LEIDSCH ft DAGBLAD
82,le Jaargang ZATERDAG 31 OCTOBER 1953 No- 28057
MM*: 1. w aro DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN witte siwrei i. Leiaen - om. No stoss
Hoofdredactie: B W Menfchorst en J. Brouwerf6.— per kwartaal; 10 47 per weck Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Nog steeds rust
Voc steeds is de wereld in een soort
,,Vt maar een rust. die weinig bevredi-
hne kan bieden. Omdat niemand kan
roerspellen, wat daarachter schuilt!
EiPt dat nu direct gevaarlijke aspec-
ln «doemen aan de politieke horizon.
Cm» 1, gelukkig geen spreke, maar
Kn de andere kant, ontspanning is al
onmin zichtbaar.
Ben conferentie der grote vier op het
lfT.<-e niveau is van de baan. Eisen
eer heeft daaraan geen twijfel meer
"reelaten. Zelfs een ontmoeting met
hurchill staat niet voor de deur daar
Jmk daaraan in Washington geen behoef-
wordt gevoeld - Amerika houdt met de
rooisie beslistheid vast aan de grond-
L dat Moskou eerst bewijzen moet
■veren \an goeden wil. voor en aleer
rrór ccdacht kan worden aan een
nderonsie met sovjet-leiders en meent.
Moskou gelegenheid te' over heeft,
n, 'daarvan getuigenis af te leggen,
•en gedachte, die als juist moet worden
aNeemom te beginnen Korea. Hoewel
e' vredesconferentie feitelijk al een aan-
r e had moeten nemen, schijnt zij nog
,iet eens In zicht. Alleen omdat het
blok eenvoudig de wapenstil-
tandsregeling negeert en met aflaat
an de eis om Aziatische neutralen en
iet name dan Iindia, aan de groene tafel
tdoen plaats nemen.Het begint er zelfs
on te lijken, dat dit dreigen, want an-
ers is het niet. succes zal opleveren.
India betreft. Langs een achterdeur
ou dit als het ware binnen gesmok-
eld moeten worden. Om der lieven
redeswille Maar Moskou krijgt dan
ich aar zijn zin!
Het Duitse vraagstuk komt geen stap
mtlcr Alle mooie verzekeringen van het
'remlln hebben in de oractijk eigen-
jk geen betekenis, daar steeds het
jndament, waarop gebouwd zou moe-
en worden .ontbreekt. Integendeel doet
ct gebeuren in Oost-Duitsland vermoe-
en, dat de greep op dit gebied eerdei
orclt verstevigd dan losgelaten
jisschion is dit ook wel een van de re-
enen, dat bij de Duitse socialisten in
Westen een kentering merkbaar
ordt ten gunste van de door Adenau-
r geregeld" gevoerde politiek. Ook al zal
ei echec bij de jongste verkiezingen
r zjjne daartoe bijdragen. Ollenhaucr
(grijpt blijkbaar dat het roer moe»
wden gekeerd.
In Oostenrijk neemt de vcrontwaa.oi-
ir.g over het uitblijven van de offi-
lele vrede bedenkelijke afmetingen
n. Het is inderdaad ook werkelijk
-.•(gaand, dat dank zij het verzet van
-<kou na tien jaren Oostenrijk nog
ri uij is en zucht onder een bezet-
al behoeft het de kosten daarvan
ji met meer zelf te engen.
Ziedaar een paar van de meest frap-
nte bewijzen geleverd van de werke-
s( waarde van Moskou's vredesge
bed' wonder, dat Washington zien
wil lenen voor besprekingen op los-
tsis met zuiver propagandistische
de voor het Kremlin.
Temeer niet. waar Washington bo
ks: vasthoudt aan de uiteindelijke be
nding der satelliet-landen uit de
.rhtsgreep van Moskou, zij het dan
r/ier gebruik van geweld.
Berichten, dat Moskou thans de Wes-
jiiike uitnodiging om te Lugano een
/--mogendheden-conf eren tie op lager
beau ;e houden, zou accepteren, heb-
n totdusver geen bevestiging gekre-
n Integendeel zou de hernieuwde ac-
van Moskou tegen de NATO kunnen
orden opgevat als een bewijs van het
rcendecl Het Kremlin zal zich immers
k! geen illusies maken dat het Westen
Jii defensieve verdrag van wederzijdse
fcstand zal willen annuleren en voor
iMknu blijft dit blijkbaar een voor-
marde voor een regeling Temeer, waai
[en nieuw pact a la Locarno met be-
listheid is afgewezen, zodat zelfs de
ngste uitnodiging van het Westen
jarvan niet eens meer repte.
Wel zeer betreurenswaardig blijft in
(der geval, dat de EDG nog steeds aan
zijden draadje hangt, tenminste in
nkrijk Daar blijft het wantrouwen
mover Duitsland de boventoon voe-
en. tegen het gezonde verstand in.
Gelukkig is de ergste spanning rond-
n Triest, wat geluwd, nu Londen en
l'gshington feitelijk hebben erkend
uien de waard te hebben gerekend
»t de reactie in Zuid-Slavië betreft,
/ellswaar heet het besluit tot over-
lracht van zone A aan Italië niet meer
tcedaan Ie maken, doch meer dan een
tilden van het gezicht mag daarin niet
orden gezien. De conferentie van vijf
dit trieste vraagstuk schijnt mo
tel vrijwel zeker te verwachten,
«jomo's wijsheid zal echter dan vaar-
dienen te worden over de deelne
mers, wil men de impasse verbreken.
OEES zet Frankrijk onder pressie
Vakbondsraad van Brits-
Guyana ontbindt zichzelf
De raad van vakverenigingen van
irits-Guyana heeft besloten zichzelf te
ntblndon wegens infectie met „het
"mmumstische virus".
De raad veroordeelde de leiders der
pcsuessieve volkspartij, in het bijzonder
ms afgezette ministers der kolonie.
*an communisme worden beticht.
(WEERBERICHT
Wisselend weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Tijdelijk veel bewolking met plaatse-
K enige regen, maar later van het
'-•ten uii opklarend. Overwegend ma-
'c v' md uit Zuidelijke richtingen. Wei-
Verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 10 uur).
1 NOVEMBER
Zon op- 734 uur; onder: 17.12 uur.
«aan 0p 154 uur; onder: 15 06 uur.
"oogwater te Katw^k te 11 41 uur.
te 039 en 13.o3 uur,.
D" nummei bestaat uil 10 pagina s
en een BijvoegseL
Niet veel opgeschoten
(Telefonisch van onze correspondent
te Parijs)
De conferentie der 18 ministers van
de organisatie voor Europese economi
sche samenwerking is gisteren in het
Chateau de la Muette geëindigd.
De ministers hebben, voorzover ze el
kaar niet bij een andere gelegenheid
ontmoeten zullen, afscheid genomen tot
einde Maart, zonder daarbij helaas te
rug te kunnen zien op bijzonder bevre
digende resultaten.
Na de beslissingen, waar we gisteren
al over hebben bericht, heeft de confe
rentie de tweede dag weinig of geen
vorderingen meer gemaakt.
Zoals gebruikelijk bij de OEES. waar
beslissingen alleen met algemene stem
men kunnen vallen, hebben de 18 lan
den zich dus moeten vergenoegen met
het opstellen van een 7-tal resoluties,
waarin weer de nodige aanbevelingen
worden geformuleerd, uiteraard vooral
natuurlijk aan het adres van de zwakke
re broeders der club.
Het krachtigste advies richt zich dan
ook tot Frankrijk, dat met klem wordt
uitgenodigd vóór einde Maart in een re-
gerings-rapport de maatregelen bekend
te willen maken, welke zullen moeten
leiden tot een verhoging der liberalisa
tie van 20 tot tenminste 75
Wanneer men niet met wonderen wil
rekenen, lijkt het voorlopig wel erg de
vraag of Frankrijk op zo'n korts termijn
dat hoge cijfer zal kunnen bereiken.
Maar in elk geval ls weer eens duide
lijk vastgesteld, hoezeer de Franse eco
nomische tegenslagen op dit moment
een obstakel vormen voor de verdere
Europese' eenwording.
Er ls ook nog over het vooruitzicht -
of- de dreiging - van open Amerikaanse
concurrentie gesproken, en in dat ver
band zal het secretariaat gaan onder
zoeken welke landen wel of niet tegen
de vrije invoer van Amerikaanse pro
ducten bestand zouden kunnen zijn.
Ook het probbem van de buitenlandse
werkkrachten ls gisteren nog even aan
gesneden. en de ministers hebben een
begin gemaakt met de omschrijving van
een algemeen statuut, waardoor in de
toekomst de bewegingsvrijheid der ar
beiders in de IR landen gegarandeerd
zal moeten worden.
Londense
mist-,,maskerade"
leidt tol controverse
Regering niet over één
nacht ijs
(Van onze Londense correspondent)
Het mistprobleem heeft onmiddellijk
nadat dc dokters het publiek hadden
geadviseerd mondmaskers aan te
schaffen, tot een controverse geleld.
Het ministerie van ge/.ondheid heeft
namelijk geprotesteerd tegen deze al
te simpele oplossing, omdat deze in de
praktijk in vele gevallen niet zou
voldoen. Mondmaskers beschermen de
neus niet en zullen fataal kun -1
zijn voor asthma-lijders en bronchltis-
patiëntcn en personen met een zwak
hart of longaandoeningen.
Daarom wordt van officiële zijde ge
zegd. dat omslagdoek of handdoek een
betere bescherming zullen bieden. Dc
dl kters antw oordden hier weer op. dat
liun actie noodzakelijk was wegens de
laksheid der autoriteiten, die een jaar
na de mlstramp. welke vorig jaar mc-r
mensen doodde - in dc nasleep er van
sterven er nog steeds patiënten, die
l«?n werden aangetast door dc gif-
dampen - dan in Hitler's zwaarste
luchtaanval!
Het ministerie acht in elk geval de
duurdere maskers, die m de industrie
gebruikt worden, doeltreffender dan de
vevpleegster-ma.sk ?rs.
Personen, die aan ademhallngskwalen
lijden, dienen thuis te blijven, wanneer
er zware mist ls. zeggen de alwjjzen van
het departement.
Maar dat zal 1111 eenmaal in vele ge
vallen niet mog?lyk zón.
Verbazingwekkend is het vernuft van
de modezaken, die luxueuse maskertjes,
welke neus en mond bedekken, in de
handel brengen
Er zijn heel chique bij, met paarle
moer afgezet. Er ls ook e?n zeer flatteu-
sc „smogglc", een dun tule hoedje, dat
in de avond als een korte Oosterse sluier
kan worden gedragen, en dat als een
uitstekend stoffilter fungeert.
Het aantal grapjes over de maskers
is reeds legio. Hoe te voorzien in de be-
hoeflen van mannen met grote ..hand-
vat"-snorren, welke Iner zo gewild zijn?
zo vraagt een leurige tekenaar
De drogisterijen doen goede zakrn
met de verkoop van medische masker
tjes. die wegvliegen als warme worst
jes
Weerrapporten
i g
Helsinki zwaar bew. o 5 10
Oslo regen ono 2 9 12
Stockholm geh. bew. zzo 6 7 0
Kopenhagen regen ozo 10 10 0 1
Londen zwaar bew. windstil 4 7
Amsterdam onbewolkt zzw 4 6 1
Brussel onbewolkt zw 3 6 0 3
Parijs mist ozo 2 3 2
Bordeaux regen zzw 4 9 1
Nice licht bew. nnw 5 10 0
Warschau zwaar bew. ozo 10 -I 0
Bcr'.un geh bew zzo 2 8 0
Frankfort zwaar bew windstil 2 20
München onbewolkt z 2 0 0
Zurich mist ozo 2-2 0
Wenen onbewolkt windstil 2 18
Rome zwaar bew. ozo 4 12 0
Geen dansen op
Zondag in
Avifauna
Alphens raad accoord met
voorstellen B. en W.
Gisteravond heeft de gemeente
raad van Alphen de voorstellen
van het college van B. en W ten
aanzien van de beheers- en ex-
exploitntievorm van het Jn ge
meentelijk bezit gekomen vogel
park Avifauna aanvaard in een
langdurige zitting .die slechts
technische wijzigingen opleverde.
De enige principiële uitspraak ten
aanzien van Avifauna was het. be
sluit over het vraagstuk, waarover
in B. en W. geen overeenstemming
bestond; het dansen op Zondag.
De Raad besloot, in het huurcon
tract met de stichting die het vo
gelpark zal beheren, de bepaling
op te nemen dat des Zondags geen
gelegenheid tot dansen mag wor
den gegeven. Dit besluit werd met
13 tegen 5 stemmen genomen.
De strekking van de verdere be
sluiten is. dat het vogelpark aan
een stichting verhuurd wordt,
waarvan vier van de zeven be
stuursleden gekozen werden uit de
Raad en drie uit Alphense niet-
raadsleden.
De jonge Alphense stichting kan
de financiële consequenties van de
verhuur en verkoopsbesluiten dra
gen doordat Alphen zich verplicht
heeft, leningen te verstrekken
onder gunstige voorwaarden.
Zelfstandig gezantschap in
Uruguay
Bij K. B is de benoeming van dr R.
Flats, gezant te Buenos Aires, tevens
tot gezant m Uruguay ingetrokken, ter
wijl voorts bi) de Republiek Uruguay
een gezantschap met zetel te Montevi
deo ls opgericht. De heer Flaes blijft
gezant in Buenos Aires. Het ligt in de
bedoeling in Montevideo eerlang een
gezant te benoemen. Tot die tijd treedt
de tijdelijk zaakgelastigde, jhr mr E. N.
E. Teixeira de Mattos. als hoofd van
het gezantschap op.
Triëst-conferentie in de maak
Een woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse za
ken. Henry Suydam. verklaarde, dat het
ministerie er haar streeft de volgende
week uitnodigingen aan Italië en Zuid- I
Slavië te versturen voor bijwoning van
een vijfmogendhedenconferentle over
Nederlander in arrest
NA GEVECHT MET NOREN.
Krachtens een uitspraak van een
Noorse politie-rechter wordt S. de Roos
drie weken, hangende het onderzoek van
het gevecht met dodelijk afloop, in ver
zekerde bewaring gehouden
De andere Nederlander, de 37-Jarige
D. Busman, werd op vrije voeten gestold,
nadat hij de politie inlichtingen over
het gebeurde had verschaft.
Selden Chapin vertrokken
De ambassadeur van de Ver. Staten
in 's-Gravenhage. de heer Selden
Chapin. heeft gistermiddag omstreeks 2
uur per vliegtuig ons land verlaten. De 1
heer Chapin vertrok van het vliegveld
Valkenburg
Als vertegenwoordigers van de minis
ter van buitenlandse zaken waren bij
dit afscheid aanwezig de heren mr H.
Daniels, souschef directie kabinet en pro- j
tocol en mr C. W A. baron van Haer- I
solte, chef directie Westelijk halfrond
Voorts waren vele andere autoriteiten 1
aanwezig.
Nobelprijzen voor da
vrede
Voor dr Schweitzer en
generaal Marshall
11 gulden aan entréekaartjes geïnd zou
De regering w ordt inmiddels overstelpt
et adviezen. Behalve het reeds hier en
daar in practók gebrachte denkbeeld
rookloze zones is er het denkbeeld
cm in Londen en andere gevaarlijke
plaatsen zoveel mogelók cokes of ande
re rook-vrije brandstof te laten stoken
en faciliteiten te verlenen voor de in
stallatie van rookvrije stookplaatsen ln
woningen.
De achteruitgang der kwaliteit van de
steenkool omdat in de oorlog de betere
kolenlagen uitgeput raakt :-n. is voor een
belangrijk deel mede schuldig aan het
ontstaan van de gevaarlijke mist.
Reeds in de dertiende eeuw hoorde
men de klacht over kolenstof in de
Londense lucht en gedurende de rege
ling van Eduard I was het verbod?» om
steenkolen te branden in de periode dat
het parlement zat!
In de tijd van koningin Elizabeth I
werd in Londen de aanvoer van steen
kool uit Newcastle verboden, nadat het
publiek dut 1c» een po'"'ie had verzocht.
De fout is thans t'T, men d«? li ï'.min
is «su-cr-cten. ondnr/ts ti*f het vraaz.-luk
rerdis stads 1920 acuut ls
Door de nVistoldeniii statinV.eken, wel
ke cv.-d-ooraaken giroeperen onder ru
brieken a<ls brrnoh'iVs, lonec:-' ?>'ekan en
hantzwaitate w s'. c'? e.een'-ijke moord ;-
naar aan dc aandacht tie ontsnappen
Benelux-ruzie over Jonas de Walvis
Intussen gnut't beestje aardig ruiken
Van onze Paryse correspondent per telefoon*
Jonas, de opgezette walvis, die in Parijs de meest sensationele attractie van
dit seizoen werd genoemd, is, na een en een kwart millioen ParUzenaars rond
zich verzameld te hebben, nu op tournee door Frankrijk. Omdat Jonas de eerste
geprepareerde walvis is, die men mee op reis heeft genomen, warén de des
kundigen het er van het beginne af allerminst over eens hoe lang die tocht wel
zou kunnen duren, alvorens het beestje, dat in Parijs al kwaliik begon te ruiken,
tot volledige ontbinding zou overgaan. Op dit ogenblik loopt Jonas echter groot
gevaar, dat zijn glorietocht minder om organische dan wel om juridische
redenen zal moeten worden afgebroken.
Dc zaak is namelijk, dat de Europese 1 zón voorbereid door een maatschappij,
tournee voor deze walvis, welke een waarvan alle aandelen in handen zijn van
goudmijn is gebleken in Parijs werd j twee Nederlanders en twee Belgen. Die
alleen al voor ruim een half millioen Nederlanders, de bekende circus-eige
naar Jan Mikkenie, en Floris Meslier,
zijn nu in een conflict gewikkeld met de
Belgen Verschueren en Van Passel,
welke laatste beide heren een klacht
hebben Ingediend bó het parket van de
Franse stad Bourges. waar Jonas waar
schijnlijk vandaag zal arriveren.
Het is mogelyk, dat de tiuck met 12
wielen van de Amsterdamse Transport
onderneming. waarop de walvis wordt
vervoerd, door de autoriteiten thans re
gelrecht naar een remise zal worden
gedirigeerd, waar dan beslag op Jonas
zal worden gelegd in afwachting van
de gerechtelijke uitspraak.
De Belgische deelgenoten ln de „Maat
schappij voor Kunst en Attractie", zoals
de Jonas-onderneming niet onaardig
heet. verklaren dat zy het zijn geweest.
1 die het lucratieve denkbeeld voor de
tournee het eerst hebben verzonnen, zy
Izón echter persooniyk niet mee op reis
"l'I^Wgen en zij verwijten de Nederlan
ders nu. dat zij nog geen cent van de
fortuinen, die Jonas al heeft opgebracht,
hebben gezien. De heren Mikkenie en
Meslierbewerendaarentegen.dat de ge
noemde maatschappy aanvankelyk voor
heel andere doeleinden, namelyk de ex
ploitatie van kleine race-autootjes, was
opgericht en dat Jonas een particuliere
onderneming is van hen beiden, zodat
Jonas niets met de Belgen heeft te
maken en de Belgen niet met hem.
Dit nieuwe Benelux-ruzietje zal nu
dezer dagen dus door de Franse Justi
tie moeten worden beslecht, waarna
eventueel Jonas zijn zegetocht, al of
niet mede ten bate der Belgen, zal
kunnen voortzetten.
De Nederlandse exploitanten hadden
juist verteld, dat zij de Kerstdagen in
Marseille dachten door te brengen.
om zo Jonas dan weer eens met wat
zeewind in aanraking te brengen. Wat
zijn geur betreft zou hem dat stellig
geen kwaad doen
Herfst
Toenemende regenkansen
Het KNMI deelt mede:
De Octobermaand van dit. jaar. die
vandaag ten einde spoed, is ln ons land
wel bijzonder droog geweest. Zo viel 111
De Bilt neg geen 6 mm. regen, tcnvyl de
normale maandsom 71 mm. bedraagt
De droogte in ons land is des te opval
lender omdat in naburige landen met
name Engeland, grote delen van Frank
rijk en Duitsland veel grotere regen-
hoeveelheden vielen, om van Italië maar
niet te spreken.
Kenmerkte de afgelopen maand zich
In ons land door rustig, zacht en droog
w.-er. bijzonder opvallend is wei dat dc
meeste zonneschijn steeds op Zondag?"
werd geregistreer,; Men kan dus wel
zegen, dat wy wat het weer betreft.,
deze maand in ieder opzicht zyn ver
wend.
Gedurende de laatste paar dagen heb
ban zich echter wyzigingen in cc alge
mene luchtdrukverdeling voltrokken, die
waarschynlijk tot gevolg zullen hebben.
dat het weer begin November een meer
gestoord karakter zal krijgen. De storing
I die vannacht passeerde, kan dan ook
beschouwd wordan als de voorbode van
een serie Oceaan-storingen, die de ko-
mende d3gen naar West-Europa zullen
doordringen
De eerste daarvan heeft de Britse ei
landen reeds bereikt en zal haar Invloed
j morgan over ons land uitbreiden zodat
ae kans op enige regen vry groot is.
Volgens mededeling van de Board of
Trade bedroeg het aantal personen, dat
In de eerste helft van dit Jaar een reis
heeft gemaakt van Europa naar Engeland
762 000 of 8 procent meer dan In dc eerste
helft van 1952. Het aantal naar Europa
•ertrokken personen was 787 000, 10 pro-
:ent hoger dan vorige Jaar.
Dr Albert Schweitzer aan het orgel.
Albert Schweitzer, musicus, theoloog,
philosoof, auteur, arts en missionaris in
Afrika, krijgt de Nobelprijs voor da
vrede voor het jaar 1952.
Generaal George Marshall, de gewe
zen Amerikaanse minister van buiten
landse zaken en de auteur van het plan-
Marshall. krijgt de Nobelprijs voor de
vrede voor dit jaar.
Generaal Marshall
Het besluit om de prijs voor 1952 nog
toe te kennen, is een verrassing, de
Noorse commissie gaf vorig jaar" geen
reden voor haar besluit de vredesprijs
niet toe te kennen, hetgeen scherpe cn-
tiek in de Noorse pers tot gevolg had.
Velen gaven toen als hun mening te
kennen, dat de prós dr Schweitzer toe
kwam.
Schweitzer is thans 78 en Marshall is
72 jaar.
Dr Schweitzers prys ls 171 134 Zweed
se kronen «ongeveer 126 000 gulden*
groot en die van generaal Marshall
175.292 Zweedse kronen (ongeveer 128.700
gulden).
Oud-Leiden
Het bekende café-restaurant ..Zomerzorg" aan dc
Stationsweg, met zijn tuin. waarin het muziekcorps
van ..het Vierde" onder leiding van Gottfried
Mann en Van Erp concerteerde, speelde in het
plaatselijke leven van omstreeks 1900 een belang
rijke rol. In liet kader van deze fotoserie en in
verhand met dc Spoorwegwerken brachten wij er
dc laatste maanden meerdere opnamen van. even
als trouwens van andere vroegere bekende hotels.
la/e's en restaurants, zoals Levcdag. Solctl d'Or.
de Franciskaner brau. dc Vink. c a.
In deze reeks ontbrak café-restaurant ..Zomer-
lust". de buurman van ..Zomerzorg"en het latere
..Schuttershof", dat in December 1944 bij hel
bombardement grotendeels werd verwoest. Deze
leemte zij bij deze aangevuld: hier ziet U ..Zomer-
lust" omstreeks het laatste der vorige eeuw.