HET IS HUILEN MET DE UIEN
AMARYLLIS....
IS GEEN AMARYLLIS
DUIZENDEN TONNEN
overproductie
verdwijnen in de sloten
NU GEEN WANHOOP MEER!
WEKELIJKS BIJVOEGSEL VAN I1ET LEIDSCH DAGBLAD - ZATERDAG 10 APRIL - PAGINA 4
Zuid-Amerikaanse schoonheid veroverde de wereld
De man, die u hier voor het Gare de
TEst in Parijs ziet met zijn trouwe
makker, „Bobo", is Antoine Zeyer uit
Mulhouse, die kortgeleden is terug
gekeerd in de Franse Lichtstad waar
hij op 20 Mei 1952 een zwerftocht
van 40.000 km. begon. Voor hij deze
enorme reis helemaal te voet en
met slechts 20 francs op zak be
gon, zal hi/ waarschijnlijk niet heb
ben vermoed, dat hij een afstand
ging afleggen gelijk aan de omtrek
van de aarde. Zeyer schijnt door deze
geweldige inspanning helemaal niet
vermoeid te zijn geraakt, integen
deel, hi1 denkt er nu hard over om
volgend jaar de Tour de France te
voet af te leggen
V-
Tevelen waagden kans na
uitvallen van Zeeuws teeltgebied
Zy zullen, voor zover het er thans
naar uit ziet, de lasten moeten dragen
die nu eenmaal het risico zyn van de
gezonde vrfje concurrentie, de gezonde
vrije ondernemingszin, de mogeiykhe-
dcn om door durf groot te worden, te
genover de voordelen van een geestdo
dend dirigisme. Dit laatste had onge
twijfeld deze ramp kunnen voorkomen.
Maar het had niet. In het verleden, het
enthousiasme, de werklust, het initia
tief. en het doorzicht bevorderd, die
onze landbouw groot gemaakt hebben
en tot één van de sterkste steunpilaren
van ons nationaal bestel.
Inmiddels: enkele weken geleden Is
het zaad voor de nieuwe uienoogst
weer aan de grond toevertrouwd. Naar
wy vernemen zeker op minder hecta
ren dan het vorig jaar. Heel wat min
der. Laat dit echter niet een aanspo
ring zyn om weer te speculeren op een
tekort Huilen met uien is niet aan te
bevelen. Zonder uien wordt er al ge
noeg gehuild in de wereld van van
daag
V
De amarylliskwekerU vergt spec ia
van sneeuwwit via alle tinten van re
scheiden kassen ergens achter 1
grote gebouw van de Bloembolle
beurs, en hier vindt men het „stai
huls" van Ludwig's kwekerij.
Aalsmeer staat nog 2000 vierkar
meter onder glas voor de expo
maar het veredelings- en vermeert
rings werk heeft in Hillegom plat
onder de persoonlijke leiding van
heer Jansen, die, nu de beide her
Ludwig zich uit de zaken hebben
ruggetrokken, als directeur der N
optreedt.
De vermeerdering geschiedt lar
vegetatieve weg, d.wz. dat de 1
weldige amaryllis-bollen hier wi
den gedeeld. Op deze manier hoi
men het zo moeizaam gekweekte 1
zuiver.
Hier vindt ook de hybridisatie,
kruising, plaats, want gestaag w<x
er gewerkt om het .sortiment" zo
men in de bloembollenstreek zegt.
te breiden. Dit werkje lykt zo eemi
digenkele meeldraden wore
voorzichtig afgeknepen en daarn
een andere bloem bestreken. Sim
comme bonjourmaar wie het
simpel zou opvatten, zou spoedig
zyn „kraam" bonjour kunnen zeggf
Veeleisend maar denkba
De amaryllis, daarop wjjzen zo:
d; exotische bloemen als de zware, h
le en o zo breekbare stengels, is
plant die warmte, zon en vocht no
heeft. In de aanvang wordt de 1
met de bol op een warme plaats, lie
een radiator of schoorsteenmantel.
zet. maar als de knop te voorschijn
gekomen, moet de zon haar werk do
waarby men de plant voortdure
moet draaien opdat ze niet sch
groeit. Naarmate de plant gro<
heeft ze meer water nodig, en d
kan het ook zyn nut hebben de ste
gel wat steun te geven. Men kan
amaryllis „overhouden" door de blat
ren intact te laten en de bol in
schaduw in te graven. Vloeibare m
heeft de bol nodig tot September, d
wordt ze overgeplant en de bladen
voorzover niet vergaan, verwyderd.
Als de nieuwe knop verschynt, m
de bol opnieuw worden overgeplant
De amaryllis vergt veel zorg en e
vochtig-warme temperatuur. Ma
men heeft er ook z'n plezier aan.
z:er decoratieve, imposante bloemi
drie of vier aan één stengel,
stengels uit één bol. variëren in kle
van sneeuwit v.a alle tinten van
en zalm tot diep-donkerrood Ze 1
niet goedkoop, ze vergen veel ondi
houd, maar het loont de moeite!
Het onderste uit de kan
f Een van de vele kruiwagens wordt
M leeggestort in een sloot
Op de „Amstelflora" bij een stand waar duizenden bloem
kelken in tropische kleurenpracht de aandacht opeisten, troffen
wij de heer A. Jansen, die op zijn 12e jaar als manusje-van-alles
die met deze plant experimenteeri
om een kleme, sieriyke bloem te kr
gen die o.a. uitmuntend dienst
kunnen doen voor tafelversiering. I
lange Jaren geduldig kruisen ontstoi
zo de gracilis, die thans in de hand
gebracht wordt door een ander sp
ciaalbedryfde N V. G. C. van Meeum
en Zn. te Heemstede.
om zo min mogelyk schadelyke invloe
den over te houden) is het lot van de
uien, die niet uit een oogst direct kun
nen worden afgezet.
De telers voor eigen risico zien die
afzet afgesloten. Zij kunnen slechts
tot vernietiging overgaan.
Er zyn nog andere telers, die ton
nen vernietigen. Het zyn de velen,
die op contract geteeld hebben voor
exporteurs en binnenlandse handela
ren. Zy hebben of krygen hun geld
binnen. Zy hebben hun productie af
gezet voordat het duidelyk was. welke
uienramp zich voltrok. De exporteurs
en handelaren kunnen het reeds lang
geleden opgenomen kwantum niet
kwyt. Zy moeten betalen, en de teler
die er in dit geval gunstig uit
springt moet de productie, waarvoor
de opbrengst verzekerd is, slechts kwijt.
Hij moet zijn producten vernietigen.
In dit geval zit de exporteur met de
brokken te huilen.
In een ander geval verkeren de zo
genaamde halftelers, de mensen die de
arbeid leveren tegenover grond zaad en
paarden die de boer verzorgt. Dit zyn
de kleine luiden in de landbouw, die
zich voor een strop geplaatst zien die
zy eerst na jaren harde arbeid weer te
boven komen.
Consequentie van vrij
initiatief
De situatie is zo. zowel in teeltge-
bieden in Zuid-Holland als b.v. in de
Noordoostpolder, dat vele bedrijven
tienduizenden guldens schade lyden.
dat kleine landbouwers die zich over
gaven aan de ulenspeculatie, dat half
telers en vele kleinere exporteurs en
handelaren op dit gebied zich voor een
ramp gesteld zien.
In vrijwel alle teeltgebieden in ons land is het personeel
van de landbouwbedrijven in deze dagen geruime tijd bezig
met het kruien van karrevrachten uien naar de sloten. Duizenden
tonnen uien worden vernietigd omdat er geen vraag naar is en
doordat dit artikel voor niets anders bruikbaar is dan directe
consumptie.
Uien zijn een huilerig artikel. Het is dit jaar echter huilen in
kwadraat. Enorme verliezen worden geleden door een onge
kende overproductie, die voornamelijk is voortgevloeid uit de
hoop van vele landbouwers, winst te kunnen boeken uit een ver
wacht tekort als gevolg van het uitvallen van het uien-teeltge-
bied bij uitstek. Zeeland. Voorts spreken mee de door de weers
omstandigheden ongekend grote oogst per bunder en uit dit
ook in Duitsland en elders over de grenzen optredende verschijn
sel sterk ingekrompen exportmogelijkheid.
Gok op winst verkeerde
in tegendeel
Een van de voornaamste oorzaken
van de vernietiging op grote schaal
van uien is, als gezegd, het uitvallen
van het Zeeuwse teeltgebied. De daar
door de watersnood verzilte gronden
maakten geen redelyke uienoogst mo
gelyk. In vakbladen en in vakkrin
gen werd teneinde het gevreesde te
kort aan uien door de omstandigheden
in Zeeland te voorkomen by de
landbouwers elders aangedrongen op
het betelen van enkele percelen land
met uien. Een goed advies als men het
nationaal-economisch beziet, een goed
advies ook indien men daarby bedenkt,
dat dit de landbouwers de ogen opende
voor een mogeiyke winst uit een natio
nale ramp die ook op hun welstand
drukte.
Helaas hebben de landbouwers wel
Conjunctuurgevoelige teelten en be-
dryven hebben vaak een uitlaatklep
voor overproductie. Landbouwproduc
ten zyn over het algemeen, wanneer
zy niet voor menselyke productie ge
schikt zyn, nog wel van vry grote be
tekenis als veevoer 1 onder deze om
standigheden goedkoop en bovendien
een ontlasting van de deviezenkosten-
de noodzakelijke Invoer van veevoe
der). Overproductie in de visserysector
wordt opgevangen door de vismeel-
fabrieken, die op andere wijze dan in
consumptie brengen van de vis dit
materiaal economisch' verantwoord
aan de man weet te brengen
Met de uien is zulks niet het geval.
Als veevoeder zyn zij ongeschikt, als
bemesting eveneens, voor conserve
ring lenen zy zich slechts ln speciale
vorm. een vorm die bulten deze cata
strofe staat. Slechts vernietiging, ver
rotting <en dan nog zo snel mogelyk
keken dan de voorspiegeling van een
persooniyk voordeel. Men ging vaak
verder dan het betelen van een be
scheiden oppervlakte met uien. Hier en
daar werden tientallen bunders be
zaaid, in de hoop dat Inderdaad een
algemene schaarste zou optreden met
als gevolg een hoge prys voor een
schaars artikel.
Tevelen zyn op een te grote winst
uit geweest. Als gevolg daarvan is niet
minder dan 1100 hectare maar ruwe
schatting) in ons land méér met uien
beteeld dan vóór het uitvallen van het
Zeeuwse teeltgebied in normale jaren.
Wie de scherpe prysreacties op de
conjunctuurgevoelige land- en tuin-
bouwmarkt kent. beseft welk een de
sastreuze invloed een degelyke over
productie moest hebben.
Grotere oogst dan normaal
De opbrengst per bunder is dit jaar
veel hoger dan normaal geweest,
hoofdzakelijk door de natte zomer. Dit
betekende in de eerste plaats een
schepje op de reeds vermelde over
productie. Het betekende echter nog
meer. als gevolg van het feit dat ook
elders het verschynsel van de grotere
opbrengst per oppervlakte zich voor
deed. Normaal wordt in ons land ge
middeld 40 tot 50 ton per bunder ge
oogst Dit Jaar bedroeg de opbrengst
tegen de 60. vele malen zelfs meer ton
per bunder. Ditzelfde verschynsel deed
zich voor in Duitsland, een van de be-
langrykste afnemers van de Neder
landse ulenexport, en in andere lan
den waarheen dit Nederlandse pro
duct wordt geëxporteerd.
Dit betekende, dat ons land, met een
veel hogere productie dan gebruikelyk
en een merkwaardigerwys iets kleiner
binnelands verbruik, ook de export-
mogelykheden zag inkrimpen. De ex
port mogeiykheden bleken geringer dan
normaal, terwyl de omstandigheden
juist een sterk vergrote export ver
eisten.
Dit alles, overspeculatie op een
verwicht tekort, overproductie per op
pervlakte door het weer en beneden
het normale biyvende export door gro
tere productie elders heeft tot een
ramp voor de ulenteelt geleid. Het is
nogmaals, thans hullen met de uien.
De risicodragers
De telers, die uien voor eigen risico
bewaard hebben in hun rennen staan
voor de grootste strop. Zy krygen
thans geen cent meer voor hun op du
re grond, met dure middelen en net
dure arbeidskrachten geteelde product.
Zy dempen er sloten mee tot de rot
tende huilbui ook hieruit weer is af
gevoerd en het drama tot een verleden
heeft gemaakt. Er zyn nog wel andere
en schrijnender voorbeelden dan dat.
wat wy in Benthuizen zagen, waar
90.000 kilo uien geen andere bestem
ming vonden dan het tydeiyk dichten
van een honderden meters lang sloot
Herinnering uit bittere
oorlogsjaren: met een kar
sjouwen naar de Haarlem
mermeerpolder om suikerbieten
te halen. Op de fiets naar de
Haarlemmermeerpolder om de
boeren een zak graankorrels af
te troggelen.
De Haarlemmermeerpolder was
in die dagen het dorado voor
de hongerige.
Daar lag het goud opgesta
peld!
Een eindeloze vlakt?, een voor
raadschuur van ontzaglyke be
tekenis voor hem. die eens iets
anders wilde proeven dan wa
terige soep uit de gaarkeuken
Daar waren de boeren de ge-
zegenden der blinkende aarde,
maar de machtige heersers te
vens. voor wie men de hoofden
boog en zich nederig voelde, in
het besef van hen afhankelyk
te zijn. wanneer het er om gin?
de knagende maag voor één mo
ment te vullen.
OP DIE jammer-tochten heb
ik voor de eerste maal
góed de Haarlemermeer-
polder ontdekt.
Een der meest glorieuze voor
raadschuren van Holland!
In lange stroken ligt daar df
aarde, de vette aarde, die dui
zenden en duizenden mensen
voedt.
Rechtiynige wegen doorkrui
sen de velden, tot aan een verre
horizon strekken zy zich uit
landerijen vol beloften, waarop
het woord „eerst zaaien, dan
oogsten" ln waarheid van toe
passing is.
Nu. in deze voorjaarsdagen
wórdt er gezaaid het korer
en het graan wórdt er ge
poot. geploegd. Hier en daai
komt zelfs het jonge koren al
even uitschieten; straks blinken
de velden weer goudgeel onder
een hoge zon. ryden de wagen
af en aan om de gave van dr
natuur binnen te halen, snel om
niet de kans te lopen, dat de
regen als spelbreker gaar op
treden.
Heerlijk moet het zyn on
hier te wonen en mee t
leven met al deze tnom
fantelyke wasdom: te zien. ho
God de aarde geschapen heef
om de mensen het dagelyk
brood te geven, al moeten zi
er vanzelfsprekend in het zwee
huns aanschyns voor werken.
Heeriyk ook dit rypingsproces
mee te maken en mee te mogen
arbeiden aan de bevruchting
van deze „wyngaard des Heren*,
waar éénmaal het water door
storm en wind hoog opgeblazen
zijn intrede deed in de wereldbekende amarylliskwekerij van de
heren Ludwig te Hillegom, en zich thans, ruim een kwart eeuw
later, mag scharen onder de experts op het gebied van de teelt
van deze wondermooie bloemen.
Iedereen spreekt van Amaryllis -
zegt de heer Jansen - en die naam
heeft burgerrecht verkregen. Maar wat
U hier ziet staan is geen amaryllis,
maar hippeastrum. Men gaat zelfs
nog verder en onderscheidt byv. ama
ryllis hippeastrum igrcotbloemigïn)
en amaryllis gracilis (kleinbloemigen).
Maar de werkelyke namen zyn hip
peastrum en hippeastrum hybride gra
cilis.
Inmiddels biykt wel dat. ondanks de
definities der deskundigen, de klant
koning is. want de heer Jansen pre
senteert het bedrijf waarvan hy thans
directeur is, als „Ludwig Amaryllis
Nurseries" in de Verenigde Staten!
De heer A Jansen
temidden van zijn
zorgenkinderen, de
hyppeastrum-
hybriden.
Reeds eeuwen bekend
Reeds aan het eind der 17e eeuw
werd de hippeastrum in Nederland be
schreven en deze telkens weer ver-
dwynende. maar ook telkens weer op
duikende bloem heeft nog niet zo lang
geleden het hare bygedragen tot een
nieuwe verschyning op de amaryllis-
markt. toen de amaryllis-kweker War-
menhoven te Hillegom zyn prachtige,
middelgrote hippeastrum hybride
„Christmas Joy" lanceerde.
In het begin van de 19e eeuw werd
de hippeastrum rutilum uit Brazilië
ingevoerd, met veel kleinere, felrode
bloemen. Het was de tuinman van
„Kareol" de heer G. J. Boegschoten,
NOGMAALS: gezegend de
boeren, die op deze wyde
akkers mogen wonen en
zich daar nauw verbonden voe
len met de natuur.
Verbeten is ieder jaar op
nieuw hun strijd om wat de
aarde geeft tot groei te brengen
en te bergen.
Diep is hun dank voor de
oogst, wanneer hun stryd ten
-inde is gekomen.
En als de mens in zyn auto
-f op de fiets dit land door
bruist. ziet hy wat de lente be-
'ekent: voor de honderden op
het land. voor de duizenden in
ie stad.
Nü om de prille schoonheid
der natuur, met het bewogen
spel van wolken als een wonder
dadige koepel boven het hoofd
en de tere bloesems van boom
pjes terzijde van de weg. straks
-m het dagelijks brood, dat hij
ilt deze machtige voorraad
schuur ontvangt.
De mens doorkruist opnieuw
lit Juweel van Hollands gron-
ien.
Nü niet meer om te bedelen,
niet meer in wanhoop, maar om
'e genieten van dit vlakke, wy
de landschap met de hoge jui
chende hemel boven zich ge-
velfd, van deze aarde, waarin
le kostbaarste schat geborgen
igt die zioh denken laai: het
:oren. dat reeds de oude Egvp-
"naren in verrukking bracht.
werd en de bootjes in nacht en
onty hulpeloos rond dreven.
Toen kwamen de mensen om
dit water weg te zuigen en het
kostbare goud, dat er onder lag.
droog t« leggen: een opgaaf, wèl
Foto Will Eiselin. Rijswyk ^vertrouwd aan de Hollanders.
die sinds eeuwen worstelden
met de problemen der droog
legging, om de mensen er groter
geluk en meer voedsel mee te
Toen kwam uit de onstui
mige baren de Haarlemmer
meerpolder te voorsohyn: een
uniek stralend stuk Holland,
waaraan men zioh verzadigen
kon en dat. vooral in het voor
jaar onder een lichtende zon.
aen der schoonste streken van
deze lage landen is.
Hollands kostbare voorraadschuur
rREK nü nog eens de Haar
lemmermeerpolder in en ge
zult mét ons - ervaren,
lat er nauwelijks edeler, jul-
hender en imposanter beeld
denkbaar is.
Voor hem. die ogen heeft om
te zien en zinnen om het schone
in te ademen!
