LEIDSCH
DAGBLAD
92ste Jaargang
WOENSDAG 19 AUGUSTUS 1953
No. 27995
Directeur: J. W. Hermjr DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltu Slusel l. Leiden Giro No. 57055
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer (6.per kwartaal; f 0,47 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Amerika richt meer
aandacht op Azië
Toen in Amerika de republikeinen
aan het roer kwamen, werd direct voor
speld dat nu meer aandacht zou wor-
aL 'geschonken aan Azie en minder
aan Europa. Deze voorspelling is uitge
komen. eclet op Eisenhower's Jongste
verdelingsplan voor hulp aan het bui-
tfDoch niet aangegeven wordt, hoe in
Azie die hulp zal worden verdeeld. Is
zü bestemd voor Indo-China? Het is
weinig waarschijnlijk, daar in Amerika
in grote kring het oordeel immers luidt,
dal Frankrijk door 'n te star vasthouden
aan oude koloniale beginselen Ame
rika heeft daarvoor totaal geen waarde-
nng vóór het grootste deel zelf
schuldig staat aan de gang van zaken
daar Of daaraan is toe te schrijven,
dat Parijs thans een mildere houding
caat aannemen en volledige zelfstandig
heid wil geven aan de drie staten van
Indo-China. mits slechts een band blijft
bestaan met het moederland. In casu
Frankriik? Inderdaad, gelet op de zelf-
{•andigiieldsstromlngen in Azie komt
Frankrijk rijkelijk laat.
Is het dan Formosa, dat zal profiteren
van de meerdere Amerikaanse hulp?
He' zou heus niet zo mal zijn. daaraan
te geloven, ook al doet men goed be
richten over geheime verdragen tussen
Amerika cn Tsjang kai sjek met een
korreltje zout te nemen. In ieder geval.
Washington toont grote belangstelling
behouden te hebben voor de Chinese
generalissimus. Waarmede in overeen
stemming is de besliste weigering van
Amerika toe te stemmen in een toela
ting van rood-China in de V.N. Wel op
bijzonder scherpe en felle wijze blijft
Washington zich daartegen verzetten,
alle Engelse aandrang in deze ten spijt.
Trouwens. Taft's opvolger als leider der
republikeinen In de Senaat, senator
Knowland. bijgenaamd senator Formo
sa, laat zich in deze niet onbetuigd.
Heeft hij zelfs niet gedreigd om alle
krachten te zullen inzetten om Amerika
uit de V.N. te doen treden, zo Peking-
China zou worden toegelaten als lid?
Washington schijnt het nationalisti
sche China als factor achter de hand te
villen houden, mede gelet op de komen
de Korea-conferentie. Bij mislukking
en Amerika heeft nu eenmaal weinig
vertrouwen in een slagen daarvan
kan Formosa inderdaad een belangrijke
rol gaan spelen, zo het nationalistische
leger behoorlijk uitgerust een aanval op
het Chinese vasteland kan lanceren!
Over die Korea-conferentie ls de
V.N. juist bezig te delibereren. Amerika
heeft de concessie gedaan, de Sovjet
unie toe te willen laten tot de conferen
tie. wanneer de communistische tegen
partij dat wil. Daaraan zal echter wel
geen twijfel bestaan. Maar India wil
Washington niet toelaten als deelnemer
en zeker is daarvoor veel te zeggen. Dan
rouden alle zestien landen, die met
troepen hebben deelgenomen aan het
tegengaan van de rode agressie in Ko
rea grotere rechten kunnen doen gelden
en zelfs hun toelating lijkt onverstan
dig, daar het gezelschap dan te hetero
geen zou worden. Hoe beperkter de con
ferentie. des te beter, want dan zal des
te eerder blijken, hoe de zaken liggen en
c! het mogelijk zal zijn de eenheid van
Korea te bewerkstelligen langs de weg
der diplomatie in plaats van langs de
seg van krijg. Aan die eenheid heeft
Washington zich vastgelegd, dat houde
men wel bijzonder scherp in het oog en
daaraan is te danken, dat de president
van Zuid-Korea, Syngman Rhee, zich
heeft neergelegd bij een bestand.
Het is een reden te meer. om weinig
optimist te durven zijn over de aflooo
van de Korea-conferentie, zelfs voor
deze nog begonnen is!
Intussen heeft Engeland zich nog
maals gedlstancieerd van de verklaring
der zestien, dat bij hervatting van de
oorlog in Korea ieder wapen zou worden
toegepast en uitbreiding van de oorlog
dan waaischijnlyk zou moeten worden
Zodoende heeft Engeland de
die in deze verklaring schuil
voorbaat getorpedeerd, hetgeen
kan hebben op de rode
die immers alleen-dan
de weg gaan, zo zij menen, dat het
is.
wil Amerika kruit droog houden
In Perzic rood gevaar gaat dreigen?
daarop is toch groeiend en be
groeiend zelfs. Mossadeq heeft
klaar gespeeld om alle verzet te
en als laatste factor de sjah
uitgeschakeld. Veel te laat heeft deze
het laatste nippertje nog willen in-
hij had de kans daarop al
zijn vroegere lijdelijk-
Hij heeft dan ook in een vlucht
heil moeten zoeken. Mossadeq ach
terlatend als ongekroonde dictator, los
de vraag of deze al dan niet in
de monarchie zal willen handha-
Doch, hoe slimme vos Mossadeq moge
hij zelf speelt eveneens een gevaar-
va-banque-spel. omdat hij zich
kan handhaven met steun van
Toedeh-partij. die
de straat te gaan
zo er gevaar voor Mossadeq
Zo komt deze steeds meer in
macht van het communisme, dat.
het totdusver zich weinig be-
met Perzië, nu plotseling weer
heeft opgenomen en besprektn-
heeft geopend. Moskou schijnt nu
kans Ie willen waarnemen via de
Aroetierspolltiek van Mossadeq!
Ziet Washington daar de gevaren van
'oren en prepareert het zich om daar
tegen te gaan?
V.N.-commissie wijst
sovjet-voorstel af
Engeland contra Washington
De politieke commissie van de alge
mene vergadering van de Verenigde
Naties heeft gisteren een Sovjet-Rus
sisch voorstel, tot het uitnodigen van
communistisch China en Noord-Korea
voor deelneming aan het debat over
de politieke conferentie voor Korea,
verworpen.
De Sovjet-Russische afgevaardigde
Wysjinsky legde de politieke commissie
Qit voorstel voor.
De afgevaardigde van de Verenigde
Staten. Lodge, nam onmiddellijk stelling
tegen dit voorstel. Wij zijn hier om de
deelneming onzerzijds vast te stellen, zo
zei hij HU kon niet Inzien, waarom de
„anderen" een stem zouden hebben in
besprekingen van de Verenigde Naties
ever regelingen voor de Verenigde Naties
betreffende de politieke conferentie.
Ook de Australische afgevaardigde.
Percy Spender, verklaarde geen rede
nen te zien om het voorstel aan te ne
men. Het Russische voorstel werd met
34 tegen 18 stemmen, bij zeven onthou
dingen verworpen, wat Noord Korea be-
tiof. Bij het stemmen over het uitnodi
gen van China werden 34 stemmen te
gen en 14 stemmen voor het voorstel
uitgebracht, terwijl negen afgevaardig
den zich van stemming onthielden.
Wysjinsky verklaard?, dat het onjuist
i onrechtvaardig zou zijn voorbereidin
gen voor de politieke conferentie over
Korea te treffen zonder Noord-Korea en
communistisch China.
De Amerikaanse afgevaardigde Lodge,
'i. dat de Verenigde Staten zich hiel
den aan paragraaf 60 de clausule in
de bestandsovereenkomst, waarin het
houden van de politieke conferentie
wordt aanbevolen met het begrip
„twee partijen", omdat dit „een van de
vastomlijnde begrippen" in de overeen
komst was.
De Sovjet-Unie stelde tevens voor,
dat 11 landen aan de politieke confe
rentie zullen deelnemen, nl. Amerika,
Engeland. Frankrijk, de Sovjet-Unie.
communistisch China. India. Polen.
Zweden. Burma, Noord-Korea en
Zuid-Korea.
Wysjinsky deelde nog mede, dat de
Sovjet-Unie thans niet het toelaten
van communistisch China tot de Ver
enigde Naties zal bespreken, doch dat
hij daar by de eerstvolgende normale
bijeenkomst van dc algemene vergade
ring weer op zal aandringen.
De Franse onderminister van buiten
landse zaken. Maurice Schumann, ver
klaarde. dat zijn delegatie de voorkeur
geeft aan Geneve als conferentie-oord
Volgens hem diende deze conferentie
een „gezamenlijke bespreking" te zijn cn
niet een conferentie met twee tegenover
elkaar staande partijen. Alle landen, die
zouden kunnen bijdragen aan het wel
slagen van de besprekingen dienden te
worden uitgenodigd. Schumann hoopte,
dat de politieke conferentie een atmos
feer zou scheppen, welke gunst ig zal zijn
voor de „pacificatie van Zuid-Oost-
Azlë".
Ook Selwyn Lloyd, dc leider der Britse
delegatie, wenste in de politieke con
ferentie geen voortzetting van Pan-
moendjon met twee onderhandelende
partijen te zien.
Hu verklaarde zich voor deelneming
van de Sovjet-Unié en India. Groot-
Brittannié meent voorts, dat goede vor
deringen over Koreaanse kwesties op de
politieke conferentie dienen te leiden tot
bespreking van andere kwesties in het
Verre Oosten, zoals Indo-China Wij
kunnen echter in dit stadium niet voor
spellen. hoe de zaken zich zullen ont
wikkelen. zo verklaarde Selwyn Lloyd.
Hij hoopte, dat niemand op dit punt
van te voren een bepaald standpunt zou
Innemen.
De Nederlandse afgevaardigde, von
Balluseck, verklaarde de bestandsover
eenkomst een eervolle te achten. „Van
nu af aan moeten wij meer vooruit zien
dan achteruit", zo voegde hij hieraan
toe. De geschiedenis van de afgelopen
paar Jaar heeft geleerd, dat dc Ver. Na
ties vereend en op haar hoede moeten
bliiven voor de verdediging en de vei
ligheid van de vrije wereld. Wij moeten
ons nu concentreren op wat voor ons
ligt en ons niet overgeven aan teveel be
schuldigingen met betrekking tot het
verleden, zo zei hij.
Von Balluseck verklaarde te geloven,
dat de alg. vergadering de best moge
lijke atmosfeer voor de politieke confe
rentie diende te scheppen, zodat deze zo
spoedig mogelijk en met de minst mo
gelijke spanning kan beginnen.
Het zou volgens hem zeer schadelijk
zijn. als de alg. vergadering zich ging
bezig houden met het. wezen van de
resterende geschillen in Korea Dat was
het werk van de politieke conferentie.
De Belgische afgevaardigde Nisot
sloot zich bij deze verklaring van von
Balluseck aan.
Toen na Nisot zich geen verdere spre
kers meldden, verdaagde de voorzitter,
Munlz (Brazilië), de vergadering tot
heden.
OSIRIS GRAAN TEELT WELIG
IN BELGIE.
Het graanveld „Osiris" van een boer
in het West-Vlaamse dorp Couckelaere
ls een bezienswaardigheid geworden
voor de Belgische landbouwers. Men kan
daar namelijk een rijke tarwe-oogst van
Egyptische oorsprong bewonderen met
een opbrengst van naar schatting 8 k
10 000 kilo per hectare. Gewone tarwe
geeft hoogstens 4000 kilo per hectare
Het „Osiris-graan" is bijwijze van
proef door een landbouwkundige uit
Henegouwen in België ingevoerd. De
boer te Couckelaere kreeg twee jaar ge
leden een half pond van dit graan.
PRESIDENT NAGUIB NAAR MEKKA
President Nagulb van Egypte ls. in
gezelschap van zyn minister van voor
lichting. majoor Salah Salem, en twee
andere leden van de revolutionnaire
I raad. per vliegtuig voor een bedevaart
1 naar Mekka vertrokken. Het staatshoofd
droeg het traditionele pelgrimsgewaad.
De vice-premier en minister van bin
nenlandse zaken. luitenant-kolonel
Gamel Abdel Nasser, zal Naguib gedu
rende zijn afwezigheid vervangen.
YOU ARE LEAVING
THE AMERICAN SECTOR
Bbl BblE3WAETE M3
AMEPHKAHCKOTO CEKT0PA
V0US S0RTEZ
DU SECTEUR AMERICAIN
Slf rtPUSSEK OEN AM£Plk/Ufi5CiU« SfKlOP
Aanhoudend koel weer
Het K.N.M I. deelt mede:
Sinds Zondag bevindt ons land zich
in een Z.W. luchtstroming, die in stand
gehouden wordt tussen een gordel van
hoge druk boven Frankrijk en een de
pressie ten Noorden van Schotland.
De Zuid-Wcsteluke winden voeren
koele lucht aan, die van oceanische oor
sprong is. Gisteren passeerde een front
met regenbuien. Vandaag staat het
weer onder invloed van een zwakke
rug van hoge druk. waardoor op ue
meeste plaatsen droog weer voorkomt.
Van de Oceaan naderde vanmorgen
echter alweer een nieuwe storing uit Ier
land. Deze storing zal morgen tot onze
omgeving doordringen met als gevolg
eel bewolking en wellicht ook wat
regen. Aangezien de Westelijke circu
latie voortduurt, moet op aanhouden
van het koele weer worden gerekend.
Weerrapporten
Van hedenmorgen 7 uur).
WEERBERICHT
Plaatselijk enige regen
verwacht tot morgenavond
tot zwaar bewolkt met plaatse-
of motregen. Zwakke tot
aan de kust nu en dan
Zuidelijke tot Zuid-Weste
dezelfde tempera-
te 10 u.>
AUGUSTUS
40 uur; onder: 19 56 uur
16.36 uur: onder: 20.29 uur.
te Katwijk tc 10.40 en 23.18
Dit nummer bestaat uit zes pagina's
Hoopvolle verwachting ligt op de
gezichtjes van deze Öost-Berlijnse
kinderen, wanneer zij. op weg naar
het feest, dat hun in dc Amerikaan
se sector, door dc burgemeester van
Kreuzberg. Willi Krcssman. werd
bereid, de grens tussen Oost en
West passeren. In een ontroerende
poging om het voor de kinderen
eens echt feestelijk te doen zijn.
Iiccft men dc palen cn het bord
waarop in waarschuwende letters
in vier talen staat te lezen, dat dc
Amerikaanse sector daar ophoudt,
met kleurig, in franje geknipt
crcpepapier versierd.
Nog weinig verandering
in Frankrijk
Bemiddelingspogingen
Gisteravond was er nog steeds weinig
verandering in de toestand in Frankrijk
te bespeuren. Wel werden enkele spoor-
wegaibeiders en employe's van de poste
rijen gearresteerd, doch erwasegen en
kele aanwijzing, dat de maatregelen, die
Laniel Maandagavond aankondigde,
reeds zijn ingevoerd.
De leiders van de socialistische, ka
tholieke en communistische vakverbon
den staan vrijwel voortdurend met el
kaar in verbinding.
Overal ln Frankrijk bleef het even
wel vrij rustig, zoals het gedurende deze
gehele staking nog rustig is geweest.
Bij de spoorwegen was enige verbe
tering te bemerken Het aantal uit Pa-
TjjS naar de provincie vertrekkende trei
nen nam loe en er reden weer enkele
tremen naar de Parijse voorsteden. On
geveer de helft van het normale aantal
ondergrondse tremen was gisteren weer
in dienst. Ook by de PTT was de toe
stand iets gunstiger. Er werd een grote
hoeveelheid briefpost behandeld en
meer telefoon- en telegraafverbindin
gen werden tot stand gebracht. Het
personeel van de gas- en electriciteits-
bcdrijven was nog steeds in staking. De
vuilnismannen en straatvegers gingen
m sommige districten weer aan het
werk. Ook de havenarbeiders in Le
Havre vatten het werk weer op, maar
in Duinkerken bleven hun collega's
thuis. In het myngebied was de toestanc
onveranderd.
Op dc spoorwegstations in het Saar-
gebied stonden 30 volgeladen kolentrei-
nen en 26 goederentreinen, met in to
taal ruim drie duizend wagons, alle
bestemd voor Frankryk. Ook het geld
verkeer tussen Frankrijk en het Saar-
gebied is stopgezet.
De stakingen in het Paiijse vervoers
bedrijf werden weer met 24 uur verlengd.
Het bestuur en de parlementaire frac
tie van de Sflo, de socialistische partij,
gaven een communiqué uit, waarin
wordt vastgesteld, dat de regering dooi
de verklaring van de eerste-minister de
stakende arbeiders eigenlijk voor een
ultimatum, zo niet een oorlogsverkla
ring. heeft geplaatst
Te Bar-le-Duc in Oost-Frankrijk zul
len zes ambtenaren van de PTT worden
berecht, omdat zij geen gehoor hebben
gegeven aan een bevel van de regering
tot hervatting van dc werkzaamheden.
De gouverneur van het departement
vau de Maas gaf opdracht tot vervol
ging van ongeveer vijftig spoorwegar
beiders die vorige week Woensdag hun
bevel tot hervatting van de werkzaam
heden hadden verbrand bij een beto
ging voor een oorlogsgedenkteken.
De vakbondleider .Jouhaux, bracht
gisteravond een bezoek aan president
Aurioi. Waarnemers waren van oor
deel. dat dit bezoek de jongste poging
Is om achter de schermen uit de im
passe, te komen, waarin de staat cn
zijn werknemers zich bevinden.
Gisteravond waren 222 verzoeken
tot bijeenroeping van het pariemem
binnengekomen, waarvan er 179 schrif
telijk zyn bevestigd.
Laniel heeft gisteren een delegatie
van de socialistische parlementaire frac
tie ontvangen, onder leiding van de
fractievoorzitter. Lussy
Lussy deelde na het onderhoud mede.
dat de socialisten zich geheel achter de
eisen van de arbeiders stellen en dat
hun de houding van de regering in dit
opzicht niet doeltreffend en misschien
zelfs gevaarlijk lijkt.
Dc MRP (volksrcpublikeincn) heeft
besloten bemiddelend op te treden en
te trachten tot hervatting der bespre
kingen tussen de regering cn dc vak
bonden te komen.
Sanders in Wenen
Dc door de Hongaren vrijgelaten En
gelsman Sanders is te Wenen aange
komen. waar hu zijn intrek nam in het
door de Engelsen bezette Park-hotel.
Zjjn echtgenote is inmiddels met haar
drie dochters per vliegtuig van Londen
naar Wenen vertrokken.
Sanders vertelde, dat er een zeer
zware geestelijke druk tijdens de behan-
deling van zijn zaak op bem was uitge-
oefend. maar d3t hij noch voor. noch
na zyn proces mishandeld was
Hem werd de vraag gesteld of hy de
bekentenissen, die hy heeft afgelegd
volgens de communisten, kon ontken
nen. Hij antwoordde. „Welke bekente
nissen''" en vervolgde. „Denkt u zich
eens even ln myn plaats Onmiddellijk
na mijn arrestatie werd ik gedurende
twee of drie uur ondervraagd tot diep
in de nacht. In November 1949 werd ik
gearresteerd. Tegen Januari 1950 waren
de verhoren zo opgevoerd, dat ik een
maal zelfs 34 uur achtereen ondervraagd
ben Zy schieten vragen op je af op een
wijze die je duizelig maakt en die je
heel wat geestelijke salto's doen maken.
Voor je weet waar je bent. heb ie je
handtekening al gezet onder verschil
lende documenten".
Sanders vertelde dat na het proces
de gevangenisconditics voor hem iets
verbeterden Hy kreeg een andere cel
van 2 meter 70 bij vier meter.
„Ik geloof dat ik een speciale behan
deling kreeg".
Sanders zeide dat hy volkomen van
de buitenwereld was afgesloten ge
weest. sinds de dag dat hy gearresteerd
werd en dat hy pas nu vernomen had
dat Stalin overleden was.
Dinsdag heeft H.M. de Koningin in
Paleis Soestdijk een aantal kinde
ren. uit de Duitse vluchtelingen
kampen. dat op het ogenblik met
vacantia in het Westland is. ont
vangen.
Dc Koningin temidden van haar
jeugdige gasten in de tuin van het
Paleis.
Bradley levert citiek op
Eisenhowers regeringsbeleid
De afgetreden voorzittet van de com
missie van Amerikaanse stafchefs, ge»
neraal Bradley, heeft in een artikel in
het Amerikaanse weekblad „Saturday
Evening Post" critiek eeleveid op de
politiek van de regerxng-Eisenhower. in
het bijzonder ten aanzien van de mili
taire begroting.
Dc generaal verklaart zich niet zó
zeer bezorgd te maken over de thans
aangebrachte besnoeiingen, doch wel
over „de groeiende neiging om er een
gewoonte van te maken", hetgeen hij
even gevaarlyk acht als het besteden
van buitensporige hoge bedragen voor
de defensie.
Bradley doelt hierbij in de eerste
plaats op het feit. dat het republikein
se bewind de begroting voor de lands
verdediging. zoals deze door de rege-
."ing-Trunian voor dit jaar was opge
steld. met vijf milliard dollar had ver
minderd. alvorens deze bij het congres
En te dienen. De generaal maakt in dit
verband ook melding van de aankondi
ging der regering, dat zy voornemens is,
het volgend jaar hetzelfde te doen.
Voorts maakt de voormalige voorzit
ter van dc commissie van stafchefs
ernstige bezwaren tegen het plan van
de minister van defensie. Wilson, om het
potentieel van de militaire productie
der VS. te verminderen. Een derge
lijke zuinigheid kan. volgens Biadley,
de regering duur te staan komen, inge
val een nieuwe oorlog uitbreekt.. Het zal
dan immeis z.i. veel kostbare tyd ne
men om de niet-militaire industrie op
oorlogsproductie over te schakelen
V.S. WILLEN ADMINISTRATIEVE
OVEREENKOMST MET JAJWN
WIJZIGEN.
De Amerikaanse regering heeft de
Japanse regering voorgesteld, onderhan
delingen te openen over een herziening
van het administratieve accoord tussen
beide landen, naar het model van het
Noordntlantische verdrag
Een dergelijke wyziging zou inhou
den. dat de Japanse justitie de Juris
dictie over de Amerikaanse troepen in
Japan krijgt, voor zover deze militairen
in hun vrije tijd en buiten de Ameri
kaanse bases in strijd met de Japanss
wetten handelen.
De Japanse regering heeft er sinds
het vorige jaar reeds by de V S. en de
landen van het Britse Gemenebest op
aangedrongen, dat dit recht aan Japan
I wordt verleend.
Oud-Leiden
Malan wil „handvest voor
Afrika"
De Zuid-Afrikaanse minister-presi
dent dr Malan heeft dezer dagen in het
parlement gezegd, dat het overbevolkte
India met zyn 400 millioen zielen een
gevaar voor Afrika's inheemse bevol
king en voor de landen met bezittin
gen in Afrika betekent, India zag ex-
pansie-mogelykheden in Afrika en zyn
beleid was er op gericht, dat de blan
ken uit Afrika zouden worden ver
dreven.
Met het oog hierop had hy. aldus zei-
de dr Malan. reeds eerder aangedron
gen op het opstellen van een Afrika-
handvest, dat alle staten met belangen
m Afrika zouden kunnen onderschrij
ven. Het leidende princijDc van een
aergelyk handvest zou de erkenning
moeten zyn, dat Afrika het tehuis is
van de inheemse bevolking. De voor- I
zieningen zouden moeten uitgaan van I
de volgende 4 punten: li bescherming
van de inheemse bevolking tegen immi-
giatle en penetratie uit Azië; 2> ont
wikkeling van Afrika volgens de begin
selen van de Westerse beschaving: 3>
bescherming van Afrika tegen commu
nistische invloeden; 4> verwerping van
bewapening van de inheemse bevolking
Behoren de blanken dan wel tot de j
inheemsen,, vraagt men onwillekeurig!
Dit stelt vooi de Hercnstiaat ter hoogte van
de 3 Octobcrstruat, gezien in de richting naar dc
Doezastraat. Het geboomte ter linkerzijde be
hoorde tot de voormalige buitenplaats van de
lunulic juta. waarover wij in deze rubriek al
eens eerder schreven.
De foto werd ons afgestaan door de heer
Erades. Magdalena Moonsstraat 50.