LEIDSCH ÉÈi DAGBLAD
1 Januari loonsverhoging van 5%
92ste Jaargang
DINSDAG 29 SEPTEMBER 1953
No. 28030
Directeur: J. W. Henoy
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.per kwartaal; f0.47 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro No 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Ministerraad besluit:
Voor werknemers van 23 jaar af
Mits huurverhoging e.d. aanvaard
Teleurgestelde commentaren run
uerknemerszijde
Officieel wordt meegedeeld:
„Na kennisneming van het rapport der drie deskundigen en van de stand
punten der Centrale Werkgevers- en Werknemersorganisaties heeft de
Ministerraad besloten het College van Rijksbemiddelaars aanwijzing te geven
bij beschikking met ingang van de eerste loonweek in Januari a.s. een algemene
loonsverhoging van 5% voor werknemers van 23 jaar en ouder, bindend vast
te stellen, uiteraard onder voorbehoud dat de thans aanhangige wetsvoor
stellen inzake huurverhoging e.d. zonder belangrijke wijzigingen door de Staten-
Generaal worden aanvaard.
Voorts zal geen bezwaar worden gemaakt tegen een wijziging van de richt
lijnen voor de loonpolitiek in dier voege dat de lonen voor geschoolden in
het bedrijfstakgewijze overleg met 2 cent per uur mogen worden verhoogd
en de afstand tussen de lonen in de hoogste en in de laagste gemeenteklasse
met 2 cent per uur zal mogen worden verminderd. Over de verdere bijzonder
heden (dispensaties jeugdlonen enz.) zal nog nader overleg tussen het College
van Rijksbemiddelaars en de Stichting van den Arbeid plaats hebben.
De regering vertrouwt, dat de werkgevers voor werknemers, wier lonen niet
bij C.A.O. of bindende loonregeling zijn vastgesteld overeenkomstig het advies
van de Centrale Werkgeversorganisaties vrijwillig een gelijke loonsverhoging
zullen toepassen".
N.V.V.: „Nader onderzoek"!
De heer Ad Vermeulen, secretaris van
het N.V.V.. heeft gisteravond over Hil
versum II een verklaring afgelegd over
de lonen. Hu zei o.a.:
Er had mogen worden verwacht, dat
de Commissie de Vries c.s. de cis van
de Raad van Vakcentralen van een 6G
loonsverhoging als juist zou hebben er
kend.
Wat is er echter gebeurd? Op het
laatste moment is door het Centraal
Bureau voor de Satistiek aan de Com
missie meegedeeld, dat het oorspronke-
lük door dat bureau verstrekte cijfer
inzake de resterende consumptiebeper
king niet op de juiste wijze berekend
was.
Het op het laatste ogenblik door het
C.B.S. verstrekte nieuwe cijfer had tot
gevolg, dat de conclusie van de com
missie geen 6'. werd. maar rond Sf<. Dit
is een hoogstmerkwaardige ontwikkeling
Vijf minuten, voordat de onderhande
lingen met de werkgevers opnieuw be
gonnen. kreeg de Raad van Vakcentra
len kennis van dit nieuwe cijfer. Bij die
onderhandelingen deden de werkgevers
toen voor het eerst het voorstel om het
eens te worden over een loonsverhoging
van 5'-. De werknemersvakcentralen
echter achtten zich niet gerechtigd dit
voorstel te accepteren. Waarom niet?
Omdat hun uitgangspunten als juist wa
len erkend en over de oorspronkelijke
cijfers tussen hen en de werkgevers en
de regeringscommissie en het C.B S. zelf
overeenstemming bestond. Onder die
omstandigheden kon in de Stichting van
den Arbeid dus geen overeenstemming
worden bereikt. Toen werd besloten, dat
beide partijen opnieuw hun van elkaar
verschillende standpunten aan de rege
ring zouden kenbaar maken, teneinde
de regering te laten beslissen.
Ik wil uitdrukkelijk stellen, dat los
van de verandering van het indexcijfer,
de uitspraak van de Commissie met be
trekking tot de uitgangspunten en de
veronderstellingen, de redelijkheid van
de eis van de Raad van Vakcentralen
Weerrapporten
(Van hedenmorgen i
Helsinki onbewolkt
Stockholm regen
Oslo zwaar bew.
Kopenhagen licht t
raw 6 12 10
Amsterdam
Edinburgh
Londen
Luxemburg
Parijs
Bordeaux
Grenoble
Nice
Genévc
Zurich
Locarno
Berlijn
Frankfort
MUnohen
bewolkt zw 3
regen zzw 10
mist z 2
zwaar bew. nw 1
licht bew windstil
licht bew. nw 1
geh. bew.
nevel
motregen
zwaar bew.
WEERBERICHT
Minder koude nacht
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk veel bewolking met voor
namelijk in het Noorden en Westen van
het land enige regen. Later opklarin-
cen en droog weer. Matige en langs de
kust tijdelijk krachtige wind tussen
Zuid-West en West Minder koude
nacht: overdag ongeveer dezelfde tem
peraturen als vandaag.
(Opgemaakt te 10 uur).
30 SEPTEMBER.
Zon op: 639 uur: onder: 1821 uur.
Maan op: 23 17 uur; onder- 15 29 uur.
Hoogwater te Katwijk te 8 24 en
20 57 uur.
Dit nummer bestaat uit acht pagina's.
bevestigd heeft. Hiermee is ook dc ver
klaring van de Raad van Vakcentralen
bevestigd dat de werkgevers zowel met
betrekking tot de ontwikkeling der on
derhandelingen als ten aanzien van
hun uitgangspunten een irreële houding
hebben aangenomen.
De Raad van Vakcentralen heeft nu
in dc eerste plaats aan de regering
gevraagd een nader onderzoek te la
ten instellen naar het thans ver
strekte nieuwe cijfer van het C.B.S.
en daarnaast heeft de Raad aan de
regering haar mening kenbaar ge
maakt dat. mede in verhand met dc
sociaal-economische positie waarin
ons land verkeerde, aan zijn van meet
af aan gestelde eis van 6''r loonsver
hoging tegemoet zou kunnen worden
gekomen.
C.N.V.: „Miiimcterpolitiek!"
„Ik acht de nu genomen beslissing
inzake de loonsverhoging niet anders
dan een voortzetting van de reeds vaker
gelaakte milimeterpolitiek". aldus zeide
de heer M. Ruppert. voorzitter van het
Chr. Nat. Vakverbond in Nederland
„Bij de werknemers heeft de hoop ge
heerst. dat er wijziging in dat beeld zou
komen. Maar zulk een wijziging schijnt
nu eenmaal niet voor de arbeiders te
kunnen gelden Te hunnen aanzien is
elke overweging van loonbeleid uitge
schakeld. En er worden loonbeslissingen
genomen in slaafse onderwerping aan
koude cijfers. En toch is het in Neder
land niet in dc laatste plaats aan de
soberheid in de arbeidersgezinnen en
het beheerste optreden van de vakbewe
ging te danken dat er groter welvaart
is gekomen. Maar het gehele resultaat
is, dat de arbeiders tot op de decimaal
moeten worden gebracht op het wel
vaartspeil van September 1949 Er mag
vooral geen halve procent opgezet wor
den! Ik heb voor deze politiek geen goed
woord over. De vakbeweging en de loo.a-
en salaristrekkenden hadden in deze iets
beters verdiend. Maar de regering volgt
de voorstellen van de werkgevers
De heer Ruppeit stak niet onder stoe
len of banken, dat dit hem ten zeerste
irriteert. Hij merkte daarbij op. dat de
regering geweigerd heeft ondanks her
haald verzoek, met de werknemers een
onderhoud te hebben Die beslissing
werd genomen op grond van de overwe
ging, dat men dan ook de werkgevers
zou moeten horen In werkelijkheid be
schouwt de heer Ruppeit de situatie zo,
dat men speelt op het verantwoordelijk
heidsbesef van de vakbeweging.
De heer Ruppert gaf daarop nog een
toelichting op de ontwikkeling van de
onderhandelingen, die resulteerden in
dc regcringsbeslissin?
Volgens de heer Ruppert zijn de werk
gevers in wezen principieel volkomen in
het ongeluk gesteld, al hebben zu mate
rieel dan tenslotte aan het langere eind
getrokken.
Geen sociale gezindheid
De Verbondsvoorzitter van de Katho
lieke Arbeiders Beweging, de heer d. A.
Middelhuis, heeft een verklaring afge
legd. waarin hij oa. zeide:
„Omt'ient de werkelijke sociale ge
zindheid bij dc werkgevers koesterden
wü al geruime tijd geen grote illusies
meer Nu ook de regering inzake het
loonvraagstuk blijkbaar de kant van de
pessimisten kiest, is ons lijstje van te
leurstellingen compleet Wij weten nu
waar wu aan toe zijn Dc gang van za
ken is zo bijzonder teleurstellend omdat
een nieuw dager) indexcijfer van het
C.B.S. in het geding is gekomen, waar
over intern in genoemd bureau nog
zwaar wordt gediscussieerd Ware dit
cUfer niet te elfder ure ter tafel geko
men. dan zou de Commissie van des
kundigen waarschijnlijk tot 6', geko
men zijn. Hieruit moge blijken dat de
cijfers van de Raad van Vakcentralen
reëel waren. Het meest opmerkelijke in
deze loonaffaire is. dat ons reeds maan
den geleden van verschillende zijden in,
het oor werd gefluisterd, dat het wel
op 5'; zou uidraaien..
De vakbeweging heeft de nieuwe (plot
seling ter tafel gebrachteI CBS-cijfers
nog niet op deugdelijkheid kunnen toet
sen.
Daarvoor heeft zij te elfder ure geen
tjjd kunnen vinden Het is voor ons
zelfs de vraag, of de regering daartoe
kans heeft gezien. Blijkbaar was zij er
zo verheugd over. dat zij nader onder
zoek niet nodig achtte. Daar blnkbaar
in de hoogste kringen van het CBS op
het ogenblik geen absolute klaarheid is
over de nieuwe cijfers, ware er des te
meer aanleiding geweest voor de reg
ring., deze nog niet te nemen als ba:
voor haar beslissing en wel gevolg te
geven aan het verzoek van de Raad v.
den van de Ministerraad Wij zijn door
deze houding van dc regering in ern- j
stige mate teleurgesteld. Het lijkt ver- j
dacht veel op een zware speculatie op 1
het fatsoen van de bonafide vakbewe
ging. Wij kunnen ons moeilijk ontdoen
van de vrees dat dit in de toekomst
wel eens schadelijke gevolgen zou kun-
nen hebben. De K.A.B zal zich nader
I op een en ander moeten bezinnen Zij
zal te zijner tijd op gepaste wijze van
haar gevoelens blijk geven."
Zwaardere lasten
Ook de Ned Kath. Middenstandsbond
heeft met teleurstelling kennis geno
men van de öëslissing van de regering
ten aanzien van de loonsverhoging Niet
alleen wordt door de thans genomen be-
1 slissing de doelstelling van het totale
i complex van maatregelen van huurver-
1 hoging en belastingverlaging de mo-
i gelijkheid van ruimere investeringen
niet bereikt, doch het midden- en klein-
bedrijf wordt integendeel zwaarder be
last.
Een verdergaande belastingverlaging,
waardoor deze last minstens gecompen
seerd wordt zal noodzakelijk zijn. Met
name wordt hierbij gedacht aan de
vereveningsheffing. De N R.K.M. zal dan
ook niet nalaten bij de regering en Par
lement op deze verdergaande belasting
verlaging aan te dringen aldus de
N.R.K.M.
OOK BENEDEN DE 23 JAAR?
Naar aanleiding van de regeringsbe
slissing inzake dé loonsverhoging heeft
het Verbondsbestuur van de Kath. Ar
beiders Jeugd hot volgende telegram
vei zonden aan het Verbondsbestuur van
de Katholieke Arbeiders Beweging:
..Het Verbondsbestuur van de Neder
landse KA J is ernstig bezorgd over
het feit. dat voor de jonge arbeiders
onder de 23 jaar geen bindende rege
ling zal worden voorgeschreven.
Óverwegende, dat de arbeidende jeugd
ook getroffen wordt door hogere levens-
kosten. evenzeer getroffen door het ge
brachte consumptieoffcr. in het bijzon
der degenen, die zich voorbereiden op
het stichten van een gezin, dringt er bij
u op aan te bewerkstelligen, dat ook
voor de jonge arbeiders een bindende
loonsverhoging landelijk wordt voorge
schreven."
Klokken met hoge tonen en klokken
met zware lonen, klokken, die te
zamen een carillon zullen vormen,
en klokken, die geheel alleen ergens
hoog in een toren hun klanken zul
len uilstrooien, worden
in dc
Petit
vervaardigt daar in dc werkplaatsen i
Poolse Kardinaal Wyszinski
geschorst
Kardinaal Wyszynski. primaat van
Polen, is daor de Poolse regering ge-
rvaardindschorst H'I zal zich in een klooster mo-
gen terugtrekken.
Ottue klokkengieterij A.l.j De aartsbLsschop is van zijn functies
V Fritsen tl' Aarlc Rixtcl Men ontheven, aldus de bekendmaking, om
dat hij misbruik heeft gemaakt van zün
autoriteit en de beginselen van de over-
l'lokken. bestemd voor Nederland, eenkomst tussen staat en kerk heeft ge-
docli hel voornaamste afzetgebied jonden door zich over te geven aan
J tegen de staat gerichte activiteit
ligt 111 dc V.o. en Zllld-Amerika. De regering nam het be>lu::. dat haar
waar gefortuneerde families vaak I verlangen naar .volledige normal «at te
carillons bestellen ter mSedaehlcms tUSSSK iSSul
aan een geliefd overleden familielid.
Vormen van klokken in diverse
stadia.
Truman tegen
isolationisme-terugkeer
Waarschuwing tegen
Mc Carthy
'e grootste tuinbouwtentoonstel- \kelijkheid liccfl men een schoon-
ng. ooit in Zweden gehouden. Iieidswcdstrijd georganiseerd.
De
ling, ooit in Zweden gehouden.1, heidswedstrijd georganiseerd,
werd te Stockholm in het afgelopen ..Miss Flora" zal een reisje naar
weekeinde geopend. Alle landen. Nederland mogen maken,
waarmee de Zweedse bloemcnkwe- \Fen hoekje van de Nederlandse
kers connecties hebben, zijn er ver- inzending,
tegenwoordigd. Als extra aantrek-1
me" in de Verenigde Staten en op
versterking van het „grote bondgenoot
schap van vrije mensen". Hij zei dit in
een rede ter gelegenheid van het feit.
dat hjj uit handen van zijn voormalige
minister van buitenlandse zaken Ache-
son de „onderscheiding der vier vrijhe
den" ontving, welke jaarlijks ter nage
dachtenis aan president Roosevelt wordt
uitgereikt
Volgens de oud-president hopen de Sov
jet-heersers. de wereld in hun macht te
krijgen door de eenheid van de „vrije
volkeren" te niet te doen „door het zaai
en van tweedracht en wantrouwen."
In dit verband verklaarde Truman
o.m.: „in ons gehele land zijn mensen aan
liet werk. die achterdocht jegens de Ver
enigde Naties, onze bondgenoten en onze
eigen ambtenaren zaaien. In Washing
ton stijgt de waanzin om alles te onder
zoeken tot nieuwe hoogten De clerus,
de pers en zelfs de grote philantropische
instellingen worden tot liet mikpunt
uitgekozen. Dit afschuweliike gedoe ver
schilt niet zo veel van dc bedenkelijke
tactiek van de onverzettelijke isolatio-
nisten van twaalf jaar geleden. In feite
zijn het hier dezelfde mensen, dezelfde
gezichten De oude isolationisten wor
den door de omstandigheden de nieuwe
nationalisten, de nieuwe Imperialisten."
De oud-president drong er op aan deze
„valse profeten" en „ijvcraars. die luid
keels roenen om hel hoofd van iemand"
aan de kaak te stellen.
Vliegongeluk in de V. St.
21 DODEN
Op het vliegveld Standiford bij Louis
ville in de Amerikaanse staat Kentucky
is gisteravond een vliegtuig met recru-
niet „haar grondwettelijke bevoegdhe
den", aldus radio-Warschau.
Mgr Wyszynski is 52 jaar. Hij werd
in 1924 priester gewijd HU was een van
dc acht nieuwe kardinalen. d:e in Ja
nuari van dit jaar nie: naar Rome kon
den reizen om de kardinaalshoed in
ontvangst te nemen.
Sedert de bisschop van Kielce. mgr
Kaczmarek verleden week wegens
„spionnage" werd veroordeeld tot twaalf
jaar gev angenisstraf is kardinaal Wys
zynski door de Poolse radio en pers be
schuldigd van „ontrouw". In het rege-
Truman drong er voorts op aan om r n;tcommunique. waarin de schorsing
onafhankelijk van partijpolitiek, de I werd bekendgemaakt, werd o.m ge-
voornaamste richtlijnen van de Ameri-i 3"': he: gedrag van mzr Wyszynski
kaanse buitenlandse politiek te volgen ??n sfeer van irritatie had geschapen.
Deze politiek moest z. i. gericht zijn op'd|e bijzonder nadelig was, gezien de
een nieuw en versterkt program voor I aanslagen_op_de integriteit van de gren-
wederkerige handel, een „werkelijk zen van de Poo'se volksrepubliek,
krachtige defensie, steun aan de Nato. WRAK VAN VERMIST AMERIKAANS
de Europese eenwording en aan de j VLIEGTUIG GEVONDEN
bondgenoten In Z.ud-Amertk. en het He, Amerikaans vlieg-
Stille-Oceaangebied. technische en
i tuig van het type DC 47. dat sinds
nomische hulp aan achtergebleven lan-,Zaterda werd vermist_ ls nab:i Pra(.es
den .de bereidheid om in nauwe over- in de Fransc Pyreneeën gevonden De
eenstemming met onze bondgenoten m vier inzittenden zijn om het leven ge-
alle oprechtheid oplossingen te zoeken, komen Het toest<?1 is op ecn hoogte van
•oor onze geschillen met het Sovjet-blok on?eVeer 1 250 meter tegen een berg-
doormiddcl van geduldige i
onderhandelingen" cn
enigde Naties.
vreedzame helling gevlogen,
aan de Ver- jjet vïieetuig was op een oefenvlucht
Engeland naar Barcelona.
Moskou antwoordt op
Westelijke nota
Geen vlees en geen vis
Het Russische ministerie van buiten
landse zaken lieeft de ambassadeurs
van Amerika. Engeland en FranknjK
te Moskou een antwoord laten over
handigen op de laatste Westelijke
nota over Duitsland. Het betreft een
document van tien bladzijden.
Naar verluidt, bevat het antwoord
noch ecn aanvaarding, noch een af
wijzing van dc Westelijke uitnodiging
om op 15 October te Lugano de kwes
ties Duitsland en Oostenrijk tc laten
bespreken door de ministers van bui
tenlandse zaken.
bare bespreking van andere belangrijke
problemen.
Zowel Londen als Parijs zijn teleurge
steld over de Sovjet-nota.
Men meent te weten, dat Rutland
ivuna cv.. heeft voorgesteld ook communistisch
de strijdkrachten neergestort China aan de conferentie der grote \:er
inbrand gevlogen. 21 inzittenden «'aten deelnemen Verder zou een uit
kwamen om het leven, dc overige even
eens 21. werden gewond Het toestel had
ecn bemanning van drie koppen aan
boord. De bestuurder cn medebestuurder
vonden de dood.
NOG SNELLER!
Een Douglas Skyray van de Ameri
kaanse marine heeft In Californië een
snelheid van 1.194 km per uur gehaald.
De Brit Michael Llthgow maakte na
een vlucht in Lybië Vrijdag j.l. aan
spraak op het wereldrecord met ecn
wereldsnelheidsrecord met 1.183 km per
uur Dit moet nog worden erkend door
de internationale luchtvaartbond
De Skyray zal heden een nieuwe po
ging ondernemen, daar het toestel de
Britse aanspraak met één procent moet
verbeteren, indien het in aanmerking
wil komen voor een nieuw wereldrecord.
Dit is thans nog net niet geschied.
IV.V.V. TEGEN SPAANS
AMERIKAANS VERDRAG.
Het Internationaal Verbond van Vrije
Vakverenigingen iI.V V.V heeft ecn
communiqué uitgegeven, waarin wordt
gezegd, dait de verdedigingsovereen-
komst tussen de Ver Staten en Spanje
„ernstige morele en politieke schade zal
toebrengen aan dc wederzudse achting
van landen, die verenigd zijn in verde
diging van vrijheid cn democratie"
Het IVVV. vraagt in de verklaring
de aangesloten Amerikaanse vakbonden
die tezamen ruim zestien milltocn
arbeiders vertegenwoordigen krachtig
bij de Amerikaanse regering tegen het
verdrag te protesteren.
breiding van de agenda in overweging
gegeven zijn.
De Westelijke uitnodiging, die 2 Sep
tember is verstuurd, was de tweede po
ging om Rusland aan de conferentieta
fel te krugen. In di? nota stemde het
Westen er in toe behalve dc niie ver
kiezingen en de status van een regering
voor geheel Duitsland ook andere Duitse
(vraagstukken te bespreken, maar de
I beide eerste punten moesten voorrang
genieten. De Westelijke landen verwier
pen het Russische voorstel om Peking-
China tot de besprekingen toe te laten.
Zij zeiden, dat de oplossing van d?
Duitse en de Oostenrijkse kwestie de
weg wel zou effenen voor een vrucht-
GEVAL BERIA AVORDT
„VOOR DE GEK 1IOUDERIJ"
Minister Dr J. M .4. H. Luns. voor
zit Ier van dc Nederlandse delegatie
in dc V N. richt zich lot de Alge
mene Vergadering van de Verenigde
Naties.
De Amerikaan,
hncft gisteren te
dat de beweerde
gezette Russische minister
ZUID-SLA A'IE WIL GEEN
senator McCa:ihey| VOLKSSTEMMING OVER TRIEST
,'ashington verklaard.' Vernomen vvoidt. dat Zuid-Slavic het
lucht van Beria. de j 13 dezer dooi Italic gedane voorstel, om
bin- I over de toekomstige status
ncnlandsc zaken. ,.np een voor de gek j door een volksstemming te laten be
houden] begint te lijken" Hij verwacht
binnenkort een verklaring van de
Spaanse regering over deze kwestie
.Het ziet er meer en meer naar uit",
aldus McCarthy, „dat de man in Spanje
Beria niet
heeft verworpen.
„Het houden van een volksstemming
is eerst dan gerechtvaardigd, wanneer
eerst het onrecht, dat de Zuidslavischc
bevolking onder Italiaanse heerschappij
aangedaan, word* hersteld daar h:e:
Uit goede bron is vernomen dat Mc 1 door de oorspronkelijke samenstelling
Carthy aanvankelijk wel geloof hechtte van de bevolk.ng werd veranderd" al-
aan de berichten en dat een bevel was dus de nota
uitgevaardigd om de man als getuige Zuid-Slavië zegt. dat onder het bp-
voor McCarthy's subcommissie van on-1 wind d:- fascisten 100 000 m Nnord-
derzoek tc laten verschijnen, indien hij
naar de Ver. Staten zou komen
1 Oost-Iialië wonende Zuid-Slaven ge-
I dwongen zijn het land te verlaten.