LEIDSCH
DAGBLAD
Adenauer brengt Parijs goed nieuws
over de Saar
r r
93ste Jaargang
DINSDAG 9 MAART 19S4
No. 28164
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.40 per kwartaal; f2.15 per maanA; f0.50 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
lankrijk wordt op EDG gedrukt
Bondskanselier Adenauer heeft heden
ochtend in een van de KLM gechar
terde DC-6, die de zwart-rood-gele vlag
tan de Bondsrepubliek voert zyn reis
iar het midden-Oosten aanvaard. Hij
jeft eerst in Westelijke richting koers
lezet teneinde in Parijs gedurende enige
'ren met de Franse minister van
ntenlandse zaken. Bidault. en ook met
Franse premier. Laniel, een blijkbaar
urgent gesprek te voeren.
In het middelpunt van dat gesprek
jtaat het Saar-vraagstuk, waarop de
West-Duitse kanselier sedert het einde
\an de vier mogendheden conferentie
lijn aandacht geconcentreerd heeft.
Nog gisteren ontving hij in Bonn voor
ten langdurig onderhoud het Neder
landse socialistische Kamerlid Van der
Goes van Naters, wiens naam verbonden
Is met het Straatsburgse plan tot
luropeanisatie van het Saargebied.
Het gesprek van vandaag is sedert
jvember j.l. weer het eerste officiële
..ans-Duitse gesprek over het Saar-
traagstuk. Het initiatief er toe is ge-
somen door Adenauer, die bevreesd was
cj* zijn drie weken durend bezoek aan
Griekenland en Turkije de Europese
Mlitiek. en meer speciaal de ontwik
teling van de ED G.. tot stilstand zou
tinnen brengen en aldus de Sovjets
misschien de gelegenheid zou kunnen
Weden nog voor de conferentie van
Genève in de Franse hoofdstad propa-
randa-doelpunten te scoren.
Om dat te voorkomen schijnt
Adenauer van plan Bidault en Laniel
mededelingen te doen. die van vèrstrek-
tende betékenis zijn.
Hij wil hen verblijden met een prin
cipiële Duitse accoord-verklaring met
het plan Van der Goes van Naters.
Daar dit plan. voor zo ver bekend,
in de ogen van de Duitse bevolking in
de eerste plaats een losmaking van
de Saar uit het Duitse staatsverband
inhoudt, wil hij er bij Bidault en
Laniel echter tegelijk op aandringen
aan de Europeanisatie een vorm te
seven, die de Duitse publieke opinie
weinig mogelijk provoceert.
In geen geval mag zij er te zeer als
•n koude annexatie van de Saar door
Frankrijk uitzien, wat zij in de kern
natuurlijk wel een beetje is. Het zal
tiet gemakkelijk zijn zo'n formule te
nnden want tegenover de Duitsers, die
- saar onder geen beding als territoir
.allen opgeven, staan de Fransen, die
haar op ouderwetse wijze als oorlogsbuit
opeisen. Zonder Saar heet bijvoorbeeld
de Franse franc te vallen.
In Bonn voert men. wat de Saar be
treft. nu een soort van dubbele bodem
politiek. Aan de ene kant beseft men,
men. nationaal gesproken, de Saar
goed offeren k a n. aan de andere
weet men echter ook dat. wil de
Europese politiek door de tegenstand
vin Frankrijk niet op een mislukking
uitlopen, de Saar geofferd worden
..iige manier om uit het dilemma
Ir komen is daarbij een beroep op
Het geheel is ongetwijfeld wat dubieus,
o de Duitsers moet wel een heel sterk
in Europa hebben om een der-
•luke oplossing met een goed geweten
accepteren, maar het lijkt de enige
nocelijkheid om verder te komen.
Bovendien zijn bepaalde passages uit
het plan van Van der Goes van Naters,
'ie het Bonn tot nu toe moeilijk maak-
m zich er achter te plaatsen, intussen
.eschrapt. Zo stond in het oorspronke-
Like plan een zinsnede, die wel zeer
cncelukkig geformuleerd was. Daarin
heette het. dat een hereniging van
Duitsland het ..ergste" was wat Europa
nu kunnen gebeuren. Vooral sedert de
Westelijke ministers van buitenlandse
nïen zich op de Berlijnse conferentie
iuideluk voor de hereniging van Duits-
hebben uitgesproken, is zo'n stand-
nt in een officieel Straatburgs stuk
althans niet meer op zjjn plaats. En
hoewel Van der Goes van Naters per
soonlek in Bonn niet als een bijzonder
groot vriend van West-Duitsland geldt,
is men gaarne bereid in goede Europese
geest de gewraakte en nu geschrapte
passage als een ontsporing te zien.
MENING VAN PARIJS
Onze Parijse correspondent meldt:
Voor Parijs is Adenauer's bezoek een
verrassing, waarvan wij intussen niet
zouden beweren dat de Franse regering
in haar geheel, en Bidault inbegrepen,
dit als een bijzonder blijde surprise
beschouwt
De bedoeling van de Duitse staatsman
is ongetwijfeld op Frankrijk een nieuwe
druk uit te oefenen opdat, enige haast
met de ratificatie van het Europese leger
worde gemaakt. Zoals men weet had het
Franse parlement de oplossing van de
Saarkwestie mét de Amerikaans-Engel
se garanties, als conditie gesteld alvorens
met de discussies over de E D G. te be
ginnen Hoe graag Frankrijk zijn rechten
en zijn economische privileges in het
Saarland, met name door Bonn. ook
erkend wil zien. het is allerminst zeker
of zelfs de regering niet gaarne bereid
zou zun de niet-erkenning als prijs voor
een nieuw uitstel van die explosieve
Kamerdebatten te betalen. De urgentie
van de ratificatie van het E.D.G.-verdrag
wordt zelfs door voorstanders in Parijs
veel minder dringend geacht dan in Bonn
en niet minder te Washington. Door nu de
eerste pas te doen. na ontelbare anderen,
stelt de West-Duitse kanselier de Franse
regering dus met de rug tegen de muur
Want de Duitse regeringschef zou zich
de moeite van znn reis zeker kunnen
besparen, indien hij niet tevens bereid
was enige waardevolle concessies aan
het Franse standpunt te doen. De voor
naamste concessie schijnt wel te wezen
dat Adenauer zich genegen zou verkla
ren het plan van het Nederlandse
socialistische Kamerlid ihr Van der Goes
van Naters, als grondslag "voor de on
derhandelineen met Bidault te aanvaar
den. Dit plan. dat ln opdracht van de
Weerrapporten
(Van hedenmorgen 7 uur)
Europese raad ln Straatsburg werd
opgesteld, heeft aanvankelijk in Bonn
maar een zuinig onthaal gevonden
Adenauer zelf zou het een „meelachtige
substantie" hebben genoemd waarvan
niets goeds te verwachten valt. Sedert
dien is het ontwerp dat in extenso nooit
werd gepubliceerd, op enkele punten
herzien en nu zou de kanselier van
mening zjjn veranderdi
Het plan komt er op neer dat de Saar
ge-Europeaniseerd zou worden onder
garantie van Amerika. Engeland.
Frankriik en Duitsland, en onder
auspiciën van de Europese Raad. Dal
proces zou zich in twee étappes moeten
voltrekken, voor en na de installatie
van een hoge politiek autoriteit, doch
de Franse economische voorrechten'
zouden intussen voorlopig ongewijzigd
kunnen blijven. In de hoofdlijnen
komt het plan zo zeker eerder aan de
Franse dan aan de Duitse verlangens
tegemoet en dat maakt uiteraard de
concessie van kanselier Adenauer nog
gewichtiger.
De Saaikwestie is een uitermate»
storende steen des aanstoots in de,
Europese politiek en daarom is het ver
heugend dat de Saarlanders z.elf zich
ten minste bij voorbaat bereid hebben
betoond zich bjj elke Europese oplossing
neer te zullen leggen, die ook de instem
ming van Frankrijk en Duitsland zal
kunnen wegdragen
Het buitenland, en speciaal Amerika,
heeft daarom wel het recht deze be
sprekingen te beschouwen als een test
voor de oprechtheid der Franse Europese
bedoelingen. Een volledige oplossing van
het probleem behoeft men inmiddels
heden zeker niet te verwachten. Het
zou al een goed ding zijn indien Bidault
en Adenauer het nu eindellik eens zou
den kunnen worden over de definitieve
termen van een gemeenschappelijke
verklaring die tot dusverre het stadium
van een ontwerp-kladje nooit te boven
is kunnen komen.
Op wonderen bereide men zich dus
niet voor. Voor een voorzichtig opti
misme zijn echter wel enige redenen
aan te voeren want de condities voor
een oplossing van het Saarprobicem
schijnen, vooral aan de Duitse kant,
nimmer zo gunstig te zijn geweest als
De bekende weldoener van de ar
men in Parijs. Abbé Pierre, kijkt
naar de bankbiljetten, die milde
klanten met punaises op de muren
van een model voor een ..prcfab"-
huis hebben geprikt in een van de
grote Parijse warenhuizen, waar het
model op een tentoonstelling staat
opgesteld. De Katholieke priester,
die door het gehele land een actie op
touw zette tot hulp aan de daklozen,
ontving van de directie van het wa
renhuis een cheque ter waarde van
1.500.000 Franse francs. Het geld
werd bijeen gebracht door het geza
menlijke personeel.
Alastrim bij Haagse
Girodienst
35 Personeelsleden
huisarrest
BEPERKT TOT BIJKANTOOR
(Van onze Haagse redacteur)
Gisteren is te Den Haag een alastrim-
geval geconstateerd bij een personeels
lid van het kantoor aan de Zaanstraat
van de Postcheque- en Girodienst,
dat 250 personen telt. 35 Personeels
leden. die het nauwst met de nieuwe
patiënt in contact waren, hebben
huisarrest gekregen en zullen voorlopig
niet aan het werk kunnen. De rest
van het personeel staat onder strenge
medische controle.
Voor zover de betrokkenen dat wensten,
zijn zij ingeënt, hoewel de mogelijkheid
dat het reeds te laat was. niet is uitge
sloten.
Contact met het hoofdkwartier moet
door het personeel van het kantoor
Zaanstraat zo veel mogelijk vermeden
worden. De dienst zal door deze maat
regelen echter geen stagnatie ondervin
den, daar de getroffen afdeling uitslui
tend controlerende arbeid verrichtte.
Het schijnt, dat de nieuwe patiënt via
een huisdier is besmet, door een genezen
alastrimpatlënt.
Vijftien amphibische vliegboten voor
onze Marine?
Voornamelijk voor defensie van
Nieuw Guinea
(Van onze correspondent in Washington)
Schout by nacht H. Schaper heeft
een reis naar de Ver. Staten onder
nomen. met name om te onderhan
delen over de eventuele aankoop van
een aantal Martin Mariner amphibi
sche vliegboten.
De onderhandelingen zijn verlopen
in een büzonder hartelijke sfeer. Van
Nederlandse zfjde was men vol lof over
de ondervonden Amerikaanse mede
werking.
De zaak moet nog in hoogste in
stantie beklonken worden., maar Ne
derland heeft in elk geval de kans
om 15 van deze toestellen aan te
schaffen. Zü zijn na de oorlog ge
bouwd, maar behoren tot het surplus
van de Amerikaanse vloot. De voor
waarden. waarop wij ze kunnen over
nemen, zijn gunstig.
De Martin Mariners zijn uitgerust
met radar en zeer geschikt voor pa
trouille-diensten tegen duikboten. Bo
vendien kunnen zij echter gebruikt
worden voor troepentransport Gaat de
koop door en daar ziet het wel naar
uit dan zullen de meeste van deze
vliegtuigen gebruikt worden voor de
defensie van Nieuw Guinea. Omdat zij
zowel op het water ais op het land
kunnen dalen, zijn zij voor dat gebied
uitstekend geschikt.
Een paar toestellen wil men evenwel
in Nederland houden voor training en
ten behoeve van de zee-reddingdienst.
Schout bij nacht Schaper gaat nog
een bezoek brengen aan de Westkust
van de Ver. Staten, maar keert daarna
naar ons land terug. Hij vliegt terug
met. een der Neptune-vliegtuigen, die
Nederland uit Amerika ontvangt. lAcht
zijn er reeds de Oceaan overgestoken;
dezer dagen volgen er nog vier).
Zowel schout bij nacht Koudijs. de
Nederlandse Marine-attaché te Wash
ington. als zijn collega Schaper, was
toen ik met hen sprak over de Ame
rikaanse bijstand, welke Nederland ont
ving vol lof daarover Met name de
18 mijnenvegers, die Nederland te wach
ten staan, betekenen een bijzondere
aanwinst voor onze positie op deNoord-
Koningin naar Groningen
Het ligt in de bedoeling van H. M. de
Koningin om in de maand Mei as. een
werkbezoek te brengen aan stad en pro
vincie Groningen. Als voorlopige datum
voor dit bezoek werd gesteld 25 Mei.
Luitenant-generaal I. A. Aler
president-directeur der K.L.M.
Indiensttreding op 1 Mei a.s.
Opvolger van wijlen dr Plesnian
Naar wij vernemen is door de Raad van Bestuur van de KLM aan de in
October j.l. afgetreden chef van de Luchtmachtstaf. Luitenant-Generaal I. A. Aler,
verzocht de functie op zich te nemen van president-directeur onzer Nationale
Luchtvaartmaatschappij. Dc heer Aler heeft zich bereid verklaard aan dit ver
zoek te voldoen.
In een dezer dagen te houden vergadering van de Raad van Commissarissen
zal de benoeming van de heer Aler tot opvolger van dr A. Plesman worden
bekrachtigd. Indien dit is geschied, zal de heer Aler op 1 Mei a.s. zijn functie van
president-directeur aanvaarden.
Reeds direct nadat Luit-Generaal Aler In 1896 te Amsterdam geboren, door-
van de Kon. Luchtmacht afscheid had liep hij aldaar de HBS om vervolgens
genomen, werd de veronderstelling ge
uit. dat hij in de directie van de KLM
zou worden opgenomen. Dc heer Aler.
wiens grootste verdienste is geweest, dat
hij met grote energie de opbouw van de
Nederlandse Luchtmacht heeft geleid in
de moeilijke na-ooriogse jaren, geniet in
internationale luchtvaartkringen grote
faam.
feck holm
uoenhagen i
landen rezen
Jasterdam nevel
bussel
half bew.
zwaar bew.
onbewolkt
onbewolkt i
nevel
evel
O O
nevel windstil -3 O
mlft nno 1 -3 O
onbewolkt windstil -4 o
half bew. c 1-10
onbewolkt
7 O
WEERBERICHT
Vrij zacht
De Bilt verwacht tot morgenavond:
v Droog weer met geleidelijk afnemende
•Polking, Zwakke tot matige wind tus-
J5" Zuid en Oost. Vannacht iets kouder
«n de afgelopen nacht, morgen overd.ag
"Ijzacht, (Opgemaakt te 10 uur).
10 MAART
op: 7 08 uur: onder: 18.34 uur.
}Jaan op- 9.04 uur: onder: 1 19 uur.
K' ivater te Katwijk 6 53 uur en 19.19
Dit nummer bestaat uit acht pagina's
En dit is dan Prins 105 TT uit
Madison in Kansas (V.S.). de duur
ste stier ter wereld, die kortgeleden
..half" werd verkocht, torn een
groep Texancn 115.000 dollar be
taalde om voor de helft eigenaar te
worden van deze Aberdeen-Angus
slier, die vóór dc koop gesloten
werd alleen toebehoorde aan I 'rhan
Simon rechtsen diens broer folin
(tweede van rechts). De nieuwe
mede-eigenaars zijn B. O. Byars uit
Tyler in Texas met hand op de
stier) en Bedford Wynne links op
de achtergrond) uit Dallas in
Texas. Links staat foe Hooten uit
Austin in Texas, die als tussenper
soon optrad. Men schat de waarde
van dc stier op het ogenblik op
250.000 dollar ofwel in Nederlandse
valuta de kleinigheid van bijna
f 900.000!
Explosie in de nacht
Vermoedelijk drie doden
Tielse brand
l>ij
Hotel-café ..De Roskam" verwoest
(Speciale berichtgeving)
Vanochtend omstreeks kwart voor vier is door nog onopgehelderde oorzaak
brand uitgebroken in hotel-café „De Roskam" op dc hoek van de Westluidense-
straat en de Sint Agnietenstraat te Tiel. Dc vlammen grepen zeer snel om
zich heen en enkele der 9 personen, die zich in het pand bevonden, konden
slechts het vege lijf redden door pardoes uit hel raam van hun slaapkamer
op straat te springen.
Drie hunner moesten in een zieken huis worden opgenomen. Tengevolge
in de hevigheid, waarmede dc brand om zich been greep, moet voorts voor
het leien van 2. waarschijnlijk 3. in het pand verblijvenden gevreesd worden.
Het onderzoek n3ar deze vermisten wier namen nog niet zijn vrijgegeven
werd door dc brandweer, die spoedig met groot materiaal ter ptaatse was.
Ingezet.
Vuur ioeq aasten de Straat OD weken en k011 de brandweer zich met
1 3 de nablussing gaan bezig houden, welke
jorde een in de taak men omst i
garagehouder een geëindigd kon
h(i kort daarop de Bij het licht
vlammen reeds uit „De Roskam" zag het zoeken tn i
Tegen vier uur hoorde een in de taak men omstreeks kwart voor
bi.iheid wonende garagehouder een geëindigd kon beschouwen
hevige knal. waarna hu kort daarop de bu het licht van schijnwerpers werd
-vrr ..tv --T-z.a£ I het zoeken in de puinhopen voortgezet.
slaan, Onmiddelhik waarschuwde hij echter zonder resultaat,
brandweer en politie. Intussen hadden 1
de vlammen echter reeds dermate
Kort i
het aanbreken van de dag
ut- viammcn ecnier leeus dermate om „,_,j j..
zich heen strepen. dat aan blussen hIT Z S2SL2SL
niet meer te denken viel ne in het nnnH i -on?el var) de dienst van gemeente
niet meer te denken viel De in het pand
aanwezige personen zagen zich verrast
door de hevige vuurzee
Enkele van hen zagen geen andere
uitweg dan vanaf de eerste verdieping
up straat te springen. Enkele anderen
wisten via het dak aan de achterzyde
te ontkomen
Bij de sprone op straat werden enige
personen ernstig gewond en zij bleven
dan ook liggen.
Het is aan het koelbloedig optreden
van de tegenover het hotel wonende
sigarenwinkelier Anton van Ewijk- te
danken dat zij in veiligheid werden
gebracht. Hii Cotseerde de enorme hitte,
alsmede vallende stenen enz. en droeg
de gewonden weg.
In het ziekenhuis moesten worden
opgenomen de echtgenote van de hotel
houder mevrouw KuipersSchier, de
heer W. de Ruiter, uit Echteld en mevr
Patt—Vos uit Dordrecht
Uitbreiding van de brand was in
verband met de ver uitslaande vlammen
en de enorme hitte, die de vuurzee ver
spreidde. allerminst ondenkbaar.
Verschillende ruiten in de omgeving
sprongen. Daklijsten verschroeiden, ter-
wijl de daklijst van een aan de overzijde
In de Sint Agnietenstraat gelegen pand,
waarin o.a een showroom is onderge
bracht. vlam vatte. De brandweer was
er echter direct bij om dat brandje te
blussen.
Met talrilke stralen voerde de brand
weer de strijd tegen de vuurzee, die in
het brandende gebouw, waarin veel hout
was verwerft, gretig voedsel vond.
Terwjjl er aan redden van „De Ros
kam" niet te denken viel. slaagde men
er wel in uitbreiding te voorkomen.
I Omstreeks 5 uur was het gevaar ge-
Ocneraal Aler
zijn studie aan de KMA te Breda voort
te zetten Twintig jaar oud was Izaak
Alphons Aler toen hij als tweede luite
nant der artillerie de eed aflegde. Ge
ïmponeerd door de vliegerij, die zowel
in België als in ons land in Jan Olie
slagers een krachtige propagandist vond,
wendde de jonge Aler pogingen aan om
op Soesterberg, de bakermat zowel van
de militaire- als burgerluchtvaart, ge
detacheerd te w-orden. Hij slaagde er. dit
feit besliste zijn carrière. Reeds in die
eerste jaren trokken zijn capaciteiten als
vlieger grote aandacht Aler kreeg de
gelegenheid zich in het buitenland nader
te bekwamen.
(Men zie vervolg elders in dit blad).
Stuivertje-wisselen in Egypte
duurt voort
Naguib weer premier
Generaal Naguib is in Egypte gis
teren weer premier en voorzitter van
dc raad van de revolutie geworden.
In eeD officiële bekendmaking wordt
gezegd., dat aan generaal Naguib de
hoogste macht is verleend.
Naguibs aanspraak op deze hoogste
macht was een der voornaamste oorza
ken van het geschil in de revolution-
naire raad. dat leidde tot het afzetten
van Naguib door luit.-kolonel Nasser,
die Naguib toen als premier ging ver
vangen.
Zondag nog werd kolonel Nasser <36
tot militaire gouverneur van Egypte be
noemd met volledige bevoegdheid.
Het besluit om Naguib weer premier
te maken is genomen op een gemeen
schappelijke bijeenkomst vnn de mili
taire raad en het kabinet. Ook aan
wezig was de minister van voorlichting
Salah Salem, die 11 dagen geleden
Naguib. nog beschuldigde van het sabo
teren van het werk van de revolutlon-
naire raad. HU verklaarde bij die ge
legenheid: „Whadden hem (Naguib)
kunnen doden, maar hebben besloten
hem in leven te laten"
De samenstelling van revolutionnaire
raad en kabinet is nu bijna gelijk aan
die van voor de regeringscrisis. Luit.-
kolonel Nasser is weer plaatsvervan
gend eerste-minister en ook weer
plaatsvervangend hoofd van de revolu
tionnaire raad.
In de desbetreffende verklaring van
de revolutionnaire raad en het kabinet
wordt gezegd, dat de op 3 Maart gepu
bliceerde besluiten ten aanzien van de
verkiezing van een grondwetgevende
vergadering van kracht blijven.
Nasser heeft een correspondent van
het Franse persbureau A.F.P. medege
deeld, dat een terug tot de vroegere
toestand mogelijk is geworden, door
dat Naguib van ziin vroegere eisen
heeft afgezien.
Naguib beschikt in de revolution
naire raad over écn stem. zoals alle
leden van deze raad. zo zeide hij.
Er is nu niets meer, dat de leden van
de revolutionnaire raad scheidt, aldus
de aftredende premier.
Verder zeide Nasser. „Wij hebben be
sloten te zwijgen over onze geschillen
om met de grootste kracht onze natio
nale doelen na te streven". Dit natio
nale is. aldus Nasser, de terugtrekking
van de Britse troepen van Egvptlsch
grondgebied.
Betekenen de uitlatingen van Nasser,
dat alles nog mogelUk blijft en er van
consolidatie nog geen sprake is?
