LEIDSCH
DAGBLAD
Het kalme Engeland
bemiddelaar kunnen
zou ideale
zijn
BULTHUIS
93ste Jaargang
VRIJDAG 2 APRIL 1954
No. 28185
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst e
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
'6.40 per kwartaal; f2.15 per maand; f0.50 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Ie H-bom
Geen reden voor vals gevoel
van veiligheid, noch voor alarm
(Van onze Londense correspondent)
De waterstofbom heeft onder de publieke opinie in Engeland twee scherp
tegenover elkaar staande reacties tew ceg gebracht. De ene is dat nu zowel
Oost als West de beschikking hebben over een wapen, welks gebruik onafzien
bare rampen voor de mensheid als geheel ten gevolge kan hebben, er geen
ogenblik meer dient te worden gewacht met een opperste poging tot algemene
ontspanning. De andere opvatting Is, dat de waterstofbom principieel tot
dezelfde categorie behoort als de atoombom, aannemende dat het juist is, dat
men ondanks het ongelukje in Bikini op 1 Klaart, de uitwerking ervan in
de hand kan houden. Het zou volgens deze redenering gevaarlijke dwaasheid
wezen om het enige wapen weg te werpen, dat de Sovjets in bedwang kan
houden.
Zo beschouwd zou het overwicht in
het bezit van waterstofbommen juist
een vredesfactor vormen. Dit is op het
ogenblik het officiële Britse standpunt.
De regering ziet geen heil in enigerlei
actie tegen de bom. die alleen kan wor
den afgeschaft in een plan tot algehele
vermindering der bewapening. Churchill
Is tenslotte gezwicht voor de publieke
opinie, die verlangt, dat er op zijn minst
meer gezegd v-ordt over het door de
bom gerezen probleem dan Dinsdag
tijdens het vragenuur in het Lagerhuis
mogelijk was.
Er komt nu toch een debat vóór
Pasen. Labour heeft een motie voorbe
reid waarm de regering verzocht wordt
om een initiatief te nemen om verdere
explosies van de waterstofbom te voor
komen. om te streven naar internatio
nale uitbanning van de atoomwapens
en om te trachten overeenstemming te
bereiken tussen de grote vyf over
atoomenergiecontröle en over geleide
lijke vermindering der bewapenings
uitgaven.
Of deze motie zal worden ingediend
is nog niet zeker, omdat de regering de
voorkeur geeft aan een open debat zon
der stemming. Die kwestie van de wa
terstofbom is vanzelfsprekend ten
nauwste verbonden met het in Amerika
opgeworpen probleem van een bliksem
snelle vergeldingsactie in omstandig
heden, die van te voren moeilj
spellen zijn; juist omdat dl
kant van de Atlantische samenwerking
nog voldoende ontwikkeld is, wordt hier
de suggestie gehoord, dat naast de
militairen een soort politieke raad zou
dienen te worden benoemd, welke ook
„oefeningen" zou moeten houden om op
elke eventualiteit voorbereid te zijn.
hetgeen het handelend optreden van
het militaire apparaat slechts ten goede
kan komen.
Turks-Pakistaans verdrag
getekend
Het nieuwe verdrag voor vriendschap
pelijke samenwerking tussen Turkije en
Pakistan is te Karatsji getekend. Deze
samenwerking zal zich uitstrekken op
economisch en cultureel gebied, maar
ook op dat der defensie.
Het verdrag staat open voor andere
landen.
De belde ondertekenaars verplichten
zich niet te mengen in de binnenlandse
aangelegenheden van het andere land
en af te zien van activiteit .die nadelig
is voor het andere land.
Het is het derde verdrag tussen Pa
kistan en Turkije. In 1951 is een vriend
schapsverdrag gesloten en in 1953 een
culturele overeenkomst.
Weerrapporten
(Van hedenmorgen 7 uur)
Oslo ne
Stockholm z»
KopenhageD nevel
Londen motregen
Amsterdam zwaar bcw.
Grenoble
Nice
Warschau
Berllln
Frankfort
MUnchcn
Zurich
Lr-carno
Wenen
InnsbrUck
WEERBERICHT
Zachte lucht komt
De BiK verwacht tot morgenavond:
Veel bewolking met hier en daar wat
metregen en plaatselijk, in hoofdzaak
in het Westen van het land mist. Over
wegend matige Zuid-Westelyke wind.
Zachter, vooral in de nacht en ochtend.
(Opgemaakt te 10 uur)
3 APRIL
Zon op: 6.12 uur; onder: 19.16 uur.
Maan op: 5 40 uur; onder: 19.50 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.59 en
15.17 uur.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
Velen zijn in Churchill teleurgesteld,
omdat van hem verwacht werd, dat hij
het verlossende woord zou spreken. Het
kwam als een schok, niet alleen dat
hij blijkbaar weigerde te erkennen dat
met de waterstofbom een geheel nieuw
tijdperk is aangebroken, nopend tot
universele samenwerking, maar ook
dat Engeland tenslotte met de handen
het haar zat: zelfs kon het geen
essentiële inlichtingen aan de Ver. Sta
ten vragen, al stuurde Churchill dan
'k uur boodschappen naar Washington.
HET IS NIET ALLEREERST EEN
KWESTIE VAN PRESTIGE
Engeland, door zjjn tussenpositie, ge
ografisch zowel als door zün karak
teristieke kalmte, zou immers de
ideale bemiddelaar kunnen zijn tussen
de beide gigantische machten.
Sommigen geloven daarom, dat men
er geen stap mee verder komt als ieder
een waterstofbommen gaat opstapelen.
Churchill, die van oordeel is, dat zonder
Brits-Amerikaanse vastberadenheid de
vrije wereld geen hoop meer heeft, is
niet bereid de idee van een derde macht
kan na zijn stoutmoedige
poging van 11 Mei 1953 om tot een ver
geld k tussen Oost en West te komen,
doen dan voorzichtig1
de Ameri-
stoten Dat is
nog Iets anders dan kruipende dienst
baarheid. een houding, waarvan men
Churchill nooit zal kunnen beschuldi
gen. Al is er dan zeker geen reden voor
een vals gevoel van veiligheid, zeker
nu de proeven nog niet ten einde zijn.
In het nuchtere Londen overheerst de
opvatting dat er evenmin reden is voor
alarm. Met koel hoofd zal een oplossing
voor de problemen, welke eerst nog
presiese definitie behoeven, dienen te
worden gezocht, hoe moeilijk dit ook zal
zijn. zolang Engeland met zoveel onbe
kenden moet werken.
De belangrijke vraag wordt gesteld
of de atoombomrace niet kan worden
gestaakt als mocht blijken dat de Rus
sen hun proeven riopzetten. Want een
adempauze, hoe kort ook. zou de wereld
tenminste tijd geven om na te denken,
zo luidt hier een typerend commentaar.
De Britse filosoof
Bertrand Russell
over de bom
De 81-Jarige vermaarde Engelse
mathematicus en filosoof Bertrand
Russell heeft verklaard, dat hij
geen rampen verwacht van de hui
dige H-bom-proeven Hij verwacht
geen radio-actieve asregen, verge
lijkbaar met de verschijnselen na
de vulkanische uitbarsting van de
Krakatau in 1883, die hij zich goed
herinnert. Hij geloofde, dat de vrees
voor werkloosheid meer sociaal ef
fect heeft dan de vrees voor atoom
bommen Het bestaan van de wa
terstofbom stelt de wereld volgens
Russel voor de keus tussen inter
nationale contróle en uitsterving
van het menselijk ras Russell ziet
geen heil in stopzetting van de
proefnemingen, tenzij de Russen er
toe kunnen worden gebracht hun
proeven te eindigen.
De enige manier is de Russen er
van te overtuigen dat zij de wereld
niet communistisch kunnen maken
met de H-bom.
Misschien beginnen zij dat in te
zien. Russell acht het veelbeteke
nend. dat de Russische leiders toe
staan. dat het Russische volk te
horen krijgt, welke verwoestingen
een atoomoorlog zal teweeg bren
gen Het zou volgens Russell goed
zun als alle regeringen en vooral
de Russische, waarnemers zouden
zenden om het resultaat der proef
nemingen te aanschouwen.
Reedis in No\ ember 1945 voor
spelde Bertrand Russell in een rede
in het Hogerhuis de uitvinding van
de waterstofbom.
(Ingez. Med.-adv.)
KROON Karpetten
DESSO mach. Smyrna Tafelkleden
BOTERMARKT 23
bij
Hevige strijd
Dien Bien Phoe
Volgens het Franse opperbevel in Indo-
China hebben Franse strijdkrachten
alle posten ten Oosten van het bele
gerde bolwerk Dien Bien Phoe. die in de
loop van de dag herhaalde malen van
bezetter waren gewisseld, heroverd.
Een voorpost ten Noord-Oosten van de
vesting, waar de Vietminh zich Woensdag
had genesteld, weid hewig van uit de
lucht bestookt. De Vietminh was bezig
hier geschut in stelling te brengen.
In 39 uur!
Van Amsterdam naar
Djakarta
In 1924: 54 dogen
De 14.000 kilometer lange luchtroute
AmsterdamDjakarta van de KLM
zal met ingang van 10 April a.s. een
maal per week worden algclecd in 40
uur en eenmaal per week in 39 uur.
Dit is mogelijk, omdat deze vluchten
met Lockheed „Super Constellations"
zullen worden gemaakt en de nacht
stop te Bangkok vervalt.
Zoals bekand vliegt de KLM 5 keer
per week naar Indonesië' op Zaterdag
10 April zal de eerste „Super Constella
tion'' de reis naar Djakarta aanvangen.
Dit toestel zal 57 eerste klasse plaat
sen hebben. Het vliegt via Genêve, Bei-
rut, Karachi, Calcutta. Bangkok en Sin
gapore in 39 uur naar Djakarta.
Op Maandag 12 April zal de tweede
Super Conn:? de vlucht naar Indonesië
beginnen Dit toestel is ingericht met
15 toeristen en 45 eerste klasse plaatsen.
Het vliegt via Rome. Cairo, Karachi,
Calcutta. Bangkok en Singapore in 40
uur naar Djakarta. De overige drie
diensten zullen worden uitgevoerd met
Constellations, waarvan twee geheel
met eerste klasse plaatsen en e:n ge
heel met toeristen-plaatsen (60) zijn
ingericht.
Herinnerd moge worden aan het feit
dat in 1924 Van der Hoop. van Weerden
Poelman en Van den Broeke met de
H-NACC voor de vlucht van Amster
dam naar Batavia 54 dagen nodig had
den. al was hieraan schuld de motorsto
ring te Philipopel.
Maandag Veiligheidsraad
bijeen
Naar verluidt zal de Veiligheidsraad
tegen Maandag bijeen worden geroepen
in verband met de Arabisch-Israélische
beschuldigingen en contra-beschuldi
gingen.
Luitenant-kolonel Mahmoed. leider
der Egyptische delegatie naar de ge
mengde Egyptisch-Israëlische bestands
commissie. heeft verklaard dat Egypte
géén gehoor zal geven aan de uitspraak
der commissie, waarbij Egypte schuldig
werd bevonden aan een ernstige schen
ding der Palestijnse bestandsovcreen-
komst en waarin het werd gelast een
bp deze gelegenheid gevangengenomen
Israëlische soldaat vrij te laten.
Prins Bernhard op Utrechtse Jaarbeurs
Grote belangstelling voor Mexico
Prins Bernhard heeft gisteren een
bezoek aan de Jaarbeurs te Utrecht
gebracht. Voordat hij zich 's middags
naar de ravondag in Esplanade begaf,
heeft de Prins het Jaarbeursterrein
aan de Croeselaan bezocht en be
toonde daar speciale belangstelling
voor de collectieve inzending van de
Rijks Nijverheidsdienst en de Vereni
ging van metaalindustrieën in de
Bernhardhal.
Ir J. Smit van de Rijksnijverheids-
dienst stelde de Prins op de hoogte van
het doel dezer inzending, nl. de aan
dacht van het Nederlands bedrijfsleven
er op te vestigen, dat in eigen land
vele metaalbewerkingsgereedschappen
worden gemaakt, die zeker met buiten
landse producten kunnen wedijveren D?
Prins uitte zijn bewondering voor de
collectie en deed de suggestie of het
niet mogelijk zou zijn. tèr wille van de
export-bevordering als collectief geheel
naar buiten op te treden Prins Bern
hard zei, zijn medewerking daartoe te
willen verlenen.
Ook minister Eden koel
tegenover
sovjet-nota
Labour boos op Amerika
'Telefonisch van onze correspondent
te Londen).
Ook Eden heeft zich koel uitgelaten
over de jongste Sovjet-nota. Hij legde
gistermiddag in het Lagerhuis een
verklaring af over het Russische aan
bod om zich bü de NATO aan te slui
ten en zeide dat de regering nog niet
overtuigd is dat nieuwe bindingen op
ruime en algemene basis, zoals hier
voorgesteld, in de tegenwoordige om
standigheden het vrije deelgenoot
schap van gelijk denkende staten zou
den kunnen vervangen Voor samen
gaan in wijder verband zijn de Ver-
aangewezen
iffrfi
Prins Bernhard heeft gistermor
gen een bezoek gebracht aan de
jaarbeurs te Utrecht; hij werd ver
gezeld door dc Mexicaanse Minister
van Waterstaat - een officiële gast
van de Jaarbeurs - Eduardo Cha
vez- Tijdens de rondgang over de
Mexicaanse afdeling - de eerste
Mexicaanse deelneming aan een
Europese Jaarbeurs - rechts ZKH
Prins Bernhard. die belangstellend
een in Mexico gekweekte vlassoort
bekijkt en links Minister Eduardo
Chavez.
Een groot deel van de Sovjet-nota
was gewijd aan crttlek op de EDG en de
NATO zei Eden.
De mogelijkheid van een Duitse bij
drage tot de EDG wordt afgewezen en
het bestaan van Duitse militaire forma
ties in de Oostelijke zone genegeerd. De
creatie van militaire groepen in het
Westen wordt veroordeeld, terwijl ge
zwegen wordt over Sovjet-verdragen
met de satellieten en Oost-Duitsland.
De NATO wordt omschreven als een
agressief verdrag, gericht tegen de Sov
jet-Unie, maar men zal zich herinneren
dat de NATO juist het antwoord was op
dë Sovjet-politiek en niet de oorzaak er
van. In deze omstandigheden zou Sov
jet-lidmaatschap van de NATO op zich
zelf niet voldoende beveiliging bete
kenen voor de leden van die organisatie,
die zeer wel inzien dat het voortbestaan
er van de beste waarborg is voor een
leven in vrijheid, (bewijzen van instem
ming". Bovendien is de NATO niet een
louter militaire aangelegenheid. Zij is
gegrondvest op de beginselen van indi
viduele vrijheid en rechtsorde.
Attlee. de leider der oppositie, stelde
de vraag op het voorstel volkomen door I
de Verenigde Staten is afgewezen of dat
ze bereid zijn het met hun bondgenoten
te bespreken. Eden antwoordde dat de
Amerikaanse regering heeft aangekon
digd er over besprekingen te zullen
voeren. Maar de Verenigde Staten heb
ben zonder consultatie hun eigen com
mentaar op het plan geleverd Schan
de. klonk het van de labourbankeni.
Attlee vroeg nog of de nota een basis
kon zijn voor een nieuw Locarno, zoals
door Churchill in Mei geopperd.
Eden antwoordde dat bij de komende
besprekingen met de bondgenoten de
positie van de NATO voorop zou staan
Herbert Morrison betoogde, dat voor
taan dient te worden verhinderd dat
een belangrijke bondgenoot op eigen
houtje commentaar levert, anders zou
eendrachtig optreden voor het Westen
onmogelijk zijn.
Van bevoegde zijde te Kopenhagen
wordt medegedeeld, dat Denemarken
zyn tegenstand tegen de bouw van twee
luchtbases van de NATO op Deens
grondgebied opgegeven heeft.
Het werk. dat in het najaar was ge
staakt. toen de nieuwe sociaal-democra
tische regering zich verzette tegen het
denkbeeld van het stationneren van
NATO-strudkrachten op Deens gebied,
zal hervat worden.
De Prins is rondgeleid door de heer
P. Fentener van Vlissmgen.
Een groot gezelschap ontving de Prins
by het betreden van de Mexicaanse
inzending in het landenpaviljoen. Hier
waren ojn. aanwezig de Spaanse leer
meester van de Prins prof. Van Dam.
directeur van het Spaans Instituut te
Utrecht, alsmede generaal Kruis. Ge
ruime tijd verbleef het gezelschap in de
Mexicaanse afdeling. Prins Bernhard
was hier door d» Mexicaanse minister
van Waterstaat ir E. Chavez in het
Spaans toegesproken.
Mr Chavez wenste dat de relaties er
toe zouden leiden, dat de Nederlandse
economie op een nog hoger plan zou
komen Prins Bernhard toonde zich zeer
verheugd in de gelegenheid te zijn de
eerste inzending van Mexico aan de
Utrechtse Jaarbeurs te kunnen bezich
tigen.
Bij zijn bezoek aan deze inzending
toonde Prins Bernhard gTote belang
stelling voor de tentoongestelde boek
werken over Mexico. Z.K.H. werd
hierbij voorgelicht door prof. Van
Dam. Deze boekerij, die een volledig
beeld geeft van alle facetten van
Mexico, is door de Mexicaanse afde
ling geschonken aan het Spaans In
stituut te Utrecht,
Toegejuicht door de Jaarbeursbezoe
kers verliet Prins Bernhard om kwart
over één de Jaarbeurs om vervolgens
aan een lunch aan te zitten in het hotel
Des Pays Bas.
De dag van gisteren is voor de Jaar
beurs nog zeer belangrijk geweest door
bezoek van een groot aantal hoge auto
riteiten. oa van de Nederlandse minis
ters ir H. B. Witte, prof dr J. Zijlstra
en prof. dr W J A Kernkamp, alsmede
de zes Antilliaanse gasten van de beurs.
'T
liii
Donderdag 1 April 1954 zal in de
geschiedenis van de Nederlandse
wegenbouw als een belangrijke dag
biijvcn aangetekend. Op die dag
opende de Minister van Verkeer en
Waterstaat, mr Algera. de nieuwe
verbindingsweg tussen Amsterdam
en Utrecht; Rijksweg No. 2. een
project dat door diverse tegensla
gen. o.m. de oorlog, lang op vol
tooiing heeft moeten wachten, maar
dat nu dan toch eindelijk in dienst
van het hand over hand toenemende
snelverkeer kon worden gesteld-
Niet alleen betekent dc nieuwe weg
een aanzienlijke besparing - zó
zelfs, dat dc aanlcgkosten in 14
jaar zullen zijn ..terugverdiend" -
maar ook dc kans op ongelukken op
deze nieuwe autosnelweg is veel
kleiner geworden dan op de oude
kronkelende verbinding, waarvan
het verkeer tot lieden gebruik moest
maken.
Een belangrijk gedeelte van de
nieuwe verbinding is dc Amstelbrug
in Amsterdam, die eveneens geheel
en -al op liet grote verkeer is inge
steld. Dc foto toont dc talrijke ge
nodigden. die na liet openstellen
van Rijksweg No. 2 dc brug over
wandelen in de richting van liet
gloednieuwe wegdek, dat weldra
ruim baan zal bieden aan het snel
verkeer.
Inzet rechts onder: i\tinister mr
J. Algera verstelt het bord. dat aan
vankelijk het verkeer langs dc oude
route van Amsterdam naar Utrecht
leidde in de richting van dc nieuwe
weg. Het zoontje van ir M. E. Rij-
perman uit Den Haag. hoofdinge
nieur van de Rijkswaterstaat dc
man die een belangrijk aandeel had
in het aanleggen van Rijksweg No.
2. kijkt belangstellend toe.
Marie Besnard
voorlopig op vrije voeten
De 57-jarige weduwe Marie Besnard,
die verdacht wordt van vergiftiging van
zes familieleden, w.o. haar echtgenoot en
ouders, is onder borgsom van f. 12.000
vrijgelaten Het gerechtshof, dat twee-
en-een-halve-week geleden begon met
de behandeling van haar proces, besloot
commissie van drie leden van de
Franse academie van wetenschappen in
te stellen voor een onderzoek naar het
vele, elkaar tegensprekende bewijsmate
riaal dat door deskundigen is ingediend
ZU heeft reeds bijna vijf jaar in ge
vangenschap doorgebracht. Bij het nu
verdaagde proces stond zy voor de twee
de maal terecht.
Tot welke afmetingen een op zich
zelf eenvoudige uitvinding kan uit
groeien. blijkt uit deze foto.
Een grote maatschappij in Ame
rika - de General Electric - heeft
ter ere van de 75ste verjaardag van
de gloeilamp door Edison, deze
enorme gloeilamp vervaardigd. Deze
75.000 Watt lamp zou vervangen
moeten worden door 2874/60 Watt
huishoudgloeilampcn. om dezelfde
hoeveelheid licht te krijgen. Zij ver
bruikt de energie om S3 huizen op
normale wijze te verlichten.