppeling van de
trein Ls hier rakelings langs gegaan.
Wanneer brand was ontstaan, waren
de gevolgen van 't ongeluk zeker nog
veel ernstiger geweest. Het is immers j
zeer de vraag of men dan de beklemd
zittende slachtoffers uit de wrakstuk
ken van de bus had kunnen redden.
De passagiers van de trein, waarmede
net ongeluk gebeurde, hebben de reis.
z(j het met vertraging, per bus kunnen
voortzetten. Tot de baan geruimd was.
ter plaatse is slechte enkel spoor, werd
de dienst Groningen—Leeuwarden on
derhouden. doordat de treinen respec
tievelijk tot Buitenpost en Zwaagwest
einde reden. Tussen deze beide stations
zorgden bussen voor het vervoer.
Om kwart voor vijf werd de normale
dienst hervat.
Op de plaats van de ramp waren spoe
dig verschillende autoriteiten aanwezig.
De Rijkspolitie was snel met veel man
schappen ter plaatse. De genomen maat
regelen werden geïnspecteerd door de
gewestelijke commandant, de kolonel G.
H. van Helden, en de districtscomman
dant, de overste A. S. Vochteloo. Van
de zijde der Nederlandse Spoorwegen
en aanwezig de Inspecteur van liet
Vervoer, ir J van Roggen, en de hoofd
ingenieur van de weg. ir. C M. Ko>:
De Officier en de Substituut-Officier
an Justitie te Leeuwarden mr H Ge-
linck en mr H. Kuypers, stelden ter
plaatse een officieel onderzoek in naar
de toedracht.
Onder de gewonden bevinden zich
twee dames wier toestand zeer ern
stig is. Het ziin mevrouw I.llsma—Dc
Haan. de vrouw van het gisteravond
overleden slachtoffer, die tc Lecuwaï -
den in het Sint BonHarius Hospitaal
ligt. en Martje Broersma. die met een
schedclbasisfractuur in het Acade
misch Ziekenhuis tc Groningen is op
genomen.
In de Ahoy-hallcn tc Rotterdam
liecft de Nederlandse Minister-Pre
sident. dr W. Drees gisteren de ten
toonstelling ..ter bevordering van
handvaardigheid en gerichte vrije
tijdsbesteding" ,.De Gouden Scha
kel" geopend. Zowel door groepen
en clubs als door particulieren zijn
op de tentoonstelling werkstukjes
ingebracht die ieders bewondering
oogsten. Er is een uitgebreide keur
van modellen te bezichtigen, maar
daarnaast ook wel nieuwe uitvindin
gen en uitvindinkjes die wellicht op
deze wijze hun weg naar het prac-
tisclie gebruik vinden.
Dr. W. Drees, na de opening van de
expositie, bij enkele modellen, uit
de massa die is tentoongesteld.
Osenblik van eerste aanvoer
nog volledig vraagteken
Vannacht ging deel aan schot
tussen 55 en 56 graden N.br.
De eerste berichten uit zee van de
haringvissers, die voor de nieuwe teelt
zijn uitgevaren, plegen verwarrend en
misleidend te zijn. Dit jaar is dat dub
belop het geval.
De eer «en de baten) van de eerste
aanvoer van Hollandse Nieuwe worden
door de vissers verdedigd met alle mid
delen. en daarbij behoort zeker de ge
heimhouding over goede vangsten en het
zwijgen over het tijdstip, wanneer die
vangsten aan de wal verwacht kunnen
worden Dit jaar. nu de schepen uit
IJmuiden om twaalf uur des nachts in
plaats van zes uur des ochtends vertrok
ken zijn. hebben zij kans gekregen. Zui
delijker dan gewoonlijk, dus op minder
goede haringgronden. een etmaal eerder
aan schot te gaan. Dit brengt de moge
lijkheid mee. dat de eerste Hollandse
Nieuwe een vol etmaal eerder wordt
aangevoerd, maar zelfs nog omdat de
afstand tot de aanvoerhaven geringer
is dan gebruikelijk, terwijl een etmaal
eerder gehaaid wordt. Bij een slechte
vanest in die afgelopen eerste nacht
kunnen de schepen nog Noorderlijker
stomen om op de echte haringgronden
in de komende tweede nacht hun geluk
opnieuw te proberen.
Het is begrijpelijk, dat schepen, die
besluiten direct na de eerste vangst, in
dien deze redelijk is. naar huis te varen,
dit niet wereldkundig zullen maken. Zij
doen er het zwijgen toe om niet anderen
in de verleiding te brengen ook een gooi
te doen naar de eer de eerste te zijn.
WAT BEKEND IS
Nu zijn in de afgelopen nacht blijkens
de opgevangen radioberichten onge
veer 25 loggers van Scheveningen en
Vlaardingcn tezamen aan schot ge
gaan iets Zuidelijker dan de 5fie breed
tegraad. De VL 85 wierp om 9 uur als
eerste van deze vloot dc netten uit. in
een snel tempo wat mogelijk was
doordat de netten eerst aan boord nat
gespoten waren.
Over de Katwijkers is zo goed als niets
met zekerheid bekend. Zij waren over
de radio zwijgzaam, en bovendien was
de ontvangst aan wal uitermate slecht
Fn hoe de vangsten zijn geweest?
Waarschijnlijk slecht, heel slpcht. Op
de beviste gronden. 120 mijl zuideliiker I
dan gewoonlijk, werd noe heel weinig
haring aangetroffpn. althans als we I
de daarover ontvangen beriehtpn
mogen geloven. Sommige schepen von
den bv. slechts dertig haringen in de
vleet, andere haalden een oogst van
nog geen kantje binnen. De Katwijken
Borneo meldde de vangst van één
kantje.
Theoretisch zou het mogelijk zijn. dat
reeds in de komende nacht, misschien
zelfs kort voor middernacht, de eerste
Ja eer in IJmuiden binnenloopt. Waar-
schijnliik is dit echter niet. Indien de
v mesten inderdaad zo maximaal slecht
zijn. loont het zelfs niet voor een Jager.
DRIE MOGELIJKHEDEN
Er bestaan verschillende mogelijkhe
den. De schepen die in de afgelopen
nacht gevist hebben, keren direct naar
huis terug met geringe vangsten, zij
blijven op die Zuidelijker plaats om
in de komende nacht hun magere tot
redelijke vangsten op te voeren, of zij
stomen naar het Noorden om een gooi
te doen naar een werkelijk goede
Tangst, die dan Vrijdag aan de wal
zou kunnen worden gebracht door
snelle jagers.
Zoals wij in het becin reeds zeiden is
stomen. Temeer aangezien het morgen het heel moeilijk, om op het ogenblik
Hemelvaartsdag is en de aanvoer dus reeds enige voorspelling te doen om
niet afgeslagen kan worden De reder trent het tijdstip van de eerste aanvoer,
zou dan slechts zelf de vangst kunnen Achter dit tijdstip staat vooralsnog een
opkopen en zelf distribueren, waardoor heel. heel groot vraagteken Voor ko-
echter een groot deel van de extraver- mende nacht kan het niet zijn. Het zal
diensten verloren zou gaan En het gaat wel later worden, en op z'n laatst Vrijdag
Ker slot van rekening wel enigszins om in de loop van de dag. Zeker is wel. dat
et (hardei spel. maar toch hoofdzake- de Hollandse Nieuwe" ln aantocht is.
lijk om de knikkers, zelfs al zouden op Hoeveel? Ook dat is een open vraag,
den duur de knikkers ruimer vloeien waarop wij eerst de komende dagen
indien het spel gewonnen werd. 1 antwoord jaar-
1 antwoord kunnen geven.
West-R.T.C. eindigt
3 Juni
Compromis over diverse
artikelen
Als resultaat van de in gunstige
sfeer verlopen RTC voor de West kan
hel volgende vermeld worden.
1. Een compromis over artikel 1, dat
de positie van de Kroon vastlegt.
2. Een Nederlandse concessie met be
trekking tot de omschrijving van de
bevoegdheden der procureurs-gene
raal in Suriname en de Antillen.
3. Het besluit, noe slechts één plenaire
zitting te houden (op 1 Juni) en
daarna op 3 Juni in de zaal van de
Eerste Kamer de openbare slotzit
ting tc doen plaats vinden.
Op het punt van artikel 1 van het
ontwerp-statuut Is de Nederlandse dele
gatie ingegaan op de suggestie van de
Surinaamse afgevaardigden, dat de
woorden „overeenkomstig de Grondwet"
in dit artikel overbodig zijn.
Daartegenover ls ten overvloede het
I Bij haar werkbezoek aan de pro
vincie Groningen heeft H.M. Konin
gin fuliana o.m. 'een bezoek ge
bracht aan de Theda Manslwlt-
landhouwhuishoudschool te Haren.
I In de school bood een leerlinge.
j Rietje Dijkhuis aan H.M. een taart
aan. die in de school werd gebak
ken door de leerlingen.
H.M. neemt van dc trotse leerlinge
dc taart in ontvangst.
MORGEN GEEN „L.D."
In verband met de Hemelvaartsdag
zal ons Blad morgen niet verschij
nen en zullen onze kantoren de ge
hele dag gesloten zijn.
woord „erfelijk aan de tekst van dit
artikel toegevoegd en is bovendien de
redactie van artikel 5 van het statuut
verbetera
Artikei 1 zal ln ae nieuwe lezing, die
gisteren zonder discussie is aanvaard,
lulden „De Kroon van het Koninkrijk
wordt erfelijk gedragen door Hare Ma
jesteit Juliana prinses van Oranje-Nas-
sau. en bij opvolging door Haar wettige
opvolgers.'
Daarnaast luidt artikel 5 nu „Het ko
ningschap met de troonopvolging, de in
het statuut genoemde organen van het
Koninkrlik. de uitoefening van de ko
ninklijke ei. de wetgevende macht in
aangelegenhelden van het Koninkrlik
worden, voor zover het statuut hierin
niet voorziet, geregeld in de Grondwet
van het Koninkrijk."
IMIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllllllllllllillililiiillillliiilllllllllllllllllllillI
Had Schweninger
goede vangst?
Nader vernemen wij, dat een
Schcveningse logger, waarvan de
naam niet oekend is. in de afgelo
pen nacht op 200 mijl van IJmui
den. benoorden de Dnsrgershank
waar ook enkele Katwijkers gevist
hebben, ongeveer 34 kantjes heeft
gevangen. Onder de heersende om
standigheden zou dat een mooie
vangst zijn. die zeker aanleiding zou
ziin om onmiddellijk de steven te
wenden en reeds in komende nacht
de eerste Hollandse Nieuwe aan de
wal te brengen.
De hoogste Katwijksc vangst
schijnt die van de Borneo te ziin,
die één kantje ving. Voorts schijnt
de KW 5 op honderd haringen na
één kantje gevangen te hebben.
Maar van vele Katwijkers is
.liets bekend, b v. van de Katwijkers
die gevist hebben in de omgeving
naar ook de ongenoemde Schwe
ninger 34 kantjes in dc wacht
sleepte.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim
De gewonden
van Dien Bien Phoe
Gisteren zijn 148 gewonden uit Dien
Bien Phoe geëvacueerd. Het hoogste
aantal tot nu toe In het geheel zijn
thans 710 gewonden weggevoerd
Ook de eerste twaalf Vietnamese ge
wonden zijn in Hanoi aangekomen. Hun
toestand was erg slecht.