LEIDSCH
DAGBLAD
West-Duitse Bondsdag aanvaardt
schade vergoedingsverdrag met Israël
92ste Jaargang
DONDERDAG 19 MAART 1953
No. 27868
Directeur: 3. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.— per kwartaal: f0,47 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507.
Een behoorlijke meerderheid voor Europa
(Van onze correspondent te Bonnt
Dc leden van de West Duitse Bonds
dag hebben begrepen wat van lien
verwacht werd. en het Duits-Israeli-
sche verdrag, dat in September van
het vorige jaar in Luxemburg werd
ondertekend. nadat er in Den Haag I
onderhandelingen over hadden plaats
gehad met een behoorlijke meer-
derheid goedgekeurd. 238 stemden
voor, 34 tegen, terwijl 86 leden zich
van stemming onthielden.
Men mag aannemen dat het. aantal
voorstemmers nog groter zou zijn ge
weest. indien de Bondsrepubliek door dit
verdrag niet de Arabische staten tegen
zich in het harnas had gejaagd, die for
meel nog altijd met Israel in oorlog zijn
en nu de handel met Duitsland dreigen
te boycotten, 'n handel waarop hier niet
a.leen om economische redenen, maar
vooral ook uit vriendschapsoverwegin
gen, zeer veel prüs wordt gesteld
Krachtens het aangenomen verdrag
stelt de Bondsrepub iek aan Israel goe
deren ter waarde van drie milliard Duit
se marken ter beschikking als compen
satie voor de kosten, die dit land te dra
gen heeft om aan 500.000 Joden, die
daar tengevolge van de nationaal-socia-
llstische terreur een toevlucht hebben
gezooht. een bestaan te verschaffen.
Bovendien heeft de Bondsrepubliek zich
bereid verklaard via de Jewiss Claims
Conference, als vertegenwoordigster van
het Jodendom op de gehele wereld. 450
millioen Duitse mark aan Joden buiten
Israel te doen toekomen, die zioh, als
slachtoffers van de Nazi's eveneens in
nood bevinden.
Aan de stemming is in de Bondsdag
nog een kort en over het geheel in uit
stekende toon gehouden debat in tweede
lezing vooraf gegaan, waarin de partijen
hun houding tegenover het verdrag
hebben samengevat. Voor de C.DU.
sprak de afgevaardigde, dr Gersten-
maier. Hij verwierp de collectieve schuld
van het Duitse volk als zodanig aan wat
de Joden door de Nazi's is aangedaan.
Aan de andere kant waarschuwde lrii
echter ook voor een te gemakkelijke
aanvaarding van de these van de col
lectieve onschuld. HU hoopte dat Duits
land d:or de aannemeing van dit ver
drag een verdere stap uit het ..Ghetto"
zou kunnen doen. waarin het na 1945
door de internationale samenleving is
verbannen
Dr Karl Sc hm id sloot zich namens de
SPD. hierbij aan. Deze drong erop aan
dat de Bondsrepub.lek in haar econo
mische compensatie aan Israel en de
Joden ook werkelijk tot de uiterste li
miet van haar mogelijkheden zou gaan.
Volgens hem was het Duitse volk, door
wat aan de Joodse burgers was aange
daan, In de eigen kern getroffen. Cri-
tiek oefende hii uit op de nonchalance,
waarmee de Bondsregering altijd de
Arabische bezwaren tegen het Duits-Is-
raelische verdrag had behandeld Ware
de Bondsregering hier wat attenter ge
weest,dan had zii bij voorbaat veel van
deze bezwaren kunnen opvangen.
Een ander geluid deed de afgevaardig
de van de FDP. dr Hasemann, horen,
die meedee'de dat sommige van zijn
fractie-genoten genoopt waren het ver
drag, als slecht doordacht, af te wijzen,
vooral met het oog op de Arabische kant
van de zaak.
Dr von Merkatz (Duitse partij) gaf
daarna te kennen dat het ook ziin partij
moei'ük viel althans voor het verdrag te
stemmen. Onder anderen vreesde hij dat
door de steun aan Israel de individuele
Bohlen toch Amerikaans
ambassadeur te Moskou
De senaatscommissie voor buitenlandse
zaken der V.St. heeft met algemene
stemmen de benoeming van Charles
Bohlen tot ambassadeur te Moskou
goedgekeurd.
De eenstemmigheid was een verras
sing. daar vooral van republikeinse zijde
in de senaat veel critlek op de benoe
ming van Bohlen was geleverd.
De benoeming moet nog door de vol
tallige Senaat worden goedgekeurd.
De critici zeggen, dat Bohlen te nauw
verbonden is geweest met de politiek
van de regeringen van Roosevelt en
Truman, dat hij in 1945 te Jalta als tolk
van president Roosevelt de besprekin
gen met Rusland heeft bijgewoond en
derhalve enigszins verantwoordelijk voor
de overeenkomst van Jalta moet worden
geacht en dat hij kort geleden bij zijn
getuigenis voor de senaatscommissie
voor buitenlandse betrekkingen de poli
tiek van Roosevelt te Jalta heeft ver
dedigd.
De voorstanders van Bohlens benoe
ming voeren aan, dat de jongste wijzi
ging in het Sovjet-regiem een erkend
deskundige op de ambassadeurspost te
Moskou eist om de ontwikkeling goed te
kunnen gadeslaan, dat Bohlen niet ver
antwoordelijk kan worden gesteld voor
de overeenkomst van Jalta en de gevol
gen daarvan, opdat hij als beroepsdiplo
maat moest doen wat van hem verlangd
werd en dat een afkeuring van Bohlens
benoeming het moreel van de gehele
diplomatieke dienst zou ondermijnen,
gezien het feit dat president Eisenhower
en minister van buitenlandse zaken
Dulles zo sterk op goedkeuring der be
noeming aandringen.
Weerrapporten
(Van 7 uur T.m.j.
Helsinki
Oslo
Stockholm
Kor-cnhasen
Londen
Amsterdam
Parlis
Bordeaux
Nice
Warschau
Berllln
F*""ikfort
MUnchcn
ZUrlch
onbewolkt
onbewolkt
ceheel bcw.
ceheel bcw.
nevel
onbewohet
onbewolkt
nevel
onbewolkt
nevel
nevel
I *i!L
ii S S cad
wnw 4 -4
windstil -2
windstil -5
windstil 3 O
vlndstll -1 O
windstil -4
windstil -2
zo 4 -4
De onafhankelijke rechtse afgevaar
digde. von Thadden. had het beter ge
acht. Indien men de aangelegenheid over
de Ver Naties had geregeld. Tussen
neus en lippen door had hij het op een
gegeven moment, blijkbaar zonder dat de
Bondsdagleden het merkten, over de
..meer dan 1 millioen Joden" die door de
Nazi's zijn omgebracht Hij is dus een
van d:e betrekkelijk talrüke Duitsers,
die nog altijd niet. geloven kunnen dat
het minstens 5 millioen Joden waren,
waarop de Nazis' hun bloedige waanzin
hebben gekoeld.
Enormiteiten zoals gewoonlijk
permitteerden zich nu ook weer de com
munisten. Vo'gens hun woordvoerder
had het Dults-Israelische compensatie-
verdrag in de eerste plaats niets met
compensatie te maken en was het
slechts uitgedacht om de Israëlische
wapenfabrikanten die nu alles wat zij
voor hun productie nodig hebben voor
niets uit Duitsland kunnen betrekken
een buitenkansje te geven. Achter het
verdrag zou in laatste instantie het
Amerikaanse imperialisme staan, dat
met behulp van de Israëliërs de Arabi
sche volken wil onderwerpen. Ook wilde
de communist aannemelijk maken dat
de Duitsers die nu aan de Israëliërs goe
deren gaan leveren, precies dezelfde ziln.
die in de oorlog de Joden hebben ver
gast.
Frankrijk blijft verdeeld over
E.D.G. - verdrag
Wil Bidault referendum
Volgens leden van de commissie voor
defensie van de Franse Nationale Ver
gadering heeft de minister van buiten
landse zaken Bidault verklaard, dat het
E.D.G.-verdrag aan het oordeel von het
\olk moet worden voorgelegd als de
Nationale Vergadering het niet ratifi
ceert. „Het verdrag is een nationale
moeilijkheid, die door een nationale uit
spraak moet worden opgelost", had hfj
?zegd.
Deze verklaring heeft in de wandel
gangen van dc algemene vergadering
nogal wat opwinding veroorzaakt. Op de
vraag van een der leden van de defen
siecommissie of de minister aan een re
ferendum dacht, gaf Bidault geen dui
delijk antwoord. Parlementsleden mer
ken echter op. dat de enige manier,
waarop het verdrag aan het oordeel van
het volk kan worden voorgelegd, het
houden van nieuwe verkiezingen is.
nadat de huidige Nationale Vergadering
tot haar eigen ontbinding besloten heeft.
De grondwet, zo wordt opgemerkt,
staat alleen een referendum toe bij
grondwettelijke kwesties. Verder kan de
regering slechts de ontbinding van het
parlement bevelen in de eerste ander
half jaar na de algemene verkiezing.
Deze periode is al verstreken.
Als Bidault dus aan een referendum
gedacht heeft, zo wordt gezegd, moet hij
tevens aan wijziging van de grondwet
hebben gedacht.
Waarnemers zijn van mening, dat
Bidault zijn opmerkingen gemaakt heeft
om druk uit te oefenen op de Nationale
Vergadering. Hij heeft ook laten door
schemeren. dat hij geen minister van
buitenlandse zaken zal blijven als het
E.D.G.-verdrag niet bekrachtigd wordt.
derd zetels in de Nationale Vergadering
hebben, heerst verschil van mening over
de ratificatie van het E.D.G.-verdrag.
Pierre Andrë, leider van de campagne
tegen het Europese leger in de Natio
nale Vergadering, zei: ..als het E.D.G-
verdrag bekrachtigd wordt. Komt Duits
land door een achterdeur de Nato bin
nen en wij zullen dan in de Nato een i
land hebben, dat oorlog wenst te voe-
ren". André is van mening, dat het ver
drag strijdig is met de grondwet en een
nationaal referendum noodzakelijk
maakt.
Oud-minister Guy la Chambre noemde
het verdrag de enig mogelijke oplossing,
gezien de kosten van bewapening en de
strategische noodzakelijkheden.
Een andere spreker zei, dat Frankrijk
de basis van zijn veiligheid zal vernie
tigen door het verdrag af te wijzen.
Onderscheidingen
militair recht
De minister van Oorlog heeft, op grond
van de overweging dat het wenselijk is
regelend op te treden met betrekking
tot het verstrekken van brevetten aan
officieren, die hebben bluk gegeven meer
uitgebreide kennis van het militaire
recht, alsmede de practische geschikt
heid te bezitten tot het bekleden van
verschillende militair-Juridische func
ties, voorkomende in de vredessamen-
stelling van de Kon. Landmacht c.q.
Luchtmacht, met ingang van 26 Febru
ari 1953 ingesteld een brevet voor meer
uitgebreide kennis van het militair recht.
De officieren aan wie dit brevet is toe
gekend, zijn gerechtigd tot het dragen
van het onderscheidingsteken, t.w. een
in gouddraad geborduurde leeuw omge
ven door een gestyleerde, in gouddraad
geborduurde wetsrol.
Gisteravond is Z.K.H. Prins Bcrn-
hard met een toestel van de K.L.M.
naar de Verenigde Staten vertrok'
ken. om liet bezoek, dat door de
gebeurtenissen in de nacht van 31
Januari op 1 Februari, verbroken
moest worden, voort te zetten.
Tevens zal de Prins, als voorzitter
van liet Nationaal Rampenfonds de
hulp in ogenschouw gaan nemen,
die in talrijke Amerikaanse steden
voor ons land georganiseerd is.
Voor het vertrek. We zien hier de
Prins in gesprek met de captain van
het toestel, waarmee de reis ge
maakt wordt, dc Amerikaan Hutch-
kinson. die in dienst is van de
K.L.M.. terwijl de piloot van dc
Prins. Gerbcn Sondcrman geheel
rechts) meeluistert.
De export van dahlia's naar
Engeland
Heden vertrok een delegatie, bestaande
uit de heren dr A. J. Vërhage. voorzit
ter van het Bedrijfsschap voor Sierteelt
producten, prof. dr E. van Slogteren, di
recteur van het Laboratorium voor
Bloembollenonderzoek te Lisse, W.
Maarse. secretaris en A. N. Ballego
(Leiden), bestuurslid van de Ned. Dah-
ba-Vereniging naar Londen voor een
bespreking in het bureau van de Far
mers Union.
Getracht zal worden het embargo
op de export van Nederlandse dahlia-
planten en -knollen naar Engeland te
doen eindigen door weerlegging van
de vermeende bezwaren der Engelsen
als zouden de Nederlandse gewassen
aangetast zijn door een Virus-ziekte.
Tevens heeft een bespreking plaats
in de Nederlandse Ambassade met de
Landbouw-attaché, dr Bakker.
Minister Zijlstra
Hoofdzakelijk industriekoleu
duurder
Enkele soorten huisbrandkolen misschien goedkoper.
De minister van Economische Zaken,
dr J. Zijlstra, heeft gisteren in de
Eerste Kamer verklaard, zulks naar
aanleiding van vragen over de kolen-
en staalgemeenschap, dat na 1 April
de kolenprijzen gebaseerd moeten zün
op de beslissing van de Hoge Autori
teit.
Maximaal zal voor Nederland een
prijsverhoging van 4 a 5 fï worden
doorgevoerd, hoofdzakelijk voor de
industriekolen. Enkele soorten huis-
brandkolen zullen misschien goedko
per worden met name nootjes 4 en 5,
de S-kolen en de magere kolen.
Men zal in KSG-verband niet over
gaan tot een gecentraliseerde inkoop.
De minister zegde dc Kamer toe ten
aanzien van de kolenprijzen op korte
termijn uitvoerige schriftelijke Inlich
tingen te zuilen verstrekken. Voorts
zeide hij. dat op de begroting 1953 van
het Egalisatiefonds de prijzen van
Amerikaanse kolen f. 15 lager begroot
zijn dan in 1952. Spreker zag verder
geen kans te komen tot een lagere
mengprijs dan de huidige.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
82.6 millioen in
Rampenfonds
In het Nationale Rampenfonds
was tot gisteravond een bedrag ge
stort van 82.6 millioen gulden.
Sinds Dinsdag ls er dus weer
f.300 000 bijgekomen.
illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllf
WEERBERICHT
Rustig weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
In de nacht en ochtend op vele plaat
sen mist en hier en daar nachtvorst.
Overdag perioden met zonneschijn. On
geveer dezelfde temperaturen als van
daag. Weinig wind.
(Opgemaakt te 10 uur)
20 Maart
Zon op: 6.44 uur: onder: 18.53 uur.
Maan op: 8.28 uur: onder: 109 uur
Hoog water te Katwijk te 6.36 en 18.59
uur.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's
Tijdens een van zijn zeldzame ver-1
schijningen in liet publiek, onthulde
Albert Einstein, dal hel te danken is I
aan een kompasje, dat hij zicli voor
de natuurkunde ging interesseren.
Dat kompasje kreeg hij toen hij vijf
jaar oud was. Het bevende kompas
naaldje. dat telkens weer. door een
kracht, die hij niet kende naar hel
Noorden werd getrokken, boeide
licm uitermate: hij wilde welen wat
daarvan het geheim was. Dit was
het begin van Einsteins carrière!
Hij liad ccn aanvang gemaakt met
zich te verdiepen in de diepste
mysteries van het heelal.
Dit vertelde Einstein tijdens ern
speciale lunch, die ter gelegenheid
van zijn 74ste verjaardag werd ge
geven. en tijdens welke werd bekend
gemaakt, dat de Yesliiva Universi
teit van New York zijn naam zou
dragen.
Albert Einstein tijdens dc lunch.
Geheim dagboek van
Gottwald verdwenen?
Volgens het Britse blad „Daily Sketch"
is het geheime dagboek van de over
leden president van Tsjecho-Slowakije,
Gottwald, op geheimzinnige wijze ver
dwenen. In dit dagboek zouden ge
heime gegevens over zijn overeenkom
sten met Moskou zijn aangetekend.
Het blad zegt, dat de politie honder
den personen uit de omgeving van Gott
wald zonder resultaat heeft verhoord.
De ..Daily Sketch" schrijft, dat het
dagboek tijdens de tweedaagse ziekte
van de president uit een koffer werd
ontvreemd, maar dat de verdwijning na
het overlijden van Gottwald werd ont
dekt.
Een verzoek om vrijlating van Werner
Naumann. voormalig medewerker van
Goebbels, is door het Britse tnbunaal te
Bieleveld afgewezen.
Het tribunaal Z3l zich heden uitspre
ken over de verzoeken om vrijlating van
de vier anderen, die met Naumann wer
den gearresteerd, verdacht van samen
zwering tegen de staat.
Maarschalk Tito „doet" Engeland
Zag een vliegongeval
Toen maarschalk Tito op een R.A.F.-
vllegveld bij Cambridge gisteren een de
monstratie van Engelands nieuwste
straalvliegtuigen bijwoonde, was hij
gelijk reeds in een deel onzer vorige op
laag werd vermeld getuige van een
botsing tussen twee Meteors. Er waren
24 van deze Jagers opgestegen, waarvan
4 rond het vliegveld cirkelden en acro
batische toeren verrichtten. Bij de tweede
ronde, toen ze Juist onder het lage wol
kendek achter elkaar vlogen, raakte bij
het veranderen van formatie de ach
terste Meteor de staart van het toestel i
daarvoor. Beide machines stortten om
laag. Tito sprong ontzet op uit zijn arm- I
stoel. Achter een nevel in de nabijheid
stegen enkele seconden later rosse vlam
men en rook op. De wrakstukken kwa
men meer dan 5 km van het vliegveld
neer. Beide piloten vonden de dood.
Het was een treffend moment, toen
daarna de twee andere Meteors, die deel
uitmaakten van het acrobatische team,
landden. Tito bracht een saluut ter ere
van de omgekomen vliegers.
De demonstratie werd bijna onmiddel
lijk voortgezet, maar het programma
moest worden verkort wegens het on
gunstige weer.
Toen Tito naar zijn auto terugging,
hoorde hij het op ontploffingen gelij
kende geluid, dat veroorzaakt werd door
het overschrijden van de geluidsgrens
door een Hawker Hunter, bestuuid door
de bekende invlieger Neville Duke
De demonstratie had een diepe in
druk op Tito zemaakt
Daarna bracht de maarschalk een be
zoek aan de universiteit van Cambridge,
waar hij door honderden studenten werd
begroet. Hij bracht geruime tijd in de
universiteitsbibliotheek en een der tech
nische laboratoria door.
Op weg naar deze laatste liet Tito zijn
auto stoppen om een veld crocussen te
bewonderen en te genieten van het En
gelse landschap. In dc bibliotheek werd
ter. dat reeds bekend is. dat de instel
ling daarvan uitgesteld wordt tot 1 Mei
1953.
Spr constateerde, dat de eenwor-
dingspogingen die thans in gang zijn
de laatste kans voor dit werelddeel zijn
om zich te handhaven.
Als de KSG zou mislukken, zou het een
zwarte dag voor Nederland en voor
Europa zijn.
De begroting van Economische Za
ken en de Staatsmijnen werden hierop
z.h.st. vastgesteld, met aantekening dat
de CPN-fractie tegen was.
Prins Bernhard naar
New York
Met persoonlijke boodschap
van Koningin
In vrij dichte mist is gisteravond om
22.05 uur Prins Bernhard in een van
de 7 grote DC 6 B's van de KLM. het
lijnloestel „Petrus Plancius" naar New
York vertrokken.
„Ik heb een persoonlijke boodschap
van de Koningin bij mij", zo zeide hij
vlak voor zijn vertrek, „bestemd voor
president Eisenhower. Ik verwacht
weer terug te komen tussen 30 Maart
en 1 April."
De Prins, die op zijn reis vergezeld
wordt door zijn particulier secretaris, dr
F. A. de Graaf, en door de adjudant in
buitengewone dienst van H.M. de Ko
ningin, majoor-vlieger G. Sonderman,
arriveerde een half uur voor het vertrek
van het toestel op het vliegveld en on
derhield zich in de salon van het ver-
trekrestaurant geruime tijd met mr J.
M. A. H. Luns, minister van Binnenland
se Zaken, zijn adjudanten majoor C. G.
Geertsema en luitenant ter zee eerste
klasse A. F. Eibers, met de heer C.
Sesink, hoofd Veiligheidsdienst Kon.
Huis. en de directeur van de Luchthaven
Schiphol, de heer U. F. M. Dellaert.
Bovendien Werd aan hem voorgesteld
de gezagvoerder van de „Petrus Plan
cius". de in dienst van de KLM vlie
gende Amerikaanse piloot B. Hutchinson.
GEHEIMZINNIGHEID OM
OOSTENRIJKSE COMMUNISTISCHE
LEIDER.
Het Oostenrijkse partijloze rechtse
blad „Die Presse" schrijft, dat de Oos
tenrijkse communistische leider Franz
Honner. die zich met de Oostenrijkse
delegatie naar Moskou heeft begeven
voor de bijzetting van het stoffelijk over
schot van maarschalk Stalin, nog niet
teruggekeerd ls en ziek is. Hij zou pas
na genezen te zon terugkeren.
Volgens welingelichte kringen zou
Honnêr „plotseling" ziek zijn geworden.
Bü navraag op het communistische
partijbureau werd verklaard, dat Hon-
ner reeds eerder ziek was geworden en
j dat hij niet op 8 Maart naar Moskou
was vertrokken.
9 Maart echter zei de communistische
pers duidelijk, dat Honner tot de Oos
tenrijkse delegat'e naar de begrafenis
•.an Stalin behoorde Honner streed ge
durende de oorlog onder maarschalk
I Tito in Joego-Slavlë.
ment getoond.
's Avonds bood Churchill in Downing
Street Tito een diner aan. waarbij oa
leden van de regering, van de oppositie
en vertegenwoordigers van de vakbewe
ging aanwezig waren.
Vandaag zullen de politieke besprekin
gen tussen Churchill en Tito met hun
adviseurs worden voortgezet.
Clark noemt toestand in
Verre Oosten ernstig
Generaal Mark Clark, de opperbevel
hebber van de Verenigde Naties, heeft
op een persconferentie te Manilla tij
dens zijn bezoek aan de Philippijnen
verklaard, dat hl) de toestand in het
Verre Oosten met het oog op Korea en
Indo-China ernstig acht. Korea en In-
do-China hebben talrijke problemen ge
meen. aldus Clark. Hij wilde niet zeg
gen of hij plannen had voor een se-
alheerd offensief in Korea, want „dat
zouden de communisten iuist graai wil
len weten". Ook wilde hü geen oordeel
uitspreken over eventuele deelneming
van nationalistische Chinezen aan de
strijd in Korea omdat dit niet onder
hem ressorteerde.
Clark zeide. dat de toestand overal
ernstig is. waar .het agrressleve com
munisme. dat liegt, bedreet en doodt,
actief zijn doel van wereldbeheersing
nastreeft".
Dc directie van dc Nederlandse
Spoorwegen heeft besloten op de
drukke stations een aantal leden van
de Spoorwegrecherchc aan te stel
len. wier taak liet zal zijn de orde
op de stations te handhaven, en het
publick van dienst te zijn. De man
nen worden gekleed in een zwart
uniform, met op de mouw de aan
duiding ..spoorwegpolitie", en een
zeskantige pet naar Amerikaans
model 7c zijn ..uitgerust" met een
stratenboekje.
