LEIDSCHl
BDAGBLAD
weerbericht
93ste Jaargang ZATERDAG 22 MEI 1954 No. 28225
nwwri t. w Herau DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN wltM Gta> 57055
q-oidredactle: B W. Menkhorst en J. Brouwer f6.40 per kwartaal; f2.15 per maand; f0.50 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Dank U, Majesteit en
Koninklijke
Hoogheid!
pT Is aan geen twijfel onderhevig
dat het bezoek, dat Koningin Ju-
11?na en Prins Bernhard in de bei-
aande dagen aan de Sleutel
en haar omgeving hebben willen
tmgen, de eeuwenoude banden tussen
oranjehuis en Leiden - zo mogelijk -
heeft versterkt,
hebben er naar gestreefd om door
.•ddel van uittvoerige reportages, zo-
~tl h woord als in beeld, tot uitdruk-
te brengen hoezeer dit bezoek aan
F^.iitreek, Merengebied en onze stad -
geografisch en economisch centrum
beide distneten - op de allerhoogste
-h)5 is gesteld.
AAR wij zijn er ons anderzijds zeer
wel van bewust, dat ondanks de
uitgebreide reproductie van deze
drukken en ondanks de hartelijke
jpontanltelt van alle ontvangsten, daar-
op onvolkomen wijze tot uiting is ge-
tvnen de algemene waardering en diepe
sondering voor de manier waarop
Hire Majesteit en Zijne Koninklijke
Hwgheid hun taak tijdens dit „werkbe-
joek" hebben vervuld.
Het sterk-gecomprimeerde, dooh des-
tadanks uitermate omvangrijke pro-
pimma van dit tweedaagse bezoek moet
de Vorstelijke Gasten het uiterste
hun belangstelling en van hun
lelijk zowel als physiek concentra
tievermogen hebben gevergd.
Maar wie wij ook spraken, of het nu
burgemeester van Woerden, Alphen.
A;lemade of Leiden was. de directrice
van Sint Ursula in Nieuwveen of een
verkmeester in een Leidse industriële
cdtmemlng, iedereen was diep onder
indruk van de charmante wijze,
nirop zowel Hare Majesteit als Zijne
Koninklijke Hoogheid allen zijn tege-
Boel getreden en van de hartelijke,
nrm-menselijke belangstelling, waar-
rede zu kennis namen van alle vraag-
tutten en facetten van het maatschap-
peltjke en economische leven, waarmede
i; werden geconfronteerd.
Deze constatering, menen wij. dit be-
Kk overziende, stemt tot diepe dank-
Surhe.d
waar en wijsgerig woord zegt. dat
de waarde en het zwaartepunt van
laikrervulling niet liggen in de
luk zelve, maar in de vervulling er-
"n.
Met betrekking tot dit laatste past
sleehts één kwalificatie: waarlijk Ko
ninklijk.
Ook daarvoor Majesteit en Ko
ninklijke Hoogheid, héél, héél, harte
lijk dank!!
Stassen contra Mc Carthy
Harold Stassen. Amerika's admmistra-
j: van de hulp aan het buitenland.
!t op een persconferentie verklaard
i: de rede. die McCarthy deze week m
O. Senaat gehouden heeft, zo goed .ils
in a tot z gelogen is.
McCarthy critiseerde toen het toezicht
Ce handel tussen Oost en West. Hij
Gehuldigde Engeland o.m. van plan-
wn om wapens naar het Sovjetblok te
'Tien, Volgens Stassen heeft McCarthy
«»ust onwaarheid gesproken. Stassen
'"'acht niet dat McCarthy's verkla
pten veel gewicht In de schaal zullen
bij het vaststellen van het pro
oor 1955 van hulp aan het bui
tenland. „De betrokken commissies
leunen de feiten," zei hij.
West-R.T.C. vergadert in besloten
sfeer
Gematigd optimisme is gewettigd
(Van onze parlementaire redacteur)
De „Ronde Tafel Conferentie", waarin
thans het Ontwerp-Statuut ter dis
cussie is gesteld, voltrekt zich achter
gesloten deuren en voor zover de
delegatieleden zich in het openbaar
vertonen, betrachten zü een grote
mate van geslotenheid.
Niettemin schünt de algemene indruk
wel gerechtvaardigd dat de sfeer,
waarin het gesprek wordt gevoerd, op
de eerste dag althans bijzonder goed
was en dal rr aanleiding is voor een
gematigd optimisme.
Eén opmerking, tijdens de openings
zitting door de voorzitter van de Antil
liaanse delegatie, dr da Costa Gomez,
gemaakt, heeft echter duidelijk gemaakt
dat de enscenering van deze conferentie
ook naar het oordeel van de West een
weinig gelukkige is Want zó ooit, dan
had men door meerdere openbaarheid
de zaak. waarover in Den Haag beslis
singen moeten worden genomen, thans
meer direct in het centrum van de
publieke belangstelling kunnen plaatsen
De voorlichting pver Suriname en de
Ned. Antillen is bepaald gebrekkig en
te enen male onvoldoende. Daarin is
de West te kort geschoten, maar de
tekortkomingen liggen ook aan Neder
landse zijde. Een behandeling van de
toekomstige verhouding tussen Neder
land en de West achter gesloten deuren
is zeker niet dienstig om de belangstel
ling gaande te houden.
Hoe dit zij, naar uit een communiqué
van gisteren valt op te maken, zijn er
enige vorderingen gemaakt.
De Surinaamse delegatie heeft doen
weten dat zij geen bepaalde artikelen
ter sprake zal brengen. Het Ontwerp
statuut ls door Suriname zonder voor
behoud aanvaard.
Nu zijn op enkele artikelen door de
Nederlandse delegatie wijzigingen voor
gesteld In de eerste plaats is een wijzi
ging voorgesteld van art. 1. van het
Ontwerp Statuut, dat daardoor zou
gaan luiden' „De Kroon van het
Koninkriik wordt overeenkomstig de
bepalingen van de Grondwet gedragen
door HM Juliana, Prinses van Oranje
Nassau, en bij opvolging door haar
wettige opvolgers". Door deze redactie
wijziging wordt het Ontwerp Statuut
aangepast aan de formulering van de
Grondwet Van de ztide van de Suri
naamse delegatie werd aangevoerd, dat
het statuut een reeeltng van de hooeste
orde is en dat nu dit statuut reeds be
gint met te verwijzen naar de Grond
wet Naar de opvattine van de Suri
naamse delegatie zouden de woorden
„overeenkomstig de bepalingen van de
Grondw»t" kunnen vervallen Geen
principiële zaak. althans niet als zoda
nig gesteld, maar een oplossing is er
n-et over bereikt De Nederlandse j
de'ecatie zal zich nader beraden.
Met betrekking tot de positie van de i
P-ocureur-G'nernal werden van Suri
naamse en van Antill'aan'e ziid» voor- j
lopie bezwaren to* uitdrukking gebracht
Vandaag zal d»ze kwestie in klein
comité worden besproken De volgen 'e
plenaire zitting zal a.s. Dinsdag worden
gehouden.
De grote kluif is echter de behande
ling van art. 15 var? het ontwerp. Dit
artikel bepaalt dat indien en voor
zover een voor-tel tot «•ijririn» van
het s'at'"-* afwijkt van de Grondwet,
het voorstel behandeld wordt als een
voorstel tot wjjziging van de Grond
wet. met dien verstande echter, dat
na de ontbinding der Staten Generaal
optredende nieuwe Kamers de voor
gestelde wijziging kunnen aannemen
bü volstrekte meerderheid, zoals voor
voorstellen tot wijziging van de
Grondwet is voorgeschreven. In be
paalde Nederlandse kringen is be
duchtheid gerezen, dat aanvaarding
van deze bijzondere procedure de
mogelijkheid tot uitholling van dc
Grondwet zou bieden.
Gisteravond heeft de Regering ter
gelegenheid van de RT.C in de Rid
derzaal gerecipieerd Vele leden van de
delegaties, ministers, leden van de Raad
van Staten, Kamerleden en vooraan
staande figuren uit het bedrijfsleven
woonden deze receptie bij, waar minis
ter-president dr Drees en minister
Kernkamp hun gasten ontvingen.
Dr Malan tachtig jaar
Heden viert de Zuid-Afrikaanse mi
nister-president. dr Daniel Francois
Malan. zijn tachtigste verjaardag Hij
werd geboren op de boerderij van zijn
vader te Riebeeck-West in de Kaap
provincie.
Vice-Admiraal Turener joy van
de Amerikaanse Marine, links bij de
railing, groei de erewacht van de
koninklijke Nederlandse Marine bij
zijn afscheid na een bezoek aan de
Zeven Provinciën" bij het bezoek
van het schip aan Annapolis. Admt-
\raal Joy is directeur van de Ameri-
ll.aanse Marine-academie Ie Anna-
polis (Maryland). Vijftig Neder-
Ylandse en zeven Indonesische adel-
I borsten van ..De Zeven Provinciën"
brachten een bezoek aan de Marine
Academie, waar zij de gasten waren
1 on dc Amerikaanse adelborsten en
aan sommige onderdelen van de
training deelnamen.
Zweden gaat drankrantsoenering
afseliaffen
Details nog te regelen
In Zweden wordt veel gedronken, zo
veel dat het alcoholvraagstuk er een van
de allerbelangrijkste onderwerpen van
binnenlandse politiek is geworden. In
1953 werden 41.400 Zweden wegens open
bare dronkenschap veroordeeld dui
zend minder dan het jaar daarvoor
en het aantal veroordelingen wegens
dronkenschap achter het stuur steeg van
743 tot 900 Volgens de drankbestrijders
staat in Stockholm 14'; van het aantal
mannen boven 25 jaar als drankmis
bruikers bekend en het aantal zieke
alcoholisten in het hele land wordt op
meer dan honderdduizend geschat. Nu
wil dit natuurlijk niet zeggen, dat alle
Zweden dronkaards zijn. verreweg de
meesten zijn dat niet. Het pijnlijke is
echter, dat velen die geen maat kunnen
houden die aan het van overheidswege
toegestane rantsoen niet genoeg hebben
of daarvan wegens wangedrag verstoken
zijn, zich buiten de landsgrenzen scha
deloos proberen te stellen Toen het
paspoort in het inter-Scandinavische
verkeer was opgeheven, kreeg men in
Denemarken een invasie te verwerken
van Zweden, die speciaal kwamen om
te drinken en die de veerboten over de
Sont onveilig maakten. De Kopenhaagse
politie neeft vorig Jaar zelfs aan dronken
Zweden moeten verbieden, aan land te
gaan en ook dit Jaar hebben zich op
de ponten alweer onverkwikkeliike tone
len afgespeeld.
Is de drank dus een belangrijke fac-
j tor in de Zweedse samenleving.de drank
bestrijding is het niet minder. Geheel-
I onthouders en voorstanders van matig
heid werken samen en behalve het par
ticulier initiatief doet, ook de overheid
j het hare. Niet minder dan een derde
van het aantal parlementsleden is drank-
bestrijder. Er is een tendenz om de
[dionkaard in de eerste plaats als pa-
[tient en niet als wetsovertreder te zien;
lei wordt gewerkt voor de stichting van
verwachtte. De minister van financiën,
Eköld, heeft de voorstellen van het
comité, na er zelf de nodige wijzigingen
ln te hebben aangebracht, aan de Rijks
dag voorgelegd en deze is met de de
batten begonnen. Heden zal waarschijn
lijk de beslissing vallen en het is te ver
wachten, dat de volksvertegenwoordi
gers althans wat de hoofdzaken betreft
met de minster mee zullen gaan, zodat
het motbok op 1 October van het vol
gende jaar verleden tüd zal zijn.
Over vele detailkwesties heerst nog
wel verschil van mening. Zo bijvoorbeeld
over de vraag of men voor 1 Octooer
1955 alvast door een geleidelijke ver
hoging van het rantsoen de overgang
naar de algehele vrijheid moet voorbe
reiden.
Groeiende onzekerheid
Weerrapporten
f I (Van hedenmorgen 7 uur)
Stockholm geh bew. o
regen no
wnnazen onbewolkt zzw
erdam regenbui zw
talk
■Meuuc
Pttaoble
Afnemend buiïg
j*Bilt verwacht tot morgenavond;
Tlanngen maar ook plaatselijk en-
buien. Zwakke tot matige wind uit
"Hopende richtingen In het Westen
rj% WranderiDg in temperatuur, in
len vannacht iets kouder, maar
r?en overdag iets hogere tempera-
*ffn dan vandaag.
(Opgemaakt te 10 uur)
23 MEI.
&W °P 4 36 uur: onder 20.38 uur.
jj»*n op 0 31 uur: onder: 9 27 uur.
„«o»?water te Katwijk te 6.32 en 1859
'24 5 te 7 15 en 19.48 uur).
0,1 nummer bestaat uil 10 pagina's
en een Bijvoegsel.
Koning Hciakon
12 Augustus in ons land
Het ministerie van Buitenlandse Za
ken deelt mede. dat het bezoek, dat Z M
Koning Haakon van Noorwegen in Aug.
aan Nedenand zal brengen, enkele da
gen vervroegd is
Zijne Majesteit zal 12 Augustus hier te
lande arriveren en hit vertrekt 14 Aug
Oorsprnnkeliik was het bezoek vastge
steld op 16, 17 en 18 Augustus.
Een automatische zichzelf op- van een inrichting, welke het onno-
ouwende remparachute - voorzien dig maakt dat snelle vliegtuigen aan
hel eind van de landingsbaan hun
rcmparacliule loslaten, waardoor
deze meestal verloren gaat - is
dezer dagen op het Dunsfold vlieg
veld in Surrey. Engeland, gede
monstreerd. Met het nieuwe appa
raat kan de piloot voor het landen
een parachute openen die hij. nadat
de landingssnelheid voldoende is
gedaald door een electrische lier
automatisch weer kan opvouwen.
De parachute is dan meteen weer
gereed om opnieuw te worden ge
bruikt.
poliklinieken en voor uitbreiding van
het wetenschappelijk onderzoek.
Met verdubbelde ijver gaat men dit
werk aanpakken, nu binnenkort de
drankrantsoenering zal verdwijnen. 40
jaar lang hebben de alcoholconsumentcn
hun winkelaankopen in hun „motbok" of
„contraboek" moeten la*eo aantekene^
en konden ze niet meer dan een be*
paalde hoeveelheid sinds de laatste
oorlog maximaal drie liter per maand
krijgen.
Na jarenlange studie ls het „nuchter
heidscomité" begin vorig jaar tot de
conclusie gekomen, dat het „motbok".
destiids ingevoerd op initiatief van de
nu 75-jarige dr I. van Bratt, het drank-
verbruik eerder gestimuleerd heeft dan
omgekeerd Menigeen is ertoe gekomen,
ziin hele rantsoen op te nemen en velen
beschouwen het „motbok" als een be
wijs van mondigheid, meende het comité
De stelling dat het motbok het drinker.
bevorderd zou hebben is in de zeer uit- Het gaat te Genève van kwaad tot
voenge debatten die in het afgelopen erger! Al tracht men in het Westelijk
jaar aan de kwestie zijn gewijd, van Kamp ook met de uiterste middelen de
vele kanten bestreden, maar wel is men eenheid nog te suggereren, in vverkelijk-
het er vrfj algemwnovCTeenaidathet heid is deze volkomen afwezig en de
beste oplossing zou wellicht zijn een
eerlijke erkenning van de tweespalt en
een retireren op posities, die wel ge
meenschappelijk kunnen worden behou
den.
Voor de Rus blijft die tweespalt na
tuurlijk niet verborgen en juist het ver
heimelijken van de kJoof. die voorname
lijk Amerika en Engeland scheidt, geeft
het Kremlin gelegenheid om het zaaien
van verdere scheld in gsbacillen scherper
dan ooit voort te zetten
Zoals gezegd, de kloof, die in het Wes
telijk kamp is ontstaan, ligt in hoofd
zaak tussen beide Angel-Saksische lan
den. maar een breuk is het niet. geluk
kig En zover zal Londen het ongetwij
feld ook niet laten komen'
Niettemin ls de positie van het Westen
tengevolge van die Brits-Amerikaanse
controverse er natuurlijk niet beter op
geworden en meer dan de conferentie
te Genève zelve komt het belang naar
voren om het ingetreden verschil van
mening practisch te doen verdwijnen.
Vermoedelijk gaat Eden daarom heden
naar Londen om besprekineen te voeren
met Churchill en het kabinet!
De onenigheid komt in hoofdzaak
direct voort uit de volkomen onvoldoen
de voorbereiding in het Westelijk kamp
van de Geneefse conferentie Het is
bekend, hoe deze bijeenkomst met de
landen van achter het IJzeren Gordijn
Amerika feitelijk is opgedrongen
Washington zag. na het mislukken
der Berlijnse bijeenkomst met Moskou,
eeen heil in het voortzetten der bespre
kingen over vraagstukken, waarover in
het Westeliik kamp groter verschil van
mening bestond dan over de kwesties
Duitsland en Oostenrijk Washington
heeft echter moeten 'oegeven. Amerika
kwam evenwel naar Genève in de vaste
overtuiging, dat er toch niets te berei
ken zou ziin en stelde op deze veronder
stelling direct zijn ganse politiek in.
Dulles wilde direct voortgaan met het
stichten van een soort Nato-verband
voor Zuid-Oost-Azië en het treffen van
maatrpzelen om te trachten verdere
vooruitgang van het communisme daar
te stuiten. Engeland stelde zich daar-
entecen op het standpunt, dat eerst het
resultaat der conferentie moest worden
afgewacht. En waar Dulles rustig voort
einc. moest er derhalve wrijving ont
staan.
Intussen gaf deze gang van zaken
Molotof en ziin aanhang eerede aanlei
ding om de bekende politiek van schljn-
concessles voort te doen duren, doch :n
wezen vast te houden aan zijn concep-
Vliegers van de Koninklijke
Luchtmacht hebben dc afgelopen
twee dagen moeten bewijzen, welke
kansen zij maken op hun basis te
rug te keren als zij in geval van
oorlog boven vijandelijk gebied zou
den worden neergeschoten. Zij
werden 's avonds in kleine groepjes
op verscheidene punten ten Oosten
van dc IJsscl met vrachtauto's af
gezet, met dc opdracht, met behulp
van de ondergrondse beweging'.
uitmaal bestaande uit leden van de
i Luchtwachtdienst, naar een lijn 45
km verderop tc trekken naar het
Westen. Zij waren alleen in het be
zit van een kompas, een kaart en
cèn Rijksdaalder en mochten niet
..liften"
Niet allen slaagden er in aan de
..vijand' te ontkomen. Hier zien we
een gesnapte vlieger tijdens een
kruisverhoor door een vijandelijk
officier.
Plannen voor bestand
in Vietnam
NIET VOOR LAOS EN CAMBODJA
De negen landen, die trachten een
einde te maken aan de Indochinese oor
log. hebben gisteren besloten Maandag
a s. op de volgende geheime vergadering
over deze kwestie te beginnen met de
besptekinc van een uit vijf punten be
staand plan voor een bestand, aldus is
in conferentiekringen vernomen.
Het plan omvat
1 Een staken van het vuren;
2. Zones waarin de strijdkrachten van
belde partijen opnieuw moeten
worden gegroepeerd.
3 Maatregelen ter voorkoming van
militaire versterking tijdens het be
stand.
t Bestandscontrole.
5 Garanties legen schendingen.
Dit besluit werd genomen op de lang
ste tot op heden gehouden zitting, die
vier uur en een kwartier duurde.
Naar in conferentiekringen is ver
klaard begon men met een bespreking
van de vraag, of vertegenwoordigers van
de twee tegenover elkaar staande com
mandos in Indo-China naar Geneve
Geen bouwstop;
wel enige regulering
De minister van Wederopbouw
Volkshuisvesting overweegt in hoeverre
de bouwactiviteit In bepaalde sectoren
van de bouwnijverheid zou kunnen woi-
den afgestemd op de bouwcapaciteit, Hij
denkt hierbij aan een regulering van de
afg'fte van de Rijksgoedkeuringen voor
bouwwerken bulten de woningbouwsec
tor. Van een bouwstop zal evenwel geen
sprake zijn.
deden de Russen enkele weinig om het
lijf hebbende toezeggingen.
Zolang Moskou en Peking vrije ver
kiezingen blijven afwti'en onder toezicht
van de N.V. zal voor Korea geen oplos
sing ziin te vinden en in Indo-China,
waar de positie der Fransen al bijzonder
slecht 's ceworden na de val van Dien
B'en Phoe en de delta van de Rode
ln direct gevaar is eekomen. de
moeten worden uitgenodigd. Men is
overeengekomen Maandag de besprekin
gen over dit punt voor te zetten.
Het besluit om de vijf algemene begin
selen voor een bestand te bespreken -
werd genomen op voorstel van Molotof. b°'. vraagstuk Korea noch dat van Indo-
nadat een lang debat over oorwaarden 9h.'na ln "ezen V'erder is eebrach.
voor beëindiging van de militaire actie h"Ha" °"cco"
in Laos en Cambodja vruchteloos was
gebleven.
Eerder was overeengekomen, dat als
basis voor onderhandelingen over een
bestand het Franse plan van vijf punten
voor Vietnam en militaire clausules van
de vredesvoorstellen der Vtctminh-op-
standelingen zouden worden genomen.
Doch deze overeenkomst strandde, toen
het tot een discussie van de beginselen laa,,st* P0S.I,1P. der fransen ln Vietnam,
voor beëindiging van de strijd in Laos ca-ï' t!, a beter
en Cambodja kwam T, k C ,'J1 °Penbare "«ineen
Minister Btdault verklaarde, dat z«n ber7l,te"; 7 daar bleef
aanvaarding van Molotofs voorstel niets "7s m7n
afdeed van de Franse opvatting, dat JS£T„rd 'ot Jjf! sy,stefnl de,I
Cambodja en Laos los van Vietnam ^prt*'npen* ,ma3' veel heeft ook dlt
moeten worden behandeld. w opgeleverd
In Franse delegatiekringen verklaarde Niettemin, zij worden nog voortgezet!
men. dat „enige vorderingen" ziin ge- n,^k ™ds ?aa minister
maakt, doch volgens de Amerikaanse KTJE? ^met, zl,n D:anno"
delegatie ia dat niet het «reval en ^ndt hij voldoende Steun om VOOrt
delegatie is dat met het getal. te caaT1 Tof concrete voorstellen is het
Lester Pearson, de Canadese minister noc niet gekomen maar ziin verklaring
van buitenlandse zaken, is per vliegtuig desnoods zonder Engeland te zullen
van de Canadese luchtmacht uit Geneve dooreaan. dat zich door India iaat
naar Parijs vertrokken, vanwaar hu 'eruehouden. getuigt van de vaste wil
naar Ottawa zal doorreizen Als het no- een Nato voor Zuid-Oost-Az'ë te doen
dig is. zal ik gaarne naar Genève terug- ontstaan Frankriik Australië Nieuw-
komen, zo zeide hij bit het afscheid Zeeland en de Ph'llonltnen schilnen al
Chester Ronning. Canadees gezant in gewonnen voo- het plan
Noorwegen, zal de leiding van de Cana- 1 Maar afwachten, hoe de situatie zich
dese afvaardiging overnemen. verder zal ontwikkelen
