EIDSCH
DAGBLAD
1PERATIE „VIERMAAL PHOENIX" GELUKT!
treiigdegeliuil verkondigde sluiting
Tegen middernacht: dijk is dicht!
Met diepe ontroering aanschouwen
H.M. de Koningin en de autoriteiten
aan boord van liet schip van de
Rijkswaterstaat, de „Breezand"het
zinken van de vierde caisson, waar
door de afsluiting van het stroomgat
bij O uw er kerk een feit werd.
Op de foto zien we van links naar
rechts: H.M. de Koningin. Mr
Algera. Minister van Verkeer en
Waterstaat. Minister-President Dr
11'. Drces en Ir H. B. Witte. Mi
nister van Wederopbouw en Volks
huisvesting.
hlen dag voor Rijkswaterstaat
(Speciale berichtgeving)
is gebeurd!
even voor middernacht het was precies drie minuten voor twaalf
gisteravond het laatste stroomgat in de dijk bij Ouwerkerk gesloten,
de grote vloot van sleepboten, directieboten, hakkepoffers en al wat
kon, dat stoom of lucht in de machine had, trok aan de fluitlijnen en
minutenlang vreugdegehuil, dat weldra aanzwol tot een oorverdovend
verkondigde over het verdronken Duiveland en het wijde donkere
i de Oosterschelde dat de mens eindelijk weer meester van het land
De zee was teruggedrongen tot zijn eigen domein, na negen maanden
res dagen verwoestend te hebben geregeerd over duizenden hectares
grond. Operatie „Viermaal Phoenix" was gelukt! Het sluitcaisson
op de drempel van het sluitgat en sloot de opkomende vloet buiten
En boven op het ponton zal Wout Zanen, die het laatst alle verantwoor-
droeg voor deze slotfase ongetwijfeld dankbaar hebben gezucht en
helle licht van de magnesiumfakkels van de filmoperateurs maar op de
toe hebben genomen,
betonnen tang van Ouwerkerk werd dichtgeknepen.
En duizenden waren van dit ontroerende, historische ogenblik voor Duive-
getuige.
De dag van gisteren zal in de an-
in de Rijkswaterstaat met gul-
lellers norden aangetekend. Want
sluiting van dit laatste stroomgat
J het stormseizoen in hoge
Veel wind
:sb;ed van hoge luchtdruk ft rekt
j." van de Azoren over midden-
Tot in Ru-land Dit hogedrukge-
in de afgelopen nacht het
Er was toen weir.lg
en bij heidere hemel daalde dè
snel Op tal san plaatsen
nachtvorst voor.
bevond zich bij IJsland een
'p-e-N-.e. die zich in Noordooste-
bewoog. Deze depressie
invloed voortdurend verder
Noordzee uiit, met als gevolg
'erstorm op het Noordelijk deel
Noordzee en steeds verder toene-
lamgs onze kust
e zal het komende week-
weer In Nederland biyven be-
D betekent, dat er ook mor-
wSnd zal zijn. Het koude front
depressie trekt vandaag over de
[eilanden, vergezeld van regen,
naar uit dat dit front mor-
N°d«land zal bereiken en
wat regen zal brengen, al
rezencebied ln betekenis af
van het front wor-
de t-pklarineen maar ook
buien verwacht Morgen
zal do temperatuur ongeveer
olde zijn als vandaag.
mate riskant en voor de Vierbannen-
polder en wellicht ook voor de reeds
drooggevallen polders van Duiveland
betekenend: voortbestaan of onder
gang was met niet weinig zorg te
gemoet gezien. Het was een wedstrijd
met de tijd, die werd gewonnen. Het
was ook een wedstrijd met het weer
dat nu eens het grote leger van wer
kers aan de dijken gunstig is gezind
geweest na de deceptie van eind Au
gustus. toen het ongeluk spotte met
alle menselijke berekeningen en ver
nuft.
Toe» de Phoenix 3 gistermorgen om
halfelf op de drempel van het gat was
gezonken, begonnen spannende uren
voor allen, die bij de dichting van het
gat betrokken waren. En dat waren niet
alleen de ingenieurs en aannemers, de
ryswerkers en de stenenzetters. de bak-
kenschippcrs en de sleepboorkerels. Vlak
achtei het gat verkeerden de reeds naar
hun dorpje teruggekeerde Ouwcrkerkers
in angst en vrees! En dc honderden, die
nog „in de verstooiing zitten", zullen aan
de radio hebben gehangen om maar
niets te missen van de slotfase van de
zware strijd, die daar aan de Ooster-
sohelde werd geleverd, een strijd, die
voor hen veel. zo niet alles betekende.
was nu tot 60 meter teruggebracht en
gedurende 12 uur zou eerst een de Vier-
bannenpolder binnen stromende vloed,
en daarna een vliegende uitstromende
eb zijn krachten beproeven op dc dooi
de mens op zijn lugubere weg geplaatste
obstakels.
Zou het water sterker zijn en kunnen
afbreken wat in maanden van onver-
poosd zwoegen tot stand was gebracht?
Of zou, wat de braintrust van Water-
j staat had ontworpen en berekend, cn de
polderjongens hadden uitgevoerd, stand
houden?
I Bange vragen, waarop niemand een
(antwoord wist!
I Men kon alleen hopen.
Waterstaat baseerde het werk op het
I scheppen van een dusdanige situatie dat
men in staat zou zijn gedurende twaalf
volle uren een felle stroom tussen de ge
plaatste caissons te weerstaan Dat be
tekende dat antwoord zou worden ge
geven op de vraag of 175 000 vierkante
meter zinkstuk en 155 000 ton startsteen
ongevoelig zouden blijken te zijn voor de
rukkende en scheurende stromen in het
overgebleven gat.
Men had goed vertrouwen in de ge
weldige Phoenix-caissons die door hun
groot gewicht ongetwijfeld op hun plaats
zouden blijven. Maar die ene vloed en
die ene eb die een half etmaal met ver
meerderde kracht door het voor twee
derde reeds toegeknepen gat zouden ra
zen tussen de uiteinden van de bijna ge
sloten reuzentan? van betonwat
sloten reuzentang van beton
wegsleuren?
Die zorgvuldig opgebouwde drempel
ln een gat dat bijna 30 meter was uit-
geschuurd moést het houden Andeis
was alles tevergeefs geweest!
het opengebleven gat Joeg het water ln
wilde kolkingen Toen de eb inzette
krees de Phoenix 4 die ln de kom tus
sen de twee dijken terzijde van het gat
door een vloot van sleepboten van P.
Smit en L. Smit en Co op zjjn plaats
werd gehouden, het te kwaad
De uitstromende eb werd nauwkeurig ge
meten. Vier meter per seconde had men
voor de kwaadste momenten geschat.
Het werd 4 meter 20. Bij 4 meter 50 zou
alles, zo hoopte men. nog houden. Maar
die razende en kolkende eb verwaaierde.
eenmaal door het gat. breeduit en ver
oorzaakte ln de kom een felle neer.
waarin alles wat drijft niet meer dan
een speelbal van het water ls waartegen
een handige schipper, een krachtige
machine en een goed roer maar weinig
kunnen uitrichten. Die neer pakte ook
ae phoenix 4. de betonnen deur die
"s avonds bij het kenteren van het tij in
het slot zou moeten vallen. Enkele uren
hadden de sleepboten hun handen vol
aan het gevaarte waarop de stromingen
hun krachten ongebreideld botvierden.
Maar zij hielden de reus ln bedwang.
Operatie „Viermaal Phoenix" zou niét
mislukken!
Voor verderé bijzonderheden zie men
elders.
Het was niet vergeefs.
De middag is spannen geweest. Door
Gelukwens van Koningin
HISTORISCH MOMENT!
Vanavond om 8 uur voor radio en televisie
Na het moment, waarop het helse concert van de stoomfluiten
waarin zich nauwelijks hoorbaar de klokken van de ktrk van Ouwerkerk
mengden aankondigde, dat de sluiting van het dijkgat was gelukt en
Koningin Juliana met de duizenden aanwezigen haar vreugde over deze
geslaagde operatie door gewuif had doen blijken, liet zy de burgemeester
van het zo zwaar getroffen Ouwerkerk, de heer Romeijn, aan boord van
de „Breezand" aan zich voorstellen. Zij onderhield zich enige tijd met hem.
Tot de arbeiders, die aan boord van een perszuiger, waaraan de „Bree
zand" lag gemeerd, het moment afwachtten, waarop zij weer in actie
zouden komen, zeide de vorstin: ,.U ook allen hartelijk gefeliciteerd"
Aan boord van de „Breezand" sprak de Koningin vervolgens voor de
radio een kort woord tot het Nederlandse volk.
Hare Majesteit zeide:
„Landgenoten, ik zal morgen nog wat zeggen, maar ik wens u nu vast
allen van harte geluk met dit grote moment".
De minister van Verkeer en Waterstaat mr J. Algera dankte daarop
Hare Majesteit hartelijk voor de woorden die zij zojuist had gesproken.
„De regering stelt het op hoge prijs dat u hier vanavond, ik mag wel
zeggen vannacht, aanwezig hebt willen zijn.
Het is voor Nederland een historisch ogenblik, nu de dijken zijn
gedicht, na een natuurramp, zoals gedurende eeuwen niet heeft plaats
gevonden. Dat u dit grootse moment heeft willen meemaken stemt ons
volk tot grote vreugde en geeft een nieuw bewijs van de innige verbon
denheid van vorstin en vaderland. Landgenoten, op dit ogenblik zjjn wij
allen trots en dankbaar!
Wy zjjn trots op al die werkers van hoog tot laag. die gedurende zovele
maanden hebben medegewerkt om dit resultaat te bereiken, die bij dag en
nacht hebben gearbeid. Aan al die werkers betuig ik mijn hartelijke en
diepgevoelde bewondering.
Wij zijn dankbaar jegens God die ons dit werk deed gelukken.
Wy hebben in de laatste maanden dikwijls onze diepe afhankelijkheid
gevoeld. Het is geweest een strijd, een nederlaag en overwinning en nu
zjjn wij zo gelukkig te mogen constateren, dat voorlopig alle dijken zijn
gedicht en naar wij hopen zal dit gat, dat nu voorlopig is gedicht, ook
definitief gedicht blijven".
Spr. besloot in dit gevoel van dankbaarheid dit korte woord met het
uitspreken van de wens. dat ook het verdere herstel spoedig zal tot stand
komen.
H.M. Koningin Juliana zal vandaag om 13 en 20 uur een toespraak
houden voor beide Ililvcrsuuise zenders en dc televisie naar aanleiding
van de sluiting van het laatste stroomgat by Ouwerkerk.
Deze rede vindt de lezer afgedrukt op pag. 3 van het eerste Blad.
Beatrix niet aanwezig
Prins Bernhard en Prinses
Prins Bernhard heeft als gevolg van
een lichte verkoudheid op het laatste
moment moeten afzien van de voorge
nomen tocht naar het rampgebied ter
gelegenheid van de sluiting van het
laatst gat bij Ouwerkerk.
Naar aanleiding van geruchten, als
zou Prinses Beatrix de sluiting heb
ben bijgewoond, delen wy mede. dat
zulks niet het geval geweest ls.
Jagan en Burnham worden
vervolgd
Uit officiële bron is te Georgetown, de
hoofdstad van Brits Guyana, vernomen,
dat dr Jagan, ex-premicr en voorzitter
van de progressieve volkspartij, en de
advocaat Burnham zullen worden aan
geklaagd wegens pogingen om tot een
opstand te komen, als zy van hun reis
naar Groot-Brittaimië en India in
Brits-Guyana terugkeren. Waarschijn
lijk zal tegen nog vier personen een
dergelyke aanklacht worden uitgebracht.
'v
Veel wind
-■•■ verwacht tot morgenavond:
r-.p i' zvvaar bewolkt met tyde-
ia'er van het Westen uit op-
!'tn Matige tot krachtige, langs
- ai en toe harde Zuidwestelijke
riia. nacht minder koud Morgen
onseveer dezelfde temperaturen
a? 'Opgemaakt te 10 uur).
8 NOVEMBFT
'P' 747 uur: onder: 17.00 uur.
<an op- 10 04 uur: onder: 17.22 uur
•- Katwiik te 402 en 1614
-Pnngty.
11 'e 434 cn 16.47 uur).
nummci hostaal „|t f» pagina's
en een BijvocgseL
Weerrapporten
Regeringsgebouwen
vSaggen
Dc regering heeft vanochtend
opdracht gegeven vanaf alle rege
ringsgebouwen dc nationale drie
kleur te laten wapperen naar aan
leiding van liet succesvolle verloop
van de sluiting van het laatste
stroomgat bij Ouwerkerk.
Vrijdagavond, precies om 23.57 uur
lag dc vierde Pliocnixcaisson op zijn
plaats en was hel stroomgat bij
Ouwerkerk afgesloten; een histo
risch moment in dc geschiedenis van
de Nederlandse waterbouwkunde.
De foto loont liet moment, waarop
de caisson op zijn plaats ligt. Van
de schepen loeien de sirenes cn Wa
zen dc stoomfluiten dc vreugde over
dit grote gebeuren uit.
Moskou ziet kansen!
Berichten uit Parijs hadden destijds
enige hoop gewekt inzake het antwoord
van Moskou"op de hernieuwde uitnodi
ging van het Westen om te Lugano te
komen confereren Nu dit antwooid is
afgekomen, is de teleurstelling des tc
groter, want. goed beschouwd, is het
een volledige afwijzing. En niet alleen
voor een conferentie als die te Lugano,
maar evenzeer voor iedere andeie con
ferentie met het Westen. Het Kremlin
wil momenteel niet aan de groene tafel
plaats nemen, onder geen enkele voor
waarde Zó is de realiteit en het is ver
keerd anders te suggereren
Speciaal twee voorwaarden van Mos
kou doen volledig de deur dicht! In dc
eerste plaats wil het Kremlin slechts
dan over het Duitse vraagstuk delibere
ren. wanneer de E D G. van de baan is
en tn de tweede plaats houdt Moskou
onwrikbaar vast aan een erkenning van
het rode China en het opnemen daarvan
in de VN
Moeten we nog nader uiteenzetten
dat het loslaten van de EDG in feite
neerkomt op zelfmoord van het Westen?
O 1 behoeven we dit niet meer uileen te
zetten. Uitschakeling van de EDG
levert Immers West-Europa volledig over
aan de genade van Moskou Even goed
zou het Westen van Moskou kunnen
verlangen het loslaten an alle satelliet-
landen uit de RussLsche greep, al zou
dit laatste zelfs logischer zijn. want het
Handvest dei V N garandeert immers
1 aan alle landen om zelfstandig over
eigen lot te mocen beslissen. Dc E.DG
is daarentegen slechts 'n af weer-verdrag
tegen agressie, bedoelt geen enkele
agressie te plegen
De Russische bedoeling springt nog te
meer in het oog. wanneer men daar
naast stelt de secundaire eis van ophef
fing van alle vreemde bases in andere
landen «Hetgeen in concreto betekent
het terugtrekken der Angel-Saksische
tioepen uit Europa..-..
Duidelijker kan het haast niet worden
gezegd, dat het Kremlin momenteel geen
regeling met het Westen wenst, ook al
wordt officieel dan geen direct neen
uitgesproken I
Des te onbegrijpelijker wordt Juist in
dit verband de houding van Londen
Ook daar wordt erkend, dat het Sovjet-
antwoord geen enkele reden tot op-
limisme biedt, dat Integendeel het ee-
zicht van Moskou in geen enkei opzicht
nieuw Muenchen. gaat men zich afvra
gen
Voor ons krygt de gang van zaken
steeds meer zekerheid, dat Churchill
met zijn officiële bercidver'-laring van
Mei j.l voor een dergelyke conferentie
de Russen volledig in de kaart heelt
gespeeld en dat Moskou en van zijn
kant terecht I thans probeen daarvan
alle profijt te trekken Het Westen blykt
onomstotelijk verdeelhet is niet te
ontkennen. Welnu, daar er geen haast
is by een regeling, i-'.than. wat Moskou
betreft waarom dan niet voort gebor
duurd op het oude thema van aanwak
kering van die verdee.dheid?
De kansen daarop zyn. helaas, maar
al te zeer toegenomen In Frankrijk
schijnt een laatste wanhopige poging te
worden ingezet om de EDG tegen te
houden, al dryft het volkom- negatieve
antwoord van Moskou juist in de rich
ting van aanvaarding. Het is logisch,
dat Moskou's weigering tot confereren
Frankrl'k als het ware aanzet dan
maar de consequenties te sanvaarden
Doch dc kwestie van het Saargebied is
nog altijd niet opgelost en dus houdt
Parijs vast aan aarzeling
Erger is evenwel, hetgeen in Italië
plaats vindt. De, we duryen het gerust
te zeggen, dwaze beslissing van Londen
en Washington van 8 October heeft de
kwestie Trlëst gebracht ln de meest ge
vaarlijke situatie sinds deze kwestie
bestaat In ItaJië zijn verwachtingen
gewekt, die onmogelijk ongedaan zijn
tc maken, wil men een soort revolutie
ln dit land voorkomen Dc ernstige bot
singen in Triest, waarbij slachtoffers
vielen, hebben in het land als het ware
een stemming gewekt die met de meeste
beslistheid doorzetting van de beloften
van 8 October toekenning van zone
a aan Italië eist, wil men een opstand
voorkomen. Zelfs deze doorzetting zal
de gewekte anti-Engelse en anti-Ame
rikaanse stemming haast niet meer
ongedaan kunnen maken Het EDG-
verdrag in Italië hangt aan een zijden
draadje en zelfs de deelneming aan het
Noord-Atlantisch pact loopt gevaar
Moskou ziet zyn kans! Geschapen door
foutieve zetten van het Westen.
Bovendien is zeker, dat Zuid-Slavië
doorzetting van het besluit van 8 Octo
ber niet zal aanvaarden wat er ook
gebeurt.
Zo is de zaak Triest n. cu meest ge
vaarlijke positie gekomen!
Zelfs zouden we durven verklaren, dat
de kwestie van het Verre Oosten, noe
belancriik op zich zelf op de achter
grond is geschoven. Ook hier 'laan
Engeland en Amerika feitelijk ïyni-pcht
tegenover elkaar. Tot schade van de
zaak van het Westen
Waarom zou Moskou zich haasten?
)2sle Jaargang
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1953
No. 28063
J. w Henny
jofdredactleB. W. Menkhorat en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.— per kwartaal; 10.47 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
