LEIDSCH
DAGBLAD
I iii
93ste Jaargang
WOENSDAG 10 MAART 1954
No. 28165
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.40 per kwartaal; f2.15 per maand: f0.50 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
"ranse regering wint
Indo-China debat
Mendes-France in aanval
De invloedrijke radicale leider Pierre
Mendes-France heeft gisteren ln het
voortgezette debat over Indo-Chlna ln
de Franse Nationale Vergadering onder
meer verklaard:
„Het ls een zeer grote misvatting dat
de komende Geneefse conferentie vrede
voor Indo-Chlna kan brengen. Noch de
Set jet-Unie. noch communistisch China
hebben er belang bij de Franse wensen
11 v. Indo-China te bevredigen en in
dien zij daartoe wel geneigd waren, wat
jou Frankrijk dan m ruil kunnen aan
bieden?
Ik beveel rechtstreekse onderhande
lingen met de Victminh-leiders aan",
aldus Mendes France, die hier nog aan
toevoegde: ..sommige Franse ministers
koesteren diep in hun politieke ziel het
verlangen een Amerikaans militair in
grijpen .n Indo-China teweeg te bren
gen. Tezelfdertijd pogen zU door han
dle diplomatie de indruk te wekken,
dat zij de Indochlnese oorlog willen be
ëindigen".
De radicale leider kreeg herhaaldelijk
applaus van de socialistische en commu
nistische afgevaardigden.
Premier Laniel heeft, voor de tweede
m3al in het debat over Indo-China het
woord vragend, verklaard dat ..zich aan
de vooravond van de Geneefse bespre
kingen bepaalde factoren voordoen, die
de mening zouden kunnen doen post
vatten. dat de conferentie zal slagen"
saaraan hij toevoegde: ..De Franse re-
cermg zal. zonder zich aan enige illusie
ever te geven, gebruik maken van elke
telegenheid. die zich zou voordoen, om
een oplossing van het Indochinese
vraagstuk te bevorderen".
Hoge Amerikaanse
onderscheiding voor
luitenant-generaal Hasselman
COMMANDER ..LEGION OF MERIT"
Luitenant-generaal B. R. P. F. Hasscl-
man. chef van de Generale Staf heeft
fisteren uit handen van de Amerikaanse
smbassadeur, de heer Freeman Mat-
een hoge Amerikaanse onder-
I scheiding ontvangen, de „Legion of
Merit" ln de graad van „Commander".
Deze onderscheiding is hem verleend
voor de „buitengewone wijze waarop hij
ich van zijn taak heeft gekweten bi]
ie opbouw van het Nederlandse leger".
De ambassadeur overhandigde hem
hst ereteken, dat was toegekend door
president Eisenhower, tijdens een infor.
bcle bijeenkomst, die bijgewoond werd
I coor vele autoriteiten.
IJs rond Urk gebroken
De gsmassa rond Urk ls gebroken; de
ai'.lorkotter UK 164. schipper H. de
I Vries, die bijna zes weken in de haven
1 .pcesloten is geweest, is gisteren ver-
1 Tokken. Het ijs rond Urk is echter nog
:o dicht en sterk, dat er geen sprake
I can zijn van hervatting van de snoek-
I hvrsvisseri) door de Urker IJsselmver-
i Enkele schippers, die hun schepen
I voordat de vorst inviel, in Enkhuizen
I 'weiden achtergelaten, zijn gistermorgen
via de Afsluitdijk naar Enkhuizen ver
kokken. omdat het IJsselmeer daar ijs
vrij was en er waarschijnlijk gevist kan
vorden.
Scheuring
in boekenpropaganda
(Van onze Haagse redacteur)
I Naar wij vernemen heeft de Commis-
J« voor de collectieve propaganda voor
Nederlandse Boek haar mandaat ter
1 s chikking gesteld van de Vereniging
I bevordering van de belangen des
1 Boekhandels.
I Zoals men weet organiseert deze Com-
I: :sie reeds 19 jaar de Boekenweek. Er
n moeilijkheden ontstaan, die niet
n te overbruggen.
Weerrapporten
|Van heden morgen 7 uur)
goh bew. w
h'cckholm Eeh. bew zzw
Uon'nhazen i
licht l
licht bew.
licht bew.
windstil 7 O
windstil
windstil
geh. bew. o 1
jicht bew zo 5
licht bew. w 2
onbewolkt nno 5
Ï/EER BERICHT
Aanhoudend zacht
13e Bilt verwacht tot morgenavond:
[>9o; weer met nu en dan overdrij-
■ie wolkenvelden, maar ook flinke
mngen. Zwakke, later matige Zul-
"""e tot Z O. wind. Weinig verande-
n temperatuur.
(Opgemaakt te 10 uur)
11 MAART
j'n op: 7.05 uur; onder: 18 36 uur.
;,5»n op: 9.52 uur: onder: 2.34 uur.
«oogwater te Katwijk to 7.42 uur en
13.10 uur.
I fol nummer bestaat uit acht pagina's
Er werd een motie ingediend, welke
door de fracties, die de regering Laniel
steunen, was goedgekeurd. In deze mo
tie die de conferentie te Genève toe
juicht. wordt gezegd, dat Frankrijk ln
Indo-China strijdt krachtens de bepalin
gen van de grondwet Inzake de Franse
Unie, waartoe de verbonden staten ln
Indo-Chlna uit vrije wil zijn toegetre
den.
Deze motie kreeg met 340 tegen 272
stemmen voorrang boven andere moties.
Hiermede gaf de Nationale Vergade
ring te kennen dat zij de regeringspoll-
tiek in Indo-China steunt.
Tenslotte werd het regeringsbeleid
met handopsteken goedgekeurd.
Adenauer in Athene
Bondskanselier Adenauer is na zijn
bezoek aan Parijs, waar hi) met minis
ter Bidault en met premier Laniel be
sprekingen over de Saar voerde, ln
Athene aangekomen.
Zijn bezoek aan Griekenland en Tur
kije zal achttien dagen duren.
Het heet, dat de door de Franse mi
nister aan Adenauer gedane voorstel-,
len ver verwijderd blijven van de voor
stelling, die Adenauer zich van een
Saarregeling maakte toen hi) de reis
naar Parijs ondernam. Het oordeel is
echter nog zeer voorzichtig gesteld, daar
de deskundigen, die de kanselier op zijn
reis naar Parijs hebben vergezeld, nog
niet in de West-Duitse hoofdstad zijn
teruggekeerd. In elk geval verheelt men
zich ln Bonn niet. dat de volgende be
sprekingen der deskundigen op grond
slag van het Straatsburgse rapport vm
Van der Goes van Naters grote moei
lijkheden zullen opleveren.
Internationaal consortium gereed
Zal Abadan binnenkort weer
op gang komen?
Definitieve voorstellen krijgen deze week
in Londen hnn beslag
(Van onze Londense correspondent)
Dez? week worden in Londen bespre
kingen gehouden tussen de leiders van
de acht oliemaatschappijen, welke sinds
geruime tijd bezig zijn een oplossing te
zoeken voor de kwestie der Perzische
olie.
Het initiatief daartoe ls destijds uitge
gaan van Herbert Hoover, de speciale
adviseur van het Amerikaanse ministe
rie van buitenlandse zaken ln Washing
ton. die ook thans de conferentie leidt.
De bedoeling is. dat de voorstellen,
welke de afgelopen maanden door des
kundigen zijn uitgewerkt, in definitieve
vorm worden gegoten, zodat ze aan de
autoriteiten m Teheran kunnen worden
voorgelegd. De verdere ontwikkeling zal
afhangen van het onthaal, dat de voor
stellen in Iran zullen vinden. Aange
zien de Iraanse regering uitvoerig ls ge
polst door Denis Wright, raadadviseur
van de Britse ambassade in Teheran,
die ook thans in Londen aan de bespre
kingen deelneemt, kan worden aangeno
men. dat de voorstellen In de richting
gaan van de wensen der Iraanse rege
ring.
Het. plan is om een consortium voor
de aankoop en distributie van Perzische
olie te vormen door vijf Amerikaanse
oliemaatschappijen - de Standard Oil
van New Jersey, de Socony-Vacuum. de
Standard Oil van Callfornië. de Gulf
Oil Company en de Texas Company -,
de Anglo-Iranian. de Kon. Shell en de
Franse maatschappij Compagnie Fran-
caise de Petroles. De Amerikaanse groep
en de Anglo-Iranian zullen geliike part
ners in het consortium zijn, terwijl de
Brits-Nederlandse en de Franse maat
schappijen gezamenlijk voor een vijfde
deel de verantwoordeltikheid zullen dra
gen. Op deze wijze zullen noch de Ame
rikanen. noch de Eng?)sen een over
wicht in het consortium krijgen.
Op het ogenblik waoht men op het
rapport van de technische missie samen
gesteld uit vertegenwoordigers der ge
noemde maatschappijen, die kort gele
den een b?zoek aan de destijds door de
Britten verlaten raffinaderij te Abadan
hebben gebracht. Het staat wel vast.
dat het geruime tijd zal duren voor de
installaties op hun volle capaciteit kun
nen werken. Waarschijnlijk zullen er
minstens een of twee jaar mee gemoeid
zijn.
De Anglo-Iranian beschikte destijds
over e?n eigen staf van 2600 personen,
die ten dele rechtstreeks betrokken wa
ren bij de olieraffinage. ten dele zorg
den voor de administratie, huisvesting
en andere sociale voorzieningen voor het
personeel.
Iran zou thans niet m?er dan vijf hon
derd buitenlandse technici en admini
strateurs in Abadan willen toelaten.
De oorspronkelijke verwachting was.
dat Mossadeqs actie tegen de Britten
Iran op een permanent verlies aan
inkomsten zou komen te staan, omdat
door het uitvallen van Abadan. dat jaar
lijks 24 millioen ton olie raffineerde, de
Anglo-Iranian elders in het midden-
Oosten de productie heeft opgevoerd en
ook de Ver. Staten het door de stopzet
ting van Abadan ontstane hiaat hielpen
aanvullen.
De wereldbehoefte aan olieproducten
neemt echter gestadig toe en ook het
nieuwe Abadan zal daar tenslotte van
kunnen profiteren.
Nog voor het einde van de maand zal
een delegatie van de genoemde maat
schappijen naar Iran vertrekken om
rechtstreeks contact op te nemen met de
legering te Teheran. Niet alleen /al I
moeten worden onderhandeld over do
voorwaarden van het weer in gebruik
nemen der installaties in Abadan. maar
ook over de schadeloosstelling van de
oorspronkelijke eigenaar, de Anglo-Ira
nian. Vooral dit laatste zal waarschijn
lijk nog heel wat voeten in de aarde
hebben.
In liet na hei Paleis te Versailles,
grootste gebouw van Europa, liet
gebouw van de Volkenbond te Ge
lieve. zal in April a.s. de conferentie
van de Grote Vijf over Azië worden
gehouden. Op het ogenblik is in het
Palais des Nations de Europese af
deling van dc UNO gehuisvest. Zo
als bekend, werd het gebouw des
tijds opgetrokken in opdracht en
voor rekening van de gezamenlijke
leden van de Volkenbond.
Boven: dc grote vergaderzaal,
waar de besprekingen voornamelijk
zullen worden gevoerd.
Onder: Dc Raadskamer van liet
Palcis. die door de regering van
Spanje werd aangeboden, toen het
gebouw nog door de Volkenbond
werd gebruikt. Een gedeelte van de
besprekingen der grote Vijf zal zich
vermoedelijk hier afspelen.
Pan-Amerikaanse conferentie
tegen het communisme
GUATEMALA UITZONDERING
Venezuela en Cuba hebben bekend
gemaakt dat zij voor het plan van de
Verenigde Staten zullen stemmen tot het
nemen van maatregelen tegen commu
nistische infiltratie in Amerika Hierdoor
ls het aantal landen, dat zich ten gunste
van het Amerikaanse voorstel heeft uit
gesproken. tot 5 gestegen. (De andere
drie zijn Brazilië, Dominica en Para
guay).
De vertegenwoordigers van Panama,
Bolivië en Salvador hebben achtereen
volgens een verzekering gegeven van de
anti-communistische oiertuiging van
hun r. Maar evenals Honduras zul-"
len zij hun houding later bepalen.
Hun afgevaardigden betoogden, dat
het probleem van de bestrijding van het
internationale communisme op het
Westelijk halfrond in nauw verband
staat met de economische ontwikkeling
en de verhoging van de levensstandaard
In de meeste Latijns-Amerikaanse repu
blieken. Noodzakclnker dan het bestrij
den van de activiteit van communisti
sche agenten is. aldus deze vertegen
woordigers. het wegnemen van de toe
standen waarvan het communisme ge
bruik maakt bij het streven naar zijn
doelen.
De Boliviaanse minister van buiten
landse zaken werd luide toegejuicht,
toen hij als oplossing van dit probleem
een nauwere economische samenwerking
tussen de Latijns-Amerikaanse landen
voorstelde.
I Toen het hoofd van de Dominicaanse
afvaardiging, minister Joaguin Balaguer,
in een zeer anti-communistische toe
spraak de V St. verzocht om krachtige
maatregelen tegen ondermijnende acti
viteit. verliet dV minister van buiten
landse zaken van Guatemala. Toriello,
op in het oog lopende wijze de zaal als
teken van afkeuring.
Frans offensief in Indo-China
aangekondigd
De Franse opperbevelhebber in Indo-
China. generaal Henri Navarre, heeft
zijn troepen medegedeeld, dat zij spoe-1
dig tot het offensief zullen overgaan I
Britse wapens tegen
duikboten
De B'-:*se minis ter van marine. Tho
mas. heeft in het Lagerhuis meegedeeld.
d^t de marine binnenkort zeer verbe
terde wapens tegen duikboten ln gebruik
za! nemen Hij caf geen bijzonderheden,
maar een woordvoerder van zijn minis-
terie heeft verklaard dat het projectie
len zjn. d.e door vliegtuigen worden
gelanceerd Automatisch zoeken zij hun
doel op en vernietigen het Ook zullen
helicopters in de strijd tegen duikboten
worden gebruikt
Atoom-energie voor
vredesdoeleinden
Een omwenteling
Henry R. Smith, vooraanstaand
physicus en lid van de Amerikaanse
Commissie voor Atoomenergie, sprak
in een rede voor het Amerikaans Ge
nootschap van Scheikundige Ingenieurs
de allengs veldwinnende opvatting uit,
dat electriciteil uit atoomenergie goed
koop genoeg kan worden geproduceerd
om algemeen te worden gebruikt. Hij
liet er echter onmiddellijk op volgen,
dat nog geweldige moeilijkheden moe
ten worden overwonnen en dat een
definitief tijdstip, waarop dat mogelijk
zal zijn,, thans nog niet kan worden
aangegeven.
Na een overzicht te hebben gegeven
•an de ontwikkelingsgang inzake de toe-
I passing van kernenergie voor vreedzame
doeleinden gaf Smith een uiteenzetting
van de technische plannen voor proef
nemingen met verschillende typen reac-
i tors in de eerstvolgende vijf jaar.
I Volgens Smith was de ontdekking van
de uramumsplitsing vijftien jaar geleden
„een van de opzienbarendste gebeurte
nissen in de geschiedenis der weten
schap".
Een felle brand liecft in de nacht
van Maandag op Dinsdag liet café-
restaurant „De Roskam" tc Tiet met
de grond gelijk gemaakt. Dc brand
ontstond in het café-gedeelte van
het pand. Op dc etage boven dit ge
deelte van het perceel sliep liet ge-
gezin van dc eigenaar. Kuypcrs. ter
wijl ook enige logé's op deze ver
dieping overnachtten. Dc vlammen
grepen zo snel om zich heen. dat
niemand van de in totaal negen per
sonen via de trap het gebouw liecft
kunnen verlaten. Drie van hen
sprongen uit het raam en moesten
met ernstige verwondingen worden
opgenomen. Toen de brandweer het
I vuur na betrekkelijk korte tijd had
bedwongen, haalde dc Ticlsc poli-
I tie twee verkoolde lijken uit dc nog
I smeulende resten van het gebouw.
1 De beide slachtoffers waren het elf
jarige dochtertje van de eigenaar.
I de heer Knijpers, en een der logeer-
I gasten, dc textielhandelaar van P.
uit Dordrecht.
j Onze foto toont, wat er in de
I vroege ochtend van het eafé-restau-
yant ..Dc Roskam", na dr drama-
I tische brand nog restte.
Belgisch minister verdedigt
E.D.G.
„Zodra alle landen de Europese De
fensie Gemeenschap hebben getekend,
zullen er nog twee jaren verlopen voor
dat wij zul)?n kunnen beschikken over
de gedachte 12 Duitse divisies. Binnen
deze twee jaar zal de Sovjet-Unie echter
in het bezit zgn van een bepaald aantal
H-bommen Deze situatie wettigt zon oer
twijfel het argument van urgentie, dat
wij hebben ingeroepen voor de onmid
dellijke bekrachtiging van het verdrag
der EDG". aldus verklaarde de Belgische
minister van defensie, generaal Deg:eef.
in de Belgische senaat.
De Sovjet-Un.e. zo ging hg voort,
heeft sedert het einde van de oorlog re
serves opg?bouwd. die l'-j keer zo groot
zim als die der Ver Staten en Rusland
beschikt thans over een staand leger
van meer dan 2.5 millioen manschap
pen Deze ste:kte is dubbel zo groot als
die van 1939! Het aantal vliegtuigen in
e?rsie linie waarover de Russen thans
beschikken wordt cp minstens 20 000 ge
schat en het effectief der luchtstrijd
krachten op 800000 man. Vanuit de
vliegvelden in Oost-Europa uit kun
nen de Russische bombardementsvlieg
tuigen België en Frankrijk ln 30 minu
ten bereiken. De deskundigen, aldus ge
neraal Degreef zijn intussen van oordeel
dat dc SovJet-UnI? binnen 2 tot 5 jaar
over een voldoende aantal H-bommen
za! beschikken en over voldoende super
sonische vliegtuigen om een dodelijke
aanval op de Ver Staten te kunnen uit
voeren. Wanneer men w?et dat een H-
bom geheel Brussel kan vernietigen, dan
is het duidelijk dat slechts enkele van
deze vliegtuigen de verdedigingszone be
hoeven te passeren om onmetelijk? ver
nielingen aan te richten.
In het operatiegebied van de EDG.
aldus de minister, kunnen drie zones
worden onderscheiden. De eerste loopt
van Zwitserland naar de Main, omvat
de toegangsweg van de Donau en wordt
in het Westen afgesloten door het Zwar
te Woud en de Boven-Rgn; de tw?ede
gaat van de Main tot de Ruhr, wordt
afgesloten door de midden-Rgn en reikt
tot de Palts, de Eifel en de Ardennen.
De derde omvat de Baltische laag
vlakte met de mondingen van Elbe. We-
ser, Ems. Rijn en Maas. De diepte van
deze verdedigingsgordel, welke be
schermd moet. worden door 20 divisies,
ls dus niet groot. Daarom zijn Duitse
divisies, welk? in het terrein moeten
worden opgesteld, een eerste noodzaak.
„De arbeid van geleerden uit tal van
landen, vrije uitwisseling van gegevens,
grote verbeeldingskracht en nauwkeurige
proefnemingen hebben tot dit resultaat
geleid", zeide hij.
Na een uitvoerige bespreking van de
ontwikkeling van atoomenergie voor mi
litaire doeleinden tijdens de oorlog zeide
Smith:
..Thans wordt onze aandacht in be
langrijke mate in beslag genomen door
de ontwikkeling van atoomenergie voor
vreedzame doeleinden, en geen inspan
ning mag hiervoor te groot zijn. want
wanneer onze moeite met succes wordt
bekroond zou dit een grote wijziging
kunnen brengen in de levensomstandig
heden der mensen.
„Het toeval wil dat een groot deel
van deze verantwoordelijke taak aan de
regering van de Verenigde Staten is
toevertrouwd. Als uitvoerend orgaan
van de regering heeft de Commissie voor
Atoomenergie een schare van weten
schappelijke en technische talenten om
zich heen verzameld als nooit tevoren.
..De particuliere industrie neemt reeds
een belangrijk aandeel in het kader van
met de regering gesloten overeenkom
sten en spreidt uit eigen initiatief
steeds groter activiteit ten toon. Zo
hoort het te zijn.
„De instelling van een atoomkracht
centrale ln ons land zal een geweldige
prestatie betekenen. Wanneer energie
goedkoper wordt en in gTotere mate
beschikbaar komt. zal onze levens
standaard stijgen.
„In andere landen zullen dc gevol
gen van nog ingrijpender aard kunnen
zijn; de atoomenergie kan honger en
armoede verdrijven, die thans de grote
massa in de kluisters van vrees en on
wetendheid houdt.
„Wij allen zijn zedeliik verplicht ons
vernuft en onze vastberadenheid in
dienst te stellen voor de ontwikkeling
van atoomenergie voor vreedzame doel-
Vanmorgen arriveerde op het
vliegveld Le Bourget bij Parijs de
West-Duitse Bondskanselier, dr
Konrad Adenauer, die in de Franse
stad besprekingen gaat voeren over
di Saarkwestie. De Bondskanselier
werd bij zijn aankomst begroet door
dc Franse Minister van Buitenlandse
Zaken. George Bidault.
Dc begroeting: Adenauer, die
juist mt het vliegtuig stapt, drukt
Bidault de hand.
(Telefoto)
