w
Leidse oud-alumni iu vele plaatsen
J)ij<
|een
MlSTERX van 75-thans 60 ct
Nu qoed en goedkoop roken
Grootste lieclerencomponist ging
125 jaar geleden heen
92sle Jaargang
LE1DSCH DAGBLAD Vrijdag 27 November 1953
Derde Blad No. 28080
Coningin Juliana hij Civitasavond
te Hilversum
De 26ste November plegen telken-
pre sinds de bevrijding de oud-alumni
un de Leidse Universiteit bijeen te
komen in verschillende plaatsen des
linds teneinde ook buiten de minder
talrijke hoogtijdagen der Universiteit
i het contact lussen de oud-Leide-
naren i
i hun Alma Mater te v
dien. Deze datum herinnert aan het
ygin van het openlijke Leidse verzet
Ifjrn de Duitse aantasting van vrij-
heid en recht in 1940.
Onk gisteren werden deze bijeen-
rnistcn weer gehouden. De byeen-
..imst In restaurant Formosa te Ilil-
irrsum werd bijgewoond door Ko
ningin Juliana.
Mr Wiersma
over bestuursvorm der
Universiteit
In de bijeenkomst ln het Prytaneum
nor de 111 en rond Leiden woonachtige
(lid-alumni heeft de secretaris van het
„illege van curatoren, mr dr K.Wiersma,
(dl causerie gehouden over het be
duur der Rijksuniversiteiten.
Mr Wiersma achtte het begrijpelijk,
on in de vorige eeuw het bestuursstelsel
;«d geconstrueerd in de vorm. waarin
ir in grote lijnen thans nog bestaat.
De hid biacht nog weinig bestuurspro-
rVir.en mee en de Universiteit stond
los van sociale woelingen, die thans
<-:n belangrijke rol spelen. Inmiddels
•«ben rich echter enorme veranderin-
n \oltrokken, o.a. door de grote vlucht
un de exacte wetenschappen en ge-
:-i skiinde. die de materiële verant-
Kordelukheid sterk deed stijgen, door
- :rote specialisering en daarmee gc-
pjard gaande uitbreiding van het do-
«ntencoips. en door de grote toename
i - het aantal studenten In de loop
er li)den gingen materiële wijzigingen
m leranderingen van inzicht noodzake-
liienvijs invloed op het bestuur en de
der bestuursorganen uitoefenen.
Spreker concludeerde uit een schets
un de taak en verantwoordelijkheid
der verschillende organen, dat het
beslaande bestuurssysteem niet meer
past np de actuele situatie, zodat het
nok niet te verwonderen valt. dat ge
durende de laatste kwarteeuw telkens
eer In allerlei vnrm ontevredenheid
I uitdrukking kwam.
Leven in een veranderende
wereld
LEZING VAN DS W. J. H. HUBEEK.
In het Vryz. Chr. Federatiehuis heeft
W. J H. Hubeek gisteravond een
'.«schouwing gewijd aan hel gezin in de
.eranderende wereld.
Wanneer wij nagaan, aldus ds Hu-
t-f'K, wit het wezen van het gezin be-
pnlt, is het wel het bijzonder eigene,
i liet gezinsverband typeert in de
«houding tot elkaar. Door de levens-
heid van 'het gezin komt men tot
Ie levensontplooiing en verkrijgt men
- levensbestemming.
E/ii kviunerk van de gezinsgemeen-
hap is allereerst het samenwonen in
tm besloten eigenheid. Het woord
thuis'" heeft dan ook een vertrouwde
n innige klank. Een ander kenmerk is
wederkerige beïnvloeding, die ook
a.ig na het vertrek uit het gezinsver-
iand blijft voortduren. Zo sterk is dat-
isnc, wat er in onze persoonlijkheid
ir het gezinsleven is gegroeid, dat wij
rvan niet los kunnen komen, even
min als van onze schaduw. Deze bein-
ibeding nemen wij grotendeels onbe
nut in ons op en ze dringt juist daar
door des te dieper door tot in ons we-
;n voor elkaar en het naar elkander
'vinnen luisteren, want anders ontstaan j
etzuds de beruchte verenging enan-
dertijds tie innerlijke beklemming. Dan
,'iit de een de ander overheersen en I
durvan worden de overheerser en de i
'.•heers' e beiden het slachtoffer.
Voorts kenmerkt het gezinsleven zich j
het met-intellectuele verkeer met j
inder, de directe en spontane le-
'usultingen. dus door het wezenlijk
ivoudige als het fundamentele, waar-
levenservaring, levenswijsheid, orde
regel, de rust en het vertrouwen I
eppen. welke ieder nodig heeft.
Vervolgens besprak ds Hubeek de ve-
'•h functies van het gezin, zoals de
s"<u!e en biologische. Een andere taak
- ie opvoedmg, die het jonge leven
a .npassen aan de cultuur van de
Maatschappij. Ook kan het kind in het
finsverband de nodige ontspanning
"n soms is deze een medehelpen.
op het land of in de winkel.
i>vr de verandering in dc economi-
p structuur en door dc mechanisatie
de productie verminderde de pro
actieve taak van het gezin veelal sterk.
D,l lal van werkzaamheden, die vroe-
hr in hei gezin moesten worden ver
wit, overbodig zijn gewordeii of Ver-
wat, zien wij als wij denken aan kle-
c "c, gas, electricltelt en centrale ver
arming
ais belangrijke factoren, die sterk op
gezinsleven inwerken, noemde spre-
de ontwikkeling van dc grote stad,
moderne vermaaksindustrie en de
vormen van ontspanning, met de
"volgen van uithuizigheid, onrust en
^'IDke onzekerheid
v"ok is het ouderhik gezag gedaald,
„'"avt de ouders steeds minder in
tijn de vorming cn de opvoeding
kinderen alleen te volbrengen,
school en de jeugdbeweging hebben
'."k gedeeltelijk overgenomen.
'0 heeft de functie van het gezin zich
-lig opzicht gewijzigd en verliezen
Er is het gemis aan binding en
1'eliikheid wordt niet meer ge-
m eieen kring
">gen wij. dat de scheppende
dc fantasie achteruit gingen,
ons af of er ook winst is.
moeten wij erkennen, dat de be-
i011 tussen de gezinsleden me^f
""nllik zijn geworden cn de jonge-
'-h blijft van de onvervangbaarheid
.)r_( :"j' cezin als zodanig, als kern der
mi rmg" want dc maatschappij
a oi hoor het gezinsverband gedragen
■■if zal z.ieii moeten aanpas
te hi11 (ll? onvermlidelllke veranderin-
1 fl" plaats vonden 011 de weg moe-
Hflflerr. die de luiste richtlijnen voor
'mak aanwijst.
"Olcende week Donderdag hoopt
Hubeek de positie van de vrouw in
veranderende wereld te bespreken.
Een ontevredenheid, die resulteerde
ir. een vooral tijdens de bezetting aan-
gtwakkerd streven naar autonomie. In
het kort schetste mr Wiersma de na
oorlogse ontwikkeling van dit streven
en de uitingen daarvan in diverse or
ganen en instanties, die zich met de
reorganisatie bezig hielden.
In enkele punten ratte mr Wiersma
zijn conclusies als volgt samen. De
Universiteit is uitgegroeid tot een
millioenenhedrijf. dat een financieel
en organisatorisch deskundig bestuur
behoeft. Anderzijds is zij echter geen
commerciële instelling, die uitsluitend
op de uiterste efficiency moet zijn In
gesteld, Noodzakelijk is, dat de eigen
aard, d.w.z. wetenschappelijke en
onderwijzende taak van de Universi
teit. tot zijn recht komt bii de bepa
ling van het bestuursbeleid.
Het is ongewenst, dat de wet het
woord leiding gebruikt in twee beteke
nissen. namelijk ten aanzien van beheer
en ten aanzien van behartiging van de
gemeenschappelijke belangen van we
tenschap en studie Beide belangen
moeten behoorlijk tot hun recht komen
en de leiding moet berusten bU een
orgaan, dat boven de beide bijzondere
belangen staat. Het bestuur moet ver
antwoordelijk zl|n zowel voor het. beheer
als voor de gang van zaken met betrek
king tot het onderwijs Wetenschap zelf
onttrekt zich daarnaast aan bestuurs-
controle.
De belangen van onderwijs, weten-
sehapDeliik onderzoek en bestuurskwes-
tips dienen niet los van elkaar behan
deld te worden. Weliswaar is het ge
wenst. dat er twee organen zijn. ieder
voor een deel der verantwoordelijkheid
senaat en faculteiten voor wetenschap
en onderwijsaanaelegenhcden en cura
toren voor beheersaaneelegenheden)
maar in het dagelyks bestuur moet zo
veel mogelijk samenvoeging van die twee
plaats vinden Elk van die twee taken
is bovendien zo omvangrijk, dat daar
voor minstens één volledige persoon be
schikbaar moet zijn.
Het bestuur is in ieder geval te veel
omvattend om als nevenwerkzaamheid
naast een andere dagtaak te kunnen
worden vervuld. Anderzijds zijn er voor
delen in een zeker „amateurisme", daar
dit een betere basis is voor onbevan
genheid tegenover de problemen. Er is
veel te zeggen voor een bestuur waar
van sommige leden geheel, andere voor
een deel met een taak in het dagelijks
bestuur belast zijn.
Bjj de samenstelling van het be
stuur gaat het er in de eerste plaats
om personen te vinden, die gezamen
lijk een waarborg bieden dat de pri
mair belangrijke elementen tot hun
recht komen: kennis van zaken, ge
voel voor de bijzondere verhoudingen,
gezond verstand en gezag en vertrou
wen bij de hogere instanties waarvan
men financieel altijd afhankeiyk zal
blijven.
President-curator over de
Universitaire toekomst
O vei de rëöganltttle van het Univer
sitair bestel in ruimere zin werd in de
bijeenkomst te Rotterdam gesproken
door de president curator van "de Leidse
Universiteit, dr J. E. baron De Vos van
Steenwijk. die een parallel trok tussen de
huidige problemen rond het Universi
tair bestel en het bnbelwoord over de
jonge wijn in oude zakken. Teleurstel
lend achtte spreker het verloop van de
vele voorbereidingen van een algehele
reorganisatie, waarvan hij het hoofd
karakter schetste als het pogen, om
oude wijn in nieuwe zakken tc gieten.
Wat tenslotte uit al het touwtrekken
tussen instanties en opvattingen tevoor
schijn zal komen, valt moelijk te voor
spellen. Er begint zich een stroming af
te tekenen om de tot in bijzonderheden
afdalende regelingen uit dc wet te laten
en deze dus meer het karakter van een
raamwet te geven. Men verkrijgt dan
(Ingez. Med.-adv.)
een soepelheid, die bij veranderende om
standigheden niet dadelijk opnieuw een
wetswijziging nodig maakt.
In bestaande commissoriale rappor
ten en de aanhangige wetsontwerpen is
hoofdzakelijk sprake van de vormen van
bestuur en beheer, niet van wezenlijke
vernieuwing van de inhoud der Univer
sitaire samenleving en activiteit. Wel
werden bulten Universitaire kring ge
luiden gehoord, die wezen op een stre
ven naar wezenlijke heroriëntering, zo
al bv op de vergadering van de Ned j
Orde van Advocaten te Leeuwarden, de
uitlatingen van de minister van Justi
tie tegenover de Notariële Vereniging te
Amsterdam en de wensen die naar voren
werden gebracht op een M.O.-conferen-
School voor I
In het Lager Onderwijs vond spre
ker de suggestie voor een weg. die in
ieder geval een eerste pogen zou be
tekenen, om niet alleen de vorm,
maar ook de inhoud van de Universi-
telt te heroriënteren. De lageronder-
wijswet biedt de mogelijkheid van I
proefscholen met een geheel afwijkend
leerplan, zoals de Montcsorischool. de
Daltonschool, de Vrije School. Ook het
Middelbaar Onderwijs biedt een be
scheiden mogelijkheid In deze rich
ting, maar zonder de slap te doen een
afwekend einddiploma te honoreren.
Laat men nu eens aan écn Univer
siteit studenten tot dc juridische fa
culteit toelaten die geen Latijn en
Grieks hebben geleerd, en die geen
Romeins en oud-vaderlands recht be
hoeven te leren en aan deze proeffa-
culteit de effectus Civilis verbinden.
Laat men aan een proeffaculteit in de
wis- en natuurkunde de opleiding voor
leraar en researchkracht scheiden. Zo
zUn er nog vele mogelijkheden. Spreker
wilde daarbij echter een uitzondering
maken: voor de medische faculteit,
aangezien dit experimenteren zou be
tekenen ten aanzien van mensenle-
De Universiteit maakt thans een be
langrijke en critleke periode door. waar
bij wellicht een renaissance voor de
deur staat.
LEEROPDRACHT Ir J. J. TERWEN.
Bij Kon. besluit is aan ir J. J. Ter-
wen. wetenschappelijk ambtenaar 1ste
klasse bij het Prentenkabinet der
Leidse Universiteit, opdracht verleend
om in de faculteit der letteren en wijs
begeerte dezer universiteit onderwijs te
geven in de architectuurgeschiedenis.
VOOR ENKELE DUIZENDEN
GULDENS AAN SIERADEN
GESTOLEN
Tudens afwezigheid van de bewoners
is gisteravond ingebroken in het perceel
De Gtfseiaarstraa/t 1. Behalve een k'.ein
bedrag aan geld is voor een waarde van
enkele duizenden guldens aan sieraden
ontvreemd Men wist zich toegang te
-7 schaf fen via een bovenraam van de
keukendeur.
De heer en mevrouw J J Molenaar
en J. Molenaar—Kleijn, Atjehstraat 13,
vieren Zondag as. hun diamanten hu
welijksfeest.
De heer Molenaar is, evenals zijn
echtgenote, geboren en getogen in Lei
den Hij is thans 79 jaar en heeft tot
zijn 68ste jaar als zoutzieder bij de
Leid?e Zoutkeet gewerkt De bruid is 81:
beiden verkeren in goede conditie Het
echtpaar heeft 6 kinderen grootge
bracht en voorts zijn er 19 kleinkinde
ren en 2 achterkleinkinderen
ACADEMISCHE EXAMENS
Geslaagd voor het oandldaatsexamen
wis- en natuurkunde de heer A. C. van
Bruggen (Lecden).
Schubert-stemming in IT iener II nhl
C
Ontgoocheling bron v an ontroering
BAZAR SPEELTUINVERENIGING
„WESTERKWARTIER".
De voorzitter van bovengenoemde
vereniging, de heer C. P Lardee. heft
i gisteravond in het clubhuis in de Ten
Katestraat een bazar geopend, waar-
tan de opbrengst het speeltuinwerk ten
goede komt.
In zijn openingswoord verwelkomde
hij ln het bijzonder de heren Philippo
en Van Zonneveld, namens de Leidse
Bond en de afgevaardigden der zuster
verenigingen.
Woorden van grote dank richtte hij
tot de 20 dames van de huisvhjtclub.
die onder leiding van de heer War
merdam een jaar lang hebben ge
zwoegd om voorwerpen voor deze ba
zar te vervaardigen Spr. besloot met
het uitspreken van de wens. dat de or
ganisatoren veel eer zullen inleggen
- hun initiatief
eerste voorwaarde daartoe eins
al direct in vervulling: de bazar trok
grote belangstelling en er werd flink
verkocht!
(Van onze correspondent te Wenen)
enen ligt in een gordel van groen en bossen, ingesloten in het
zogenaamde Wiener Wald, de longen van deze wereldstad,
waar de bevolking op zon- en feestdagen stilte en verpozing zoekt. Nu
de stervende herlst nog zijn laatste gouden pracht tovert op beuken
en populieren, denkt menig wandelaar aan de kleine. Franz Schubert,
die zo dikwijls naar deze bossen is gevlucht om er met zijn smart, zijn
ontgoocheling en zijn onrustig hart alleen te zijn.
Hier heelt hij de melodieën voor zijn mooiste liederen gehoord en
neergeschreven en wie zich deze muziek herinnert, wordt daar in de
..Hinterbrühl" door dezelfde stemmingen bestormd die Schubert eens
hebben vervolgd. Het huis van de mooie molenaarsdochter staat er
nog, zijn liederen voor de „Müllerin" herinneren er aan. Er stromen
nog altijd dezelfde kabbelende beekjes met de vlugge forellen, waar
aan het onvergetelijke „Forellenquintet" zijn ontstaan te danken heeft.
poneren onder toezicht van de be
roemde Salieri.
Zulke begaafde wonderkinderen vindt
m:n nog altijd onder de Weense jeugd,
maar die hebben het nu veel gemakke
lijker.
Dc jonge Franz, die op 31 Januari
1797 werd geboren, was de jongste van
14 kinderen en al was de vader trots op
zijn zoon, toch mo*st hy jong aan het
Zoon van kleine
schoolmeester
WANNEER er één componist is ge
weest, die mén in en rond We
nen als "t ware met de handen
kan grijpen, dan is het Schubert. De
zoon van een arme schoolmeester in een
van de Weense buitenwijken, een zan
gertje in d? buurtkerk, d.e door zijn
mooie stem opviel en als „Sangerknabe"
de bekende muziekschool mocht bezoe
ken. waar hij al dadelijk begon te com-
„Van Burcht tot Landhuis
Lezing voor Archaeologische
Werkgemeenschap Rijnstreek
Voor de Archaeologische Werkgemeen
schap Rijnstrzek sprak gisteravond in
..Liberty" de heer J. G N Renaud, con
servator van dc Rijksdienst voor Oud
heidkundig Bodemonderzoek, over het
onderwerp „Van Burcht tot Landhuis".
Spr. wilde deze avond iets behandelen
tan een nieuwe wetenschap. Nieuw dan
in deze zui. dat men pas vrij laat tot dc
ontdekking is gekomen, dat de geschie
denis van de versterkingsburcht de
moeite wel waard is. Men dacht n.l.
vroeger, dat de archaeologie beperkt zou
zijn tot- een bepaalde tijd. Dit is niet
juist gebleken Deze wetenschap, die al
leen door de methode bepaald wordt,
heeft zich ook g? worpen op onze vroeg
ste bouwkunst.
De heer Renaud, die hierna dieper in
ging cp de ontwikkelingsgang van de
burcht, zei. dat dc versterking van de
aanvang af de wortel van de tweespalt
in zich gehad heeft. Men moest er in'
kunnen wonen en men morat er zich in
veilig voelen Oorspronkelijk viel het ac
cent op de verdediging. Zij werden ge
bouwd opdat de mensen zich in tijden
\an gevaar konden redden. Dc wonin
gen, die men binnen deze verdediging :n
bouwden, waren zeer eenvoudig. Later
kregen deze verblijven eo'iter een meer
permanent karakter en werd de struc
tuur ook steviger. In de gravenburcht
van Gent bijv zijn z?cr solide construc
ties gevonden In deze ontwikkeling
komt dan een nieuw element, de wal-
burcht. Er ontstaan versterkingen die
door een heer met zijn onderhorigen be
woond worden. Zij dienen zich Ie hand
haven tegen andere machthebbers. Ook
deze leodale burcht gant. tengevolge
van het voorschrijden van de krijgskun
de. de tweespalt tegemoetlandhuis of
versterkte vesting. Hoe deze ontwikke
ling zou zijn. hing van de streek af.
Leefde men in een streek met een ster
ke landsheer of graaf, dan werd zo'n
kasteel veel meer woonhuis. In de 15e
en 16e eeuw liepen deze lijnen sterk in
elkaar. In de 16e eeuw ook loopt het
landbezit van de adel achteruit cn staat
deze aan verarming bloot De grote he
ren zijn niet meer in staat de kastelen
te behouden. In de 17e eeuw komen ze
soms in het bezit van rijke kooplieden,
die ze tot landhuis laten ombouwen.
Aan dc hand van e?n serie uitnemen-
lichtbeclden toonde de heer Renaud de
ze ontwikkelingsgang ook aanschouwelijk
i De vergadering werd. doordat de ver
eniging nog geen voorzitter heeft, ge
leid door de secretaris de heer H J.
Verhagen, die in zijn openingswoord
wees op het grote belang, dat de weten
schap kan hebben van de deskundige
amateur Zij wordt door hen ari w ge
voed. Na een tweejarig bestaan heeft de
vereniging al meer dan 250 leden en
geeft zij een tweemaandelijks periodiek
uit Feiten, zo zei de heer Verhagen, dif
wat doen venvachten voor de toekomst
International
Friendship Leagu^
In vroeger jaren was Leiden de zetel
der Vei- voor Internationaal Jeugdver-
keer; nadien was hier een zeer actieve
plaatselijke afdeling van de Internatio
nal Friendship League, doch haar werk
zaamheden. die kort na de Bevrijd.nc
nog een korte oplevung beleefden, zijn
de laatste jaren gestadig afgenomen
Dezer dagen is de I F L. enn geslaagd
in Leiden wederom een contactpunt te
vestigen, waardoor zjj hoopt in de toe
komst de kring van belangstellenden zo
danig te kunnen uitbreiden, dat weer
een afdeling kan worden opgericht De
afdeling Den Haag zal hierbij op alle
mogelijke wijze behulpzaam zijn Het
eontactl.d voor Leiden .- mej H. Pasak,
Noordesncisplcln 2A, Leiden
Ongetwijfeld zal ook in Leiden in de
toekomst weer een afdeling kunnen
worden opgebouwd, waar men door
middel van bijeenkomsten de I.FL-
ldealen zal nastreven, teneinde ln het
kiein te bereiken, wat vele andere orga
nisaties op groter schaal tot stand
trachten te brengen: Internationale -a-
menwerklng in een sfeer van vriend
schap en wederzijds
Een 52-jaelge bezopksler van het
concert van het Rcs'dentie-orkest ts
gisteravond tijdens de pauze op hot
frontbalcon van de Stadsgehoorzaal
struikeld over een afstapje, tengevolge
waarvan zit haar linkerbeen brak De
EHD heeft haar naar het Acad. Zie
kenhuis gebracht.
verk.
Hij kreeg toen een baantje als hulp
onderwijzer in het armzalige schooltje
van zijn vader Hier hield hij het niet
lang uit, hy zocht de vryheid om voor
zijn muziek te kunnen leven.
Ofschoon de grote wereld hem pas
na zijn docd ontdekte, genoot Schu
bert tenminste de troost en de voldoe
ning. dat zyn vrienden niet aan zyn
gcnialLteit twijfelden.
eerde, niet konden horen hoe daarin
zijn hart klopte.
Een paar maal werd hij afgewezen,
soms bedierf hy het voor zichzelf door
zijn onhandigheid, en het gevolg was
dat zyn verlangend en jacend hart
nooit rust heeft gevonden bij een lief
devolle. begrijpende vrouw.
Maar juist deze ontgoochelingen zijn
dc bron geweest van de honderden
ontroerende liederen, die nu vooral
weerklinken bij het herdenken van
zijn 125e sterfdag.
Overal worden er nu in Wenen en in
geheel Oostenrijk Schubcrt-avonden
gegeven en de beroemdste zangeressen
als Elizabeth Schwarzkopf cn Irmgard
Scefried. zijn er trots op dal zij Schu
bert's liederen mogen zingen.
In huiselijke kring
Alle concertprogramma's vermelden
nu de naam van Schubert maar er zyn
vooral in Wenen ook nog tientallen ge-
zmnen. waar - evenals in Schubert s
dagen - de huismuziek wordt beoefend,
waar een gezin of em groepje vrienden
een quartet vormen om er vooral op
Zondag te musiceren. Wie in deze daeen
's avonds door een stille zijstraat wan
delt, kan er op rekenen dat hij Schu-
bert-muzizk hoort, somtijds aangrijpend
In het Weense gemeentehuls hangt
een bekend schilderij van Julius Schmid.
voorstellend „een Schubert-avond ten
huize van een Weense burgerfamilie".
Achter de plano zit de componist, om
ringd door e?n groep aandachtige toe
hoorders. Enkele van de aanwezigen
zijn bekende persoonlijkheden, o.a. de
giote Oostenrijkse dichter Gnllparzer,
I cüe even eenzaam door het leven is ge-
I gaan als Schubert, ondanks de ver
ering en de goede zorgen van de gezus-
I Iers Frohlich, die ook cp het schilderij
zijn afgebeeld Men ziet verder de be
kende schilder; Kupelwicser en vooral
Moritz von Schwïnd, Schubert's trouw-
:ste vriend, die ook zijn armzalig stu
deerkamertje heeft getekend
Rembrandt op de veiling
(Speolale berichtgeving)
Op het buitengoed ..Het Wooldrik" te
Enschede heeft de Enschedese firn.a
Ekkelenkamp en Bakker onder grote be
langstelling een belangryke kunst- an-
tnek- en meubelveiling gehouden. Er
werden o.m. enige schilderyen aangebo
den, welke in het gehele land de aan
dacht hebben gevraagd, oa een werk
van Rembrandt, een van Memdert Ilob-
bema en een van van Ostade
Op de Apostelkop, een paneeltje, oat
op de achterzijde met ..Rembrandt" is
gesignaleerd, werd een bod gedaan rat,
f 23 000 Dit bod lijkt zeer aanzieniyk.
maar. naar wy vernemen, is het schil
ders toch met voor deze prijs toege
wezen
Aansenhjk lager werd voor een Van
Ostade geboden, nl f 1200een ges 2-
r.eerd schilderij van Memdert Hobbr-,
dat werd opgeboden tot f2500— Ook
deze schilderstukken zijn niet toegewe
zen. omdat het bedrag niet geacht werd
overeen te komen met de werkelijke
waarde.
Intussen bestaat de mogelykheid dat
de aangehouden kunststukken alsnog
worden verkocht
Hy was arm en heeft zyn gehele le-
I ven geldgebrek geleden, omdat de mu
ziekuitgevers vee', te weinig voor zyn
composities betaalden. Hij kon zyn ka
merhuur meestentyds niet betalen, maar
:an stonden zyn vrienden klaar om in
hun huis em klein kamertje voor hem
I open te stellen.
Het eenzame hart
SCHUBERT was een échte Wener
met een zwak hart voor vrouwelijke
schoonheid. Hy was geen vrou
wenjager, maar eerder een stille vereer
der. een gzsloien jongen, niet knap, nog
al klein van stuk. het type van een
ichoolmeester, vooral met zyn yzeren
Sclwbcrt op 30-jarige leef tijd
naar een lithografie r. Krieliuber).
brU
I Men kon hem stug noemen, omdat hij
zyn gevoelens niet kon uiten
Behalve in muzieken die was zo
fijn en zacht, dat de meisjes, die hy ver-
Maar wat ons op dit schilderij liet
meest opvalt, is dc eigenaardige
Weense atmosfeer van die kamer, die
men ook nu nog herhaaldelijk in
Weense burgerkringen kan aantref
fen en waar opeens een jonge man
achter de piano kan gaan zitten om
een meisje te begeleiden dat een paar
liederen van Schubert gaat zingen.
W'ant nergens wordt Schubert zo echt
cn onvervalst gezongen en gespeeld
als in Wenen!
De echte Schubert
NERGENS ook vindt m?n In onze
dagen diezelfde Schubertlaanse
onbezorgdheid, waarmee men door
het leven gaat. zonder te weten wat dc
dag van morgen zal brengen. Men ge
niet de dag van vandaag in de betove
ring van onvergetelijk mooie muzirk en
wetend dat men onder vrienden is.
Schubert heeft de gunst van vrouwen
moeten ontberen, maar daarvoor in cie
plaats kon hy rekenen op de genegen
heid en de hulp van zijn vrienden, di?
hem hebben ondersteund en in hem
hebben geloofd tot aan zijn vroege dood
Er bestaat een Schubert-legende. welke
hem voorstelt als een geniale losbol, d.e
er'maar op los leefde en zo tussendoor
onsterfelijke werken schiep
Dat kan evenwel de échte Schubert
niet zyn! Zeker, hy heeft met zijn
vrienden van het goede der aarde ge
noten, in jeugdig? onbezonnenheid maar
daarnaast heeft hy gezwoegd, haroer en
onbarmhartiger dan zyn tijdgenoten,
harder ook dan zyn voorgangers Mozart
en Beethoven, die hij zo kinderlijk ver
eerde Bij zijn dood. cp 32-jarise leef-
tyd, had hij meer dan 600 liederen ge
componeerd. 12 opera's. 7 missen 15
vioolquartetten. kamermuziek, pian -
composities en ontelbare dutsen. Hij
moet er een voorgevoel van nebben go
nad dat hem maar een korte leven -
duur was toegemrten. en daarom heeft
hij 111 die korte spanne tijds veel meer
gepresteerd dan zyn voorgangers op d.e
leeftyd.
Schepper van het „lied"
ZIJN grootste betekenis ligt op het
gebied van liet. lied. men kan r, lts
zeggen dat hij het lied tot een apar
te muzikale vorm heeft verheven. Met
een ingelooflijke muzikale Intuilie moet
hy onmiddellijk hebben aangevoeld, wel-
k> melodie, welk rhythme en welke
•temming pasten bij de liederen van
Goethe. Schiller. Claudius, Ruckcrt, Hci-
111e. Schlegel enz.
En wy. die deze gedichten nu achter-
f horen, wy kunnen ze niet meer los
cienken van die melodi?. we hebben het
gevoel dat ze zó - en niet anders - kon-
den worden gecomponeeia
I Zonder Schubert is het Europese lied
ondenkbaar, onverklaarbaar ook de
oogst van liederen, die een andere Oos-
I tenrijkse componist voortbracht Hugo
Wolf.
Nu Ls Schubert beroemd, de uitgevers
verdienen aan zijn werk. er worden
studies cn romans over hem geschre
ven cn op het ogenblik kan men 111
Wenen een vry goede Schubert-tilm
zien. Maar wie hem werkelijk heelt
begrepen, gaat in deze dagen naar
het Wiener Wald. Daar. onder de gou
den kleuren van het herfstlover hoort
men het best zyn onvergetelijke lie
deren, men neuriet een Schub Tt-me-
lodie en denkt aan dat jonge genie,
dat voor 125 jaar op een late Novem
berdag deze aarde verliet
Zyn werk is onsterfelijk gebleven:
„Leise flchen meine Lieder
durch die Nacht zu dir
