Nauwere samenwerking liberalen en Protestants-Cliristelijken gewenst Geweldige krachtproef voor Engeland 92ste Jaargang LEIDSCH DAGBLAD Zaterdag 28 Maart 1953 Tweede Blad No. 27876 Prof. Oud op V.V.D.-vergadering: Overheid moet niet alles helieersen Cecil tegenstelling Christendom ■Ilunmnisine Pp algemene vergadering van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, welke gisteravond en vandaag in t'trecht wordt gehouden, is geopend door prof. mr P. J. Oud met een rede, waaraan wij het volgende ontlenen. Spreker begon met een analyse van het begrip vrijheid, daarbij achtereen volgens citerend hoe in de loop van de tijd de propagandisten der mensen rechten de vrijheid van iedere ondividuele mens want door gaat het om. herahouwden. Hoe heeft de overheid zich hier te gedragen, opdat aan de individuele mens een werkelijke vrijheid zal zijn verzekerd? Voor de verlichte geesten der 18e eeuw was die vraag zo moeilijk niet. Voor hen was de eerste plicht der overheid onthouding. Alles, wat in de wereld van energie blaakte, snakte naar ruimer armslag. WU weten allen genoeg van de grote noden der arbeidersmassa, van lage lonen en lange werktijden, van misbruik van arbeid van vrouwen en kinderen, van erbarmelijke woningtoestanden, onvoldoende gezondheid en veel meer van dien aard. De hooggeroemde economische vrijheid kwam in een kwaad licht te staan. Zjj was vrijheid uitsluitend voor de sterken in het Voor de zwakken bestond zjj slechts in naam. ich proces. In ons land openbaart zich omstreeks 1870 een tegenstelling tussen het oudere en het jongere liberalisme. De klank van Thorbeckes „narede", daterende van 1869, is nog geheel die van het ver trouwen op de zelfstandige maatschap pelijke krachten. De noodzaak der staatsbemoeiing drong zich op Het staatssocialisme ont stond. Zoals het „laissez faire" histori sche noodzakelijkheid was in de tweede helft der 18e eeuw, zo werd het Staats socialisme het in de tweede helft der negentiende. Men late zich door het woord staats socialisme niet op een dwaalspoor bren gen Het staatssocialisme is in zijn op komst niet het streven om alle produc tiemiddelen te brengen in handen van de Staat. Het staat allerminst op het standpunt, dat het particuliere bedrijf heeft te verdwijnen. Overheidsexploita- tic verlangt het slechts voor een be perkt aantal bedrijven, die een mono polistisch karakter dragen. Het ver langt van de Staat bemoeienis met, niet terzijdestelling van het particuliere be drijfsleven; liet verlangt die bemoeie nis uit overwegingen van sociale recht vaardigheid. Het is gebaseerd op ver trouwen in de rechtvaardigheid van de Staat. Daarmede staat het lijnrecht te genover het Marxistisch socialisme. Het Marxisme heeft geen grein vertrouwen in de Staat. Die is een der instrumen ten van de kapitalistische klasse op ver drukking der arbeidersklasse gericht. „De Staat verdrukt" zingen de socialis ten in hun „Internationale" Verzoening tussen kapitalisten en arbeiders ziet het Marxisme als een onmogelijkheid. Het Staatssocialisme heeft ook in ons land een grote invloed uitgeoefend. Een p°heel stelsel van sociale wetgeving heb ben wjj er aan te danken. Het Staatssocialisme is in geheel het Vrijzinnige kamp en ook door een be langrijk deel der rechterzijde slechts bij gebrk aan betr aanvaard. Met grote instemming heb ik kennis genomen van hetgeen de heer Twijn- stra in October van het vorig jaar heeft gezegd in zijn openingsrede voor de algemene vergadering van het Ver bond van Nederlandse Werkgevers. Sprekende over het probleem P.B.O., wekte hij de ondernemers op hun te rughoudendheid te overwinnen. Niet om dadelijk maar in alles toe te stem men. maar om een geleidelijke eroej der dingen te bevorderen. Daarbij stelde de heer Twijnstra voorop zijn overtuiging, dat de bedrijfsorganisa ties als organen van samenwerking uit de vrije initiatieven van de be- drijfscenoten zouden moeten voortko men. Dwang, op welke wijze ook opge legd, zou de grondslag ondermijnen, waarop een hechte samenwerking zal moeten worden gebouwd. Voor mij persoonlijk, aldus prof. Oud. was het een reden tot bijzon dere vreugde, dat een man. die het bedrijfsleven zo door en door kent, daarmede toonde niet alleen in be ginsel op hetzelfde standpunt te staan als de vertegenwoordigers van onze partij 'n de Staten-Oeneraal, doch ook met ons practisch politiek beleid te kunnen instemmen. Ik sluit mii gaarne aan bij de wens van de voorzitter van het Werkgevers verbond, dat deze minister voor de PB O. de klippen zal weten te vermij den, waarop wü ook het schip der PB. O. niet gaarne zouden zien stranden. Dat wij in beginsel tegenstanders van bedrlifsorganlsatie zouden zijn, is een bewering, die ik voor de zoveelste maal naar het rijk der fabelen moet verwij zen. Ook naar onze overtuiging heeft de overheid in het maatschaopelijk leven een leidende rol te vervullen. Dit is echter geheel iets anders dan dat zij practisch het gehele proces van pro ductie en distributie zou moeten gaan beheersen. Ons was hier uit het hart gegrepen, wat de jonge minister van Economische Zaken, prof. Zijlstra, in ziin voortreffelijke begrotingsrede heeft gezegd. D" zienswijze van de minister is ook d" lihcale zienswijze. Wat betekent dit? Dat de minister geen anti-revo- li'tionnair. maar een liberaal zou zijn? Natuurlijk niet. Wij weten heel goed. dat er op andere punten diepgaand verschil van mening tussen ons en de Anti-Revolutionnalren bestaat. Maar op economisch gebied lopen onze ziens wijzen parallel. Vandaar, dat ik er in de laatste ja ren herhaaldelijk op gewezen heb, dat een nauwere samenwerking tus sen liberalen en Protestants-Christe- lijken, nu de economische politiek zo zeer op de voorgrond treedt, zeer ge wenst zou zijn. Die gedachte is bii de laatste kabinetsformatie niet verwe zenlijkt, met het zonderlinge gevolg, dat de anti-revolutionnaire minister van Economische Zaken zich thans in de regering bevindt met socialis ten. die de consequenties van wat de minister zijn levensbeschouwelijke zienswijze noemt, niet kunnen aan vaarden. terwijl wij. die deze ziens wijze wel zijn toegedaan, ons in de oppositie bevinden. De werkelijkheid is, dat er veel meer conservatisme Is in de socialistische hoek dan by ons. Wat is het vasthou den aan de co'.lectivistlsche produc tiewijze als de alleen zaligmakende anders dan conservatisme? Wat is het anders dan conservatisme, dat men zo afwerend staat tegenover het streven naar bevordering van indivi duele bezitsvorming? Een werkelijk vooruitziende politiek moet in deze dagen vragen om meer dere armslag voor het particuliere bedrijfsleven. Aan het tijdperk van doorgaande socialisatie, het moge warme of koude socialisatie zijn. moet een einde komen. In de aller eerste plaats in het belang der werk gelegenheid. Voor een partU als de onze. aldus spr. een „volkspartij", die zich een har monische belangenbehartiguig van al le groepen, waaruit ons volk bestaat, ten doel stelt, ligt hier een zware, doch dankbare taak. Ook hierbij kan er ech ter niet genoeg op gewezen worden, dat het uitgangspunt steeds moot blijven de bevordering van de ontwikkeling der zelfstandige krachten. Het is vooral uit dit oogpunt, dat ons de toestand, waarin de middengroe pen, dit woord thans in de ruimste zin genomen, verkeren, met grote zorg vervult. Hoeveel krachten, uit muntend op allerlei gebied, uit die groepen afkomstig, zijn in de loop der tijden niet aan ons volk geschon ken? Zij kwamen er vaak met veel opofferingen, doeh zij kwamen er door eigen kracht. Door de grote achteruitgang van hun reële inkomen gaat deze kracht te kort schieten. De nadelige gevolgen van deze toe stand kunnen niet uitblijven. Veel te groot is op alle gebied de nivellering geworden. Die nivellering neemt ook bij velen de prikkel weg om naar ho ger en beter te streven. Gestreefd moet worden naar een rui me doorstromine door alle groepen der maatschappij. Wij weten allen maar al te goed wel ke de gevaren zijn, die onze beschaving bedreigen. Ik meen gerechtigd te zijn haar aan te duiden als de Christelijke bescha ving. Omdat het Christendom uitgaat van het beginsel van d2 waardigheid van de mens ais schepsel Gods en te gelijkertijd die mens het gebod der naastenliefde voorhoudt. De laatste tijd verontrusten nog ze kere verschijnselen. Allereerst de ver houding tussen Christendom en Huma- n.sme. Voor mijn persoonlijke overtui ging bestaat er tussen deze twee aller minst een onoverbrugbare tegenstelling. Mijn overtuiging is, dat bij alle verschil in geloof, dat er moge bestaan tussen humanisten zonder meer, humanistische Christenen en Christenen, die de toe voeging van het woord humanistisch verwerpen, er nochtans in zedelijke overtuiging veel gemeenschappelijk in zicht kan zijn En dit gemeenschappe lijk inzicht acht ik de vrucht van de eeuwenlange ontwikkeling ener Christe lijke beschaving. Zo is bij steeds meerderen het besef gerüpt, dat de mens, wil hij niet ver loren gaan in de massaliteit van deze wereld, behoefte heeft aan binding aan een hoger beginsel. Velen vinden die binding in een der vele kerkgenoot schappen, in welker verscheidenheid de rijkdom van het geestelijk leven tot uit drukking komt. Anderen kunnen de weg naar de kerk niet vinden, maar de be hoefte aan hogere binding voelen zij niettemin. Wanneer er nu genootschap pen zijn. die naar de laatsten de hand willen uitsteken, is er dan niet alle re den ons daarover te verheugen? Wl) leven in een land. waarin de bur gers zyn van zeer verschillende geeste lijke overtuiging. Veel onderlinge strijd der geesten spru itdaaruit voort HU kan op waardige wijze gevoerd de gees- teiyke rykdom slechts vergroten. Maar het is tegïlykertijd ook zo. dat verschil van geestelijke overtuiging geiyk inzicht Ir. politieke aangelegenheden allerminst behoeft uit te sluiten. Op deze gedachte hebben wij 5 Jaar geleden op d? oprich ting onzer party haar beginselprogram ma gegrond. Het plaatst zich op de giondslag der verworvenheden der chrls- teiyke beschaving zoals d:e. ook los van het Chris tel yk geloof, door velen wordt aanvaard, als politieke partij latm wij het aen ieders persooniyk geweten over te beslissen op welke diepere levensgrond hU meent zijn staatkundige overtuigds i: moeten vestigen. Voor de samenwerking In onze partij komt het er slechts op aan, dat de overtuiging bestaat, dat vryhc.u. ver antwoordelijke en sociale gerechtig heid de fundamenten der samenleving behoren te zUn. Zo kom ik terug tot onze opvatting van de ware vryneirt. Zy is alleen daar aanwezig, waar hei besef leeft, dat slechts hij het begrip der vrijheid ten volle kan vers«'~n, die zich gebonden weet aan hetgeen hii tegenover zyn medemensen i plicht is. Alleen naarmate deze dachte doordringt, kan een goede volksgemeenschap worden opgebouwd, zo besloot prof Oud. Na deze rede, werd op voorstel vna het hoofdbestuur besloten een telegram te zenden aan H.M. de Koningin. waar- In erkentelykheld werd uitgesproken voor het meeleven van H.M. met haar volk gedurende de watersnoodramp - waarin voorts de gevoelens van trc en aanhankelijkheid der partygenoten werd vertolkt. Hierna ging de vergadering in huls- houdelyke byeenkomst over. Nog; grote onzekerheid in handels verhoud i ngen Uiterste krachtsinspanning van ons land gevraagd (Van onze financiële medewerker) Financiële zaken zijn altijd eenvoudig, zo heeft een wijs man eens gezegd, want tweemaal twee is vier; en als ze niet eenvoudig zijn, wees gewaarschuwd! Deze wijsheid is ook van toepassing op de politiek, welke Engeland de laatste tijd in het kader van de internationale verhoudingen heeft gevoerd en die met een grote mate van geheimzinnigheid waren omgeven. Door de verschillende overeenkomsten tussen de landen op financieel en monetair gebied zijn de verhoudingen langzamerhand zó ingewikkeld geworden, dat alleen de knapste koppen ze nog kunnen doorzien, maar zeker was dat de Britse regering plannen beraamde om de positie van het Gemenebest tegen over Amerika en het Europese Continent te versterken en zo mogelijk de verloren machtspositie terug te winnen. De vrees bestond, dat Engeland zich uit de Europese Betalings Unie zou terugtrekken en de convertibiliteit van het Pond sterling zou willen herstellen, waardoor naar de mening van de E.B.U. en de O.E.E.C. (Organisatie Europese Economische Samenwerking) de E.B.U. te gronde zou worden gericht en een min of meer chaotische toestand zou ont staan met betrekking tot de monetaire verhoudingen tussen de verschillende landen. En dat nu op de eerste dag van de bijeenkomst van de Raad van Ministers uit de O.E.E.C. besloten is de E.B.U. met een jaar te verlengen en de Britse vertegenwoordigers hebben te kennen gegeven, dat het nooit hun bedoeling is geweest tot eenzijdige opzegging over te gaan, heeft daarom een grote ontspanning teweeg gebracht, temeer omdat hiermee ook de convertibiliteit van het Pond sterling, al blijft men er naar streven, vooreerst van de baan is. Het was wel zeker, dat het herstel van de convertibiliteit van het pond sterling voer Engeland een waagstuk zou zyn, omdat zijn positie nog lang niet van die aard is. dat niet voor een belangrijke vermindering van de goud en deviezenvoorraad zou moeten wor- bedrag van 2 milliard volgens de des kundigen nog altyd slechts even boven de veiligheidsgrens. Het was daarom te verwachten, dat bU een herstel van de convertibiliteit van het pond sterling, Engeland zou trachten zijn deviezen reserves te beschermen door het schaars maken van het Pond sterling, hetgeen dan zou moeten geschieden door een verdere beperking van de invoer, tenzij de V. S. bereid zouden zijn een over- gangscrediet te verstrekken. Het is wel zeker, dat pogingen in die richting zUn ondernomen, welke biykbaar niet zijn geslaagd. Men kan er op het Europese Continent de V. S. dankbaar voor zUn. dat zU de specifiek Engelse belangen ondergeschikt hebben gemaakt aan de belangen van West-Europa in net alge-- meen en het voortbestaan van de EB.D. vooreerst wenselijk blUven achten, ten einde ook andere landen dan Engeland in staat te stellen hun economiscne en monetaire positie dermate te versterken, dat de convertibiliteit tot de valuta van alle by de E.B.U. aangesloten landen kan worden uitgebreid. Frankrijk is reeds in sterke mate door de invoerbe perkingen van Engeland getroffen. Ita lië in niet mindere mate en ook ons land heeft daarvan als bekend de na delige gevolgen ondervonden. Het Is wel opmerkelyk. dat thans juist het omgekeerde geschiedt van wat men gevreesd had. De Britse import wordt niet beperkt, maar integendeel verruimd doordat tot gedeeltelijke afschaffing van invoerrechten is besloten en wel zó. dat gemiddeld 58""c van het particuliere handelsverkeer wordt geliberaliseerd. Men zal nog moeten afwachten wat dit in de praktijk betekent, maar de ver wachting bestaat toch. dat ook de Ne derlandse export (zuivelproducten» naar Engeland weer zal kunnen toenemen, terwyl als een nieuw lichtpunt ook de thans toegepaste verdere liberalisatie van Duitsland mag worden gezien. West Duitsland zal het hierbij vermoedelijk gemakkelykcr hebben dan Engeland, want in de E.B.U. is het thans de grootste crediteur, waardoor het België van de eerste plaats heeft verdreven, nog altyd zwakke SterlingvaluU con- Engeland daarentegen heeft nog een te- vertibel zou maken, zou dit ongetwijfeld or' van c'1-ca 850 millioen by de gepaard gaan met een zeer sterke druk 1 R ",f" Herdenking aanslag op Amsterdams bevolkingsregister 27 MAART 1943 De burgemeester van Amsterdam, mr Am. J. d'Ailly, heeft gistermiddag vergezeld door wethouder W Stcinmetz een krans gelegd bij de gedenkplaat in het gebouw van het Amsterdamse Bevolkmsregister Deze plaat houdt de herinnering le vendig aan de geslaagde aanslag, die gisteren juist 10 jaar geleden, op dit gebouw is gepleegd door een groep ondergrondse strijders, vermomd als „tulp-agenten" genoemd naar de nieuwe „chef") De archieven, het ma teriaal dat de bezetter voor hun „Ar- beits-Emsatz" gebruikten, zijn toen goeddeels verbrand In verscheidene plaatsen is dit voor beeld toer. met succes gevolgd Tal van illegale strijders hebben daarvoor met hun leven geboet. Gemummificeerde vogels in schoorstenen BIJ het slopen van twee oude schoor stenen op het terrein van de Staatsmijn Emma te Treebeek, heeft men in de voet dezer schoorstenen tientallen gemum mificeerde overblyfselen van duiven, zwaluwen en andere vogels gevonden. Deze vogels moeten, nadat zy op de rand van de schoorstenen waren gaan zitten, zyn bedwelmd door koolmonoxyde, waar- na zy naar beneden vielen Door de warmte in de schoorstenen droogden zy daarna geheel uit De veren bleven echter vrywel onbeschadigd. In een der schoorstenen vond men een duif, die in 1929 was geringd. Watervoorziening Zuid-Beveland loopt gevaar De watervoorziening op Zuid-Beve land ten Westen van Kruiningen loopt ernstig gevaar. Op de oude grintweg in de Kruiningerpolder is gisteren door het wegspoelen van een duiker ln de weg een lek geslagen in de reserve- waterleidingbuis. die de watervoorzie ning op Zuid-Beveland nog mogeiyk maakte. In Goes stond gisteravond nog slechts een geringe druk op het waterleidingnet. Gesneuveld in Korea De regering deelt mede, dat tot haar leedwezen op 18 Maart 1953 in Korea gesneuveld is soldaat J. A. van Extel, geboren 5 December 1931. Hy was on gehuwd en woonachtig te Gemert. In de gisteren in „Hotel Hamdorff" te Laren gehouden jaarvergadering van de Alg. Ned. Bond van Boekverkopers is medegedeeld, dat van het boek „De Ramp" 550.000 exemplaren zyn ver kocht Hiervoor is 200 000 kg papier no dig; 24 drukkerijen zyn by de vervaar diging ingeschakeld. In April hoopt men de gehele oplaag gereed te hebben. De minister van Economische Zaken, prof. dr J. Zijlstra zal 1 April a s. naar Heerlen gaan, om daar afscheid te ne men van de scheidende president-direc teur van de Staatsmynen, dr ir Ch. Th. Groothoff. die op 1 April zijn functie neerlegt, wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftyd. Minister Zijlstra zal de heren H. H. Wemmers tot voorzitter van de directie der Staatsmynen en ir A. Helleman tot directeur van de Staatsmynen instal leren De Installatie-plechtigheid zal ge schieden in het hoofdbureau van de Staatsmynen te Heerlen. CONSUL-GENERAAL TE NEW ORLEANS Bij K B. is de heer E. L. Hechtermans met ingang van 1 April as. benoemd tot Consul-Generaal der Nederlanden te New Orleans. op de Britse reserves. Voor elk sterling- saldo in handen van derden zou dan het buitenland dollars kunnen eisen en de Britse deviezenreserve is weliswaar den gevreesd. Want wanneer men de de laatste tijd versterkt, B.U. en zelfs met een overschot S 28 millioen, zoals Februari te zien gaf, zal het meer dan twee jaar duren alvo rens dat tekort is ingehaald. Tijdens een wapenschouw, die gis- Tijdens de wapenschouw: de minis termorgen werd gehouden op het Vliegveld Soeslcrhcrg. werd be kend gemaakt, dat aan de thans bijna 40 jaar bestaande luchtmacht, het praedicaat ..koninklijke" is ver leend. ter van oorlog. Ir C. Staf. geheel links: naast hem. chef luchtmacht staf Lt Gen. I. A. Alcr; midden, met helm. de commandant van de vlieg basis; rechts achter hem. plaatsver vangend chef luchtmachtstaf Gen. Maf. A. Barettanaast deze. chef van de Gen. Staf Lt. Gen. B. R. P. F. Hasselman; vervolgens in vlie- gcrcostuum. de commandant van liet eskader en rechts achter deze de chef van de marinestaf. Vice- adm. A. de Booy. werking van zyn dominions kan re kenen en voorts hoopt op de steun van de V. S. in de vorm van een vrücrc Invoer van Europese producten, waar op door West-Europa voortdurend wordt aangedrongen, maar die In be paalde kringen op grote tegenstand stuit uit vrees voor een vermindering van de productie In eigen land. Men kan dus zeggen, dat als gevolg van de jongste besluiten te Parijs in de onderlinge verhoudingen van de by de O.E.E.C. aangesloten landen wel een ontspanning is ingetreden, maar dat de moeilykheden om tot een vrije uitwisseling van goederen en kapitaal te komen nog lang niet zijn verdwe nen. Ook al wordt een soepeler func- tionnering van de E.B.U. verkregen, dan nog biyft er ten aanzien van de Internationale handelsverhoudingen een grote mate van onzekerheid be staan. Het zakenleven heeft behoefte aan een gezonde financiële basis, wel ke in de eerste plaats door elk land voor zichzelf zal moeten worden geschapen, maar die ook niet mogelijk Is. wanneer niet de V. S. bereid blij ken het klimaat voor de export te verbeteren. Voor Nederland is het een gunstige omstandigheid, dat zyn deviezenpositie de laatste tiid krachtig is versterkt, maar in een studie van het Centraal Bureau voor de Statistiek wordt terecht opge merkt dat men op grond van een beta- lingsbalansevenwicht of -overschot nog niet in staat is een uitspraak te doen omtrent een gunstige economische po sitie. Want de cyfers wyzen uit. dat de voorraadvorming in 1951 een bedrag vergde van f 1 milliard, terwijl er in 1952 een Intering plaats vond van f.700 millioen. wat wil zeggen, dat er een netto-vermindering van de voorraden is geweest van f. 1.7 milliard, een bedrag, dat weinig kleiner is dan het betalings overschot voor 1952 Zowel voor Enge land als voor ons land geldt dat wanneer de importen stijgen, deze door een gro tere productie en een verhoging van de export moeten worden opgevangen. Dit zal in eigen land de uiterste krachtsinspanning vragen en trgely- kertijd de loyale medewerking van alle crediteurlanden en niet het minst van de V. S. waar gelukkig nog steeds van een opgaande conjunctuur sprake is, maar sommigen tegen het einde van dit jaar een lichte terugslag ver wachten. Ouze,.nationale drank wad alweer tikje duurder 't is schande lièbuuti/eoaw). De Leidse Chr.iletaalbewer- kersbond loopt met «feest neus urn. trots op te. zijn Uilt blijkt dat er ui leiden iqoi méér vrouwen dan mannen djnwat erg L VAD ALLES H00 WAT Lzidse Weasdaq markt kxqqt voortaan een max. alqe-meen. haxaktec lïiWaxmoads Cjem - caad. werd. lievig „qe.foetiz.td" têqen lege stoel \ftPD uxmmtftouw I ^Ipkens burgemeester trok wn Uur tegen woningbouw politiek i..o\ t Welpen tal

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1953 | | pagina 3