LEIDSCH m DAGBLAD 1 11 J 1 Indonesisch kabinet bespreekt Atjelrs ernstige toestand 92ste Jaargang WOENSDAG 23 SEPTEMBER 1953 No. 28025 Directeur: J. W Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wittc Singel Glro No 67055 Hoofdredactie: R W Meokborsl en J. Brouwer f6.— per kwartaal; f0.47 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Geen modeshow per televisie Motief: Onderdeel van reclamecampagne Islamitische staat geproclameerd Aanvallen op politie-kazernes Daroel-lslam zou zich over Atjeh verbreiden Over de ordeverstoringen te Atjeh, waarvan wy gisteren melding maakten, vernemen wy het volgende: Het Indonesische kabinet heeft gisteravond de toestand in Atjeh besproken, li, een communique is medegedeeld, dat in zes plaatsen In Atjeh aanvallen :iin gedaan op posten van politie en leger. De regering heeft aan leger en po litie opgedragen, maatregelen te nemen om de toestand in de hand te krygen. De regering zou over de gebeurtenissen in Atjeh reeds officiële rapporten lubben ontvangen. Volgens een mededeling uit regeringskringen zouden de ngeregeldheden zyn veroorzaakt door tegenstellingen tussen het feodaal ge oriënteerde gedeelte der bevolking en het gewone volk. Gemeld wordt, dat in verschillende plaatsen in Atjeh, de bevolking, die vlaggen met een maansikkel een groen veld meevoerde (een soort Islamielische vlag) en gewapend was 't slag- en steekwapens (rentjongs, klewangs en messen! aanvallen heeft (rdaan op politiekazernes te Langsa, Llok Seumawe, Sigli en Molabo. tenein- vapens te veroveren. Medan uit zyn naar Atjeh de telefoon- en treinverbindingen verbro ken. De regenten van Langsa, Sigli en T.ikengon bevinden zich te Medan, Maarheen zy zich met hun roerende ei- ;cndommen hebben begeven. De majoor Prajatna heeft voor de zender te Ko- taiadja een rede gehouden, waarin hij by de bevolking op aandrong, rustig tc blijven. Hy^zeide dat er blijkbaar mensen zyn, die een staat in de staat Millen vormen. Gisteren is in Llok Seumawe een ge- vecht geleverd tussen een afdeling van het leger en een bende, waarby aan militaire zijde een dode viel; het aantal deden by de bende kon niet worden tgesteld, 60 bendeleden werden ge vangen genomen. De Comma .dant van het regiment .Boekit Barisan" te Kotarndja, majoor Pryatna. deelde mede. dat ook te Sigli fii te Péureula. in het Noord Oostelijke deel van Atjeh. pogingen zijn gedaan afdelingen van het leger aan te vSl- De majoor zeide. dat de hoofd plaatsen van de regentschappen en de omgeving daarvan nog in handen van het leger zyn. Enkele leiders van illega le bewegingen zyn in hechtenis geno men. De arrestaties vinden voortgang. In Groot Atjeh is het rustig, aldus majoor Pryatna. Strategische punten worden bewaakt door leger en politie. Majoor Pryatna noemde de toestand „ernstig". Hij deelde nog mede, dat bij onderdelen van het leger vlug schriften zijn verspreid waarin wordt medegedeeld, dat Atjeh is geprocla meerd tot deel van de „Negara Islam Indonesia", zulks met ingang van 21 September. Dit zou betekenen, dat de Daroel Islam-bcweging van Kartosoe- wirjo zich thans ook over Atjeh heeft verbreid. Kort geleden werd uil Ma kassar gemeld, dat Kahar Moezakkar zicli met zijn bende had aangesloten by deze door Kartosoewirjo in West- Java geleide illegale beweging. Gisteren is te Kotaradja bekend ge maakt, dat de avondklok ls ingesteld van 20 00 uur tot 6.00 uur. Te Djakarta voert de minister-presi dent. All Kartowlsastro. besprekingen met de tweede vice-premier Zalnal Ari- fin. met de minister van defensie Iws Koesoemasoemantri, met de chef staf de Landmacht kolonel Bambeng Soegeng. met de Procureur-Generaal Soeprapto en met politie-autonteiten. Gemeld wordt, dat leger en politie te Kotaradja sinds Zondag geconsig neerd zyn. Verschillende telefoonver bindingen zijn verbroken. Maandag re den er tussen Kotaradja en Medan geen autobussen. In een goederenwagen van de snel trein Llok Seumawe-Kotaradja is Zon dagavond ingebroken; uit een geldkist van de spoorwegdienst werd 13 000 roe- piah gestolen. Maandagochtend kon de sneltrein naar het Zuiden niet ver trekken, doordat 11 km. buiten Kota radja de rails op drie plaatsen was opgebroken. Commentaar leverend op de ordevc. storingen in Atjeh. waarvan het nieuws grote opmaak in de ochtendbladen Djakarta is verschenen, schrijft het regeringsgezinde blad „Berita Indone- sa", dat de factoren, welk? geleid heb ben tot de ordeverstoringen zeer ge compliceerd zijn. Ten eerste kan ge noemd worden de gebrekkige belang stelling van de centrale regering, ten tweede de agitatie, die door bepaalde groepen wordt gevoerd, met de bedoe ling de regering van All Sastroanndjo- jo ten val te brengen, ten derde de e.\- ces.<en van de revolutie, waarvan de Daroel Islam en de Tentara Islam In donesia voorbeelden zijn. Verder schrijft het blad. dat hel schijnt, dat Kartosoewirjo 'leder van de Daroel Islam in West Java> .dhans goede kans ziet om de bevolking van Atjeh die geestdriftig is voor de Is lam in vuur en vlam te zetten om een opstand jegens de regering te ont ketenen. Het volk van Atjeh. dat Islamietisch is in merg en heen, wordt zeer gemak kelijk gekwetst in zaken, die dc „Is lam betreffen", aldus het blad, dat de regering de raad geeft rekening te houden met de sociaal-psychologische factoren. „By niet voldoende beleid vol optreden zou het gehele volk van Atjeh in vlam kunnen geraken", aldus „Berita Indonesia". Gisteravond zou de K.R.O. in l:et televisieprogramma een modeshow uitzenden, verzorgd door een Amster damse firma. De uitzending van deze show kon echter geen doorgang vin den, omdat de firma haar dier adver tentie in een aantal dagbladen heeft aangekondigd. Het uitzenden van dc show is verboden op grond van het feit. dat de voorgenomen uitzending tengevolge van de begeleidende ad vertentiecampagne onderdeel is ge worden van een reclamecampagne. Voor zover bekend is dit de eetste maal dal een onderdeel van een tele visieprogramma op deze gronden moest worden geschrapt. VAKBONDSCRITIEK OP DE BEWEGING VAN DR BI'C HM AN Het „Internationaal Verbond van Vrye Vakverenigingen 'IV.V.V.i heeft critiek geleverd op de „beweging voor geestelijke en morele herbewapening van dr Frank Buchman, die volgens het verbond ..het pad van een dictator schap volgt." In een verslag, dat is toegezonden aan de bij het verbond aangesloten vakver enigingen. wordt gezegd, dat de bewe ging heeft getracht eigen bonden te stichten, die tegen de vakverenigings- politiek zijn. De op industrieel gebied behaalde successen van de beweging noemde het verslag „grotendeels denk beeldig Voorts werd hieraan toege voegd. dat de opstellers van het ver slag er niet in waren geslaagd te weten te komen uit welke bron de beweging voor geestelijke en morele herbewape ning haar gelden put. hoewel bekend is, dat zy „zeer ryk" is. Weerrapporten Van hedenmorgen 7 uur) Oslo geh. Kopenhagen onbe\ Amsterdam regenbul Edinburgh ™»»r bei Londen Hnburg Deze Franse en Vietnammese sol- deten hanen zicli. gedekt door een tank. een weg over liet nauwelijks begaanbare zandige terrein, de ..Rue sans joic" Straat zonder vreugde), na hun landing, ten Noor den van Hue in Midden-Victnam. In deze kuststreek werd dc operatie ..Claude" uitgevochten, waarbij 200 Victminh soldaten werden ge dood en 400 gevangen genomen. DE FRANSE LONEN. De hoge commissie voor collectieve arbeidsovereenkomsten in Frankryk. die de minimumlonen vaststelt, heeft het gegarandeerde minimumloon van 20.000 francs op 23.000 francs per maand ge bracht De vakverenigingen hadden •en minimumloon van 27.000 francs ge raagd. Volgens het bureau van de statistiek in Frankryk verdient zestig procent van dt ruim acht millioen arbeiders in de particuliere industrieën minder dan 25 000 francs per maand, terwijl twin tig procent minder dan 16.500 francs verdient. WINTERKLEDING VOOR OOST-DUITSLAND GEVRAAGD President Eisenhower heeft het Ame rikaanse volk gevraagd door particuliere organisaties bij te dragen tot het ver schaffen van winlerkledmg aan de be- olking van Oost Duitsland In een door het Witte Huis gepubli ceerde brief van de West Duitse Bonds kanselier, Adenauer, aan Eisenhower vroeg Adenauer om warme kleding voor Oost-Berlyners en Oost Duitsers. Denemarken ging ter stembus Nieuwe regering moeilijk In Denemarken zijn gisteren algemene verkiezingen gehouden voor het „Folke- ting di de Deense volksvertegenwoor diging. die thans slechts uit één enkel vertegenwoordigend lichaam bestaat. (De senaat is kortgeleden opgeheven). De 2.700.000 kiezers en kiezeressen konden hun keus bepalen uit 746 can- öidaten van zeven politieke partyen voor de 175 zetels van het Deense parlement. Hiervan zijn er 171 gereserveerd voor het eigenlijke Denemarken, twee voor de Far-Oer-eilanden en twee voor het eerst voor Groenland. Geen nieuw debat over Korea- conferentie WEERBERICHT Aanhoudend vrij koud De Bilt verwacht tot morgenavond" Wisselend bewolkt met enkele buien. y ge tot krachtige wind, aanvankeiyi ••"impend naar Zuid. later draaiend ar West Weinig verandering in tem- 'ff&tuur (Opgemaakt te 10 uur) 24 SEPTEMBER Zon op; 6 29 uur- onder: 18 35 uur. Maan op 18 35 uur; onder; 8 23 uur. Hoogwater te Katwijk te 3.38 en 16 01 uur. (Springtij). nummer bestaat uit acht pagina's. Sovjet-ontwapeningsvoorstel op agenda De algemene vergadering der V.N. heeft met veertig tegen acht stemmen, bij tien onthoudingen het Russische voorstel verworpen om het debat over de vraag, welke landen aan de politie ke conferentie over Korea moeten deel- i c,e orde. nemen, te heropenen. De algemene ver gadering deed dit door zich accoord te verklaren met het rapport van de agen da-commissie, die zich ook tegen opne ming van het Russische voorstel op de agenda had verklaard. (11-2 stemmen en 1 onthouding i. De Ver. Staten hebben bij monde van Cabot Lodge in de agendacommis sie medegedeeld, dat zij bereid zijn da delijk een vertegenwoordiger naar San Francisco. Honolóeloe of Genève te zen den voor besprekingen met een verte genwoordiger van de Chinese commu nisten en de Noord-Koreanen om te trachten de Koreaanse politieke confe rentie te bespoedigen. Lodge zeide. dat de kwestie of neu trale landen dienden te worden uitge nodigd een zaak was, waarover beide partijen het op de conferentie maar eens moeten worden. De Britse afgevaardigde Selwyn Lloyd. die zich evenals Lodge tegen een nieu we bespreking uitsprak, noemde Led ges verklaring, dat de kwestie van de uitnodiging van neutrale landen op de politieke conferentie zou kunnen wor den besproken, „een zeer belangrijke nieuwe ontwikkeling". De algemene vergadering heeft met 56 tegen 0 stemmen by één onthou ding besloten het Russische voorstel „voor het afwenden van de dreiging van een nieuwe wereldoorlog" op de agenda te plaatsen, nadat de com missie zich met 13-0 stemmen en een onthouding (Nat. China) daarvoor had uitgesproken. In het Russische voorstel, dat Maan dag door Wysjinsky werd ingediend, wordt aangedrongen op: 1) een onvoorwaardeiyk verbod van atoomwapens, waaronder de waterstof bom. en een stelsel van internationale controle: 2> vermindering van de strijdkrachten der grote mogendhed?n met een derde en een internationale conferentie voor het bespreken van de ontwapening van alle landen; 3) ont manteling van militaire bases op bui-j tenlands grondgebied en 4) veroorde- 1 In de commissie voor de geloofsbrie ven uit de algemene vergadering heeft een nieuwe pogjng van de Sovjet-Unie om nationalistisch China uit de orga nisatie te werken, schipbreuk geleden. Toen de Russische afgevaardigde Za- rocbin de waarde van de geloofsbrie ven der nai:on2'iist'sch-Chincse delega tie in twijfel trok, verklaarde voorzitter Munro van Nieuw Zeeland hem buiten ider verwijzing naar de reso lutie van voiige week Dinsdag, waarin gemene vergadering besloten had, de behandeling van ce kwestie der Chi nese vertegenwoordigers een jaar uit te stellen. Bij stemming bleek dat de com- m sslc met vyf stemmen tegen een, by fen on lioucLng het standpunt van de oorzitter. einduitslag ziet er els volgt uit; Sociaal-Democraten 895 038 Radicalen 168.794 Conservatieven Boerenparty Enkelvoudige Belastingparty 75 201 3 5 5 6 Communisten 93 706 4 3 4.8 Onafhankelyken 58 522 2 7 Duitse partij 9 734 0.5 0.4 De Sterrenwacht te Utrecht, het astronomisch observatorium van de Rijksuniversiteit, dat gebouwd is op het eeuwenoude bolwerk Zonnen- burg. bestaat op 28 September honderd jaar. Op die dag zal een kleine herdenkingsplechtigheid plaats vinden met korte toespraken cn zal er gelegenheid zijn tot be zichtiging van het laboratorium. Prof. M. G. J. Minnaert. dc direc teur van liet observatorium, gezeten bij het ondereinde van de zonne kijker met grote spektograaf. oor spronkelijk gebouwd door prof. W. H. Julius. Eisenhower: Geen offer te groot voor de vrijheid Het hoogste geloof van onze maat schappij is het geloof in de waardigheid en vrijheid van de individuele persoon, aldus heeft president Eisenhower in een te Boston by een diner van de republi keinse partij gehouden toespraak ge zegd. De president gaf een opsomming van hetgeen tydens het bewind van zyn republikeinse regering was gedaan aan steunverlening aan het buitenland en aan maatregelen op binnenlands gebied zoals prysstabilisatie, sociale zorg. be vordering van productiviteit en arbeids recht. Zinspelend op de „verschrikkelijke vernietigingswapenen waarmede de vij anden der vrijheid zyn toegerust" zeide Eisenhower, dat hierop slechts één ant woord past: geen offer, geen arbeid, geen belasting, geen dienst ls te zwaar voor ons om een logische en noodzake- lyke verdediging van onze vryheid in stand te houden. De zetelverdeling Is: Sociaal-Democraten 74 (61) Radicalen 14 (13) Conservatieven 30 (26t Boerenpartij 42 33 Enkelv Belastingparty 6 '9i Communisten 8 (7) Onafhankelyken Volgens deze voorlopige verkiezings uitslag hebben de socialisten in de nieu we Deense volksvertegenwoordiging dus twee zetels meer dan de conservatieven en de boerenparty te zamen. die thans aan het bewind zyn met steun van enkele kleine partyen. Vermoedelyk zal dit tot het aftreden van premier Eriksen leiden. Men ver wacht, dat de socialistische leider Hed- toft zal worden verzocht een regering te vormen. De grootste verrassing was de volle dige uitschakeling van de „party der onafhankelyken"onder leiding van Kristensen. voormalig leider der boeren partij en oud-premier Men had haar tenminste vyf zetels toegedacht. De verkiezingsuitslag heeft in de prac- tyk een impasse geschapen, daar een louter uit socialisten samengestelde regering in het „Folketing wat betreft haar aantal zetels, de mindere zou zyn van de andere partijen. gelegen te zijn in een uitbreiding der Het enige vooruitzicht op het vormen huidige regeringscoalitie van conserva- van een stabiele Deense regering schynt tieven en boerenparty met de radicalen. Oud-Leiden Onbestendig Het. K.N.M.I dec-lt mede: De oude stoTmdepressie neemt verder i betekenis af Vanmorgen werd het centrum met een druk van 987 mb bo ven Schotland aangetroffen. Het storm- veld is vrijwel verdwenen. Toch blyft deze storing indirect nog invloed op het weer uitoefenen Rand- storingen ervan trekken nameiyk via h»t Kanaal over de Noordzee, waardoor de wind nu en dan toeneemt en vooral in de kustgeb'eden, enkele buien vallen.- De wind blyft echter in hoofdzaak in de Propaganda tegen de So\- de Zuid-West-hoek. zodat de aange- IJ nJe voerde lucht, hoewel polair van oor- I f* Amerikaanse afgevaardigd? Lodge sprong, een vrij lange weg over betrek- ai dat de VS er geen bewaar tegen kelijk" warm zeewater moet afleggen. hadden om het punt op de agenda te Een verdere daling van de temperatuur plaatsen. Hij zag er overigens weinig i„ daardoor de eerste paar dagen niet hèil h. om het plan. dat hy .een oud waarschijnlijk, 'voorstel" noemde te gaan bespreken. Dc lieer van Leeuwen. Oude Singel 152 zond ons deze foto van dc allereerste 3 Octobcr- optocht. waarin auto's meereden. Dc foto is ge nomen vanuit het hoekhuis Nieuwe Rijn - Heren gracht en is plm. 50 jaar oud. De onder bloemen bedolven auto op de voorgrond behoorde toe aan wijlen dc heer Dcc.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1953 | | pagina 1