LEIDSCH
DAGBLAD
Foster Dulles vraagt van Moskou
geen woorden maar daden
92ste Jaargang
VRIJDAG 18 SEPTEMBER 1953
No. 28021
Directeur: 3. W. Hcnny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.per kwartaal; f0,47 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro No. 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
„Toont Uw vredeswil"
„Menselijke wijsheid moet natuurkrachten
blijven beheersen"
„De Verenigde Staten zün volkomen bereid te onderzoeken, op welke
wijze een eind kan worden gemaakt aan dc internationale spanning", ver
klaarde de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, John Foster
Dulles, gisteren in de Algemene Vergadering der Verenigde Naties.
„President Eisenhower heeft dit reeds duidelijk gemaakt", vervolgde hij.
„Ik hoop, dat de V.S. bij hun streven om de vrede te verzekeren, nimmer
zullen aflaten, doch bet is niet voldoende dat wij naar vrede streven. De
toestand is thans zodanig, dat het mogelijk en in feite zelfs geboden is,
dat de Sovjetrussische leiders hun bedoelingen duidelijker laten uitkomen".
Dulles noemde een aantal punten, welke volgens hem, indien de Sovjet-
Unie van zins was mede te werken aan een beëindiging van de huidige in
ternationale spanning, als toetste nen van een nieuwe Sovjetrussische
buitenlandse politiek zouden kunnen dienen. Het zijn:
1. Korea. Dit moet herenigd en vrij worden.
2. Indo-China. Dit moet de kans krijgen op vreedzame wijze onafhan
kelijk te worden.
3. Duitsland en Oostenrijk. Deze staten moeten herenigd en vrij worden.
4. De Russische buurstaten moeten nationale onafhankelijkheid genieten.
5. Het moet niet meer zo zijn, dat de Sovjetrussische communistische par
tij het haar taak acht onafhankelijke regeringen op geweldadige wijze ter
zijde te schuiven.
.Jndien het Kremlin bereid zou zijn op deze wijze te reageren op ge
noemde punten, zou dat er in sterke mate toe bijdragen de huidige interna
tionale spanning te verminderen", aldus Foster Dulles.
1. er moeten voldoende waarborgen
zijn. dat het door alle landen wordt na
gekomen.
2. mogelijke ontduikingen van ontwa-
peningsvooi schriften of schendingen van
een ontwapeningsovereenkomst moeten
zonder mankeren aan het licht kunnen
worden gebracht.
Over de atoombom zei Dulles: „Na
tuurkundigen hebben thans middelen
gevonden die. als zij worden ontwikkeld,
het leven van de oppervlakte van deze
planeet kunnen wegvagen. Deze woor
den kunnen letterlijk worden opgevat.
Dc verwoestende kracht, die in de ma
terie ligt besloten, moet worden be
heerst door menselijke wijsheid
idealisme. Deze alleen staan tussen ons
en een planeet zonder leven. Er zijn
vele problemen in dc wereld, maar er
is er geen. dat te vergelijken is met
dit universele probleem van het voor
uitroeiing behoeden van het mense
lijke ras".
Sprekende over Korea, zeide Dulles
dat. „indien de Sovjet-Unie en com
munistisch China bereid zouden zijn as
piraties op te geven, die reeds worden
bevorderd door het beheersên van
Noord-Korea. het mogelijk moet zijn
Korea zodanig te herenigen, dat de Ko-
reanen in staat zijn onbelemmerd hun
«gen zaken te regelen".
,28 October, de „laatste dag" voor het
begin der politieke conferentie over Ko
rea. nadert met rasse schreden, zonder
dat wij nog in staat zijn de noodzake
lijke en tijdrovende voorbereidingen
voor de besprekingen te treffen. Wij zijn
gedwongen te betwijfelen, of de commu
nisten in feite wel voornemens zijn zich
tf schikken naar de bestandsbepalingen
»n of zij inderdaad bereid zijn hun
Strijdkrachten uit Korea terug te trek
ken, om mede te werken aan de totstand
koming van een verenigd en onafhan
kelijk Korea".
„Geen vrede kan duurzaam zijn, in
dien hij niet berust op het beginsel dat
regering tot stand moet komen door
vrije wil harer onderdanen", ver
volgde Dulles. ..Doch de VS. geloven
niet in een aanzetten tot revolutie en
geweldpleging. Wij geloven dat met een
gewelddadige verandering gewoonlijk
öatzene wordt vernietigd, dat tot winst
had kunnen strekken.
De V.S. begrijpen de wens van het
Russische volk. om vrienden te bezit
ten en zich niet omringd te zien door
vijandig gezinde volken. Doch wij
voorzien dat, tenzij het Kremlin zijn
buitenlandse politiek wijzigt, juist die
vijandige geest in de Russische buur
staten zal ontstaan, welke de Sovjet-
regering begrijpelijkerwijs niet wenst",
aldus Dulles.
Sprekende over ontwapening,
verklaarde de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken om. dat de V.S. een
untal voorstellen hadden Ingediend.
op grote schaal door andere landen
men gesteund. Hij zeide dat deze
voorstellen niet als volkomen onver
anderlijk moesten wouden beschouwd,
doch dat elk voor de V.S. aanvaardbaar
ontwapeningsvoorstel moest voldoen aan
twee voorwaarden:
is. zullen Inzien dat liefde voor God,
liefde voor het land en zin voor men
selijke waardigheid altijd zullen blij
ven bestaan.
Onderdrukkende maatregelen leiden
onvermijdelijk tot bitterheid en wrok en
misschien nog tot meer. Dat komt niet
door kunstmatige stimulering van bui
ten af. maar doordat de Schepper alle
menselijke wezens met de vonk van
geestelijk leven heeft begiftigd".
HERZIENING HANDVEST
Foster Dulles verklaarde zijn steun te
geven aan de in de A.V. gedane voor
stellen om ln 1955 tot een herziening
van het Handvest der VN. te komen.
„Wij zullen niet slechts gaarne van le
den-sta ten of particuliere organisaties
voorstelSn ontvangen, doch evenzeer
van landen, die tot de V.N. wilden toe
treden. doch dit, dotir de toepassing
van het vetorecht, niet konden, zeide hij.
INSTRUMENT VAN DE VREDE
„President Eisenhower heeft een
diepgeworteld vertrouwen in de V.N.".
vervolgde Foster Dulles. „Hij heef',
dat vaak verklaard en hij heeft mij
verzocht het bij deze gelegenheid nog
eens te zeggen. De president wil, dat
de V.N. in steeds toenemende mate
een instrument des vredes zal wor
den".
Hij besloot mei de opmerking, dat
niemand kan deelnemen aan de bespre
kingen in de A.V. „zonder te gevoelen
dat hi) handelt onder invloed van mo
rele krachten".
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken was de eerste spreker
in het gisterochtend begonnen alge
mene debat. Wysjinsky was onder het
uitspreken er van aanwezig.
Daar er geen verdere sprekers wa
ren. werd dé bijeenkomst verdaagd tot
8 uur 'savonds (Ned. tijd).
GUNSTIGE REACTIES.
In diplomatieke kringen te Londen
beschouw t men de rede van Dulles als
een krachtige en rechtstreekse uitda
ging aan de Sovjet-Unie om haar vre
deswil te bewijzen Men is in deze krin
gen vooral getroffen door de gematigde
toon en het opbouwende karakter van
de rede.
HOE KAN DAT?
Het geheim van de smid!
Gisteren Is te Edinburgh een inter
nationaal congres van de Broederschap
van Goochelaars begonnen waaraan 500
Afgevaardigden deelnemen.
Een van de goochelaars. Peter War
lock. heefc een week geleden het be
langrijkste nieuws uit het bulletin van
de B B C van Donderdagavond 10 uur
voorspeld. Een week geleden schreef
Warlock zijn voorspellingen op en deed
ze in een enveloppe, die verzegeld werd
Vijf minuten voordat df nieuwslezer
gisteravond de belangrijkste punten uit
iet nieuws zou voorlezen, werd de en
veloppe geopend en werden de voorspel
lingen voor de aanwezigen ter lezing
opgehangen Een paar minuten later
bleek de gasten, dat Warlocks voorspel
lingen juist waren.
Toen Warlock werd gevraagd, hoe hij
het had gedaan, zeide hij, dat dèt een
beroepsgeheim was.
DE VERDWIJNING VAN MEVR.
MAC LEAN
Nieuwe gegevens schijnen er volgens
de politie te Lausanne op te wijzen dat
mevr. Melinda McLean en haar kinde
ren Vrijdagavond per trein Lausanne
hebben verlaten in de richting Oosten
rijk.
Twee personen hebben de politie er
van verwittigd dat zij er getuige van
zijn geweest dat mevr. McLean en haar
kinderen Vrijdagavond in een trein zijn
gestapt. De trein, een expresstrein. ver
liet Lausanne in de richting Zuerich,
waar een directe doorverbinding met
Oostenrijk was
Een van de twee getuigen van het
vertrek van mevr. McLean, prof. André
Guignard van de universiteit van Lau
sanne, zei dat hij de McLeans in de
trein had zien zitten.
Spaak in Straatsburg:
„Duitslaiids zege is een
overwinu.f voor Europa"
de Saarkwestie en een acht-mogendhe-
Paul Henri Spaak, de voormalige s0-1 den-conferentie over dit vraagstuk „om
clalistische Belgische premier, heeft aa^a|£g^s tegen Tedere afscheiding
gisteravond het debat over de span-1 pe SPD is tegen ieaere aiscneiuu^
ning tussen Oost en West in de Raad j van Saarland, met^of zonder ^neze_
van Europa geopend.
Hu zei. dat verzet tegen het opnemen
van Duitsland in de Westelijke ge-
de meenschap ..verraad" zou zijn.
Weerrapporten
(Van hedenmorgen 7 uur)
Over de huidige spanning zei hij: „Om
te vermijden wat provocatief zou kun
nen zijn. wil ik mij beperken tot een
enkel samenvattend feit: Sinds 1939zijn
een 600 millioen mensen van een 15-tal
landen in het Sovjet-kamp van dicta
tuur gebracht en in geen enkel geval is
dit gebeurd door vrijwillige actie van de
betrokken volken. In de geschiedenis is
geen verschrikkelijker feit is te vinden
In zijn rede van 8 Augustus J.l. heeft de
nieuwe Sovjet-premier tweemaal ge
sproken van een vreedzaam naast el
kaar bestaan van het communistische
systeem en dat van de niet-communis-
tische wereld. Zulke uitspraken zijn
welkom, maar tegen de achtergrond die
ik zojuist genoemd heb, zeggen woorden
alleen ons niet veel".
LIEFDE VOOR GOD EN
MENSELIJKE WAAR
DIGHEID ZIJN EEUWIG
Over de van de Sovjet-Unie afhanke
lijke landen in Europa zei Dulles:
„De gehele toestand in Oostelijk en
Centraal Europa baart grote zorg. De
bevolking is daar overwegend gods
dienstig. Haar geloof is duurzaam en
zij heeft grote tradities, die nimmer
zullen worden vergeten. Het is niet in
het belang van dc vrede of van de
andere doelstellingen van ons Hand
vest, dat de eens onafhankelijke vol-
kch van Europa voelen, dal zij niet
meer kunnen leven volgens hun tra
dities cn geloof. Onze hoop is daarop
gevestigd, dat de Russische commu
nistische leiders, voordat het te laat
(Ingoz. Med.-adv.)
EFFEN GEKEPERD
FLANEL
r.alm - rose - bleu - geel - groei
1,20
Amsterdam nev el
fdlnburgh zwaar
l/>nden mist
lnomburg refon
Parijs
w 3 13 0
windstil 16 0
zzo 2 19 4
windstil 13 27
■t 1 16 5
2 19 5
Sic»
GonCvo
Jilrlch
tocarno
3or!iin
hsnkfort
«'inchen
*»non
hr-sbrück
«me
windstil
windstil 27
zwaar bow. zzw 1 24
zwaar bew. nnw 3 25
mist windstil 23
zwaar bew. windstil 20
zwaar bew. windstil 19
mist zo 1 21
nevel windstil 20
novel windstil 23
licht bew. wzw 1 23 i
zwaar bew. w 5 25
zwaar bew. zzo 5 27
WEERBERICHT
Vannacht mist
Bilt verwacht tot morgenavond'
Veranderlijke bewolking met slechts
tkele verspreid optredende regenbuien
(n vannacht op vele plaatsen vorming
:,n mist. Zwakke tot matige wind tus
sen Zuid en Zuid-West. Weinig veran-
wring in temperatuur.
(Opgemaakt te 10 uur)
19 September
I Zin op: 6.31 uur; onder: 18.46 uur.
Maan op: 17.05 uur; onder: 0.52 uur.
Hoogwater te Katwijk te 11.56 uur.
I nummer bestaal alt veertien pag
RIJKSWEGENNET IN DE
BEGROTING.
In de begroting voor 1954 zijn iele
verbeteringen en vernieuwingen in het
Rijkswegennet in het vooruitzicht ge
steld. Zo is een bedrag van f4200— uit
getrokken voor voortzc'.t.ng van de san-
leg van Ruksweg 4A van Ypenburg
naar Burgerveen via Leiderdorp (totale
nog te verwachten kosten f31 000.en
f 500 voor verdere verbetering van dc
Rijksweg 4 bij Haagse Schouw totaal
f3000i. Eerstgenoemd werk zal waar
schijnlijk in 1957 voltooid zijn; laatstge
noemde in 1956.
Door het snelle ingrijpen van de
cltcf van liet Italiaanse ministerie
van Buitenlandse Zaken. Michele
Scamaoca (derde van rechts), kon
dc ambassadeur van Salvador. Don
Amcdco Cancssa, die struikelde
voor een val worden behoed. Het
incident geschiedde, toen dc ambas-
„Er zgn nog mensen die aarzelen" en
zeggen, dal „Duitsland te sterk is om
lid van een Europese gemeenschap Te
zijn", doch „ik zou mijn Franse cn
andere vrienden willen vragen ons
mee te delen of zij geloven, dat
Duitsland minder sterk zou zijn als
het niet met het Westen zou samen
gaan". zo zei hij.
Spaak bracht in herinnering wat
twee dagen geleden een Frans blad als
mogelijk alternatief had geopperd: „U
zou niet slechts het denkbeeld van een
Europese Unie, doch ook dat van een
Atlantische Unie moeten opgeven, en U
zou non-agressiepacten moeten sluiten
met Rusland".
Onder luide bijval van de 130 aanwe
zige Europese parlementsleden gaf de
Belgische socialistenleider als zijn me
ning: „Ik ken geen verraad, dat groter
zou zijn dan een dergelijke politiek".
Hierop schetste Spaak zijn uit acht
punten bestaand plan voor Europa,
dat omvat: een gedemilitarise>erdc
zone aan beide kanten van het
„IJzeren Gordijn", een veiligheids-
verdrag tussen dc Ver. Staten, Rus
land. Engeland en de voorgestelde
Europeso gemeenschap, en een vier-
mogcndhcdrnronferenti? over Duits
land cn Oostenrijk.
De eenheid van de Westelijke wereld
mo?st volgens hem gehandhaafd blij
ven en binnen deze Westelijke wereld
zou een verenigd Europa meester over
eigen toekomst zijn.
Het politieke debat in de raadgeven
de vergadering, dat door Spaak op
spectaculaire wyzj werd geopend, zal
minstens diie dagen in beslag nemen.
Verwacht kan worden, dat de mees
te redevoeringen in de geest van het
startsein van Spaak de „Europese over
winning" in Duitsland als het begin van
een nieuwe periode in de politiek van
Europese vereniging zullen beschouwen.
Daarmee zal van Straatsburg een
krachtige stimulans uitgaan, aldus zei
Spaak voor de pers. cn volgens hem
kon men nu de conferentie van Rome
e:i Den Haag over hot statuut voor een
politiek? gemeenschap in Europa met
alle vei trouwen tegemoet zien.
HET SAARPROBLEEM
De Nederlandse afgevaardigde mr
Van der Goes van Naters heeft Don
derdagavond in Straatsburg zijn be
sprekingen over het door hem uitge
brachte rapport over het Saarvraagstuk
voortgezet met een onderhoud met dc
Franse ambassadeur in het Saarland.
Granval.
Granval had mr Van der Goes tot dit
onderhoud uitgenodigd, nadat de Ne
derlandse Ssarspecialist gisteren een
bespreking met dr Adenauer had g?-
had.
De enmmissic voor algemene zaken
van de Raad van Europa heeft be
sloten. dat de kwestie over het Saar-
gebied niet door de raadgevende ver
gadering zal worden b-handeld.
Wanneer de besprekingen tussen
Frankrijk en Duitsland echter niet tot
een oplossing zouden leiden, zal in het
begin van het komende jaar een confe
rentie worden gehouden, met het doel
de kwestie over het Saargebled op te
sadcurs van San Salvador. Costa lossen. Aan dez? conferentie zouden
Rica, Honduras. Nicaragua cn «"Jol». West-Duits-
r. I land en het Saarland, maar ook ande-
CIiiatcmala dc plechtige kranslcg- re landen, zoals bijv. Engeland deelne-
ging bijwoonden bij liet graf van dr n'en
Onbekende Soldaat in Rome ter ollenhauer is het er niet
gelegenheid van dc herdenking van EE EENS
dc onethanMithcid can dc Zuid-\™<% ut^Sïï-^S'.'SchTVr'
amertkaansc centrale republieken. ty (SPD>, heeft het voorstel voor di-
lijk Europees tuitje" aldus
voorzitter.
Hu wees op de eenstemmig aangeno
men resolutie van de Bondsdag van 2
Juli j.lw aarin van de West-Duitse re
gering werd geëist een einde aan de
feitelijke afscheiding van het Saarge-
bied te maken.
Over het lot van het Saargebled kon
volgens Ollenhauer slechts een regering
voor geheel Duitsland beslissen. De
Bondsrepubliek zou de Saarlandse au
toriteiten evenmin kunnen erkennen als
partij by onderhandelingen als de Oost
Duitse autoriteiten, zo zei hij.
EEN EUROPESE VLAU
De raadgevende vergadering heeft,
nadat jarenlang zonder resultaat ge
streden is over de vraag, welke vlag bo
ven het verenigd Europa zal waaien,
thaas besloten een eigen vlag te gaan
voeren.
De politieke commissie heeft voorge
steld, onmiddellijk een Europese vlag
in gebruik te nemen, bestaande uit
een azuren veld met een kring van
vijftien gouden sterren.
In Straatsburg wenst men deze vlag
als vlag van de raadgevende vergade
ring reeds uit te hangen, voordat de
raad van ministers heeft kunnen be
slissen, of dit ontwerp inderdaad tot
Europese vlag zal worden gepromo
veerd. Men meent, dat hetzelfde em
bleem. maar dan in andere kleuren, zou
kunnen worden gebruikt voor de ove
rige bestaande of te vormen Europese
organen.
H.M. de Koningin heeft gistermid
dag op het Kerkplein te Arnhem, het
Nationale Oorlogsmonument, ver-
•aardigd door G. Jacobs van den
Hof. dat dc nagedachtenis eert van
alle geallieerde en Nederlandse
strijdkrachten, burgers en onder
grondse strijders uit de tweede
wereldoorlog, onthuld.
Na de plechtige onthulling legt
H.M. dc koningin een krans aan de
voet van het monument.
De Sovjet-Unie heeft in de afgelopen
weken proeven genomen met verschei
dene nieuwe typen atoombommen, al
dus heeft het Russische persbureau
„Tass" bekend gemaakt.
De proefnemingen werden geslaagd
genoemd. In een begeleidend commen
taar verklaarde Tass, dat de Sovjet-
Unie met het oog op haar veiligheid
genoodzaakt is atoomwapens te produ
ceren. omdat „tot op heden leidende
Amerikaanse kringen hebben geweigerd
Russische voorstellen voor verbod van
atoombommen te aanvaarden".
De Sovjet-Unie wenst strikie inter
nationale controle op atoomwapens, al
dus Tass. Inmiddels onderzoekt zij het
gebruik van atoomenergie voor indus
triële doeleinden.
LOONSVERHOGING VOOR KLEINE
FRANSE BEAMBTEN.
De Franse ministerraad heeft een de
creet goedgekeurd, waarbij de lonen
van de slechtst betaalde ambtenaren m
staatsdienst zullen worden verhoogd.
Ongeveer 300 000 kleine ambtenaren
zullen een loonsverhoging krijgen van
15 of tenminste 3000 francs per
maand
Dit besluit is door de socialistische
vakbond .Force Ouvrière" „belacheluk
en onaanvaardbaar" genoemd.
In een communiqué wordt gezegd, dat
geen loontrekker minder dan 27000
francs per maand dient te verdienen.
De. vakbond eiste een „voorlopige g-a-
tificatie" van 5000 francs maandelijks.
De RK. vakbond had eerder reeds
verklaard de verhoging onvoldoende te
vinden.
VN gaan Handvest herzien
De Algemene Vergadering der V.N. heeft gisteren ondanks Russisch protest.
besloten voorstellen v
mogelijke herziening v
landen stemden voor
stemming.
voorbereidende werkzaamheden met het oog op
i het Handvest in 1955 op haar agenda te plaatsen. 51
5 (het Sovjet- blok) tegen, één land onthield zich van
Ook Zuid-Afrikaanse
apartheidspolitiek op de
agenda
Malik. de Sovjet-afgevaardigde,
noemde herziening van het Handvest
„absoluut nutteloos, in het bijzonder ge
zien de huidige sfeer" Hij zei. dat de
Sovjet-Unie niet de door Foster Dulles
(Ver. Staten» naar voren gebrachte ar
gumenten kon aanvaarden. Hij beschul
digde de Ver Staten ervan „zijn duide
lijke politieke bedoelingen te verdoeze
len." Het belang van het vetorecht voor
de vijf permanente leden van de Veilig
heidsraad achtte Malik voor een ieder
duideigk.
Eveneens met 51 stemmen tegen vijf
bij één onthouding verwierp de vergade
ring bezwaren van de Sovjet-Unie te
gen opneming van een agendapunt
handelend over vermeende gevangen
houding van honderdduizenden Duitse.
Italiaanse en Japanse krijgsgevangenen
door de Sovjet-Unie.
Malik had voor de stemming ver
klaard, dat bespreking van deze kwestie
slechts was voorgesteld met „lasterlijke
bedoelingen." Iedereen wist. zo zei hij.
dat de Sovjet-Unie reeds lang geleden
de repatriëring van krUgsgvangenen had
voltooid.
Voorts heeft de A. V. een voorstel van
secretaris-generaal Hammarskjoeld
aanvaard om de huidige zitting op 8 De
cember a.s. te beëindigen.
De kwestie van Zuid-Afrika's apart
heidspolitiek is eveneens op de agenda
geplaatst.
Een protest tegen het opnemen van
dit onderwerp door de Zuidafrikaanse
afgevaardigde Jooste werd met 46 tegen
zeven stemmen by zeven onthoudingen
verworpen.
Tegen opneming stemden o.m. Frank
rijk, Engeland en België, Nederland ont
hield zich.
Jooste verklaarde, dat de VU. „van
strikt juridisch standpunt bezien" niet
de bevoegdheid hebben de kwestie te
behandelen.
wa ar en wanneer wordt
korea-conferentie gehouden?
De zestien verbonden landen met
troepen in Korea zyn gisteravond op
het hoofdkwartier van de V.N. bueen
geweest. Met algemene stemmen is be
sloten een tweede verzoek tot de com
munisten te richten om in te stemmen
met een tgd en een plaats voor de po
litieke conferentie over Korea.
Door d:t besluit hebben de verbonde
nen in feite de eis van de Chinese pre
mier dat India, Indonesië, Birma cn
Pakistan tot de conferentie worden toe
gelaten, verworpen
Op l September stelden de 16 landen
a!s plaat.» van bueenkomst San Fran
cisco. Genève of Honoloeloe voor en als
datum 15 October Voorts werd beslo
ten. dat de zestien landen zich zuilen
verzetten tegen elke Russische poging
nm het debat over de samenstelling van
de politieke conferentie te heropenen.
Men had reeds stappen in deze rich
ting van Wysjinsky verwacht, doch ceze
schünt af te wachten hoe de zaken zich
verder ontwikkelen.
