LEIDSCH
DAGBLAD
92ste Jaargang
ZATERDAG 9 MEI 1953
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.— per kwartaal; f0,47 per week
Witte Singel 1. Lelden Giro No. 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Waarheen?
We leven weer eens ln een periode,
dat de wereld de pas markeert. In geen
enkel opzicht valt er enige vooruitgang
te constateren, maar evenmin achter
uitgang Heden doet de wereld een pas
vooruit, morgen weer achteruit en de
situatie blijft zoals ze was
En nu hangt het er slechts van af.
of men optimist dan wel pessimist is
om de toekomst al dan niet blijmoedig
tegemoet te zien!
Waar pessimisme echter slechts ont
moediging brengen kan, willen wij
gaarne tot de optimisten worden gere
kend. Al was het alleen al, omdat, gelet
op de omstandigheden, stilstand op zich
zelf niet te veroordelen is. Een Impasse
van een omvang, als waarin de wereld
was beland, is bovendien niet een twee
drie te doorbreken. Er is tijd nodig om
de ingetreden verstarring plaats te doen
maken voor ontspanning. Misschien zou
een te snel tempo werkelijke verbetering
zelfs in gevaar kunnen brengen.
Laten we de grote kwesties, die de
wereld bij voortduring beroeren, eens de
revue laten passeren. Dan dienen we als
van zelf te beginnen bij Korea. Daar te
Panmoendjon spelen de Noordelijken
weer eens het spel van het Oosten,
waartegen het Westen steeds vreemd zal
aanzien. Het Js het spel van uiterst
langzaam aan, om te trachten de tegen
partij murw te maken. Toch wordt er
angstvallig voor gewaakt, dat het riet
komt tot een verbreking der besprekin
gen Telkens wanneer een einde in zicht
komt, doen de Noordelijken weer een
6tap, die tenminste voortzetting bete
kent, Zo gaat het te Panmoendjon en
dat doet .ons hopen, dat er tenslotte
<och een wapenstilstand te voorschijn
zal komen uit de langdradige en soms
zelfs verwarde onderhandelingen.
Waarmede, en dat kan niet genoeg
beklemtoond worden, nog pas een eer
ste stap is gezet op de weg naar een op
lossing van het Koreaanse vraagstuk,
zelfs een bescheiden stap!
Het schijnt overigens de Noordelijken
thans ernst te zijn en dat is al veel ge
wonnen
Vreemdsoortig blijft de gang van za
ken in Laos. Woensdag heette de situa
tie daar nog critiek. Zowel de hoofd
stad als de regeringszetel waren in di
rect gevaar tengevolge van de opmars
van de Vietminh-troepen, zodat de be
zorgdheid in het Westen steeds t-oenam.
De Franse troepen waren blijkbaar niet
in staat om de opmars te stuiten, in
Thailand en Maiakka ontstond onrust
en werden de eerste afweermaatregelen
(egen een rode invasie getroffen. Ame
rika neigde steeds meer tot de overtui
ging. dat de rode inval in Laos voor
d? V.N. moest worden gebracht, al bleef
Frankrijk daartegen, omdat het blijk
baar vreesde in staat van beschuldiging
te worden gesteld ten gevolge van zijn
kolonlserinsspolitiek, die zelfs in Cam
bodja, totdusver een trouw lid der
Franse unie, aanstoot gaf. En daar
komt nu opeens het bericht, dat de
Vietminh-troepen op de aftocht zijn en
de bedreiging van beide genoemde ste
den is opgeheven! Kan dat zijn als ge
volg van denaderende natte moeson,
vaardoor de communisten gevaren
vreesden voor hun aanvoer-wegen? Of
heeft Moskou bevel gegeven om de aan
val te staken, die weinig in overeen
stemming was te brengen met de vre-
desgeluiden, die het Kremlin bij voort
during doet horen?
Vooralsnog lijkt het tweede ons het
meest waarschijnlijke. De inval in Laos
zou het Westen gedwongen hebben tot
tegenmaatregelen, waardoor als het
ware een tweede Korea zou zijn gebo
ren, voor het eerste geval nog was ge
liquideerd
Een slecht teken is het in ieder geval
niet!
Overigens is er weinig verandering te
bespeuren in de grote lijnen der wereld
politiek. De strijd om de ED.G. duurt
onverminderd voort, waarbij Amerika
op zijn stuk blijft staan tegenover de
aarzeling in diverse Europese landen.
Oost-Duitsland schijnt echter momen
teel de rol van Moskou in het verzet
tegen de Defensie-Gemeenschap over te
nemen, gelet op de uitlatingen van di
verse Oost-Duitse ministers, waarin de
vorming van een Oost-Duits leger en
broederstrijd worden aangekondigd, zo
de E.D.G. doorgang zou vinden.
Het meest zwakke lid in Europa blijft
overigens Frankrijk. De val van de rege
ring Mayer schijnt langzamerhand on
vermijdelijk nader te komen, zowel poli
tiek als economisch gesproken. Pinay's
kansen stijgen, doch hij schijnt zo ver
standig te zijn om aan zijn terugkeer
voorwaarden te verbinden inzake be
knotting van de parlementaire macht.
En het is nog de vraag, of daarvoor een
meerderheid zal zijn te vinden. Terug
keer van de vierde republiek tot de der
de is nu eenmaal niet zo eenvoudig!
Van bijzondere betekenis lijkt ons
echter, hetgeen zich afspeelt achter de
coulissen, hoewel men daarvan weinig
merkt Doch dat daar iets gaande is,
mag als zeker worden aangenomen
Koningin Juliana en Prins Bern-
hard zün gisteravond even voor halt-
acht op het vliegveld Socsterberg ge
land.
Om enkele minuten voor vier waren
Koningin Juliana en Prins Bernhard,
met- de leden van hun gevolg, van het
vliegveld Fornebu opgestegen.
De Prins bestuurde zelf het vliegtuig,
de PHPBA, met het Prinselijk wapen.
Zij weiden uitgeleide gedaan door
Koning Haakon, kroonprins Olav, prin
ses Astrid en Prins Harald.
Voordat werd ingestegen was er een
hartelijk afscheid van de Noorse Ko
ninklijke familie en vele autoriteiten. De
jonge Prinses Astrid maakte bij het af
scheid van de Koningin een kniebui
ging, de jonge Prins Harald gaf de Ko
ningin een handkus.
Er werd gewuifd door de kleine Ne
derlandse gemeenschap op het vliegveld,
maar ook door de Koningin, die voor
een der raampjes met haar rug naai
de cockpit zat en door Prins Bernhard
vanuit de stuurstoel.
Voor het afscheid hadden de Ko
ningin en de Prins met Koning Haakon
de lunch gebruikt op „Skaugum", het
landgoed van Kroonprins Dav en Kroon
prinses Maertha. Hoewel het bewolkt
was. brak de zon toch telkens door en
zo had men gelegenheid na afloop de
De leden van de Bamangwato-stam in
Zuid-Afnka zijn er tot dusverre niet in
geslaagd, het eens te worden over een
opvolger van Seretse Khama. De stern-
vergadering, die zich te Serowe sinds
Maandag met deze kwestie heeft bezig
gehouden, is uiteengegaan, zonder een
resultaat te hebben bereikt.
WEERBERICHT
Aanhoudend koud
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Over het algemeen veel bewolking
met enkele verspreide buien. Overwe
gend matige Noordelijke wind. Aanhou
dend koud weer. maar slechts hier en
daar lichte nachtvorst.
lOpgemaakt te 10 uur).
Zon op: 4.55 uur: onder 20.19 uur.
Maan op: 3.15 uur. onder: 17.11 uur.
Hoogwater te Katwijk te 0.28 en 12.57
uur. tn Mei te 1.24 en 13.50 uur).
D't nummer bestaat uit 10 pagina's
en een Bijvoegsel.
Koningin en Prins uit Noorwegen
terug!
Hartelijk a fscheid op vliegveld Fornebu
koffie ln het park van de Kroonprinse
lijke bezitting te gebruiken.
Daar werd afscheid genomen van
Kroonprinses Maertha en haar dochter
Prinses Ragnhlld. die op 15 Mei ln het
huwelijk zal treden.
Het was het einde van een staatsbe
zoek, dat misschien weinig spectaculair
was, maar een rustig en hartelijk karak
ter had, hoewel Koningin en Prins van
's morgens tot 's avonds drukke dagen
hebben gehad, waarbij hun levendige en
geïnteresseerde belangstelling nimmer
verflauwde.
Men kon allerwege beluisteren, dat de
Noren grote bewondering hebben voor
„de charmante Nederlandse Dronning
iKonlngini Juliana" en „de sportieve en
joviale Prins Bernhard".
Koningin Juliana en Prins Bernhard
hebben gisteravond, na hun terugkeer
uit Noorwegen, aan Koning Haakon een
telegram gezonden van de volgende In
houd
„Wij betuigen U onze zeer hartelijke
dank voor de gelukkige dagen, die wij
in Uw land hebben doorgebracht. Uw
grote persoonlijke vriendschap zullen
wij nimmer vergeten. De prachtige ont
vangst en de gastvrijheid, die ons overal
ten deel viel, deed ons wederom gevoe
len, hoe nauw wij verwant zijn. Wij zijn
er zeker van, dat wij elkaar in de toe
komst nog nader zullen konien. Deze
dagen zullen steeds een mooie herinne
ring blijven".
Uit Schagen is een geschenk van de
gemeenten Scliagcn. Barsingcrhorn.
Wieringerwaard en Wicringcrmeer.
bestemd voor Noord Beveland. ver
trokken. Het geschenk bestond uit
een collectie van 46 stuks rundvee.
4 fokzeugen. 50 biggen. 16 één
jarige fokooien en 1 Slietlandse
pony ter waarde van ongeveer
f. 30.000.-.
Hier ziet U de aankoopcommissie
en de burgemeesters der vier -ge
meenten bij de pony, bestemd voor
de melkboer. Deze man bezat voor
de ramp een melkzaak en 12 koeien,
doch alles ging verloren. Zijn wens
was een klein paardje, zodat hij de
melk zou kunnen blijven rondbren
gen bij zijn klanten. Op dc achter
grond een deel van lici op liet ver
trek wachtende vee.
Franse regering
En wil grotere bevoegdheid
De Franse ministerraad heeft be
sloten tot bezuinigingen van 75 milliard
francs als bijdrage tot liet in evenwioht
brengen van de begroting 1953. Deze
Prins Bernhard
vluchtelingen-commissaris?
RAAD VAN EUROPA LANGZAAM
OP GANG
In Straatsburg concentreert de be
langstelling zich thans op het lot. dat
de ministerraad der Kolen- en Staal-
Gemeenschap Dinsdag in Parijs aan
het ontwerp voor een Europese grond
wet zal bereiden. De zes ministers zul
len het ontwerp bespreken en de grond
wetscommissie heeft bij voorbaat het
succes geboekt, dat vier van haar leden
Donderdagavond hebben Koningin
Juliana en Prins Bernhard - als
onderdeel van liet bezoek aan Noor
wegen - een toneelvoorstelling
bijgewoond in dc Nationale Schouw
burg te Oslo.
Het Koninklijk gezelschap voor de
aanvang voor de voorstelling van
Aanhoudend koud
Het K.N.M.I. deelt mede:
De toestand met „IJsheiligen koude"
die in het midden van deze week begon,
vertoont thans nog altijd geen neiging
om te veranderen. Tussen Groenland en
Noorwegen handhaaft zich 'een hoge-
drukgebied. dat samen met een depres
sie boven Polen de kou-aanvoer met
Noordelijke winden in stand houdt. De
depressie boven Polen is gevuld met een
zeer koude lucht, hetgeen blijkt uit de
berichten van weerstations in de buurt
van Danzig, die sneeuwbuien meldde.
Gistermorgen kwam in Duitsland plaat
selijk zelfs 5 graden vorst voor. Van
morgen werd ook uit liet Oosten van ons
land nachtvorst gemeld, maar deze was
over liet algemeen licht, omdat de lucht
hier vochtiger is en meer bewolking be
vat dan in Duitsland. Een randstoring
van de depressie boven Polen gaf van
daag aanleiding tot veel bewolking en
enkele buien. Morgen zijn weer enkele
opklaringen mogelijk, maar het koude
weer blijft voortduren en de kans op
nachtvorst blijft bestaan.
Weerrapporten
(Van hedenmorgen 7 uur)
Stockholm
Oslo
Kopenhagen
Amsterdam
Edinburgh
Luxemburg
Parijs
Bordeaux
Grenoble
Nice
Zürlch
Beril) n
Frankforl
München
Wenen
InnsbrUck
geheel gew.i:
onbewolkt w
half bew. u
half bew. n
licht bew. r
half bew r
onbewolkt v
onbewolkt n
bew. windstil 14 0.3
geheel gcw.
windstil 12 4
Schillers „Maria Stuart" op het
balcon in dc schouwburgzaal.
Voorste rij: H.M. Koningin Juliana
rechtsen haar gastheer. Koning
Haakon. Tweede rij: Prins Bern
hard (rechts) gekleed in het gene
raalsuniform der huzaren, en Prin
ses Alartha.
gaat bezuinigen
bezuinlngen zullen bestaan ln een ver
mindering van de militaire uitgaven
met 31 milliard francs, een verminde
ring van 20 milliard francs van de sub
sidies, een vermindering van 13 mil
liard francs op de openbare diensten en
een vermindering van de uitgaven met
11 milliard francs door het betalen van
lagere prijzen voor door de staat ge
kochte goederen. De bezuinigingen zul
len bij decreet worden afgekondigd.
Verder werd besloten tot nieuwe be
lastingen. die evenals de vermindering
van de subsidies de voedselprijzen zul
len doen stijgen. Deze belastingen, die
door het parlement zullen moeten wor-
den goedgekeurd, zijn een belasting op
het zware vervoer, een belasting op sui
kerraffinaderijen en een verhoging van
de belasting op alcohol
Het kabinet zal het parlement tevens
om grotere economische bevoegdheden
vragen, middelen tot vermindering van
de begroting van het volgende jaar met
10% door beperkingen op de uitgaven
voer de openbare dieneten en de gena
tionaliseerde industrleèn en om
goedkeuring tot verhoging van de mees
te passagierstarlcven der spoorwegen
met 25%.
De Franse premier Mayer heeft zich
te Lyon in een toespraak uitgesproken
voor wijzigingen ln de Franse grondwet,
welke de positie dm regerintr zouden
versterken en het haar mogelijk zouden
maken plannen op lange termijn uit te
werken.
Hy noemde de jaarlijkse stemming in
de Franse Nationale Vergadering over
de begroting „een belemmering voor het
bestuursbeleid, waardoor de ministers
en de genationaliseerde industrieën öf
volkomen in het onzekere verkeren
waardoor hun werk wordt verlamd, óf
in den blinde weg moeten werken".
„De regering moet het recht bezitten
de permanente oorzaken van de voort
durende stijging der Franse staatsuitga
ven te bestrijden door bestuurshervor-
mingen. welke een langere periode be
strijken' dan het einde van het lopende
begrotingsjaar", vervolgde Mayer.
Hij zeide voorts te hepen dat de Na
tionale Vergadering spoedig haar goed
keuring zal hechten aan „het wegne
men van de thans in de grondwet ver
ankerde rem op het recht van de pre
sident. om de volksvertegenwoordiging
te ontbinden".'
ZWARE T.B.C,-PATIENT LEEFDE
ACHT JAAR ALS WILDE
Ir de Zweedse provincie Halland heeft
de politie een 51-jarige man ontdekt,
die acht jaar lang als „wilde" heeft ge
leefd. Op 1 Januari 1945 was de man
uit Gothenburg verdwenen. De oorzaak
van zijn vlucht was een geestelijke de
pressie. waarin hij geraakt was. door
dat hij als zware t b.c.-patiënt niet- in
staat was te werken. De man leefde
zomer en winter buiten en wist zloh al
die jaren verborgen te houden. Wat hij
voor zijn levensonderhoud nodig had,
stal hij uit zomerhuisjes en provisiekel
ders, aldus meldt „Dagens Nyheter".
Dertien passagiers en vijf bemannings
leden zijn omgekomen als gevolg van
het neerstorten van een vliegtuig nabij
New Delhi (India).
|i|lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllUllllllllllj|
Onze Spoorwegprijsvraag
M Vele lezers en lezeressen van ons EE
Spoorwegnummer, als gevolg van EÊ
j§ de ruime verspreiding ditmaal veel
meer dan anders over het gehele
S land verspreid, maar uiteraard in jjj
overgrote meerderheid uil deze om-
geving afkomstig, zonden ons. al EE
dan niet vergezeld door enthon- EÊ
siaste bijvalsbetuigingen, hun op-
j| lossing van de daarin afgedrukte
Spoorwegprjjsvraag „Alle goede
dingen bestaan uit drieën".
EE Tot dusverre vernamen wij nog EE
EE geen enkele klacht van personen,
EE die deze puzzle moeilijk of lastig
vonden en dat is ze dan ook beslist
EE niet. Dit is een reden temeer om
EE mede te dingen naar een van de EÊ
EE vele gratis-reizen, welke de Ncd. ÊEÊ
EE Spoorwegen en wij beschikbaar
stellen en die culmineren in een EE
reis naar en vijfdaags verblijf in s
Parijs voor twee personen. E§
EE U heeft nog ruimschoots de tijd,
maar zorgt en-oor dat Uw inzen-
ding Maandag 18 Mei des middags EE
om 12 uur in ons bezit is! EË
EE DE DIRECTIE. EÊ
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
zijn uitgenodigd om het plan toe te
lichten. Belangrijker acht men even
wel, welke procedure de ministers voor
de verdere behandeling er van zullen
kiezen.
Vlak voordat minister Beyen in Pa
rijs zijn nieuwe voorstelling van een
Europese tolunie zal presenteren, heeft
de economische commissie der Straats-
burgse vergadering in een rapport, op
gesteld door de Engelseman lord Lay-
ton. de overtuiging uitgesproken, dat
noch de zes, noch de vijftien landen
van Europa een voldoende ruim kader
vormen voor de oplossing van het Eu
ropese economisch probleem in zijn
bredere aspecten en dat het gebied van
de vrije handel zo ver mogelijk buiten
Europa zou moeten worden uitgebreid.
De commissie heeft in dit rapport de
wens geuit, dat alle maatregelen der
gemeenschap van zes in overeenstem
ming zullen zijn met die in de ruimere
kring van de Raad van Europa, de
OEES en andere Europese economische
organisaties.
De economische commissie heeft een
nieuwe president gekregen, de Zweed
Federspeil zal de Fransman Reynaud
opvolgen.
De debatten in de vergadering te
Straatsburg komen nog slechts traag
op gang.
Ook het ontwerp voor een Europese
grondwet heeft de tongen nog niet los
gemaakt. Behalve de Nederlander, dr
Schmal, die zijn bezwaren tegen de vol
gens hem te weinig federalistische trek
ken van het schema nog eens liet ho
ren. heeft nog slechte één afgevaardig
de zijn oordeel gegeven. Het was de
Britse Labour-afgevaardigde Bottom-
ley. Ook hij liet een negatief geluid fo
ren. Hij zeide, dat men bezig is Europa
te federeren voordat de openbare me
ning er rijp voor is.
In welingelichte kringen tc Straats
burg noemt men Prins Bernhard als
eerste candidaat voor de functie van
commissaris voor Europese vluchte
lingen.
In de Raad van Europa zou een gro
te meerderheid voor zijn benoeming
zijn. De Belg Spaak wordt als tweede
candidaat genoemd.
Dertien afgevaardigden in de Raad
van Europa, afkomstig uit Frankrijk,
Italië, Duitsland, Nederland, België en
Saarland, hebben de Raad voorgesteld
de oprichting van een Europese film
gemeenschap in studie te nemen. Dit
zou bijdragen tot de Europese cultuur,
de productie van films vergroten en de
techniek verbeteren.
Oud-Leiden
ln de benedenverdieping van het met een kruisje
gemerkte perceel Hogcwoerd nr 5. werd in 1918
ccn tak van overheidszorg gevestigd, welke toen
tertijd de naam droeg van Burgerlijk Armbestuur,
welke naam naderhand werd gewijzigd in Gcm.
Dienst voor Maatschappelijk Hulpbetoon en nog
later in Gein. Dienst van Sociale Zaken. Het
gehele personeel bestond destijds uit zegge en
schrijve twee personen, van wie één. mcj. A. M.
de Vries tot 1946 als waarnemend hoofd van
deze instelling haar uitnemende diensten bleef
vervullen. Vandaar verhuisde dc dienst ccn
zevental jaren later naar de Mare om kort
geleden met ruim 50 man! zijn intrek te nemen
in het voormalig Nutsgcbouw.
In het aangrenzende pand nr 3 was de drogisterij
van de firma Christiaansc gevestigd (thans nr
33) en in het hoekhuis de wijnhandel van 'Je
firma Van Egmond (de lieer Van Veen),
die met dc gemeente Leiden eindeloze
processen heeft gevoerd over een kelder-
stoep
