LEIDSCH
DAGBLAD
West-Berlijn herdenkt de doden
van het Oosten
Een grootse plechtigheid
Pinav bedankt voor de eer
Slechte woningtoestanden in
België
92ste Jaargang
WOENSDAG 24 JUNI 1953
No. 29747
Directeur: 3. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.— per kwartaal: f0.47 por week
Witte Singel 1, Lelden Giro No. 67053
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Meer dan tienduizend Inwoners van
Berlijn zijn gistermiddag bijeengekomen
voor het met zwarte doeken beklede
West-Berlijnse regeringsgebouw, om deel
te nemen aan de rouwplechtigheid voor
de doden van de ongeregeldheden in
Oost-Berlijn.
De kisten van de zeven in West-Ber-
HJnse ziekenhuizen overledenen stonden
opgebaard op een hoge katafalk. Ztf
waren bedekt met kransen van presi
dent Heuss, dr Adenauer, en van de
West-Duitse en West-Berlijnse rege
ringsinstanties. alsmede van de poli
tieke partijen en vryheidsorganisaties.
Temidden van de kisten stond een
zwart omrand schild met de naam van
Willi Goettling. de West-Berhjner. die
in Oost-Berlijn door de Sovjetrussische
troepen is gefusilleerd. Elf zuilen met
de omfloerste vlaggen van de West- en
Oost-Duitse landen gaven het gTote
plein een plechtig aanzien.
Terwijl in het gehele gebied van de
bondsrepubliek een arbeidspauze van
vijf minuten werd ingezet, nam bonds
kanselier Adenauer het woord. Hij zei-
de. dat de slachtoffers hun leven en
hun bloed hebben gegeven voor de vrij
heid. en sprak over de verschrikkelijke
druk. die nu reeds sedert Jaar en dag
op Oost-Duitsland ligt Adenauer be
sloot zijn rede met de belofte: „Wij zwe
ren op dit plechtige uur het Duitse volk
achter het IJzeren Gordijn niet te ver
geten. Wij zullen zonder rust of duur
voortgaan deze eed leg lk af voor het
gehele Duitse volk tót ook zij weer
de vrijheid hebben, totdat geheel Duits
land weer verenigd is ln vrede en vrij
heid.
Na de rede van de Bondskanselier
spraken ook nog de West-Duitse minis
ter Jakob Kaiser en de West-Berlijnse
burgemeester professor Reuter.
Vervolgens werden de zeven slacht
offers, gevolgd door een lange stoet.
naar een begraafplaats ln de Franse
sector gebracht.
Voor de plechtighejd was door de
Berlijnse Jeugdorganisaties een stille
optocht gehouden, waarbij zich onder
weg 200 000 mensen aansloten, die zich
gedurende de rouwplechtigheid in de op
het plein uitkomende straten ophielden,
om de doden op hun gang naar het
kerkhof de laatste eer te bewijzen.
Op de plechtigheid volgde een stilte
van vijf minuten, waarvan het begin
en het einde door klokkengelui werd
aangegeven Het volk stond gedurende
de stilte in de houding, alle verkeer was
stilgelegd en de arbeiders onderbraken
hun werk
Uit alle delen der Bondsrepubliek
wordt bevestigd, dat de vijf minuten
stilte overal en door iedereen in acht
is genomen.
Ook in het aan West-Berlijn gren
zende deel van Oost-Berlijn heerste
doodse stilte De Sovjettanks waren te
ruggetrokken en uit het gezicht verdwe
nen en ook de Oost-Duitse politie bleek
te zijn teruggetrokken.
In een kilometer lange stoet bracht
men de stoffelijke overschotten ln een
uur naar hun laatste rustplaats. In de
stoet bevonden zich minister Kaiser,
burgemeester Reuter en talloze andere
vooraanstaande persoonlijkheden. Ade
nauer was direct teruggevlogen naar
Bonn.
Volgens de politie hebben zich een
half millioen personen om de zeven lijk
kisten en het schild met de naam van
Goettling verzameld.
Dc Sovjct-autoiiteiten in Oost-Ber
lijn hebben de beperkingen op het
recht van vergadering gedeeltelijk op
geheven.
In een verklaring van de Sovjet-be
velhebber in Oost-Berlijn, generaal-ma-
Joor Dibrowa, wordt gezegd, dat bijeen
komsten en betogingen van arbeiders
nu mogen plaats vinden met toestem
ming van het bestuur van Oost-Berlijn.
De Duitse liga voor mensenrechten
zal een onderzoek instellen naar de be
togingen in Oost-Berlijn en Oost-
Duitsland en desbetreffende documen
ten verzamelen. De liga vormde voor dit
doel een speciale commissie van onder
zoek.
Nog steeds komen oncontroleerbare
berichten over de in Oost-Duitsland
plaats gevonden ongeregeldheden niet
ciifers over doden en gewonden.
Nog 449 Oost-Duitsers zijn naar het
Westen gevlucht.
Een Amerikaans gerechtshof te Ber
lijn heeft een 26-iarige Oost-DuH.-er
veroordeeld tot vijf jaar gevangenis
straf wegens spionnage voor de Sovjet
unie De veroordeelde had de tenlaste
legging erkend.
Churchill over de Bermuda
conferentie
Premier Churchill heeft in het Britse
Lagerhuis verklaard, dat men geen al te
hoog gespannen verwachtingen moet
koesteren omtrent de resultaten van de
conferentie van Bermuda, die. zo zei hij,
slechts vier of vijf dagen zou duren.
SULTAN VAN MAROKKO STELT
REIS NAAR FRANKRIJK UIT.
De sultan van Marokko heeft zijn
voorgenomen reis naar Frankrijk uitge
steld Hij zou aan het einde van deze
maand voor een kuur naar Vichy
reizen.
GEZAGVOERDER VAN POOLSE
„BATORY" WIL IN ENGELAND
BLIJVEN.
De gezagvoerder van het Poolse pas
sagiersschip .Batory" (14 287 ton», Jan
Cwlklinskl. heeft vergunning gevraagd
om in Engeland te moven blijven Hij
heeft politiek asyl gevraagd
Ook de scheepsdokter van de .Bato
ry" is achte: gebleven
Arm boord van de .Batory" vluchtte
ln 1949 de ;n Duitsland geboren com
munist Gerhard Eisler uit de Ver. Sta
ten naar Europa
Maar wat nu..
Weerrapporten
(Van hedenmorgen 7 uur)
Helsinki
Stockholm
Oslo
Amsterdam
Edinburgh
Londen
Luxemburg
Paxils
Bordeaux
Grenoble
Nice
Geneve
Zurich
Locarno
Berllln
Frankfort
Munchcn
Wenen
Innsbiück
wnw 3 20 23
mist o 3 20 5
rcccn wnw 3 21 9
mist wnw 1 18 5
recenbulen no 1 21 37
half bcw. windstil 22 0
zwaar bcw. windstil 21 23
rcccn windstil 23 13
regen windstil 20 21
zwaar bcw. ono 5 28 O
rcccn windstil 25 23
nevel nw 1 23 2
onbewolkt windstil 26
zwaar bew. windstil 26 O
onbewolkt windstil 29 O
WEERBERICHT
Weinig wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Zwaar tot half bewolkt met ln de
nacht en vroege ochtend hier en daar
mist. Plaatselijk enkele regen- of on
weersbuien. Weinig wind. Weinig ver
andering in temperatuur.
(Opgemaakt te 10 uur).
Zon op: 421 uur: onder: 21.04 uur.
Maan op: 20 08 uur; onder 2 12 uur.
Hoogwater te Katwijk :te 1.37 en
14 06 uur.
Dit nummer bestaat uit acht pagina's.
George, dc koningspinguin uit de
Londcnse dierentuin, heeft reeds
voor de geboorte van de „kleine"
de zorg van de opvoeding uit han
den van zijn echtgenote. Mary ge
nomen. Ongeveer drie weken gele
den legde Mary dit ei. waaruit over
ongeveer acht weken een baby-pin-
guin zal komen. De ouders zijn op
het ogenblik in spanning of zij een
dochter of een zoon zullen krijgen.
George is reeds „stief-vader"want
Mary is dc moeder van Prins, de
enige Koningspinguin. die ooit in
Engeland werd uit gebroed. Bij ko-
ningspinguins neemt het mannetje
de zorg voor liet broeden op zich.
Antoine Plnay, die Zondag van pre
sident Auriol opdracht had ontvan
gen op dc grondslag van het mini
mum programma der gezamenlijke
politieke leiders en oud-premiers een
einde aan de Franse crisis te maken,
heeft gisteravond die opdracht defi
nitief teruggegeven.
Met weinig vertrouwen in zijn eigen
gesternte, voor zover dat tenminste de
Kamer betreft, had Pmay. die persoon
lijk nog altijd niets voor de wisselval
lige eer van het premierschap voelt.
Zondag al een slag om de arm wiiien
houden. Alleen Indien hij zwart op wit
tevoren van een meerderheid zeker had
kunnen zijn. zou hij bereid zijn geweest
vandaag voor de Kamer te treden.
Maar zowel een groot deel der Gaul
listen als de complete katholieke frac
tie heeft na beraad, dat achter gegren
delde en geluidsdichte deuren wérd ge
voerd. gisteravond de informateur me
degedeeld. dat hij op hun steun maar
beter niet moest rekenen Het argu
ment der katholieken, die nu al drie
formateurs gekelderd hebben, hoewel
hun eigen leider. Bldault. n et in staal
is gebleken een meerderheid te halen,
luidde, dat zü van het optreden van
Pinay. door hen als ultra-rechts poli
ticus gedoodverfd, sociale troebelen
vreesden, die wel eens het aanschijn
•an een nieuw volksfront met commu
nistische deelname zouden kunnen ge
ven. Het was echter duidelijk dat de
schoen de katholieken heel ergens an
ders knelde. Eensdeels waren zij de so
cialisten als politieke huwelijkspart
ners nog niet vergeten, maar ander
zijds waren de katholieken kennelijk
maar al te angstig voor de populariteit
van Pinay die ook hen wel eens op af
vallige zieltjes had kunnen komen te
staan.
Pinay heeft minder uit beduchtheid
voor zün persoonlijke prestige, dat bij
de publieke opinis zeker nog wel een
stootje velen kan. dan nel ter voor
koming van onnodig tijdsverlies er na
die uitspraak maar van afgezien pro
forma toch nog voor het parlement te
verschijnen. Men had hem ook het
voornemen toegeschreven in een pro
clamatie aan het volk de schuldigen
van zün terugtreden te zullen aanwij
zen, maar blijkbaar om de tegenstel
lingen niet nog hoger op te voeren
heeft hij ook dat tenslotte maar na
gelaten.
Wat er nu gebeuren gaat. valt wel
heel moeilnk te voorspellen Zal de ex-
premier Edgar Faure. een radicaal \an
Jonge garde, wiens denkbeelden
o\ereenkomst moeten \ertonen met de
ideeën van zijn partijgenoot Mendès
France, nu gaan proberen de socahsten
nog eens over te halen toch maar mee
te doen? In dat. nog altijd hoogst on
waarschijnlijke geval, zou zeker auto
matisch de weerzin der linkse katho
lieken verdwijnen. Zeker is dat de te
genstellingen tussen de partijen van d(
vroegere regeringsmeerderheid zich eer
der toespitsen dan afnemen, zodat het
moment van de oplossing steeds verder
aar een steeds bangere toekomst
rordt verschoven.
Het is zeker geen henydensw
dige taak waarvoor president Auriol
zich in de laatste maanden van zijn
bewindsperiode gesteld ziet. Zal hij
zich nu toch rechtstreeks tot het volk
richten of zelfs afstand doen van a
zetel? Het is moeilük onder alle.
steeds opgewondener, geruchten
dering de Banque de France toestem-
I ming een nieuw voorschot van 50 mil-
duurt de Franse schatkist reeds meer Uard francs aan de staat te verstrek-
dan 100 milliard francs hebben gekost, i ken voor het voldoen van op het einde
Op verzoek van de afgetreden rege- van deze maand vallende verpllchtin-
ring heeft de Nationale Vergadering de gen.
Banque de France machtiging gegeven
de staat toe te staan de betaling
van een voorschot van 80 milliard
die op 1 Juli,a.s zou moeten
geschieden u:t te stellen. Dit voorschot
erd op 24 Maart verstrekt en de te- i
rugbetaling is reeds tweemaal uitge-
steld. Voorts gaf de Nationale Verga-
Onbestendig
Het K.N.M.I. deelt mede:
Boven Scandinavië bevindt zich een
krachtig hogedrukgebled, dat zijn In
vloed uitstrekt over de Oostzee en het
Noorden van Duitsland. Boven Frank
rijk bevindt zich een uiterst vlak lage
drukgebied, dat samenhangt met een
hoeveelheid koude lucht in de hogere
niveaux. Het weer ln ons land wordt ln
sterke mate beheerst door een front,
dat de scheiding vormt tussen de koude
lucht boven Frankrijk en warmere lucht
die door Oostelijke winden over het
Noorden van Duitsland aangevoerd
wordt.
te maken welke weg de president nu
nog zal willen inslaan. En misschien
weet hij het nu ook zelf niet meer.
a financiën in het
demlssionnaire kabinet heeft de Na
tionale Vergadering medegedeeld, dat
de gevolgen van de regeringscrisis,
welke thans reeds bijna vUf weken
Voor een kort zakelijk bezoek aan Stirling n de Nederlandse Maas-
ons land is gistermiddag per KLM ter van Sociale Zaken, de heer G.
toestel op Schipohol aangekomen Sum hof f.
de Australische Minister van lm- Minister Suurhoff (links) begroet
migraiie. de heer H. Holt. Hij de Australische minister (rechts),
wordt vergezeld door zijn echt ge- In het midden de Australische am-
note. Dc Minister werd op het i bassadeur. geheel rechts Mevrouw
vliegveld begroet door de Australi- Holt.
sche Ambassadeur, de heer Alfred
OPDRACHT AAN „ONBEKENDE"
President Auriol heeft vandaag de
gematigd conservatieve leider en oud-
minister Joseph Laniel ontboden om
hem te vragen of hü bereid is pogin
gen te doen tot het vormen van een
nieuwe regering.
Nieuwe wet bevat strenge
sancties tegen nalatige
burgemeesters
(Van onze Brusselse correspondent)
De jonge koning Boudewijn heeft
onlangs geheel onverwachts de arme
wijken van de Marollen, achter het
Justitiepaleis van Brussel, bezocht en er
zes uren lang een inspectietocht gehou
den, waarvan hij diep geschokt naar het
kasteel van Laken is teruggekeerd.
Het Tweede Kamerlid van Brussel, de
heer Gilson, heeft thans naar aanleiding
van een nieuw wetsontwerp van de
regering, een verslag gepubliceerd, waar
uit nog heel wat ontstellende gegevens
over de Belgische woontoestanden zijn
te voorschijn gekomen.
„Het dient herhaald te worden", aldus
schrijft de heer Gilson. dat meer dan
de helft der Belgische huizen nog niet
is aangesloten bjj een openbaar net van
waterdistributie, dat 13 pet. van dc wo
ningen geen eigen WC. heeft, dat meer
dan een millioen huizen meer dan 50 krotwoningen. Dit staat letterlijk
jaar oud is Er weiden 12.000 gezinnen verslag te lezen
geteld, van drie tot acht personen, die Vele burgemee
slechts éen kamer bewonen. Meer dan I om bepaalde woningen ongezond
100.000 woningen zijn als ongezond te
beschouwen".
Het teleurstellende in de gehele saak
dat er in Bel*ie sedert vele jaren
een uitgebreide wetgeving tegen de krot
woningen bestaat, maar dat de comrn.s-
sies van de openbare onderstand, de
bouwmaatschappijen en de burgemees
ters klaarblijkelijk hun plichten ver
zuimden. Sommige commissies van
openbare onderstand hebben zich aan
zienlijk verrijkt door de verkoop van
gronden en huizen, maar zij verwaar
loosden de wil van de wetgever, die
goedkope woningen voor de arme men
sen wenste. De bouwmaatschappijen
hebben niet steeds gebouwd tegen vol
doende matige prijzen en zich niet overal
gewend tot die klasse van burgers, die
het meest hun aandacht verdienden
Overwegingen van politieke aard heb
ben al te dikwijls het toewüzen der
goedkope woningen beheerst, g
algemeen was de werking
De burgemeester van Brussel heeft het
comité „De dag van het Vlaamse lied"
toch nog toestemming verleend op J2
Juli a.s te Brussel een zangfeest te
houden op voorwaarde, dat deze mani
festatie geen enkel aanleiding geeft tot
ordeverstoringen.
Zoals bekend, werd het zangfeest, dat
het comité oorspronkelijk voor 14 Juni
jl. had georganiseerd, verboden, omdat
een extremistische Vlaamse groepering
hiervan een „feest van de weerwraak"
wilde maken en in het bijzonder propa
ganda wilde voeren voor een amnestie
der politieke delinquenten. Linkse groe
peringen uit het verzet hadden hierop
aangekondigd, dat zij een tegendemon-
stratie zouden houden
De gemeenteraad van Antwerpen heeft
het algemeen Nederlands Zangverbond
inmiddels verboden op 19 Juli te Ant
werpen een zangfeest te houden.
bewoonbaar te verklaren, niet vervuld.
Zij vreesden voor hun populariteit
In iedere gemeente functioneerden zgn.
„beschermingscomité s", maar zij ver
vulden hun mandaat niet. De zgn. „wet
De Taeye van 1948'waarbij de rege
ring een premie van 2000 gulden aan de
bouwers van een woning verstrekt, was
een geweldige vooruitgang, maar zij
loste het probleem van de krotwoning
niet op. De nieuwe wet, welke thans bü
de Tweede Kamer aanhangig is ge
maakt. bevat strenge sancties, o.a. ge
vangenisstraffen, tegen burgemeesters,
die ongezonde huizen niet onbewoon
baar verklaren. Zij verlicht de rentelast
van de bouwmaatschappijen. De ge
meenten. die krotwoningen slopen, wor-
het den geholpen door middel
rege-
die bouw- ringspremies. Het delicate probleem is
maatschappijen niet werkelijk gericht op j natuurlijk, dat vele bewoners van krot-
de vervanging van de ongezond ver- j woningen hun ellende niet aanvoelen
klaarde woningen of het opruimen van jen weigeren ongezonde woningen te
het verlaten. Juist daarom bevat de wet een
regeling inzake premies om de bouw-
Vele burgemeesters hebben hun plicht vallige huizen te slopen en nieuwe
sgajgwoningen te bouwen.
Oud-Leiden
Hans Hcdtoft. leider der Deense so
cialistische partij heeft verklaard, dat
Denemarken onder dankzegging wei
gert in te gaan op aanbiedingen van
de landen van het Noordatlan'.ische
erdrag om geallieerd luchtmachtper-
soneel in vredestijd in zijn land te sta
tionneren.
Hedtofts partij is de grootste ln het
parlement en waarnemers verklaarden,
dat de socialistische oppositie tegen het
stationneren van buitenlands lucht-
machtpersoneel Denemarkens aanvaar-
d.ng van de geallieerde aanbiedingen
onmogelijk zou maken.
Langs dit front komen zware buien
voor. waarvan sommige met onweer ge
paard gaan. Zo werd op het vliegveld
Twenthe in 24 uur 25 mm neerslag op
gevangen.
Het front verplaatst zich bijna niet
Zolang het front boven ons land blijft
liggen, houdt het onbestendige weer met
weinig wind en plaatselijk zware buien
Ruim 40 jaar geleden werd deze foto genomen,
zij dateert uit de tijd. dat Leiden nog een vrij
willige brandweer had. Behoudens een enkele
slangenwagen en een baby-stoomspuitje. vormden
deze beide stoomspuiten het materiaal, waarvan
deze vrijwilligers zich bedienden. Het in 1873 aan
de Hoef straat, tegenover dc St. fakobsgracht. op
getrokken hrandspuitenhuisje. is nu ongeveer 25
jaar geleden afgebroken, waardoor een ruime
doorgang met de jan van Houtkade. dc vroegere
Vcstwal. werd verkegen. Dc enige brandwacht in
vaste dienst. Jan Cornet, staat geheet links op de
foto. naast hem dc adjunct-brandmeester, dc heer
Marks. Verder op de eerste rij de drie heren Ver
hoog. die allen een leidinggevende functie bij het
brandweerwezen in die dagen hadden. Slechts en
kele personen zijn nog in leven. w.o. de heren
Blom. Bernard. Van der Waals en Smit. men treft
ze verspreid op dc foto aan. Voor wie het moderne
materiaal van tegenwoordig kent levert deze aan
blik wel een schrille tegenstelling op. Er is in een
goede 40 jaar wel wat veranderdHet reehttr
stoomspuitic heeft bij dc Lcidsc Stadhuisbrand in
1929 voor het laatst dienst gedaan en wordt thans
als Museumstuk bewaard.
