LEIDSCH
DAGBLAD
Pi-
92ste Jaargang
ZATERDAG 27 JUNI 1953
No. 27950
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.— per kwartaal; f0,47 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Verzuimde kansen
Voor het Koreaanse vraagstuk is nog
altijd geen oplossing gevonden, al doet
Washington het uiterste om met de
Zuid-Koreaanse president Syngman
Rhee tot een accoord te geraken. Be
zoek op bezoek wordt aan de president
gebracht, doch deze houdt het been
strak, wetend sterke troeven in handen
te hebben. Bovendien vindt hu meer en
meer begrip voor zun standpunt, dat
zuiver op de realiteit is afgestemd!
Intussen beginnen de hartstochten een
woordje mee te praten en dat is nim
mer bevorderlijk voor het vinden van
een oplossing in een geschil. Is India in
Zuid-Korea reeds uitgekreten voor een
communistische staat, waarvoor van
Zuid-Koreaans standpunt uit bekeken
nog een grein van juistheid was te be
speuren. het is nu al zover gekomen,
dat zelfs een Churchill voor een com
munist wordt uitgemaakt. Deze beschul
diging vindt ongetwijfeld haar oorsprong
ln het feit. dat het Engeland is ge
veest. die in de eerste plaats verant
woordelijk is voor het terugroepen van
generaal Mc Arthur, die Immers had
willen doorzetten tot Korea geheel was
bevrijd! En ook nu is het opnieuw En
geland, dat wel het felst vasthoudt aan
het bereiken van een bestand, al brengt
dat niet het meest gewenste resultaat.
Londen houdt zich weliswaar op de
achtergrond, het aan Amerika overla
tend oin naar buiten op te treden,
maar achter de schennen poogt het op
Washington druk te oefenen in ge
noemde richting.
India, dat geregeld heeft getracht
om te bemiddelen en feitelijk de stoot
heeft gegeven voor het aanvankelijk suc
ces van Panmoendjon, tracht thans op
nieuw het vraagstuk te benaderen via
een zitting van de Verenigde Naties,
doch de Westelijke kopstukken voelen
daar weinig voor. Zij zien blijkbaar in,
dat dan wel eens woorden zouden kun
nen worden gebezigd, die Syngman Rhee
nog halsstarriger zouden kupnen maken.
Intussen neemt de kans, dat er ein
delijk een eind komt aan de nu drie
jaren durende strijd in Korea, eerder af
dan toe.
Ook in Europa is het Churchill, die
tracht te sussen en te kalmeren, terwijl
Amerika de tijd aangebroken oordeelt
om gebruik te maken van de gebeurte
nissen in Oost-Duitsland Adenauer, de
West-Duitse Bondskanselier, heeft een
dringend beroep op de drie Westelijke
groten gedaan om in de gegeven om
standigheden alles op alles te zetten om
de eenheid van Duitsland te herstellen.
Eisenhower heeft hem alle steun toege
zegd. hetgeen geheel ligt in de lijn, door
Washington reeds lang gevolgd, om de
regering van Bonn als gelijkgerechtigde
te erkennen en van deze steun blijk
gegeven in tastbare vorm door te aan
aarden, dat ambassadeurs zullen wor
den uitgewisseld tussen beide lander.
Hetgeen feitelijk betekent, dat Adenauer
als hoofd van een onafhankelijke staat
wordt erkend. En nieuw voedsel toevoert
aan de reeds eerder geopperde idee. dat
Washington desnoods alleen met Bonn
in zee zal gaan. wanneer de Europese
Defensie Gemeenschap niet zou worden
aanvaard, zich stellend op het stand
punt. dat .zonder Duitsland een verde
diging van Europa tot de onmogelijk
heden behoort. Welk feit trouwens
moeilijk te loochenen valt
Ook Churchill geeft Adenauer steun,
maar alleen theoretisch. Practischbiedt
Londen niets. Deze houding ligt volko
men in de lijn der huidige Engelse po
litiek. die er geheel op is ingericht om
te komen tot een vter-mogendheden-
eonferentie en dus Moskou op geen
enkele wijze voor het hoofd wil stoten.
Gezien de afbrokkeling van het gezag
van Moskou niet alleen in Oost-Duits
land. waar voor communistisch begrip
wel bijzondere concessies worden ge
daan. doch ook in de satelliet-landen,
rijst de gewettigde vraag, of de Engelse
houding niet in de kaart van Moskou
speelt door te helpen om het verloren
prestige te herstellen. Een oud gezegde
luidt: tijd gewonnen, alles gewonnen!
Moskou zal zonder twijfel de Engelse
houding ten zeerste waarderen! Het Hikt
ons, dat men van Engelse zijde een
mooie kans voorbij heeft laten glippen!
Reeds van tevoren staat wel vast. dat
op de nu komende Bermuda-conferentie
twee systemen tegen elkaar zullen bot
sen,
Waarschijnlijk zal Frankrijk eveneens
van de partij z'jn. nu tenslotte de out
sider Lanlel als premier aanvaard is.
Het Franse parlement heeft eindelijk
Ingezien, dat er een einde moest komen
aan de crisis, die het laatste respect
voor Frankrijk danig heeft gekortwiekt.
Maar dc Franse zienswijze zal slechts
Van secundaire betekenis zijn, want, ook
een kabinet-Laniel is niet in staat mo
van kracht te getuigen. Een strop voor
Frankrijk, doch ook voor de andere
Europese landen, die in Frankrijk hun
spreektrompet hebben.
Ook Frankrijk heeft zijn kans ver
zuimd
Terwiil Moskou handig gebruik maakt
van iedere izelfs de kleinste' gelegen
heid om onenigheid in het Westen uit
te buiten en helaas, die gelegenheden
zijn er maar al te veel! laat het Wes
ten de kansen om de controversen in
het sovjet-blok te benutten, voorbij gaan.
WEERBERICHT
Afnemend buiig
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met voorname
lijk in het binnenland enkele verspreide
regen-of onweersbuien. Inde kustgebie
den van Zuid-Holland en Zeeland plaat
selijk van zee bmnendrijvende mist- of
laaghangende wolkenvelden. Matige tot
zwakke Nooidelijke wind. Ongeveer de
zelfde temperaturen. (Opgemaakt te
10 uur).
28 JUNI.
Zon op: 4.22 uur: onder: 21.04 uur.
Maan op: 22.17 uur; onder: 529 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.53 en
16 22 uur - Springtij.
(29,6 tè 4 35 en 17.04 uur).
Ouderwets program
Met vlag en wimpel en in een ri-
cordtijd heeft de conservatieve afge
vaardigde Joseph Laniel gisteren zijn
investituur binnen gehaald. Hij kreeg
niet minder dan 398 stemmen, vrijwel
het totaal van hel hele. niet-marxis-
tisehe, bloc, terwijl hij er aan 314 ge
noeg had gehad.
Van zijn voorgangers heeft alleen Bi-
dault er 313 verworven. Nadat Lanlel
zijn rede had uitgesproken, gingen er op
de mlddenbanken vele stemmen op om
de uitspraak maar direct, en dus zon
der het gebruikelijke spel van vraag en
antwoord, te doen volgen. Voorzitter
Herriot moest er toen aan herinneren,
dat de grondwet nu eenmaal voor
schrijft. dat een investituur in twee
etappen plaats vindt. En zo moest deze
achtste candidaat voor het premierschap
dus ook nog pro forma het mondelinge
deel van zijn examen passeren. Maar
binnen een uur was ook die zaak beke
ken. want over de uitslag kon toen al
niet meer de minste twijfel bestaan. De
uitspraak van de Kamer had bijna het
karakter van een plebisciet.
Heeft Laniel in zijn programma-rede
dingen gezegd, die men om enige re
den onthullend, of althans maar op
merkelijk. mocht noemen? Wij moe
ten met de hand op het hart ver
klaren in zijn toespraak, die boven
dien zonder een spoor van meeslepend
heid werd voorgedragen, geen enkel
element ontdekt te hebben, dat an
dere formateurs niet ook, en vaak
aanzienlijk overtuigender, reeds naar
voren hadden gebracht.
Het was een selectie om niet te
zeggen: een potpourri, zonder enige
originaliteit van de vier vorige in-
Dit nummer bestaat nit in pagina's
en een Bijvoegsel.
Lauiel met vlag en wimpel als
premier aanvaard
veslituur-programma's. waarvan de
enige, maar ook essentiële verdienste
was. dat juist al die punten waren
weggelaten, waardoor de privileges
van de Kamer bedreigd hadden kun
nen worden.
In de uiteenzetting van zijn program,
verklaarde Lanlel. dat de buitenlandse
politiek gekenmerkt zal blijven door
trouw aan de Noord-Atlantische vcr-
dragrorganisatle. Hij deelde mee, d3t
Frankrijk op de komende besprekingen
op Bermuda de VS en Engeland zal
laten weten, dat het de last van de oor
log in Indo-China niet langer alleen kan
dragen .Het volk der verbonden Indo-
Chinese) staten zal zich slechts dan vol
ledig bewust zijn van zijn onafhanke
lijkheid. wanneer een groot nationaal
leger de verdediging van zün grondge
bied zal verzekeren.'" zo zeide spr.
Ten aanzien van een eventuele bijeen
komst der ..grote vier" verklaarde Laniel,
dat Frankrijk bereid blijft, .iedere moge
lijkheid om de internationale sfeer te
■erbeteren aan te grijpen on met een
partner, die concrete bewijzen van zijn
goede wil heeft gegeven, besprekingen te
openen
Sprekend over het Europese leger,
zeide hij: ..het parlement zal zich over
het verdrag inzake een Europese De
fensie Gemeenschap moeten uitspre
ken. waneer de tijd gekomen is, d.w.z.
nadat de zekerheid is verkregen om
trent een regeling van de Saar-kwes-
tie. de ondertekening van de aanvul
lende protocollen en het sluiten van
de overeenkomsten waarover op het
ogenblik met Groot-Brittanniè wordt
onderhandeld."
Laniel gaf voorts te kennen dat ziln
regering nieuwe belastingmaatregelen
zal moeten voorstellen teneinde de gel
den. die de regering van de Bank van
Laniel. Frankrijk's nieuwe
pre:'"'
Frankrijk heeft geleend, terug te beta
len Genoemde Bank. zo zeide hij, ver
langt, dat de leningen met steeds gro
tere bedragen worden afgelost.
Het is waar. dat de totale last van
onze belastingen de uiterste grens van
onze mogelijkheden nadert, doch er
mag niet viorden geaarzeld, wanneer
de prijs, die op het spel staat, een ge
zond betaalmiddel is."
Laniel was van oordeel, dat de rege-
rinr .-pecia'.e bevoegdheden moet krij
gen om economische besnoeiingen aan
te brengen. Het opleggen van nieuwe
belastingen zou echter een zaak van het
parlement zun.
Sor. drong aan op hervormingen ln de
openbare diensten en de genationali
seerde industrieën. De achterstand op
landbouwgebied zou moeten worden In
gehaald door mechanisatie op grotere
schaal
Laniel deelde mee. dat zijn sociale
program gebaseerd is op „de verdedi-
g.ng van een gezonde valuta".
Wat Tunesië betreft, zeide hij, dat
Frankrijk niet zal terugkomen van zijn
belofte om aan dit gebied op het ter-
rem van binnenlandse aangelegenheden
zelfbestuur te geven. De Fransen zou
den echter in ieder geval in Tunesie
moe'.en blijven en wel omwille van ..de
stabibteit en de veiligheid van de vrije
wereld en de bescherming van Frans
Afrika als geheel".
Toen Laniel was uitgesproken applau-
d eerden alle afgevaardigden, met uit
zondering van socialisten en de com
munisten.
Het gaat er voor hem nu om een ka
binet samen te stellen en het is niet
onmogelijk, dat Laniel daarbij nog enkele
moeilijkheden zal ontmoeten. De Gaul
listen. die in twee groepen uiteen zijn
gevallen, zullen beide een redelijk aan
tal zetels kunnen opeisen, want ook zij
scharen zich, met enkele uitzonderin-
Churchill warmste verdediger
van „matiging"
OM MET DE RUSSEN TE KUNNEN
PRATEN!
(Van onze Londense correspondent'
Uit Churchills boodschap aan Ade
nauer blijkt, dat voor de Britse prem.er
de hereniging van Duitsland het be
langrijkste probleem zal vormen op de
conferentie van Bermuda en bij even
tueel daarop volgende besprekingen van
de grote vier.
Churchill is van mening, dat de Rus
sen, na de ondervonden moeilijkheden
in de Duitse sovjetzone. thans bereid
zijn tot groter concessies dan vroeger,
wat betreft de hereniging van Duits
land en hij wil geen kans verliezen om
de Russen aan de conferentietafel te
krijgen. Volgens Londen heeft het geen
zin om de sovjets ln de Oostzone te
sterk te kapittelen, omdat dit de kansen
gen, alle achter de formateur. En die
plaatsen zullen dus door de andere
partijen moeten worden ingeruimd.
De oplossing, welke Lanlel voor ogen
zweeft, is een kabinet naar Engelse
trant, dat dus uit een kleine kern van
ministers zal bestaan, gegarneerd door
een aantal oud-premiers als Queuille,
Reynaud, Pleven en André Mane, en
omringd door een grote groep van
staatssecretarissen
Men verwachtte gisteravond dat van
daag de traditionele foto op de trappen
van het Elysée al zou kunnen worden
gemaakt.
op een vredelievende ontwikkeling ln de
waagschaal zou stellen.
Het besluit der geallieerden om West-
Dultsland in diplomatiek opzicht met
andere landen gelijk te stellen vóór de
ratificatie van de Europeese Defensie
Gemeenschap en de overeenkomsten van
Bonn bewijst de grote betekenis, welke
Churchill en Eisenhower toekennen aan
de nieuwe situatie.
De Labourpartij,. welke op het punt
stond, een nieuw document over de
socialistische buitenlandse politiek te
doen verschijnen als grondslag voor de
komende discussies op het partijcongres
van Margate in September, heeft ln
verband met de snelle verandering van
de internationale toestand, besloten de
publicatie uit te stellen en te wachten
op de verdere ontwikkeling in Korea en
op de Bermuda-conferentie.
Het partijbestuur heeft zijn sympathie
betuigd met het verzet in Oost Berlijn
en in de sovjet-zone. en met voldoening
lastgesteld. dat het verlangen naar vrij
heid onder de Oost-Duitse arbeiders, on
danks een jarenlanz totalitair regiem,
onbluschbaar is. Labour roept op tot
de vorming van een democratisch Duits
land door middel van vrije verkiezingen.
OOST-DUITSE REGERING GEEFT
GENATIONALISEERDE BEDRIJVEN
TERUG.
Naar de Oost-Berlijnse radio meedeelt
zijn in het gebied van Frankfort aan de
Oder de eerste genationaliseerde bedrij
ven aan hun voormalige eigenaars te
ruggegeven. zulks op grond van de
jongste decreten der Oost-Duitse rege
ring.
flngez. Med.-Adv.)
Afnemende buienkans
Het KNMI deelt mede:
Het weer van de afgelopen week werd
gekenmerkt door de grote onweersaclivi-
teit Deze hing samen met een lagedruk
gebied. dat een groot deel van midden
Europa besloeg en dat tot grote hoogten
gevuld was fnet koude luchtmassa's Ten
gevolge van verwarming nabij het aard
oppervlak werd deze lucht onstabiel, zo
dat c zich zware buien in vormden. In
ons land kwamen de buien vooral in
het binnenland voor. terwijl regenhoe-
vcelheden aan de kust relatief klein wa
ren. Ook m andere delen van Europa
zun flinke neerslaghoeveelheden opge
vangen. Vooral ln Zwitserland waren de
buien niet van de lucht in Zurich viel in
een week ruim 15 cm hemelwater.
Hoewel de veranderingen in de algeme
ne luchtdrukverdeling van weinig bete
kenis ziln. neemt in n:is land de kans op
buien af. aangezien in de hogere niveaux
iets warmeie lucht wordt aangevoerd,
terwijl nabii het, aardoppervlak een klei
ne afkoeling plaats vindt.
Weerrapporten
Helsinki 1
Stockholm
Oslo i
Kopenhagen
Amsterdam i
Edinbure i
Londen 1
Luxemburg
Parite
Bordeaux
Grenoble
Nice
Geneve
Zurich
Berlllu
Frankfort
MOnchcn
Wonen
InwbrUck
onbewolkt
licht bew^
onbewolkt
onbewolkt
23
www 1 21 3
li w 3 25 2
windstil 28 0
windstil 25 11
windstil 23 0
zo 2 24 O
windstil 16 24
ono 1 26 20
windstil 24 2
wzw 3 17 18
wnw 4 23 1
In de St. Giles kathedraal te Edin
burgh is in tegenwoordigheid
Koningin Elizabeth en haar gemaal
dc Hertog van Edinburgh, een kro
ningsdankdienst van dc Schotse
Kerk gehouden. Tijdens de sobere
doch indrukwekkende plechtigheid
overhandigt dc Koningin dc oude
Schotse Kroon, welke haar werd
overgereikt door dc Hertog van Ha
milton. zonder dc kroon op het
hoofd te hebben geplaatst.
Fransen ongerust over
Cambodja
In officiële Franse kringen geeft men
uiting aan zijn „ernstige bezorgdheid'
over de toestand in Cambodja Men zegt.
dat koning Norodom Sihanock en zijn
regering schijnen „te trachten een kli
maat voor een heilige oorlog tegen de
Fransen tc scheppen
De jongste aanleiding tot deze be-
zorgdheid is een artikel van de direc
teur van de voorlichtingsdienst
Cambodja, waarin wordt gezegd, dat
„Boeddhistische monniken hebben ge
tuigd van een vurig fanatisme met be
trekking tot de kwestie der onafhanke
lijkheid. waarbij zij zover gaan. dal zij
spreken over een kruistocht of heilige
oorlog".
In het artikel, waartegen dc Franse
autoriteiten krachtig hebben gepro
testeerd. wordt nog gezegd: ..De huidige
politieke toestand in Frankrijk, waar
gedurende meer dan een maand al geen
regering is, kan het volk van Cambodja
slechts dc onmacht van het Franse re
giem demonstreren".
„Dit regiem wekt geen vertrouwen
meer in officiële kringen van Cambodja,
die van mening zijn. dat het beier is
volledig onafhankelijk een gewelddadige
dood te sterven dan met geboeide han
den om te komenaldus het artikel
In officiële Franse kringen verklaart
men. dat dit artikel daarom zo „alar
merend" is. omdat het vrijwel zeker
goedgekeurd door de koning zelf.
biedt gelegenheid aan
FLINKE JONGELIEDEN
van 1418 jaar om opgeleid te worden tot
DEKEN- OF STOFFENWEVER.
Aanmelden: dagelijks aan de fabriek Vestestraat 1,
Leiden en bovendien op Dinsdag en Donderdag a.s.
's avonds van half acht tot half negen.
Indonesische nota aan minister Beven
Verdrag met Australië over W. N. Guinea zou
„onvriendelijke daad" zijn
Naar wij van officiële zijde vernemen, heeft de waarnemend Hoge Commis
saris van Indonesië, mr Soesanto Tirtoprodjo, gistermiddag namens de Indone
sische regering aan minister Beyen een nota overhandigd. In deze nota wordt
gezegd, dat iedere poging om zonder voorafgaand overleg met Indonesië tot
een accoord te komen met Australië over West-Nieuw-Guinea als een
onvriendelijke daad zal worden beschouwd, omdat de status van Nieuw-Guinea
steeds een betwist punt vormt.
GEEN VERDRAG INZAKE W.N.-GUINEA
Minister Beyen heeft daarbij aan de w.n.d. Hoge Commissaris medegedeeld
dat Nederland niet overweegt een verdrag met Australië te sluiten met
betrekking tot Westelijk Nieuw-Guinea.
Duitse Volkswagen thans ook
in Engeland te koop
(Van onze Londense correspondent)
De Duitse Volkswagen mag thans ein
delijk ook in Engeland in de open markt
worden verkocht. Tot dusver kon een
Volkswagen alleen Engeland binnen
komen als het eigendom van iemand, die
de auto in het buitenland had gekocht.
De prijs zal vermoedelijk tussen de 750
en 800 pond liggen. 300 pond duurder
dan in Duitsland zelf. zulks als gevolg
van hoge invoerrechten en aankoopbe
lasting.
De kleine Engelse wagens blijven
goedkoper.
Volgens de met West-Duitsland ge
troffen regeling zal dit voor 2 millioen
pond automobielen naar Engeland mo
gen uitvoeren, terwijl de Britse auto
export naar Duitsland een bedrag van
2,7 millioen pond zal vertegenwoordi
gen. Dit is voor het eerst sinds de oor-
Oud-Leiden
Dc Breeslraal is nu eenmaal dc meest bekende
straat van Leiden en vandaar dat wij er nog
maals een plaatje van geven. Dc driehoekige gc-
vclversicring van het huidige café-restaurant ..In
den vergulden Turk" laat geen ruimte aan twijfel
omtrent de plaats van epnamc. Zonder die aan
wijzing ware dat nog helemaal niet zo gemakke
lijk! Deze foto werd ons afgestaan door dc heer
H. Spek. Jan van Goyenkade 10.
