LEIDSCH
DAGBLAD
De
„grote
politiek is danig in
beweging!
Wil Moskou een „koehandel" met
het Westen?
De wijzigingen achter liet
IJzeren Gordijn
92ste Jaargang
DINSDAG 7 JULI 1953
No. 27958
Directeur: 3. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 6.per kwartaalf 0,47 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro No. 67059
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
11
Volgens wélingelichte kringen, die zich beroepen op sovjetrussische kringen
In Oost-Berlijn zou de sovjet-unie bereid zijn de Westelijken grotere invloed in
uitgestrekte gebieden van ccntraal-Europa te laten in ruil voor „neutralisering"
van Duitsland..
Tc Meskou zou een proefplan zijn opgesteld, volgens hetwelk de sovjets hun
bijzondere positie in Oostenrijk en Tsjecho-Slowaküc zouden laten varen oin tot
een overeenkomst van de grote vier of vijf te kunnen komen over een neutraal
Duitsland.
Het nieuws over dit plan heeft West-Berljjn bereikt via leden van de Oost-
Duitse liberale party en het plan zou de grote Westelijke mogelijkheden langs
de gewone diplomatieke kanalen onder ogen gebracht worden.
Een der voorwaarden zou zijn, dat de Westelijke grote drie afzien van
gnigc voorconferentie.
waarden voor de dag kwam. en be
schuldigt Amerika mede hierom van „een
politiek van geweld".
Sinds de gebeurtenissen in Oost-Ber-
liln is Amerika, volgens de „Pravda", een
grote campagne begonnen voor sterkere
inmenging in de aangelegenheden der
„democratische staten".
Het blad ziet als oorzaak van deze
actie „de duidelijke ongerustheid van de
heersende klingen in de Verenigde Sta
ten over het falen van de Amerikaanse
buitenlandse politiek, die gericht was
op het voeren van de leiding in de
wereld".
West-Berlynse politici zeiden te hopen,
dat het Westen niet naar het sovjet-
voorstel zou luisteren, omdat de ontwik
keling in West-Duitsland thans te zeer
In Westelijke richting is gegaan, dat een
plotselinge „neutralisering" nog moge
lijk is.
Volgens de „New York Times" is aan
de Amerikaanse autoriteiten in Duits
land verzocht, aanbevelingen te doen
Inzake een „psychologisch offensief" te
gen de sovjet-unie in Oost-Duitsland.
De Amerikaanse regering zou deze aan
bevelingen willen voorleggen aan de mi
nisters van buitenlandse zaken van de
„grote drie", die Vrijdag te Washington
bijeenkomen.
Naar een correspondent van het ge
noemde blad uit Bonn meldt, zouden
Amerikaanse functionarissen in Duits
land o.m. willen voorstellen, grote voor
raden overtollige boter, vlees, tarwe. e. d.
lilt de V. S. naar Oost-Duitsland te
benden met het oog op de daar heersende
Voedselschaarste.
Het doel van dit plan zou zijn. de
Bovjet-unie in verlegenheid tc brengen
en Bondskanselier Adenauer te helpen
om de komende algemene verkiezingen
te winnen.
Intussen tracht Moskou anderzijds het
Westen tegen elkaar uit te spelen.
In een uitvoerig hoofdartikel in het
Russische partyblad de „Pravda" worden
dc Ver. Staten er van "beschuldigd, stel
selmatig de internationale spanning
hoog te houden, met de bedoeling om
een atmosfeer van oorlogsangst te kwe
ken, die de Westelyke mogendheden er
toe zou moeten verleiden om volgzaam
aan „de door Washington bevolen be
wapening mee te doen".
Zinspelend op de Bermuda-conferen
tie schrijft de „Pravda" ,,Dc menings
verschillen tussen Amerika. Engeland
en Frankrijk zijn zó groot geworden,
dat zij niet op een routine-bijeenkomst
Van de regeringsleiders der drie landen
kunnen worden weggenomen".
Het blad herinnert aan Churchills op
roep tot een bijeenkomst der Grote Vier,
en aan Moskou s antwoord volgens het
welk Rusland slechts heil ziet in zulk
een conferentie indien er niet bij voor
baat. voorwaarden aan h«o w-'-v.liri wor
den gesteld. Het geeft dan scherpe cri-
tiek op Elsenhower, die wèl met voor-
Ambtenaren van het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken heb
ben reeds verklaard, dat de „voortdu
rende tekenen van onrust in de sovjet-
satellieten" de belangrijkste reden wa
ren van de aanval op de Verenigde
Staten in de „Pravda".
In Britse regeringskringen te Londen
werd gezegd, dat. de aanval van de
„Pravda" een poging was om de me
ningsverschillen tussen Groot-Bnt'-annié
en de Verenigde Staten over een spoe
dige bijeenkomst van Westelyke en
sovjet-leiders, uit te buiten.
Een woordvoerder van de West-Duitse
sociaal-democratische partij zcide, dat in
het artikel in de „Pravda" de wens van
de sovjet-unie naar een goede verstand-
WeerraDporten
Van hedenmorgen 7 uur).
Helsinki
Stockholm
Oslo
Kopenhagen
Amsterdam
Edinburgh
Londen
Luxemburg
Parys
Bordeaux
Grenoble
Nice
Gcnève
Berlijn
Frankfort
MUnchen
Wenen
InnsbrUck
Romo
onbewolkt
zwaar bew.
zwaar bew.
licht bew.
licht bew.
regen
zwaar bew.
onbewolkt
onbewolkt
windstil 26
windstil 25
windstil 28
(Incez. Mcd.-adr.)
IS HEERLIJK EN BLIJFT
DAGENLANG GOEDI
WEERBERICHT
Vrij veel wind
Dc Bilt verwacht tot morgenavond:
Half tot zwaar bewolkt met plaatse
lijk enige regen of motregen, in hoofd
zaak vanavond en vannacht. Matige tot
vrij krachtige wind tussen West en
Zuid-West. Weinig verandering in tem
peratuur. (Opgemaakt te 10 uur).
8 JCLL
Zon op: 4.30 uur; onder: 21.00 uur.
Maan op: 1 28 uur; onder: 19.21 uur.
Hoogwater te Katwijk te 0.36 en 13.13 u.
Dit nummer bestaat uit zes pagina's
houding met het Westen andermaal tot
uiting komt.
In politieke kringen te Bonn,, die
nauwe betrekkingen met de West-
Duitse regering onderhouden, is ge
zegd, dat het artikel een duidelijke po
ging is om een wig tussen de Verenigde
Staten en hun Europese bondgenoten
te drijven. Het was opmerkelijk, zo werd
ln deze kringen gezegd, dat Winston
Churchill, die enkele maanden geleden
werd gebrandmerkt als een oorlogsstoker,
in het jongste artikel als een heraut van
de vrede wordt voorgesteld.
DE WESTELIJKE DRIE.
Generaal sir Brian Robertson, de
voormalige Britse opperbevelhebber in
het midden-Oosten, zal de markies van
Salisbury, de waarnemende Britse mi
nister van buitenlandse zaken, deze
week naar Washington vergezellen. Ver
der zullen deskundigen op het gebied
van Duitse aangelegenheden en die van
het Verre Oosten naar Washington gaan
Het feit, dat generaal Robertson van
de Britse delegatie deel uitmaakt, be
tekent. aldus Reuter, dat de ministers
van buitenlandse zaken van de „giote
drie" ook van gedachten zullen wisselen
over het Brits-Egyptische geschil over
de Suez-Kanaalzone. Het zal de eerste
maal zyn, sinds de Brits-Egyptische on
derhandelingen te Cairo m Mei werden
afgebroken, dat Engeland en de V. S.
over deze kwestie zullen spreken.
Volgens gezaghebbende zijde te Londen
wil dit nog niet zeggen, dat Engeland
nieuwe voorstellen ter regeling van het
conflict zal doen.
Men verwacht, dat lord Salisbury over
de algemene toestand in het midden-
Oosten uitvoerig zal spreken met minis
ter Dulles, die onlangs een rondreis in
dit gebied heeft gemaakt.
Na een vergadering van het Britse
kabinet deed te Londen het gerucht dc
ronde, dat met het oog op de gezond
heidstoestand van Churchill de markies
van Salisbury, Dulles en Bidault zal
voorstellen om de conferentie van dc
„grote drie" te Londen in plaats van
op de Bermuda-eilanden te houden.
Minister Butler noemde het plan wel
verstandig, maar waarschuwde, dat men
niet te overijld moet handelen.
De Oostenrijkse ambassadeur te Lon
den heeft gisteren een onderhoud gehad
met. lord Salisbury De Westelyke mo
gendheden beschouwen eventuele Russi
sche medewerking aan een spoedig tot
stand komen van een verdrag met Oos
tenrijk als een belangrijke aanwijzing
voor de oprechtheid van het „vredesof
fensief" van de sovjet-unie.
Mag er soms nog wel eens strijd
zijn lussen dc leden van een twee
ling, wie van hen het eerste het
levenslicht aanschouwde, voor de
hier afgebeelde tweelingen zal dit
later geen probleem zijn. Zij maak
ten nl. Medische Geschiedenis, door
maar liefst 56 dagen na elkaar ter
wereld tc komen. Overigens zijn ze
volkomen normaal en volgens dc
trotse moeder, wolken van kinde
ren. Denis Goodwin zal zijn ver
jaardag op 16 December vieren;
zijn tweelingbroertje David de zijne
op 10 Februari. Het gebeurde in
Sydney in Australië.
Hitte en noodweer
In het afgelopen weekeinde zijn in
Pesjawar (Pakistan) 21 personen om het
leven gekomen door de grote hitte. De
temperatuur in dit gebied is in de af
gelopen dagen tot boven 44,4 graden Cel-
cius gestegen.
In het gebied van Campbellpoer, in
Noord-Pakistan, kwamen 30 personen
door de hitte om.
Zware onweersbuien hebben gisteren
in verscheidene delen van Spanje slacht
offers geëist en grote schade aange
richt.
Te Villahermosa in de provincie Clu-
dad Real zijn twee personen, die schuil
den onder een boom, door dc bliksem
getroffen en gedood. Twee anderen lie
pen ernstig brandwonden op.
Te Sabadell in de provincie Barcelona
zyn enige grotten, die bewoond werden,
ingestort en kinderen levend begraven.
Tussen Elda en Monovvar ln de pro
vincie Alicante deden zich overstromin
gen voor, die een spoorlijn hebben ver
nield.
In Noord-Itallë zijn vier personen,
o w. een 71-jarige vrouw op een fiets,
door de bliksem getroffen. Zware regen
val richtte aanzienlijke schade aan on
der te velde staande gewassen.
Egypte lokt.
Een Egyptische regeringswoordvoer
der heeft te Washington verklaard, dat
slechts de Britse bezetting van de zone
van het Suezkanaal Egypte weerhoud:
van toetreding tot een overeenkomst
tegen mogelijke agressie.
Als de Britten eenmaal ziin vertrok
ken, kan Egypte met het Westen de
plannen bestuderen om na te gaan,
welk plan het beste dc vrije wereld
dient, zo voegde hij hieraan toe.
Evacuatie der Britse troepen zou vol
gent- hem betekenen, dat niet slechts
dc Kanaalzone, doch het gehele m d-
den-Oosten in tijd van oorlog de geal
lieerde strijdkrachten bases zou ver
schaffen, en nieit alleen bases, doch ook
arbeiders en meer dan zestien divisies
voor de verdediging van het gebied.
Nog een Himalaya-top
bedwongen
Een Oostenrijks-Duitse expeditie heeft
dr- top van de 8120 meter hoge Nanga
Parbat in het Westen van de Himalaya
bereikt.
Een Oostenrijker, Hermann Buhl, zette
4 Juli het eerst voet op de top van deze
berg. op di ie na de hoogste ter wereld
(Buhl komt uit Tyrol i en plaatste er
de vlaggen van West-Duitsland en Pa
kistan.
De leider van de groep klimmers was
de 52-jarige Oostenrijker Peter Aschen-
brenner. veteraan van twee vorige expe-
oities. Hij overleefde in 1934 met een
endere blanke een sneeuwstorm, waar
door negen man om het leven kwamen,
onder wie de leider der expeditie, de
Duitse bergbeklimmer Willi Merkl. Men
was toen slechts veertig meter van de
top verwijderd.
De huidige expeditie werd door slecht
eer gehinderd Men bracht hulde aan
de moed en het uithoudingsvermogen
van de 'inheemse) hunzadragers
De Naga Parbat staat bekend als de
..Duitse berg", daar vooral Duitsers ge
tracht hebben de top te bereiken, en ook
als „berg des doods".
De eerste, die een poging ondernam,
was de Brit Mummery, die in 1895 door
een law ine werd bedolven. Bij een Duitse
expeditie in 1937 kwamen alle leden door
een lawine om.
Er zijn >n totaal zes expedities mis
lukt. waarbij 13 blanken omkwamen.
De huidige werd georganiseerd door dr
Kail Herrligkoffer. een gynaecoloog uit
Muenchen, die „wraak" wilde nemen
voor de dood van Merkl. zijn stiefbroe
der De eigenlijke beklimming werd ech
ter geleid door Aschenbrenner. Herrlig
koffer zelf had nog nooit een berg be
klommen.
STANDBEELD VOOR MC CARTHY!
Een autohandelaar te Baltimore heeft
voor zyn huis een monument van bijna
drie meter hoogte ter ere van senator
Mc Carthy laten oprichten. Zaterdag,
de dag der onafhankelijkheid, heeft hij
het onthuld. Er komt een bas-relief
op voor, de senator voorstellend in ge
vecht met slangen.
Wat is ware bedoeling
In te Wenen ontvangen berichten uit
welingelichte kringen te Boedapast is
gezegd, dat dc reorganisatie van rege
ring en party in Hongarije spoedig zal
vyortien gevolgd door soortgelijke ver
anderingen in Tsjeeho-Slowakye. Roe
menië, Bulgarije en andere met de
Sovjet-unie verbonden staten.
Volgens deze berichten is het niet
aan twijfel onderhevig, dat de veran
deringen in Hongarije zijn geschied op
last van Moskou.
Verder werd verklaard, dat ofschoon
de veranderingen ingrijpend lijken,
slechts weinig van de van hun functies
ontheven personen van elke macht zyn
beroofd De ontslagen eerste-minlster
Rakosi. is, aldus de kringen m Boeda
pest, de machtigste man in de partij
gebleven. Hy is nog altijd voorzitter
van het jaolitieke bureau.
Ook werd er in deze kringen op ge
wezen. dat het nieuwe beleid niet al
leen een getrouwe navolging is van de
politiek in de Sovjet-unie en Oost-
Duitsland na Stalin's dood, maar dat
het overeenkomt met de politiek, die
eerder in dc Sovjet-unie werd gevoerd.
De nieuwe koers doet. aldus de be
richten uit de kringen te Boedapest,
sterk denken aan de Russische politiek
in de jaren van twintig tot dertig,
toen een te drastische ingevoerde col
lectivisering van de landbouw tot on
volledige productie leidde.
In Franse diplomatieke kringen te
Parys wordt verklaard, dat „een acute
economische crisis" de voornaamste re
den voor de ommekeer in de Hongaarse
politiek schijnt te zijn.
Een corrcsjwndent van het Zweedse
liberale blad „Expressen", Horn, schreef
dat de Hongaarse arbeiders op „het
laagst mogelijke bestaansniveau" leef
den.
Volgens Horn kostte een kilo brood,
indien tenminste brood te krijgen was,
f 1 20. een kilo aardappelen f 1.80. een
kilo kaas ruim f 15.50 en een kilo boter
ruim f21.50. Een ei kostte bijna f 1.50
jjer stuk en een liter melk bijna f 1 40.
Het gemiddelde loon van een Hon
gaarse arbeider was. volgens Horn, bij
na 250 gulden per maand.
Natuurlijk stellen de officiële Hon
gaarse bladen zich geheel achter de
„nieuwe politiek".
Een woordvoerder van het Bntse mi
nisterie van buitenlandse zaken heeft
verklaard, dat Engeland de grootste
aandacht besteedt aan de regeringswij
ziging in Hong
zaak-Sanders.
Wederom is een nieuwe Engelse
postzegelserie uitgekomen met de
afbeelding van Koningin Eliza
beth II.
Ditmaal is het portret overgenomen
van een folo van Dorothy Wilding.
Dc 5d zegel is sepia en ontworpen
door Mr G. Knipe van Harrison
Zn N.V. Ie Londen en High Wy
combe; dc Sd zegel is cerise en
ontworpen door Mejuffrouw Mary
Adshcad. echtgenote van Stephen
Bone, de artist-sclirijver; de V-
zegel is amberkleurig en een ont
werp van wijlen Mr Èdmund Dulac.
De woordvoerder deelde mee, dat
thans wellicht nieuwe stappen zullen
worden gedaan om de invrijheidstel
ling van Sanders te verkrijgen Op de
waag of de door de Hongaarse pre
mier, Nagy, aangekondigde amnestie
ook van toepassing zal zijn op de Br:: e
zakenman, antwoordde de woordvoer
der. dat het niet duidelijk is of deze
amnestie ook geldt voor niet-Hongaren.
De Oost-Duitse regering heeft be
paald, dat de boeren in 1953 in plaats
van 700.000 400 000 ton groente en fruit
behoeven te leveren.
De boeren kunnen, nadat zij aan
hun leveringsplicht hebben voldaan, de
rest vrij verkopen.
De „Tribune", het officiële blad van
de Oost-Duitse vakbond, waarschuwt
leidinggevende functionarissen in fa
brieken er voor. dat zelfs een „vrijwil
lige" verhoging van de arbeidsnormen
sedert 17 Juni is verboden.
Nieuw feuilleton:
De zaak-Aiulreas
Op een kwade dag vliegt op een
straatweg buiten een Duitse stad
een auto ln brand. De bestuurder
komt jammerlyk om Diezelfde dag
verdwijnt een verzekeringsagent,
zonder een spoor achter te laten.
Aanvankelijk schijnen deze ge
beurtenissen. waarvan de eerste
alleen maar tragisch, maar geens
zins verdacht is, niets met elkaar
te maken te hebben
Dank zij dc speurzin van een ver
zekeringsrechercheur. die een on
derzoek in stelt alvorens de levens
verzekering van het autoslachtoffer
wordt uitbetaald, blijkt echter dat
het ongeluk en de verdwijning wel
degelijk met elkaar in verband
staan.
Een ingewikkelde en spannende
jacht op een niets en niemand ont
ziende misdadiger voert de lezer
van dit feuilleton door Duitsland,
naar Amerika. Zwitserland en weer
terug naar de plaats van de mis
daad. waarna het drama eindigt ln
Nederland.
De Duitse schrijver Harry Hoff is
er in geslaagd, een origineel gege
ven op boelende wijze uit te wer
ken, waardoor dit feuilleton van
begin tot einde de aandacht gevan
gen houdt.
Vervolging van ex-koning
Faroek?
Het hoge JTuhtaire tribunaal te Cairo
stelt ex-koning Faroek en leden van
zijn vroegere entourage verantwoorde
lijk voor het feit. dat de Egyptische
troepen in de oorlog te-gen Palestina
onvolwaardige wapens hadden. Het tri
bunaal heeft voorgesteld, dat Faroek by
verstek wordt berecht en voorts, dat de-
genp. die ln ziin dienst hebben gestaan,
voor het gerecht komen.
KOLENPRIJZEN IN ENGELAND.
De Britse minister Lloyd van het mi
nisterie van brandstof en energie heeft
in het Lagerhuis verklaard, dat de re
gering de prijzen van goede kwaliteit
kolen zal verhogen en die van kolen
van mindere kwaliteit zal verlagen, ten
einde een brandstofcrisis in de komende
winter te voorkomen.
Deze maatregel is genomen, om het
publiek er toe te brengen kolen te ko
pen van mindere kwaliteit, welke het
tot nu toe niet afnam.
Kolen van prima kwaliteit dreigen
schaars te worden. De voorraden van
binnenlandse kolen zyn 40 procent klei-
d£r f)ar* vorig
Het Gemeentebestuur van Zonne-
maric (Schouwen Duiv eland). dat
momenteel een bezoek brengt aan
\msterdam. heeft gistermiddag een
krans gelegd bij het borstbeeld van
Prof. Dr P. Zeeman, in liet Zee
man-Laboratorium in de hoofdstad*
Bij de kranslegging waren aanwe
zig. de zoon en de dochters van de
geleerde (links), dc directeur van
..Onderwijs" van de Gemeente
Amsterdam, de lieer W. M. Morren
en Prof. C. Bakker. De waar
nemend burgemeester van Zonne-
marie - dc geboorteplaats van
Prof. Zeeman - de heer van
Splunder, legde de krans.
Twee meningen in Indo-China
De Vietnamese regering heeft een
communique gepubliceerd waarin ge
zegd wordt, dat koning Bao dai en de
Vietnamese regering, na bestudering
an de verklaring der Franse regering
an 3 Juli, van mening zyn, dat deze
erklaring de wil van Frankrijk vertolkt
>m de verlangens van het Vietnamese
volk ten volle te bevredigen. „Vietnam
zal de plechtige belofte tot het verle
nen van algehele onafhankelijkheid be
antwoorden met een algehele mobilisatie
van zijn krachten in een oorlog, die de
zyne is geworden en voor een vrede, die
zyn hoogste doel blijft.
De onafhankelijkheid, die verwerke
lijkt zal worden door de overdracht van
alle bevoegdheden, die nog bij Frankrijk
berusten, zal voor Vietnam een rede te
meer zyn om vrijwillig de hechte ban
den met Frankrijk nauwer aan te ha
len. Door te besluiten zyn betrekkingen
met Vietnam op nieuwe beginselen te
baseren, bekroont Frankrijk de offers,
die het zich tot dusver voor ons land
en de vrije volken heeft getroost", al
dus het communiqué.
Ook de premier van Laos juichte het
Franse plan van harte toe.
De Cambodjaanse staatssecretaris Sam
Sary heeft echter te Parijs verklaard,
dat de Franse nota. waarin grotere on-
afhankelykheid aan Indo-China wordt
beloofd, meer effect zou hebben gehad,
indien deze overhandigd zou zyn voor
de recente gebeurtenisen in Cambodja.
Hij wees er op, dat de Fransen voorge
steld hebben besprekingen te beginnen
op basis van bestaande overeenkomsten
terwijl Cambodja als basis van de be
sprekingen het principe van volledigs
onafhankelijkheid willen zien.
Nieuwe Sovjet-ambassadeur
in Parijs
Het presidium van de opperste sovjet
heeft Serge Vinogradow benoemd tot
Russisch ambassadeur in Parijs.
Vinogradow werd geboren in 1907 en
is specialist op het gebied van Europese
zaken, in het bijzonder Oost- en Zuid-
Oost Europa betreffende.
Hy werd in 1940 benoemd tot ambas
sadeur in Ankara, zyn terugroeping
in 1946 tekende het hoogtepunt van de
spanning in de na-oorlog se jaren tus
sen de Sovjet-unie en Turkije.
Vinogradows voorganger te Parijs,
Pawlow, is vrijgemaakt voor ander
werk, aldus de bekendmaking van het
presidium.
Pawlow reisde verleden week naar
Moskou, evenals de Russische ambas
sadeurs ln Londen en Washington Bh
zyn vertrek uit Parijs was nog^niet be
kend, dat Pawlow niet zou terugkeren.
Korea onveranderd
Inzake Korea is in wezen niets ver
anderd Tengevolge daarvan lanceren
alle drie partyen proefballonnetjes,
maar meer als dat zijn de supposities
niet.
Wervelstormen, gepaard met hevige
regenbuien, hebben Zuid-Korea geteis
terd Er ziin 78 doden, gewonden en
vermisten. 16000 personen zyn dakloos
geworden.
