EIDSCH
DAGBLAD
besluiteloos Frans parlement brengt
Haagse conferentie in direct gevaar
i;,|e Jaargang
WOENSDAG 25 NOVEMBER 1953
No. 28078
Iwcfcur: w Henny
Lgttredactie: B W. M enkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.— per kwartaal: f0.47 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro No 57055
Telefoon Directie en Admlnlst.ra.tle: 25041; Redactie: 2J507
Vruchteloze debatten in het „huis
zonder vensters''
(Van onze Parüse correspondent per telefoon)
Gistermiddag om vijf uur heeft de Franse Nationale Vergadering na een
epraak van premier Laniel de debatten over Europa beëindigd, die vorige
Kk Dinsdag zijn begonnen en Vrijdag j.l. moesten «orden onderbroken
geus een plotselinge instorting van minister Bidault.
Bet parlement is er echter nog niet in mogen Klagen uit deze discussies
mdusies te trekken, die in een meerderheidsmotie konden worden vastgelegd
i idle de ministers Bidault en Laniel als instructies op dc komende interna-
gulc conferentie hadden kunnen dienen.
Zelfs nadat afgelopen nacht tijdens een kabinetsraad op het Elysee in
wies met president Auriol besloten was dat premier Laniel de vertrou-
enskwestie aan een der moties zou .mogen verbinden, bleek het niet mogelijk
jioldoende meerderheid rond een der resoluties, waarvan het aantal tot circa
sis gestegen, te verenigen!
03i 6 uur besloot de vergadering, die
(- uit niets dan spoken en nacht-
icdelaars leek te rijn samengesteld, de
Hing tot vanmiddag 3 uur te onder
den.
Vermoedelijk zal Laniel dan de ver-
ourenskwestie stellen, waarmee dus
i nieuwe regeringscrisis in het raam
r directe mogelijkheden wordt ge-
Doch In elk geval achtte men het
iimorgen vroeg al zeer onwaarschijn-
Slijging van temperatuur
Het KNMI deelt mede:
Hel weer in West Europa wordt nu
►is bijna 14 dagen in hoofdzaak be
nt door hogedrukgebieden. De laat-
i paar dagen overheersten zwakke
rde.ijkc winden. Tijdens opklaringen
daarbij de temperatuur des nachts
de onderste luchtlagen sterk dalen,
ren de droge gronden van Brabant
in plaatselijk 6 graden vorst voor.
ijjl gistermiddag boven de Bilt op
I meter hoogte een temperatuur van
traden werd gemeten. Vooral in het
sten van het land waar de lucht over
il, nog betrekkelijk warm water was
streken ontstond bij iets hogere tem-
nturen op grote schaal mist of laag-
r;ende bewolking en daalde het kw ik
het alcemeen niet verder dan tot 2
ii?n onder nul. In Oost-Europa en
Balkan is de winter nu in volle he-
h?id begonnen. Na het wegtrekken
een depressie over Rusland naar
ane stroomde zeer koude lucht naar
r Zuiden en Zuid-Westen, zodat nu
geheel Europees Rusland meer dan
graden vorst wordt gemeld. Tijdens
ren daalde in N.-O. Rusland de
...uur op enkele plaatsen tot
K dan 30 graden onder nul.
De koude lucht heeft nu Turkije. Bul-
re en Joegoslavië bereikt. Ook een
el ran Duitsland is door deze koude
overstroomd. De algemene lucht-
rtïir.g over Oost Europa is echter
adig. dat deze koude lucht weg-
rrornt In de richting van de Middel-
Zee en zich niet verder naar
ri Europa kan uitbreiden.
Op de Oceaan drong inmiddels een
dlront van een depressiesysteem bi*
Irind over de Golf van Biscaye en de
se eilanden naar het Oosten op. Dit
orz3akte in Engeland en West-
dnkrijk enige regen. Na de frontpas-
ih ontwikkelt zich boven Engeland
'A\\l een nieuwe rug van hoge lucht-
tl Hoewel het weer in onze omge-
'J dus nog onder invloed van hoge-
Bgebieden zal blijven, mag verwacht
ïcen dat onder invloed van het ge-
emde oude front boven Engeland en
st-Frankrijk, wat vochtiger lucht
f ons land zal stromen, waarbij de
«olking tijdelijk zal toenemen en hier
c daar wat lichte motregen kan vallen
lt heeft tevens tot gevolg, dat de tem-
ntuur zal gaan stiigen.
Op de Oceaan breiden nieuwe depres-
naar het Oosten uit.
Weerrapporten
'an lieden morgen 7 uur)
lijk dat minister Bidault. die zich intus
sen had hersteld, maar die gisteren
nauwelijks actief aan de discussies heeft
deelgenomen, vandaag zoals het plan
was naar Den Haag zal kunnen- af
reizen.
Indien er vanmiddag, of komende
nacht, in het l'alais Bourbon nog
steeds geen beslissing zou vallen, dan
zal Frankrijk in Den Haag slechts
door experts of waarnemers worden
vertegenwoordigd, tenzij de conferen
tie als nog gewoon zou worden afge
last. Wanneer er geen resolutie uit de
bus komt. die een duidelijk Europees
geluid laat horen, is I)en Haag even
eens wel tot een wisse mislukking ge
doemd!
In dat geval blijft Bidault waarschijn
lijk thuis of zal hij, uit hoffelijkheid je
gens zijn collega's in Den Haag gaan
vertellen dat Frankrijk zich voorlopig
nog van ..Klein Europa" afzijdig wenst
te houden.
KLEIN EUROPA
Men kent de inzet en de betekenis
van de debatten die nu zyn afgelopen.
Die inzet heette „Europa", al bleek dat
begrip voor nauwelijks tien kamerleden
dan ook nauwkeurig dezelfde geogra
fische en politieke inhoud te bezitten.
Een definitieve beslissing over het Eu
ropese leger, dat een der voornaamste
aanleidingen van de discussie vormde,
werd van het parlement nog niet eens
gevraagd. De ratificatie van de EDG
komt in principe namelijk pas ln Fe
bruari aan de orde.
Aan de voor-avond van de conferen
tie in Den Haag en op de Bermuda
eilanden wensten de ministers Bidault
en Laniel echter te weten, welke bood
schap zU aan de vijf andere partners
van Klein Europa en aan de overige
twee grote Westelijke mogendheden,
Engeland en Amerika, uit naam van
Frankrijk zouden mogen overbrengen.
Het ging er uiteindelijk om welk ant
woord Frankrijk vooral ten aanzien van
de Europese integratie wilde geven: ja.
neen. misschien, of: ik wil er nog een
paar maanden over slapen.
20 RESOLUTIES
Die verschillende antwoorden en
nuances waren neergelegd ln een kleine
20 ontwerp-resoluties, waarvan er ten
slotte dus nog geen enkele kon worden
aangenomen. Een der laatsten, num-
mero 11, was afkomstig van de linkse
radicaal Pierre Mendes Fiance, die met
zijn tekst, na rijp beraad, en naar men
zegt. na vele weifelingen, eerst Maan
dag voor de draad was gekomen. De in-
houd van zijn resolutie kwam er op neer
I dat Frankrijk de discussies eind Januari
zou hervatten om intussen te trachten
de binnenlandse politiek en economi
sche situatie te regelen en te saneren en
tevens Engeland tot nauwe samenwer
king te bewegen Mendes France ging
van het gezonde standpunt uit, dat het
huidige, verzwakte en verdeelde Frank
rijk bijna met gewisse zekerheid in het
kader van de Europese eenheid of fe-
t
windstil 7 0.1
windstil 3 O
In dc Aula van dc Gemeentelijke
Universiteit te Amsterdam is dc j
Rcina Prinsen Geerligsprijs uitge-
reikt. Deze prijs was dit jaar be
schikbaar gesteld aan Ellen War
mond. uit Rotterdam en aan Reihco
Camper t uit Amsterdam, voor lite
raire prestaties.
Dc prijs werd uitgereikt door R.
I. P. Geerligs. Links: Ellen War
mond en rechts Rcmco Campcrt.
deratie door Duitsland gedomineerd zal
moeten worden. Hij legde daarmee ze
ker de vinger op de wonde plek, maar
het zwakke punt van zijn redenering
was niettemin dat. door het huidige ka
binet en de huidige politieke constel
latie. geen enkele garantie werd gebo
den dat die tijdwinst inderdaad met
enige vrucht zal worden uitgebuit.
Met zijn verzoek om uitstel speelde
Mendes France bovendien stellig in de
kaart van de Gaullisten, al sprak hij zich
ln zijn resolutie dan ook nadrukkelijk
vóór de Europese integratie uit.
Over de stap. of de ..bom", van Men
des France werd ln politieke kringen
zeer verschillend geoordeeld. Zijn recht
se tegenstanders verweten hem natuur
lijk dat hi) nu precies deed. wat hij zijn
vijanden altitd zo zwaar placht aan te
rekenen. In plaats van een keuze te
doen, stelde hij nu immers nogmaals
voor zrifs een prlnctpièle beslissing nog
maar weer eens te verdagen.
Mendes France betoogde daarentegen 1
Jat de voorwaarden voor een Europese
integratie, wat Frankrijk aanging, nog
niet verenigd waren. Zo lang Frankrijk 1
een uitputtende oorlog in Indo-China
veert, en zijn economie niet heeft her-1
steld. zal het onmogelijk in Europa de
leidende rol kunnen aanvaarden, zo zei-
de hij, die ook de meeste andere landen
ons zouden willen toevertrouwen.
Over het geheel genomen kan men ze
ker wel zeggen dat de Franse stellingen
opnieuw zeer duidelijk zijn verstard.
Laniel heeft in een kalme, matigende,
rede nogmaals de condities herhaald,
die hij ten aanzien van de Europese in
tegratie al in zijn regeringsverklaring
heeft opgesomd, condities, die nog geen
van alle volledig zijn vervuld. Frankrijk
wil een intiemere militaire samenwer
king met Engeland als tegenwicht te
gen het potientiële Duitse gevaar. De
protocollen, waarmee Bidault al een stap
terug deed op de weg die Schuman had
betreden, zullen alle getekend moeten
worden. En tenslotte zal de Saarkwestie
geregald moeten zijn, niet alvorens de
EDG zal worden geratificeerd, zoals
door Schuman voorgesteld, maar zelfs
aleer met de definitieve debatten daar
over zal mogen worden begonnen
Het zag er gistermorgen nog naar uit
dat de motie van de Katholiek Ccste
Floret, waarmee ook de regering zich
wel verenigen kon, nog de beste kans
maakte een meerderheid te verwerven.
Om hun vurige verlangen met de so
cialisten tot overeenstemming te komen,
u.t te spreken, besloot Coste Floret diep
m de nacht echter zijn motie m te trek-
k?n ten bate ran een socialistisch ont
werp. Het voornaamste verschil tussen
beide teksten was dat door de Katholie
ken wel en door de socialisten niet de
Saarkwestie als conditie voor de ratifi
catie ran de Europese Defensie Gemeen
schap werd genoemd. Maar met die con-
essie aan de Europese maximalisten
aren de rechtse partijen het nu weer
niet eens. zodat zelfs verscheidene mi
nisters van Gaullistische en aanverwan
te huize Laniel vannacht met hun on
middellijk aftreden bedreigden!
Wie is de meest bewonderde vrouw?
Aan een groot aantal vrouwen over het gehele land verspreid en uit all#
lagen van de bevolking heeft het Nederlands Instituut voor de publieke opinie d#
vraag gesteld: ..Welke van alle nu levende vrouwen, leden van de Koninklijk#
Familie niet meegerekend, bewondert U het meest
Hier zijn de vijf meest bewonderde vrouwen:
Mevrouw Roosevelt 10 mevrouw StraalmanCremer 5 gc. Fanny Blankere-*
Coen 3%; mej. Klompé 1 ge. mevrouw Spoor 1 gc.
Al sinds jaren staat mevrouw Roosevelt op dc eerste plaats. In October 1952
werd zij door 12 ge van alle ondervraagde vrouwen het meest bewonderd.
Mevrouw StraalmanCremer, die vorig jaar op de derde plaats kwam met 2 ge,
heeft thans mevrouw Fanny BlankersCoen verdrongen van de tweede plaats,
die zij vorig jaar haalde met 9 Mej. Klompé komt ditmaal voor het eerst op
de lust van meest bewonderde vrouwen voor. Mevr. Spoor komt al taren op deze
lijst voor.
2 gc van alle vrouwen bewondert haar eigen moeder het meest. 3 bewondert
de huisvrouwen in het algemeen en 1 ge de verpleegsters.
Filmsterren werden door 5 gc. sportsterren, met uitzondering van mevrouw
BlankersKoen, door 2 g van alle ondervraagde vrouwen het meest bewonderd.
Om een directe crisis te voorkomen,
haalde premier I.aniel toen. als ge
zegd, de gebruikelijke vertrouwens-
Panmoendjon blijft in impasse
Op de bijeenkomst van de sub-com
missie ter bespreking van de samen
stelling van de Koreaanse vredesconfe-
rentie is men er niet in geslaagd uit de
impasse te komen.
De geallieerde afgevaardigde. Dean.
leverde felle critiek op de rol. die dc
sovjet-unie volgens hem ln de Koreaanse
oorlog heeft gespeeld Hij herhaalde
het standpunt, dat de sovjet-unie slechts
als belligerent en niet als neutrale mo
gendheid aan de conferentie zou moeten
deelnemen
Dean verklaarde, dat de geallieerden
nooit zelfs ook maar zouden overwegen
om Birma. Indonesië, India en Pakistan
ln een Koreaanse conferentie te ver-
wikkelen. De geallieerden iesf>ecteerden j
„deze vrije landen van Azië", aldus i
Dean, welke echter niet gebruikt dien-
den te worden als pionnen bij een com
munistische „manoeuvre''
Voorts stelde de geallieerde afgevaar-
digde als mogelijke conferentie-oorden
voor: Lugano. Istanbul en Bangkok.
kwestie, als stok achter de deur. voor
dc dag.
Vanmiddag of vanavond zal men «e-
ten of h|j daarmee op het nippertje
toch nog enig effect zal kunnen be
reiken.
Het is dus wel weer een somber ta-
fr:el dat de Franse politici de wereld nu
tonen Terwijl de stoel voor Frankrijk in
Den Haag al was aangeschoven, blijkt
het parlement eens te meer oncapabel
een mandaat voor de minister van bui
tenlandse zaken vast te stellen.
Het Palais Bourbon, dat geen enkel
raam bevat, wordt in dc wandeling
wel het „huis zonder venstersge
noemd. Zelden heeft die aanduiding
een zo symbolische betekenis gehad
als in de afgelopen dagen. De heren
parlementariërs, volledig in beslag ge
nomen door hun bizartünse haarklo
verijen over een woord of een komma,
schijnen nog altijd niet te hebben be
grepen. dat de buitenwereld nu einde-
lijk iets anders van hen verwacht
Besluit ongewijzigd:
5 Mei blijft werkdag
De regering meent, dat de na breed
overleg genomen beslissing om de vie
ring van de 5de Mei te laten samen
vallen met Koninginnedag, thans be
zwaarlijk weer kan worden gewüzigd.
Dit deelt de minister-president Drees
in een nota aan de Tweede Kamer
De regering ls er zeker van doordron
gen. zegt dr Drees, dat het besef van
wat ln de jaren 1940 tot 1945 aan Ne
derland is overkomen levendig moet
blyven. Aan de bevrijding moet een zeer
grote betekenis worden gehecht, d;e
vooral voor de jeugd bewaard moet blij
ven Ook de dodenherdenking aan de
vooravond, die in vele plaatsen op tref
fende wijze geschiedt, draagt daartoe
ongetwijfeld in hoge mate bij. Avond
feestelijkheden op de vijfde Mei worden
door de genomen maatregelen niet ge
troffen. slechts voor middagfeestelijk-
heden is meer ruimte gekomen op de
dertigste April in plaats van op de
5e Mei. Trekt men. zoals te vaak wordt
gedaan, hieruit de conclusie, dat nu de
vijfde Mei niet meer wordt herdacht,
dan zou men tevens moeten stellen, dat
'roeeer Koninginnedag niet werd ge-
ierd. wat men bezwaarlijk zal kunnen
volhouden, aldus minister Drees. Wordt
sterk de behoefte gevoeld aan vrij zijn
op de vijfde Mei. dan kan daarvoor een
snipperdag worden bestemd, zoals onder
de vroeger geldende regeling voor Ko
ninginnedag kon gebeuren.
Ernstige ontploffing in
Lissabon
In de munitiefabriek Bralo de Prata.
in de omgeving van Lissabon, heeft zich
een hevige ontploffing voorgedaan Er
zijn 14 doden en ruim 200 gewonden,
van wie velen ernstig.
onbewolkt
mi«t
eeh. bew.
windstil -G O
WEERBERICHT
Stijging van temperatuur
Bilt verwacht tot morgenavond:
'i>r bewolkt met verspreide opklarin-
plaatselijk mist. Hier en daar
h;f motregen Stijging van tempera-
het Oosten van het land
,,?'a?ke"jk nog lichte vorst. Over-
Zuidelijke t<
(Opgemaakt t
2G NOVEMBER
y" °P 818 uur; onder: 16.36 uur.
««nop 2228 uur. onder: 12 42 uur
a-°I*ater te Katwijk te 6 47 en 19 09
Werkgevers achter plan Beycn
„Europese markt binnen tien jour"
De vier werkgeversbonden hebben voor de conferentie van Europese
ministers van Buitenlandse Zaken, die morgen in Den Haag begint een geza
menlijke verklaring gepubliceerd, waarin instemming betuigd wordt met het
plan van de Nederlandse minister Beyen.
De vier werkgeversverbonden het Verbond van Nederlandse Werkge
vers. het Centraal Werkgevers-Verbond, het Katholiek Verbond van Werk
geversvakverenigingen en liet Verbond van Protestants-Christelijke Werk
gevers wuzen er nog eens niet nadruk op, dat een politieke en economi
sche eenwording van Europa onverbrekelijk met elkaar zün verbonden. Ze
onderstrepen daarmede, dat het Nederlandse standpunt in dit opzicht,
dat op dc vorige conferenties naar voren is gebracht cn dat stellig ook
deze week opnieuw zal worden verdedigd ook het standpunt is van de
leiders van het Nederlandse bedrijfsleven. In het büzonder waar dit plan
een eerste stap naar een gemeenschappelijke macht wil zetten en de
uitvoering daarvan aan een termün van tien jaar wil binden.
dc eerste maatregelen ter verwezenlij
king van de gemeenschappelukc markt
genomen worden. Daarbij moet ver
meden worden, dat deze markt zich
van dc rest van de wereld afsluit. I)c
belangen van de meeste Europese lan
den met name van Nederland
reiken immers verder dan dc Euro
pese markt cn voor die landen is liet
van wezenlijk belang, dat grondstof
fen tegen wereldmarktvoorwaarden ter
beschikking blijven. Bovendien is niet
te verwachten, dat tussen de landen
van de gemeenschap evenwichtige be
talingsbalansen zullen bestaan cn ook
daarom zün betrekkingen met derde
landen van belang.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli
Oud-
Lcidcn
I llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!
De verbonden geven dc voorkeur aan
het plan-Bcijcn boven het ontwerp- -
statuut voor de Europese Gemeen
schap omdat het concrete maatrege
len voorstelt, die in het ontwerp ont
braken Volkomen terecht ook. aldus
de verklaring, ziet het plan-Beven in
dc coördinatie van de economische
politiek de basis, waarop de ontwik
keling van de Europese eenwording
zich zal kunnen voltrekken.
11 nummer bestaat uit 10 pagina's
Zoals bekend wil het plan-Beyen
op 11 Dtcembei '52 voorgesteld en op
de conclusies te Rome 24-26 Febr.i en
te Parijs <5 Mei '53» nader uitgewerkt
een tastbaar begin maken met de
verwerkelijking van de gemeenschappe
lijke Europese markt Binnen tien jaar.
aldus het plan. moet een Europese
Douane-Unie worden gevormd, wat be-
I tekent, dat alle in- en uitvoerrechten
en kwantitatieve beperkingen binnen de
Unie moeten worden opgeheven en dat
Ier in het verkeer van de Unie met derde
landen een eemeenschav-i-c'. k systeem
Ivan douane!i-'iten en kwantitatieve be-
I pet kingen rnaei rijmen
Direct na de totstandkoming van het
statuut van deze gemeenschap moeten
De werkgevers juichen het toe. dat
het plan-Beyen zijn doelstellingen langs
de weg der geleidelijkheid wil bereiken,
waardoor schokken voorkomen kunnen
worden, en het bedrijfsleven zich uit
eigen kracht aan de nieuwe omstandig- j
heden kan aanpassen. Om bepaalde aan- j
passingsmoeilijkheden het hoofd te bie
den zal krachtens het ontwerp-statuui
voor de Europese gemeenschap een
Europees fonds in het leven worden gc-
roepen, dat van het beginsel uitgaat, dat
de getolgen van de aanpassing gezamen
lijk moeten worden gedragen.
Dc Hooigracht
in deze serie no
weinig aan dc beur
geweest, terwijl zi
toch een typisch
stukje Oud Lcidr
vertegenwoordigt
Reeds in liet middt r
der 15e eeuw was
deze gracht in het
bijzonder aangewezei oor liet lossen, laden en r< rkopen van hooi. In I6SI werd de Hooigracht, waar
over eertijds 5 bruggt 'agen. overwulfd. doch eerst na 1850 werd de Hooimarkt verplaatst naar de
Haven. Dc benaming Hoeygraft - wij citeren wederom ir G. L Dricssen - komt reeds voor m
1367. Deze foto toont liet gedeelte van dc Hooigracht tussen dc Sint Pancras- en voormalige Koppen-
liinkstccg met op dc voorgrond perceel nr 76. waarin liet notariaat van de heer A. H. Doyer is gevestigd,
liet plaatje toont tevens de beruchte Leidse kinderhoofdjes, welke geleidelijk uit het stadsbeeld ver
dwijnen. nog in volle glorie. Juist dezer dagen werd het Galgewater hcrbcstraat. waarbij de gcvaarli>l-
ronde keien door plaitc klinkers werden vervangen. Maar gezéllig stond het wel. Vooral op een plaatje!
Verzameling Goedeljee—Van der Zander,.
