EIDSCH DAGBLAD Het Westen ingenomen met Eisenhower's vredesoffensief 92ste Jaargang ZATERDAG 18 APRIL 1953 No. 27892 Directeur: 3. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN witte Singel 1. Lelden - Giro No. 57055 ^■Hoofdredactie: R U Menkhorst en J. Brouwerf6_ per kwartaal; f0.47 per weck Telefoon Directie en Administratie: 2504; Redactie: 21507 Duidelijke taal ie vredescampagne De verzekeringen van Moskou, dat het ^Joenadering wil tot het Westen, dat er folop gelegenheid bestaat voor een «eedzaam bestaan tussen de regerings- itelsels van Oost en West. zij hebben otdusver geen verwezenlijking gevon- len. Slechts inzake de uitwisseling van jeken en gewonden in Korea, dus in jen ondergeschikt punt. is overeenstem- ring bereikt Het Kremlin heeft ver- luimd, om zijn woorden door daden te en volgen. Men zou zelfs kunnen constateren, r deze woorden in tegenstelling staan ?t de werkelijkheid, gelet op de inval n de Vietminh-troepen in de vrije en ï'hankelijkc staat Laos in Indo-Chi- Het is een nieuw Korea in het Hein! En Juist in dit stadium heeft presi- lent Eisenhower een nieuw Marshall- 3] n doen horen, dat het plan van 1947 2 verre overtreft! Eisenhower oppert idee om de bewapening te vermin- ren en de bespaarde gelden te gebrui- n voor de onontwikkelde landen en eral. waar hulp nodig is, geen enkel id uitgezonderd. Dus ook de landen icliter het IJzeren Gordon zouden daar- an kunnen profiteren Men weet. hoe loskou destijds het Marshall-plan heeft Ice .vezen, omdat het z.l. de wereld zou verleveren aan de greep van Amerika jaar de wereld-heerschappij. Moskou Itelde zich daarmede buiten de gemeen schap der Westelijke landen en buiten pogingen om gemeenschappelijk te hten een oplossing te vinden in de .caiomische moeilijkheden van ons we- temdecl. Kan en mag men aannemen, i het Kremlin er momenteel anders :r zou oordelen? Aanvaarden zou wei- minder zijn dan een volledige er- anlng van ongelijk in het verleden. r Bovendien verbindt Eisenhower zijn Janbod aan diverse voorwaarden. Het- een op zich zelve weer logisch is. daar !->t van. Doch deze voorwaarden zijn, logisch dan ook. even zovele obsta kels op de weg van toenadering tussen )-t en West. Laat ons, om dit te de inst reren, slechts enkele daarvan de cue laten passeren. Eisenhower stelt st een vredesverdrag met Oostenrijk, .t dit land de zelfstandigheid hergeeft de hereniging van beide delen van buitsland in volkomen onafhankelijk heid. de eis van hereniging van Korea. Ivrne verkiezingen in alle satelliet-lan den, met alle gevolgen van dien. Aanvaarden zou voor Moskou weinig minder dan zelfmoord betekenen. Het is (ge. :i partij-kiezen voor het Kremlin, [als wij dit constateren. Slechts het vast leggen van een waarheid. E11 al kunen wy ons geheel plaatsen [achter president Eisenhower, al kun- ■ïen wij al deze voorwaarden als zuiver Jiierantwoord beschouwen, toch zijn >ij er van de harde realiteit gespeend, t zij Juist daardoor haar kracht ver ezen. t President Eisenhower veiüest-Ju-zijn er om de ware bedoelingen van Mos- u aan de tand te voelen, te zeer uit ...t oog. dat men, als men dit wil. toch nimmer de weg der mogelijkheden uit jie' oog ma? verhezen. Zodoende wordt [zijn vredesgebaar, hoezeer men het op Jïich zelf moee waarderen, slechts een plas In de lucht. En kan men er alleen zien een poging om In de vredescam pagne, die door Moskou is ontketend, de positie van leider te veroveren. Het- Igeen zonder meer niet is af te wijzen. Waarom zou het Westen zich geen gun- letige positie mogen veroveren in de strijd om de vrede? Nogmaals, het gelijk is geheel aan dc kant van Eisenhower, maar politiek is ■nog altijd het trachten te bereiken van ■het mogelijke, niet het onmogelijke en ■wij aarzelen niet om de gestelde eisen Ionder de categorie der onmogelijkheden rangschikken. H Schuilt achter Eisenhower's vprkla- ■ting dan de bedoeling om het Westen te overtuigen van de plicht om op de ■Ingeslagen weg voort te gaan, d.w.z. de I weg van de krachtdadige verdediging ■tegen het communistisch agressieve op treden? Zou dit juist zijn. dan heeft t hij 01. wel de aangewezen weg gewezen. De eisen van de Amerikaanse president |rijn stuk voor stuk een barometer voor ware bedoelingen van Moskou, doch zijn 7,0 geformuleerd, dat het Krem- er niet op kan ingaan, zelfs al zou ■het willen praten. Dus dringt Eisenhower het Westen de noodzakelijkheid op. om niet te aai ze ilen maar voort te gaan op de ingesla- gen weg ter afweer. Slechts zo kun- 1' ren wj) de jongste Amerikaanse verkla- iring begrijpen en billijken. Deze open- V hartige ontboezeming, die op zich zelf door het Westen volledig kan worden 1 onderschreven, moet het Westen stimu- I leren om aaneengesloten te blijven en fw -nkelmoedlgen wij denken b v. aan Frankrijk en de Westduitse socialisten j een hart onder de riem te steken. Laat dat dan de grote winst zijn! Waakzaamheid en versterking S.E.R. keurt adviezen bedrijfsschappen goed De Sociaal Economische Baad heeft I ln zün vergadering van gistermiddag de I adviezen en ontwerpen-algemene maat- I regelen van bestuur tot" het instellen van bedrijfschappen voor het schilders- I bedrijf, het stucadoorsbedryf, het steen-, kunststeen en houtgranietbedrijf iter- razzobedrijfl en het steengaasstellers- I bedrijf, alsmede het steenhouwersbedryf goedgekeurd. WEERBERICHT Lagere temperaturen De Bilt verwacht tot morgenavond: iVeel bewolking maar overwegend droog weer Zwakke tot matige wind, k.mpend naar Noord-West óf West. Vannacht plaatselijk mist en hier en Sdiaar lichte nachtvorst. Lagere tempe raturen. (Opgemaakt te 10 uur). !19 APRIL. Zon op: 5.35 uur; onder. 19.44 uur. Maan op: 9 06 uur. onder 153 uur. Hoogwater te Katwijk teè 7 00 tn 19 28 Uur (20/4 te 7.47 en 20.23 uur). Dit nummer beslaat nlt 10 pagina's en een Bijvoegsel. mogen met De Nederlandse minister zonder por tefeuille mr Luns heeft zijn instemming betuigd met de rede van president Eisenhower over de buitenlandse poli tiek. De Nederlandse regering, aldus de minister, is het volledig eens met de visie op de tegenwoordige wereldsitua tie. die in de rede van de president zo welsprekend is uitgedrukt. Mr Luns verklaarde, dat de Neder landse regering accoord gaat met de principes, die door de president zyn ge noemd voor het eindigen van de huidige toestand en spanning tussen Oost en West. en met de stappen, die hij voor stelde om vertrouwen en vrede tussen de naties, waar alle volkeren ter we reld naar verlangen, te herstellen. In een rede in het parlement heeft mr Luns onlangs een verklaring afge legd over de politiek van de vrije wereld tegenover het Sovjet-bloe. die overeen komt met de zienswijze van de Ameri kaanse regering, ln het bijzonder waar het betreft de noodzaak van een on middellijke wapen-stilstand in Korea en van het beëindigen van directe en in directe aanvallen In andere delen van Azië. als eerste stappen die wellicht kunnen leiden tot een volledig politiek vergelijk. De reactie van de Sovjet-unie en van China op de rede van Eisenhower wordt met belangstelling afgewacht. Vurig wordt gehoopt dat de regeringen san Rusland en China door hun daden zul len tonen, dat zij de principes, door president Elsenhower gesteld, aanvaar den. De voorstellen van de regering der Verenigde Stalen om een internationaal fonds te stichten door besparingen, ver kregen door ontwapening, hebben hier grote aandacht getrokken en z.ullen zorgvuldig dour de regering worden be studeerd. Het is welbekend dat de Nederlandse regering sterk voor Internationale sa menwerking en Europese eenheid op de grootst mogelijke schaal is en de op merkingen van de president, die een uiting zijn van zijn bereidheid om een bredere Europes samenwerking te be vorderen, zijn daarom zeer gunstig ont vangen. De rede. welke president Eisenho wer Donderdag gehouden heeft over dc wereldvrede en dc vermindering der bewapening, is slechts de inlei dingsfase van een algeheel „vredes offensief". aldus verklaarde- een woordvoerder van het Witte Huis. die niet wilde, dat zijn naam genoemd werd. De Amerikaanse regering, zo zeide hij, is reeds met al haar ten dienste staande mdidelen een actie begonnen om de Sovjet-unie er toe te bewegen, haar me dewerking te verlenen aan een doeltref fend vredesplan. Genoemde woordvoerder zeide voorts nog, dat het denkbeeld van dit Ameri kaanse „vredesoffensief" besproken is met de republikeinse leiders in het con gres en dat het plan aan de regeringen van Groot-Bnttanruë en Frankrijk is voorgelegd, die er „in algemene termen" haar goedkeuring aan hebben gehecht. Het pïan is grotendeels afkomstig van de president, die er verscheidene weken aan heeft gewerkt, alvorens het bekend te maken, aldus de woordvoerder, die hieraan toevoegde, dat de Amerikaanse regering een zo ruim mogelijke bekend heid aan de inhoud van Eisenhowers rede heeft gee even. Hij gaf tenslotte te kennen, dat mi nister van buitenland-se zaken Foster Dulles wellicht hetzelfde onderwerp zal behandelen, wanneer hy heden een toe spraak houdt voor de vereniging van dagbladredacteuren. verminderen Dulles heefl na een bijeenkomst met dc senaatscommissie voor buiten landse betrekkingen aan dc pers ver klaard dat het Westen zou moeien voortgaan zich te versterken als Rus land niet spoedig reageert op Eisen- houwers vredesplan. Dulles heeft met de commiss-.e ge sproken over de defen- epjobiemen van het Westen 111 verband met de Nato- bijeenkomst, die volgende week te Pa rijs gehouden wordt. Hij zei dat het doel voor 1953 voor de strijdmacht van het Atlantisch pact waarschijnlijk ..aanmerkelijk hoger" zou zijn dan dat voor 1952, dat 50 legerdivi sies. ongeveer 4000 vliegtuigen en 1600 schepen Inhield De Nato-autoriteiten hadden gemeld, dat het doel voor 1952 in hoofdzaak bereikt was. .1953 zal een Jaar zijn. waarin de Nato-plannen opnieuw zullen worden bezen, rekcn'n? houdend met de ont- wlkkt lins", aldus Dulles. Vo'.zens een senator heeft Dulles in de "naatscommissie voor buitenlandse betrekkingen gezegd dat ratificatie van het EDG verdrag thans waarschijn lijker lykt dan in Januari. Op een bijeenkomst van Schotse con servatieven heeft premier Churchill verklaard, dat hi) het vredesplan van E.;enhower van ganser harte steunt Hij sprak de geruchten tegen, dat hij gebruik zou willen maken van de deze j week gepubliceerde „populaire" begro ting om voor het najaar verkiezingen u t te schrijven ln de hoop zyn meer- I derheid ln het parlement te vergroten. Malan streeft naar twee-tlerde-ineerderlieid Tof veiligstelling apartsheids- politiek Het eindresultaat van de verkiezingen in Zuld-Afrika is als volgt: Nationale party 94 zetels; Verenigde party 57 ze-1 tels; Arbeiderspartij 4 zete's; Vertegen woordigers voor de naturel en 3 zetels. Over de zetel van het district Johan- nesburg-stad zal later bij een tussentijd se verkiezing worden gestemd. Dit- is nodig geworden doordat de leider van de Arbeidersparty. Christie, die z!ch voor deze zetel hei kiesbaar had gesteld, aan de vooravond der verkiezingen overleed. In de nieuwe Vo'ksraad heeft de na tionale party dus een absolute meerder heid van 29 zetels. In de vorige raad was haar meerderheid slechts 13 zetels Wat het aantal stemmen betreft heeft de nationale party echter ongeveer 611.000 stemmen gekregen tegen de ove rige partijen tezamen ongeveer 766.000 stemmen. Men verwacht dat gouverneur-gene raal Jansen vandaag de leider der natio nale partij, dr Malan. zal verzoeken een nieuwe regering te vormen. Waarschijn lijk zullen alle ministers uit de vorige regering-Malan z tting krijgen in hëV nletrwe kabinet Het fs echter «fWftfflïf dat er een iportefeuillewisseling plaats hebben. Overwegend droog Het K.N.M.I. deelt mede: Op de Oceaan tussen IJsland en de Azoren bevindt zich een krachtig gebied van hoge luchtdruk. Een uitloper ervan strekte zich vanmorgen uit over de Nooidzee. Deze uitloper werd aan de Noordzijde aangetast door luchtdrukda- lingen, welke samenhangen met een actieve storing, die in het zeegebied tussen IJsland en Groenland is ont staan. Deze staring heeft zich in de afgelopen 24 uur in ongeveer Oostelijke richting verplaatst en lag vanmorgen voor de kust van Midden-Noorwegen. Fronten, die dc depressie vergezellen, naderen het Noorden van Schotland. Deze fronten zullen gedurende het weekeinde ons land dicht naderen. Doordat in Scandinavië en op de Noordzee dalingen van de luchtdruk op treden. is een krimping van de wind naar Noordelijke richtingen te ver wachten. In velband daarmee zal de temperatuur morgen iets lager zijn dan vandaag Weerrapporten Op 19 Juni zal de nieuwe volksraad •voo- het eerst bijeenkomen. 87 8 procent van het aantal stemge rechtigde kiezers heeft zijn stem uitge bracht In vergelijking met 1948 kreeg nationale parti. 143.138 stemmen meer de oppositiepartijen gezamenlijk 57 489 stemmer, minder De nationale partij veroverde negen zetels od de verenigde partij en moest er een aan deze partij af taan, de arbeiderspartij behield de zetels, die zij bezat. Het blijkt, dat dc nationale party haar overwinning te danken heeft aan een omzwaai van de kiezers in Transvaal en Oranje-Vrijstaat. De Kaapprovincie en Na lal b'even zo goed als ongewiizigd Van de twaalf nieuwe zetels, die een gevolg zijn vanTecente reorganisatie van de kiesdistricten, won de nationale party er zeven en de verenigde partij vijf Dr Malan verklaarde te Kaapstad, dat hij nog 12 of 13 stemmen in de Volks raad nodig had om zeker te zijn van een parlementaire meerderheid van twee derden ter verzekering van zyn apart- heidswetgeving. Als deze stemmen zouden kunnen worden gevonden onder leden van de oppositie, die bereid zijn oprecht de apartheidspolitiek van de regering te aanvaarden, zou dit het tlnde van alle strijd over de rassenkwestie betekenen. zo zei hii De tweederde meerderheid had hij nodig om de souverelniteit van het parlement te verzekeren, aun Er komt gang in tie Koreaanse uitwisseling Morgen nieuwe besprekingen Morgen komen te Panmoendjon belde partijen weer bijeen om de afgebroken bestandsbesprekingen te hervatten. Het Russische ministerie van buiten landse zaken heeft Amerika meegedeeld, dat de Noord-Koreaanse autontaitn zeven Amerikanen zullen vrijlaten, die door de communisten werden gevangen genomen toen de Koreaanse oorlog uit brak. De Noord-Koreanen hebben verklaard, dat drie Amerikanen, onder wie een katholieke bisschop, zijn gestorven en dat drie anderen, van wie twee katho lieke geestelijken vermist worden. De zeven die op vrije voeten worden gesteld, zijn een katholiek geestelijke, vijf methodistische zendelingen en een vroegere ambtenaar van het Ameri kaanse departement van buitenlandse zaken. Van de drie gestorvenen zullen de Noord-Koreaamse autoriteitan de gra ven trachten op ta sporen en zij zijn 106.4 millioen in Rampenfonds Tot gistermiddag heeft het Nationale Rampenfonds f 106 4 millioen gulden ontvangen. Sinds eergisteren is er dus weer f 400 000 bijgekomen. Dc oorhangers, de armband en het collier, die deze Engelse mannequin draagt, vertegenwoordigen .een waarde van 20.000. Zij werden ontworpen ter gelegenheid van het Kroningsjaar door Britse juweliers. Deze juwelenset kent vele mogelijk heden: men kan nl. de armband verdelen in 12 verschillende stuk ken. die weer als een op zichzelf slaand juweel kunnen dienen. Ontel bare diamanten werden verwet kt in liet zich telkens herhalende bloemmotief. In de hartjes van dc bloemen werden deze gezet op kleine palladium veren, die bij elke beweging meetrillen en daardoor nog meer schittering aan het geheel geven. Dc mannequin draagt dc tiara, die men zich cr apart bij kan aanschaf fen. het collier, dc oorvci sicringcn n dc armband, bij een kronings gewaad voor een Peeress. Het communistische persbureau „Nieuw China" heeft gemeld, dat het eerste convooi niet-Koreaanse zieke en gewon de krijgsgevangenen, die zullen w irden uitgewisseld te Kae-ong is aangekomen. De gevangenen droegen warme over jassen en „straalden van vreugde", al dus het bericht. Zij ziin ondergebracht in een hospitaal, dat is ingericht in een voormalig museum. De Zwitserse regering heeft bekend gemaakt, dat een besluit omtrent het voorstal van generaal Mark Clark, dat Chinese cn_Noord-Koreaanse krygsae- vangenen. die niet gerepatrieerd willen worden, onder Zwitsers gezag zullen worden gestald, niet genomen zou kun nen worden, voordat bekend is. dat de gevangenen zelf met het voorstal in stemmen. In een communiqué voect de Zwit serse regering er aan toe, dat bovendien de gehele kwestie van de verplichtingen en verantwoordelijkheid, d'e Zwitser land op zich zou moetan nemen, ook volledig moet worden verduidelijkt, al vorens het voorstel zou kunnen worden aanvaard Een officiële wooidvoerder van de Zuld-Koreaanse regering heeft te Poe- san verklaard, dat Zuld-Korea zich zal verzetten tegen overbrenging van niet- communistische Koreaanse krijgsgevan genen naar een neutraal land. „Deze Gistermorgen heeft HM. Koningin Juliana een bezoek gebracht aan de tentoonstelling Maurits de Brazi liaan". welke in het Mauritshuis in Den Haag wordt gehouden. HM. bij het portret van Maurits. geschilderd door Johannes de Baer; naast H.M. de gezant van Brazilië, de heer J. de Souza Leao. Geheel rechts dc directeur van hei Maurits huis. Dr A. B. dc Vries. Komt Amerika Laos te hulp? Tienduizend Vietminh-opstandelingen hebben gisteren strijd geleverd met troepen van de Franse Unie. nadat zij in 24 uur tyds 40 kilometer waren door- S drongen in de staat Laos. Deze snel bewegende strydmacht. de Oostelijke tak van een tn drie richtingen lopend communistisch offensief van Tonkin uil. bevindt zich nu nabij de „vlakte der ktuiken". Waarnemers geloven, dat de strijd om Laos zal worden uitgevochten op deze vlakte der kruikeneen breed plateau omringd door beboste bergen. net Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken heeft in een ver klaring zijn sympathie betuigd met het volk van I.aos en verklaard, dat de Verenigde Staten middelen bestu deren om Indo-China doelmatige mi litaire hulp te verlenen om dc aan val op Laos af te slaan. Malik Russisch ambassadeur te Londen Naar te Moskou vernomen wordt, heeft Engeland ingestemd met de be noeming van Jacob Malik tot Sovjet ambassadeur ta Londen, als opvolger van Andrei Gomyko. Malik was vroeger permanent verte genwoordiger van de Sovjet-unie bij de Veienigde Nat:es. In September van het vorig jaar werd hij naar Moskou teruggeroepen en na Stallns dood werd hli plaatsvervangend minister van bui tenlandse zaken. krijgsgevangenen", zei hU. ..zijn broedeT* van ons. die met ons onder democrati sche wetten willen leven". Deze gevan genen dienden na een bestand ;n Ko rea te worden vrijgelaten. Als zij naar een neutraal land gingen, zouden de communisten kunnen proberen hen naar communistische landen ta krijgen. Oud-Leiden lt bew. windstil 7 O CHAPLIN IN LONDEN Charles Chaplin heeft gisteren in Londen, waar hö muistens drie maan den zal blijven, kort na aankomst uit Zw itserland, een vei klaring uitgegeveen, waarin hij zegt niet naar de Ver. Sta ten te zuilen terugkeren, omdat hij daar sedert de oorlog het voorwerp van „leu gens en boosaardige propaganda door machtig? reactionnaire groepen" was gf-eest Onder die omstandigheden kon hij zijn werk in de Ver. Staten niet voortzetten, zo zei hij. Chaplin voegde hieraan toe. dat het voor hem niet gemakkelijk was ge weest de Verenigd? Staten, waar hij 40 Jaar heeft gewoond, vaarwel te zeggen. Ditmaal een minder druk gefotografeerd punt uit onze serie oude stadsgezichten van omstreeks 1900: het is de Turfmarkt, gezien uit dc toenmalige Paardesteeg. Dc lolo is wederom afkomstig uit de collectie Gocdcljce - Van der Zanden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1953 | | pagina 1