E
INTOCHÏ
ngelse
Kr
oningen
IÉ
Ü2
W,01
1 r
0
Langs de ploeglijn
Isa 34
l SEDERT 10661
WEKELIJKS BIJVOEGSEL van het LEIDSCH DAGBLAD - ZATERDAG 28 MAART 1953 - Pagina 1
In het oude Egypte en eveneens
ln Klein-Azië en Griekenland,
bracht het bezoek van een koning
of een hoge functionaris de gehele
bevolking in beweging.
Reed* maanden tevoren werden
voorbereidende maatregelen getrof
fen. het herstel van wegen en s'ra-
ten. de zorg voor extra voedsel
voorraden ten behoeve van 6e ko
ning en zijn talrijk gevolg, de huur
van schepen en lastdieren, de hef
fing van een speciale „lntochts-
belasting" ln naam een spon
taan huldeblijk van de bevolking!
om de hoge onkosten te be
strijden
Dikwijls veroorzaakte een derge
lijke gebeurtenis in de antieke
maatschappij ongewenste spannin
gen. Sommige groepen saboteerden
de maatregelen of kwamen tot
openlijk veivet.
Over het algemeen was een offi
ciële intocht in de Oude Wereld
eerder een last dan een vreugde.
Hoe geheel anders was Jezus' „in
tocht" een week vóór Pasen, in Je
ruzalem. Volgens het Evangelie
bijvoorbeeld Mattheüs 21 i-11
had men dez? „ontvangst" in de
Joodse hoofdstad niet zorgvuldig
voorbereid Het was louter impro-
visatie. Maar ieder, die toevallig in
de buurt was, werkte spontaan mee
Deze intocht werd in geen geval als
een officiële plichtpleging of een
onaangename last opgevat Inte
gendeel! Over Jezus' intieme vrien
den en de vele omstanders kwam
een ongekende geestdrift.
Als een machtig spreekkoor, de
speurende blik van de Romeinse
wachtposten trotserend, klonk de
nationale kreet onder deze rm-
standigheden niet vrij van revolu-
t onnaire bijgeluiden' „Hosanna,
de Zoon van David!"
In die tijd van gisting en over
heersing moest iedere Jood daarin
een signaal van de naderende be
vrijding beluisteren.
U weet het vervolg van deze ge
schiedenis Het is op niets uitge
lopen. Nog geen week later werd
Jezus, op aandrang van het teleur
gestelde volk en onder lijdelijk toe-
Woord van Bezinning
zien van z|jn naaste medewerkers,
door Romeinse beulen op Golgotha
vermoord.
Is ZUn glorieuze „intocht" op
„Palmzondag" een stuk dode ge
schiedenis. een machteloos oplaa.en
van de hoop op de uiteindelijke be
vrijd ng'
Neen! Immers op de veroorde
ling en de dood van Jezus Christus
is, volgens het Evangelie. Zijn Op
standing gevolgd. Van die gebeur
tenis ls het gehele Nieuwe Testa
ment vervuld
Bo vend en ligt voor de apostelen
en de eerste Christenen Jezu<;- te
rugkeer uit de hemel of zee. wat
mij betreft' uit Gods wereld, die
voor ons verborgen is in het
verlengde van Zijn Opstanding
Det Oude Kerk heeft voor deze
hooggespannen verwachting het
woord gekozen, dat de heidenen In
het Oude Egypte, ln Griekenland
en Klein-Azié. voor de „intocht"
van hun koningen of overheidsper
sonen gebruikten
De Christenen uit alle landen en
uit alle eeuwen mogen met reik
halzend verlangen uitzien naar
Christus' „parousia": Zijn „(we
den komst".
Met Hem zal Gods Rijk, wijder
dan Jeruzalem en het Joodse land,
wijder dan de grenzen van antieke
en moderne wereldrijken, verschij
nen
Jezus heeft nadrukkelijk gewaar
schuwd tijd g op Zijn „komst" voor
bereid te zijn.
Is het een last deze bevelen, van
Koning Jezus, te gehoorzamen?
Brengt het zorg en vrees, wan
neer wij lezen met name in het
laatste Bijbelboek van de ver-
schrkklngen. die aan Zijn „in
tocht' vooraf zullen gaan?
Integendeel.
Het heimwee naar die grote dag,
zoals het onder de oudste Christe
nen heeft geleefd, moge zich in
deze tijd opnieuw van ons meester
maken „Kom Heer Jezus, kom
haastig".
De oude roep: „Hosanna, de
Zoon van David", klinke door alle
Kerken en door alle werelddelen en
ook in de kleine maar centrale
ruimte van ons hart: „Heer, doe
spoedig Uw grote intocht, ter be-
vrding van Uw onmetelijke schep-
p'ng, ter bevrijding van anderen en
van mijzelf".
P. L. SCHOONHEIM
Predikant voor het Bijzonder
Kerkewerk van de Hervormde
Gemeente te Leiden.
Hoge Rijndijk 14a - Tel 30284
slacht werd vervangen door de Tudors. werd het geslacht
der aloude vorsten van Wales inu nog heet de Engelse
kroonprins „Prins van Wales'"! door huwelijk ivan koning
Hendrik VIIi verbonden met het Engelse koningshuis Het
bloed van de koning van Wales Rhodri Mavvr <844878»
stroomt dus ook in Elizabeth's aderen. Later trouwden er
Tudors met leden van het iSchotse» geslacht Stuart en
daarom kon James VI van Schotland zijn nicht (koningin)
Elizabeth opvolgen als koning van Engeland. De Stuarts
brachten Iers vorstelijk bloed in het Engelse koningshuis,
want zij stamden mede af van Brian Boru. koning van
Ierland, die sneuvelde in de slag van Clontarf in 1014
BRITSE TRADITIE VIERT HOOGTIJ
Geen wonder, dat de komende kroningsplechtigheid rijk
zal zijn aan traditioneel vertoon. Zo zal burggraaf Dudhope
de Koninklijke Standaard van Schotland in de Stoet dragen
omdat zijn voorzaat hem gedragen heeft in 1314 in de slag
bij Bannockburn Kapitein Dymoke zal de Koninklijke
Standaard van Engeland dragen, want hij is „Erfelijk
Kampioen der Koningin Dymoke's voorvaderen hebben
sedert de veertiende eeuw bij iedere kroning een functie
bekleed. Tot aan de kroning van George IV was het hoofd
van het geslacht Dymoke „Kampioen des KoningsHij
had hierdoor het recht om tijdens het feestmaal na de
kroning te paard en zwaar gewapend in de zaal te ver
schijnen. Voorts mocht hij iedereen uitdagen tot een ge
vecht op leven en dood, die het zou wagen, het recht van
de souverein op de kroon te betwisten. Later werd dat
schilderachtige gebruik (evenals het feestmaal» afgeschaft
en moesten de Dymoke's zich met een minder opvallende
functie tevreden stellen.
Tal van ceremonien en gebruiken tijdens de kronings
plechtigheid dateren uit de tijd van koning Egbert. De
grootwaardigheidsbekleders hebben functies, die stammen
uit de dagen van Willem de Veroveraar De Graaf-Maar-
schalk, wiens taak het is. de gehele kroning te regelen, is
de heitog van Norfolk, in wiens geslacht de functie erfelijk
is sedert 1677. De Lord Opper-Kamerheer is de markies
van Cholmondeley, een nazaat van het beroemde geslacht
De Vere. graven van Oxford, die uitstierven, toen in 1702
de twintigste graaf van Oxford het tijdelijke met het
eeuwige verwisselde. Het recht van de aartsbisschop van
Canterbury om de koning te kronen werd het laatst be
vestigd ruim zeven eeuwen geleden.
OORLOGSHELDEN BEKLEDEN EREPLAATS
Ook aan de beroemde mannen van het heden is een
functie toegewezen tijdens de aanstaande kroning, vooral
aan de beroemde bevelhebbers uit de Tweede Wereld
oorlog. Zo zal de hoogste eer, die van voor de vorstin te
mogen uitlopen en de kroon van St. Edward te dragen,
worden toegewezen aan burggraaf Cunningham, die als
admiraal in de laatste oorlog zeer grote diensten aan zijn
vaderland bewees. Burggraaf Montgomery van Alamein
zal de Koninklijke Standaard dragen De scepter zal wor
den toevertrouwd aan burggraaf Portal, die chef-staf der
Britse luchtmacht was in de oorlogsjaren. Ook burggraaf
Alanbrooke. die als veldmaarschalk en chef van de Britse
Rijks-Staf grote verdiensten verwierf in de oorlogsjaren,
zal de Koningin begeleiden. Graaf Alexander van Tunis,
opperbevelhebber in het gebied der Middellandse Zee. zal
de Gouden Aardbol dragen.
Zo zullen helden van deze tijd. oude tradities en dragers
van beroemde historische namen samenwerken en
samengevoegd worden om de kroningsplechtigheid van
1953 te maken tot een onvergetelijk schouwspel, dat
wortelt in de historie en de traditie en dat tevens past
ln het heden.
Nadruk verboden.
Tal van min of meer amusante complicaties hebben zich
ln de loop der eeuwen bij kroningen van Engelse koningen
voorgedaan. Zo duurde de kroningsplechtigheid van Hendrik
III slechts een paar minuten, want de kroon was zoek.
Hendrik III, een knaap nog, werd te Gloucester gekroond,
omdat de Fransen toen Londen bezet hielden. De moeder
van Hendrik drukte hem een harer armbanden op het
hoofd, omdat zijn vader, Jan, de kroon en andere juwelen,
naar men zeide, „in de was" verloren had. Later, toen
Londen bevrijd was. moest Hendrik nog eens geheel offi
cieel in de Westminster Abbey de kroning over doen.
KRONING DUURDE 10 UUR!
Soms duurden de kroningen uren. De langste plechtigheid
was die van George I. Lang vóór zijn troonsbestijging was
N
Sommige Britse kroningen gingen
gepaard met merkwaardige
verwikkelingen.
U vindt ze in dit artikel vermeld!
Britse oorlogshelden zullen
Koningin Elizabeth begeleiden
de tekst der plechtigheid definitief in de Engelse taal
geredigeerd, maar George kende, als geboren Duitser, die
taal niet De bisschoppen kenden geen Duits Daarom
besloot men, de dienst als vanouds in het Latijn te houden
Maar naar men zeide was dit een taal, die noch de koning
noch de bisschoppen kenden. Het gevolg was, dat de
plechtigheid eindeloos duurde. Om negen uur arriveerde
(Van een bijzondere medewerler)
Een gestroomlijnde" kroningsplechtigheid in Juni
1953, dit is het oogmerk van alle autoriteiten, die met de
voorbereiding bezig zijn. Waarem? Allereerst om de
jonge vorstin te sparen en voorts, omdat de moderne
tijd nu eenmaal snel en gestroomlijnd is. Dat lag reeds
in het voornemen voordat enkele dagen geleden Koningin
Mary overleed, .het zal ongetwijfeld door deze droeve
gebeurtenis nog meer worden geaccentueerd. Om elf
uur, aldus het voornemen, arriveert de koningin in de
Westminster Abbey. Om half twee zal zij reeds op de
terugweg zijn naar haar paleis, gekroond en met de sym
bolen van haar koningschap in de hand. Al het wezenlijke
van een kroningsplechtigheid blijft behouden, het neven-
zakelijke echter laat men vallen.
Deze in het Brits Museum berustende
illustratie, een Vlaamse uitgave van
omstreeks 1475, stelt voor de
kroning van de eerste Koning, die
in Westminster Abbey werd ge
kroond, n.l. Willem I, bijgenaamd de
Veroveraar, in het jaar 1066.
(foto boven).
Op dezelfde plaats, Westminster
Abbey, waar vóór Haar 38 Britse
vorsten vorstinnenwerden ge
kroond, zal op 2 Juni a.s. Koningin
Elizabeth worden ingehuldigd.
Deze foto herinnert aan het jaar
1936 toen Haar vader, Koning
George VI uit handen van de
Aartsbisschop van Canterbury de
kroon ontving. (foto naast)
George bij de Westminster Abbey, pas des avonds om
zeven uur kon hij naar zijn paleis terugkeren. Een ver
makelijk compromis tussen Duitse grondigheid en Britse
zin voor traditie, die kroning van George I!
VOLGENDE KEER IS ALLES IN ORDJC
Moeilijker nog was de kroning van George III. want toen
liep vrijwel alles in de war De stoet werd verbroken, zodat
de koning pas om half twee bij de Westminster Abbey
aankwam Daar bleken tal van onmisbare requisieten weg
te zijn, bijvoorbeeld het Zwaard van Staat Toen stelde de
Lord Mayor van Londen zijn degen tijdelijk ter beschik
king De koning was. begrijpelijkerwijs, erg kwaad en riep
Lord Howard, die met de leiding belast was. ter verant
woording Deze edelman werd op zijn beurt boos en
antwoordde: .Ja. Majesteit, ik heb er reeds nu voor gezorgd
dat bij de volgende kroning alles perfect in orde zal zijn!"
KNOOPPUNT VAN HISTORIE
Als op 2 Juni 1953 Elizabeth II gekroond wordt, zullen in
Westminster Abbey alle belangrijke historische lijnen der
Bntse geschiedenis in die kerk worden saamgeknoopt De
Abdij zelf werd gebouwd door Eduard de Belijder negen
eeuwen geleden. Elizabeth zal de 39e vorstiini zijn. die
daar sedert 1066 (Willem de Veroveraar! gekroond wordt.
Zovel Eduard de Belijder als Willem de Veroveraar zijn
voorvaderen van de jonge vorstin, ja. het voorgeslacht van
Elizabeth is nog bekend eeuwen voordat Eduard en Willem
Engelse geschiedenis maakten.
Immers. Eduard de Belijder stamde af van Egbert, koning
van Wcssex, die in 829 door alle koningen in Engeland als
Eerste Koning werd erkend Egbert fundeerde zijn recht op
het opperkoningschap op zijn afkomst, want hij was een
ïazaat van het West-Saksische koninklijke huis. dat ge
sproten was uit de hoofdman Woden, die in de derde eeuw
n C regeerde over de Angelen en Saksen, toen zij nog op
het vasteland van Europa woonden Later werden de
koningen van Wessex koningen van Engeland, nadien van
het Verenigd Koninkrijk en later nog heersers van het
Britse Keizerrijk en thans van het Britse Gemenebest van
Naties.
EEUWENOUD CEREMONIEEL
Eduard de Belijder's opvolger was Harold, die via zijn
moeder verwant was aan koning Knoet Harold werd ge
kozen door de Witan of Grote Raad. Nu nog vindt men
deze gebeurtenis uit de geschiedenis van het Britse
koningschap terug bij de kroning, en wel in de „Daad van
Erkenning'. Voordat de eigenlijke kroningsplechtigheid
begint, richt de aartsbisschop van Canterbury zich tot de
aanwezigen en stelt aan hen voor hun wettige en enige
souvereine koningin Elizabeth. Dan vraagt hij, of allen
bereid zijn. haar eer te bewijzen. Een kreet „God save
Queen Elizabeth'" is het antwoord. Deze kreet is als het
ware een echo van de stemmen der vroeeere Saksische
krijgers, als hun i nieuwei koning hoog op het schild werd
geheven, opdat zij hem allén zouden kunnen zien.
Toen Willem de Veroveraar gekroond werd in West
minster Abbey (1066) vonder er hevige gevechten
plaats tussen Willom's Normandische en Saksische
onderdanen. Nabij de Abdij gelegen gebouwen werden
in brand gestoken. Niettemin werd nadat de ge
moederen tot bedaring waren gekomen en de branden
geblust toen bepaald, dat alle toekomstige kroningen
in de Abdij zouden moeten geschieden.
Edward I de zoon van Hendrik III, was de eerste souve
rein, die een Engelse naam droeg na Willem de Veroveraar
Een eeuw tevoren reeds was de oude Saksische geslachts-
hjn ineengevloeid met die der Plantagenets. Toen dit ge-
Kijkjes in de Natuur
ER is een man aan het ploegen op
de es. Een oude boer. klein bij zijn
hoge donkere paarden.
Over het rijzende en dalende land,
groot en warm onder het voorjaars
licht. gaan zij een eendere gang de
dieren in de rhythmische beweging
van hun trekkende lijven, de man
langzaam stappend achter het wer
kende span.
Op en af gaan ze de akker, trek
kend de verse voren, en naarmate de
arbeid vordert, wijkt de dorheid van
het stoppelland terug en wint de
openvallende aarde aan kleur en
warmte.
Ik houd van ploegende paarden, als
zij van mij af, de ploeglijn volgend,
het feestelijke licht tegemoet treden,
de glanzende ruggen en zwaaiende
staarten boven de bouwende boer. die
zijn werktuig stuurt en naar de tred
dier paarden zijn schreden richt.
En na het wenden aan het verre
einde boeit mij hun stuwende terug
keer langs eenzelfde baan. het groeien
van hun schaduwen en de onafwend
bare dreiging van hun naderend
geweld.
Want ze zijn als demonen, deze om-
hoogstampende dieren, in nauwbo-
dwongen drift, hijgend en snuivend,
het onverbiddelijke ijzer trekkend
door de splijtende kantelende grond.
Dan. kundig geschat op de laatste
meter van het pad af. komt het span
tot staan en werpt de man zijn werk
tuig om. de ijzeren ploeg, wreedblln-
kend op de bruine ruile kluiten.
PLOTSELING is het tafereel ver
anderd. want daar staan nu twee
gewone mooie werkpaarden dwars
op de landweg. Ze strekken ontspan
nend de hals. trekken de niet meer
dwingende teugel door de ringen van
hun tuig cn wenden onderzoekend het
hoofd naar de vreemde, zo dicht bij
hen
Het fraai beloop der haarpartijen
van flank naar kruis en schouder, de
pezen als koorden aan de breed ge
hoefde benen, de welving van de nek,
zelfs de lichte vlucht van trillingen
over de glanzende huid, het is alles
even boeiend aan deze dieren, d.e niet
onrustig spel van gespitste oren en
bewegende neusgaten deel hebben aan
de geluiden cn geuren, waarvan de
lucht daar boven op de es vervuld is.
Geluiden van de arbeid Van boeren
achter hun paarden en van rijdende
wagens, verre geluiden, die toch zo
helder en duidelijk klinken, alsof ze
over het water worden gedragen. Geu
ren van opengebroken aarde, van mest.
vruchtbaar makende me^t, die gestort
ls en uitgestrooid en nu moet worden
ondergewerkt
Geuren ook van de boerderij, van
gereedschap en van levende dampen
de paarden.
Het aroma van het voorjaar!
BOVEN de rijdende, ploegende,
zwoegende mensen cn dieren ver
en dichtbi) in de blauwe lucht,
waarin lange wolkveren drijven Over
't land vlerken traag en slordig troep
jes kraaien. Zwarte roeken en vrolijke
kauwtjes, het zonlicht op hun blauw-
blinkende vleugels.
Ze strijken neer, wervelen weer om
hoog in onregelmatige slierten rumoe
rend met hun heldere stemmen, bek
vechtend en het land afstropend op
zo?k naar insecten op de omgewoelde
akkers.
Er is even tijd voor een korte schaft
en voor een praatje De oude boe. op
een knie geleund, de andere naar de
grond gebogen, vraagt en antwoordt
met een kwinkslag en zo kabbelt het
gesprek voort over het weer. over de
boerderij en de paarden, die onderwijl
elkaar besnuffelen en nibbelend met
zachte lippen elkanders nek en manen
aftasten Door "het kreupelhout, waar
wilgen hun witbeknopte takken om
hoogtrekken, zoeken de eerste bijen.
Er blaft een hond op het erf van een
boerderij, waarvan het geweldige dak
door het fijne geboomte kleurt en er
scharrelen vogels bij een oude hooi
berg.
Dit nu is het echte voorjaar brie
ven. staande op een oinzeploeede es
met de vreugdevolle geluiden om je
heen. de geluiden van de wind, van de
vogels, van de mensen
De koffie is gedronken, de pijp is
gerookt. De rust is gedaan. Even
wordt er iets geordend aan het tuig,
de paarden keren na een kort woord,
met dwarse stappen, en daar gaan ze
opnieuw met de kleine vierkante boer,
die met vaste hand zijn ijzer richt
achter de detnende paardenruggen.
Twee paarden en een man. Een le
vende eenheid, die licht met zich
draagt, al verder en verder, tot ze
nog slechts een bewegende vlek is aan
het einde van de akker.
Levend licht en schaduw in de wijdte
van het donkere bouwland onder een
onmetelijke hemelkoepel.
S. VAN DER ZEE.
MALLE GEVALLEN
Een andere aardige ontdekking, die zo
pas is gedaan, is meer theoretisch.
Men heeft namelijk uigerekend twee
maal zoveel mensen te kunnen bedie
nen in eetgelegenheden wanneer men
de asbakken verwijdert. Dan is er meer
ruimte, begrijpt u! Gemakkelijk voor
als u veel visite verwacht. Geen as
bakken meer op tafel, meer gasten,
maar natuurlijk geen gcrook meer
In een ander café. In de Amerikaanse
.stad Sacramento was een zekere Do-
nld Garrett, die een glaasje van het
een of ander had gedronken en wei
gerde er voor te betalen. De caféhou
der dreigde de politie te zullen waar
schuwen Dat kon de man niets sche
len; wanneer de caféhouder dat wilde
doen, moest hij het vooral niet laten.
De politie kwam en arresteerde de
heer Garrett. In het politiebureau
doorzocht men de zakken van de ar
restant en tot ieders grote verwonde
ring kwam er een bedrag uit van
maar liefst vijf en negentig honderd
gulden! „Maar waarom wilde je dat
onnozele glaasje dan niet betalen?"
werd hem gevraagd. „Ja ktfkt u eens",
zei hij. ik ben niet gewend veel voor
me zelf uit te geven"....
En nu iets tóch weer echt over en voor
de dames. In een wachtkamer van
een Engelse dokter liggen, in plaats
van de gebruikelijke kranten en tijd
schriften van een jaar geleden, brei
naalden en bolletjes wol. Op tafel
staat een bordje met een verzoek aan
de patiënten verder te breien aan
breilappen, waar men dekens voor
ouden van dagen van maakt. Welke
man zou daar durven een stukje te
breien?
We nemen U even mee naar de dieren
wereld. Een enigszins verdacht uit
ziend heer liet dezer dagen een kof
fertje staan in een trein, die in Rome
DE WERELD VAN DE fiLM
j- '.OJ
L_
n-r.'iiA-a mennen nj«r
eoudiqe speelfilm Kost
f 28S 000
W 0
l4drli|kv worden er 800
1000 lilmi »er«wa'Qd
V
net Neo fitm|Ourn,»<M «er
r r1 -
d'er>er> co 1 34 000
per ween m grote fieri*
optreden .ero eren c<
was aangekomen. Treinpersoneel en
passagiers werden hevig verontrust,
toen men uit het koffertje een zacht
gezoem hoorde komen Ogenblikkelijk
waarschuwde men de stations politie,
die héél, héél voorzichtig 't koffertje
naar het bureau van de stationschef
bracht. De omgeving van het gebouw
werd afgezet en alle mogelijke voor
zorgsmaatregelen werden genomen
Zeer voorzichtig, terwijl iedereen de
adem inhield cn klaar stond bij het
minste geringste onheil te vluchten,
werd het koffertje geopend En met
een vrolijk miauw-tje wipte er een
klein wit katje uit het koffertje.
Dat was even een benauwd ogenblik
daar in Rome. Eén meneer zei: Ik
heb het wel gedacht". Ja ja....
