LEIDSCH
DAGBLAD
10 ketje JONGELIEDEN
Vreedzaam gebruik van
atoomenergie
as sssssrssrsr jtuïs: ISS^S^SSIESSW^ HLSSSSSBS
vS,ss,*;r,,antoo±sk I ".ss™'sas,.™
Dulles herhaalt; aanval op
bondgenoot is aanval op V.St.
GESCHOOLDE VAKLIEDEN VINDEN OVERAL
TER WERELD GOED BETAALD WERK
93ste Jaargang
ZATERDAG 20 MAART 1954
No. 28174
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.40 per kwartaal; f2.15 per maand; f0.50 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro No. 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
SPANNING
EN ONTSPANNING
Toen de Berlijnse conferentie eindigde,
was weinig of niets bereikt!
Alleen een conferentie op 26 April te
Genéve was uit de bus gekomen. En het
was en ls nog niet zo zeker of men
daarmede biy mag zijn! Toch heeft het
contact, dat te Berlijn ls gelegd, winst
opgeleverd, al laat het zich politiek ge
sproken nog niet nader definiëren. De
Russen, al houden zij politiek de voet
stijf, tonen zich handelbaarder dan voor
de conferentie. Het beste bewijs daarvoor
wordt wel geleverd door het feit, dat
het mogelijk ls gebleken op het terrein
van de economie nader tot elkaar te
komen. Zo bleek het zelfs te Genève
doenlijk om Engeland en sovjet-Rusland
te zamen een voorstel te zien doen. dat
kansen schept om de handel tussen Oost
en West te doen uitbreiden. Weliswaar
is ook dit nader contact nog ln een
embryonaal begin en is zelfs scherp toe
zicht els, maar beide partijen schijnen
elkaar dan toch nader te komen en
daarmede is al veel gewonnen.
Zonder zich schuldig te maken aan
overdrijving, mag men constateren, dat
de koude oorlog zijn scherpste kanten
heeft verloren. Alle gebleven geschil
punten kunnen dat niet te niet doen! En
dat mag op zichzelf reeds een klein suc
cesje worden genoemd.
Zelfs al zal men goed doen, om de
grootste voorzichtigheid te blijven be
trachten, want Moskou zal ongetwijfeld
zijn uiterste best doen om bij hervatting
van handelsbetrekkingen op ruimere
schaal de verboden leveranties op het
gebied van voor bewapening geschikte
materialen te doen beknotten.
En dit laatste kan en mag natuurlijk
niet In aanmerking komen!
Gelukkig is het Washington, dat ln dit
opzicht het nodige tegenwicht levert
tegen het in Engeland zo duidelijk merk
bare streven om de teugels te vieren.
Wederom is het Amerika, dat op de
komende Geneefse conferentie als een
soort waakhond zal optreden tegen te
ver gaande concessies, waartoe van an
dere zijde geneigdheid schijnt te be
staan. Zo heeft Washington reeds onom
wonden te kennen gegeven, dat alle ver
wachtingen van een erkenning van Pe-
king-China voorlopig kunnen worden
afgeschreven, daar Washington ln dit
opzicht zelfs het veto-wapen zal toepas
sen. Amerika wil zich niet laten over
rompelen en houdt vast aan de uitgestip
pelde politieke richtlijnen. Zelfs heeft
Dulles de mogelijkheid van uitstel der
conferentie geopperd, wanneer de gang
van zaken zodanig zou zijn, dat het
rode blok zich in een te gunstige positie
zou weten te manoeuvreren als gevolg
van te grote toegevendheid van Engelse
en Franse zijde. Engeland, dat Peking-
China trouwens al te vlug erkende,
treedt op als gangmaker van een alge
mene erkenning en Frankrijk blijft met
het oog op Indo-China en de E.D.G. een
niet volkomen betrouwbare bondgenoot.
Eigenaardig is ongetwijfeld, dat zelfs de
secretaris van de V. NDag Harn-
marskjoeld, een lans heeft gebroken
voor erkenning van het rode China, al
mag men zich afvragen, of het op zijn
weg ligt om zo duidelijk positie te kie
zen, waarvan Moskou niet zal nalaten
party te trekken by de komende bespre
kingen
Trots alles demonstreert zich ln de
algemene verhoudingen een zekere ont
spanning Hetgeen men. helaas, niet kan
zeggen ten aanzien van bykomende fac
toren. Wanneer wy deze term gebruiken,
b griipe men goed. dat wij daarmede
doze factoren niet willen onderschatten
Het is in de geschiedenis maai al te
vaak voorgekomen, dat zulke bijkomstige
factoren van beslissende betekenis wa
ren!
Zie b v. naar Egypte, waar plotseling
een reeks conflicten zich voordoen, die
niet van gevaar zijn ontbloot. Speciaal
niet, omdat uit niets blijkt, dat de in al
zpn functies herstelde leider Naguib
werkelijk de toestand beheerst, integen
deel meer en meer de waarschijniykheid
gioeit, dat zun herstel een soort Pyr-
rhus-overwinning voor de generaal be
tekent Het nieuwe bewind heeft de teu
gels niet vast in handen, moest een
facade hebben en als zodanig kon alleen
generaal Naguib dienen Nog ernsti
ger schunt de verhouding tussen Israël
en de Arabische wereld. Het was tussen
beide partijen feiteiyk altyd reeds een I
gewapende vrede. Alle pogingen, daarin
verbetering te brengen, faalden en zyn
trouwens ook in de toekomst tot mis
lukking gedoemd. Slechts het feit, dat
geen van belde partyen nog een beslis
sing kan afdwingen, weerhoudt van er
ger! Doch onverwachte incidenten kun
nen tot onverwachte gevolgen leiden en
zeker behoort tot deze categorie van
gebeurlykheden de afschuwelijke moord
op elf Israëliërs in de Negeb-woestijn
Natuuriyk is deze moordparty door Ara
bieren gepleegd doch dat deze officieel
is geensceneerd zal moeilijk zijn te be-
ijzen. evenmin als destijds de eveneens
?fschuweiyke moord ln een Arabisch
dorp door Israëliërs.
Maar de spanningen stygen....
De vis, gevangen in de wateren van de
Stille Oceaan waar onlangs atoomproe-
ven zijn gehouden, zal door beambten
van het Amerikaanse ministerie van
ndbouw onderzocht worden, voordat
ril ln Amerikaanse havens gelost wordt
Het onderzoek zal enkele weken voort
gezet worden.
WEERBERICHT
Droog
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderiyke bewolking met op de
meeste plaatsen droog weer Weinig wind
Weinig verandering ln temperatuur.
(Opgemaakt te 10 uur)
21 MAART
Zon op: 6 42 uur; onder: 18 54 uur.
Maan op: 2134 uur: onder: 6 45 uur
Hoogwater te Katwyk te 432 en
16 44 uur - sprlngty
122/3 te 5 01 en 17 14 uur).
Dit nummer bestaat alt 10 pagina's
en een BUvoegseL
Amerikaans-Russische
geheime besprekingen
ten. Het wekt de Indruk, dat de geraad
pleegde bondgenoten hebben Ingestemd
met het ingaan van de tweede phase
der besprekingen door een geheime Ame
rikaans-Russische gedachtenwlsseling.
Aanvankelijk was verwacht, dat ook
andere landen zouden worden betrokken
by deze tweede phase. Dat dit niet ge
schied ls. wordt, aan de hand van re
cente verklaringen van officiële Ame
rikaanse zyde, aan het volgende toege
schreven:
Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft medegedeeld, dat
aan de sovjet-regering een „concreet
plan" ls aangeboden om de vreedzame
ontwikkeling en het vreedzaam gebruik
van de atoomenergie te bevorderen.
Het plan is opgesteld na overleg met
bevriende landen door de minister van
buitenlandse zaken, John Foster Dulles,
gisteren overhandigd aan de sovjet
ambassadeur te Washington, Georgi
Zaroebin
Het ministerie deelde voorts mede. dat
de sovjet-unie de Amerikaanse regering
bepaalde voorstellen met betrekking tot
het algemeen onderwerp der atoom-aan
gelegenheden heeft gedaan ..Deze voor
stellen worden thans bestudeerd aldus
de verklaring.
Aan de uitwisseling der voorste'len J besprekingen,
zyn, gedurende ruim twee maanden. «ovipt-Russivhe minister van
energie e^aartwred moeten^Jrorder^ niet Daarom een poging, om nu
Diflles heeU devor ige^maand te Ber- ^,_a_an.!al
lyn met minister Molotof over Eisen
howers plan gesproken.
Het Amerikaanse ministerie van bui- Israël heeft een Jordaans aanbod ge-
1. De tot dusverre gevoerde Ameri
kaans-Russische besprekingen zyn be
vredigend verlopen Een wijziging in de
gevolgde werkwyze zou mogelijk het
verdere verloop der onderhandelingen
nadelig beïnvloeden.
Amerikaanse deskundigen ta v. Rus
sische zaken zijn reeds lang van gevoe
len geweest, dat. wanneer de sovjets be
reid zouden zyn tot zaken te komen,
dit het snelst zou geschieden by geheime
Brits-Grieks incident op
Rhodos
Betogers hebben de ruiten Ingeslagen
van het Britse consulaat op Rhodos een
eiland van de Dodecanesos. toen aarts
bisschop Makarios van Cyprus daar ar
riveerde.
Aartsbisschop Makarios ls een der lei
ders van de beweging op Cyprus, die
vereniging van deze Britse kolonie met
Griekenland eist.
Sir Charles Peake, de Britse ambas
sadeur te Athene, heeft by de Griekse
minister van buitenlandse zaken gepro
testeerd en zyn voorgenomen bezoek
aan de Ionische eilanden uitgesteld om
zich op de hoogte van de toestand op
Rhodos te kunnen houden.
De betogers waren zes duizend man
sterk zy begonnen de ruiten met ste
nen in te gooien, nadat zy een cordon
van vyftig bewapende politiemannen
hadden doorbroken.
In Athene hebben tweehonderd stu
denten gedemonstreerd voor het gebouw
van de „Vereniging Griekenland-Groot-
Brittannie" zy zwaaiden met pamflet
ten en riepen„Wij willen Cyprus" en
Eerbiedig luisteren deze Duitse rfc sleden van het Roer-dal blij/t gjf iStaümïï?
schoolkinderen in Wupperial naar nog steeds het populaire lied ..Old
de beroemde Amerikaanse bas Ken- man river", dat vooral ook door de
net li Spencer, die hier speciaal ^arbeiders in de staalfabrieken en
voor hen een concert geeft. Boven- door de mijnwerkers, voor wie ring uitgesproken over de betogingen te
aan de lijst van verzoeknummers Spencer optreedt, hogelijk wordt Rhodos _ho heeft opdracht gegeven de-
I i zenen, die er verantwoordelyk voor zyn,
bij zijn optreden in de verschillen- gewaardeerdte straffen
accepteerd tot hulpverlening bij de op
sporing van de bende, die Woensdag elf
inzittenden van een Israëlische bus heeft
vermoord, aldus is officieel te Tel Avlv
medegedeeld.
De Jordaanse stafchef, generaal Glubb
pasja, had aangeboden Jordaanse spoor
zoekers te zenden om het spoor van de
inisterie wordt uitgelegd als te bete- bende te helpen volgen Het aanbod was
kenen dat de „procedurephase" der j gedaan door bemiddeling van de voor-
atoombesprekingen voorbij is en dat j zitter van de gemengde Israëllsch-Jor-
de eigenlijke onderhandelingen thans claanse wapenstilstandscommissie
gaan beginnen. Van Engelse zyde is bil beide partyen
Ook blijkt er uit dat het Amerikaanse j nog eens op matiging aangedrongen,
standpunt is bepaald na overleg met Te Tel Aviv zijn gisteren de elf slacht-
Gioot-Bnttannié. Frankryk en moge- offers begraven
tenlandse zaken verklaarde nog. dat tij
dens de Berlijnse besprekingen was over
eengekomen. dat de V S binnen korte
tyd een „concreet plan ter bevordering
van de vreedzame ontwikkeling en het
vreedzaam gebruik der atoom-energie"
zouden indienen
De mededeling van het Amerikaanse
zich langs de route geschaard, die de
stoet op weg naar de begraafplaats
volgde.
De lijken van de slachtoffers waren
gewikkeld ln blauw-wltte Israëlische
vlaggen
De Egyptische feministenleidster, me
vrouw Doria Sjafik. en zeven van haar
aanhangsters hebben gisteren haar hon
gerstaking beëindigd, nadat zy garanties
van de Egyptische president, generaal
Naguib. hadden gekregen.
De staking duurde een week De fe
ministen eisten zetels voor vrouwen in
de grondwetgevende vergadering, die ln
lijk nog andere Amerikaanse bondgeno- l Duizenden belangstellenden hadden Juli gekozen zal worden.
-iV'
Hij weigert over
Mc Carthy te spreken
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken. Dulles, heeft
hincton verklaard, dat het niet de he
doelin- van de V.S. is om ..iedere
plaatselijke oorlog te maken tot een
algemene oorlog".
De minister zeide dit ln een uiteenzet
ting over de Amerikaanse buitenlandse
cn defensie-politiek voor de senaatscom
missie voor buitenlandse betrekkingen,
waarbU hy het besluit van de regering
om het defensieprogvam te baseren op
de vorming van een massale vergeldings
macht teneinde een eventuele aanvaller
af te schrikken, nader toelichtte.
Dulles verklaarde, dat de Amerikaanse
politiek de beweegelijkheld en de buig
zaamheid moet hebben om de gezamen-
lyke kracht" van de Westeiyke verbon
denen gedeeltelijk of als geheel, naar
gelang de om-tand:gheden vereisen, te
gen een eventuele vyand te richten. „^I11IIlt„
Er moet. volgens de minister, de mo- lP n.Pt'
gelijkheid van onverwijlde, zware vergel-
ding zyn. Dit wilde evenwel r
dat de V S van plan zyn om van iedere
plaatseiyke oorlog een algemene oorlog
te mak*n.
De Westelijke geallieerden moeten, al
dus spr., niet trachten „het Sovjet-blok
man voor man en kanon voor kanon te
evenaren, maar zij moeten er voor zor
gen. dat een aanvaller van tevoren weet.
dat hij meer zal verliezen dan hy kan
winnen".
De grootte en de duur van het „huidi
ge gevaar" maakt het belangryker dan
ooit. dat Amerika krachtige bondgenoten
heeft en zowel economisch en cultureel
als militair volledig met hen samen
werkt.
„De Sovjet-dreiging is wat tijd betreft
in feite onbeperkt". 70 vervolgde Dul
les. De Westelijke verbondenen moe
ten een goed opgestelde en goed uitge
voerde strategie volgen, welke zij voor
onbepaald" tjjd kunnen volhouden,
zonder dat hun economisch en sociaal
bestel hierdoor wordt aangetast.
Ook werden de minister opnieuw vra
gen gesteld over de constitutionele be
voegdheid van de president om op te tre-
dsn ingeval van een aanval op de V S of
Was- ">p een van hun bondgenoten
Dulles zeide. dat volgens zijn Interpre
tatie van het Noordatlantische verdrag
en van het verdrag van Rio de Janeiro
tussen cie landen van het Westelyk
halfrond hierin ls vastgesteld, dat een
aanval op een bondgenoot van de V S.
gelijk staat met een aanval op de V.S.
zelf Bijgevolg was hy van oordeel, dat
de president by een aanval op Europa
dezelfde bevoegdheid bezit om onmid-
deliyk vergeldingsmaatregelen te nemen,
ah hy deze bezit voor het geval de Ver.
Staten zelf worden aangzvallen.
Hy achtte het ondenkbaar dat een
openlijke aanval op een bevriende mo
gendheid zou kunnen worden gedaan,
zonder dat hieraan de bedoeling ten
grondslag lag om de V S aan te vallen.
Spreker wees er op, dat hy in Septem
ber j! had gezegd, dat in geval van
openlyke agressie in Indo-China de re-
tot Indo-China zou kunnen
«orden beperkt Tot dusverre had zich
z.i evenwel nog g en openlyke agressie
ln dit gebied voorgedaan
Senator Fulbright poogde vergeefs een
uitspraak van Foster Dulles uit te lok
ken over de z.i. in Europa en andere ge
bieden bestaande „vrees voor het Me-
Carthylsme" en de uitwerking hiervan
op de betrekklngïn tussen de Ver. Sta
ten en hun bondgenoten.
„Ik wil niet dat de vragen van de com
missie over het Amerikaanse buiten
landse beleid rullen overgaan in vra
gen over senator McCarthy", aldus de
minister.
Slachtoffer van kolendamp
Een 70-jarige weduwe wonende In het
Claaushofie ie Delft, ls door kolen
dampvergiftiging om het leven geko
men Een doenter. die op haar bellen
geen gehoor kreeg, kreeg van de hof-
moeder een sleutel en verschafte zich
toegang tot de woning, waar zy haar
moeder dood op bed vond Een onder
zoek wees uit dat de elleboog ln de af-
do de minister, dat dit geen liefdadig- voerpitp van de kachel door roet was
heid van de V.S Ls. omdat deze hulp ge- verstopt Het slachtoffer is vermoede-
noemde strategie steunt. I lyk in haar slaap bedwelmd.
l)e wederopbouw van Hiroshima,
de eerste stad in de wereldgeschie
denis. welke door een atoombom zo
goed als geheel werd vernield, gaat
stadig voort. De bevolking, die
met een kleine honderdduizend do
den verminderde na de aloomaan-
al. bedraagt op het ogenblik al
weer 300.000.
Een van de merkwaardigheden
van de wordende stad is de aanleg
een verkeersader met een
breedte van niet minder dan 100
meter. De verkeersweg doorsnijdt
de stad van Oost naar West; hij
krijgt ren lengte van een kleine vier
kilometer.
Afnemende wind
Het K.N.M.l deelt mede:
Boven de Oostzee en West-Rusland
bevindt zich een hogedrukgebied, dat
met koude lucht is gevuld In de Oost-
zee-landen heeft het vannacht plaatse-
lyk meer dan 5 graden gevroren
Tussen de A~oren en Spanje ligt een
hogedrukgebied. dat uit warme lucht
bestaat. Tussen deze twei maxima ligt
een Oceaandepressie, die gisteravond by
Ierland aangekomen, ln de richting van
Noord-Frankrijk afboog en tegeiykertyd
begon op te vullen Het gevolg hiervan
was dat de winden in ons land naar
Oostelijke richtingen krompen, zodat
koude lucht zich ln het Noorden van
het land kon handhaven
In Groningen was de temperatuur van.
moreen slechts 3 graden boven nul.
terwiil Zuid-Limburg 11 graden meldde.
Ook morgen blijft het Zuiden van het
land een bevoorrechte positie innemen
wat de temperatuur betreft De depres
sie In Noord-Frankrilk vuil snel op,
zodat de regenkansen klein zyn.
Nieuwe Russische nota aan
Turkije
De Sovjetrussische regering heeft de
Turkse ambassadeur te Moskou een no
ta overhandigd, waarin wordt verklaard
dat „het streven, om in het nabye en
midden-Oosten tot de vorming van een
militair blok te komen, de Sovjetrussisch
-Turkse betrekkingen slechts nadelig
kan beïnvloeden" en dat „Turkije d
verantwoordelijkheid voor de gevol-.en
van een dergelyk pogen moet dragen
De nota slaat op de voorgenomen slui
ting van een Tuiks-Paklstaans verdrag
Verklaard wordt dat totstandkoming
hiervan „invloed moet hebb;n op de na-
buurstaten der verdragssluitende par-
tyen".
Weerrapporten
Stockholm
KopenhageD
Londen
Helsinki
Brus-el
Parite
Bordeaux
Grenoble 1
Nice
Warschau
Berllln
F'ank'or»
Mlinchen
ZO r leb 1
Locarno 1
Wenen
InnebrUck
0
a I tl
i a s is
windstil -5 0
windstil 10 0
Voorstel inzake herstel
vrijheid in Saarland
Jhr mr M van der Goes van Naters
heeft te Londen voor een subcommissie
de raadgevende vergadering van de
Raad van Europa een plan ontvouwd
herstel van de politieke vrijheid in I
Saarland. Op het ogenblik moeten de
polilieke partijen in dit gebied voor haar
iptredcn toestemming hebben van de
"rans-gezinde Sanrlandse regering. Aan 1
de pro-Duitse partijen is een dergelijke
vergunning onthouden, omdat zij gekant
zijn tegen de speciale banden tussen 1
Frankrijk er. Saarland, zoals deze in de
grondwet zyn vastgelegd
Mr Van der Goes, de opsteller van het
plan voor „Europeaniseringtan Saar
land. stelde voor het herstel van de poli
tieke vrijheid in drie phasen tot stand
te brengen Het huidige vergunningsstel
sel moet blyven bestaan, totdat Frank
ryk en West-Duitsland hel eens zyn over
de „Europeanisering" van haar land kan
uitspreken. Vervolgens mogen alle par
tijen vrijelijk campagnes voor of tegen
de Europese oplossing houden «Het
merendeel van de deskundiger, is van
mening, dal de meerderheid van de be
volking voor „Europeanisering" zal
stemmen) Tenslotte zullen alle politieke
partijen mogen optreder. op voorwaar
de. dat zy zich verbinden om niet de
Europese oplossing te bestrijden, als
deze eenmaal bij het referendum is aan
vaard.
EDEN NIET HOOPVOL OVER
CONFERENTIE TE GENEVE
De Britse minister van buitenlandse
zaken. Anthony Eden. heeft te Kenil-
worth. verklaard, dat de conlerentie te
Geneve door de Ingewikkeldheid der
problemen en het aantal der deelne
mende landen „nog teleurstellender zou
kunnen zyn dan die te Beriyn
Engeland zal echter al hei mogelijke
doen om begrip tussen de landen tot
stand te brengen en de zaak van de
vrede te verdedigen, aldus Eden.
(Ingez Med.-adv.)
zich by ons KOSTELOOS bekwamen tot TEXTIEL VAKMAN,
volgens de voorschriften van de Nyverbeidsonderwyswet.
Inlichtingen geeft onze Aid. Personeelszaken.
Slag om Dien Bien Phoe
Grote aantallen hef schroef vliegtuigen
van Amerikaanse makely hebben gis
teren gewonden uit de belegerde vesting
Dien Bien Phoe in Indo-China wegge
haald Zy gaan naar Hanoi De verde
digers van de sterkte wachtten nog
steeds op de nieuwe aanval van de Vlet-
mlnh Op nog geen 200 meter van de
hoofdverdedigingslinie groeven de re
bellen zich ln
Franse vliegtuigen ondernamen voor
de derde dag aan een stuk aanvallen
op de stellingen van de belegeraars.
Franse defensiebegroting
goedgekeurd
De Franse Nationale Vergadering
heelt met 403 tegen 203 stemmen de de-
fenslebegiotlng voor 1954 goedgeneuid.
De defensieuitgaven zyn geraamd op
1.110 milliard francs, vergpieken niet
1.233 milliard net vorige laar.
Voor het eerst sinds de oorlog neb
oen de socialisten tegen ges'pmd Hun
woordvoerders gaven ie kennen van
mening te zffn. dat er niet genoeg ge
daan wordt om de vrede in Indo-cn.na
te verzekeren
Tegen de begroting stemden de com
munisten en de socialisten.
