LEIDSCH DAGBLAD Duizenden bij rouwdienst in Willemskerk 92ste Jaargang DINSDAG 5 JANUARI 1954 No. 28110 Directeur: J W. Henny Hoofdredactie: B W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f6.40 per kwartaal; f0 50 per week Witte Singel 1. Lelden Giro No 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Laatste eer aan dr Plesman „Zijn werk was een monument" Tallozen hebben vandaag de laatste ontroerende eer betoond aan dr Ples man. Dat'hebben zij gedaan, staande langs de weg die de korte rouwstoet nam op de weg van de Tapijtweg naar de Willemskerk te Den Haag, door de herdenkingssamenkomst in die kerk bij te wonen, en tenslotte staande langs de route van de veel en veel langere stoet die van de Willemskerk naar de Algemene Begraafplaats aan de Kerkhoflaan ging. Vanmorgen tegen half elf is de kist met het stoffelijk overschot van dr A. Plesman zijn woning uitgedragen en in de auto geplaatst. De naaste familie leden namen in enkele volgauto's plaats. Via de Klatteweg reed de korte stoet via de Badhuisweg naar het hoofdgebouw van de K.L.M., langs dezelfde weg die dr Plesman zo vaak met zijn echtgenote, zijn kinderen of kleinkinderen, vóór de aanvang van zijn dagtaak heeft afgelegd. Voor het hoofdkantoor, en ook in de omgeving ervan langs de Badhuisweg, hadden zich employe's van de KLM opgesteld die geen deel uitmaakten van de delegaties van het KLM-personeel naar de Willemskerk. Omstreeks elf uur kwam de stoet die door de Bankastraat, over het Nassau- plein en door de Nassaulaan was gere den. by de Willemskerk aan De organist. Wim van Beek. begon, terwijl de vele honderden aanwezigen zich van hun zetels verhieven, het orgel te bespelen en daarna kwam de rouwstoet de kerk binnen. In de kerk was een schat van kransen, bloem stukken en boeketten samengebracht. Als slippendragers fungeerden acht leden van het vliegend personeel van de KLM. ter rechterzijde van de baar liepen vier chefs van de onderschei dene corpsen en ter linkerzijde de oudste vier in dienstjaren. Links waren het de in dienstjaren oudste buiten landse vlieger, gezagvoerder L. C Acherson. de in dienstjaren oudste telegrafist, de heer J. H. Pestman, bekend uit de dagen van de tocht van de „Snip" naar West-Indiè: de in dienstjaren oudste boordwerktuig kundige, de heer C. Biesheuvel en daarachter de in dienstjaren oudste steward, de heer J. de Wilde. Rechts liep vooraan gezagvoerder J. F. Rijkhof, hoofd van het vllegercorps; achter hem de heer W. H. van der Smagt. hoofd van het corps telegra fisten; daarachter de heer R Smid, hoofd van het corps boordwerktuig kundigen en tenslotte de heer M. K Dousi, algemeen chef steward. De kist met het stoffelijk overschot werd met het hoofdeinde naar en vlak voor de preekstoel neergezet. Op de banken recht voor de preekstoel namen de naaste familieleden hun plaatsen in. In de banken daarachter zetten de leden van de Raad van Bestuur en van de Raad van Commissarissen van de KLM zich. Achter dezen en rechts daarvan waren de plaatsen voor offi ciële personen: links die voor de talrijke leden van het Corps-Diplomatique, uiterst rechts de bezoekers uit het bui tenland en achter al dezen hadden vrienden en bekenden van dr Plesman een plaats Namens Prins Bernhard was de par ticulier secretaris van de Prins dr De Graaff aanwezig. In totaal waren ongeveer 2000 per sonen aanwezig. Na het orgelspel door Wim van Beek zong het KLM-koor onder leiding van zijn dirigent Louis van Tulder „Wat God wil. dat geschied' altijd", koraal 31 uit de „Mattheus Passion" van Johann Sebastian Bach. Vervolgens nam de minister van Verkeer en Waterstaat, mr J. Algera het woord De Minister zeide o.a.: Op de laatste Oudejaarsavond werd het leven van dr Albert Plesman. naar het woord van de psalmist, snellijk afgesneden. Deze twee dingen, snellijk èn afgesneden, hebben de regering en ons gehele volk aan het einde van het jaar 1953 in bijzondere mate ge troffen Het leven van hem. die wij meenden sterk te zyn. nam plotseling een einde De diepste smart is die van de familie. Mevrouw Plesman. de regering betuigt U en uw kinderen haar innige deelneming met uw groot verlies en wenst U toe dat God U de kracht mag schenken om dit te kunnen dragen. Er is ook een diepe smart bij reeering, volk en in 't bijzonder bij de KLM. Aan dr Plesman waren vele. zeer grote, gaven gegeven en vele talen ten waren hem toevertrouwd. De overledene was groot, ook omdat WEERBERICHT Vorst De Bilt verwacht tot morgenavond: Weinig bewolking. Vannacht en mor genochtend lichte tot matige vorst, mor genmiddag lichte vorst tot temperatuur om het vriespunt. Overwegend matige wind aanvankelijk Oostelijk, later rui mend naar Zuid-Oost tot Zuid lOpgemaakt te 10 uur). 6 Januari Zon op 8 47 uur; onder 16 44 uur. Maan op: 9.40 uur; onder: 18.36 uur Hoogwater te Katwijk te 4 11 en 16.20 uur (Springtij). hij met deze gaven en talenten zijn hele leven lang heeft gewoekerd, hij was groot, omdat hij de roep vnn zijn tijd heeft verstaan en aan die roep op schier onnavolgbare wijze gehoor heeft gegeven en zo is ge worden tot de pionier van de bur gerlijke luchtvaart met een naam van wereldbetekenis. Wanneer we de ontwikkeling der KLM zien te midden van al de moei lijkheden, dan gaat onze dankbaar heid uit naar de man. die daartoe zoveel heeft bijgedragen. Hij beschik te over een zienerschap, dat niet kan worden aangeleerd, over een enorme geestkracht, een ononderbroken doorzettingsvermogen en een voort durend optimisme. Dat het mogelijk is geweest een be drijf als de KLM te grondvesten en groot te maken in 'n klein land als Nederland is, dat is ongetwijfeld daarom, omdat zij werd geleid door een groot man, als dr Plesman was. Zeg ik te veel, wanneer ik meen, dat dit resultaat niet zou zijn bereikt zonder zijn geniale intuïtie? Dr Plesman was een groot Nederlan der wiens verrichtingen ons nationale hart van trots vervullen. Maar hij was ook een internationale Nederlander, een man, wiens blik de gehele wereld omvatte. Zijn internationale denkbeel den hebben een stimulans gevormd om de KLM te brengen in verre landen, maar omgekeerd heeft zyn zorg voor de levensvoorwaarden van de KLM deze idealist versterkt in zijn gedach ten omtrent een door hem gepropa geerde komende wereldorde, in zijn verlangen om de volkeren dichter bij elkaar te brenge.Het luchtruim verenigt d» volkeren", dat was zijn stelling. Hy was een onvermoeibare 1 stryder voor de vrede in de wereld. Hy l toornde tegen de vele nationale restric ties, die in de laatste jaren zo veel nieuwe zorgen op zijn weg hebben gevormd. Zijn werk voor de KLM. was werk voor Nederland. Maar we mogen ook zeggen „dit was een Nederlands werk voor de wereld". Dr Plesman is niet meer, maar er ls iets. dat blyft Dat ls zijn nagedachte nis dat is zijn voorbeeld. Ik twijfel niet, of dat zal ryke vruchten dragen voor een nieuwe generatic. die bezield zal worden door wat de overledene heeft gewrocht Wat blijft, is ook zijn werk. dat wy moeten voortzetten: zijn werk dat een monument is van wat hy heeft gedaan. Dr Plesman heeft vele medewerkers van zyn geest en idealen doordrongen en zij zullen trachten het bedrijf voort te zetten in de geest, die de KLM heeft gemaakt, tot wat ze is. Nederland heeft een van zijn grote zonen, van zijn nationale figuren ver loren Het vervult ons allen met diepe d'-oefheld, maar daarnaast mag ik stellen dat de regering met dankbaar heid is vervuld voor het vele. dat onder Gods zegen, dr Plesman voor ons land en ons volk heeft tot stand gebracht. De regering wil gaarne van die dank baarheid getuigen Plesman heeft de naam van Nederland uitgedragen over de gehele wereld: zyn werk voor ons land is van onschatbare waarde. Regering en volk: „zy zullen dr Pieman in dankbare herinnering houden", aldus eindigde mmister Algera. (Voor het vervolg zie men elders). Amerika wil en zal welvaart; bewaren RADIOREDE VAN PRESIDENT EISENHOWER In een radiotoespraak tot het Ameri kaanse volk, gehouden als inleiding op het indienen van het regerings-pro- giamma voor 1954 m het Congres, dat de volgende week zal geschieden, heelt president Eisenhower Maandag ver klaard. dat de Amerikaanse regenng alle haar ten dienste staande w ïttige middelen gebruikt om de welvaart te be waren en dat zij zo nodig dit zal blij ven doen De president, die hiermede kennelijk doelde op de mogeiykheid van een economische depressie in de Ver enigde Staten, zeide, dat de regering g?- reed is om ieder ogenblik over te gaan tot het nemen van de vereiste maatrege len. Naar hy zeide is de reg?ring van oordeel, dat zy niet moet en niet be hoeft toe te laten, dat Amerika een land zou zyn. waar perioden van hoog conjunctuur en depressie elkaar afwis selen De Amerikaanse regering gelooft, dat de welvaart van het land niet af hangt van een oorlog of van oorlogstoe bereidselen en hiervan ook niet behoeft af te hangen. Wjj weten, aldus president Eisenhower dat dit grote land in staat ls tot aan passingen. die vereist zijn om aan ver andering van omstandigheden het hoofd te bieden zonder het stichten van onheil in de hand te werken en zonder de economische chaos te ver oorzaken. waarop de communisten ho pen. Eisenhower verklaarde, dat de resul taten van het afgelopen jaar de belof te inhouden, dat het nieuwe jaar nog vruchtbaarder zal zyn voor de veiligheid van het land en het welzijn van het volk. Recordvlucht AmsterdamLonden 1 uur en 15 minuten Een „Convalr" van de KLM heeft gisteravond het snelheidsrecord voor passagiersvliegtuigen Amsterdam Londen verbeterd. Het toestel kwam 26 minuten eerder aan, dan op het vliegplan was aangegeven. Het legde de afstand in een uur en 15 minuten af. Sovjet-procureur-generaal ontevreden de „Prawda", het Sovjetrussische communistische partyblad, verklaard, dat de .socialistische rechterlijke macht onverwijld versterkt moet worden" Hij herinnert aan artikel 127 van de Grond wet. waarin gezegd wordt, dat niemand zonder een sanctie van de rechterlyke macht ln arrest gehouden mag wordm. Roedenko zegt verder, dat de „vyan- den van het volk in zekere takken van het regenngsbestel doorgedrong?n zyn en alles ln het werk gesteld hebben, ten einde de wet afbreuk te doen. om op die wijze een toestand te scheppen, welke ondermijnend werk toelaat". Op dez? wijze waren Beria en zyn medeplichtigen te werk gegaan. De Sovjet-regering had een aantal maatregelen getroffen voor een strenge controle op alle onderdelen van het re geringsapparaat en vooral op die van het ministerie van binnenlandse zaken, teneinde een strikte naleving der wet te verzekeren. Roedenko gaf toe. dat het werk van het parket grote tekortkomingen had getoond waar het de controle op het naleven der wet betrof. Het had niet altijd de vereiste vastbe slotenheid en beginselvastheid getoond in de stryd tegen de overtreders van de wet en in een aantal gevallen had het geen gebruik gemaakt van de volmach ten. die het volgens de grondwet bezat. Alle pogingen van avonturiers en carrièremakers, om van het Sovjet apparaat gebruik te maken ten behoeve van hun misdadige doe'.en zouden voort aan falen, aldus Roedenko. De ..NauUlus", de eerste Ameri kaanse onderzeeboot, die door atoomkracht zal worden voortbe wogen, wordt 21 dezer te water ge laten Het ligt in de bedoeling met de ..Nautilus" duikproeven te ne men. waarbij de onderzeeër gedu rende twee maanden en langer on der waiter zal blyven. De „Nautilus" zal worden toege voegd aan het Amerikaanse eska der in de Atlantische Oceaan. Stakingsgolf bedreigt Britse Het stoffelijk overschot van dr A. Plesman passeert op weg naar de Willemskerk het hoofdgebouw van de K.L.M. aan de Raamweg. waar het personeel staat opgesteld om ..de Baas'' eerbiedig een laatste groet te brengen. Sneeuw Voor ons land was het gisteren d? eerste werkelyke sneeuwdag van deze winter. In alle provincies zijn lichte sneeuwbuien gevallen, hier en daar afgewisseld met hagel Op sommige pia^tsen in zuid-Lim burg. na in de sfeek tussen Vaals en Sittard lizt wel een sneeuwlaag ter dikt? van 1 meter Waarom Amerika minder manseliappen nodig heeft economie Persoonlijk beroep van Churehill? (Van onze Londense correspondent per telefoon) Het is niet uitgesloten dat Sir Winston Churchill voor de radio een per soonlek beroep zal doen op de arbeiders in de sleutelindustrieen, welke met staking dreigen, om Engeland niet in een chaos te storten. De slechts lang zaam vooruitgaande en nog aityd uiterst wankele Britse economie staat thans op het spel by de dreigende actie van millioenen arbeiders. Indien alle eisen ingewilligd werden, zou dit de Britse industrie jaarlijks 300 millioen pond extra komen te staan, waardoor vooral de export, bedreigd als deze wordt door de Duitse en Japanse concurrentie, in gevaar wordt gebracht. Niet alleen door het verlies van orders, maar mogelijk eveneens door het verlies van afzetge bieden, Britse traditionele markten inbegrepen. Stakingen en langzaam-aan- acties betekenen zeker dat levertyden verlengd zouden moeten worden, het geen onvermydeiyk zou leiden tot ongunstige reacties by Engelands afne mers. Weerrapporten Oslo Sicckhoim Helsinki Kopenhagen Londen Biusec! I Pari is I Bordeaux Grenoble I Nice Warschau Berlijn Franklort Mllnchcn ZUrlch Gonêve Locarno Wenen bestaat uit aebt pagin. windstil -8 0 Omdat er atoomwapenen zijn (Van onze correspondent te Washington Aanvankelijk heeft het velen verbaasd, dat de Verenigde Staten op een mo ment. dat een definitieve regeling van geschillen ln het verre Oosten nog aller minst is bereikt twee divisies gingen Urugtrekken uit Korea Bovendien heb ben sommige critici van de regering er hun twijfel over uitgesproken of de „new lookvoor de komende drie Jaar (20 pet minder manschappen en de fensie-uitgaven verminderd met °cn kwart), militair wel verantwoord was Thans echter begint het te Washington duidelijk te worden, waarom de regering dit alles heeft aangedurfd Sedert koit heeft de strijdmacht der Verenigde Sta ten de kleinere atoombommen en de atoomartillerie ter beschikking Over een eventueel gebruik van deze strijd middelen heeft de president altlid nog zeggenschap. Zyn speciale toestemming is daartoe vereist De huidige militaire politiek schynt er echter op gebaseerd, om bij een serieuze agressie, ook al is die slechts van plaatseliike aard te reageren met de nieuwe atoomwapenen. Deze nieuwe wapenen zouden dan ge- biuikt worden tegen militaire doelein den Het bezit nu van deze nieuwe wa penen en de rol. die men hun eventueel heeft toegedacht, maken het voor Ame rika mogeiyk om het aantal manschap pen vrij drastisch te beperken. In rege ringskringen neemt men aan. dat het Congres een dergelijke verklaring voor de reductie ln manschappen zal kunnen aanvaarden. De financiële bezuiniging, die hierdoor mogelijk wordt, is niet ge ring en komt de regering zeer te stade Wel gaan er enige stemmen op. die de waarschuwing doen horen, dat men I door het gebruik van atoomwapenen een grote oorlog naderby zou brengen en dat het moeilijk zal zyn militaire doelen te onderscheiden van civiele. I Geheel ongelyk hebben zulke be zwaarden zeker niet Maar de geschiede nis is in het stadium aangeland, waarin atoomwapenen gaan behoren tot de „gebruikelijk"" stnjdmiddclen, en in zulk een stadium zo heeft de historie geleerd worden nieuwe wapenen ook doorgaans gebruikt wanneer de nood aan de man komt Turks-Egyptisch geschil WEDERZIJDSE AMBASSADEURS TERUGGEROEPEN De Turkse ambassadeur Ie Cairo. Foeat Toegay. is medegedeeld, dal hy Egypte binnen 24 uur moet verlaten, aldus is Maandagavond van betrouw bare zijde vernomen. Een Egyptische woordvoerder heeft verklaard dat de Tuikse ambassadeur betrokken is geweest by „verscheidene complotten tegen generaal NaguibHy nad van de ambassade een trefpunt ge maakt voor „behoeftige leden van de koninklyke familie en leden v i oude regiem De Turkse ambassadeur zal Dinsdag per vliegtuig naar Turkye vertrekken. Officieel is medegedeeld, dat de Egyptische regering haar ambassa deur te Ankara lieeft teruggeroepen. Dit besluit zou zyn genomen, vóórdat de Turkse ambassadeur in Egypte, Foeat Toegay, werd uitgewezen. Het hoofdconflict wordt gevormd door de acties van de electrotechnici. samen met de metaalbewerkers en scheeps- bouwarbeiders. die oorspronkelijk de zelfde datum, namelijk 18 Januari, had den uitgekozen voor het begin van hun campagne. De federatie van arbeiders organisaties in de machine-industrie en de scheepsbouw heeft gisteren echter tegen de eisen van de extremisten in besloten het overwerk- en stukwerkver bod uit te stellen tot de resultaten be kend zijn van het onderzoek, dat de regering instelt naar de situatie in de genoemde bedryfstakken. De electrotechnioi blyven echter tot nu toe by hun besluit om op 18 Januari een reeks zogenaamde guerilla-stakin gen te beginnen, welke waarschynlijk zullen worden ingeleid door een 24-uur- staklng in de economisch meest kwets bare ondernemingen waaronder atomi- sche laboratoria, wapenfabrieken, olie- rafflnaderyen, luchthavens, autofabrie- ken en gasbedryven. In Augustus en September heeft het land van dit soort, automatisch over het land uitgebreide stakingen, welke het nieuwste commu nistische wapen zyn. een voorproefje beleefd. De schade bedroeg toen reeds enkele tientallen millioenen ponden. De organisatie van electrotechnisch perso neel staat sterk onder communistische invloed Tot dusver hebben de leiders geweigerd de door de werkgevers aan geboden arbitrage te aanvaarden, omdat zy reden hebben te verwachten, dat deze ongunstig voor hen zal uitvallen Bo vendien zyn zij aangemoedigd door de spoormannen, die door hun stakings dreigement vlak voor Kerstmis een tus sentijdse loonsverhoging wisten reiken De regering doet alles om het con flict te voorkomen. Mogelijk zal het minister Monkton. beroemd om zyn grote Het. ook ditmaal lukken. Een kwart van do Britse arbeiders stelt thans looneisen, het hoogste aantal sinds de oorlog. I De loonstructuur van het spoorwegbe- drijf wordt thans door de autoriteiten. I Ir» afwachting van verdere maatregelen, onder de loupe genomen, zodat de spoor- msnnen een afwachtende houding aan nemen. hetgeen vergemakkelijkt Is door de kleine verhoging, die zit inmiddels hebben ontvangen Verder zijn er 400POO miinwerke-s uil de laagste loon- klasse. die in beweging zyn gekomen In sommige mlingebieden wordt gedreigd met een weigering om op Zaterdag ar beid te verrichten, waarvan de steen koolproductie in zo grote mate afhan kelijk is Andere groepen, die loonsver hoging vragen, zyn de arbeiders in de meubel-, tabaks- en chemische indus trieën en de bouwvakarbeiders. Voor het eerst in haar geschiedenis dreigt thans ook de vereniging van leraren by het middelbaar en gymnasiaal onderwys welke geen vakbond is met staking, doch deze stap werd op het Kerstcon gres van deze organisatie een jaar op geschort. De regering, die de afgelopen twee jaar fortuinlijk is geweest in het bedwingen der inflatie, heeft nu een harde dobber, want vervulling van alle wensen op loongeb.ed zou onvermyde- lyk het goede resultaat met één slr.g ongedaan maken, en tot rampzalige ge volgen. waaronder werkloosheid, leiden. De conservatieve bladen verwyten La bour dat de betreurenswaardige situatie, i wat de stakingen betreft, vooral in de hand gewerkt is door de onverantwoor delijke socialistische propaganda over de steeds voortgaande styging der kos ten van levensonderhoud. Een aantal levcnsmiddelenpryzen ls weliswaar ge stegen als gevolg van de afschaffing van een aantal rantsoeneringen en voedselsubsidies, maar daar tegenover staat een kleine belastingverlaging en de mogelykheid om meer te verdienen door groter krachtsinspanning. Zo lang er nog kapitalen worden be steed aan schrikbarend dure sigaretten en aan drank, kan, volgens de regcr.ng, de massa nog wel een stootje velen. Het grote probleem, dat ook de La- bourregering niet kon oplossen, is echter dat millioenen het bestaansminimum nog niet of nauwelijks hebben bereikt en dat de beter betaalde groepen niet gedogen, dat de onderlinge loonver- i schillen verkleind worden, omdat anders de noodzakelijke grens tussen geschnol- 1 den en ongeschoolden daarbij komt te I vervallen De vermeerdring der dividenden en 'de schatten, die soms door speculanten W-orden verdiend, zoals bij de affair» van het Savoy-hotel in Londen, waarbii en- kele lieden een belastingvrij millioen maakten, door listige manoeuvres met aandelen, heeft de atmosfeer verbitterd. WINKELPRIJZEN OMLAAG. De regering heeft gisteren het on verwachte besluit genomen om. voor uitlopende op de begin April in te dienen begroting, de aankoophelasting op een aantal artikelen met 27 pro cent te verminderen. Dit kwam als een Nieuwjaarsverrassing. De maat regel betekent dat vele winkelprijsn met éénzevende zullen dalen Dit be sluit is een belangrijke factor in dc worsteling tussen pryzen en lonen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1954 | | pagina 1