LEIDSCH DAGBLAD Minister Luns in VN over Nederlands standpunt 92ste Jaargang VRIJDAG 25 SEPTEMBER 1953 No. 28027 Directeur: W. Henny Hoofdredactie: B. W Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f6.— per kwartaal; f0,47 per week Witte Singel 1, Lelden Giro No. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Donderdagmorgen hebben H.M. Koningin Juliana. H.K.H. Prinses Wilhelmina en Minister-President Drccs een bezoek gebracht aan liet Jubileumcongres van de Kon. Ncd. Centrale Ver. tot bestrijding der t.b.c. in de Haagse Dierentuin. Het kleindochtertje van de voorzitter van de Vereniging, de 10-jarige Fransje Westermann bood H.K.H. een bou quet anjers aan. sovjetblok ophoudt, het werk van de organisatie meteen verbetert. Ook bracht minister Luns hulde aari de technische bijstand aan onvoldoende ontwikkelde landen en aan het werk van de V.N. voor vluchtelingen. Minister Luns eindigde: ..het is nog te vroeg om te voorspellen of de langza merhand rijpende plannen voor een Europese federale opbouw succes zullen hebben. Het is echter niet te vroeg om uw nauwlettende aandacht te vragen voor een ontwikkeling, waarin Europa, dat tot nu toe in zichzelf was verdeeld en tweemaal het centrum van een we reldoorlog is geweest, thans tracht zijn opbouwende krachten samen te voegen." ANDERE SPREKERS Dc Zweedse minister van buitenlandse zaken, Unden. meende, dat Indien de grote mogendheden in de Veiligheids raad afstand wilden doen van haar veto recht bij de toelating van nieuwe leden en de bespreking van internationale ge schillen. dit van „grote psychologische waarde" zou zijn. Ze Zuidslavlsehe minister van buiten landse zaken. Popovic. heeft medege deeld, dat ln de betrekkingen tussen Zuid-Slavië en de Sovjet-Unie en haar bondgenoten „geen positieve verande ring van beslissende aard" was gekomen. Popovic weet dit feit geheel aan de Sov jet-Unie. Selwyn Lloyd. Brits afgevaardigde, heeft er op aangedrongen te aanvaar den. dat de grote internationale vraag stukken een voor een worden ceregeld „Wij geloven," aldus Selwyn Lloyd. .dat het onjuist is aan te nemen, dat niets met de Sovjet-Unie kan worden gere geld.. tenzij en totdat alles is geregeld Een oplossing van twee of drie van de problemen zou voor elk vredelievend land al een belangrijke winst zijn. aldus de Britse afgevaardigde Ten aanzien van de toestanden in de wereld is de Britse regering „voorzich tig optimistisch." aldus Selwyn Lloyd. N.V.C. verklaart: Regeringsmaat regelen wreken zich Het bestuur van dc Ned. Vakcentrale heeft verklaard het verloop der on derhandelingen tussen de Centrale Werkgevers-Organisaties en de Cen trale Werknemers-Organisaties over de komende algemene loonronde met grote bezorgdheid te hebben gevolgd. Betreurd moet worden, aldus het be stuur, dat de onderhandelingen thans m een impasse zyn geraakt, waardoor wederom de regering genoodzaakt wordt de hoogte van het percentage der loon ronde vast te stellen. De Nederlandse Vakcentrale huldigt het standpunt, dat cie regering zich juist meer moet gaan terug trekken van het te voeren loon- beleid. Het gezamenlijk overleg tussen werkgevers en werknemers zal een re sultaat kunnen opleveren, dat de werk nemers meer zal bevredigen, dan dat de overheid de hoogte van het percen tage moet vaststellen. Hier doen zzch de kwade gevolgen voor van het onder handelen over de loonmaatregelen aan de hoogste top. Al kunnen de Centrale Organisaties van werkgevers en werknemers tirh niet onthouden van het geven van een advies aan de betrokken partijen, het uitschakelen van de onderhande lingen per bedrijfstak over een zo belangrijke verhoging van de lonen, zal zich blijven wreken. Ook al neemt de Nederlandse Vakcentrale aan. dat de eisen gesteld door de Raad van akcentralen op reële gronden ge baseerd zjjn. de practische verwezen lijking daarvan zal door de wijze van onderhandelen niet verwezenlijkt kunnen worden. Algemeen af te kondigen maatrege len op het gebied van de lonen zullen altijd op het uiterst beperkte peil moe ten liggen Een vrijere loonpolitiek kan m?er naar dc inzichten m de bedrijfstakken zelf. doelmatiger en sneller gevoerd worden, dan de nog centraal geleide loonpolitiek Nu worden toestanden geschapen, die door een politiek onafhankelijke vak beweging niet aanvaard kunnen wor den. Thans WTeken zich de door de re gering genomen maatregelen op het gebied van de loonvorming, waarvoor de NVC reeds lang geleden waarschuw de, aldus het bestuur der NVC. Senator J. Mc Carthy rechtsver telt op een persconferentie in het Kapitool te Washington, dat zijn Commissie zich bezig houdt met het onderzoeken van dc rapporten be treffende dc in ongenade gevallen oud-minister van Binnenlandse Za ken van de Sovjet-Unie. L. Beria. die zich in een neutraal land zou bevinden. WEERBERICHT Vrij koude nacht De Bilt verwacht tot morgenavond; Vrij koude nacht met plaatselijk mist. Morgen overdag licht tot half bewolkt en droog weer. Zwakke tot matige wind tossen Zuid-West en Zuid. Ongeveer dezelfde temperaturen als vandaag. (Opgemaakt te 10 uur). 26 SEPTEMBER. Zon op: 6.32 uur: onder: 18.30 uur. Maan op: 19.28 uur; onder: 11.25 uur. Hoogwater te Katwijk te 5.01 en 17.25 uur. Dit nummer bestaat uit 12 pagina's Weerrapporten Bovendien zagen sommige leden i zulk een eis een vorm van erkenning van een Russische militaire zeggenschap in de Ocst-Eu. opese landen Ook voorstel van de Nederlandse socialist Goedhart om een gedemilitariseerde zone tussen de sovjet-unie en dc Oost- Europese landen te eisen, werd door dc commissie verworpen. De voorstellen van een gtoep Britse Labourafgevaardigden om, met het oog op de mogeliikheid v een conferentie met de sovjet-Unie. een uitstel van Duitslands bewapening aan te bevelen, werden afgewezen Zij wer den sleehts gesteund door de drie afge vaardigden. die hun stem niet aan het ontwerp der commissie wensten te ge ven. De ontwerp-r'esolutie komt Zater dag in de raadgevende vergadering in De commissie heeft in hair ontwei ook de verhouding tussen een Verenigd Europa en de Verenigde Staten betrok ken. Zij wenst de assemblee te doen uit spreken. dat „eenheid en solidariteit van de Westelijke wereld moeten worden geconsolideerd onder respectering van de wederzijdse zelfstandigheid van een Verenigd Europa en de Verenigde Sta ten". Het defensieve karakter van „het vrije Europa" wordt in het ontwerp uit drukkelijk geaccentueerd. Voorts heeft de commissie, niet zonder critiek. de eis gesteld dat respect voor de rechten de mens en de fundamentele vrijheden essentiële voorwaarde voor een nieuwe verhouding tussen Oost en West moeten zijn De tegenstand hiertegen kwam van de Nederlandse afgevaar- De onlusten in Atjeh Regering zou toestand meester zijn Parlementaire missie naar Atjeli? Dr Tobing, de Indonesische minister van Voorlichting heeft in een mede deling voor de radio verklaard, dat leger en politie in Atjeh krachtige maatregelen hebben genomen tegen de gewapende „benden", die de politie posten te Peureoela, Aloer Gading, Langsa, Idi. Meulaboh en Alor Pidi, benevens de post van het leger te Lhok Seoemawe hebben aangevallen met de bedoeling, wapens te veroveren. Het ten uitvoer leggen van de orders der regering heeft goede resultaten opgeleverd, zodat dc regering thans de toestand meester is. Minister Tobing legde er de nadruk op. dat regering en bevolking de moei lijkheden in Noord Sumatra gezamen lijk tegemoet moeten treden. Het staat vast. dat het streven der regering om de veiligheid in Noord Sumatra te doen terugkeren, resultaat zal hebben, als de regering maar door de bevolking wordt gesteund. De regering dringt er bij de bevolking op aan rustig te blijven, waar mogelijk leger en politie te helpen en op haar hoede te zijn voor elementen, die munt willen slaan uit de gebeurte nissen in Noord Sumatra. Vice-premier Wongsonegoro heeft verklaard, dat er tot dusver 34 orde verstoorders in Atjeh zijn gedood en 80 gevangen genomen. Minister-pre sident Ali Sastroamldjojo zeide nog, dat de toestand in Atjeh sinds Zondag niet slechter is geworden. Hij hoopte, dat een regeling bereikt zal kunnen worden en dat de gewelddadigheden zullen worden geloealiseerd. De vice-voorzitter van het Indonesi sche Parlement, mr Tamboenan wil trachten, een parlementaire missie naar Atjeh te doen zenden om daar de acn- tergronden van de opstand te bestude ren. Mr Tamboenan is van mening dat het goed zou zijn, indien de regering, als de toestand moeilijker mocht worden, een beroep zal doen op de vice-presi dent, drs Moh. Hatta, om zich naar Atjeh te begeven. Uit Medan wordt gemeld, dat daar Woensdag twee schepen zijn aangeko men. die honderden evacuees uit Lhok Seoemawe meebrachten. Volgens hun zeggen zijn de ordeverstoringen begon nen in de nacht van 20 op 21 Septem ber. De aanvallers, die met vuurwapens, krissen en messen waren bewapend, kwamen zowel met auto's als met prau wen. Zij waren gekleed ln zwarte en khaki uniformen en droegen op hun mouwen kentekenen van de „Tentara Islam Indonesia" of van de „Pemoeda Islam Indonesia". Zij hebben vele ver liezen geleden. „Merdeka" meldt, dat blijkens op de gearresteerde koerier van de Daroel Islam gevonden documenten. Teoeng- koe Daoed Boocroeh. voormalig mili tair Gouverneur van Atjeh. benoemd zou zjjn tot commandant van de „Ten tara Islam Indonesia" van dc Daroel Islam. Het blad meldt voorts, dat vele der regenten hun posten hebben ver laten. Het plaatselijke bestuur heeft maatregelen genomen om een vacuum in de bestuursvorming te voorkomen. „Merdeka" meldt tenslotte, dat dc be volking van Atjeh aan leger en poli tie steun verleent. De opstand zou zijn georganiseerd door de ..Persatoean Oelama Scloe- roeh Atjeh", die wordt geleid door Teoengkoe Daoed Beoeroeh, welke or ganisatie als buitengewoon lid Is aan gesloten bjj de „Masjoemi". Zondagavond zijn eerste luitenant Ibrahim Saleh en 87 man van zijn com pagnie, die in Sidikalang in Tapanoell was gelegerd, van hun onderdeel gede serteerd en naar Atjeh vertrokken, al dus ls te Medan bekend gemaakt. Saleh en de 87 manschappen zijn alle Atjeh- ers, de overige 31 militairen van de compagnie waren niet van Atjeh afkom stig. De deserteurs zijn met een jeep van het leger en in twee burgerjeeps naar Kotatjane in Zuid Atjeh getrokken. Zij gaven voor, op oefening te gaan en na men ook wapens mee van de 31 andere manschappen van de compagnie. Voor hun vertrek verbraken zij de telefoon verbindingen. Van Kotatjane zijn zij naar Mntjam Koembang getrokken en vandaar naar Blang Kedjeren In een verklaring, afkomstig van de Indonesische communistische partij, over de gebeurtenissen in Atjeh. wordt ge zegd: „Wat in Atjeh is geschied, de proclamatie van een Negara Islam In donesia. is door de Nederlanders geor ganiseerd. fSic!) in het bijzonder door de Nederlandse oliemaatschappijen en Nederlandse ondernemingen, als onder deel van hun streven om de Republiek Indonesia te liquideren. Hierbij ui- dus de bekendmaking van de PRI wordt gebruik gemaakt van milltalr- feodaal-fascistische krachten in het binnenland". Wordt Amerika zenuwachtig? Gordon Dean. de voormalige voorzit ter van de Amerikaanse commissie voor atoomenergie, heeft in een rede ver klaard, dat Rusland binnen „een paar jaar" in staat zal zijn Amerika te ver nietigen. ,.De tijd wordt kort. Kunnen wij de Sovjet-Unie toestaan deze machtspositie te bereiken9", aldus Dean. Al het door Amenka op het gebied van de atoomenergie bereikte, zou niet baten, als de wereld er niet spoedig van kon worden overtuigd, dat „de Russische beer op zijn aanvalstocht door de wereld moet worden tegengehouden". Als er oorlog zou komen, zou zeer zeker gebruik worden gemaakt van „nieuwe, vreemde en hoogst vernietigen de wapens" FATEMI'S FAMILIE GEARRESTEERD De echtgenote, de zuster en de schoon zuster van Hoessein Fatemi, de voort vluchtige voormalige minister van bui tenlandse zaken van Perzie. zijn in hechtenis genomen. Ook werd Patemi's chauffeur gearresteerd. Aan de arrestaties ging een langdurig verhoor vooraf. Het is Sovjet-Rusland dat de „vrede" tegenhoudt De Nederlandse minister van Buiten landse Zaken, mr J. M. A. H. Luns heeft ter V.N. er opgewezen, dat de huidige zitting van de algemene vergadering niet de enige internationale bijeenkomst is. waarop de belangstelling van de we reld is gevestigd. De huidige zitting zou ongetwijfeld de invloed voelen van an dere internationale vergaderingen, die. indien alles goed verloopt, zullen worden gehouden. Mr Luns doelde hierbij op de politieke conferentie over te toekomst van Korea, de mogelijke vier-mogend- hedenbesprekingen over Duitsland en Oostenrijk en de onlangs te Rome be gonnen conferentie over een politiek statuut voor een verenigd Europa. Hij wees op deze conferenties om de aan dacht te vestigen op het wijdere politie ke kader, waarbinnen sommige van de 73 punten op de agenda van de algeme ne vergadering moeten worden be schouwd. In de komende weken zou men zich niet kunnen veroorloven te veron achtzamen, wat elders rijpend was, zo zei hij. De kwesties Duitsland en Koren, beho rende tot de erfenis van de tweede we reldoorlog. blijven ernstige bedreigin gen voor een werkelijke vrede. Zij waren oorzaak van de onmacht der Verenigde Naties om vele andere internationale kwesties op te lossen en bemoeilijkten besprekingen over ontwapening, de toe komst van het V.N -handvest, hulp aan op economisch gebied van ten achter ge bleven gebleedn en hulp aan vluchtelin gen. Zu verbitterden debatten over veiligheid en rechten van de mens, aldus minister Luns. De Nederlandse afgevaardigde gaf hierna een overzicht van het werk der V N. waarbij hij de voorkeur gaf aan het leggen van nadruk op behaalde succes sen. zoals het bereiken van een bestand in Korea, een gebeurtenis, die alle an dere in het afgelopen jaar in de scha- el ^uw stelde. Hij bracht hulde aan de ».<I .c.m.uu.ucm» voor "?rote mate van zelfbeheersing." be- a,„ vraagstukken, die de trede be- 1a°°r V.N.-doleptle bij de be- V - (tiinHkhecntoL.tlrnnn Uit nnV.t er see. dreigen, evenals men wist, dat deze kwesties gemakkelijk zouden kunnen worden geregeld, mits men de bevol king van Oost- en West-Duitsland en die van Noord- en Zuid-Korea het reeht gaf over eigen toekomst te be slissen. Vrije verkiezingen in geheel Duitsland en geheel Korea zouden de hangende kwesties rechtvaardig lot een oplossing kunnen brengen. Minister Luns deed een beroep op de landen om zich eensgezind te tonen. Wellicht zou bewustheid van het gemeen schappelijke streven naar vrede cn vei ligheid kunnen lelden tot meer eenheid bij de behandeling van andere kwesties en matiging van de wederzijdse critiek bij de debatten. Dit zou in het bijzon der van belang zijn bij bespreking van de genoemde Duitse en Koreaanse vraagstukken. standsbesprekingen. Hij kon echter zeer wel de teleurstelling over de compromis sen in de bestandsovereenkomst begrij pen van hen die zo zwaar onder agres sie hadden geleden. Afdwinging met ge weld van wapenen van de door de V N. voor geheel Korea gestelde politieke doelen zou echter nog enorm veel meer lijden cn vernietiging met zich mee heb ben gebracht. Gezien de zeer gevaarlijke internationale spanning zou, naar de mening van de Nederlandse regering, slechts matiging van de methoden der V. N bij de verdere besprekingen in Ko rea de weg voor de vrede kunnen open houden. Voorts meende de heer Luns. dat de leden van de economische en so ciale raad van de V.N. op een vrucht baar jaar kunnen terugzien. het Straatsburg aanvaardt Westelijk standpunt Voorzichtige resolutie digde niej, Klompc, die geloofde dat men moet uitgaan van de noodzaak om tot Straatsburg wenst dat een conferentie |een ,regelln? tc. komen- Uit zulk met de sovjet-unie tot stand zal komen, lreceiing waarop het Duitse cn het Oostenrijkse viaagstuk afzonderlijk zullen worden de sovjet-unie eventueel erkenning van het in haar in vloedsfeer bestaande stelsel mogen kun- f leiden. besproken., doch waar de mogelijkheid van een uitbreiding der agenda open Wat het Duitse probleem betreft heeft zal blijven. Tegelijk wil het echter de de commissie als Westehjice eisen voor Westelijke vcrdcdigingsmspanning „met een conferentie genoemd: een vredes- deelnemlng van West-Duitsland zien verdrag gesloten met een regering vooi- voortgezet De jxihtieke commissie der geheel Duitsland, die uit vrile verklezin- raadgevende vergadering van de Raad een zou zijn voortgekomen. De com- van Europa legde deze wensen vast ln missie heeft de overtuiging uitgespro- rie ontwerp-resolutic. die z.n gisteren na ken. dat een aansluiting van geheel lange debatten formuleerde. Het ont- j Duitsland bij de „vrije wereld" een bij- werp kreeg in de commissie een grote Idrage tot de vrede kan betekenen. Zij meerderheid Door vermijding van een heeft zich echter op het standpunt ge- rechtstreekse verwijzing naar de Euro- steld, dat een regering voor geheel pese Defensie Gemeenschap kon deze j Duitsland zelf vrij zal moeten zyn in grote meerderheid worden verzekerd. 17 haar beslissing of zij zich bij „en Euro leden van de commissie., onder wie ooi: I peso unie" zal aansluiten, enkele, die in liet politieke debat van v(t, gespl.oke„ ae k„estle deze week ernstice btdenklneen tczen b„der.vils ln talen op de scholen, diidojr Spaak aanbevolen sterke poll- hesllssma hierin werd niet ge- tiek baddcosteniden voor het ontwerp „ome„ De menmien hepen te ver titt- Slechts de Duitse socialist Hommer „n „k vclc delettatlS. w-.o. de Ne- stemde tegen, terwiil de Britse Labour- cerlandse afgevaardigden de Preitas en de Zweeds" socialist Elmgren zich van stemming onthielden. Spaak zelf, die het jxtlitickc debat in de raadgevende vergadering heeft geleid, was niet aanwezig De com missie weigerde in het ontwerp een ver wijzing naar de door Spaak aanbevolen vorming van een gedemilitariseerd? zore aan beide zijden van het IJ'.eren Gord in op te nemen. De meerderheid van de commissie was van mening, dat hierdoor het gehele grensprobleem zou worden opgeborgen, waarover men zich nog niet v.enste uit te spreken. plek. waar hel lawaai van dc lucht basis het wild - dezeEskimo's leven van de jacht - niet zou af schrikken. Dc Eskimo's stichtten Kanak. waar zij gingen wonen in prr-fabricatcd woningen, hun "be schikbaar gesteld door de Deense regering. Eén gebouw moei van Tltulc naar Kanak worden gebracht; dat is de kerk. men hoopt dit werk de volgende zomer te kunnen doen. Thans wordt de school gebruikt als kapel. Dc 28-jarige predikant-onderwij i r. Peter Jensen. Hij staat voor de school in Kanak. die titans ook als l.apcl dienst doet (rechts). Een van de inwoonsters van Kanak ts Sime- gak (15 jaar). Eskimokinderen van alle leeftijden ziet men roken, (links). In dc lente van dit jaar verlieten 70 Eskimo's Thule. op zoek naar een Enige journalisten en fotografen, die per helicopter naar de vliegbasis Thule in Groenland waren gekomen namen de gelegenheid waar om een bezoek tc brengen aan dc noorde lijkste nederzetting op aarde, het Eskimodorp Kanak. in Noord- Groenland.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1953 | | pagina 1