,^este uit Uitvoerig verhoor van deskundigen V® 6 ^ginia o° Katwijk telt 25.000 zielen! 93ste Jaargang LE1DSCH DAGBLAD Maandag 10 Mei 1954 Derde Blad N„ Berkelse strafzaak Medische veronderstellingen en rekensommen Verrassende verklaring van dr Nelenians (Speciale berichtgeving) Alvorens tijdens de behandeling van de Berkelse strafzaak tot het horen van de eerste getuige Zaterdagochtend werd overgegaan, las de president en kele verklaringen voor. o.a. van de apothekers-assistenten die de bestel ling van de cyaankali hebben uitge voerd en van een recht tegenover de woning van de dokter wonende vrouw. Mr Huygens legt prof Froentjes een rekensommetje loor. „Wanneer de dok ter cyaankali gebruikt heeft om zyn vrouw te vergiftigen, dan moet hij dat in 4 dingen gedaan hebben t w. de toni cum. twee valeriaandranken en in de poeder. Laten we nu eens zeggen dat de hoeveelheid tonicum een gewicht had van zegt U het zelf maar, professor" Getweeën stellen getuige en verdedi- die op Woensdagavond 26 September 8» dan een „gewichtslUstje" der toege- verdachte In zijn apotheek had zien staan. Dit was haar erg vreemd voor gekomen. omdat er 's avonds In de apotheek practisch nooit licht brand de. Tegen een kennis, die de dokters- Trouw toen zij in het ziekenhuis lag. •was komen opzoeken, had zy verklaard, dat zij poeders van haar man moest in nemen. waarop zy steeds hoofdpijn kreeg: „het schijnt dat ik spoedig onder de groene zoden terecht moet komen. Ik zal voortaan alleen maar de poeders in nemen. die door mej. Mostert zijn klaar gemaakt. Ik vertrouw m'n man niet". De eerste getuige, die voor het hekje verschijnt is prof. dr W. Froentjes. de 45 Jarige directeur van het gerechtelijk la boratorium van het Departement van Justitie. Getuige heeft op last van de Rech ter-Commissaris een onderzoek in gesteld in de toen nog verzegelde apo theek van de dokter. Hy heeft verschillende flesjes met me dicijnen in beslag laten nemen, en de apothekersassistente mej. Mostert uit voerig ondervraagd over de samenstel ling van door haar klaargemaakte dran ken. Getuige heeft de balans onderzocht waarop mej. Mostert het flesje met cy aankali had gewogen. Dit had zij gedaan omdat zy het vermoeden had dat er iets van de inhoud was afgegaan. De balans nu bleek een onnauwkeurigheid bij het meten aan te geven van 200 milligram. Getuige werd het flesje getoond waar in zich de één gram cyaankali had be vonden. Het kurk je was er af geweest maar het gaatje voor het openen aan gebracht, was niet door en door. d.w.z. de buitenlucht kon niet door middel van een kurkgaatje tot het Inwendige van het flesje doordringen. Dit punt is belangrijk omdat door ver dachte is beweerd dat de inhoud door vervloeiing (het overgaan van de vast cyaankali in vloeibare toestand door vermenging van de waterstof van de lucht) aan gewicht zou zijn afgeno men. Prof. Groentjes kon met stelligheid diende medicamenten samen, met de mogelijke hoeveelheid cyaankali welke er is ingebracht. Als men er mee gereed is. zegt mr Huygens: „Maar dan komen we niet uit met de hoeveelheid zg. ver dwenen cyaankali?" Zowel de president als de rechters haasten zich om de verdediger er op te wijzen dat er ook nog een flesje met 10 gram cyaankali is besteld en afgeleverd, waaruit op onnaspeurlyke wijze een hoe veelheid is verdwenen. Op de vraag van de verdediger mr van 't Hoff Stolk, of de hoeveelheid cyaanka li in de tonicum toch wel onvoldoende moet worden geacht om de dood te ver oorzaken. wanneer het lepel voor lepel wordt Ingenomen, antwoord prof. Froen tjes: „De hoeveelheid cyaankali is in derdaad ontoereikend maar de aange troffen hoeveelheid arsenicum t.w. 288 milligram is voldoende om bmnen enkele dagen de dood te veroorzaken". Als verdachte wordt gevraagd of hy Iets op de scheikundige reconstructie van getuige heeft aan te merken zegt hy: „Nee. hy was perfect". Na prof. Froentjes worden zijn belde assistenten, drs A. H Witte en drs D. D. Boer gehoord Beiden zyn tegenwoor dig geweest by het onderzoek in de apotheek Hun verklaringen komen In grote trekken overeen met die van prof Froentjes. Vervolgens wordt dr J. P. L Hulst, die de sectie op het liik heeft verricht, ge hoord. Getuige zegt alleen op de hoogte te zyn geweest van de mogelykheld. dat de doktersvrouw was overleden aan een hersentumor Van die tumor is evenwel niets gevonden, aldus getuige. Er waren onder de longen bloeduitstortingen waarneembaar. Als antwoord op een vraag van de president zegt dr Hulst dat deze bloed uitstortingen gevolg kunnen zyn van het optreden van verstikking. Pres.: „Acht U het dus uitgesloten, dat zij aan een tumor overleden is?" Get.: „Ik moet het voorbehoud ma ken. dat er een tumor aanwezig kan zijn in de hersenen, die alleen microsco pisch is waar te nemen. Wij hebben wel verklaren dat een zo snelle vervloeiing coupures van de hersenen onderzocht. welke was geconstateerd, onmogelijk in anderhalve dag had kunnen plaats vinden. Getuige heeft ook in de resten toni cum duldelyk sporen van cyaankali gevonden, terwöl in enkele dranken eveneens sporen van arsenicum wer den gevonden. Op een hoeveelheid van 137 gram van een drank werden 30 gram meer arseni cum aangetroffen dan volgens recept was voorgeschreven. Het gesprek dat zich in de rechtzaal ontwikkelt heeft meer het karakter van een college in de scheikunde. Getuige verklaart op een vraag van een der verdedigers dat er in de hande lingen van verdachte, zo hy althans het plan heeft gehad om zyn vrouw te vergiftigen, een zekere logica heeft ge zeten. Mr Huygens vraagt prof. Froentjes of het niet tot zyn opdracht heeft behoord te onderzoeken hoe het mogelyk is ge weest dat de apothekers-assistente by het wegen van het flesje met 1 gram cyaankali tot de conclusie moest komen dat het gewicht onveranderd was geble ven. Zelf zegt getuige dat de groothandel wel eens by het afleveren van goedkope medicamenten enig overwicht geeft. „Ik heb mij", aldus de verdediger, „gewend tot de groothandel". Mr Huygens leest de brief voor waar in hy over dit geven van overwicht ge ïnformeerd wenst te worden. Hy spreekt daarin van het afleveren van „vergif". Het antwoord van de groothandel luidde, dat by het afleveren van ver giften de grootst mogelyke nauwkeurig heid wordt betracht by het gewicht. Getuige: „Wanneer U gesproken had over cyaankali in plaats van vergif, had het antwoord misschien anders geluid". Mr H.: .Is cyaankali dan geen vergif?" Getuige: „Niet in die zin zoals U be doelt". echter niet met de microscoop. Rechter Prins: „Maar zo een verbor gen tumor, die voor het oog onzichtbaar heeft zelden de dood tengevolge". Getuige: „Het behoort tot de theore tische excepties." Pres. „U weet dat er twee uur ver lopen is tussen het toedienen van de kminepoeder en het moment van over lijden. Komt dit by cyaankalivergifti ging meer voor?" Getuige: „Als cyaankali met suiker wordt vermengd, wordt de dood er door vertraagd." Dr Hulst vertelt in ziin praktyk zes gevallen van cyaankali-vergiftiging tc hebben meegemaakt. In drie gevallen waren er punten, die. wat de uiteriyke kentekenen betreft, overeenkwamen met de verschijnselen, welke by de sectie op Dr ir Domme erelid K.N.V.V.L. Dr ir M. H. Damme. de 77-jarige oud- dlrecteur-generaal van de PTT. heeft Zaterdagmiddag uit handen van de voorzitter van de Kon. Ned. Vereniging voor Luchtvaart, de heer C. Kolff, een oorkonde ontvangen die melding maakt van het feit dat de heer Damme by acclamatie door de algemene vergade ring van de vereniging op voorstel van het hoofdbestuur is benoemd tot ere-lid der vereniging. Bij deze uitreiking was ook mevrouw Damme aanwezig. De heer Kolff heeft op deze te Rotter dam in het Instituut voor Scheepvaart en Luchtvaart gehouden Jaarlijkse al gemene vergadering der K.N.V.Vi. de verdiensten van de heer Damme voor de luchtvaart in het algemeen en voor de vereniging in het bijzonder, in het licht gesteld. Hy noemde de heer Damme de schepper en de vader van de Neder landse luchtpost. De Kon. Ned. Ver. voor Luchtvaart zèl de aandelen van de N.V. Nationale Luchtvaartschool overnemen. Aldus heeft de heer C. Kolff, voorzitter van de K.N.V.V.L., in de te Rotterdam ge houden jaariykse algemene vergadering der vereniging medegedeeld. De heer Kolff heeft er aan herinnerd, dat eind 1953 voor de Nationale Luchtvaartschool moeilijkheden ontstonden toen de voor selectie van militaire vliegers aan de school werd ontnomen. Minister Luns gast van Eden Uit kringen van de Britse delegatie te Genève wordt vernomen, dat de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken mr J M. A. H. Luns morgen aan de lunch de gast zal zyn van zyn Britse i ambtgenoot Eden. het stoffeiyk overschot van de dokters vrouw waarneembaar waren. Mr Huygens: „Is het niet te betreuren, dokter, dat de lykresten vernietigd zyn?" Getuige: .Neen Want alles wat voor het scheikundig onderzoek van belang was is uit en te na onderzocht." Mr. H.: „Ja. maar de verdediging is nu niet in de gelegenheid om op be paalde details van dit onderzoek critiek uit te oefenen, welke cntiek door een hernieuwd onderzoek op haar waarde zou kunnen worden getoetst." Get.: „Zoudt U willen dat alle lyk resten zonder meer bewaard zouden worden totdat de verdediging gereed is?" Dokter D. A. G ten Berge heeft de doktersvrouw behandeld toen zij in het Franciscus Ziekenhuis moest worden opgenomen. Hy geeft een uitvoerige schets van de toestand waarin hij de patiënte aantrof. Haar klachten waren: lusteloosheid, haaruitval, veel hoofdpyn, veimagering en slechte eetlust. Aan- vanke'ijk heeft getuige gedacht aan de ziekte* van Sheehan. waarbij deze ver- schynselen optreden. Meermalen heeft de Berkelse dokter hem geattendeerd op de aanwezigheid van een tumor in de hersenen. Eer. neurologisch onderzoek is op zijn verzoek ingesteld, doch alle naspeuringen bleven zender resultaat „Ik kan dan ook zeg gen, dat er geen enkel aanknopingspunt voor tumor is gevonden." Pres.: „zyn de door U waargenomen verschijnselen van dien aard geweest, dat zy zouden kunnen wyzen op de aanwezigheid van een tumor?" Getuige: „Om daarop een positief antwoord te geven ben ik te weinig neurologisch ingesteld." Wel verklaart getuige nog, dat alle onderzoek-methoden en de daarop vol gende reacties volledig zyn geschied. Pres.: „Heeft U kinine-poeders voor geschreven?" Getuige „Neen. ik acht het wel een goed middel, zeker als er aan malaria moet worden gedacht, maar ik schryf nooit kininepoeders voor." Get. vertelt dan dat lui in het zie kenhuis in kennis werd gesteld van het plotseling overlijden van de dokters vrouw. Het was voor mij een raadsel en ik was er danig door geschokt", zo zegt hy. ,,Ik heb. toen ik thuisgekomen was. Hoedemaker opgebeld om van hem vernemen onder welke omstandighe den de vrouw was overleden. Hij vertelde my als doodsoorzaak op het formulier te hebben ingevuld „tumor". „Kan ik dat wel doen?" zo heeft hy my gevraagd. „Ik heb gezegd dat daar tegen geen bezwaar kon bestaan. De gemaakte foto's van het hoofd van de overledene waren drie maanden oud. Er blyft altijd een mogeiykheid. dat nadien een tumor zou kunnen optreden. Maar ik ben alles eens gaan overwegen en na alle vreemde ervaringen byv. het ver haal van de dokter dat zyn vtouw was bediend, terwijl dit niet was gebeurd, ben ik gaan denken aan de mogeiykheid van vergiftiging." Ik zat voor een dilemma. Wat moest ik doen? Des avonds heb ik een gesprek gehad met een collega, die haar ook had behandeld. Zitn eerste reactie op de nededellng van het overlijden was: ,Dat kan niet." Toen later dr Van der Horst mede deelde. dat hy het lyk zou gaan schou wen. heb ik hem gewezen op de nood zaak om sectie te laten verrichten. Pas dan zou een beklemde tumor aan het licht kunnen treden. Hierna werd de zitting geschorst. De Utrechtse pharmoloog dr N. A. Ne lemans was Zaterdagmiddag de 21ste getuige a charge. Van verrassend ka rakter was zyn mededeling dat hy, Leden van de Jordaanse nationale garde hebben een vuurgevecht van drie uren geleverd met een Israëlische pant serauto. waarmede een Arabische herder werd ontvoerd, aldus is te Amman be kend gemaakt. Het Incident speelde zich af by het dorp Zaboeba in het Jor daanse district Djenin. Volgens de Jordaanse verklaring werd één Israëlische soldaat gedood en één gewond. Volgens Israëlisch bericht zyn er 2 gewonden en speelde het Incident zich af op Israëlisch gebied. Verder werd in Amman gemeld, dat twee Israëlische soldaten zyn gedood en vyt waarschyniyk het leven hebben verloren by een schermutseling tussen een patrouille van het Arabische legioen en een Israëlische compagnie ten Wes ten van Soerif. een dorp in het dis trict Hebron. De Israëliërs bezetten pos ten op Jordaans grondgebied, waarna de Arabieren het vuur openden, aldus de bekendmaking. Jordanië heeft naar aanleiding van het incident een protest by de gemengde wapenstilstandscommissie ingediend. om de juiste smaak van de cyaankali vast te stellen, gedurende enkele dagen het zware vergif in kleine hoeveelhe den had ingenomn. Op grond van deze. lang niet ongevaarlijke, proefne ming kon hy verklaren dat cvaankaU een weëe zoete en loogachtige smaak heeft. Deze uitspraak is van belang omdat de doktersvrouw, nadat haar man op Woensdagavond (de avond waarop zy stierf) haar een kinine-poeder had in gegeven, uitriep: „Bah, wat vies wat zoet Je weet dat ik niet van zoet houdt Mr Huygens kreeg vervolgens gelegen heid dr ten Berge vragen te stellen. Hy had een vrageniyst opgemaakt waarvan de beantwoording meer dan een uur in beslag nam. Voor de niet medisch onderlegde toe hoorder waren de discussies soms moei lijk te volgen. Maar dat ook mr Huygens in zyn medische kennis wel eens te kort schoot, bleek toen hij een vraag stelde waarop de president een nadere toelich ting verlangde Mr Huygens: „Het spüt me, mynheer de president, maar ik weet zelf ook niet wat het betekent". President: „Mynheer Huygens. het is toch onzin, dat U vragen stelt waarvan U zelf de betekenis niet kent". Wanneer mr Huygens vraagt of de dokter by de behandeling in het zieken huis afwykingen van de ogen of een onregelmatige polsslag heeft waargeno men. antwoordt getuige: „De ogen ver toonden geen afwykingen; de polsslag was normaal. 66". Mr Huygens: ..Kunt U met zekerheid zeggen dat een tumor is uitgesloten?" Getuige: „Met beslistheid is dat niet te zeggen, maar klinisch was er geen enkel aanknopingspunt om ook maar aan een tumor te denken". President: „Dan zou dat toch by de sectie zijn gebleken?" Mr Huygens brengt dan de veranderde gemoedstoestand van de doktersvrouw, toen zy in het ziekenhuis verbleef, in het geding. Eerst was zy volkomen apa thisch en uitte geen enkel verlangen naar haar kinderen, later toonde zy meer belangstelling voor haar gezin. Mr Huygens: „Kunnen deze wyzigin- gen in haar gemoedstoestand als karak terveranderingen worden aangemerkt?" Getuige: „Karakterveranderingen be hoeven dit niet te zyn. De aanvankeiyke apathie kan verklaard worden uit het gebruik van Lunimal-tabletten en als gevolg van haar minder goede gezond heidstoestand". Dr ten Berge verklaart nog dat het vertrek uit hêt ziekenhuis van de dok tersvrouw met zyn goedkeuring en volle dige instemming gebeurde 'in een pro cesverbaal wordt gewaagd van een „overhaast vertrek"). Ruim een uur lang heeft de verdediger zyn vragen op de medicus afgevuurd. (lngez. Med.-adv.) Het geheel wekt de indruk van een me disch examen waaraan mr Huygens dr ten Berge wil onderwerpen. De door verdediger gedane supposities worden door de medicus vrywel allemaal van de hand gewezen. Dan is het de beurt aan dr Nelemans, die een zeer uitvoerig rapport heeft uit gebracht. De conclusies van dit rapport, dat door de president punt voor punt wordt doorgenomen, handhaaft deze ge- tuige-deskundtge. Mr Huygens zegt dan dat de puntsge- wyze behandeling van het rapport hem moeiiykheden bezorgt by het stellen van vragen. Het is hem onmogelyk uit de lijst van vragen, welke hy heeft opge steld, die vragen op te diepen welke op het te behandelen punt betrekking heb ben. Hy zal voorlopig van een vraagstel ling afzien. Later zal hy op de verschil lende punten van het rapport nader te rug komen. Dr Nelemans geeft een uitvoerige toe lichting op het punt van het gebruik van kininepoeders. Door de bittere smaak ran kinine wordt de werking van maagsappen geactiveerd, hetgeen tot verhoging van de eetlust leidt. President: „Is het dan niet vreemd dat verdachte heeft gezegd: Vanavond zal ik bij de poeder wat suiker doen?" Dan kan toch het beoogde doel. te weten het opwekken van de eetlust, niet worden bereikt?" Getuige: „Inderdaad". President: „Verdachte heeft beweerd voor het aantonen van het eiwitgehal te in de urine van een patiënt cyaankali nodig te hebben. Is dat zo? Getuige: „Dit is een zee methode. Voor het nemen vaas waarby cyaankali te pas 'tos omvangryk apparatuur noaj eenvoudiger met gebruikmatb staande preparaten. Verdachte voert aan dat b; geleerd is by het doen van pra gen van de „grondstof" uitte: is in het geheel geen ingewikt paratuur voor nodig", zo zegt laatste wordt bevestigd doorpn tjes, die verklaart dat men si kele schaaltjes nodig heef:. Rechter Nauta„Maar U a teerde nooit Dat heeft üw ap assistente verklaard en dat niet betwist. President: „Overigens hed proef by patiënt Hordyk n:e: Waarom dan die haast met n« van cyaankali? De volgende toch de reiziger van Brocade! men?" Verdachte: „Ik meende «eet gebrulkeiyke onwil by het uitvt opdrachten by myn assiste Mostert. waar te nemen. Vand; er op stond dat zy de cyaanh! nisch zou bestellen. Ik heb ve de reiziger van Brocades pas t de week zou komen". De conclusie, welke dr Xeta het slot van zijn rapport hl nomen, luidt dat z.i. de dot gestorven is tengevolge vai ging door cyaankali-verhindi! grondt dit op het feit dat is van de vrouw 21 m.gram 11 verbindingen is aangetroffen De president schorst dan ooi zitting tot vanmorgen. 25.000ste isArendjeHasenoot uit Kon. Wilhelminastraat Vanmorgen om vyf over zes werd In Kalwyk aan Zee een meisje geboren, dat ditmaal nletalleen door de ouders, familieleden en allen die ervan hoorden met vreugde verwelkomd werd. maar door de gehele Katwjjkse gemeenschap. Arendje Hasenoot. het kleine borelingske, is namelijk de lang verwachte 25 000 ste Ingezetene van Kalwyk. De gelukkige ouders zijn schipper i Kuyt, zUn gelukkige echtgenote. Wilhel- Arend Hasenoot. de man die op de KW minastraat 7c. 125 „Petronella" de scepter zwaait, en Het kindje is een eerstelinge, en dat die zelf vanmorgen aangifte kwam doen maakt voor de familie Hasenoot de by de Burgeriyke Stand, en Petronella vreugde natuurlijk nog groter. SPAARBANKBOEKJE VAN F. 100.- By de aangifte werd. tot schipper Hasenoot's verwondering. door een ambtenaar een foto geknipt, en toen hy vroeg of dit by alle geboorten de ge woonte was, kreeg eerst geen antwoord. De eerste, die de vader feliciteerde met het extra heugelyke feit, was burgemees ter Woldringh van der Hoop van Kat- wyk. die hem daarby tevens een spaar bankboekje overhandigde met f. 100.- als beeinsom ingeschreven! In nog geen zeven Jaar heeft Katwyk er vyfduizend inwoners bij. want op 11 Juli 1947 werd de 20.000ste inwoner geboren, terwyl men voor de sprong van de 15.000 naar de 20.000 twintig Jaar nodig had gehad, want de 15.000ste werd in 1927 ingeschreven. Hierby moet in aanmerking worden genomen dat door de evacuatie in de oorlogsjaren en de eerst langzame terugkeer der evacué's het aantal van 20.000 later viel dan uit de groei van het aantal Katwykers te verwachten viel. De groei van Katwyk gaat echter in een opgaande iyn voort! Wij waren vanmorgen even bij het gelukkige gezin aan huis (natuurlyk met de bescheidenheid die hier. ondanks het feit. dat heel de Katwykse gemeen schap in de vreugde deelt, gepast is) en tonen de lezers hierby de foto van het meisje, dat nog zo geheel onkundig is van de grote wereld om haar heen. Een grote wereld vol van conflicten en stryd, maar in de gemeenschap van Katwijk wordt door de immer weer blyde gebeurtenis van het eeuwige won der van de natuur, de verwarring van het wereldgebeuren even vergeten in het licht van de groei van de gemeente, die altyd bekend heeft gestaan om haar hechte eenheid. Kan het zinrüker. dat in Katwyk de 25.000ste uit een vissersgezin komt? Dat dc vader hier een jonge schipper van een logger is. wiens vrouw hem de eerste nakomelinge schenkt? In de Wilhelminastraat biykt al da- dclyk hoezeer een ieder meeleeft, want men heeft er de vlaggen uitgehangen. In de woning van de familie Hasenoot troffen wy de verloskundige mevrouw HouwelingBoersma. waarvan wy als toevallige omstandigheid kunnen ver melden, dat zy ook Katwijk's 20.000ste ter wereld hielp komen. „Het was een Burgemeester Woldringh van der Hoop van Katwijk overhandigt de clukkige vader van Katwijk's .'5.000ste ingezetene een spaar bankboekje met f 100 bij de aan gifte op de Burgerlijke Stand. Opname foto-archief Katwyk prachtige bevalling", vertelde zU, „en het kindje weegt 8 pond! Vele geschenken kwamen de woning reeds binnen, waaronder een kinderwa gen van een plaatselyke firma, kleine attenties van andere firma's en een spaarbankboekje met 50 gulden van de plaatselyke middenstandsvereniging. Mevrouw Houwclins, 1 die zowel de 20.000ste 25.000ste ter wereld hidp met op haar arm Arendje l enkele uren oud Foto LD Tweede Kamer over televisie EXPERIMENTELE PERIODE BEEIXDIGEN De Tweede Kamer heeft thans haar voorlopig verslag uitgebracht over de bij haar lngzdiende tweede televisienota. Wij ontlenen hieraan: Vele leden zyn voorts van mening, dat de experimentele pericde te kort en hei aantal kijkers en zenduren te gering i§ geweest om een verantwoord oordeel over de Invloed van de televisie op het Nederlandse volk te kunnen vormen. In tussen zouden zy echter gaarne verne men, of men ln de landen, waar de te levisie reeds sterk verspreid Amerika), van de invloed di de levensgewoonten studie maakt, en. zo ja, welke cond; uit getrokken kunnen wordea Nagenoeg algemeen bestaat tuiging, dat televisie een uit? langryk communicatiemiddel grote mogeiykheden. zowel ten ten kwade. Zeer vele leden ri ook niet nalaten er op te nieuwe middel voorzichtig en i gehanteerd moet worden Zil mening van de minister, dal experimentele periode thans moet komen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1954 | | pagina 8