uEIDSCH DAGBLAD nierika wil een krachtige politiek ste Jaargang WOENSDAG 20 JANUARI 1953 No. 28123 ■cteur: J W. Henny fdredactle: B W Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f6.40 per kwartaal; f0.50 per week Witte Singel 1. Lelden - Giro No 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 guropa te Berlijn op voorgrond t>' Ametikaanse minister van buiten- T,,, /aken. John Foster Dulles, heelt fc-ii persconferentie gezegd te hopen. Ce conferentie van Berlin in drie L beëindigd zou worden. :e., zei. dat er op de conferentie iverk verricht zou kunnen worden de Sovjet-vertegenwoordigers een tructieve houding zouden aannemen, onferentle zou echter op niets uit- als de Sovjet-Unie de houding iblijven aannemen, welke zij tot nu Thad aevolgd. In het verleden had vjet-Ume gepoogd de Westerse i ic verdelen en te verzwakken, ns. op de eerste conferentie van ■iters van buitenlandse zaken aer vier" sinds 1949. zou het interes- inl zijn t0 zlen' oi haar tactlek se- Hgd had. Westerse mogendheden zouden ch niet om de tuin laten leiden door ■politick, die de verdeeldheid van ■Westen beoogde. Te meer niet. als Hcvoera werd door een land, dat Booooo mensen in één enkel militair uv i. iri verenigd. tijk dient bevitjd te worden ftaat niets in de weg. zo vervolgde liïsland' kan verenigd worden door honden van vrue verkiezingen in het ie land. De Westerse mogendheden ■daartoe bereid Het is echter nood- dat de Sovjet-Unie in öez? Monument voor dr A. Plesman ■j verzoek van de buigemeester van B.ivenhage, mr F M A. Schokking. Bteien ten stadhuize een bespreking id waarbij aanwezig waren dr ti ll Daninie, oud-directeur-generaal PTT, luitenant-generaal-vlieger b.d.> i A Aler, oud-chef Luchtmacht- af, luitenant-generaal-waarnemer A &t:,> chef Luchtmachtstaf, en dr A L Rutgers, voorzitter van de Raad Commissarissen van de KLM Doei bespreking was te komen tot de tfitms van een nationaal monument i de nagedachtenis van w ijlen Plesman president-directeur van LM. Minister Dulles zei voorts, dat hij zijn besprekingen over de atoomener gie met de Sovjet-ambassadeur Zaroe- bin zou voortzetten en dat hij even eens tijdens de conferentie in Berlijn de zaak met zijn Sovjet-collega, Molo- tof. zou behandelen. Deze besprekin gen zouden echter slechts liandelen over de procedure-kwesties, voortko mend uit het voorstel van Eisenhower tot instelling van een atoombank. Voor het essentiële der kwestie zou hfj ren staf van deskundigen nodig hebben. Eisenhowers voorstel, zo vervolgde Dulles, hield niet in, dat niet naar andere voorstellen geluisterd zou wor den Hij zei dit naar aanleiding van een opmerking over het Sovjet-voorstel tot het verbieden der atoomwapens. Het Sovjetrussische regeringsblad „Izwestla" zegt in een artikel, uitgezon den door radio-Moskou, dat de door pte- sident Eisenhower en minister Dulles gepropageerde politiek van kracht tot oorlog leidt. Een dergelijke politiek brengt met zich mede, dat de paitij. te gen wie zij gericht is. zich verzet en vaak £ykt het. dat juist zij de mach tigste met alle gevolgen van dien. Her Düitsland van Hitier vertrouwde cp deze krachtpolitiek, doch het werd ver slagen Het verloop van de oonog toon de de kwetsbaarheid van de Britse el- landen Duitsland beschikte echter niet over de middelen om Amerika aan te vatten. Thans, met het voortschrijden eer moderne oorlogvoering, konden ver pletterende slagen worden toegebracht over afstanden van duizenden k" lometer! Zelfs de Amerikaanse pers. aldus de „Iz- westia', geeft toe, dat de tijden van on kwetsbaarheid voor verre landen ver vlogen zyn. In een moderne oorlog zal het onmogelijk zijn het eigen terrein te behoeden voor militaire operaties. „Butskop" Zeven meter lang Op Schiermonnikoog Is een groot dier aangespoeld, waarvan men vermoedt dat het een zgn. „butskop" is. Een buts kop is een soort van tandwalvis, een vraatzuchtig dier, dat 6 A 9 meter lang wordt Het aangespoelde dier is onge veer 7 meter lang Vandaag is o a. een deskundige vertegenwoordiger van het Museum voor Natuurlijke Historie te Leiden naar Schiermonnikoog gegaan om de vondst nader te onderzoeken Lotsverbetering gearresteerde Nederlanders De-cevr3agd heeft men van de zijde van het Hoge Commissariaat te Dja karta verklaard da' he: Hoge Comm -- sariaat op de gebruikelijke wijze kan bijdragen tot lotsverbetering van de ge arresteerde Nederlanders, onder meer door het verstrekken van extra-voe dingsmiddelen en van lectuur Er dreigen moeilijkheden voor Frankrijk in Marokko Franco voelt zich sterk (Van onze Pa rij se correspondent per telefoon) In Parijs ziet men met grote span ning en niet zonder duidelijke onge rustheid de bijeenkomst der zoge naamde caids en oulema's, vertegen woordigers der Arabische elite, uit dat deel van Marokko tegemoet, dat sedert 1912 onder Spaanse protectie staat. Deze notabelen zouden elkaar morgen in Tetouan ontmoeten en er zfjn dui delijk tekenen, die er op wijzen dat zij dan hun ..khalif Moulay el Hassan Ben el Mihdi tot ..regent en handhaver van de Chtrifynse kroon" zullen proclame ren Daarmede zou de khalif van Spaans Marokko tot direct rivaal worden ver heven van de nieuwe sultan Sidi Mo hammed Ben Moulay Arafa .die zoals men zich herinnert in Augustus J.l Overdracht kr in Korea Geen incidenten De Indische oewakingstroepen op Ko rea zijn te ongeveer 9 uur van morgen (plaatselijke tijdbegonnen met het overdragen van de 22 000 anti-commu nistische krijgsgevangenen, die zij onder hun hoede hadden, aan de geallieerden. Een lange rij Chinese krijgsgevangenen overschreed weldra it grens tussen de neutrale zone en het geallieerde gebied De Chinezen zongen en dr <gen spa i- doeken mee Kort na 9 uur werden de eerste Chi nese krijgsgevangenen reeds op tran sport gesteld naar Formosa De anti-communistische gevangenen zijn vier maanden onder Indische bewa king geweest. Vandaag zullen slechts de anti-com munisten overgedragen worden. De pro- communistische krijgsgevangenen zul- ijgsgevangenen begonnen Bij de overdracht van de eerste Chi nezen en Noord- Koreanen hebben zich geen incidenten voorgedaan De Indiërs zijn tot de overdracht over gegaan ondanks het feit. dat de Noor delijken gisteravond nogmaals de eis stelden, dat de krijgsgevangenen nog 120 dagen langer onder Indische hoede zouden blijven. De Noord-Koreanen. die per spoor naar Koensan en Pohana worden ge bracht. werden op Zuid-Koreaans ge bied begroet door premier Paik toe tsjin. de minister van defensie en de chef van de generale staf. Terwijl de anti-communistische krijgs gevangenen uit de neutrale zone naar het geallieerde gebied werden geleid, kwamen, de Noordelijke en geallieerde verbindingsofficieren te Panmoendjon weer bijeen om te trachten de onder handelingen over een hervatting van de voorbereidende besprekingen voor een politieke conferentie weer op gang te krijgen. Geen paniek rond de Merapi Cloedtvolk baant zicli door Apu-vallei Dc smeulende Merapi. die Maandag plotseling tot uitbarsting kwam. ging gistermiddag nog schuil achter een dichte asregen. Evenzeer bestaat nog duisterheid wat betreft de verdere schade aan levens en bezit welke d^ze beruchte vulkaan veroorzaakt heeft. Bijna twee milliocn mensen wonen in het gebied van de Merapi, maar spe ciale paniek of ongerustheid wordt niet gemeld. De lavastroom wringt zich in bochten de Noordelijke hellin gen af. zich daarbij Westwaarts De voorzorgsmaatregelen, welke maan den tevoren met het oog op een even tuele uitbarsting zijn getroffen, blijken uitstekend te voldoen. Door het bestuur van Solo werd in November reeds de bevolking van de dorpen van de even tueel meest bedreiede stre'/en. geëva cueerd De bevolking aan de Westzbde valleien zouden zijn. En inderdaad baant de gloedwolk zich nu een weg door de Apuvaliei. Aantal doden thans 30 i Hel aantal slachtoffers, dat ten ge volge van de uitbarsting van de vul kaan de Merapi is gevallen, is gestegen tot 30. In het gehucht Pantjardiwoer en Je Desa Klakah werden door de goedwolk 1 26 personen gedood en 73 personen gewond, waai van 4 tijdens het transport naar een ziekenhuis zijn overleden. De lijken van de slachtoffers zijn nog niet geborgen, aangezien de plaats nog ge- vaarlyk is. I Tot op heden zijn er 100 huizen, 100 I koelen en 500 geiten verbrand De ANWB. die uit veiligheids overwegingen voor motorrijders het dragen van--valhelmen uitermate wenselijk acht. rust thans u! zijn Wegenwachters uit niet witte val helmen van een speciaal type. Twee wegenwachters passen hun nieuw hoofddeksel. UITBREIDINGSPLANNEN DER GENERAL MOTORS CORPORATION De president van de General Motors Corporation, Harlow Curtice, heeft doen blijken, dat hij niet bevreesd is voor een depressie in Amerika. Hij kondigd? een uitbreiding—programma voor zijn maat schappij aan. waarmede een bedrag van 1 milliard dollar gemoeid is In de pe riode tot de herfst van 1955 zullen fle fabrieken voor personen- en vrachtau to's der maatschappij worden uitgebreid Curtice raamt de verkopen in 1954 van de gehele Amerikaanse auto-indus- tri? op 7 millioen personen- en vracht auto's tegen 7.8 millioen in 1953 met de hulp van de oude, machtige I pasja van Marakesj, el Glaonl onder het welwillend oog der Fransen de vroe- j gere souveieln Sidi Mohammed Ben Youssef verdreef. De onttroonde sultan is toen door de i Fransen naarstig naar Corsica verban nen. om te voorkomen dat hij naar Spaans Marokko zou uitwijken. In dat I deel tan het land heeft men de nieuwe sultan echter nooit erkend en werden de gebeden Vrijdags nog altijd uit naam van de verbannen Ben Youssef uitge- sproken De Spaans- Marokkaanse khalif zou den zij dus nu ook publiekelijk als de vertegenwoordiger van de wettelijke sul tan van Marokko, zoals Ben Youssef in de Spaanse pers nog altijd wordt ge- 1 noemd. willen laten uitroepen. In Parijs vreest men, en vermoedelijk niet ten onrechte, van dit Initiatief da grootste gevaren voor de binnenlandsa rust in het Franse protectoraat .een be trekkelijke rust overigens, want al sinds Augustus zijn aanslagen aan de orde van de dag. zodat het Parijse blad ..Com bat" zelfs over een permanente onder grondse revolutie durft te spreken Nadat de coup d'etat in Augustus J.l. op het internationale plan weinig of geen neerslag had gevonden, schijnen nu die conclusies door Madrid wel ge trokken te willen worden. Want het is duidelijk, dat het de Spanjaarden zijn. die hier met de Ara bische liga aan de touwtjes trekken, zo goed als het in Augustus de Fransen zjjn geweest die de vervanging van de vroe gere onwillige sultan patroneerden. Een bijeenkomst, als nu plaats zal vinden, werd sedert het geslaagde com plot van Augustus, al drie keer aange kondigd. Dat het er nu eindelijk toch van komen zal. bewijst ongetwijfeld dat Madrid zich voldoende sterk gevoelt om i zijn prestige op het internationale spel te zetten. .Minister Bidault heeft de Spaanse j ambassadeur in Parps bij zich ontbo- j den om hem op de gevaren van deze ontwikkeling le wijzen en gisteren werd door de Quai d' Orsay er al open- I lijk mee gedreigd, dat Frankryk alle j beschikbare middelen zal gebruiken j om aan de eventuele bedreiging van de politieke eenheid van het protec toraat het hoofd te kunnen bieden. I Frankrijk beschouwt Spanje als een sooit onderhuurder van een deel van het protectoraat en het meent daarom dat dit geen initiatieven ma? toelaten, die zijn gericht tegen de sultan wier.s politieke en geestelijke macht zich over het hele Chitifynse keizerrijk uitstrekt. De vraag is hierbij, hoe Amerika zich in deze kwestie zal gedragen. Het lijkt niet ongegrond een verband te zoeken tussen de stap. die Madrid zich thans heeft voorgenomen te nemen of toe te laten. het verdrag dat onlangs tussen Amerika en Spanje gesloten werd en dat voor Franco een onge meen krachtige prestige-aantvinst heeft opgeleverd. Men heeft enige reden om aan te ne- Men heeft enige reden te vrezen dat de inzichten van Washington met be trekking tot Noord Afrika, waar hoogst belangrijke oorlogsbasis zijn ingericht, zich enigszins in dezelfde richting gaan ontwikkelen als men sedert geruime tijd in Europa kon waarnemen, een ontwik keling. die gericht is op een toenade ring tot de militair sterkste, of betrouw baarste partij, die in Europa Duitsland en in Afrika wel eens Spanje zou kun nen blijken te zijn In dat geval gaat Frankrijk ook ln Marokko een nieuwe, zware beproeving tegemoet, en dat is wel het minste wat men er op dit mo ment van zeggen kan. op alles Weerrapporten lEERBERICHT Aanhoudend zacht 3ilt verwacht tot morgenavond: wegend zwaar bewolkt met enige en hier en d->ar mist. Aanhoudend 1 Toenemende en later matige tot wind tussen Zuid-Oost en ■West tOpgemaakt te 10 uur). 836 uur; onder- 17.07 uur •an op 20 14 uur; onder- 9 23 uur. Tbgv-'er re Katwijk te 4 52 en 1703 1 Springtij i. ■nummer beslaat uit acht pagina'! Br zijn plannen om het gebouw van de Portugees-Israëlitische Ge meente le Amsterdam te restaureren. Deze Synagoge staat op dc monu mentenlijst en danl: zij dit feit is het prachtige historische gebouw in oorlogstijd voor verwoesting be spaard gebleven. Hel kerkgebouw bevat vele kost baarheden. In oorlogstijd werden deze opgeborgen in het Rijksmu seum t'n in dc kluizen van een Am sterdamse bank. "Desniettemin werd een gedeelte door de bezetters gc- roofd. In 1947 werden dc gestolen I voorwerpen uit Duitsland terugge haald. In Mei 1945 werd de eerste dienst na de oorlog weer in de Sy nagoge gehouden. Het prachtige interieur van dc Synagoge. De b»'angstflline in de wereld voor dc uitbarsting van de Merapi. een der kwaadaardigste vulkanen ln Zuid-Oost Azië is algemeen Gisterochtend kwamen er bij P I. Aneta reeds telegrammen binnen uit Japan en de Ver Staten die om vroegen om filmreportages van de uitbarsting. Gisterochtend is het hoofd van de Vulcanoloeisehe Dienst, drs Dc Nève met twee assistenten uit Bmdoene naar Djokjakarta vertrokken Voor zijn ver trek deelde hij mede. dat er in Maart van het vorig Jaar reeds de eerste ver schijnselen van een verhoogde activiteit van de 2900 M hoge berg zijn gecon stateerd In het gebied van de too was het toen. in verband met het Ir.eraan verbonden gevaar niet mogeliik drecte temperatuursmetin"en te doen. maar In de observatiepost Babadan en Plawan- ean mat men toen temperaturen tot 900 graden Celcius De Vulcanolosische Dipnst richtte daarop 6 nieuvvp nermanente obscvatie- Dostcn aan dp Wpstpliike ziide van de krater in Voorts ondernam hij verken ningsvluchten met vliegtuigen van de luchtmacht. Vit deze verkenningen kon gecotwlii- deerd worden, dal eventuele gloed- wolken langs de Noordelnke helling naar beneden zouden komen. I.ater constateerde men dat de mrel bf- dreigde streken de Apu- en Truting- Overwegend zacht Het KNMI deelt mede De alg-lopen nacht kwam boven dc Noordzee weer harde wind tot storm voor onder invloed van een actieve de pressie boven Zuid-Scandmavie. Aan de achteizijse van de depressie stroomt koude polaire lucht naar het Zuiden B'.ien onze omgeving neemt de wind echter in kracht af waaraoor de koude lucht ons land niet kan bereiken. Het overweg uid zachte weer duurt dan ook voort Op de Oceaan ligt ten Zuid-Wes ten van IJsland een diepe depressie, die echter slechts langzaam beweegt. De fronten van deze storing hebben thans de Britse eilanden bereikt. In verband daarmede neemt ln ons land morgen in de loop van de dag de kans op wat regen weer toe. Pi'ov. Staten Zuid Holland I De stoki"75«tie m Envied lt Duizenden Britse electriciens. die behandelden subsidie-aanvragen munistische leiding staande vakvereni- C7 |ging hebben gestaakt, werden gister ochtend. toen zy weer op hun werk ver schenen. teruggestuurd. Heden zouden zij terug kunnen komen Tot verdere tegenmaatregelen dan deze uitsluiting voor één dag zijn de werkgevers nog niet overgegaan In het Lagerhuis heeft premier Chur chill zich een krachtig tegenstander ver klaard van het denkbeeld om stakingen onwettig te verklaren, zolang de arbei ders hiertoe niet bij geheime stemming onder auspiciën van dc regering beslo ten hebben De ultra-conservatieve af gevaardigde sir Waldron Smithers had een desbetreffend voorstel gedaan De vakbeweging kan. aldus sir Winston, haar eigen zaken volledig regelen, zon der dat de regering tussenbeide komt. Hij achtte de nadelen van sir Waldrons voorstel groter dan dc eventuele voor delen Te voren had de minister van arbeid, sir Walter Monckton. een verklaring af gelegd over de staking van de electri ciens. Behalve deze werknemers eisen nog een vijf millioen arbeiders hogere lenen, waarmee jaarlijks een extra-be drag van ongeveer 2.5 milliard gulden zou zijn gemoeid. Met het oog op deze toestand, waren de afgevaardigden liet met de minister eens. dat men zich hoe den moet voor overijlde maatregelen in het geschil met de electriciens. Actie tegen voormalige verdediger der Rosenbergs Het korps advocaten van New York heeft het Hooggerechtshof van dc staat New Yoik verzocht Emmanuel Block, die indertyd het wegens het uitleveren van atoomgeheimen ter dood veroordeel de echtpaar Rosenberg heeft verdedigd J uit de balie te stoten De advocaten zijn van mening, dal Block de Amerikaanse president heeft 'beledigd. In een toespiaak. gehouden na de teraardebestelling der Rosen bergs. zou Block president Eisenhower en de minister van justitie Brownell hebben beschulthgd van ..moord, in koe len bloede, en met voorbedaente rade begaan" Het Hooggerechtshof zal het verzoek schrift der advocaten in een zitting met gesloten deuren behandelen. 1 ln de ochtendvergadering van de tweede gewone zitting, die gisterochtend L-. begonnen, hebben Provinciale Staten van Zuid Holland besloten een subsidie van f. 10.000 per jaar voor de jaren 1954 1955 en 1956 toe tc kennen aai. de i stichting ..Federatie tot het bevorderen van Agrarische TentoonsteSings- en aanverwante belangen voor Zuid-Hol land Deze stichting Fedra" heeft ten doel het bevorderen van het tentoonstellingswezen op het gebied van 'de landbouw, veeteelt en zuivelbereiding in dc provincie Zuid-Holland 1 Voorts werd besloten subsidie le ver- lenen aan de grond stichting „Het Zuid- i hoilandse Landschap' I In de ochtendvergadering besloten Provinciale Staten voorts nog m piinct- pe zich te vet binden tot vergoeding van 30 pet van dc verliezen, welke door dc op te richten Stichting Waarborg-msti- luut voor de Tuinbouw in Zuid Holland mochten wordzn geleden op de door deze stichting tc verlenen bargsteiim- gen ten behoeve van aan tuinders te verlenen credieten, tot een bediag van j ten hoogste f 300.000. i In de middagvergadering werd de 1 behandeling van het v zrzoek oin subsi die van de dieigaarde „Blijdorp" voort gezet. nadat hier over des ochtends I reeds gesproken was Een voorstel tot uitstel van een be- I slissing werd aangenomen met 42 legen I 20 stemmen Zonder hoofdelijke stemming werd vei volgens overeenkomstig het advies van Gedeputeerde Stalen de aanvraag voor subsidie van de Nederlandse Opera tot een bedrag van f 40 000 per jaar afgewezen. Aan de orde was hierna een voorstel van Gedeputeerde Staten de aanvragen voor subsidie door het Zuid Holland Orkest en het West-Nederland; Sym phonic Orkest af te wijzen. Dit voorstel werd aangenomen, even als een voorstel van Ged. Staten afwij zend te beschikken over net verzoek van de Stichting Filmcntrum om een subsidie van f 2000 voor het jaar 1953 I Als laatste agendapunt van de mid dagzitting zijn behandeld twee voor stellen van Gedeputeerde Staten om dc door de muziekscholen le Dor drecht en Leiden en door de Volks muziekschool in Den Haag aange vraagde subsidies respectievelijk aan te houden tot de behandeling van de begroting voor liet dienstjaar 1955 en af tc wüzcn. Nadat mevr. Van Gelder (Arb.j, de lieer Van Evbergen (C'HI, dc lieer Van Praag iC'PXi en dc lieer Weiter (KPN| hadden gewezen op liet grote belang van deze instellingen, diende mevrouw- Van Gelder een voorstel in. dat mede was ondertekend door de le den Van Praag. Welter en dr Van Staav iKVPi en waarin de Gedepu teerde Staten werd verzocht alsnog de aangevraagde subsidies te verlenen. Daarna werd de vergadering geschorst Karl Gruber ambassadeur te Washington De gewezen Oostenrijkse minister van juitenlandse zaken Karl Gruber. is tot tmbassadeur te Washington benoemd. Begin Maart zal hy in functie treden. Opz; ienbarend A.K.U.- transport Een opzienbarend transport trok dc laatste dagen de aandacht van allen, die dc weg Ede—Wageningen passeren I Een enorme stoomketel, bestemd voor dc fabriek van de A.K.U., woidt van het i Lexkesvppr te Wagemngen. waar hi) op twee zolderschuiten arriveerde, vandaar l over de weg naar zijn bestemming ver- i voeid Het gevaarte, dat 70 Ion weegt, en on geveer zeven meter hoog is. is op een uizet en slede geplaatst en wordt ge sleept over een vloer van spoorbiels. Tel- I kens als de achterste dwarsliggers weer vrij komen, haast een schare arbeiders zich deze weer voor het gevaarte te doen aansluiten Gistermorgen bereikte het transport de grens dei gemeente Ede Uitgebreide i maatregelen zijn door de politie getrof- fen om het drukke autoverkeer op de wc-g zo weinig mogelijk in moeilijkheden I te brengen. Bejaarde invalide verbrand Dc 63-jarige invalide fabrieksarbeider P H Berkers te Enschede is gisteroch tend aan ernstige brandwonden over leden. Zyn kleren waren in brand ge raakt Toen hij 's morgens thee wilde zetten vatten zijn kleren vlam omdat hij ln de nabijheid van een straalkacheltje stond De man trachtte nog de aan dacht te trekken van de medebewoners van het huis Zfj zagen hem in vlammen gehuld op de trap staan en deden al het mogelijke om het vuur te doven. Men b:acht hem naar buiten en op het trottoir werd een jas over hem ge legd. maar het bleek dat hy reeds aan de verwondingen was overleden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1954 | | pagina 1