LEIDSCH m. DAGBLAD
Ongemerkt verzachten de Russen
de maatregelen in Oost-Duitsland
CASINO
92ste Jaargang
DONDERDAG 25 JUNI 1953
No. 27948
Directeur: J. W. Hcnny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte SlnS*l Lc,den Glro No 67058
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer f6.— per kwartaal; f0.47 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Grotewohl komt tot juister inzicht
Volgens inwoners van Oost-Berlijn,
die in West-Berlijn werken, wordt de
uitzonderingstoestand langzamerhand
verzacht. De Sovjet-tanks zijn terugge
trokken naar het centrum van de sec
tor en bij de sectorgrenzen zijn zij in
zijstraten geplaatst. Het verkeer in de
straten begint weer normaal te worden.
Noch de Volkspolit'ie, noch de Sovjet-
russische soldaten schijnen veel aan
dacht te besteden aan het verbod, vol
gens hetwelk samenscholingen van
meer dan drie personen zijn verboden.
Gisteren hebben zich, ondanks de
grotere moeilijkheden bij het over
schrijden van de grens. 522 Oost-Duit
sers bij de vluchtelingendienst in West-
Ber'.ijn gemeld.
Zonder voorafgaande aankondiging
heeft de Volkspolitie bij de Branden
burger poort een post ingericht, via
welke West-Berlijners. die in de Sov
jet-sector gestrand waren, naar West-
Berüjn kunnen terugkeren. Reeds hon
derden West-Berlijners zijn inmiddels
teruggekeerd.
Er komen vele berichten binnen over
toenemend gebrek aan levensmiddelen
cn over zuiveringen onder politie en le
den van de communistische partij.
Dinsdag zouden wederom heftige de
monstraties gehouden zijn m Saksen
Anhalt en in de provincie Saksen, om
dat de staatswinkels voor de zevende
achtereenvolgende dag geen rantsoen
bonnen konden honoreren!
Volgens een bericht van het Oost-
Duitse persbureau A.D.N. is de Oost-
Duitser Kurt Unbehauen uit Maue, bij
Jena, tot levenslange gevangenisstraf
veroordeeld. Hij had een auto gestolen,
verscheidene plaatselijke functionaris
sen mishandeld en getracht met een
auto naar West-Berlijn te vluchten.
Volgens het onder Amerikaanse li
centie verschijnende blad „Der Abend",
is de socialisti.sch-communlstische bur
gemeester van Doebernitz Saksen-An
halt". Hartmann. na standrechtelijk
vonnis gefusilleerd. Hartmann had de
hand geslagen aan een lid van de volks
politie. dat op de demonstranten wilde
schieten.
NOTA-WISSELING.
De drie Westelijke geallieerde com
mandanten van Berlijn hebben de Sov-
jetrussische beschuldiging, dat tot het
oproer in Oost-Berlijn en Oost-Duits
land door Westerse agenten was opge
stookt, van de hand gewezen. In een
brief aan de Sovjet-commandant van
Berlijn, generaal-majoor Dibrova, ver
klaren de Amerikaanse, Britse en
Franse commandanten: „Gij en de rest
van de wereld zijt u heel goed bewust
van de ware ooi zaken der recente on
geregeldheden in Oost-Berlijn.
De Westelijke commandanten herha
len de eis. dat de aan de Berlijnse be
volking opgelegde beperkingen worden
opgeheven en dat de reeds van Sovjet
zijde in die richting gedane stappen tot
hun logische voleinding worden ge
bracht.
GROTEWOHL TOONT INZICHT!
De Oost-Duitse eerste minister, Gro
tewohl. heeft in een toespraak medege
deeld. dat zijn regering verantwoorde-
ll)k is voor de toestand, die leidde tot
de ongeregeldheden van vorige week in
Oost-Duitsland.
In een rede voor mijnwerkers van
een kolenmijn te Boehlen in Saksen
zeide Grotewohl: wü zün schuldig aan
de toestand tn Oost-Duitsland, niet
alleen de Westelijke provocateurs".
„Dc onruststokers konden nooit zo
veel succes hebben gehad als er geen
kiemen van ontevredenheid onder het
volk waren".
Grotewohl gaf voor de eerste maal
toe. dat de „vlucht van honderdduizen
den boeren naar het Westen" een ern
stige voedselcrisis heeft veroorzaakt.
Een beslissende fout noemde Grote
wohl de bovenmatige uitbreiding van
dc zware industrie in Oost-Duitsland.
Weerrapporten
WEERBERICHT
Weinig wind
De Bilt verwacht tot morgenochtend:
Veranderlijke bewolking met in de
nacht en vroege ochtend hier en daar
mist. Overwegend zwakke wind uit
Noordelijke richtingen. Weinig veran
dering in temperatuur. (Opgemaakt- te
10 uur).
Zon op: 4.21 uur; onder: 21.04 uur.
Maan op: 21 04 uur; onder- 3.02 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2 50 en 14.50 i
Twee veteranen op het gebied van
de politick, nl. Sir Winston Chur
chill cn Italic s Alcidc de Gasperi.
hadden een lang gesprek in de tuin
van Sir Winslons ambtswoning. 10
Downingstreet. te Londen. Dc Gas
peri verblijft voor een tweedaags
bezoek in Londen.
Dit nummer bestaat alt acht pagina's, sic!
Nieuwe Britse atoomproeven
in Australië
De volgende Britse atoomproeven zul
len genomen worden in de Zuid-
Australische woestijn, ergens in het
26.000 vierkante kilometer grote gebied
waar ook de raketbaan van Woomera
i gelegen, aldus heeft sir Arthur
Faddcn. de fungerende Australische mi
nister-president. medegedeeld. Hij
noemde geen datum.
Bij deze eerste Britse atoomproeven
op het vasteland zullen de regeringen
van het Verenigd Koninkrijk en Austra
lië samenwerken. Het eerste Britse
atoomwapen, dat 3 October j.l. beproefd
werd, bevond zich aan boord van een
fregat bij dc Monte Bello-eilanden.
De basis, van waaruit voorraden en
materiaal naar het geheime gebied voor
de proefnemingen worden vervoerd, is
de inrichting voor lange-afstandswapc-
nen op dc vlakte 190 km ten Noord-
Westen van Port Augusta. Elk voertuig,
dat naar het geheime gebied vertrekt,
wordt als voor een expeditie voorzien
van leeftocht en brandstofvoorraad en
kampeer materiaal. Verkenningsvlieg
tuigen worden in gereedheid gehouden
-om te gaan zoeken naar voertuigen, die
zich niet op dc afgesproken wijze onder
weg zouden melden aan een van radio
voorziene post.
Zuid-Slavle heeft na beëindiging van
de vergadering der Donau-commissie te
kennen gegeven, dat het zich mogelijk
uit deze commissie zal terugtrekken, om
dat alle voorstellen van Zuid-Slavië zijn
Sovjet-Unie, Tsjecho-Slowakjje, Honga
rije. Roemenie, Bulgarije en- Zuid-Slavië
zitting, het is dus een Moskou-commis-
De regering heeft over het hoofd ge
zien, dat een dergelijke industrie in
Oost-Duitsland niet nodig is, als men
zich meer moeite had gegeven voor het
herstel van de Duitse eenheid.
Grotewohl deed een beroep op de.
vluchtelingen om hun wantrouwen te
laten varen en naar Oost-Duitslajid te
rug te keren.
Over het optreden van Sovjet-mili
tairen bü het onderdrukken van de
ongeregeldheden zeide Grotewohl:
„Wö alleen zouden niet in staat zijn
geweest de provocateurs dc baas te
worden".
Grotewohl zeide: „Het zou te gemak
kelijk zijn voor een minister, om nu.
door ontslag te nemen, uit het kabinet
te treden Wij allen moeten er nnar
streven deze toestand te boven te ko
men en proberen ons opnieuw in te
spannen bij de opbouw van een nieuw
leven m ons land. Wij zullen lering
moeten trekken uit de fouten die wij
hebben gemaakt".
Meer dan 10.000 inwoners van Ber-
lijn zijn Dinsdagmiddag bijeengeko
men voor het met zwarte doeken
beklede Westberlijnse regeringsge
bouw om deel te nemen aan de
rouw plechtigheid voor dc doden. I
die tijdens dc ongeregeldheden in
Oost-Berlijn vielen.
De kisten van dc zeven in West-
Bcrlijnse ziekenhuizen overledenen
stonden opgebaard op een hoge ka
tafalk. Terwijl in het gcliclc gebied
een arbeidspauzc van 5 minuten
werd ingezet .nam dr Adenauer het
woord.
Een overzicht tijdens de indrukwek
kende rede van Adenauer.
Kolonel John Hunt heeft verklaard,
dat zijn succesvolle Everest-expeditie
ook gaarne de Kantsjenjoenga, een an
dere. nog nooit beklommen top in het
Himalayagebcrgte, zou willen beklim-
De Kantsjenjoenga is op twee na do
hoogste berg van de wereld. Hij is
8.570 meter hoog.
CHURCHILL STEUNT ADENAUER.
Sir Winston Churchill heeft in een
boodschap aan Bondskanselier Ade
nauer verklaard, dat de onlusten in
Oost-Duitsland de „dringende nood
zaak" van herenlgng van Duitsland in
vrijheid hebben gedemonstreerd.
De Britse premier antwoordde op een
telegram van de West-Duitse kanselier,
waarin deze de volledige steun voor
Duitslands eisen tot beëindiging van de
staat van beleg in Oost-Duitsland en
herstel van de Duitse eeniheid liad ge
vraagd.
Ohurchill zei, dat de voorwaarden
voor hereniging van Duitsland, zoals
deze op 10 Juni waren opgesomd in een
resolutie van de West-Duitse Bondsdag,
overeenkwamen met de voorwaarden
van een Westelijke nota van Septem
ber 1952 aan de Sovjet-unie.
,Jk geloof", aldus verklaarde Chur
chill. ..dat deze voorstellen de enige
grondslag verschaften voor het berei
ken van ons gemeenschappelijk doel,
een in vrijheid herenigd Duitsland".
De eerste reacties ran de officiële
Hongaarse pers op de onrust in Oost-
Duitsland en Tsjecho-Slovakijc- waren
een zelfbeschuldiging en een belofte. De
zelfbeschuldiging betrof onbevredigen
de arbeidersomstandigheden en de be
lofte verbetering van deze omstandig
heden!
Het blad van de Zuldslavische com
munistische partij. „Borba". haalt uit
latingen ran vluchtelingen aan, volgens
welke ook in Roemenië arbeiders beto
gingen tegen de regering hebben ge
houden.
Volgens de verhalen van Roemeense
vluchtelingen zou er eveneens onrust
heersen op het platteland. De voedsel
toestand was. volgens hen. kritiek: voor
een half rantsoen brood zou men ijf
uur m de rij moeten staan.
Christie krankzinnig?
Bij de behandeling van d? zaak van
de Londense klerk Christie, die heeft
toegegeven zeven vrouwen, onder vv
zijn echtgenote te hebben vermoord,
gisteren gebleken, dat drie artsen het
oneens zijn over de geestesgesteldheid
van Christie tijdens het plegen van de
moorden.
Twee artsen zeiden dat Christie niet
krankzinnig, maar hysterisch was. Vol
gens de derde leed hij aan een ernstige
vorm van hysterie, welke neerkwam op
geestesziekte.
Christie zeide met trillende lippen, dat
hii zes vrouwen .zonder enige reden"
had gedood Zijn echtgenote had hu van
het leven beroofd, omdat zü aan stui
pen geleden zou hebben.
Conservatief Joseph Laniel
verschijnt morgen voor tie Kamer
Hij heeft kans
van Paul Reynaud gemaakt heeft wel
ambitie voor het premierschap koester-
Van onze Parijse correspondent per de. lag de keuze das voor de hand.
telefoon) Laniel heeft bovendien nog mee, dat
nlntselinr toch cnie hi' tijdens de oorlog zeer actief tegen de
plotseling toch enig j geageerd heelt, hetgeen hem
- ischien een «lt voetje bu öi: Oaullis-
de katholieken kan hebben be-
Er schijnt
schot in de Franse crisis tc komen.
Gisterochtend heeft president Auriol
rn d„e„ur Rev" I Daarentegen zouden ziin liberale
Lr n h!i,!rfn HP 64 iPricè opvattingen op het geb ed van de econo-
naud cn Pinay behoren, de b4-jarige vnn«en r wr-mi- -erirvi-
industriccl Joseph Laniel. bü rich
tboden. en 's-avonds een zes
later liet deze al verkondigen, dat
hij d? opdracht ais formateur met
genoegen zou aanvaarden.
Het schijnt dat Lamel, die evenals
Pinay een jaar geleden voor het grote
publiek vrijwel volslagen onbekend is
ofschoon hij zijn halve leven in het Pa
lais Bourbon heeft doorgebracht het mi
nimumprogramma der zogenaamde
„twintig wijzenin grote lijnen over zal
nemen, zodat hi) zonder al te veel voor
bereiding morgenochtend reeds voor de
Kamer kan verschijnen. Men noemt al
gemeen" zUn kansen voor zijn Investituur
gunstig, al zal het hem vermoedelijk
daarna ook niet zo gemakkelijk vallen
een regeringsploeg samen te stellen In
deze lange crisis is namelijk ook het
aantal politici dat zich nu met overtui
ging ministrabel is gaan voelen ziender
ogen gestegen en de selectie belooft dus
een delicate zaak te worden Maar dat
is voor het. moment nog een probleem
van.secondaire orde.
Het. heeft hier aanvankelijk enige ver
bazing gebaard, hoewel men rich bij
deze crisis over weinig meer zou mogen
verwonderen dat president Auriol na
Pinay en Bidauit nu ook de volgende en
achtste informateur uit het kamp der
uiterst rechtse onafhankeiijken wilde
recruteren. De verklaring is vermoede
lijk, dat de president, der republiek van
oordeel is dat het eerder de persoon van
Pinay is geweest, die wegens zijn enorme
populariteit door zijn geachte collega's
nog steeds heel duidelijk gevreesd wordt,
dan de drager der conservatieve ideeen,
die door de meerderheid speciaal de
katholieken zij het dan ook maar of
ficieus. werd afgewezen. Auriol wil ver
moedelijk nogmaals nagaan of er voor
een rechtsgericht programma levensmo
gelijkheden bestaan, en omdat het al
een dag of wat bekend was dat de heer
Laniel die zijn carrière in de vaargeul
en inboezemen, terwijl ook het feit dat
hii in de buitenlandse politiek hoege
naamd geen ervaring heeft, een zwaar
nadeel voor hem kan vormen. Want La- 1
niet is als hij het morgen haalt ook
voorbestemd Frankriik en Eurcpa op de
Bermuda-conferentie te vertegenwoor
digen
Gistermiddag is Hr. Ms. Fregat
..Van Speyk" uit de haven van Den
Helder vertrokken naar de West.
waar de Hr. Ms. ..Willem van der
Zaan", die 14 Juni reeds uit Wil
lemstad vertrok, zal worden afge
lost. Dc commandant, Lt. ter Zee
eerste klasse, C. E. baron Van ,4s-
beck .deelde mede. dat hij op 13
Juli a.s. tc Willemstad hoopt aan
te komen. Aan boord van de ..Van
Speyk" bevinden zich 140 man
schappen.
Nagewuifd door familieleden van de
manschappen vertrok de ..Van
Speyk" naar de West.
De Amerikaanse senaat heeft een-
temmig een wetsontwerp goedgekeurd,
o'gens hetwelk de strafbepalingen voor
Wanneer overwegingen van zuiver spionnage. waaronder ook het onlangs
terechtgestelde echtpaar Rosenberg viel.
van kracht blijven voor de duur van de
Koreaanse oorlog Men verwacht dat het
wetsontwerp ook door het Hui; van Af
gevaardigden zal worden goedgekeurd.
Volgens deze wet kan het verzamelen
of uitleveren van inlichtingen over de
defensie teneinde een vreemde mogend
heid in tijd van oorlog te helpen ge
straft worden met doodstraf of maxi
maal 30 jaar gevangenisstraf In vredes
tijd geldt het maximum van 20 jaar ge
vangenisstraf.
politieke aard echter deze crisis do
mineerden. zou men Laniel dan ook
heel weinig hoop kunnen geven. Maar
omdat hii geen figuur lijkt, die de per
soonlijke ambities van zün mede-ge
deputeerden storend in de weg kan
staan, al heeft hii zich dan ook of
ficieus candidaat voor liet Elysec ge
steld meende men gisteravond in
hem ai de toekomstige premier te mo
gen begroeten. Het zal in elk geval een
premier zijn, die zonder tegenzin het
roer in handen neemt.
Een vraag die voorlopig open b'-ijft is
of Laniel nu ook we] de aangewezen
man kan blijken, die Frankrijk zal kun
nen redden uit de diepe nood. waarin
het gedurende deze lange en ingrijpende
crisis is gestort.
V. St. erkennen W.-Duitsland
In welingelichte kringen te Washing
ton is medegedeeld dat. de Verenigde
Staten er mee hebben ingestemd dat de
diplomatieke vertegenwoordiger van
West Duitsland te Washington de rang
van ambassadeur za! krijgen. De West-
Duitse regering zou op haar beuit de
Amerikaanse hoge commissaris in Duits
land als ambassadeur erkennen.
Binnen enige dagen wordt de bekend
making van de nieuwe diplomatieke
schikking verwacht
DE ROSENBERGS??
ALLEN
zijn wij moordenaars
Gisteren is in de kathedraal te Edin
burgh,in tegenwoordigheid van konin
gin Elizabeth II en haar gemaal, de
hertog van Edinburgh, de sobere kro
ningsdankdienst van de Schotse kerk
gehouden. Er kwam geen orgel aan te
pas, alleen koorgezang. Bovendien
aren er twee belangrijke verschillen
iet de kroningsplechtigheid in West
minster Abbey vooreerst werd door de
geestelijken, die de dienst hielden, geen
enkele maal de titel „Elizabeth II" uit
gesproken en vervolgens waren de
koningin cn de hertog van Edinburgh
op dezelfde bank gezeten vooraan in
een soort loge. waarin ook de leden van
hun gevolg plaats hadden gekregen.
De koningin was bij deze dienst
slechts aanwezig als toeschouwster Pas
op het einde nam zij er actief deel aan,
toen zij naar het altaar ging om daar de
zegen van de moderator \an de Schotse
kerk, Jitts Watson, te ontvangen, waar
na haar door de deken van de Orde van
de Distel. Charles Warr. de drie emble
men van het Schotse kroningschap
werden overhandigd: het zwaard, ue
scepter en de kroon.
De koningin, ernstig en waardig, nam
eerst hel zwaard aan en hield het met
twee handen enkele ogenblikken voor
zich uit met de punt omhoog. Daarop
kwam zij twee stappen naar voren, om
het over te geven aan de edelman, aie
het in erfelijke bewaring heeft, de
graaf van Home. De scepter reikte zij
over aan de graaf van Crawford en
Balcarres.
Ondanks de eenvoud van de plechtig
heid gaven de aanwezigen toch blijk
van ontroering, toen tenslotte de Schotse
kroon, op een goudscharlaken kussen,
aan de koningin werd overhandigd, die
dit embleem vervolgens de hertog van
Hamilton in handen gaf.
Een trompetfanfare kondigde het einde
van de plechtigheid aan.
