LEIDSCH
DAGBLAD
Conflict over loonsverhoging
92ste Jaargang
ZATERDAG 12 SEPTEMBER 1953
No. 28016
Directeur: J. W. Heany
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.— per kwartaal: f0.47 per week
Witte Singel 1, Leiden Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
WA
Duitslands
plaats
r ANNEER men zo eens ln de
vrienden- en kennissenkring het
oor te luisteren legt dan wel aan
peisonen van verschillende rang en
etind. godsdienstige en politieke over
timing of geestelijke eruditie hun me
ning vraagt over de uitslag der jongste
Westduitee verkiezingen, dan vallen in
dat oordeel twee hoofdstromingen te
onderkennen. Tot op zekere hoogte zijn
d;e beide stromingen weer tot één bed-
dine te herleiden Want met uitzonde
ling van de communisten, die in deze
uitspraak volkomen terecht geen
tnkel lichtpunt kunnen ontdekken, ver
heugt bijna iedereen zich over de con
sequenties van Adenauers succes. De
sociaal-democraten zouden vanzelfspre
kend heel wat liever hebben gezien, dat
hun aanvoerder Ollenauer er beter was
(fgetoomen. doch ook in deze kring is
de vreugde over het verlies der com
munisten relatief groter dan het leed
vezen over de winst der christen-demo
craten. wier democratische inslag toch
«Hijd ook in hun oog aanmerkelijk
poter is dan hetgeen de volgelingen
Moskou daaronder verstaan. En
eat zi) er zelf zo bekaaid zijn afgeko
men, hebben zij uitsluitend te wijten
aan het feit, dat zij met het linkeroog
ln hun propaganda nog altijd naar
Moskou hebben gelonkt
DC overgrote meerderheid van hen.
lie in mindere of meerdere mate
lot oordelen bevoegd mag worden
pracht, ziet in de éclatante overwin
ning der CDU. een ondubbelzinnige
uitspraak van het Duitse volk ten gun-
Adenauers politiek voor een
Westeuropese integratie.
Deze politiek vormt een noodzakelijke
itsteen in het streven naar de vesti-
c van een hechtere internationale
sa menwerking, zoals deze reeds uit
drukking heeft gevonden in de Nato.
Cr Kolen- en Staalgemeenschap, het
Atlantisch Pact en de thans binnen af-
tienbare tijd te verwachten Europese
Defensie Gemeenschap.
Weliswaar zullen nog vele moeilijk
heden moeten worden overwonnen al
vorens deze laatste geèffcctueerd ls.
maar de uitstag der Westduitse verkie-
vormt ongetwijfeld een belang-
tUe stap ln de goede richting.
Een reéel besef van de internationale
machtsverhoudingen en de bezinning op
Ce uiteindelijke communistische aspi-
maken het nu eenmaal volstrekt
noodzakelijk de krachten van wat men
ve rial met een groots en misschien aan
matigend woord als „de beschaafde we
reld" pleegt aan te duiden, saam te
bundelen. Volgens onze vaste overtui-
n», die niet de geringste behoefte
heeft aan het toespitsen van tegenstel-
Ln;en of verhoging der spanningen, is
een zaak van zelfbehoud, een
ka-fstie van „te zijn of niet te zijn"
-IT gesprekken in de laatste dagen
is ons niettemin gebleken, dat er
niet weinigen zijn al vormen zij
ook een minderheid dde zich welis-
nar enerzijds verheugen over de door
t* Duitse uitspraak verkregen versterk-
i Westelijke solidariteit, maar die zich
anderzijds bezorgd maken over de po-
velke Duitsland dientengevolge
lt de naaste toekomst in dat geheel
laat innemen.
Wij kunnen ons in die gedachten-
ling verplaatsen, al zijn wjj het er niet
mee eens.
Het kost ook óns moeite en geestelijke
«tlfoverwinning om ons zonder meer
aer te leggen bij de gedachte, dat dat-
*lïde Duitsland, dat de gehele wereld
•uttele jaren geleden zulk nameloos
ifd heeft berokkend, zó kort daarna
*wr een leidende rol gaat spelen ln
wereldpolitiek. Nochtans geloven wij.
ht het onverstandig is de overwegin-
ira van het nuchtere verstand te doen
ifrheersen door die van het senti
ent, waarop de minderheidsgroep
tLar oordeel voornamelijk baseert.
EN objectieve beschouwing van de
U huidige constllatie dwingt tot de
^overwinning van op-zich-zelf vol
komen begrijpelijke want mense
lijke cn dus subjectieve weer-
'Undn.
Niet de rol van Duitsland ls pri
mair in de hedendaagse politieke ont
wikkeling, maar de consolidatie van
de W'esteuropese cultuur cn samen-
levlng. Wat het zwaarst is, moet het
'Waarste wegen
Ook al valt het niet licht om te
'"teten
Koningin danste „In Holland staat
een huis"
Jongetje hoos haar tot vrouw!"
Jordaanwater kon vuur niet blussen
(Speciale berichtgeving)
Vurig en laaiend, ró was het enthousiasme bij het bezoek dat de Koningin
op de derde dag van haar verblijf te Amsterdam aan de Jordaan bracht!
Een bezoek, dat zijn hoogtepunt vond in een rondedansje „In Holland staat
een huis", dat Hare Majesteit met haar gevolg in het R.K. weeshuis „De
Oranjeboom", samen met de kinderen deed.
Het gebeurde op de binnenplaats van
dit oude weeshuis, waar drie turven ho
ge peuters bijeen waren bij het doen
van allerlei spelletjes. De Koningin
passeerde een oude kegelbaan, kwam
de binnenplaats op. waar aen non
harmonica speelde en de kinderen
volksdansjes cn kringspelletjes uitvoer
den.
En terwijl de Koningin en haar gevolg
het „In Holland staat een huis" meede
den. vatte een jongetje, die „een vrouw
moest kiezen," moed. Geheel onver
wachts stapte hij op Hare Majesteit toe!
„Zij", zei hij. terwijl hij zijn keuze op
de Koningin als van zelfsprekend be
paalde.
Hand in hand ging een glimlachende
vriendelijke Vorstin met het kind door
de kring, minutenlang daar op die oude
stenen binnenplaats. Na dit bezoek aan
het Weeshuis, waar Hare Majesteit bij
binnenkomst prachtige orchideën ont
ving. ging het naar het ..Koning Willem
tlT'-huis. eveneens ln de Jordaan.
Het was half vier, toen Hare Majesteit
daar binnentrad en met de op het orgel
gespeelde psalm „Dat -s Heren zegen op
daal" werd verwelkomd.
Deze psalm werd meegezongen door
vele oude stemmen Daarna ging de Ko
ningin door deze sociëteit voor ouden
van dagen van tafel tot tafel, waar men
bezig was met schaken of kaarten, cn de
vrouwen breiden of handwerkten.
Ongedwongen ging zij rond. overal
vragend, en thee drinkend met de oud
jes.
Plotseling stond éen van hen op ..Hoe
oud schat U mij?" vroeg de oude baas
Braak, de grapjas van het gezelschap
aan de Koningin
„Zeventig.- antwoordde zij.
„Neen. mis hoor. 81!" was de trotse
reactie.
De oudjes verhaalden, vertelden hon
derduit en steeds vonden zij een gedul
dig en gewillig Koninklijk oor
Van alle tot nu toe gemaakte rij
toeren is deze door de Jordaan wel de
motst enthousiaste ontvangene ge
weest! Alle Jordaners waren uitgelo
pen langs de smalle straatjes en
grachtjes van hun stadsdeel om de
vorstin te bejubelen.
Zo zelfs dat op verschillende plaatsen
bij het passeren van de zwarte. Ko
ninklijke auto het gedrang dermate
groot werd. dat enige tientallen hun
vurig enthousiasme getemperd zagen
door een nat pak. doordat zij door de
opdringende menigte in de gracht ge
duwd werden!
's-Avonds ontving Hare Majesteit ten
Paleize een groot aantal Amsterdamse
notabelen.
De jongens, uit het R.K. Jongens- echt Hollandse spelletjes voor het I dame kiezen, cn deze jongeman be-
weeshuis d'Oranjeboom aan de Lau-1 hoge bezoek. i wees hoge aspiraties tv hebben,
riergracht te Amsterdam, speelden. Ook ..hl Holland staat een huis" want als dame koos hij H. Af. de
toen Hi M. de Koningin V rijdagmid- stond op het programma. De heer. Koningin
dag deze instelling bezocht, enige j die in het ..huis" woonde, moest een H. M. in de kring.
LEEl'W DOODDE
LEERLING-TEMSTER
jDe 25-jarige mevrouw Elsa Bronk-
is gisteravond in Kaapstad, door
«uwen verscheurd toen zij een kooi
"n circus betrad om haar eerste les
ieeuwentemster te ontvangen,
•ouwelijks was zij de kooi binnen of
leeuw besprong haar en wierp haar
de grond. Dadelijk daarop wierp
ook een tweede leeuw op haar. De
■impieur schoot zijn pistool af en dreef
leeuwen terug, maar kon het leven
ir. mevr Bronkhorst. die moeder was
een kind van anderhalf jaar. niet
redden. (United Press).
Weinig verandering in
temperatuur
Het KNMI. deelt mede:
Het grootste deel van Europa is thans
overstroomd door vrij koude lucht, af
komstig van hoge breedten In Italië
ging het verdringen van de warmte ge
paard met onweersbuien en zware re
genval. In het Noorden van Noorwegen,
waar lucht direct van de Poolstreken
binnenstroonxlo. kemt in de nacht
lichte vorst voor. Dc koude lucht, die
ln de richting van ons land stroomt,
wondt bij zijn tocht over het nog war
me Noordzeewater belangrijk ver
warmd De temperatuur is echter over
dag toch beneden de normale waarde
voor de tpd van het jaar en daar zal
he>t komende weekeinde maar weinig
verandering in komen. Wel neemt de
wand geleidelijk af en er zal morgen
ook iets meer zonneschijn zijn dan van
daag. De kans op buien is gering,
vooral voor het Zuiden van het land
WEERBERICHT
Afnemende wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Wisselend bewolkt met enkele ver
spreide buien, hoofdzakelijk in de Noor
delijke helft van het land Weinig ter-
ar.öering in temperatuur Aanvankelijk
langs dc kust nog krachtige, overigens
matige Noord-Westelijke wind.
iOpgemaakt te 10 uur).
13 SEPTEMBER.
Zon op- 6 11 uur. onder 19 00 uur
Maan op: 12 05 uur. onder: 20.08 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5 50 en
18.08 uur. (14/9 te 6.22 en 18.39 uur).
Vrijdagmorgen liccft H. M. de Ko
ningin een bezoek gebracht aan het
opleidingsinstituut voor blindenge
leidehonden aan dc Middenweg te
Amsterdam.
H. M. maakt kennis met de blinde
instructeur.
Weerrapporten
Van hedenmorgen 7 uur)
Meningsverschil in Stichting van de Arbeid
Compromis lijkt niet tiitgesloten
4, 6 of 8 Va procent?
(Van onze parlementaire redacteur)
In verband met de gevolgen van de
as. huurverhoging ls sinds enige tijd in
de Stichting van de Arbeid overleg
gaande over de vraag tot welke hoogte 1
deze gevolgen in de loonsector dienen
te worden opgevangen.
Het overleg in de Stichting van-de
Arbeid pleegt in vertrouwelijke sfeer
plfiats te hebben. Immers in een college,
waar het er om gaat over netelige kwes
ties. zoals loonronden nu een maal zijn.
tot een compromis te geraken, komen
uiteraard uiteenlopende gezichtspunten
1 discussie.
Ieder der partijen zoekt in de voor
haar meest gunstige onderhandelings
positie te komen.
Dat gebeurt ook in de Stichting van
de Arbeid en het is een van de meest
verheugende na-oorlogse zaken dat par
tijen in de besloten sfeer van de Stich
ting van de Arbeid een gemeenschap
pelijke basis hebben kunnen vinden voor
redelijk overleg.
Zodra echter een instituut als de
Stichting van de Arbeid het karakter
zou krijgen van een soort varkensmarkt,
waar men 111 openbare discussie, met
handslag, tot een vergelijk poogt te ko
en. is het gevaar van conflict en breuk
inzienliik groter geworden.
Die kant schijnt het uit te gaan. nu
over de opzichzelf zeker niet onrust
barende meningsverschillen het een en
ander tot de buitenwacht is doorgedron
gen
De Stichting van de Arbeid dreigt op
deze wjjze in een glazen huis verzeild
te raken.
Dc verschillen waar het over gaat zijn
te herleiden tot een verschil in waar
dering cn becijferingen.
Van werknemerszijde is men daarbij
tot de slotsom gekomen, dat de nieuwe
loonronde die een „all-in'-loonronde
moet worden, dus inclusief met op-
N'u speelt in dit percentage van 6 ook
de psychologie een rol. in de overwe
gingen. waar men tot nog toe steeds
de loonronden heeft beperkt tot 5 T.
liet is Wellicht daaruit te verklaren,
dat van werkgeverszijde met een per
centage van 4 voor de dag werd ge-
Daartegenover is nu van werknemers
zijde een nieuw percentage voor een
loonronde gesteld, waarin ook de clas
sificatie verschillen in de lonen wer
den begrepen, n.l. 8'i '~t.
Op dit punt nu zijn de onderhande
lingen vastgelopen, echter niet zo dat
zij moesten worden afgebroken.
Op 18 September zal het beraad in de
Stichting van de Arbeid worden voort
gezet.
Intussen hebben op instigatie van dr
I Drees de hoogleraren Posthuma en
Smeets gisteren in de vergadering van
de Stichting van de Arbeid college ge-
j eeven over de economische aspecten van
het complex vragen, waaromtrent werk
gevers en werknemers in het sociale
vlak tot een conclusie moeten komen.
Zoals de zaken nu liggen, bestaan er
tussen de opvattingen van werknemers
en werkgevers een vrij brede klóof.
In bevoegde kringen is men echter de
1 verwachting toegedaan, dat deze kloof
alsnog overbrugd zal worden.
De percentages, welke hierboven zijn
aangegeven, moeten zeker niet absoluut
worden beschouwd Een leder, die wel
'eens in onderhandelingen heeft gezeten,
w-eet welke waarde aan cijfers in dit
I stadium moet worden toegekend.
Bedenkelijk wordt het echter wanneer
de tactische posities in de publieke dis-
jciissie worden gebracht Daarmede be
lwijst men de sociale vrede in Neder-
lland bepaald geen dienst.
De aanslag op de
Marokkaanse Sultan
AMATEUR-FOTOGRAAF MAAKTE
ER EEN FILM VAN!
Zoals wij gisteren nog ln een deel van
de oplage konden melden, heeft
een automobilist gistermiddag getracht
de sultan van Marokko te doden door
deze met zijn auto omver te rüden. De
sultan, die te paard op weg was naai
de moskee, werd bij de botsing ten val
gebracht, doch hij bleef ongedeerd. Dc
dader is ter plaatse door de lijfwacht
doodgeschoten.
Er ontstond paniek onder de toe
schouwers. doch de sultan zelf bleef
kalm en zette, zonder naar de aanslag-
pleger om te kijken, te voet de tocht
naar de moskee voort.
Uit het politle-onderzoek is gebleken,
dat de pleger van de aanslag, tevens
eigenaar van de auto. een 28-jarige
huisschilder uit Rabat is.
Op het ogenblik, dat de dader, ge
zeten in een oude ..Ford poogde de
nieuw gekozen sultan van Marokko te
vermoorden door zijn auto m volle vaart
op het paard, waarop de sultan was
gezeten, te laten inrijden, was een
andere Marokkaan juist bezig een film
toestel te beproeven, hetgeen hu deed
door het maken van opnamen van de
stoet van de sultan, die op weg was
naar de moskee
De film is Vrijdagavond voor politie
leiders en leden van het gerecht afge
draaid Zij geeft het verloop van de
mislukte aanslag volledig weer.
PRINS VLIEGT ZÉLF.
Naar wij vernemen zal Prins
Bernhard die gelijk gemeld
15 September as naar Tanzanj.ka
hoopt te vertrekken cm deel te ne
men aan enkele jachtpartijen. de
tocht ln zijn eigen Dakota maken
HU zal he'. vliegtuig zelf besturen
Oud-Leiden
s iSst
Helsinki geh. bew.
Stockholm zwaar bew.
Oslo geh. bew-.
Kopenhagei regenbul
Amsterdam licht bew'.
Edinburgh licht bew
Londen motregen
Luxemburg geh bew.
ParUs geh. bew.
Bordeaux onbewolkt
GTenoblc onbewolkt
Nice onbewolkt
Oenève zwaar bew.
ZUrlch zwaar bew.
Locarno onbewolkt
Berlijn motregen
Frankfort regen
MUnchen
ir bew.
windstil 21 0
windstil 15 0
wil» 8
windstil 14 3 1
Iim»i heM->at uit 12 paglm
en een Bijvoegsel.
Behalve dc costumes ran de voetgangers op dit
plaatje, is er ogenschijnlijk in dit beeld van de
Steenstraat niet zo heel veel veranderd. Het do
minerende pand aan dc linkerzijde herbergde een
vijftig jaar geleden liet Hotel ..Du Nord"; latei
was er de drukkerij ..Futura" in gevestigd, toen
cafc-restaurant C Unionannex muziek- cn to
neelzaal. waar tal van verenigingen naar uitvoe
ringen gaven en tenslotte bieden in het huidige
Lido-theater filmsterren uit alle oorden van dc
wereld andere vormen van amusement. Het aan
grenzende ..Hotel Rijnland" heeft ook inmiddels
opgehouden te bestaan.
