EIDSCH
DAGBLAD
92ste Jaargang
WOENSDAG 22 APRIL 1953
No. 27895
^lirecteur: J. W. Henny
'4 'Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.per kwartaal; f 0,47 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro No. 5705S
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Koningin Juliana heropende
Burens Weeshuis
Sinds 340 jaren nauw verbonden met Oranje
Elk kind bood een bloem aan
(Speciale berichtgeving)
In het oud© stadje Buren, dat als een antiek juweel gevat ligt in
Ben sneeuwblanke zetting van bloeiende Betuwse boomgaarden, heeft
l.M. Koningin Juliana gistermiddag van een bezoek aan de Heldringh
jeslichten te Zetten het gerestaureerde Weeshuis geopend, dat in 1612
jesticht is door Vrouwe Maria, Prinses van Oranje, dochter van Willem
ie Zwijger en dat door de eeuwen heen, net als het stadje, nauwe bin
dingen met het Oranjehuis heeft gehad. Gedurende 340 jaren zijn in
dit Weeshuis dat met zijn prachtige gevel in zuiver Hollandse stijl een
jroot deel van Buren beheerst, honderden kinderen opgegroeid, waar
van velen later werkzaam waren in de paleizen. Nog maar kort gele
den is Koningin Juliana in Soestdijk getuige geweest van het huwelijk
ussen een weesjongen en een weesmeisje uit Buren, die beiden in haar
dienst waren.
Braziliaans migratieplan
President Vargas van Brazilië heeft
een plan voor vestiging van 3.370 ge
zinnen, voor 70 afkomstig uit Euro
pa en voor 30 uit Brazilië, in „Groe
ne Gordels" rond de grote Braziliaanse
steden goedgekeurd
De Europese gezinnen zullen in Duits
land, Oostenrijk, Nederland. Italië en
Griekenland worden gezocht.
De Europese emigranten zouden ln
Brazilië land, een huis, vee en werktui
gen krijgen en voor elke groep van
veertien gezinnen zou een zware trac
tor beschikbaar zijn Het vervoer der
emigranten, in totaal ongeveer 12.000
personen, zou worden verzorgd door de
commissie voor Europese immigratie en
in 1954 voltooid moeten zijn.
is een financieringsprogram opge
steld, volgens hetwelk de emigranten
in ongeveer 2 jaar hun schuld zullen
kunnen aflossen.
Met het oog op het teruglopen van
et aantal wezen is de grondslag van
jet huls veranderd. Voortaan kunnen
jok weeskinderen worden opgenomen
in buiten de Graafschap Buren en
ivendien is de opneming uitgebreid
t voogdijkinderen. Maar onaange-
st bleef de zelfstandigheid, onder
*de van het geslacht Oranje en pn-
ngefast bleef ook de doelstelling van
stichteres: de verzorging van kinde-
Wat wèl veranderde was het lnwen-
se van het gebouw. Achter de oud
lolinndse Renaissance-gevel, achter
ie 17de eeuwse hal en de aangrenzende
Kegentcnkamer, hebben de architect
Pothoven en de binnenhuisarchitect
Kuiler een modern interieur geschapen,
polkomen verantwoord, zowel wat ar-
ihltcetuur als aankleding betreft Wat
t naar gestichtssfeër werd geban-
n het gebouw is de lentezon ge
wacht!
ELK EEN BLOEM
ln de hal van het Weeshuis, waar
om. de Minister van Maatschappe
lijk Werk, mr Van Th iel cn de secre
taris-generaal van Justitie aanwezig
waren, stonden alle 38 kinderen, die
in het huis verzorgd worden, opge
steld en na een welkomstwoord door
de president-curator, dc heer R. A.
van Sandick, zongen zij Hare Majes
teit een lied toe. Helder klonken de
jonge stemmen door de hal en onbe
schroomd wandelden daarna alle kin
deren langs de Koningin om elk een
bloem aan tc bieden, de jongstcn op
de arm van een pleegzusje.
Vla's daarvoor had Koningin Juliana
Bis officiële openingsdaad de oorkonde
stekend, die de hernieuwde opening
a wijziging van de reglementen ver
leidt,
Nadat de Koningin het gebouw be-
ïichtigd had en ln de huiskamer thee
lad gedronken, waarbij ze het niet la-
:en kon de jongste bewoner van het
mis - een baby - op schoot te nemen,
Jegaf het gezelschap zich te voet naar
"e Ned, Herv. Kerk voor het bijwonen
an een korte dienst.
HM. Koningin Juliana lieoft giste
ren het geheel gemoderniseerde
weeshuis ie Buren (Gld.) officieel
heropend.
Niet in het minst onder de indruk
raft het Kólunklijk bezoek graaide
de 1-jarige Petertje Monster - die
door HM. tijdens de rondgang op
de arm werd genomen - in de voile
op de hoed van de Koningin. Het
kostte de directrice van de inrich
ting (links) heel wat moeite het
gaasachtig weefsel uit zijn grijp
grage vingertjes te haten. Koningin
Juliana had zeer veel schik in het
geval!
Weerrapporten
Helsinki onbew.
',0.v licht bew.
-ockholm zw. bew.
Kopenhagen geh. bew.
Londen onbew.
Amsterdam onbew.
Brussel onbew.
onbew.
onbew.
;hau lloht bew.
n or.bew.
cfort onbew.
hen onbew.
h onbew.
n onbew.
WEERBERICHT
Aanhoudend droog
j De Bilt verwacht tot morgenavond:
rr Over het algemeen weinig bewolking.
I maar in de nanacht en vroege ochtend
ft hier en daar mist of laaghangende be-
'i v.olking. Zwakke tot matige Noord-
Oostelijke tot Oostelijke wind. Iets ho-
lj Bcre temperaturen.
(Opgemaakt te 10 uur)
23 APRIL.
Iv?n op: uur: onder: 19.51 uur.
1 Maan op: 13.54 uur; onder: 3.26 uur.
1 Hoogwater te Katwijk te 11.27 uur
1 (Doodtij).
1 Dit nummer bestaat uit nebt pagina'!
Langs de straten stonden de lnwo-
>rs van het stadje en van de dorpen
ln de omtrek, dicht opeengedrongen en
honderden kinderen met Oranje mut
sen op wuifden met vlaggetjes. De
dienst werd geleid door de plaatselijke
predikant, ds W. H. den Ouden, en
door de praeses van de Generale Syno
de der Ned. Herv. Kerk, ds J. R. Wol-
fensberger.
Laatstgenoemde baseerde zijn preek
op Mattheus 28 19: „Gaat dan henen,
onderwijst al de volken".
Het was een kort bezoek van dc Ko
ningin, maar het toonde eens te mcei
hoe Hare Majesteit, die de titel voert
gravin Van Buren, meeleeft met het
stadje dat de sfeer bewaart van i
wen terug - de vrouwen halen er
water aan de pomp - en tegelijk
zichzelf waar dat nodig cn mogelijk
is te vernieuwen weet.
106.8 mülioen in Rampenfonds
Het Nationale Rampenfonds heeft tot
gistermiddag 106,8 millioen gulden ont
vangen. Sedert eergisteren is er twei
ton bijgekomen.
Aanhoudend zonnig weer
'Het K.N.M.I. deelt mede:
Het weer in West-Europa wordt nu al
enkele dagen beheerst door hogedrukge-
bieden welke een grote stabiliteit ver
tonen. In uitgestrekte gebieden komt
zonnig weer voor, waarbij ln de middag
plaatselijk een zeer geringe luchtvoch
tigheid wordt waargenomen. Hier er
daar werd iets minder dan 20 geme
ten. Het centrum van een gebied met
hoge barometerstanden ligt nu bi
de Noordzee. Langs de OostHank ei
stroomde langzaam "iets minder droge,
oorspronkelijk van de Atlant. Oceaan
afkomstige lucht, over de Noordzee en
Denemarken naar het Zuiden. Dit gaf
in Noord-Duitsland vanmorgen vroeg
aanleiding tot enige laaghangende be
wolking, terwijl plaatselijk ook m.st-
vorming optrad. De wat vochtiger lucht
stroomt geleidelijk ook in de richting
van ons land. Dit zal echter geen noe
menswaardige verandering in het thans
heersende weertype veroorzaken. Het
weer blijft zonnig en droog bij overwe
gend matige winden tussen Noord en
Oost. Het enige verschil met het weer
van de afgelopen dazen zal zijn. dat ln
de nanacht en vroege ochtend hier en
daar tijdelijk mist, of laaghangende
bewolking kan voorkomen, welke na
zonsopkomst echter snel weer ver
dwijnen.
Ontploffende granaat
bij heidebrand
Acht militairen gewond
Gistermiddag is tijdens en tengevol
ge van schietoefeningen in het oefen
terrein van het garnizoen te Assen,
het WlUerveld, een heidebrand ont
staan. waardoor een oppervlakte van
10 a 12 HA werd zwartgeblakerd. Tij
dens de blussingswerkzaamheden,
waaraan naast de brandweer van As
sen ruim 100 militairen deelnamen, is
door de hitte een granaat van pant-
serafweergesehut ontploft. Door dc
rondvliegende scherven werden 8 mili
tairen, die bij de blussing hielpen, min
of meer ernstig gewond, zodat zü in
het gewestelijk militair hospitaal te
Assen moesten worden opgenomen. Er
bestaat gelukkig voor geen der getrof
fenen levensgevaar.
Moskou gematigd in 1 Mei-leuzen
Peking onveranderd
Radio-Moskou heeft de leuzen bekend
gemaakt voor de komende één-Meivie
ring. Ditmaal zijn alle leuzen aanmer
kelijk gematigder dan in de vorige jaren.
Bovenaan de lijst staat: „Er bestaat
geen meningsverschil, dat niet met
vreedzame middelen op basis van we
derzijds begrip tussen de belanghebbende
landen kan worden opgelost".
In geen van de spreuken van dit jaar
wordt gesproken van „Amerikaans im
perialisme" of „imperialistische agres
sie", welke termen vorig jaar een belang
rijke plaats Innamen in de wensen voor
de volkeren van Korea en Duitsland. De
leuze, die op Korea betrekking heeft,
luidt thans b.v.: „Broederlijke groeten
aan het heldhaftige Koreaanse volk, dat
strijdt voor de vrijheid en onafhanke
lijkheid van zijn land". Dc woorden
„tegen buitenlandse indringers", waar
mee de leuze van het vorige jaar ein
digde, zijn nu weggelaten.. Tot de Duit
sers wordt ditmaal gezegd: „Groeten
het Duitse volk, dat strijdt voor een
spoedige sluiting van het vredesverdrag,
voor de vestiging van één onafhankelijk,
vredelievend democratisch Duitsland".
De leuze van vorig jaar was gericht tot
de „democratische krachten van Duits
land" die streden „tegen de misdadige
plannen om West-Dultsland te maken
tot een basis voor imperialistische agres
sie".
Dan is er een leuze over de vriend-
schap tussen de volkeren van Engeland,
de V.S. en de Sovjet-Unie in hun strijd
ter verhindering van oorlog en ter ver
zekering van een blijvende vrede in de
wereld".
Ditmaal is geen speciale leuze gewijd
aan de anti-Tito-krachten in Zuid-Sla-
vlë. Verleden jaar werd aan deze krach
ten bijzondere hulde gebracht voor haar
„bevrijdingsstrijd tegen het fascistische
bewind van de Tito-Rankovic-kliek en
voor de onafhankelijkheid van haar va
derland. dat zich in handen van de Im
perialisten bevindt".
In een leuze voor het Japanse volk
wordt gezegd, dat de Japanners „moedig
voor hun nationale wedergeboorte als
een onafhankelijk, democratisch en
delievend Japan strijden". Vorig jaar
werd hun hulde gebracht wegens hun
strijd „tegen buitenlandse bezetters".
In geen der Russische leuzen wordt
rechtstreeks gesproken over premier Ma
lenkof of enig ander lid van de nieuwe
regering.
In tegenstelling tot de Russische leu
zen vertonen de slagzinnen van de com-
munistisch-Chinese regering te Peking
voor de eerste Mei hetzelfde beeld als
het vorige jaar. Een van de Chinese leu
zen spreekt over de „bacteriologische
oorlogvoering", die door „Amerikaanse
imperialisten" op touw is gezet. Een an
dere slagzin maakte gewag van de „grote
vriendschap tussen de Chinese en de
Sovjet-volkeren" als de „krachtige waar
borg tegen de dreiging van een nieuwe
oorlog en voor de verdediging van de
vrede in het Verre Oosten en de rest
van de wereld".
Voorts wordt veroordeeld het gebruik
van Japan en West-Duitsland als bases
voor „oorlog en agressie", de herbewape
ning van Japan en het herleven van een
Duitse militarisme, de blokkade van
China en de invasie van Formosa, welke
daden alle worden toegeschreven aan het
Amerikaanse Imperialisme" Er wordt
aangedrongen op het sluiten van een
„oprecht" vredesverdrag met Japan, de
hereniging van Duitsland, de ontwikke
ling van een vriendschappelijke samen
werking en economische handelsbetrek
kingen tussen de volkeren van alle lan
den en het „absolute verbod van bac
teriologische en atoomwapens, alsmede
andere wapenen voor massale vernieti
ging"-
Aan het einde van een reeks slagzin
nen op het gebied van de buitenlandse
politiek worden allo Chinezen opgeroe
pen „de weerstand t.cgen de Amerikaanse
agressie te versterken. Korea te helpen,
de nationale verdediging te consolideren
en de wede in het Verre Oosten en de
rest van de wereld te verdedigen".
Slechts in één van de leuzen wordt ge
sproken over de huidige pogingen om ln
Korea een bestand te sluiten. Hieraan
gaat een oproep vooraf om „zich te ver
zetten tegen de misdadige plannen der
Imperialistische aanvallers voor een uit
breiding der bewapenmg".
Men moest zich behelpen, toen
bleek, dat de Cunardliner ..Queen
Mary" niet uit Southampton zou
kunnen vertrekken in verband met
ten staking van sleepbootbeman
ningen. De boot werd daarom te
Plymouth gemeerden de passa
giers moesten per veerboot aan
boord worden gebracht.
Het vervoer van dc passagiers in
volle gang. Op de achtergrond de
..Queen Mary".
Kleine regeringsnederlaag in
Denemarken
Winst voor de socialisten
Volgens de voorlopige einduitslag van
de gisteren in Denemarken gehouden 1
algemene verkiezingen zal de nieuwe I
Kamer van Afgevaardigden als volgt
zijn samengesteld:
In 1950
zetels zetels
Sociaal democraten61 59
Regeringscoalitie:
conservatieven 26 27
agrarische partij 33 32
Radicalen 13 12
Één-belasting-party 9 12
Coftimunisten 7 7
„Dansk Samling''
De uitslagen betreffende de 2 zetels
van de Far Oer-eilanden zullen eerst
volgende maand bekend zijn. Het is vrij
wel zeker, dat deze zetels zullen toe
vallen aan de partijen, welke deze thans
ook reeds bezetten, d.w.z. een aan de
sociaal-democraten en de andere aan de
agrarische partij.
Hierdoor zullen de regeringspartijen
de beschikking krijgen over 60 zetels,
tegen de socialisten over 62 zetels.
De verkiezingen vormen een fase in
de procedure voor het wijzigen van de
grondwet, welke veranderingen o.m. be
ogen troonsopvolging in de vrouwelijke
linie mogelijk te maken en de twee
Huizen van het parlement te vervangen
door één Kanier. Volgens de huidige
Deense grondwet moet een grondwets-
w ijziging worden goedgekeurd door bei
de Huizen van het parlement en door
twee nteuwgekozen Kamers, alsmede bil
een volksstemming. Het oude parlement
heeft onlangs de door de regering voor
gestelde wijzigingen aanvaard.
De aanhangers der regering wijten
hun nederlaag aan de „Dansk Samling";
deze groep kreeg slechts 16.337 stem
men; te weinig om een zetel te ver
overen.
Premier Erik Eriksen heeft meege
deeld dat de regering heden zal aftre
den. Dit zal wellicht slechts een forma
liteit zijn, aangezien een eventuele socia
listische kabinetsformateur niet op de
steun van de radicalen <13 zetels) kan
rekenen. De leider der sociaal-democra
ten, Hans Hedtoft, zou dus naar andere
bondgenoten moeten omzien, alvorens
een mogelijke opdracht te kunnen aan
vaarden.
In de Senaat zal de agrarische partij
waarschlinlijk een zetel winnen ten koste
van de één-belasting-partij. De zetelver
deling zou dan worden;
Sociaal-democraten33 zetels
conservatieven12
agrarische partij 23
Radicalen 6
Één-belasting-partij
Communisten 1
Far-Oer-eilanden 1
Twee Amerikaanse studenten
in Jeruzalem vermoord
Twee Amerikaanse studenten, de theo
loog Zvi Genauer en zijn nicht Devera
Genauer, zijn Maandagochtend vroeg in
een voorstad van Jeruzalem doodgescho
ten, Een direct ingesteld onderzoek had
aangetoond, dat de sporen van de moor
denaars over de grens met Jordanië
leidden, aldus een woordvoerder.
Een Israëlisch verzoek aan de Belg!-
Eche voorzitter van de Israëlisch-Jor-
daanse wapenstilstandscommissie, gene
raal Bennet de Ridder, om onmiddellijk
een bijeenkomst der commissie te be
leggen, werd afgewezen op grond van
het argument, dat de kwestie buiten de
competentie der commissie viel.
MAATREGELEN TEGEN
MISSIONARISSEN IN INDIA
De Indische minister van binnenland
se zaken, dr Lallas Nath Katjoe. heeft
in de Indische Tweede Kamer medege
deeld dat de Indische regering maatre
gelen heeft genomen om een einde ie
maken aan de activiteit van enkele bui
tenlandse missionarissen in de provin
cie Madhja Pradesj in midden India.
De minister deelde mede dat de rege
ring berichten had ontvangen, volgens
welke missionarissen optreden op een
wijze, die de gevoelens van de nlet-chrls-
telijke bevolking kwetsen, Er werken vijf
of zes Amerikaanse missionarissen hl
dat gebied, aldus de minister.
Dr Katjoe zeide dat alle buitenlandse
missionarissen en zendelingen in India
is medegedeeld dat het niet wenselijk is
om te trachten mensen tot het Christen
dom te bekeren.
Dr BITSKOOL NIET TERUG
NAAR SURINAME.
De president van het Hof van Justitie
in Suriname, dr Buiskool, die met ziek
teverlof is, is afgekeurd. Hij zal niet naar
Suriname terugkeren.
De voorzitter van de Staten van Suri
name, de heer Lim Apo, die voor een
medische behandeling in ons land ver
toeft, zal aftreden. Zijn lidmaatschap
van de staten zou in Mei automatisch
vervallen.
I' oro-albu m Oud Leiden
Ons album, bevattende 24 reeds eerder in dit Blad gepubli
ceerde foto's van Oud Leiden omstreeks de eeuwwisseling, komt
dezer dagen gereed.
Wij vonden dr A. Kessen, directeur van de Universiteits
bibliotheek en voorzitter van de Vereniging „Oud-Leiden",
welker gouden jubileum het vorige jaar voor ons de aanleiding
vormde tot de publicatie van deze foto's, bereid voor deze uit
gave een kort voorwoord te schrijven.
De verkoop aan ons Bureau Witte Singel 1 begint Dinsdag
28 April a.s. des morgens om 9 uur. Zoals aangekondigd,
bedraagt de prijs per exemplaar algehaald 90 cents, waarbij om
billijkheidsredenen de albums uitsluitend zullen worden afge
geven aan hen, die ons destijds schriftelijk of telefonisch ver- j|
zochten ze voor hen te willen reserveren.
Voor hen, die het bestelde franco thuisbezorgd wensen te |f
ontvangen wordt dit bedrag verhoogd met de kosten van h
frankering en emballage. s
Deze prijs bedraagt dan in totaal: s
voor één exemplaar f 115 jjj
twee exemplaren „2,15
drie exemplaren „3,15
vier exemplaren „4.15 1
en zo voorts. M
Toezending geschiedt eerst na ontvangst van het verschuldigde |j
bedrag op onze girorekening 57055, per postwissel of in post- 1
zegels van gangbare waarden.
DE DIRECTIE.
Wlill.IlilllllllllllllllllllllllllMlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllliÜ
Oud-Leiden
Deze foto ons toegezonden door dc heer E. H.
Hagoort. Sticltjesstraat 38. brengt het begin van
dc Hoge Rijndijk in beeld nabij dc Utrcchtscbrug.
Dc huizen ter rechterzijde waren van de rijweg
afgescheiden door een brede sloot, waarover de
bruggetjes op de foto nog flauw zichtbaar zijn.