I
Regering wordt critiek niet bespaard!
„Nieuw Voordorp" te Voorschoten
bestaat 50 jaar
92ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD
Vrijdag 30 October 1953
Tweede Blad No. 2805»?
Prof. Oud kraakte harde noten
Scherpe aandrang op bezuiniging
(Van onze parlementaire Redacteur)
critiek is de Regering: niet bespaard gebleven. Het was met name mr
i die als leider van de oppositie enige harde noten heeft gekraakt.
achtte het een verkeerde methode, de critiek op het regeringsbeleid af
reageren op de oppositie, door haar bij wijze van timmermansrekening het
Ijc le presenteren van wat zij in de loop van een jaar de regering heeft
tfutseld.
De minister-president heeft als een ouderwetse schoolmeester de V.V.D.
standje gemaakt", zo zei hij, „maar dit is een poging, de verantwoorde
nd van de Regering te doen wegschuilen achter de verantwoordelijkheid van
Kamer.
De kern van de critiek op het antwoord der Regering is: zij ziet geen kans
I politiek te voeren, die naar een lager uitgavenpeil leidt. Zou zij met een
ani? plan komen, dan zou zij wel degelijk medewerking krijgen, maar, zo
oo;dc mr Oud, de regering laat zich door de Kamer telkens concessies
ringen. Zij zegt „de grens van het mogelijke is bereikt'1 en een paar uur
komt zij met allerlei concessies voor de dag. N'u schijnt de Regering
bij stuk te houden, maar ik vraag mij af: „Voor hoelang?"
De Regering moet een keuze doen. Hel Kabinet doet die keuze niet,"
is prof. Oud. „Wij zullen er verder mee moeten. Wij zitten er nu een-
■I mee."
Prof. Romme heeft de opvatting van prof. Oud bestreden, dat de concessies
n worden ontwrongen. Het is een zaak van redelijk overleg, maar, zó
iteerde hij. het is moeilijk iedereen tevreden te stellen en de heer Oud.
Socialistische critiek
r Burger (Arb.) heeft op het
van dr Drees nogal wat af
«li gehad. „Hij is een meester in het
";n van door hem niet gewenste
:n", zo stelde hij vast. De socia-
fractieleider doelde daarbij op
zeer algemeen gehouden antwoord
cr Drees over de Europese proble-
l en op zijn vluchtige opmerking over
[optreden van in kwaliteit politise-
iide militairen. Een duidelijke stel-
mame in het Parlement, dat een zo-
jg optreden niet zal worden geduld,
de heer Burger geboden. „Ik kan
;voel van onbehagen niet onder
in," zo zeide hij.
Benen en weelde
e regering, zo zei dr Schouten, de
l-lractieleider later, moet zich uit
stellingen laten verdrijven. Het
in de discussie over de be-
dat wij met het niveau en
«wikkeling der Rijks-financiën op
punt zijn gekomen, dat gevraagd
I worden: „Moeten wij zo verder
Dr Schouten
deze vragen is de Regering te zeer
r. houding van afweer gaan staan
Jaarom heeft haar antwoord geen
d:;ing kunnen schenken. Hij stelde
ms ...Moet het beleid er op ge-
tijn. dat overschotten ontstaan?. In
in. dat door het omhoogschroeven
de belastingen, die overschotten
gekweekt?"
Bei is eigenlijk zo, aldus dr Schou-
l dat Regering en Kamer moeten
maarden, dat het in hoge mate
«seljk is. dat wij tekorten op de
[roling krijgen. De benen zijn blijk-
niet sterk genoeg, om de weelde
[dragen.
de heer Van de Wetering (C.H.)
dit opzicht een ernstige waar-
ig horen en de heer Weiter
•P' betoogde, dat inperking van
ven zich met kracht opdringt. BU
kentering in de conjunctuur dreigt
ébacle Hij drong nogmaals aan op
ezuinigingscommissie.
Vrijere loonvorming?
'el de heer Romme in uitzicht
zijn motie in petto te zullen
i. heeft de indiening ervan vele
In beweging gebracht,
heer Oud sprak zich ook nu uit
vrijere loonvorming, maar hij
e het onjuist, dat in de motie geen
Jis gemaakt van de Stichting van
[heid. Hij zou zich niet willen uit-
*n over een verlegging van de be-
'heid van Rijksbemiddelaars naar
'ER Hii was voor een uitspraak
vrijere loonvorming. ..maar." zo zei
'k acht mij niet geroepen in dit
hu van mening tussen de rege-
tijen te bemiddelen
dr Burger (Arb.) wilde de verant-
ordelijkheid voor een terzijdestelling
het huidige stelsel niet aanvaar-
ronder een duidelijk cn hanteer-
r alternatief. De kwestie moet In
met het bedriifsleven worden
F® -I- 'e meer. nu hel bedriifsleven
Teen bestudering van het vraagstuk
s in September hel besluit nam
re» name het N.V.V. sympathiek
leeennrer een discussie,
r n bereid, aldus de heer Bur-
l"» resultaat van het overleg af
'rhlen. maar ik hen niet bereid,
^"orha.u het bedriifsleven door
d$Li! *'1n cen motie de verantwoor-
likheid te ontzeggen."
Njllanus «c.Hi verklaarde er
nr" mee. de motie te laten rus-
kei- er liet aan het vrÜe over-
te laten, om tot een nieuw
r1 te komen.
^Pminunist'sche bijdrage tot de dis-
er de v? '°nen werd geleverd
snde n'r. R*u,er- die een motie in-
aarin een loonsverhoging
vordt gevraagd.
Prof. mr P. f. Oud
Méér doen voor Ambon
,.De Regering kan meer doen, dan zij
tot nu toe deed", zo zei hij. Het is een
zaak van eerbiediging van het recht en
het is de plicht der Regering haar acti
viteit in overeenstemming te brengen
met het rechtsstandpunt. dat zij zelf
inneemt. Er zijn daartoe mogelijkheden,
direct en indirect", zo stelde hij vast
en hij werd daarin bijgevallen door de
heren Van de Wetering en Zandt, ter
wijl ook de heer Weiter betoogde, dat
de Ambonezen vertrouwen hebben in
ons gegeven woord. Dat vertrouwen
mag niet worden beschaamd.
Verroomsing?
(iDgez. Med.-adv.)
biljet van f.25 ter sprake gebracht en
de Regering verzocht, de Ned Bank tot
intrekking te manen.
Hij heeft nog eens in den brede,
daarbij puttend uit de geschiedenis en
de kerkgeschiedenis is zijn sterke punt
betoogd, dat deze aangelegenheid
„geen luttele zaak" is en dat aan deze
verroomsing een einde moet komen.
De heer Van de Wetering had eerder
op de avond gepleit voor versobering op
het stuk van bankbiljetten.
Hij w ilde de vele afbeeldingen vervan
gen zien door de beeltenis van de Ko
ningin.
Vanmiddag zal de regering weer aan
het woord komen.
Teveel in verkeerde goten?
Tegenstellingen in Kamer blijven
Weerzin legen vereveningsheffing algemeen
(Van onze parlementaire redacteur)
De tegenstellingen tussen dc Regering en Kamer, welke tijdens het debat van
gisteren aan het licht zjjn getreden en die door het antwoord van Regerings
zijde niet uit de weg waren geruimd, hebben een mondeling tussentijds overleg
nodig gemaakt. De Regering heeft, zoals bekend een aantal concessies gedaan,
welke voor de schatkist cen offer van f. 23 miilioen gulden betekenen. Van
KVP-zijde is daar tegenover gesteld cen verlaging op dc vereveningsheffing aan
te brengen, in die zin, dat de eerste f. 10.000 welke door een onderneming
worden verioond van deze heffing vrg te stellen. Het fiscale offer zou bruto
f. 35 miilioen en netto f. 23 a f. 26 miilioen bedragen.
De eerste door de Regering gedane wijzigingsvoorstellen betreffende de in
vesteringsaftrek en de winst bü overlijden, overdracht of liquidatie - zouden
naar het oordcel der Regering op meer verantwoorde wijze aan de kleine mid
denstanders ten goede komen. Van de zijde der Kamer werd tijdens dit mon
deling overleg betoogd, dat van de voorgestelde wijzigingen slechts f. 11 mii
lioen ten goede zou komen aan de kleine ondernemers, terwijl deze bij een
soulaas op het terrein van de vereveningshcffing tot een bedrag van f. 23 mii
lioen zouden profiteren. Op dit punt Is men niet tot overeenstemming gekomen.
Het is ook gisteren tijdens de replieken gebleken.
/JaY/s ee/i /lOXVf
En hoeveel je er ook van rookt, iedere ROXY
is steeds weer even lekker en heerlijk zacht voor
je keel. ROXY is verreweg de beste Amerikaan!
Geen wonder dat iedereen zegt:
'hKOXYja {jlcuuf
Plaatsvervangster van de ouders
Hervormd kindertehuis voedde
reeds 1650 pupillen op
Het kinderhuis ..Nieuw Voordorp" te Voorschoten gaat jubileren.
Op 2 November zal het een halve eeuw zijn geleden, dat de Hervormde
vereniging „Kinderzorg" haar zegenrijke arbeid ten behoeve van zgn.
voogdijkinderen begon.
In die jaren hebben de zorgen van de vereniging zich uitgestrekt
over ruim 1650 pupillen. Klein begonnen in 1906 in „Voordorp" te
Leiderdorp, moest al spoedig worden uitgezien naar een groter tehuis.
Dat werd gevonden in Voorschoten: het buitengoed ..Groot Stadwijk"
werd aangekocht en kreeg de naam „Nieuw Voordorp". Hoewel de
namen dus sterk op elkaar gelijken, hebben de instellingen te Leiderdorp
en te Voorschoten beiden van de Nederlandse Hervormde Kerk
geen verband met elkaar.
om de Regering aan enige maatregel op
dit terrein haar medewerking niet wil
verlenen Ook tijdens het mondeling
overleg, dat aan de vergadering van gis
teren vooraf la g.gaan. bleef de Rege
ring volharden in haar afwijzend stand
punt. De heer Romme, die het denk
beeld. de eerste f. 10.000 vry te stellen
als eerste heeft gelanceerd, heeft van
zoveel zijden instemming gekregen, dat
er op de een of andere wijze wel een
voorstel uit de bus zal komen Nu de
Regering zelf het door haar veroordeel
de pad heeft betreden, zal het aankno
pingspunt wel gevonden worden. De
KVP kan zich al verzekerd achten van
de steun van de AR. en de CPN en de
VVD-er mr. Van Leeuwen h;eft
klaard bereid te zijn. over zijn princi
piële bezwaren heen te stappen, wan
neer hij de verzekering krijgt, dat de
tegemoetkoming voor het overgrote deel
ten goed; zal komen aan ondernemers
met een inkomen van rond f 6000 „Ik
ben zo bang", zei hij. „dat er teveel in
verkeerde goten zal lopen".
Het vraagstuk is er zeker niet eenvou
diger op geworden, nu door de loop van
het debat het accent verschoven is. De
fiscale voorzieningen, welk; de Regering
bij de Kamer heeft ingediend, dragen
tot algemene titel: „fiscale voorzienin
gen in het belang van de werkgelegen
heid op korte termijn".
Deze voorzieningen zijn derhalve be
paald gericht. Maar in de loop van het
debat Is dit element vrijwel geheel uit
het gezichtsveld verdwenen. Hei accent
is geheel verlegd naar de noodzakelijk
heid van compensatie voor de groep dei-
bevolking. die tussen de wal en het
schip terecht dreigt te komen: de kleine
ondernemers
De Regering heeft mede op grond van
de overweging, dat e;n concessie in het
vlak van de vereveningsheffing niet een
cp bevordering van de werkgelegenheid
gerichte fiscale maatregel zou zijn. het
KVP-denkbeeld van de hand gewezen.
Maar nu is zij zelf met wijzigingen
voor de dag gekomen. welke ook ten dele
deze gerichtheid overboord gooien.
Toen was de verwarring compleet,
want toen werd het alleen maar een
kwestie van getallen en het zal wel erg
moeilijk zijn. de zaak nu weer naar het
uitgangspunt terug te draaien De Ka
mer heeft met name de belangen van
de kleine ondernemers in het veld der j
compensaties willen betrekken. En zo is
het ook verklaarbaar, dat dr Schouten.
to;n het eenmaal ging over de bedragen.
die zouden kunnen worden vrij gemaakt
het denkbeeld aan de hand deed het i
percentage van de vereveningshcffing j
terug te brengen van 4 op 3.
De Kamer heeft de compensatie met
te meer energie gezocht in de vereve-
ningsheffine. omdat zij van de investe- 1
ringsaftrek kennelijk niet gediend is. Het
is zo iets als het fooienstelsel oordeelde
mr Van Leeuwen en de heer Hofstrn i
was van gevoelens, dat deze aftrek In j
strijd was met de beeinselen van het
belastingrecht. H(j wilde deze aftrek
desnoods aanvaarden uit opportuniteits- j
overwegingen ma3r hem uitdrukkelijk
tot een bepaald aantal jaren beperkt
zien. Ook dr Schouten w-as een tegen-
stander van dez; investeringsaftrek die
min of meer het karakter heeft van een
subsidieverlening ten behoeve van de
industrialisatie.
Het vcnet tegen deze investeringsaf- j
trek wordt nog versterkt door dc vrij
algemene weerzin, welke tegen de ver-
eveningsheffing bestaat. Dit over
blijfsel uit de Duitse belastingpolitlek I
- reeds daarom niet populair - is de
Kamer een doorn in het oog.
„Ik ben -r cen fervent tegenstander
van", zei gisteren de heer Janssen 1
(KVP) en lig vertolkte daarmede vc- j
Ier gevoelen.
Maar deze heffing heeft een z^cr be-1 Bcn trekker met oplegger van een
paalde bestemming, voorzover daaruit Amsterdams transportbedrijf is
de onkosten voortvloeiende uit de nood-, wPCnsdag hj. oprijden van dc
voorziening ouden van dagen worden
bestreden. Dat is mede de reden, waai-pont le Uriel lil de li ijl l gereden.
Kort nadat de Wet het mogelijk
maakte kinderen uit de ouderlijke macht
te ontzetten, werd de vereniging „Kin
derzorg" opgericht. Dc tegenwoordige
voorzitter, mr dr. J H. R. Sinninghe
Damsté. is de enige nog in leven zijnde
initiatiefnemer.
De vraag was. waar de woning, dat
een tehuis zou worden voor kinderen uit
de classes 's-Gravenhage en Delft van
de Nederlandse Hervormde Kerk, zou
moeten komen. Men ging in die jaren
nog van de gedachte uit, dat „gestich
ten" buiten behooiden te zijn. Toch wil-
de men niet te ver van de steden zijn
verwijderd en toen viel het oog op
I „Voordorp" te Leiderdorp. Daar werd
'begonnen. Of eigenlijk was het werk
reeds gestart, namelijk met een eerste
gift van f. 2.50 en met één meisje in
gezinsverpleging. In ..Voordorp' werden
daarna 30 kinderen verzorgd, doch dit
aantal nam weldra toe en in 1908 werd
I ..Groot Stadwijk" aangekocht. Vele jaren
lang was hier de bekende kostschool
„Noorthey" gevestigd. De vereniging kon
hier haar werk op ruimere schaal aan
pakken en in de loop der jaren werden
er een huis voor jongens en één voor
kleuteis bijgebouwd. Er werd weer laler
een woning voor de directeur, de heer
O. R. I. Viveen, en zijn echtgenote ge-
En thans ontvangen daar ISO kin
deren hun opvoeding. Maar de zorg
van „Nieuw Voordorp" strekt zich ook
uit over ruim 150 minderjarige jon
gens en meisjes, die in gezinnen of
in andere inrichtingen vertoev
„Nieuw Voordoip" is een tehuis voor
de kinderen zonder meer. Het heeft
geen gelegenheid tot vakopleiding, dus
ce kinderen moeten, zoals de kinderen
I die bij dc ouders opgroeien, naar school.
Veel jongens gaan op de Ambachtsschool
in Leiden, veel meisjes bezoeken Je
vakschool aan het Rapenburg in de
I Sleutelstad. Maar er zijn ook pupillen,
ciip voor een ander vak in de wieg zijn
gelegd Sommigen bezoeken de u.l.o.,
volgen een hogere technische studie, stu
deren voor verpleegster, kortom, zij
werken om dat tc bereiken, waarvoor
de aan het kinderhuis verbonden psy-
j chologe. de directeur en het bestuur
hun pupil in staat achten.
I De kleuters en de jonge kinderen bn-
I zoeken dc scholen in Voorschoten D;
'jongens blijven nis regel m ..Nieuw Vonr-
doip" tot hun 16de Jaar. de meisjes tot
hun 18de jaar Daarna worden ze op-
genomen in gezinnen. De controle blijft
1 berusten bij de heer Viveen. die cen
I l!cl veer was door onbekende oor
zaak tijdens het oprijden van de
itailrr gaan varen. Gelukkig bier
j de tickkcr op de pont hangen - de
aanhangwagen, geladen mei lextiel
en staaldraad, verdween half onder
water.
inspecteur en een lnspectrice voor dit
werk heeft.
De leeftijd van de kinderen, die in
„Nieuw Voordorp" worden opgenomen,
varieert sterk. Bij ons bezoek aan dit
grote gezin zagen wij een allerliefste
baby in een wieg met een lach om het
mondje. Het kindje was in April ge
boren
Blijkt tijdens het opgroeien, dat een
kind zwak begaafd of debiel is, dan gaat
het naar een andere Inrichting, die zich
specialiseert op de opvoeding van deze
kleine mensjes.
In tegenstelling tot vroeger jaren,
toen er nog andere opvattingen over
de opvoeding heersten, is hel leven in
„Nieuw Voordorp" zoveel mogelijk aan
gepast aan het gezinsleven. De jon
gens cn meisjes mogen lid zijn van
een vereniging. De meisjes mogen zelf
een jurkje of een blouse kopen voor
hun zakgeld of een lapje kopen, waar
van zij zelf „iets om aan te trekken"
maken.
Als eer. pupil jarig is. mag hij of zij
vriendjes of vriendinnetjes uitnodigen
en als de zomer in het land is, kriigen
zij vacantie. De kleinere kinderen gaan
dan uit logeren in gezinnen, de grotere
I gaan kamperen. Dit logeren geschiedt
.veel bij „schrijftantes". huisvrouwen,
die de kinderen een echte vacantie be
zorgen. Mr dr Sinninghe Damsté roemde
in dit verband de heer A. J. D van
.Oosten, jeugdleider en administrateur
van de Hervormde Gemeente te Delft,
"ie een organisatie heeft opgebouwd,
aardoor veel kinderen een vacantie
I wordt bezorgd.
En de vacantie wordt besloten met
een groot feest. Alle kinderen mogen
I dan een kameraadje meebrengen. Zo
wordt opgewekt afscheid genomen van
de onbezorgde vrije tijd en begint de
'periode weei. waarin moet worden ge
studeerd huiswerk gemaakt, en wat al
niet meer, dat ieder ander kind ook
j moet doen om zich voor te bereiden op
I zijn verdere leven.
I .Nieuw Voordorp" gebauwd als bui
tenhuis heeft verscheidene kamers en
die maken, dat net gebouw zeer ge-
schikt is om er veel kinderen te huis
vesten. Geen grote zalen, dus geen ge-
slichtsidee. maar een grote-gezlnswo-
nirig. waarin de kinderen zich thuis
voelen. De jongere kinderen slapen wel
iswaar in grote kamers, waarin kleine
kamertjes rijn voor het leidinggevend
personeel, doch de grote meisjes hebben
ren eigen kamertje We hebben een
klikje genomen in een paar van die
kamertjes. Ze zagen er fleurig uit. Een
pr.nr boeken op een kastje, plaatjes aan
1 ae muur, een spreuk
De pupillen zijn verdeeld in gToepen
van maximaal 20 kinderen. Ideaal zou
zijn een groep niet groter 1c laten zijn
I dan 16 kinderen, doch hier moet een
I compromis worden gevonden tussen de
opvoedingsmethode ende geld
middelen. Want zoals de meeste vere
nigingen kan „Kinderzorg". dat door
de Nederlandse Hervormde Kerk en
I het Rijk wordt gefinancierd, de elnd-
j jes moeilijk aan elkaar knopen.
Aan het hoofd van iedere groep staan
twee leidsters De grotere jongens heb-
ben een leidster en een leider. Het per
soneel bestaat totaal uit 30 personen.
I Aan het hoofd hiervan staat reeds 26
haar lang de heer Viveen. Voor hem
I beeft Nieuw Voordorp" nog slechts één
I directeur gehad, nameliik de heer A. W.
Kwak. Het komt niet alle dag voor. dat
ren instelling eedurendp de 50 jaar dat
zij bestaat, slechts twee directeuren
heeft gehad.
Mevr M M van Rijn van Alkemade-
Van Randwiick is de secretaresse van
het bestuur, terwijl ihr mr W. A. Baud
de financiën beheert.
HET FEEST.
Op 1 November zullen dc kinderen
aanzitten aan een feestelijke maaltiid.
De receptie zal op 3 November 's mid
dags van 3 tot 5 uur worden gehouden.
De oud-pupillen worden evenmin ver
geten. Zij kriigen een gekleurde plaat,
die het gebouw voorstelt, waar zij hun
opvoeding geheel of gedeeltelijk geno
ten en worden op 7 November ver
wacht Om half 8 begint in het Gebouw
voor Chr Belangen een feestavond. Het
meisjeskoor zal een operette uitvoeren
icn de toneelclub zal enkele één-acters
I ten tonele brengen.
