LEIDSCH DAGBLAD All Raad van Europa aanvaardt Saar-voorstellen van mr v. d. Goes van Naters 92ste Jaargang ZATERDAG 26 SEPTEMBER 1953 No. 28028 Directeur: 3. W. Benny Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f6.— per kwartaal; f0.47 per week Witte Singel 1. Lelden Giro No. 67055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Geen verandering Wanneer men met vacantie Is ge weest cn ueer in de tredmolen van het daagse werk is opgenomen en dan eens nagaat, wa.t er nu eigenlijk is veranderd, komt men bij een nuchtere beschouwing tot de trieste ontdekking, dat dtt feite lijk maan- bitter weinig is Nog altijd hoort men de mening ver kondigen, dat er na Stalin's dood een ommekeer in de politiek van het Krem lin is ingetreden. En hoe gaarne men dat zou wensen in het belang van de wereldvrede, in de praotuk is er niets, maar dan ook werkelijk nie's van te ent- dekken. Zeker, de Moskouse vredes ki anken blijven aanhouden, zijn als het ware niet van de lucht, doch ieder tast baar bewijs van ernstig-menen ont breekt. Het ls droevig dit te moeten constateren, doch het is maar al te waar. Doch nog bedroevender is, dat zovele kringen dit niet wiilen inzien en zich dreigen in slaap te laten wiegen door het vredesgefluiit van Moskou Laten we de voornaamste punten, die in dit opzicht de aandacht vragen, eens de revue laten passeren. Om te begin nen Korea. Uiterlijk eind volgende maand moet de Korea-conferentie. die op de wapenstilstand zou volgen, een aanvang nemen. Aan de voorbereiding ri nog niet eens begonnen, omdat Mos kou en Peking eenvoudig traineren. Hoewel de V N hadden vastgehouden aan de idee. dat op die conferentie al- leen beide partijen zouden zijn verte genwoordigd. hebben beide rode hoofd steden telkens nog weer getracht om dc conferentie te maken tot een ronde-ta- fel-conferemtie, dus niet toelating van Aziatische neutralen. Gelukt is die op zet niet, tenminste niet in eerste in stantie, doch Washington, dat de grote tegenspeler is in deze. heeft toch een belangrijke concessie gedaan door te verklaren, dat tor komende conferentie na dor kan worden beslist. Intussen mag nog wel eens de aan dacht worden gevraagd voor het feit. d3t de Zuid-Koreaanse president Syng- man Rhee een lelijke spaak in het wiel kan steken! Wanneer de conferentie immers niet op de vastgestelde datum aanvangt, is hij gerechtigd zijn volko men vrijheid van handelen te her nemen In ieder geval, er is geen voortgang Het Duitse vraagstuk verkeert m een zelfde stadium In Oost-Duitsland heb ben de communisten de schrik over de gebeurtenissen van Juni j.l. overwon nen en z(j hernemen nu huii oude po sitie. Geheel in overeenstemming met hun dreiging, dat van een hereniging van Duitsland geen sprake kan zijn. wanneer Bonn doorgaat met verbinding te zoeken met West-Europa Welk laat ste na de overtuigende zege van Ade- nauer zeker mag lieten Zelfs kan Bonn thans beschouwd worden als de grote gangmaker van de E D G Het was trouwens ook wel wat al te naïef om te geloven, dat Moskou Oost- Dult-sland zou prijs geven Dan volgt Oostenrijk! Aan alle ver langens van het Kremlin Is toegegeven. Zowel de drie Westelijken als Oosten rijk zelf hebben het zg. kleine verdrag laten schieten, toen Moskou dat vroeg, doch is er enig schot gekomen in de mogelijkheid van besprekingen over een vrede met Oostenrijk? Moskou houdt ze alle aan het lijntje. Het Kremlin doet wat concessies, die in wezen weinig be tekenen. daarmede is alles gezegd. Ter V N heeft Wysjinsky nog eens het oude vredesgeluid doen horen. Af schaffing van de atoom-wapenen en terugbrenging van de andere oorlogs macht met een derde Klinkt het niet aanlokkelijk' Edoch, Moskou weagert, evenals tevoren, een afdoend toezicht op het verbod van atoomwapenen en blijft Moskou door vermindering van dc legers met een derde niet volledig in de meerderheid, zoals het die thans bezit? Vredeswoorden genoeg, doch ieder tastbaar bewfis blijft ontbreken! Gelukkig daarom, dat in het Westen hot streven om onverzettelijk door te ge an met de afweer tegen iedere moge lijke agressie natuurlijk ligt nimmer een aanval in het voornemen! de boventoon behoudt Helaas ontbreekt I het echter niet aan twijfelmoedtgen Trots dc eclatante nederlaag gaan de West-Duitse socialisten onverdroten door met hun actie tegen de ED G De nederlaag schijnt deze miskenners van de realiteit, niets te zeggen. In Frankrijk heeft men evenzeer aar zelen. De positie van het kabinet Lamel wordt met de dag zwakker door inner - üike tegenstrijdigheid en zonder wonde ren mag men venvachten, dat zij» val eanstaande is Hetgeen weer oponthoud I zal geven I En de Engelse Labour-partij verloo- I chent langzamerhand evenzeer de aoor I Esvin gevoerde politiek en schijnt de I innerlijke strijdvragen uit de weg te v illen gaan door een samenbundeling van gematigd anti-Amerikaanse krach- I ten. Moskou ziet die groeiende verdee'.d- I heid natuurlijk met het grootste genoe- j een en laat niet na dit aan te moedi- I gen Ziedaar het onveranderde beeld na enige weken vacantie in vogelvlucht We I zullen nog wel gelegenheid vinden om I op de diverse punten nader in te gaan. Raad krijgt een vlag De raadgevende vergadering van de Raad van Europa heeft haar goedkeu ring gehecht aan het ontwerp voor een vlag voor de organisatie: een blauw veld met een cirkel van 15 gou den sterren, een voor ieder van ile ledcn-staten. De Duitse legatie verzocht tevergeefs, de kwestie terug te verwijzen naar de betrokken commissie, omdat de Saar, aangegeven door een van de 15 sterren, h.i. geen staat was. De raadgevende vergadering heeft er in een motie bij de landen van Europa aangedrongen, dat deze spoedig maatregelen zullen nemen, om het hoofd tc bicden aan een dreigende terugslag vai. de handel, zo al niet een ineenstor ting. in de komende paar jaar. Zij waarschuwt, dat het economische kli maat in de wereld verandert en over een paar jaar volkomen verschillend kan zijn van dat na de oorlog. Reeds zi|n de prijzen van vele levensmiddelen en grondstoffen gaan dalen en door de concurientie tussen de industrielanden verandert de verkopersmarkt m een kopersmarkt. Volgens de motie zullen ook de wijzigingen in de westelijke wapenproduetie van invloed zijn op de toestand. „Wanneer deze veranderingen" aldus de motie, „een ouderwetse ineen storting niet zullen verhaasten, zo zullen zij toch onvermijdelijk grote verande ringen in het beeld van de handel bren gen". In de motie wordt er op aangedrongen, dat de landen middelen beramen, oir een tegenwicht te vinden tegen werk loosheid, welke uit een en ander zal kun nen voortvloeien. De Europese landen moeten een soepeler crediet-jïolitiek gaan volgen ter stimulering van de pro ductie en niets mag worden nagelaten, om Investering in landbouw en geselec teerde industrieën van wezenlijk belang aan te moedigen. De door de Nederlandse rapporteur Van der Goes van Naters uitgewerkte voorstellen inzake het Saarprobleem zijn aanvaard. Deze voorstellen raak ten niet de kern van het probleem zelf, doch slechts de procedure, die ge volgd zou kunnen worden voor een inschakeling van de Raad van Europa bij de verdere behandeling. Vooreerst heeft dc vergadering de diplomatie in Parijs en Bonn weer het woord gege ven. Begin van het volgende jaar zou dan een speciale conferentie moeien worden bijeengeroepen van vertegen woordigers van de belanghebbende landen: de zes landen van „Klein Europa", Engeland, dc Verenigde Sta ten en natuurlijk het Saargebied zelf en bovendien de uitvoerende organen van de „Europese Gemeenschap". Deze conferentie zal in het beste ge val een Europees zegel kunnen hechten aan een inmiddels bereikt resultaat en zien welke garanties aan de gevonden oplossing zouden kunnen worden ge geven. Mochten Parijs en Bonn begin 1954 aan hun plicht t a.v. de Saarkwes- tie nog niet voldaan hebben, dan zal deze conferentie zelf de onopgeloste pro blemen onder de loupe nemen. Inmid dels zal de politieke commissie ir Straatsburg de studie voortzetten van het zeer uitvoerige Saarrapport, dat door mr Van der Goes van Naters is opgesteld, doch dat ln deze zitting niet is behandeld noch gepubliceerd. De vergadering besloot tot uitstel van behandeling van het probleem zelf, na dat opnieuw rechtstreekse onderhande lingen tussen de betrokken hoofdsteden in uitzicht waren gesteld Dat het plan van actie dat gisteren in Straatsburg werd opgesteld evenwel op bedenkingen bij de regeringen zal stuiten, liet de woordvoerder van de Britse regering. Anthony Nutting, al duidelijk blijken. Bij alle waardering voor het grote werk. dat mr Van der Goes van Naters door het opstellen van zv)n rapport heeft ver richt en dat ook bij de diplomatieke onderhandelingen diensten zou kunnen bewijzen, maakte Nutting duidelijk, dat hij zich als minister nog niet aan de voorgestelde procedure kon binden. Hij achtte het uiterst twijfelachtig or een grote internationale conferentie mr Van der Goes van Naters sprak van 40 tot 60 man een goed forum voor be sprekingen over het delicate onderwerp zou zijn. Hij prefereerde een kleine con ferentie. maar wilde daarmee niet bij voorbaat een veto over het plan der ver gadering uitspreken. Bovendien moet zulk een kleine conferentie op regerings niveau blijven, terwijl de Straatsburgse vergadering hoogstens door haar secre taris-generaal vertegenwoordigd zou kunnen worden. Na deze nogal frisse douche nam Nutting zijn koffertje en ging naar Berlijn. Hij liet het aan zijn partijgenoot Amery over, de indruk van zijn critiek te verzwakken met de verklaring, dat de conservatieven „uitgesproken positief" tegenover het plan stonden. Hij zette nog een dikke streep onder Nuttings verzekering, dat de Britse regering riet zou trachten haar verantwoordelijkheid jegens de Saar te ontlopen. Nutting had er uitdrukkelijk de aandacht op geves tigd dat Engeland deze verantwoorde lijkheid draagt „als bezettende mogend heid". Alleen de Duitse socialisten stem den tegen het voorstel. Voor alle overige Duitsers gaf de heer Gerstemaier zijn volle toestemming aan het plan. Ook twee atgevaardigden van het Saargebi?d hadden dat gedaan. Een der Franse af gevaardigden, de Gaullist Plnton, ont hield zich van stemming. In alle rede voeringen werd dc Saar de toetsteen voor de Europese solidariteit genoemd. De heer Van der Ooes van Naters heeft het plan van actie voor de ver gadering in een uitvoerig betoog ver dedigd met de stelling dat de oude mid delen der diplomatie gaandeweg moeten plaats maken voor nieuwe methoden an Europees overleg, die in het stadium van de bovennationale instellingen WEERBERICHT Later wat meer wind j De Bilt verwacht tot morgenavond: Vooral aanvankelijk nog flinke opkia- I ringen, maar ln de nacht en ochtend I plaatselijk mist of laaghangende bewol- i king. Overwegend droog weer. Zwakke I tot matige, ln de kustprovincies later I vrij krachtige wind tussen Zuid en Zuid- I West. Weinig verandering in tempera- I tuur. (Opgemaakt te 10 uur). 27 September Zon op 6 34 uur; onder: 18.28 uur. Maan op: 20.08 uur; onder 12.48 uur. Hoogwater te Katwijk te 5.44 en 18.07 uur. (28/9 te 6 30 en 18 53 uur.) Dl. nummer bestaat uit 10 aagin; en een Bijvoegsel. Hier ziet U Minister J. M. A. H. Lans. clc Nederlandse Minister van Buitenlandse Zalccn. in gesprek met Ür Luis Padilla Ncrvo. Minister van Buitenlandse Zaken van Mexico (links) en Ambassadeur Nasrollaii Entczam. de voorzitter van de Iraunsc delegatie bij de Assemblee (rechts) Minister Luns neemt mo menteel deel aan dc besprekingen in dc Politieke Commissie van de Veiligheidsraad. Weerrapporten i lieden morgen 7 i Helsinki Stockholm Oslo Kopenhagen Amsterdam Edinburgh Londen LuNcmburg Bordeaux Grenoble Nice Genéve Zurich Locarno BoThjn Frankfort MUnchcn Inns brOck nevel llcht bew onbewolkt mist gch. bew. mist inlet cpg.) llcht bew Wereldsnelheidsrecord weer verbeterd De Britse piloot Mike Llthgow heeft met een ..Supermarine Swift straaljager een nieuw wereldrecord gevestigd door een snelheid van 1183 kilometer per uur te bereiken. Hn record werd verbeterd boven de woestijn nabij Castel Idris in Libye. Pas kort geleden had de Britse piloot Neville Duke met een „Hawker Hunter" boven Engeland het record op 1171 kilo meter per uur gebracht. De directie van Vickers Armstrong, dc fabriek waar de „Super-marine Swift" is gebouwd, heeft meegedeeld, dat zij geen i aanspraak op het wereldrecord zal ma- I ken. voordat de resultaten van nieuwe pogingen, die vandaag zullen worden ge- I daan. bekend zijn. Volgens dc internationale bepalingen I moet een verzoek om erkenning van een record binnen 48 uur worden ingediend. Technici van Vickers zijn van mening, dat de thans bereikte snelheid aanzien- lijk kan worden overtroffen, omdat men i moeilnkhedcn met de brandstofmeter had. Er worden nieuwe instrumenten uit Londen venvacht. mogelijk zijn geworden. In de interna tionale betrekkingen kon men volgens hem nu gaan streven naar „institutiona- Ustische" oplossingen, dat wil zeggen functies, welke tot nog toe aan souve- reine staten behoorden, konden aan internationale lichamen worden over gedragen Bracht de diplomatie vroeger „ijzeren oplossingen" teweeg, tegenwoor dig kon men „plastic oplossingen" berei ken. Het voordeel van de nieuwe methoden was, dat men rekening zou kunnen houden met de belangen van vele staten. Het was volgens mr Van der Goes van Naters al te pessimistisch te geloven, dat door het voorstel van de Saarbespreking in Straatsburg zijn rapport „in het water was gevallen" Hij geloofde veel meer. dat de vergadering in deze niet alleen over een procedure had beslist, doch dat ook een basis voor een oplossing der kwestie was geleed Van alle zijden werd de Nederlandse rapporteur hulde gebracht voor het om vangrijke en nuttige werk, dat hij zich getroost heeft. Critiek hadden alleen de Duitse socialisten, die vonden dat het rapport niet voldoende had laten uit komen. dat Frankrijk de Saar van Duits land had afgescheiden „in een periode toen het zijn politiek op een verbrok keling van Duitsland had ingesteld". Maar met deze critiek gingen de Duit sers reeds hun boekje te buiten. *vant tot een bespreking van de inhoud van het rapport mocht het ln deze zitting niet komen De fout is gevonden iVan onze parlementaire redacteur). Naar wij vernemen, ls uit de nadere duor het Centraal Bureau voor de Sta tistiek gemaakte berekeningen gebleken, dal in de becijferingen met betrekking tot de te verwachten stijgingen in het gezinsbudget, welke bij de onderhande lingen in de Stichting van de Arbeid mede oorzaak van de uiteenlopende op vattingen waren, inderdaad een fout is geslopen. Op grond van dit gewijzigde Inzicht zal he; vandaag te hervatten overleg in de Stichting van de Arbeid wellicht tot een bevredigend einde kunnen worden gebracht Tweede coelaconth gevangen Prof. Mlllot van het instituut voor v etenschappelijk onderzoek in Tanana- rivo 'Madagascar) heeft meegedeeld, dat I inwoners van het eiland Comore bij de Oostkust van Afrika eer. tweede coela- canth „de vis met armen" heóoen gevangen. De vis. die slechts llcht be- sehadigd is. werd per eerste gelegen heid per vliegtuig naar Madagascar o\ crgebracht. Japan zwaar «ïetroffen door wervelstorm Ook Vietnam geteisterd Een van de hevigste wervelstormen uit de geschiedenis van Japan heeft gisteravond de steden Osaka en Kioto geteisterd. Vervolgens trok de wervel storm langs de kust van Honsjioe inde richting van Tokio De politie van Tokio meldde, dat alle verbindingen met de steden in Zuid- Japan waren verbroken. Spoorlijnen, wegen en telefoonlijnen zijn door het geweld van de storm vernield. Windvlagen van 160 kilometer per uur ontwortelden bomen en vernielden telefoonlijnen en electrische leidingen in Tokio. Toen de wervelstorm Tokio naderde, was de stad bijna geheel van de buiten wereld afgesloten De telefoondienst an de politie liep vast, doordat velen vroe gen. of vijandelijke bommenwerpers op weg waren naar de stad. Het meteorologisch instituut waar schuwde voor mogelijke vloedgolven aan de kust van de Stille Oceaan. Hon derden arbeiders werken aan de dijken, dje vorige maand door de overstromin gen werden vernield. Voor deze wervelstorm had er in Japan een noodweer gewoed, waardoor 30.000 huizen blank kwamen te staan en 90 werden vernield. Bij dit noodweer was één persoon om het leven gekomen en waren tien gewond. Volgens de eerste berichten die te Tokio werden ontvangen zijn in Zuid- Japan minstens 37 personen om het leven gekomen en zijn cr 97 gewonden, terwijl er 311 worden vermist. Enkele gebieden werden geïsoleerd en 15.000 woningen stonden blank. Volgens de politie is het aantal slacht offers en de schade veel groter. 10 000 huizen werden geheel of gedeel telijk vernield. 638 bruggen zijn door het water meegesleufd Naar schatting staat 72.000 hectare onder water. Volgens vliegers, die gisteren boven een door een wervelstorm geteisterd gebied in midden Vietnam vlogen, zijn verscheidene duizenden mensen ver dronken. Volgens berichten uit de oude hoofdstad Hue van Annam zijn 90 pro cent van de houten huizen cn 60 procent van de van licht metselwerk gebouwde huizen door de overstromingen, waar mee de wervelstorm gepaard ging, mee gesleurd. Een spoorbaan was over honderden meters door het water vernield. De Franse en Vietnamese strijdkrach ten zijn bezig met het organiseren van het reddingswerk. Bij de stormen die onlangs aan de Franse kust van de Atlantische Oceaan woedden, zijn vijftien personen om het leven gekomen. Negen van de elf bemanningsleden van het bij de Britse kust gezonken Franse vissersvaartuig „Jules Verne" verdronken. Van drie andere Franse vissersschepen, die een haven konden binnenlopen, zijn in totaal vijf personen over boord geslagen en verdronken. Zoals reeds gemeld, werd aan de oever van de Seine een man door het water meegesleurd. Oud-Leiden windstil 15 19 zizo 2 16 0 2 ZZW J 16 29 windstil 20 0 Windstil 20 0 nw 2 22 windstil 16 ono 3 Morgen iets meer wind Het K.N.M.I. deelt mede: Het weei in Nederland is de laatste dagen onder invloed van een hogedruk- gebied gekomen waarvan het centrum zich boven Tsjecho-Slowakije bevindt Dit hogedrukgebied neemt nog voort durend in betekenis toe en beheerst het weer in grote delen van West-Europa. Op de Oceaan is de depressie-activiteit weer toegenomen. Een van deze de pressies beweegt in Noord Oostelijke richting naar de omgeving van IJsland. Een koufront hiervan dringt in Ooste lijke richting naar dc Britse eilanden op. Verwacht mag worden dat onder in vloed hiervan morgen In de loop van dc dag dc wind in ons land wat in kracht zal toenemen uit Zuid tot Zuid West. j Het is echter niet waarschijnlijk, dat dit front morgen voor het einde van de middag reeds regen zal kunnen veroor- I zaken. Heden ondertekening SpaansAmerikaanse overeenkomsten Spanje en de Verenigde Staten zullen haar overeenkomsten tekenen betreffen de militaire zaken en Amerikaanse eco- nmische hulpverlening aan Spanje De tekst der overeenkomsten ver moedelijk drie of vier zal vanmiddag i a.s. tezelfdertijd te Madrid en Washing ton worden gepubliceerd, met uitzonde ring van de militaire clausules, die ge heim blijven. De Spaanse minister van buitenlandse zaken Aratajo zal namens Spanje en de Amerikaanse ambassadeur te Madrid Dunn namens de Verenigde Staten1 tekenen Spanje zal 210 millioen dollar over de volgende twaalf maanden ontvangen. Amerika zal ongeveer 100 millioen dollar besteden aan het bouwen en moderni se! en van lucht- en marinebases in Spanje De Spaanse strijdmacht zal door Amerika opnieuw worden uitgerust Met de economische toewijzing zal Spanje I zijn wegennet, de oorlogsindustrie en I de voedselproductie verbeteren I Naar verluidt zal. indien het congres het goed vindt, de hulp na het eerste I jaar worden voortgezet. üe bovenstaande kostelijke foto. ons afgestaan door Mevrouw W. E. van der Hcijdcn-Brakcl. geeft een beeld uit dc Lustrumfeesten van 1900 cn een idee van de feestklcdij uit die tijd. Het middelste pand is perceel Breeslraat 94. waar in destijds dc handel in instrumenten en ortho- paedisch materiaal van de firma Hoefcke iros ge vestigd. In dc versiering van die tijd speelden Chinese lampions cn vetpotjes nog een grote rol. Baldakijns als hier afgebeeld waren cr meerdere V> de Brccstraat te zien; men lette ook op het grote aantal kijklustigen. dat er een plaats heeft ge vonden en dat een angstige bedreiging schijnt te vormen voor dc toeschouwers cr beneden.' Voor een plaatsje op zo'n gereserveerde tribune werd grif tien gulden betaald, hetgeen voor die tijd een liclc som was! In liet. voorjaar van 1902 brandde dit huis op een Zondagmiddag geheel uit cn werd kort daarna bij het Stadhuis getrokken (zgn. nieuwe tekenkamer). Het huis links op de foto huisvestte destijds liet kruideniers- en zuivelbedrijf van dc firma Godéfroy; bovendien was er een agentschap in gevestigd van de latere Van Gend en Loos. Later kwam er de galantcriecnwinkcl van Bayer cn Goddijn. Ter rechterzijde ziet men tenslotte dc toegang tot dc conciërgewoning van het Stadhuis. Deze deur gaf tevens toegang tot dc vlak erboven gelegen trouwkamer. Hoeveel Lcidse paartjes zouden deze deur zijn binnengegaan om er hun huwelijk te doen voltrekken? Van dc op deze foto voorkomen de personen noemen wij alleen de naam van de heer Batist. Deze bevindt zich links op de voor grond dc meest linkse van dc beide bolhoeden met het gezicht naar links gewend). Deze vervulde destijds in dc Pieterskerk dc functie van voorlezer cn genoot een zekere vermaardheid door zijn merkwaardige cadans.'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1953 | | pagina 1