LEIDSCH
DAGBLAD
iSi
Adenauer en Ollenhauer over de
nieuwe sovjet-politiek
92ste Jaargang
MAANDAG 15 JUNI 1953
No. 27939
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst e
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
- per kwartaal; f0,47 per week
Witte Singel 1, Leiden Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Koerswijziging in Oost-Duitsland
voortgezet
In een toespraak voor 15.000 personen
heeft de West-Duitse Bondskanselier, dr
Adenauer, verklaard, dat het er alle
schijn van heeft, dat de koude oorlog
onlangs in een nieuw stadium is ge
komen. De plotselinge verandering van
de Sovjet-politiek in Oost-Duitsland is
daarvan het teken.
Het doel van de Sovjet-politiek is, al
dus Adenautver, het onbeschadigd in
handen krijgen van de industriegebie
den in W'est-Duitsland, België en
Noord-Frankrijk.
De West-Duitse politiek blijft even
helder als tot dusver, zeide de Bonds
kanselier onder bijval van de partijdag
te Augsburg.
Adenauer zeide reeds lang erop te
zijn voorbereid dat de Sovjet-Unie op
liet laatste ogenblik pogingen in het
werk zou stellen om te verhinderen,
dat West-Duitsland zich bij het Wes
ten aansluit.
Hij zeide te geloven, dat er nog veel
verdergaande aanbiedingen van de
Russen komen.
Indien de Sovjet-Unie voor het sluiten
van de verdragen tussen West-Duitsland
en de geallieerden met deze maatregelen
zou zijn gekomen, had misschien de
positie van West-Duitsland bij de ge
allieerden nadeel ondervonden. Nu ech
ter hebben wij hun woord en ik weet,
dat zij het zullen houden" aldus Ade
nauer.
Indien een viermogendheden-confe-
rentie succes belooft, is Adenauer, naar
hij zeide, er voorstander van. Hij ver
klaarde echter dat de controleraad van
de viermogendheden dood is en dat hij
niet meer in het leven kan worden ge
roepen.
Een geneutraliseerd Duitsland zou. als
de Amerikaanse troepen zouden wor
den teruggetrokken, stellig in de
Sovjet-invloedssfeer vallen. aldus
Adenauer.
De Sovjet-Unie kan haar goede wil
bewijzen door vrijlating van Duitse
krijgs- en politieke gevangenen, garan
ties te geven tegen mensenroof en vrije
verkiezingen in geheel Duitsland te
garanderen.
De Bondsrepubliek heeft er het groot
ste belang bij, dat de conferentie op
Bermuda spoedig plaats vindt en dat de
drie Westelijke mogendheden het daar
eens worden over de door haar te vol
gen politiek, zo verklaarde de voorzitter
der West-Duitse socialistische oppositie,
Eiich Ollenhauer, te Regensburg.
„De taak van de drie Westelijke mo
gendheden en de Bondsrepubliek be
staat er thans voor alles in, in de hui
dige internationale gcdaclitenwisselin-
gen zo duidelijk vast te stellen, dat de
Westelijke mogendheden weten, wat
zij willen en niet meer het initiatief
voortdurend aan de Sovjet-Unie
overlaten", aldus Ollenhauer.
Iljj verweet de Bondsregering op
nieuw, dat zü te weinig activiteit
toont.
Bij een viermogendhedenconferentie,
zo meende hij, kan men direct merken,
wat de motieven van de Sovjet-regering
zijn. Evenals dr Adenauer, was Ollen
hauer van oordeel, dat de koerswijziging
in Oost-Duitsland duidelijk „het volle
dig bankroet van de Sovjetisering van
dit deel van Duitsland" aantoont.
Inmiddels heeft de socialistische voor
zitter van de Bondsdagcomnnssie voor
vraagstukken betreffende geheel Duits
land, Herbert Wehner, te Bonn in een
vraaggesprek met de persdienst van zijn
partij geeist, dat de Oost-Duitse regering
haar vice-premier Walter Ulbricht, die
levens secretaris-generaal van de SED
is, ontslaat als bewijs voor de ernst van
haar koerswijziging. Wehner was van
mening, dat bij een werkelijke koersver
andering niet een man aan de macht
mag blijven, die zo zeer verantwoorde
lijk moet worden geacht voor de oude
politiek.
Hij stelde tenslotte een aantal maat
regelen voor, welke de Oost-Duitse
regering zou moeten nemen om dc toe
stand van de Oost-Duitsers te verbete
ren In dit verband noemde hij: ophef
fing van de vijf kilometer brede
vei boden strook langs de zonegrens en
de schrapping van dc bepaling, dat op
een ieder, die zich binnen tien meter
van de grens ophoudt, wordt geschoten
Verder stelde hij voor, amnastie te ver
lenen aan alle politieke gevangenen in
Oost-Duitsland en internationale organi
saties in staat te stellen, hulp te bieden
aan hoodlijdende Oost-Duitsers.
De boer Heinz Junghaehnel, die kort
geleden uit de Sovjet-Russische zone
van Duitsland naar het Westen uitgewe
ken was, is de eerste boer die terug
keerde en om teruggave van zijn
boerderij verzocht De betrokken minis
ter. Reichelt. zeide tot de teruggekeerde
boer. dat er fouten waren gemaakt en
dat de regering geenszins van plan was
de boeren, die hun plicht doen. hun
bezit te ontnemen. Junghaehnel moest
hem terstond schrijven als hem soms
moeilijkheden in de weg werden gelegd.
Volgens het West-Berlijnse dagblad
„Telegraf* zijn in Oost-Duitsland 84
leiders van gemeenschappelijke boerde
rijen, 161 hoge beambten en 32 inspec
teurs der belastingen, allen toegewijde
SED-leden gearresteerd.
Voorts zijn, volgens het blad. 124
voorzitters van plaatselijke afdelingen
der Freie Deutsche Jugend. dc (com
munistische! Oost-Duitse jeugdbewe
ging, van hun functie ontheven op
grond van „het uiten van lasterlijke
beschuldigingen jegens de „Jungc
Gemeinde', de jeugdorganisatie dei-
Duitse Evangelische Kerk.
Tegen 74 partijfunctionarissen der SED
zal door de partij een onderzoek worden
ingesteld.
Tenslotte meldt de „Telegraf" nog,
dat het Oost-Duitse ministerie van bin
nenlandse zaken aan de chefs der volks-
politie in verscheidene steden in de
Sovjet-zone opdracht zou hebben gege
ven de rechters-commissarissen, die be
trokken zijn geweest in onteigeningen
in hotels en andere verblijven voor
cemdelingen en kleinhandclszaken, op
an-acticf te stellen.
In totaal 4 029 Oost-Duitsers die tot
rijheidsstraffen tot drie jaar waren
;roordeeld of zich in voorarrest be
vonden, zijn in opdracht van dc procu
reur-generaal van Oost-Duitsland in
vrijheid gesteld. Nog 1.500 personen
zullen deze week worden vrijgelaten.
I In alle Oost-Duitse Evangelische
Kerken is gisteren een brief voorgelezen
waarin lof wordt geuit voor de vorige
I week gesloten overeenkomst tussen kerk
en staat, waarbij vrijheid van godsdienst
j in Oost-Duitsland wordt gewaarborgd.
De Sovjet-wachten bij de Oostenrijks-
Duitse grens in het gebied van Muehl-
viertel zijn na drie dagen echter weer
begonnen met het controleren der pas
poorten.
Zij hadden dit gestaakt, nadat dc
Sovjet-autoriteiten in Wenen hadden
medegedeeld, dat de controle bij dc
zonegrenzen in Oostenrijk zelf zou wor
den opgeheven. De controle aan de
grens met Duitsland zou aan Duitse en
Oostenrijkse grensbewaking worden
overgelaten.
Weerrapporten
(Van hedenmorgen 7 uur)
I
Helsinki
Stockholm
OblO
Kopenhagen
Amsterdam
Edinburgh
Londen
Lujcembure
Pa rils
Bordeaux
Grenoble
Nice
Geneve
Zurich
Locarno
Berlltn
Frankfort
Munohen
onbewolkt
half bew.
onbewolkt
motregen zw 4
cch ccw. zw 5
motregen uw 3
zwaar bew. w indsttl
llcht bew. nnvv 2
onbewolkt windstil
nevel windstil
onbewolkt o 2
onbewolkt windstil
wzw 2 24
nevel w 2 18
half bew. wnw 1 25
zwaar bew windstil 22
llcht bew. windstil 25
(Incoi Med.-adv.)
WEERBERICHT
Opnieuw enkele buien
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Over het algemeen veel bewolking
met op de meeste plaatsen enkele buien
en kans op onweer Overwegend matige
wind tussen Zuid en West Weinig ver
andering in temperatuur.
(Opgemaakt te 10 uur)
16 JUNI.
Zon od: 4.19 uur; onder: 2102 uur.
Maan od: 9.23 uur: onder: 23 50 uui
Hoogwater te Katwijk te 6.19 en
18.41 uur
Dit nummer beslaat alt acht pagina's
NIEUWE NAZISTISCHE
MANTELORGANISATIE IN WEST-
DUITSLAND ONTDEKT
In het afgelopen weekeinde heeft de
politie te Hamm (Wes.tfalen) een inval
gedaan in een gebouw waar een aantal I
neo-nazisten een oprichtingsvergadering'
van een landbouworganisatie hield 25j
personen werden voorlopig in hechtenis
genomen.
Vo'gen-, de politie wilden de betrokke
nen een organisatie opricht en naar het
mode! van de voormalige ..Rcichsnachr-
stand." de boerendbond ten tüde van het
Hltler-regiem. I
tul
André Marie stuit op
moeilijkheden
Zal president Auriol kracht
proef wagen?
André Marie, de radicale minister van
onderwijs uit het demissionaire kabi
net, die Donderdag werd aangezocht
een regering te vormen, heeft presi
dent Auriol tot vanmiddag of zelfs
vanavond op antwoord moeten laten
wachten.
De kansen, dat dit antwoord, dat al
voor Zaterdagavond beloofd was. posi
tief uit zal vallen, zijn in dc loop van
het weekeinde zeker niet gestegen.
Zou Marie echter deze weck tóch voor
de Kamer verschijnen, dan lijkt het
dubieus of hij zijn investituur zal
De politieke situatie in Frankrijk is
de laatste dagen wel weer heel duidelijk
aanzienlijk ernstiger geworden en zelfs
president Auriol schijnt er nu nauwe
lijks een gat meer in te zien.
Na de nederlagen, die achtereenvol
gens Mayer, Reynaud, Mcndès-France
en Bidault hadden geleden, die allen
door de Kamer werden afgewezen,
schijnt de president der republiek zich
vorige week tot de regeringspartijen te
hebben gewend met het verzoek hem nu
maar zelf een candidaat aan de hand
te doen, die voor alle aanvaardbaar zou
kunnen zijn.
André Marie moet toen uit de bus zijn
gekompii als degene, die. a priori, nog
de minste weerstanden en afgunsten zou
inspireren, en dat waarschijnlijk wel
vooral omdat hij onder de leiders van
het eerste garnituur ongeveer de enige
is, die geen aanspraak maakt op het
Elysée, de residentie van de president
der republiek, die in Januari vrijkomt, en
waai voor de officieuze wedloop nu al
een maand of wat geopend Is.
Dc ambtswoning van de minister-pre
sident wordt namelijk algemeen be
schouwd als een eerste étappe naar het
Elysée. en dat is nu een factor, die
deze crisis met vele andere nog eens
extra compliceert.
Bn het feit. dat André Marie bij de
{c.tiididaten voor de aanstaande vacature
i oor Auriol dus niet als concurrent ge-
j ducht behoefde te worden, kwam voor
hem als tweede voorsprong op uitdruk-
I kehjke steun van de ruim 80-jarige Ka-
i nier-president Eduard Herriot. het twee-
de personage der republiek, die met een
vibrante oproep tot eensgezinsheid het
j parlement bezwoer nu eindelijk eens een
j punt achter deze langdurige en gevaar-
111 ke crisis te zetten,
i Maar het een. noch het ander schijnt
heel veel geholpen te hebben. Marie
heeft eerst gepoogd zijn drie voorgan-
i gors. Reynaud, Mendès-France en Bi
dault tot persoonlijke medewerking aan
ziin onderneming te bewegen, maar al
leen de ambitieuse Bidault toonde zich
bereid in de volgende regering opnieuw
cie portefeuille van buitenlandse zaken
op zich te nemen.
Reynaud en Mendès-France wezen
het voorstel af. omdat ze op het stand
punt stonden van alles of niets. Hun
programma's waren afgewezen en daar
mee was voor hen de kous nu af.
Voor medewerking aan een ministerie,
dat een ander programma uit zou moe
ten voeren, verklaarden beiden helemaal
niets te voelen.
Dat is overigens nog niet de enige
en zelfs niet de pijnlijkste tegenslag ge
weest., die Marie te incasseren kreeg
Eph lang onderhoud niet de president
van de Franse Bank moet namelijk heb
ben uitgewezen, dat de volgende rege
ring eventueel alleen op nieuwe voor
schotten zal kunnen rekenen, wanneer
een rigoureus financieel en economisch
saneringsplan wordt gepresenteerd,
waarin ook de nodige extra-belastingen
zullen moeten worden opgenomen.
Tot dusvefre hebben dc formateurs in
j hun regeringsverklaringen het storende
[Probleem in de schaduw gelaten, maar
daarvan zal in den vervolge nu moeiluk
I meer sprake kunnen zijn.
I Gezien de demagogie van vriiwel alle
afgevaardigden, op wie de dreiging van
nieuwe belastingen werken als een rode
lap op een stier, is het wel duideliik. dat
de taak van een formateur er zo op
nieuw zeker niet eenvoudiger op ge
worden is.
In politieke kringen wordt nu als
mogelijkheid en zelfs als waarschijn
lijkheid geopperd, dat president Auriol
zich. indien de crisis nog langer voort
duurt. ten einde raad direct tot het
Franse volk zal richten. En die oproep
zou dan tevens een soort ultimatum
zijn aan het adres van het parlement.
Zo He politici hun hoge spel nog niet
zouden willen staken, dan zou de pre
sident van de republiek zich terugtrek
ken van ziin post. waardoor dan een
politieke situatie zou ontstaan, ilie
nieuwe aleemene verkiezingen wellicht
noodzakelijk zouden maken.
Deze coup de theatre, die nu blijkbaar
in de allerhoogste regionen van de
I Franse republiek overwogen wordt, toont
intussen wel overduideliik aan. hop
yitermate ernstig de politieke toestard
i in Frankrijk op deze 25ste dag van de
'crisis nu beoordeeld wordt.
I Onder auspiciën van dc Kon. Neder- uit een jcugdspringconcours. waar-
\landse Federatie van Landelijke voor ook prinses Irene met Ata-
Rijvcrcnigingcn werd Zaterdag tc lanta" cn ..Athalia" had ingcschrc-
Amersfoort een paardensportmid- ven.
I dag gehouden. Een van dc onder-1 Dc prinses neemt met haar paard
j delen van het programma bestond I een hindernis.
Koning Cambodja keert zich
tegen Parijs
I litieke omstandigheden van een rege-
i mgs-tandpunt spreken kan. wordt de
houding van de koning hier als een
I openlijk verraad beschouw d, dat zeker
met door de stand van de FransCam-
fcodjaanse besprekingen gemotiveerd
kan w orden.
Officieel verklaart men in Parijs dat
een overeenkomst al was geparafeerd.
I waardoor de koning onder meer opper-
i bevelhebber van de Cambodjaanse
strijdkrachten zou worden. Maar de ko-
I n:ng zelf zou de definitieve ondertek?-
I ning van dit accoord gedurig op de lan-
I ge baan hebben geschoven. Al eerder
had hii trouwens in Washington tegen
Frankrijk gekuipt.
Hoe dit alles zij. de desertie des ko-
nings moet men zeker zien als een
nieuw ontbindingsverschijnsel vaD dc
I zogenaamde Franse Unie. en men
kan zich helaas moeilijk aan de in
druk onttrekken, dat met wat meer
voortvarendheid cn souplesse van
Franse kant deze nieuwe tegenslag in
Indo-China te voorkomen zou zijn ge
weest. In zoverre is de beslissing van
de koning, waardoor Cambodja voor
Frankrijk verloren dreigt te gaan. een
zoveelste bittere vrucht van het Fran
se regeringssysteem, waarbij besluiten
nu eenmaal worden uitgesteld tot het
te laat is.
Hij is in Siam
(Telefonisch van onze Parijse
correspondent)
Morodom Sihanoek, de jonge koning
van Cambodja, een der deelstaten van
j Indo-China. heeft gisteren plotseling
I zijn land verlaten uit protest tegen
i de trage vorderingen der besprekingen
met Parijs over de toekomstige rela
ties met dc Franse unie. Dc koning,
die een goed jaar geleden hel parle-
i ment op non-actief had gesteld om de
j uitvoerende macht in de handen der
regering te leggen, heeft zich naar
Bangkok, dc hoofdstad van Siam. be
geven, waar hij nu een actie wil gaan
voeren voor dc complete onafhankc-
lijkheid van zijn land.
Wanneer Cambodja niet minstens
evenveel vrijheid krijgt als de landen
I van het Britse Gemenebest tegenover
I Ionden bezitten, dan moet Parijs, zo
heeft hij verklaard, er zich op voorbe
reid houden, dat wij ons wel eeens zou
den kunnen .scharen aan de kant van
de Vietmlnh, die strijdt tegen het Fran
se kolonialisme.
De viucht van de koning en vooral
zyn weinig kies dreigement naar de
vijand over te lopen, hebben in Parijs
natuurlijk een buitengewoon onprettige
indruk gemaakt.
Voor zover men onder de huidige i>o-
Op 24 funi a.s. hoopt men de kabel
haan in Valkenburg te openen. Zij
zal opstijgen van dc Oud-Valken-
hurgerweg naar de Wilhelminatoren
en de passagiers zullen per ..lucht'
zwcef-stocltjcs" worden vervoerd.
Vanuit zijn stoeltje, rustig opstij
gend naar dc top van de ..bers,
zal men een uniek uitzicht hebben
over het Geuldal en Valkenburg.
Men is thans bezig met het oprich
ten van de beide stalen masten,
waartussen het kabelbaantje zal
lopen.
Drie jongens verdronken
TIJDENS SPELEVAREN BIJ
GENEMUIDEN.
>an de zes jongelui, die gistermid
dag in een klein cn oud roeibootje od
het Zwartewatcr nabij Gencmuidcn
ziin gaan spelevaren ziin drie jongens
verdronken, toen het bootje omsloeg.
Nadat het zestal te water was ge
raakt. W'i«tcn drie zirh zwemmend te
redden. Een vierde iongen. die wel
zwemmen kon. werd echter vastge
houden door twee andere iongens.
die dc zwemkunst niet machtie wa
ren. Dit drietal is jammerliik ver
dronken. De namen van dp slacht
offers zijn: G. Hoekman (18 jaar).
W. J Benlink (17 iaar) en K. Beken-
dam (18 iaar) allen uit Gencmuidcn.
Het ongeval wekte diepe verslagen
heid in dc omgeving.
Rusland en Engeland waren tijdens
liet tuinfeest, dat dc burgemeester
van Portsmouth aanbood aan dc
bemanningen van dc oorlogsschepen
die op de rede van Spifhead liggen,
en zullen deelnemen aan de vlool-
scliouw op 15 funi a.s.. verenigd in
de strijd tegen dc regen. Toch
schenen daarin zelfs voetangels en
klemmen te schuilen Bekijkt U deze
foto maar eens. Bij de Russische
onderofficier van de ..Sverdlov" kon
rr zelfs geen lachje af voor Cynthia
fames-Batson. lid van dc Britse
Marine, die liet hem - ondanks
regen - gezellig trachtte te maken.
Cynthia trok er zich echter niets
van aan. Alleen vermaakte zij zieli
ook best. Dc Rus bleek niet alleen
..verlegen" te zijn voor de knappe
Cynthia, maar ook voor de foto
graaf: hij wilde zelfs zijn naam met
zeggen!
