Ex-kannibalenstam koos Britse vorstin tot opperhoofd
n
HET
GEBED van een
MOEDER
vE
Eens dreven Maori's van Nieuw-Zeeland handel in doodshoofden
Voorouders roeiden 20 km.
de zee op
N:
H
Dl
WEKELIJKS BIJVOEGSEL VAN HET LEIDSCH DAGBLAD - ZATERDAG 16 JANUARI 19Ó4 - PAGINA
Tegenwoordig dragen ze
In de tiende hemel verbleef Rehua.
de Heer van de liefderijke goedheid. HU
bezat een ontelbare heirschaar en
praalde er met golvend haar, bliksem
flitsen straalden uit zyn oksels. Tot
hem gingen de gebeden van zieken,
blinden en bedroefden.
De ziel van de niet bevoorrechte
Maori moest, nadat ze het lichaam
verlaten had. een lange pelgrimstocht
ondernemen naar het Noorden, tot
aan het einde van het land. Op een
een Brits sportjasje...... fc kl" simi
Koene Kanovaarders waren
hun voorouders
DE MAORI'S behoren tot het Poly
nesische ras, dat getypeerd wordt
door een lichtbruine huidskleur,
gegolfd of lokkig zwart haar en een
grote of middelmatige gestalte.
Lang voor de komst van de Euro
peanen werd Nieuw Zeeland al door
de Maoris ontdekt en gekoloniseerd
Volgens hun eigen overleveringen ge
schiedde dit omstreeks 1360 na Chr.
en wel vanuit het eiland Savaii. dat
deel uitmaakt van de Samoa-groep
der Polynesische eilanden.
HET Britse Koningspaar werd
op 2 Januari j.l. in Nieuw
Zeeland tijdens een grote,
plechtige bijeenkomst, tot
opperhoofd van de Arawa-
stam der Maori's uitgeroepen.
Men zal zich bij het lezen
van dit nieuws wellicht afge
vraagd hebben wie deze Mao
ri's zijn, waar ze vandaan kwa
men, hoe hun levenswijze oor
spronkelijk was en in welke mate
deze door de interventie van
de Europeanen tot op heden
werd beïnvloed.
Een bijzondere medewerker
geeft in het nevenstaande arti
kel een antwoord op die
vragen.
WONING, KLEDING EN
VOEDING
HET bouwen van een woning was
voor de Maori een gewijde zaak.
die hem door de goden byge-
bracht was. Het rechthoekige huls was
tot 10 m. diep. Van voren, doch even
eens van binnen was het rijk met kun
stig houtsnijwerk versierd.
Het dak liep iets verder dan de
voorste wand naar voren door. zodat
er voor de eigenluke ingang een soort
veranda ontstond De deur werd in de
muren weggeschoven. Door het ene
raam. dat het huis rijk was kon de
rook de woning verlaten. Het huis was
slechts één ongemeubileerde kamer rijk
Het houtsnijwerk stelde bovenna
tuurlijke wezens voor. naar onze smaak
nogal gedrochteluke figuren: half
ménseluke. half dierlijke wezens met
open bèk. uithangende tong en slag
tanden.
De kleding bestond behalve uit ta
pa leen zeer fijne stof. die door klop
pen uit boombast verkregen werd)
uit gevlochten vlas. Dit laatste was
Naast de Japanners waren de
Maori's de knapste tatoucerders
ter wereld.
Het getatoueerd gelaat van een
opperhoofd.
Dat de Maori's in staat waren reeds
toen een dergelijke grote zeereis te
volbrengen behoeft ons niet te ver
wonderen. als we weten, dat ze naast
de roeispaan al zeilen gebruikten, die
uit vlechtwerk bestonden Hun eigen-
lyk vervoermiddel vormde de dubbe
le kano. samengevoegd door een plat
form. Hierop werden de hutten ge
bouwd en zo was op deze schepen
ruimte voor een honderdtal bedreven
zeelui. Sommige van deze kano's wa
ren wel 40 tot 50 meter lang.
Voor deze grote reizen nam men
drinken mee. in de vorm van zoetwa
ter in vaten of verse kokosnoten Ter
aanvulling werd onderweg gevist.
Wegens het ontbreken van het
kompas voer men bij langere reizen
alleen des nachts om zich naar de
stenen te kunnen richten. Verder
orienteerde men zich naar de win
den. de golfslag en de zeestromingen,
waarvoor men ook al namen had.
Bij hun aankomst vonden de Mao
ri's Nieuw Zeeland reeds bewoond en
wel door een donker slag mensen. Ge
deeltelijk werden deze in de Maori-
gemeenschap opgenomen, gedeeltelijk
werden ze opgegeten.
een monopolie van de Maori's en een
belangrijk ruilmiddel in de handel met
andere eilanden.
De mannen droegen een lendendoek
en de vrouwen een rokje. Ook werden
eren gebruikt voor het maken van
mantels en sieraden.
De grond was gemeenschappelUk
eigendom van de stam haar leden
bleven elk de beschikking houden
over hun bezit. Men ruilde geschen
ken met elkaar, zodat stammen in het
binnenland gedroogde zeevis konden
krijgen, terwijl men op het Noorder-
elland de kostbare groensteen (neph-
riet) ontving, die alleen op het Zuider
eiland voorkwam. Nieuw-Zeeland be
staat zoals men weet. uit een Noorder
eiland en een Zuidereiland.
Altijd zyn de Maori's grote vissers
gebleven. Het liefst vestigden ze zich
op de oevers van meren en rivieren
Ze roeiden tot 20 km uit de kust de
zee op. Grote sleepnetten worden ge
bruikt. waarmede men massa's vissen
in een ondiepe inham trok Ook haai
en wist men te bemachtigen: het vlees
werd in stroken gesneden en ge
droogd voor de volgende winter. Soms
at men een hond of een rat en veel
vuldig vogels, die met behulp van
kunstig vervaardigde strikken of met
werpspiezen verschalkt werden.
Als plantaardig voedsel gebruikten
ze de uit het stamland meegebrachte
knolvruchten, taro en zoete aardap
pelen. Voorts de wortels van een be
paalde varensoort en enige wilde
vruchten en bessen .Mensenvlees werd
alleen op feestmalen verorberd, na een
behaalde overwinning, die hun de be
schikking gaf over lijken van versla
gen vijanden.
PIJNLIJKE TATOUAGE
VAST de Japanners wargn de
Maori's de knapste tatoueerders
wereld. Ze bewerkten het
lichaam vanaf het middel tot de knie-
en. bij de mannen werd het gehele
gelaat getatoueerd. terwijl bij de vrou-
w en alleen lippen en kin een beurt kre
gen. Vooral hoofden onderwierpen zich
aan het proces om zich van de ge
wone stervelingen te onderscheiden.
De operatie, een uiterst pijnlijke
bewerking, kon maanden, zelfs jaren
duren en al die tijd moest het slacht
offer afgezonderd leven. Het eten
mocht niet door hem met de handen
aangeraakt worden. De tatoueerder,
een gewijd man en meestal een be
gaafd kunstenaar, tekende eerst de
lijnen met houtskool of oker af. Met
een beiteltje sneed of prikte hij ver
volgens in de huid van zijn slacht
offer. Deze mocht geen spier vertrek
ken. Het opkomende bloed werd weg
geveegd en de blauwe verfstof in de
wonde gegoten. Was de duur betaal
de marteling voorbij, dan werd de
getatoueerde als een held vereerd.
De Maori's vonden die getatoueerde
hoofden prachtig. Dat blijkt ook wel
uit het feit dat ze aldus bewerkte
hoofden van hun vijanden zorgvuldig
boven een vuurtje droogden. Daardoor
sloot het vel dan nauwer om de sche
del en bleef de tatouenng bewaard.
HANDEL IN DOODSHOOFDEN
Toen Europese reizigers deze kop
pen gaarne bleken te kopen (voor
musea en particuliere verzamelin
gen) ontstond er zelfs handel In.
Dreigde de voorraad te slinken, dan
wisten de Maori's wel raad: in aller
ijl werden enige slaven (meest krijgs
gevangenen) getatoueerd en vervol
gens gedood, opdat de hoofden zou
den kunnen worden verkocht. Het
nader contact met de Europeanen
deed het tatoueren bij de Maori's
echter in onbruik geraken.
RIDDERLIJKE VECHTERSBAZEN
BEHALVE slingers kenden de Mao
ri's In de oorlog het gebruik van
knotsen. Hij. die met de knots
vocht, had in de linkerhand een staaf,
waarmede hij zwaaiende bewegingen
maakte om de aandacht van de vijand
af te lelden, teneinde hem gemakke
lijker te kunnen doden Gevangen vij
anden werden met hun vrouwen en
kinderen opgegeten of tot slaven ge
maakt.
En dat gebeurde veelvuldig, want
men leefde gewoonlijk in voortdurende
vyandschap met de naburen. Beledi
gingen of verwensingen waren de meest
voorkomende aanleidingen tot de oor
log
Ter verdediging bouwde men verster
kingen of pa's gelegen op hoogten en
met palisaden omgeven. De verdedi
gers wierpen houten speren tot 100 m
ver naar hun aanvallers die met be
hulp van slingers gloeiende stenen op
de rieten daken van de hutten der be
legerden wierpen. Toch waren deze
Maori's veelal ridderlijk- Soms werd de
vijand zelfs de dag opgegeven, waarop
de aanval zou geschieden en er zijn
gevallen bekend, dat zU voorraden
stuurden naar een uitgehongerd gar
nizoen omdat de strijd op gelijke voet
zou kunnen plaatsvinden.
RELIGIE EN BIJGELOOF
ET HELAAL dachten de Maori's
zich in drie regionen verdeeld: de
Hemel boven, de Aarde in het
midden en het Rijk der Duisternis on
der de aarde
Alleen hoofden en priesters bezaten
onsterfelijke zielen en na hun dood
keerden alleen deze bevoorrechten te
rug naar de Hemel, vanwaar hun
voorouders, de Goden, de voorouders
der helden, ook afkomstig waren.
boom en een van zijn wortels hing
over de opening van een grot. De on
willige geesten zongen er een af
scheidslied tot hun medemensen, waar
na ze langs de wortel van de boom in
de grot afgleden.
In de onderwereld waren „diepten
onder dieptenIn de laagste en don
kerste afgrond verloor de ziel haar
bewustzijn, veranderde ln een worm
en naar de aarde teruggekeerd, stierf
ze daar dan voor altud.
Ook hechtten de Maori's geloof aar.
HET VROUWTJE IN' DE MAAN
WIJ kennen het sprookje van het
mannetje in de maan met zijn
gestolen takkebos op de rug.
Volgens de Maori's moet het echter
niet een man. doch een vrouw zijn. die
daar eeuwig voor haar zonden moet
boeten.
Dat gebeurde als volgt: Op zekere
avond laat ging die vrouw, Rona
geheten, met een lege kalebas naar
de rivier om water te halen. In de
duisternis struikelde ze over stenen
en boomwortels en bezeerde haar
blote voeten. Daarop begon ze te
schelden op de maan, die zich ach
ter de wolken verscholen hield, zeg
gende: „Jij oud wijf met jouw lelijk
getatoueerd gezicht daarboven!"
De Maangodin echter hoorde deze
gezet en aan de zee overgeleverd.
Soms pleegde de weduwe onder In
vloed der emotie van het overlijden
zclfhioord. Dit was dan eigen keuze
en het werd behoorlijk gevonden: deed
zü het niet. dan werd het haar met
aang?rekend
De lijkkist van een groot opperhoofd
kreeg de vorm van een kano en werd
enige tijd op een stellage of in een
holle boom bewaard. Na zekere tijd
werden dan de beenderen gereinigd
en tenslotte in een afgrond bijgezet.
DE EUROPEAAN EN DE MAORI
E eerste ontmoeting met de
Maori's was aan Abel Tasman
beschoren.
In dienst van de Nederlandse Oost-
Indische Compagnie landde hij als eer
ste Europeaan in December 1642 op de
N.W. kust van het Zuider Eiland, in
de huidiee Moordenaarsbaai.
Het houtsnijwerk stond bij de Maori's op hoog peil. Hier ziet men een met kunstig snijwerk versierd
voorraadschuurtic.
voortekenen, dromen, spoken en boze
geesten. De taboe is verbodsvoor
schriften) verzekerden eerbied voor
overheid en eigendomsrecht.
Een persoon, ding of zaak dat taboe
was mocht men niet aanraken of be
naderen. Een verloofd meisje was
daardoor even onschendbaar als een
Vestaalse maagd te Rome.
Merkwaardig was hri sterke geloof
der Maori's aan magische practijken.
het is voorgekomen, dat gezonde Mao-
m's soms zomaar plotseling stierven,
omdat ze geloofden betoverd te zijn..
sehimprede en haar lange arm
strekte zich naar beneden uit. waar
ze de onthutste Rona met kalebas
en al omhoogtrok. Tevergeefs greep
ze nog de top van een heester vast,
waarvan dc wortels meegaven.
En nu staat Rona met kalebas en
heester voor altijd in de maan, als
waarschuwing voor allen, die ln de
verleiding komen om ir, hun drift de
Goden te beledigen.
Toen enige prauwen met Maori s
werden waargenomen, poogdm de
Hollanders hen. door messen en wit
lijnwaad te tonen, tot ruilhandel te be-
De inheemsen overvielen echter ge
heel cnvevhoeds het bootje met Ne
derlanders dat op hen was afgezon
derd Als gevolg daarvan werden drie
matrozen gedood, waarvan de Maori's
er twee meenamen met welk doel laat
zich licht gissen. Wegens het gebeulde
noemde Tasman deze baai de Moorde
naarsbaai.
door Amy Groskamp ten Have
Witte deuren, witte
muren gezeefd licht
door neergelaten lancaster
gordynen boven matgla
zen onderrulten. de
doffe dompige stilte van
een ziekenhuis, waar alle
geluiden omwoeld lijken.
Ergens gaat een belle
tje dadelijk daarop
klinken haastige lichte
voetstappengeritsel
van gesteven rokken
Dwars daar doorhpen
klinkt het zoemend geluld
van de liftgedempte
stemmen sliffende
voetstappen over de ste
nen gangvloer voet
stappen van iemand, die
iets zwaars draagtpen
donkere mannenstem zegt
iets op bevelende toon
een deur valt dicht.
Dan is weer alles stil
In de verte begint er-
eens achter een deu' een
kind te schreien De jonee
vrouw staart naar het
plafond. Volgende week
mag zy naar huis. heeft
de dokter gezegd
Moeder en Greet zullen
zeker zorgen voor een
feestelijke ontvangst Ze
duwt de gedachte van
zich af. ze wil niet
denken aan het tehuis,
dat geen tehuis meer is
zonder John
Als een vloedgolf komt
Ineens weer alle ellende
van de laatste maanden
over haar. Krampachtig
biit zij zich op de lippen
Zij wil niet huilen het
is immers slecht voor het
kind. als zy zich overstuur
maakt
Maar de tranen komen
toch Een bittere opstan
digheid maakt zich van
haar meester Waarom
moest John van haar
weggenomen w orde n
waarom moest dat ver
schrikkelijke ongeluk ge
beuren
Hoe hadden zl) zich
samen verheugd op het
kindje .Ik wil een doch
ter". had John gezegd.
..een tweede Lieske met
jouw ogen en jouw blond
haar."
Maar Lize had een
zoon gewenst Een jongen
moest" het zijn. groot en
sterk en heerszuchtig als
ziin vader. „MUn jongen
moet iets bijzonders wor.
den had ze verklaard.
Het was een jongen
Als een tintelende stre
ling brak plots de vreugde
warm in haar los om de
weelde van haar moeder
schap Heel haar wezen
scheen ineen te vloeien
met deze lichtende blyd-
schap. „Heer. bad
zy. „maak hem groot en
stprk en onafhankelijk
Kleine John groeide
voorspoedig op tot een
stevige knaap. Toen hij
tien was, was hy al zyn
vriendjes de baas en toen
hij vyftien was. stak hij
een hoofd boven zyn
moeder uit.
Lize was een godvruch
tige vrouw en in al die
jaren vergat zij nimmer
dagelijks de zegen af te
smeken voor haar jongen.
Toen John derdejaars
student ln Delft was gaf
hy zijn voornemen te
kennen na het behalen
van de ingenieurstitel
naar Amerika te willen
gaan Lize bewoog hemel
en aarde om hem van dit
plan af te brengen.
Op al haar tegenwer
pingen had John maar
één antwoord: „Amerika
is het land van de toe
komst en daar kan ik wat
bereiken
Lize begreep dat het
een verloren strijd was en
zy leerde berusten
,Als het mij goed gaat,
laat ik je overkomen.
had hij gezegd.
Haar leren verstilde tot
een geduldig wachten
Eens zou hy haar roepen
John schreef geregeld.
Eerst waren he* lange
uitvoerige brieven, soms
soms twee of due In een
week. en dan weer alleen
maar een paar haastig
gekrabbelde woorden op
een briefkaart Na een
jaar werden zUn brieven
netter, maar ook korter
en zy kwamen met de
regelmaat van een uur
werk iedere eerste en
iedere vyftiende van de
maand lag er met de
eerste post een brief.
Het is precies aan
genomen werkeen
lastige plicht nanwgeet
vervulddacht Lize
bitter. Hoe kon zii soms
verlangen naar zo'n oo-
"ewonden lange onlees.
bar» blief vol uitroep
tekens en vl»kken
tevergeefs zocht zii naar
een diepere toon in dit
hartelijk oppervlakkig ge
schrijf
De jaren kwamen en de
Jaren glneen.
Lize werd grUs. Een
vroeg oude. verlepte
vrouw.
Uit gewoonte bad zy
noe iedere avond Heer
maak h»m rierk en groot
en onafhankelyk
Zes jaren waren voor
bijgegaan. Toen vroeg
John haar over te komen
Er kwamen nauwkeurige
instructies, hoe zy te werk
moest gaan Er kwam een
royale chèque. Er werd
een prachtige hutkoffer
bezorgd uit een eerste
zaak in lederwaren en een
bekend modehuis zond
een bon van vier cijfers
Ontroerd stalde Lize al
haar schatten om zich
heen uit. Die jongen,
die jongen dan toch
om zo aan alles te den
ken! Hoe had zij ooit
kunnen menen dat hy
onverschillig wasIn
gedachten vroeg zij hem
om vergeving.
Toen Lize een maand
in New York was. was zy
er nog even vreemd als de
eerste dag. Het was alsof
zy met tastende handen
door de onwerkelykheden
van een verwarrende
droom ging. Het meest
van alles voelde zy zich
echter uit het veld gesla
gen door John. In deze
rrote zwaargebouwde man
met de gebiedende blik
?n de ongeduldig ben
ende stem was niets meer
van de vrolyke impulsieve
jongen aan w ie haar gan
se hart nog hing.
John bewoonde een
luxueuze flat. waar een
geschoolde Japanner het
werk deed Lw vond dat
maar half. „Waarom
trouw je toch niet?" vroeg
t zo
•el.
John 'achte
wuiedeloos lachi°. „Trou
wen? Dank U wel!"
smaalde hl], „Vrouwen
ziin onbetrouwbaar en be
rekenend allemaal
zonri°r uitzondering
„Fr zyn aardice jonee
meiries genoeg meen
de Llz».
Spottend was hij haar
in de rede gevallen: Dar
ling. wat ben ie hopeloos
ouderwets. Liefde bestaat
niet! Da* Is de versleten
kapstok, waaraan dichters
en schrijvers hun vals
senMmen' ophangen!"
Verdrietig had Lize ge
zwegen Wat was hij
cynisch haar jongen
Na een verblijf van drie
maanden keerde Lize
naar Holland 'erue. Zij
dro»? een kostbare bont-
ma"t«l en aan haar lin
kerhand «chitterde een
klein in diamanten eevat
polshorloge. Het eerste
wat zij uitpakte was een
groot portret van John.
Lan? zat zii op het zuden
praalbed van d° luxehut
mnt c'e foto in haar han
den Speurend - -hten
haar oeen in de krachtige
energieke trek'-en met de
verhaten mond
St°rk was h!t en g-oot
en onafhankelijk maar
hoe verschrikkelijk firm
was hy'
Op dat oeenblik wist
de moeder, dat haar ge
bed was verhoord en dat
dit de straf was voor haar
hoovaardigheldBe
schaamd boog zy het
hoofd
„Heer," bad zij. „maak
hem een klein beetje ge
lukkig..
Nu was echter de aardigheid
hem af en hy had geen lust ir
nog een landing in Nieuw Zee
wagen.
In 1770 nam Cook Nieuw /.«L
voor de Koning van Engeland i-,
rit. doch eerst In 1840 werd litil
formeel tot Britse kolonie vrrlj
RECHTEN, DOOR HARDE STlfl
BEVOCHTEN.
Misverstanden en bot
waren nu schering en inslil
gevolg van het gedrag der -I
ken. die wetend of onwetend dc tl
voorschriften met voeten traden.
Wettelyke regeringsorganen
braken nog waardoor de grootste
ontstond Alcohol, ziekte en zed
held, met de nasleep vandien,
ceerden de inheemse bevolking u
sterke mate.
Tal van voorbeelden van ruw c®
rechtmatig optreden van bla: j-
genover de Maori's zyn bekend
ven. En op hun beurt namen dn
weer wraak.
De verhouding tussen Maori en|
gelsman werd steeds meer gesp;
De Britten wilden hun alleenrei
ven op de gronden, die ze wi
bebouwden en de stroom van
hongerige Engelse immigranten
de do Maori's tot een machteloze
derheid m eigen land te maken.
Was het een wonder, dat dei
grenzen van de Europese eisen
grondbezit vastgesteld wilden zie
op eigen grond onder eigen w^eiu
voet van gelykheid met de
nen wilden leven?
Van 18601#72 heerste er een
woede stryd met de Engelsen,
gevolg daarvan 800 man verloren,
tegenover de Maori's 1800 slachl
betreurden.
De Maori's hebben zich in de re ta
log echter ridderlijker getoond 1
dc Engelsen. Zo is bekend, diij
gewonde Engelse vijanden op
slachtveld verzorgden.
De lange jaren van stryd
echter niet tevergeefs: langzamer!
drong het tot dc Engelse regering!
dat ze verplichtingen had tegcnoi
overlevenden van dit weliswaar 1
barbaars, doch begaafd en dapper!
met bovendien aanleg en geschikil
om zich naar de Europese beschiB
te schikken.
Tal van voor de Maori's
maatregelen werden nu getroffjnl
werd zorg besteed aan hun cciucl
er kwamen beurzen voor Maori!
universitair wilden studeren. In
kregen ze het recht vier afgevaa
den naar het Parlement te zend^
De inmiddels gevormde „Jong N
Party" beschikte over zeer bek?
leiders, die beide rassen nader tol
k3ar wisten te biengen. Lanorj
die nog in het bezit der Maori's
werden met Britse financiële
ontgonnen en voorts werd het
bedryf onder de Maori's bevorder®
Dit alles had tot resultaat dat st
het begin van deze eeuw het a
Maori's meer dan verdubbelde.
31 December 1950 bedroeg hui
118.741.
VEEL OORSPRONKELlf
VERDWENEN
EEL van de oorspronkelyke
inenten der Maonbeschav
inmiddels verdwenen, zow
goede als ten kwade. De houtsmjt
is sterk in kwaliteit verminderd
beroemde oorlogsdans is een zeldi
vertoning geworden.
De beschaafde Maori kleedt en|
draagt zich als Engelsman en
zich aan in Europees gezelschap
Hun oorspronkelyke godsdieiu'
totaal verdwenen.
In 1814 reeds begon onder hen!
zendingswerk. Naar het schynt d
de het meer dan tien jaar vo
Maori zich bekeerde, maar na
ging het werk goed vooruit.
De Bijbel werd in de vastgi
Maori schrijftaal gedrukt. De t
lingen interesseerden zich voor
logische vraagstukken en hielden I
ook streng aan de heiliging van
Zondag. Ze konden dan ook maar
begrijpen, hoe de Engelsen, die
zelf de Zondagsheiliging hadden b:
bracht ertoe konden komen cm L
dens de oorlog op Zondag een M®
doip te overvallen. waar alle nis®
in goed vertrouwen ter kerke «B
gegaanB
Echter houden de Maori's wel B
eigen volksaard en gebruiken
echter uitsluitend om zich als voUl
voortbestaan met eigen cachet te fl
zekTen. Zo werden op vele pla>l
vergaderhuizen voor het volk
richt in oude Maori-bouwstyl. H
Nog steeds vindt men dc M:B
hoofdzakelijk op het Noordei C
waarop ze zich destyds. komend
een tropisch stamland, bij voor®
vestigden vanwege het betrekt®
zachte klimaat. Op het 7. var
land. het grootste van de twee, rB
men hen zo goed als niet.
Het zal wel duidelijk zyn, dal®
Maori's ook hun kanibalisme k
raakten. Het zou voor Koningin I
zabeth en dc Hertog van EdinbJ
weinig aanlokkelijk geweest zijnl
perhoofd van een kanibalensunl
worden.
De aanvaarding van dit ,.an®
toont tevens overduidelijk dalB
Nieuw Zeeland niet. zoals in ?-fl
Afrika of de V.S. een ra>senvnB
stuk bestaat.
Het is echter niet ondenkbaar. B
de Maori's, in aantal steeds rB
toenemend, eens ernstige medft®
gers van de Europeaan zullen j
den. met als gevolg wrijving 1 D
de beide rassen. U
B
Maar daarvan is thans, voor r®,
valt na te gaan. nog geen sprakt
J. H. VAN DEN BBI
