LEIDSCH
DAGBLAD
„Dit moment vervult U met trots"
r'-ERBERICHT
Jaargang
DONDERDAG 19 NOVEMBER 1953
No. 28073
jjeur: J. W. Henny
Ijaoo'dredac-ticB. W. Menkhonst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.— per kwartaal; f0 47 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie; 25041; Redactie; 21507
Triest en Korea
zit enige spanning ln de lucht In
i, kwesties. die momenteel de wereld-
JLtie beroeren.
'në"zaak Triest ls ontegenzeggelijk in
urder dreigend vaarwater gekomen.
h"vooral dank zU de gematigde hou-
aangcnomen door maarschalk
HU l°ont zich bereld tot bespre-
iinzen niet alleen, maar is bovendien
1? ongenegen om Italië tegemoet te
•-nen Slechts één voorwaarde stelt
„iet overdracht van de A-zone aan
fcio Het bewijst zonneklaar, welk een
r.e beslissing Londen en Washlng-
namen, toen zij tot hun ondoor-
„thte beslissingen overgingen, waar-
ha ni officieel natuurlijk niet kunnen
Kakomen. doch waaraan zU niette-
EcIn de nractijk geen uitvoering dur-
Kn te geven.
■Tito's houding heeft het Zuidslavi-
Iv standpunt veel goed gedaan,
■oral na de Italiaanse betogingen,
urbij zoals bekend, slachtoffers zijn
irallen Het Zuidelijk bloed, opge-
(eept door neo-fascistische elementen.
«I rich weer eens gelden, maar niet
kranste van Italië! De regering Pel-
L bering daarbij de grote fout, zich
Klier de demontraties te plaatsen.
Jfêïel zii kon weten niet eens de steun
En de communisten en Nenni-socialis-
n te zullen verwerven. Geen wonder,
i- pella zeer voorzichtig op de terug
ei ls en vermoedelijk de conferentie
Ec vijf nu wel doorgang zal vinden,
1 b p ido heeft voorgesteld.
s te hopen, dat Italië op deze
nlie zal begrijpen, dat Triest
is dan een Italiaanse stad. n.l.
Koerland voor het Zuid-Slavische blok
fe tevens voor Oostenrijk! De tiid is
lorbil, dat het Italiaanse irredentisme
Kils liet destijds onder Mussolini Flu
ff deed annexeren, nu nog Triëst op
E' ie wijze zal kunnen veroveren.
Enéer deze waarheid doordringt tot
1 Italiaanse leiders, dan behoort een
Booing van het geval Triest zeker niet
J; d» nnmogrliikheden. Enige offers
pi een dergelijke oplossing zeker wel
Nationalisme behoort in deze tijd tot
1 verleden. En speciaal in een geval
Jj' ir de belangen van nict-
Ellanen zulk een niet te miskennen
Tl spreken
lEedrieeen de voortekenen niet, dan
Bvjnt dit ook tot Rome door te drin-
[a Korea is nog altijd geen beslissing
ïikt Inzake de geplante conferentie
,'.s steeds stuit men daar op de Oos-
_h vasthoudendheid en langzaamheid.
I roden houden met de grootste be-
fc'hrid vast aan hun Idee. dat vijf
Jsttsche landen aan de conferentie
'en deelnemen. En zij schijnen suc-
zullen hebben, al heeft Washine-
J aanvankehik met de grootste be-
Btieid geweigerd. Zoals do zaken er
I voorstaan, lukt het er op. dat Was-
n wel wil toegeven, doch dat de
die aan de Koreaanse actie
Isd-vcrkclnk hebben deelgenomen, zich
Tjvn verzetten! Het. is een bedenkelltk
Jslillnsel, want, wanneer de roden in
I opzicht hun z.in zien zegevieren
pn zU niet nalaten, dit uit te bul'
deelnemen van Aziatische landen
fcee Korea-conferentie zal beslist het
|t-> Azia i'ehe vraagstuk aan de orde
dat -s het-een Moskou en
n doordrijven. Dan kan er n
*1 koe-handel op touw worden gezet,
ij Korea het gelag zal moeten bc-
)e president van Zuid-Korea. Syne-
Rhee zal daartpgen natnurltik
•rp opponeren, maar krijgt dan als
|o mW hei odium op zich een regeling
se? te staan.
essle buiten de w.apenstll-
J::ri?naiineen om zal voor het rode
•ri bptekenen waarvan de
Rmg moeilijk ri te hepalen.
Tl' opzet van de Korea-conferentie
fc Immers om, naast het bereiken var
fcresetln? van het netelige Korea'
f"stuk. dat bedenkeluk gnat lliken
if scheuring van Duitsland in twee
waarvoor Moskou in feite ook
oolossing wil. de oprechtheid van
I rrden te toetsen om tot een onlos-
te geraken. Moskou en Peking
tr.tegen drijven de conferentie al
tevoren In dp richting van een er-
mng van Peking-China en diens
Nng tot de V.N.!
Jwls de zaken mompnteel staan,
pot hun svsteem, gelijk te Pan-
•jwijnn gedemonstreerd, niet kans-
p !e worden Worden de Aziatische
Ken tof de confprentip toegelaten.
Ttlke vorm ook. dan kan Moskou
pRkerheid vaststellen: de stand is
prold Russell voor de radio
'"'bid Russell, die als gehandicapte
i" keiKlhcid verwierf In de
P-De beste jaren van ons leven." zal
pfr.avond te 2030 uur voor de
^microfoon spreken. Tevens zui-
*onrd voeren mr dr W. K. J. J.
Cmmen Kloeke, voorzitter van de
ndsc delegatie van het WVF-
ra en kolonel W. Ch J. M. van
voorzitter van de Ned. Bond
p mutialre oorlogsslachtoffers.
„De Ruyter" in dienst
Koningin door
duizenden toegejuicht
Om half twee arriveerde gistermiddag de Koningin
met haar gevolg o.w. vice-admiraal N. A. Rost van
Tonningen, op het terrein van de N.V. Dok en Werf-
maatschappij „Wilton-Feyenoord" voor de officiële
indienststelling van de „De Ruyter". De straten, waar de
Koninklijke auto's passeerden, waren versierd en dui
zenden stonden juichend langs de kant toen de vorstin
passeerde.
De Koningin werd ontvangen door de Minister van
Marine, ir C. Staf, die de heer S. van.West, oudste
directeur van de Maatschappij aan haar voorstelde.
Deze stelde op zijn beurt de drie overige leden van de
directie, de heren C. J. A. van Daalen, J. E. Woltjer
en B. Wilton en de president-commissaris mr Jacq.
Dutilh aan H.M. voor.
Schril snerpte hierna het bootmansfluitje van de kruiser
af. toen de Koningin in gezelschap van de Minister, de
heer Van West. de Staatssecretaris van Marine vice-
admiraal H. C. W, Moorman, de bevelhebber der zeestrijd
krachten en chef marinestaf Vice-Admiraal A. de Booy,
de wnd. vlagofficier materieel. Schout, bij nacht C. S.
Heringa, en de commandant van de kruiser kapt. t. zee
W. J. Kruys aan boord kwam.
Stoer stonden aan weerszijden van de valreep de val-
reepsgasten (4 officieren), aan dek presenteerde de ere
wacht het geweer en over het water klonk het
„Wilhelmus" van de Marinierskapel. De Koningin in
specteerde de. Erewacht en de bemanning en hierna was
het ..alle hens" en meldde Schout bij nacht Heringa de
materiële gereedheid van de kruiser „De Ruyter" aan
de Minister van Marine. En zoals het ceremonieel dit
vereist rapporteerde deze op zijn beurt aan H.M.. dat
het schip gereed was voor de indienststelling
Hierop hield de Koningin een korte toespraak.
„Dit moment moet U met trots vervullen", zo zeide de
Koningin tot de bemanning van wat even later „Hr Ms
De Ruyter" was
ZU zag in dit nieuwe schip het overtuigend bewijs van
het arbeidsvermogen van het Nederlandse volk en van
de prachtige samenwerking tussen overheids- en parti
culiere instanties. „Het moet voor Iedere Nederlandse
zeeman een eer zijn te varen op een schip, dat de naam
„De Ruyter" draagt en ik wens de kruiser, de commandant
en de bemanning dan ook van harte een goede vaart",
zo besloot H.M.
Vervolgens gingen de drie vlaggen statig omhoog.
De commandant van de nieuwe kruiser kapitein ter zee
W. J. Kruys sprak eveneens over de naam van zijn schip,
dat tevens de na3m is van de kruiser die destUds in de
Javazee is gebleven.
„Op dezelfde plaats waar Uwe Majesteit zich thans
bevindt, heeft 17 jaar geleden Koningin Wilhelmina hare
kruiser „De Ruyter" persoonlijk in dienst gesteld", aldus
de commandant, „en thans heeft het Uwe Majesteit be
haagd aanwezig te ziin bij de indiensttreding van Uwe
kruiser „De Ruyter". Ik moge uwe majesteit de verzeke
ring geven dat dit op ons. de gehele bemanning, een over
weldigende indruk heeft gemaakt Wij zullen aan dit
schip onze beste krachten geven, geleid door één
bezielende gedachte om het. met Gods zegen, te maken
tot de trots van de vloot!"
Deze toespraak werd beëindigd i..et een driewerf „Hoe
zee", met „joelen" zoals dat bij de Kon Marine heet.
Nog eenmaal klonk het Wilhelmus over het water, toen
de Koningin het schip verliet, nog eenmaal werd door de
uit 973 koppen bestaande bpmanning, die aan dek voor
het paraderen stond opgesteld ..gejoeld" en toen gleed de
vorstelijke auto wee. nagewuifd door 10.000 toeschouwers,
terwijl van het schip de gebruikelijke 35 saluutschoten
voor de vorstelUke bezoekster dreunden.
Na afloop van de plechtigheid was het feest aan boord
voor alle schepelingen met hun familieleden. Daarvoor
had de commandant nog een officiële receptie gehouden,
waarbij vele burgerlijke en militaire autoriteiten hun
gelukwensen kwamen aanbieden.
Nu de ..De Ruyter" in dienst gesteld is. zal het schip,
evenals binnenkort ..De Zeven Provinciën" een garantie
termijn van ongeveer 3 maanden varen Daarna zullen
de schepen terugkeren naar de respectieve bouwwerf voor
de montage van enige apparatuur, die waarschUnlijk einde
1954 zal zün gemonteerd.
Het ligt in dc bedoeling, dat iedere kruiser een grote
zeereis maakt gedurende de garantieperiode. Naar alle
waarsrhünlükheld zal Hr Ms „De Ruyter" daarbg een
Amerikaanse vlootbasis bezoeken, terwyl Hr Ms „De
Zeven Provinciën" dc Ned. Antillen zal aanlopen.
Onderzoek
naar dijkdoorbraken
In het Waterloopkundige laboratorium
te Delft worden onderzoekingen verricht
naar de oorzaken der dijkdoorbraken
van 31 Januari
Van vele doorbraken heeft men de
oorzaken ter plaatse kunnen vaststel
len. Elders echter stond men voor raad
selen. die thans in de „stormgoot" van
het laboratorium worden ontward. De
te onderzoeken dijkproflelen worden
nauwkeurig op schaal nagebouwd, waar
na men er wind en water in gelyke ver
houding tot het zware weer van 31 Ja
nuari op los laat. Een zeer verfUnde
apparatuur, die op de „dijk" is gemon
teerd, wUst nauwkeurig de gevolgen der
stormaanvallen aan.
Prof. J. Th. Thysse, die deze onder
zoekingen leidt, verklaarde, dat dit
onderzoek niets ten nadele van de
bouwers der bij de stormvloed bezwe
ken djjken zegt. Deze dijken waren,
naar menselijke berekenincen. zo goed
mogelijk. De dijkbouw heeft een eeu
wenlange historische groei doorge
maakt. De waterbouwkunde kent
eigenlijk alleen in Nederland het
vraagstuk der zeedijken, zodat men
zich hier op dat gebied niet op weten
schappelijke resultaten van elders kan
oriënteren.
Het onderzoek naar de oorzaken van
bepaalde doorbraken, zoals die vanTho-
len b.v., is van groot belang voor het
werk van de Delta-commissie, die zich
over het afsluiten der zeegaten moe:
uitspreken. De in het laboratorium ver
kregen uitkomsten zullen bijdragen tot
de meest aanbevelenswaardige vormen
van dijkbouw onder verschillende om
standigheden. Het onderzoek geschiedt
dan ook in opdracht dezer commissie.
Koningin bezoekt
,,De Porceleyne Fles"
H.M de Koningin bracht gistermid
dag een bezoek aan de N.V. Kon Deiftse
Aardewerkfabriek ..De Porceleyne Fles".
De Koningin, die in gezelschap was van
W J. baron van Heeckeren van Mole-
caten en mevrouw L. A. J. baronesse de
Smeth, dame du palais. werd bU de
ingang van de fabriek begroet door de
burgemeester van Delft, de heer D. de
Loor.
De Koningin arriveerde tegen half
vier. Haar werden bloemen aangeboden
door Marina van der Hoop. het doch
tertje van de onderdirecteur en klein
dochtertje van de President-Commis-
De Koningin bezichtigde vervolgens
het bedrUf. In de toonkamer legde zU
een büzondere belangstelling aan de dag
voor de grote kast met Oud Delfts, de
collectie, welke indertijd door Koning
Willem III aan de fabriek werd ge
schonken. Met veel interesse bezichtigde
de Koningin voort 't vormen en draaien
van vazen, schotels en borden, benevens
het schilderen ervan. Nadat in de
directiekamer de thee was geserveerd,
werden de pas. ln verband met het 300-
jarig bestaan van de fabriek gedeco
reerde leden van het personeel, die ln
de hal van het kantoorgebouw stonden
opgesteld, aan de Koningin voorgesteld.
Even voor vUf uur vertrok de Kóningin
uit Delft.
Station Lampakoe in as
Opstandelingen in Atjeh hebben het
station Lampakoe in as gelegd. De spoor
rails in de buurt van Keoemeroe werden
weggehaald, aldus wordt ln een commu
niqué van het leger gezegd. Tussen Sa-
malanga en Meoerendoe rUdt de trein
echter weer onder militaire bewaking.
Gisterenmiddag heeft H.M. de
Koningin de nieuwe kruiser ..De
Ruyter" in dienst gesteld. De plech
tigheid geschiedde aan boord ran
de kruiser dtc lag gemeerd bij de
Dok- en Werf maatschappij ..Wilton
Feyenoord N.V." te Schiedam.
De Koningin poseerde met de be
manning van liet schip aan boord
van Hr. Ms. Kruiser „Dc Ruyter".
H.M. spreekt dc overdrachtsrede
uit. aan boord van het schip.
Naast de Koningin de comman
dant van het sclfip. Kapt. ter Zee
IK. Kruys (midden) en Minister
van Oorlog en Marine. Ir. C. Staf.
Weinig verandering in
temperatuur
verwacht. tot morgenavond:
r bewolkt met verspreide opkla-
in h«.en. 111 de Zuid-Oostelijke helft
hr,„ nd P'aatseiyk nevel of mist.
r* wnd droog. Matige tot zwakke
E-h. °°5teU)ke richtingen. Weinig
I e[ing ln temperatuur.
(Opgemaakt te 10 uur)
30 NOVEMBER.
8or uur; onder: 16.43 uur.
15 52 uur; onder: 7 44 uur.
■Muur te Katw«k te 2'03 cn
'cummer bestaat uit 12 pagina's
Wecrrapporten
i hedenmorgen 7 uur).
Helsinki
Oslo
Stockholm
Kopenhagen
Londen
Amsterdam
Brussel
Parlls
Bordeaux-
Grenoble
Nice
Warschau
Berllln
Frankfort
MUnchen
Ztlrlch
Genèvo
motregen
onbewolkt
regen
windstil 3
windstil 6
w<udstll -3
Wat Beven en Adenauer overeen kwamen
Aanbeveling snelle ratificatie
E.V.G.-verdrag
De Nederlandse minister van Buiten
landse Zaken mr J. W. Beven en de
West-Duitse Bondskanselier Adenauer
zün bij hun besprekingen te Bonn
overeengekomen, dat zij de overige
deelgenoten in de Europese gemeen
schap een snelle ratificatie van het
E.V.G.-verdrag zullen aanbevelen. ZU
willen daarvoor gebruik maken van
de conferentie van ministers van Bui
tenlandse Zaken, die 26 November in
Den Haag begint.
Ook zjjn beide staatslieden het er over
eens. dat de Europese politieke ge
nieenschap spoedig tot stand moet
komen.
Te Bonn wordt aangenomen, dat als
resultaat van de Haagse conferentie een
studiecommissie van de zes regeringen
opdracht zal krygen het Statuut van de
politieke gemeenschap een definitief ka-
ikter te geven.
Bij de gedachtenwlsseling met de
Bondskanselier en Staatssecretaris prof.
Hallstein werd men het er verder over
eens. dat de economische betrekkingen
tussen beide landen moeten worden
versterkt.
By de komende onderhandelingen
over een handelsverdrag wil men pro
beren, de invoer van Nederlandse land
bouwproducten en de uitvoer van Duitse
industrieproducten een zekere voorrang
te geven.
De Bondsrepubliek is na de Belgisch-
Luxemburgse Economische Unie" het
belangrykste land voor de buitenlandse
handel van Nederland.
Men gelooft te Bonn. dat de komende
afschaffing van visa tussen de beide
landen tot versterking van de handels
betrekkingen zal bydragen. Ook op het
gebied van scheepvaart en verkeer wordt
gewezen op de goede betrekkingen.
Door aanvaring Vinkbrug
treinverkeer gestagneerd
18 TREINEN VERVALLEN IN
CIRCA 3 UUR
Gisteravond tussen zeven uur cn
halfacht werd dc spoorbrug over de
Ryn bij De Vink in de baan Leiden
Den Haag aangevaren door bet
vrachtschip De Hoop uit Amsterdam.
Het schip dat in dc richting Leiden
door de geopende spoorbrug voer.
raakte een durdalf. kwam daardoor
uit de koers en kwam in aanraking
met het brugslot. Door de bescbadi-
ging van dit slot en een lichte ont-
zetting kon dc brug niet meer normaal i
geheel worden dichtgedraaid, terwijl
de beveiligingsinstallaties onklaar
raakten.
Dientengevolge werd liet treinverkeer
in beide richtingen gestagneerd De
trein die tegen halfacht uit Den Haag
ln Leiden moest arriveren, was de eer
ste die het doel met kon bereiken Een
paar honderd meter voor de Vink ein
digde de r.: en een deel ran de passa
giers moest lopende Leiden berei
ken De rest van depassagiers reed
mot de trein terug naar Voor-
busdiensten georganiseerd wanen Ook
de boottrein uit Hoek van Holland, die
even later kwam, werd naar Den Haag
teruggereden. In totaal achttien treinen
van de normale passagiersd;enst vervie
len op het traject tussen Le den en Den
H:.ag alvorens voorlopige herstellingen
waren aangebracht en afdoende controle
van vitale onderdelen van de b~ue ach
ter de rug waren en het baanvak even
over tien uur weer kon warden vrijge
geven Het directe treinverkeer Rotter
damAmsterdam werd in die tijd via
Gouda geleid, het verkeer Rotterdam-
Den Hna? en Amsterdam—Lelden uerd
normaal gereden, en tussen de Hof- en
de Sleutelstad zorgden bussen zo goed
en zo kwaad als het gong voor een ge
regelde busverbinding.
Jongens stichtten brand in
Zaandam
Agent als redder
Twee met lucifers spelende jongens
van omstreeks 9 Jaar hebben gisteravond
te omstreeks zes uur brand veroorzaakt
in een houtloods van een timmer- en
aannemersbedrUf midden in Zaandam.
Een agent van politie zag de vlammen
uit de schuur slaan en ontdekte de
jongens van wie er een in brand stond
Hy drukte de jongen tegen zich aan en
doofde de vlammen Het jeugdige slacht
offer zal het voorlopig zonder hoofdhaar
moeten stellen maar is niet noemens
waardig gewond De brandweer was de
situatie met vijf stralen water weldra
meester De schade aan hout en gebou
wen is nog niet bekend maar wordt
geschat op f. 10 000. Zy wordt door ver
zekering gedekt.
Letterkundeprijzen
J. Canipert-stieliting
H uygensprijs
posthuum voor Nijhoff
Helman, Charles, Beshard,
Vestdijk, Carmiggelt
bekroond
De Jan-Campertstichting te Den
Haag. heeft de ConstantUn-Huygens-
prys, de nicestcrprys waarmee een ge
heel oeuvre wordt geëerd, voor 1953
posthuum toegekend aan de dichter
Martinus Nijhoff, jarenlang bestuurs
lid en laatstclrik voorzitter van de
Jan-Campertstichting.
De Erven-Nyhoff hebben zich bereid
verklaard het aan deze bekroning ver
bonden bedrag van f. 2.000— weer ter
beschikking van het Stichtingsbestuur
te stellen Dit zal deze gelden besteden
voor de opdracht aan een letterkundige
tot het schrüven van een boek over
Nyhoff.
De VUverbergpi-ys voor een in 1952
verschenen roman (f 1500.— is toege
kend aan Albert Helman voor zyn boek
„De laaiende stilte".
bundel essays, is bekroond het boek
..Essays in Duodecimo" van Simon Vest-
dyk.
Albert Besnard verwierf met zün bun
del „Doem en dorst" de Jan-Cnmpert-
prys, een prijs van f. 500.— voor een in
1952 verschenen dichtbundel.
Een extra-bekroning van f. 1000.
verwierf het boek „Volgt het spoor
terug" van J. B. Charles, pseudoniem
voor inr W. H. Nagel, wonende te
Leiden.
Tenslotte werd een extra-prüs van
f.500.— toegekend aan Simon Carmig
gelt voor zyn bundel humoristische
schetsen .Poespas".
Al deze prijzen zullen Woensdag
25 November tijdens een ontvangst ln
het Stadhuis Groenmarkt door de bur-
gemefk-er van 's-Grtvenhage worden
uitgereikt.
Onrust onder
gepensionneerden
TEKORT AAN KOOPKRACHT
Tegenover een toename van het in-
dexcyfer van 168 rf zyn op de pen
sioenen van overheidsdienaren sieeht9
toeslagen toegekend van ongeveer 20
tot 40 'V. waardoor er nood. grote on
rust en ontevredenheid heerst onder
alle gepensionneerden en weduwen.
Ondanks de verleende toeslagen be
staat er bjj verschillend» groepen van
gepensionneerden een tekort aan koop
kracht. dat Ligt tussen de f. 300 en
f. 900 per jaar.
Een huurcompensatic voor gepension-
noerden, zonder dc verhoging van do
pensioenen met een toeslag, zal geen
oplossing brengen in dc nood van do
betrokkenen.
Dez? uitspraken zün neergelegd ln een
resolutie, die gistermiddag werd aange
nomen op een openbare vergadering in
.Emporium" t^ Rotteidam. belegd door
de Alg. Mil Pensioenbond, en die ter
kennis zal worden gebracht aan de Mi
nisterraad en de voorzitters van Eerste
en Tweede Kamer. Op deze vergadering
werd gesproken over een ondraaglijke
toestand.
