LEIDSCH
DAGBLAD
Stakings'woede in Frankrijk dreigt
worsteling met regering te worden
eerbericht
92ste Jaargang DONDERDAG 13 AUGUSTUS 1953 No. 27990
nnctun J. W. Heany DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel J. Lelden Giro No. 57033
Hoofdredactie: B. W. Henkhorst en J. Brouwer f$._ per kwartaal: f0.47 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Premier Laiiiel tegen
bijeenroeping van parlement
(Van onze correspondent te Parijs)
Parijs, waar nog steeds gestaakt wordt, vertoont vanmorgen hetzelfde ge
richt als gisteren, een gezicht echter, waarop de sporen van verwaarlozing
n vervuiling nu duidelük zicht- en ook wel ruikbaar beginnen le worden.
Ofschoon de militairen belast moeten zijn met de taak het vuil op te
I halen cn dc riolen door te spoelen, bemerkt men van de resultaten weinig.
Het afval ligt overal in de straten verspreid en soms zelfs opgehoopt en
deze helse hitte - gisteren was het hier 35 graden in de schaduw! - be
gint de stad een onwelriekend luchtje te ademen.
De metromannen en autobuschauf-
(cirs hebben intussen hun staking met
i.'.maals 24 uur verlengd en de solda
ten op hun vrachtauto's doen wat zij
tjnnen om een paar millioen Parijze-
naars van cn naar hun werk te ver
ren. In de treinen komt nog even-
„...i enige beweging en ook by de pos
terijen. de electriciteit en het gas wor
den de acties voor onbepaalde tijd
voortgezet.
Tenslotte hebben voor het eerst zich
nu ook arbeiders uit de particuliere
bedrijven bij de stakingsbeweging aan
gesloten.
Alle mijnen liggen stil en ook de
staalindustrie is goeddeels lamgelegd.
Het grote en primaire probleem dat
dc regering nu heeft op te lossen is
of het niet verstandiger zou zijn
deze spanningen, welke met de dag
aan kracht blijken toe te nemen, ge
legenheid te geven zich op het par
lementaire, in plaats van op het so
ciale, plan te ontladen.
Formeel heeft de regering zeker ge
lijk als zij het standpunt verdedigd
dat de bestreden decreten in het raam
van de bijzondere bevoegdheden haar
door het parlement zijn toegekend en
zij daarom voor pressie van de straat
niet uit de weg wil gaan. Bovendien
houdt het parlement het laatste woord
omdat de Nationale Vergadering in
October, of later, de regeringsmaatre
gel. alvorens die in werking treden, nog
altijd krijgt te bekrachtigen. Maar de
vraag is of de situatie zich nu al niet
zo ver heeft ontwikkeld en toegespitst
'""VIT'» dat dit formele, en juridische, stand-
orsteling, die gemakkelijk het ka- punt door de gebeurtenissen is achter-
rakter van een uitputtende strijd j^aald. Die indruk krijgt men inder-
llet begint er zo steeds sterker op te
(dijken dat de Franse stakingen
ontaarden in een worsteling: cncr-
rijds tussen de drie vakbonden, waar
in dc hele arbeidersklasse verenigd
inderzijds de regering.
iou kunnen
nm nog wel eens van lange duur zou
kunnen blijken.
Bij monde van premier Laniel heeft
regering gisteravond per radiobood-
aan het Franse volk haar hou-
nader geiechtvaardigd en daarbij
gegeven dat zij van geen wij-
zal weten. Premier Laniel wees
dat zijn kabinet zijn speciale be-
van het parlement heeft
dus alleen de
is aan wie hij
verantwoording schuldig
•orsprnnkelükc motief van dc
stakingen - de verhoging van de
■ongerechtigde leeftijd van en-
amblenarcngroepen - wordt
cn meer naar de achtergrond
(cdrongen en eisen van veel wijdere
strekking - loonsverhoging cn in het
algemeen verbetering der levensom-
-tindigheden voor dc arbeidersbc-
inlking - worden nu door de vak
bonden naar voren gebracht.
Het is duidelijk dat de psychologi-
condities voor een brede actie
i de politiek, die de laatste jaren
de opeenvolgende Franse rege-
n is gevoerd en waarbü - men
het niet ontkennen - weinig of
geen beloften aan de arbeiders werden
:clost. nu aanwezig zyn en zo be-
ïnen zich. als gezegd, ook de parti-
l.ere bedrijven, waar het tot dusver-
noc volkomen rustig was, bij de sta-
ifsbeweging aan te sluiten.
Weerrapporten
Van hedenmorgen 7 uur
daad steeds sterker.
Buitendien zal de regering toch in
een speciale zitting van het parle
ment moeten berusten indien een der
de van de Kamerleden het verlangen
daartoe kenbaar maakt. Van de 209
vereiste stemmen zijn er nu al 124 te
legrafisch uitgebracht.
Het benodigde aantal zal zeker wor
den bereikt en iedere dag uitstel bete-
'erlies van vele milliarden,
ivijl bovendien verwarring en de
ontzetting - mag men wel zeggen -
onder het publiek zienderogen stijgen.
Eén ding is wel zeker, cn dat is dat
de regering een uitbarsting van deze
kracht als reactie op haar maatrege
len. waarvan in het algemeen de re
delijkheid moeilijk te bestrijden valt,
niet heelt vooizien.
Mocht het parlement vroeg of Iaat -
men spreekt al van volgende week
Vrijdag - opnieuw bijeen worden ge
roepen dan luidt de tweede vraag of
de linkse elementen in de Kamer be
reid /.uilen zijn hun politieke conse
quenties uit de stakingsacties te
trekken. In de stakingsactie staan
nu communisten, socialisten en ka
tholieken solidair zij aan zij. Zullen
zij zich bereid tonen dus ook samen
te werken in een kabinet dat dan
een nieuwe versie van de volks-
frontregering van Leon Blum uit de
jaren '36 zou worden'."
Men kan nu al wel voorspellen dat
_jn dergelijk kabinet ongetwijfeld ook
de nodige reacties op het internatio
nale plan zou verwekken. Wat zouden
de Ameiikanen bijvoorbeeld doen in
geval de volgelingen van Thorez weer
directe invloed op het Franse rege-
ingsbeleid zouden krijgen en misschien
zelfs in het Franse kabinet zouden
worden opgenomen'
Het zijn zeker ook overwegingen van
deze aard. die de regering-Lamel er
toe hebben gebracht zich tegen con
vocatie van het parlement te verzet
ten. een verzet, dat - als gezegd - bij
voorbaat wel illusoir gelijkt en daar
om schijnt het niet te vroeg zich nu
al in tc laten met de internationale
consequenties van deze Franse stakin
gen. die alle vroegere acties in omvang
en klacht reeds verre overtreffen.
4 millioen stakers
Het aantal Fransen, dat staakt voor
hogere lonen en als protest tegen de
bezuinieingsdeeretcn betreffende het
overheidspersoneel. Is gisteren tot vier
millioen gestegen.
De toestand is thans zo. dat het me
rendeel van de 350 00 spoorwegmensen,
150 000 van de 220.000 P.T.T.-employé's.
de helft van de 250.000 miinwerkers, het
merendeel van de 130 000 arbeiders in
de gas- en electriciteitsbedrilven cn het
personeel In openbare dienst het werk
voor onbepaalde tijd heeft neergelegd.
Gisteravond zijn ook de mijntechnici in
staking gegaan.
In de hoofdstad gaat het personeel
van de ondergrondse cn dc busdiensten
de tweede dag van een 48-uurstaking in.
terwijl de ambtenaren een dergelijke
staking juist zijn begonnen. Het onder
communistische leiding staand? alge
mene vakverbond C G F. gaf zijn leden
in overheidsdienst order, voor onbepaal
de tijd niet op heiwerk te verschijnen
De werknemers bij begrafenisonderne
mingen. doodgravers, enz. nemen sinds
Woensdag aan een staking deel. die 48
uur zal duren.
Bank- en beursemployé's en het ad
ministratief personeel van verzekerings
maatschappijen en dagbladen hebben,
evenals een millioen arbeiders in de
metaalindustrie en duizenden textiel
arbeiders en winkelbedienden, het werk
voor 24 uur neergelegd.
Stakingen van koite duur worden
voorts gemeld bij provinciale transport
bedrijven, VlootarsCnalen, bouwmaat
schappijen en onder zeelieden in Mar
seille, Nantes cn Duinkerken. In laatst
genoemde plaats staken de havenarbei
ders voor onbepaalde tijd. Bij de Air
France hielden het kantooi personeel en
een aantal leden van het grondpersoneel
een 24-uurstaking.
De ka n tooi employ c 's van de scheep
vaartmaatschappij Compagnie Gcne-
rr.le Transatiantique" zullen heden en
morgen niet op het werk verschijnen.
Hun collega's van dc „Messageries Ma-
ritiines" komen alleen vandaag niet.
Het hogere P.T.T.-personeel beëindig
de zijn staking gisteravond, terwijl de
vakorganisaties van het hogere personeel
bij de gas- en electrlciteitsbednjven. de
mijnen, de banken, de verzekerings
maatschappijen en bij de Air France be
sloten. geen stakingsacties te steunen.
Het opmerkelijke aspect van dc sta
kingsbeweging is. dat zij volkomen rus
tig verloopt. Niettegenstaande de onge
makken is het publiek snel ceneigd
giappen te maken en de situatie van de
humoristische zijde te bekijken.
Intussen worden op de i oedsclniarkt
te Parijs dc gevolgen van de stakingen
reeds merkbaar Gisteren waren er te
korten aan kalfsvlees, eieren en sommige
fruit- en groentensoorten, tengevolge
van de spoorwegstakingen. Er is echter
voldoende voorraad aan ander voedsel
in Parijs aanwezig, om voorlopig in tie
behoefte van de bevolking te voorzien
Voor kalfsvlees. perziken, tomaten
diuiven en eieren lopen de pi ijzen
reeds op.
Premier Lamel heeft gisteren een on
der leiding van de algemeen secretaris.
Guy Noliet, staande delegatie van de
socialistische partij ontvangen, om de
toestand tc bespreken.
Het ministerie voor de posteriien heeft
i Parijs en 24 belangrijke steden in de
provincie hulpbestellers opgeroepen. Een
groot aantal gegadigden meldde zich
aan het hoofdkantoor te Parijs Enige
der hulpkrachten verklaarden geen loon
te willen ontvangen
De politieprefectuur te Parijs heeft,
aangemoedigd door de toeloop van hulp
krachten voor de P.T.T.. een oproep gt-
voor hulpkrachten voor het ledigen
vuilnisbakken, hetgeen reeds vier
dagen niet is geschied
De Christe^jke arbeidersbond heeft
in zijn organisaties verzocht voor ten
hoogste 48 uur aan de stakingen deel te
nemen.
Dc wijnboeren hebben besloten de ac
tie uit te stellen, gezien het besluit van
de regering om de wijnvooi raden van
1952 vrij te geven en de prijzen meer in
overeenstemming le brengen met de
eisen van de boeren.
Laniel's rede
Uit Laniels radiorede stippen wij nog
de sta-
van de
druk op de regering", zo zelde de pre
mier, „maar dit betekent niet. dat wij
neen moeten zeggen ten aanzien van
wettige aanspraken, wanneer het werk
weer is hervat".
Laniel verklaarde volledig begrip te
hebben voor de moeilijkheden van de
arbeiders met kleine lonen. De regering
wist, dat hieraan iets moet worden ge
daan. Hu zeide te weten, dat er redenen
ziin voor de stakingen, maar dit bete
kende niet. dat zij niet ongerijmd waren.
De stakingen dienden slechts de zaal:
der extremisten, der vijanden van het
bewind. ..Indien wij de tijd krijgen dat- I
gene te doen. waartoe het parlement ons
heeft gemachtigd, zijn wij er zeker van.
dat wij werkgelegenheid voor iedereen
zullen kunnen scheppen", aldus de eer
ste minister Hij waarschuwde zijn toe
hoorders voor de gevolgen van de sta
king op de Franse economie en zei, dat
de buitenlandse toeristen er door wor
den weggejaagd.
Lamel verklaarde voorts dat de rege
ring zal bluven regeren „zelfs als dit de
vijanden van het bewind met bevalt".
Goed nieuws voor N.Z.H.-reizigers
Naar wjj van bevoegde zijde vernemen zullen met ingang van de winlerdienst-
regeling der N.Z.H.V.M.. welke op 4 Oetober a.s. in werking treedt, tal van
verbeteringen worden ingevoerd, welke de service aan liet reizend publiek
zullen verhogen en dan ook ongetwijfeld in brede kring met instemming en
waardering zullen worden begroet.
dusverre in de Boerhaavelaan him start
plaats vonden, zullen binnen zeer af
zienbare tijd van het Stationsplein ver
trekken en aldaar aankomen. Hetzelfde
geldt voor de bussen naar en van Noord-
wrfjkerhout en Warmond.
Het ligt in de bedoeling uiteindelijk
alle busdiensten der N.Z.H op het Sta
tionsplein te doen aanvangen en ein
digen.
Winterdienstregeling brengt
tal van verbeteringen
KATWIJK—XOORDWIJK
Om te beginnen zal ingaande 4 Oeto
ber het begin- en eindpunt van de trams
naar Katwijk en Noordwijk worden
vei plaatst van de Rijnsburgerweg nabij
de remise naar de stadszljde van de
voormalige overweg, het Stationsplein,
zodat de reizigers komende met de
stadslijn of met de Haagse blauwe tram
deze afstand niet meer behoeven te
lopen.
BISSEN NAAR STATIONSPLEIN
Ook de bussen naar Haarlem, die tot-
Voor de reizigers naar Warmond is
er nog meer coed nieuws. Totdusverre
bracht de N.Z.H aan haar passagiers
voor Warmond de tolkostcn in rekening
ad. 5 cents Met Ingang van 4 Oetober
neemt de N.Z.H. die kosten voor haar
Tengevolge van de staking der ar
beiders heersen op het ogenblik in
Frankrijk chaotische toestanden.
Wegens dc staking van liet perso
neel van dc Parijsc bussen werden
auto's van het leger cn van de
politie in dienst gesteld voor het
vervoer.
Reizigers in dc Franse hoofdstad
klimmen in een tot „autobus" her
schapen vrachtauto.
eigen rekening, hetgeen dus neer komt
op een tariefsverlaging van 25 tot 20
cents voor een enkele reis
Deze maatregel is blijkbaar geïnspi
reerd door de veronderstelling, dat met
ingang van 1 Januari a.s. de tol te
Warmond zal ophouden te bestaan.
Daarmede zijn de voordelen voor de
Warmondse ingezetenen nog niet uitge
put. want ingaande 4 Oetober zullen "de
diensten naar Haarlem om-en-om woi-
den gereden via Warmond en Sassén-
heim en dus niet zoals tot dusierre
uitsluitend via OegstgeestSassen-
heim.
VALKENBURG
Op verzoek van het gemeentebestuur
van Valkenburg zal ook des Zondags
een normale verbinding tussen Leiden
en die gemeente worden onderhouden.
Aanvankelijk functioneerde deze dienst
des Zondags ln het geheel niet: nader
hand reden slechts enkele bussen op
kerktijden en ten behoeve van zieken
huisbezoek.
Leiderdorp is na 4 October de enige
gemeente, waarmede wél op werk-, doch
niet op Zondagen een geregelde dienst
wordt onderhouden.
NIEUWE HALTEGEBOUW
Aan de architect van het nieuwe
station der N.S., ïr H. G. H. Schelling is
opdracht gegeven een plan te ontwer
pen, dat aansluitend bij de nieuwe be
bouwing van het Stationsplein, de bouw
beoogt van een nieuw N Z H.-haltege
bouw ten Zuiden van de spoorlijn Lei
denDen Haag, ongeveer ter hoogte
van de plaats vanwaar momenteel de
treinen naar Utrecht vertrekken On
voorziene omstandigheden voorbehouden
zal dit gebouw in Mei 1954 in gebruik
genomen kunnen worden
Het zal een zeer behoorlijke wacht-
accomodatie bieden.
STADSLIJN
Ook voor de stadslun worden verbe
teringen in uitzicht gesteld Totnutoe
ging de 6-mmuten dienst des avonds
om 6 uur over in een 7'.- minuten
dienst. Na 4 Oetober a.s wordt dit tud-
stip vei laat tot 8 uur. hetgeen vooral
de bioscoop-, theater- en concertbezoe
kers aangenaam in de oren zal klinken.
En tenslotte wordt de verbinding met
de TuinstadwUk (Kersenstraat'. waar
mede overdag een 20 minuten dienst en
's avonds een halfuur dienst werd onder
houden. in de avonduren omgezet in
kwartierdienst.
Warmterecords!
"immer bestaat uit acht pagina's.
Maar Sahara slaat alles
HOOGTEPUNTEN IN-
PAD VINDERSBEWEGING
Dc achtste wereldjamboree van de in
ternationale padvindersbeweging -al in
1955 in Canada worden gehouden. Data
en i laats zijn nog niet vastgesteld
In 1956 zal Nederland de internatio
nale jamboree van leiders en leidsters
organiseren onder de naam „Indeb.i
Ter gelegenheid van het. vijftigjarige be
staan van dc verkennersbeweging al
een extra wereldjamboree word -n ge
houden 1957. tc organiseren door En
geland onder de naam „Golden Jamoo -
ree."
FABRIEK VAN .GENERAL MOTORS-
IN DE AS GELEGD
In een fabriek van „General Mo
tors te Livonia, een voorstad van De
troit iV St t heeft een zware brand
gewoed, waardoor twee personen om
het leven kwamen, vijf werden gewond
en een schade werd aangericht van 35
millioen dollar.
De brand, die ontstond doordat een
vonk van een lasapparaat een hoe
veelheid olie deed ontploffen, greep zo
snel om zich heen, dat het personeel
zich maar ternauwernood in veiligheid
kon brengen. De fabriek wordt als ver
loren beschouwd.
1 Deze uit een hcfschroefvliegtuig ge
maakte foto tc Panmoendjon toont
I Russische vrachtauto's cn jeeps op
dc voorgrondwaaruit dc geallieer
de krijgsgevangenen stappen.
I Zij zulten met ambulance auto's (in
1 het midden van dc foto) naar Moen-
I san worden vervoerd. Óp dc achter
grond helicoi>tcrs. waarmede dc
ernstige zieken zullen worden over
gebracht.
(Telefoto)
Dc beperkingen op reizen naar West-
Berlyn om het afhalen van levens
middelenpakketten in West-Berlijn te
gen te gaan zijn weer verzacht. De
Oost Duitsers verklaarden aan dc West-
Bcrlijnsc uitdeclposten, dat op verschei
dene stations nabij Berlijn weer kaart
jes naar Berlijn werden verkocht.
Opnieuw zijn op verscheidene punten
langs de grens van West-Berlijn voed
selpakketten in b*slag genomer. door dc
Oost Duitse volkspoli tic. doch andere
berichten maken melding van veel per
sonen die met hun pakketten veilig
thuis kwamen.
West BcrlUnse functionarissen ver
klaarden. dat Dinsdag 105.000 pakket i en
zUn uitgereikt >67 000 aan Oost-Duitsers
en 38 000 aan Oost-Berlimersiwaardoor
het totaal aantal sedert liet begin van
de actie is gestegen tot 2 327.000.
Het warme weer heeft gisteren
in verscheidene Europpse landen
Iii het Noorden van Engeland
34 graden, «Ie hoogste tempera
tuur sinds 1873. In Frankrijk liep
het kwik op tot 35 graden. België
jaar: in Brussel was het gisteren
3? graden in de schaduw.
In ons land zijn de hoogste
thermometerstaiiden gemeld uit
Eindhoven en Twenthe. Het kwik
liep daar op tot 32 graden.
Deze temperaturen zijn overi
gens nog maar laag vergeleken
bij die in Noord-Afrika. Van 4
stations in de Sahara meldde men
temperaturen van 49 graden!
Gematigde temperaturen
tot morgenavond:
kans op enkele verspreide
Overigens droog weer met
bewolking. Matige tot
en Zuid. Ge-
