LEIDSCH DAGBLAD Buitenlandse reacties op Duitse verkiezingen 92ste Jaargang DINSDAG 8 SEPTEMBER 19S3 No. 28012 pirecteur: 3. W. Henny Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f6.— per kwartaal; f0.47 per week Witte Singel 1, Lelden - Giro No. 67055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Winst voor Westerse Wereld DAT de Chr. Democratische Unie onder leiding van bondskanselier dr Adenauer bij de recente verkie- ilngen voor het Westduitse parlement v.nst zou behalen werd door weinigen betwijfeld. Dat die winst aanzienlijk zou zijn. «rd door zeer velen, ook buiten de Westduitse Republiek, van ganser harte tehoopt. Dat zU zó groot zou wezen, als ze u,-eindelijk gebleken ls te zijn, had niemand ook dr Adenauer niet durven dromen. Wat in deze verkiezingsuitslag even- ge! het meest verheugend is, is niet tireer de winst, welke de C.D.U. als pc'.iueke partij behaalde. Wij. hier in Nederland, hebben zo langzamerhand wel afgeleerd om ons b:| te maken over verkiezingswinsten i de grote politieke partijen, omdat bij herhaling is gebleken, dat zulks slechts leidde tot versterking van het pint)politieke apparaat en van de po- der daaraan verwante vakbewe- waaraan het nationale belang taak ondergeschikt wordt gemaakt I D E winst der Duitse Christen-demo craten heeft evenwel een veel wij- I derc betekenis. Zij houdt in de al lereerste plaats in een ondubbelzinnige Ifcedfceuring door het Duitse kiezers- I corps van de door dr Adenauer nage- I itreeflde politiek der Westeuropese in- Itecra-tie. Onze correspondent te Bonn if reeds gisteren een aantal alleszins aannemelijke verklaringen van het deze omvang ongedachte succes r.a de grijze bondskanselier. Het leert |r. verder, dat de vrije Duitser-anno- ll«53 niet de knallende zweep van het I nIon a al -socialisme behoeft om zich Ipil tegen het communisme te verkla- Irtn En het levert voorts het verbiy- lier.de bewijs, dat hij evenmin terug- verlangt naar dc zegeningen van het r-régime, dat Duitsland tot aan de van de afgrond bracht. J De uitspraak van Zondag jl. vormt |b'vendien de bevestiging van de julst- 1 van de politiek der Westelijke c mogendheden, die dc Bondsrepu- Ib'iek de kans boden in haar midden |i<derom een eervolle plaats in te ne en en zich niet als na 1918 lie- i. verleiden tot rancune-maatregelen, Irelke een Hitler gelegenheid gaven de I nmpzalige leiding te nemen In een lLfc-of-mets-politiek. 1 De Duitse sociaal-democraten onder i'/iing van Ollenauer ofschoon zij Ln numerieke zetelwinst boekten loeten zich wel de haren uit het hoofd 'rekkendat zij de polltiek-strategische Ibunder begingen op twee gedachten te ■baken en zich onvoldoende distan- ■«erden van de communisten voor wier gefluit zij weigerden de oren te Hiaten. Een Italiaans woordvoerder noemde s uitslag „een triomf voor het Wes- dat is het, in alle opzichten. A~ FGEZIEN van de Sovjet-Unie, voor wie het resultaat dezer ver- kiezingen niet anders dan een ■neots échec kam worden genoemd, is |f"ankri)k het enige land, waar deze met gemengde gevoelens zal 1 ontvangen. Enerzijds kan men Jecch te Parijs niet anders dan over ■nrüeugen. dat deze belangrijke stap op lit «eg naar een Westeuropese één- j werd gezet waarvoor de e deelneming nu eenmaal een -erkende essentiële voorwaarde it maar anderzijds kan het de ■tai d'Orsay onmogelijk welgevallig k. dat het belang van Dultslands rol |l*:aoor opnieuw wordt geaccentueerd. Gallische wantrouwen ten aan- iwn de Duitse politieke en voor- ]i militaire herrijzenis is even be- faelijk als gemotiveerd. 111311 de trieste waarheid is, dat Tnnkrijk als overwinnaar in de jong- "ereldoorlog door zijn hopeloze ln- f 'i.'ke verdeeldheid zich minder de J ten nutte heeft gemaakt om zich leidende plaats in de rij der West- -"epese mogendheden te verwerven 'n het overwonnen en in nauwelijks PWere mate verminkte Duitsland. Ihinkrijk zou zichzelf èn de Euro- taak geen betere dienst kunnen |'r.*n dan door zijn volkswil even J-^ijk tot uitdrukking te brengen J- de Westduitse Bondsrepubliek dat flisteren deed. ♦a bekende zegswijze verkondigt, tik land de regering krijgt die het Dr Adenauer: „Europese vereniging wordt nu werkelij kheid" Met fakkels en het „Deutschland über alles" begroetten tienduizend Inwoners van Bonn gisteravond op het hel verlichte marktplein dr Adenauer, die Zondag met zeer grote meerderheid tot afgevaardigde voor de kieskring Bonn werd gekozen. Dr Adenauer verklaarde In een toespraak tot de menigte dat de Duitse verkiezing een beslissende dag voor Europa was geweest en dat men er vanaf thans van verzekerd kon zijn, dat de Europese vereniging werkelijkheid zou worden. Dr Adenauer zeide verder, dat in het vervolg niet meer van de hereniging van Duitsland diende te worden gesproken, doch van „de bevrijding der Oostelijke Duitse gebieden". de communistische wereld komt bit tere critiek op de uitslag en op de wijze, waarop de verkiezingscampagne ls geleid. Dr Adenauer heeft voor een eivolle persconferentie zijn mening over de ver kiezing gegeven. Zij was een bewijs ge weest voor de democratische geest, die over het Duitse volk was vaardig gewor den Zij had volgens hem ook bewezen en wel door de stemmen der vluchtelin gen, hoezeer zijn politiek van kracht kon steunen op de instemming ook van het Oostduitse volk. Voorts sprak dr Ade nauer de mening uit. dat zijn overwin ning van grote invloed zal zijn op de verdere besprekingen met de landen der Europese gemeenschap. „Dit zal de Europese gedachte nieuwe kracht ge ven", zo zeide hij. Had Ollenhauer beweerd, dat ondanks alles de sociaal-democratie zich goed had weten staande te houden, dr Ade nauer betoogde, dat hij zijn winst toch ook voor een grootdeel van de socialis ten had weggekaapt. Dat bleek wel uit de bijna revolutionnaire winsten, die zijn partij in Muenchen, Frankfort. Ham burg, Duisburg en andere traditioneel socialistische steden had behaald. GEMEENSCHAPPELIJKE BUI TENLANDSE POLITIEK. De kanselier sprak zich opnieuw uit voor een gemeenschappelijke buiten landse politiek van regering en oppositie, die in de voorgaande jaren nooit bereikt kon worden. Als overwinnaar eiste hU daarbij uiteraard van de overwonnene, dat deze zijn eisen zou matigen. Het zou van dc buitenlandse politiek der sociaal democraten afhangen of een nieuwe poging tot contact succes zou kunnen hebben, zo zeide Adenauer. Zijn tegen stander had echter voordien reeds ver klaard. dat hij in het resultaat der stem ming geenszins aanleiding zag om van zijn politiek van „Duitse eenheid voorop" af te wijken. Van deze kant werd dus nog geen perspectief geopend. Wel dient echter opgemerkt te worden, dat de ver- dragsgezinde vleugel in de S P D. zich weer begint te roeren. In Bremen hoorde men de socialistische burgemeester Kai ser pleiten voor een sterkere deelneming der oppositie aan het bepalen van de politieke lijn Hij zag kennelijk moeeliik- heden daartoe opdagen „nu het ED.G- verdrag in Duitsland is beveiligd". Adenauer deelde mede. dat Donderdag het bestuur van zijn party te Bonn zich op het verdere beleid zou beraden. Voor dien wilde hij niets zeggen over de te vormen nieuwe regeringscoalitie. BUITENLANDSE STEMMEN In vrijwel alle Westelijke hoofdsteden wordt de overwinning van Adenauer gezien als een overwinning voor de democratie, de Europese eenheid en de Westelijke verdediging. Maar Weerrapporten Van hedenmorgen 7 uur). Washington: Het Amerikaanse mi nisterie van Buitenlandse Zaken ver klaarde. dat het de verkiezingsuitslag ziet als een „overweldigende goedkeu ring" van Adenauers anti-communisti sche, pro-Westelyke buitenlandse poli tiek. Parijs: De voorzitter van de Volks republikeinen in de Franse nationale vergadering. Lecourt, beschreef dr Ade nauers overwinning als „een triomf voor de Europese zaak en een volledige neder laag voor de communisten en Neo- Nazis". Ook de voorzitter der radicalen, Roche, juichte de overwinning toe en zei, dat deze overwinning „ons dient aan te sporen tot het zoeken van nauwere samenwerking". De Franse socialistische party was van mening, dat Adenauer zyn overwinning grotendeels te danken heeft aan de onofficiële „en open steun" der Westelyke mogendheden en aan de onverminderde steun van de kerk en de grote zakenlieden. Londen: In diplomatieke kringen ver klaarde men, dat de verkiezingsuitslag de positie van de Westeiyken bij onder handelingen van „de Grote Vier" aan zienlijk zal versterken. In deze kringen was men ook zeer verheugd over de volkomen nederlaag van de extremisti sche partijen en van de andere splin terpartijen. Rome: Italiaanse waarnemers legdca de nadruk op de volkomen nederlaag van de communisten en Neo-Nazis, en zeiden, dat de uitslag een duideiyke overwinning van de democratie is. Berlijn: Volgens het Oost-Duitse pers bureau A.D.N. heeft de uitslag der ver kiezingen „een voor VVest-Duitsland gevaarlyke toestand geschapen". Praag: Radio-Praag heeft Maandag avond om 19 uur voor de eerste maal enkele uitslagen van de Westduitse kiezingen omgeroepen, waarbij 1 verklaard, dat de cyfers niet officieel waren. Het radio-station legde er de nadruk op, dat „dank zij het verkie zingssysteem en de terreur van Ade nauers regering de communistische par ty. hoewel zy 600.000 stemmen heeft behaald, geen enkele zetel heeft gekre gen, terwyi de Centrumpartij, die drie maal zo weinig stemmen behaalde, vier zetels zal verkrygen". Boedapest: Radio-Boedapest verklaar de, dat de nederlaag der Duitse com munisten te wyten was aan „de terreur van de Westduitse regering en de druk der Westelyke bezettende mogendhe den". Het legde er de nadruk op, dat de Sovjet-Unie en de communistische landen in Oost-Europa voort zullen gaan met „het verlenen van steun aan de aanhangers van het vredesblok in Duitsland". Ottawa: In Canadese politieke krin gen wordt de verkiezingsuitslag be schouwd als een nieuwe stap vooruit op de weg naar een Verenigd Europa. te gaan met de politiek, die hy tot nu toe heeft gevoerd". „Er is geen twyfel aan. dat Adenauer in de volgende vier jaar zijn werk zal voortzetten om de Europese gemeenschap te verwezenlij ken", aldus het blad. Kopenhagen: De Deense premier Enkson, verklaarde dat de verkiezings uitslag em grote en pynlijke neder laag voor de Deense minderheid in het Zuiden van Sleeswijk-Holstein, die haar enige vertegenwoordiger in Bonn heeft verloren. Dit was echter te begrij- p?n. daar de verkiezingen werden be heerst door buitenlandse vraagstukken, die een geheel deel van de wereld be treffen, zo voegde de minister hier aan toe. Moskou: Het Sovjet-Russische radio station Tass heeft ln zijn eerste com mentaar over de Westduitse verkiezin gen gezegd, dat zy „zyn gehouden in een sfeer van terreur, die was georgani seerd door de partijgenoten van Ade nauer". .De resultaten zijn beïnvloed door een bedrieglijk verkiezingssysteem, waarbij de partyen die minder dan vyf procent van het totaal aantal stemmen krygen, het recht van vertegenwoordiging ln de Bondsdag kan worden ontnomen. Zo doende kregen de communisten met 600 000 stemmen geen enkele zetel, ter- wyl de katholieke ..Centrum"-partij. die nog niet het derde van dat aantal stemmen heeft behaald over drie zetels de beschikking zal krygen". aldus het Soviet-Russische radiostation (De over eenkomst met de uitlatingen van Radio T. ten deze is opvallend! - Red LD). Wat Parijs en Brussel er van zeggen 5* ë3 F1 KRIJGSGEVANGENEN IN KOREA l^neraal-majoor Blackshear Bryan, 3 van de VH.-commissie by de ;'ane wapenstilstandscommissie in •E heeft de Noordeiyken meege- dat het opperbevel der V.N. ge- is om de krygsgevangenen, die niet r41 huis terug willen, over te brengen kampen ln gedemilitariseerde ■gevangenen zullen worden bewaakt Ij Indische troepen totdat over hun F»ost is beslist. Helsinki Stockholm Oslo Kopenhagen Amsterd Edlnbur Londen Luxemburg ParUs iordeaux Grenoble Nice Genève Zürlch Locarno Beriyn Frankfort MUnchen InnsbrUck windstil 21 0 w 2 23 0 onbewolkt windstil 24 O onbewolkt no 4 23 0 onbewolkt windstil 27 O onbewolkt windstil 34 O mist windstil 27 0 onbewolkt windstil 26 0 nevel windstil 25 0 onbewolkt windstil 23 0 licht bew. o 1 18 0 onbewolkt www 1 20 O onbewolkt no 2 23 O onbewoltt windstil 19 0 onbewolkt windstil 19 O onbewolkt windstil 23 0 half bew. nno 4 30 O Belgrado: Het orgaan van de Zuid- Slavische communistische party „Bor- da" schryft dat Adenauers overwinning waardoor de Saar-kwestie een hem in staat stelt „onbelemmerd voort i zingsstunt had kunnen worden. Nieuw verlies voor Frankrijks nationaal prestige (Telefonisch van onze ParUse correspondent) Dc reacties in Parijs met betrekking op de triomf van kanselier Adenauer, die ook hier niemand zo overweldi gend had verwacht, zyn niet gemak kelijk onder een gemeenschappelijke noemer te brengen. De Fransen, die hun ziel aan de Euro pese gedachte hebben verpand en die. zoals men weet, in de huidige regering weinig tairyk en overtuigend vertegen woordigd zyn. verheugen zich uiteraard over het feit, dat tenminste in Duits land, in tegenstelling met Italië, waar de Gasperi werd weggestuurd, en met Frankrijk, waar Schuman aan de dyk is gezet, de pionier van het Verenigd Eu ropa veiliger dan ooit tevoren in het za del is gezeten. ADENAUER SPEELT EERSTE VIOOL. Maar een Fransman moet toch wel heel sterk dc Europese idee zijn gedaan om in dit geval zijn voldoe ning niet te laten temperen door de omstandigheid dat het nu ongetwij feld een Duitser en geen Fransman zal zyn. die met dc titel van eerste Europeaan het oude werelddeel gaan organiseren. Op het gebied van de concrete poli tiek cp kortere termyn verwacht men hier dat opnieuw de Saar-kwestie aan de orde zal worden gesteld. Voor het eerst sinds de oorlog kan men nu bovendien enige hoop koesteren op een redelijke oplossing, omdat Ade nauer vryer m zyn bewegingen, want minder gebonden aan de ultra-nationa listische groepen, waarop zyn coalitie vroeger steunde, zich nu waarschynlyk vat consequenter en doelbewuster in zyn Saar-pohUek zal kunnen tonen. In dat verband is het Parys evenmin ontgaan dat de 77-jarige kanselier, voor wiens persoonlykheid men ook hier een duidelijke eerbied moeilyk onderdruk ken kan. in zyn jongste campagne de laatste zes weken alles vermeden heeft - 'erkle- WEERBERICHT Lagere temperaturen De Bilt verwacht tot morgenavond: Koude nacht met plaatselyk vorming van mist Morgen overdag van het Noord-Wésten uit binnendryvende wol kenvelden, maar overwegend droog weer. Over het algemeen lagere maxi mumtemperaturen. Zwakke tot matige wind uit Westelyke richtingen. (Opgemaakt te 10 uur). 9 SEPTEMBER. Zon op: 6.04 uur; onder: 19.10 uur. Maan op: 7 23 uur; onder: 19 01 uur. Hoogwater te KatwUk te 3 56 en 16.16 uur. In liet kader van de die te, klossen te laten demonstreren. feesten, uw n Bailleul worden gegeven naar aan- kozen hiervoor de oudste en de die zich niet leiding van het honderdjarig bestaan van het ..Comité Flamand dc France" is een tentoonstelling van kantwerk ingericht. jongste Franfaisc. kantklossen ophoudt. Hier ziet U licn tijdens een demonstratie: Mevr. Octavie Suffys-Delmotte (90 jaar) De organisatoren hebben het idee uit Meieren en de ktcme Renéc Dit nummer bestaat alt acht pagina' •a. I gehad cén dag per week het kant-1 Minne uit Bailleul (6 jaar). Hy heeft zich niet in beloften tegen over uiterst rechts vastgelegd en ook daardoor zijn handen vrij gehouden om, zo merkt men hier in officiële kringen op. samen met Frankrijk de basis voor de Europese eenheid te gaan leggen. De moeilykheid blijft uiteraard de po sitie van de Franse regering zelf. waar in de Europeanen voor het moment, zo als gezegd, niet veel meer te zeggen hebben. Op den duur zal Amerika zeker tast bare resultaten van de zege van Ade nauer. die bovendien de Duitse commu nisten vrijwel heeft verpulverd, wensen te zien, en daardoor aansturen op een scherper beleid in Europese richting. Het wordt dan uiteraard de vraag of het zittende kabinet-Laniel of een re gering van overeenkomstige samenstel ling als partner van Duitsland daartoe ln staat zal blyken. Ook het Europese leger zal dan on- cetwyfeld een punt van actuele poli tiek gaan vormen, en uit die hoek be zien kan men nu al wel voorspellen dat Adenauers overwinning indirect ook op de binnenlandse politiek van Frankryk nog een grote invloed zal doen gelden. Samenvattend valt van Parijs dus op te merken, dat Europa Zondag mo- gelyk een beslissende zege heeft be haald. doch dat de consolidering var die zege in Frankrijk niet zonder gro te moeilijkheden en spanningen er w aarsehijnlyk met een nieuw verlies van nationaal prestige gepaard zal moeten gaan. Belgische C.V.P. door de uitslag gesterkt (Telefonisch van onze Brusselse correspondent) De overwinning van kanselier Ade nauer is gisteren al onmiddellijk eer onderwerp van conversatie en var polemiek in het kader van de Belgi sche binnenlandse party-politiek ge worden. De overwinning heeft vele party leiders van de C.V.P., de katholieke meerderheidsparty, een hart onder dc riem gestoken. Tot nu toe overwoog de indruk dat de C VP. in geen geval nog de volstrekte meerderheid zou kunnen behalen zoals Juni 1950, zy het dan dat deze vol- sterktc meerderheid beperkt was tot ier zetels ln de Tweede Kamer. TWEEERLEI CONCLUSIES De conclusie van de politieke waar nemers van het regeringskamp is twee erlei Ten eerste: de socialisten verliezen overal in Europa veld Dc politieke di recteur van de socialistische „Peuple", het Kamerlid Victor Larock, erkende gisteren ln een zeer genuanceerd com mentaar. dat de Duitse socialisten tal- ryke tactische fouten hebben begaan. De socialisten verliezen veld. omdat zij op het gebied van de Europese samenwer king een vry negatieve houding hebben aangenomen. Ten tweede: het is volkomen nutte loos nog veel aandacht te schenken aan de mogeiyke splinter-partyen, welke tegen de aanstaande Belgische verkie zingen, in Februari of Mei 1954. op het politieke forum zouden kunnen verschij nen Sinds 1950 heeft geen enkele Vlaamse extremistische groep een ern- tige party-organisatie opgebouwd Ook ln de kringen der ontevreden midden standers kon geen ernstige organisatie tot stand komen. Het failliet van de neo-fascistische groepen, die ondanks hun lawaai uit de 38 000 000 Duitse kiezers geen één afge vaardigde naar de Bundestag konden zenden, spreekt boekdelen De conclusie voor België ls dat er geen politieke concessies gedaan dienen te worden aan de Vlaamse neo-nazisten, die waarschynlyk hier en daar lysten zullen presenteren. Op een meer algemeen plan ziet men in Adenauer's overwinning de bevestiging dat de meeste Europese volkeren een resolute, maar geleide lijke en ernstige Europese integratie politiek wensen. Adenauer' Een voor de zomer ongebruikelijk uitgedoste stoet van 30 mannequins trok Maandag door de hoofdstad; dc dertig dames, gekleed in kost baar bont wandelden nl. 3*/2 km door de slad. op deze stralende najaarsdag. Deze ..Bontparade" betekende het eerste optreden naar buiten van de op 1 Juli jl. opgerichte Bontstichting, het overkoepelend orgaan, waarin bijna het gehele bontvak is verenigd. De stichting hoopt bij het publiek meer belang stelling voor bontklcding op te wekken met het oog op de komende •inter. De kostbare parade in de Kalver- siraat. Op de achtergrond de Munt toren. HARDER, WERKEN VOOR EXPORT! Op het jaarlykse congres van Britse •akverenigingen op het eiland Man heeft het socialistische parlementslid O'Brien, de voorzitter voor dit jaar. de arbeiders aangespoord harder te wer ken om het hoofd te kunnen bieden aan de toenemende concurrentie van het buitenland op de exportmarkt. Aan het congres nemen duizend ver tegenwoordigers van ruim acht mil- Uoen arbeiders deel. Uit betrouwbare bron te Parys ls ver nomen. dat Frankryk aan de Verenigde Staten een extra-hulp van ongeveer 200 millioen dollar heeft gevraagd voor In- do-China. Deze extra-hulp zou zyn bedoeld voor het opvoeren van het tempo by het oe fenen en uitrusten van plaatselyke In do-Chinese strydkraohten aan de voor avond van het verwachte herfst-offen- slef der Vietmlnhtroepen. aldus ver klaarden regeringsfunctionarissen te Pa rys. Het Amerikaanse congres heeft Frankryk reeds 400 millioen dollar toe gewezen voor 1953-54. Aan de Amerikaanse ex-minister van buitenlandse zaken Dean Acheson zal op 1 October de „Woodrow Wilson"-be- loning worden uitgereikt wegens zyn bijzondere diensten. De „Woodrow Wil- son"-sttchting werd in 1922 opgericht met bydragen van ruim 200 000 perso nen. ter herinnering aan president Wil son. De beloning wordt toegekend aan personen, die zich byzonder verdienste- lyk hebben gemaakt voor „de zaak van de vrye gedachte het publiek welzyn en vrede door rechtvaardigheid" De vice-president van de Europese Kolen- en Staalgemeenschap (KSG>, Franz Et zei. heeft verklaard, dat nog voor het einde van dit jaar een langlo pende Amerikaanse lening voor de KSG te verwachten is. De lening zou een half milliard dollar belopen en zou on der zeer gunstige voorwaarden verleend worden. ning is tevens de overwinning van de ideeën, welke door De Gasperi. Bi- dault en Van Zeeland werden verde digd. In de kringen van de Belgische op positie schreef men de overwinning van de C.D.U. voornamelijk toe aan het grote onbetwistbare gezag van de kan selier. Zonder deze zou de C.D.U. waar schynlyk een nederlaag hebben geleden. De overwinning van Adenauer is, vol gens de Belgische socialisten, overigens niet zonder gevaren, want thans zal Frankryk nog minder E D G-gezind zyn dan het vóór de Duitse verkiezingen ongelukkigerwys al was. De Franse vrees: een nieuw Europa onder Duitse hegemonie en de reac ties hierop, die dc aanstaande maan den hieruit zullen toortvloeien, is de grote onbekende van de Europese po litiek van morgen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1953 | | pagina 1