WEKELIJKS BIJVOEGSEL van het LEI DSC H DAGBLAD ZATERDAG 28 FEBRUARI 1953 Pagina 2
Jules Chapon. exposeert in
Parijs
Via „show-van-dameshoedjes" naar
bekende kunstgalerij
doeken in deze groep zijn namelijk - in
scherpe tegenstelling tot de landschap
pen - in grijze, impressionistisch aan
doende toon gehouden, met soms wat
vervagende contouren
De verklaring van die twee zo geheel
verschillende schilderwijzen?
Een landschap is voor mij," zegt Cha
pon, „a'.tiid een open boek zonder een
geheim, maar elk mens blijft steeds vol
mysterie".
Een standpunt, waarvoor iets te zeg
gen valt.
(Van onze correspondent te Parijs)
HE bekende Haarlemse schilder Ju
les Chapon exposeert op het ogen
blik in een der bekende kunstga
lerijen aan de Seine-oever, en de wijze
waarop hij daar is aangeland, mag eerst
wel even worden verteld
Cha.pon dan, had bij een vorig bezoek
aan Parits bi] vrienden toevallig de
hier vermaarde ontwerper van dames
hoedjes, Jean Barthet, ontmoet. Hy
toonde hem een paar foto's van zijn
schilderijen. Barthet zei dat, zo opper
vlakkig naar die afbeeldingen te oor
delen, Chapon's schilderijen hem best
bevielen en spontaan, zoa's zon hoe-
denkoning dat soms zijn kan. ste'de hij
de Haarlemse kunstenaar voor zijn vol
gende show met zijn doeken op te luis
teren. Hij kon dan direct kennis maken
met ..Tout Paris', die wat mondaine
collectie dames en heren, welke nog
steeds in Parijs de artistieke toon aan
geeft.
Jules Chapon vond dat wel een goed
idee, en zo vertrok hil dan een week of
Wat later met een goede 20 doeken naar
Parijs, om daarmee het zaa'tje, waar
de hoedenshow georganiseerd zou wor
den te stofferen.
Helaas: toen de grote dag aanbrak,
beek „Tout Paris" in verschillende
secties te zijn onderverdeeld en de da
mes, belust op hoedjes-nleuwigheden,
hadden voor Chapon s schilderijen hoe
genaamd geen oog.
Dc Haarlemse rabbijn Frank voor
het vuurpeloton.
Een wat troosteloze ervaring voor de
sohilder!
Er was echter één lichtpunt. Het
•speelse lot had name ijk gewild, dat on
der dit „publiek-van-alleen-maar-op
hoedjes-beluste-Parijse-dames" ook de
beroemde beeldhouwer Zadklne verzeild
was geraakt En die vond het maai
een vreemde situatie de schilderijen,
we ke volgens hem beter hadden ver
diend, daar zo maar tussen al die
hoedjes te zien hangen en dies gaf hij
Chapon een introductie voor monsieur
Marsei'le, de eigenaar van een bekende
expositiezaal, waarheen de Haarlem
mer een paar dagen later ziin doeken
over kon brengen.
DET is een klein en prettig zaaltje,
schuin tegenover het Louvre en
met een belichting, die daarop
berekend is, komen Chapon's schilde
rijen hier nu uiteraard goed tot hun
recht.
Ztjn werken zijn in twee, nog al
scherp gescheiden groepen te verdelen.
Ten eerste de landschappen, die de
schilder vorig jaar maakte in Zuid-
Frankryk, vooral in Saint Germain de
Provence - gelegen in dezelfde streek
waar ook Van Gogh zo graag gewerkt
heeft.
En het is opmerkelijk dat het scherpe
Provencaalse licht Chapon tot het ge
bruik van eenzelfde palet heeft- bewo
gen als de grote Vincent in ziin Zuid-
Franse periode. Maar dat men in dit
verband heus n'et direct het zo on-
vriende like woord „ep'tronisme" (navol
ging) in de mond hoeft te nemen, be
wijst wel dulde Uk de rest van de ex
positie, die uit portretten bestaat. De
BIJZONDER aardig is de gracleuse
figuur van de Franse „mime" Mar-
ceau, en treffend is de wijze en
stille berusting, die de schilder in het
gevoelige portret van zijn vader heeft
gelegd.
Tot de meest bewogen doeken beho
ren overigens de herinnermgen aan de
oorlogstijd, zoals die gedeporteerde
achter het prikke'draad van zijn con
centratiekamp. een toonbeeld van men-
sc'ijke geslagenheid, en niet minder die
aangrilpehde evocatie van de Haarlem
se Rabbijn Frank, tijdens zü'n laatste
levensmomenten fier en bjiru uitda
gend, voor het vuurpeloton der Duitse
beulen staande.
JULES CHAPON, „peintre Holiandjiv",
zoals hij op de affiches wordt aan
geduid, heeft hier tal van doeken
bijeengebracht, die de onderscheiding
van een expositie op deze plaats Kker
ten volle rechtvaardigen.
Men mag hopen dat dit keer óók de
picturale sector van .Tout Paris" hem
ziin belangstelling niet zal onthoudenl
Ook via het girono. van het L. D.
kunt U de nood helpen verzachten
Veel ouder
dan het
Christendom
oor de Vrouw
EN DE ROMEINSE OUDHEID
Slaven waren gelijk aan
hun meesters
"P\ (Van onze Romeinse correspondent)
AT de naam „Carnaval" een verbastering is van „carnem
levare" (het vlees wegnemen) en dus een aanduiding is van een
periode van vrolijlc feestvieren voordat men zich het eten van vlees
en tal van andere geneugten ontzegt in de vastentijd, is bekend.
Maar de samenhang van het feest met het Christendom is slechts
schijn. En al wordt nu het Carnaval voornamelijk gevierd in Rooms-
Katholieke landen als tegenhanger tegen de vastentijd, in werke
lijkheid is het veel ouder dan het Christendom en de vasten. Het
hangt ten nauwste samen met de antieke Saturnalia, de feesten ter
ere van de antieke God Saturnus, de oude Latijnse God van de
landbouw, van wie de Romeinen aannamen, dat hij de mensen heeft
geleerd graan en andere gewassen te zaaien en te verbouwen.
„Vader Saturnus" was een zeer oude Godheid van het Latijnse
ras en mj was zelfs hun voornaamste God in de „gouden eeuw", een
langvervlogen tijdperk, toen welvaart, vrede en overvloed op aarde
heersten en alle mensen gelijk waren. De God Saturnus was buiten
vlerd). Bleken andere mannen krach
tiger, sneller dan de Koning, dan
werd deze als verder ongeschikt voor
zün ambt gedood of moest zichzelf
Rituele Koningsmoord was in de
oudheid bg tal van volkeren gebrui
kelijk en vindt men bij Afrikaanse
volkeren tot op de huidige dag.
In verloop van tijd lukte het de Ko
ningen zich bij het minder prettige deel
van de heilige rite te laten vervangen
door een ander persoon, een „schijn-
koning" en die was het. welke na een
korte „regering" het leven moest laten.
Naarmate het geloof aan vruchtbaar
heidsriten en andere magische beïn
vloeding der natuur afnam, was het
niet meer nodig, dat de „Koning" der
feesten de sterkste was van allen en de
koningsmoord werd teruggebracht tot het
vrolijk verbranden van een pop, die
„Prins Carnaval", dat is Saturnus, voor,-
stelt. Maar eenmaal was het wel dege
lijk de echte Prins der Saturnaliën, die
gedood werd of zichzelf moest doden.
De vrolijke Carnavalszotten ten Zuiden
van de Moerdijk loopt het waarschijn-
Ülk koud langs de rug, wanneer zij er
aan denken.
KAAS- EN
EIERGERECHTEN
Het Voorlichtingsbureau van de Voe
dingsraad meldt:
Geen tijd meer om naar de slager of
de vishandelaar te gaan en U wilt tóch
iets hartigs bij het warme maal of bij
de boterham geven? Kijkt U dan eens
In kelder of kast: misschien hebt U
daar nog een stukje kaas en enkele
eieren. Van eieren en kaas kunnen al
lerlei smakelijke en gezonde gerechten
bereid worden, in een ogenblik tijds
Voor 2 eieren en 100 gram kaas per vier
personen bijv. vonden we de volgende
mogelijkheden <U kunt natuurlijk ook
meer eieren nemen):
Brusselslof met hardgekookt ei en ge
welde kaascrème;
plakjes hardgekookt el met kaassaus
op geroosterd brood of broodjes;
kaassaus met blokjes hardgekookt ei
er door;
eiergehakt met kaas;
roerei met geraspte of blokjes kaas;
omelet met geraspte of blokjes kaas;
schuim-omelet met kaas (kaassoufflé)
losgeklopt ei met geraspte kaas. ge
stold in de oven of in een heetwater-
Van 1 ei en 150 gram kaas zoudt U
kunnen maken:
eiergehakt met kaas;
eierpannekoekjes met kaas;
schuimige omelet met kaas;
kaascroquetten:
hartige wentelteefjes;
kaassbezen.
Misschien denkt U: dat HJkt nu alle
maal heel lekker, maar is het ook goede,
voedzame kost?
Wel, In eiwitwaarde weegt 75 gram
40 of volvette kaas ongeveer tegen
100 gram vlees op. Kaas is verder een
uitstekende bron van kalk. Ook eieren
hehoren tot de voedingsmiddelen met
hoge beschermende waarde.
RECEPTEN VOOR 4 PERSONEN.
(Daar de ene kaassoort veel hartlger
smaakt dan de andere, dient men met
de hoeveelheden wat voorzichtig te zijn
en te proeven, vóór men alle kaas en
zout toevoegt).
GEWELDE KAASCRÊME
(als saus bij de aardappelen).
75 gr. (bijna 1/3 pakje) boter of
margarine. 100 gr. geraspte kaas.
ti dl 4 eetlepels) lauw water,
nootmuskaat.
De boter en margarine week laten
worden en dan met een houten lepel
roeren tot ze zalfachtig wordt. Gelei
delijk aan de kaas en het water erdoor
werken. De crème op smaak afmaken
met nootmuskaat.
EIERGEHAKT MET KAAS.
Hiervoor de hardgekookte eieren in
blokjes snijden en de kaas fijn snijden
of raspen. Een rest gekookte aardappe
len fijnmaken. Alle ingrediënten dooreen
kneden tot een samenhangend geheel.
Zo nodig iets melk en iets zout toe
voegen. Van de massa platte koekjes
vormen. Deze door bloem en paneermeel
wentelen en in heet vet vlug aan weers
zijden bruin bakken.
OMEI.ET MET KAASPLAKJES.
2 eieren, een stukje stevige, niet
te Jonge kaas van ongeveer 100 gr_
(een restje is heel geschikt) boter
of margarine, zout, 2 eetlepels
water.
De eieren even goed loskloppen met
het water en Iets zout. De boter of mar
garine lichtbruin laten worden in de
koekenpan, de kaas er boven in dunne
schijfjes snijden. De elinassa over de
kaas gieten en vlug laten stollen. Hier
en daar de zijkant optillen en nog vloei
baar ei er onder laten lopen. Wanneer
alles gestold is. de omelet uit de pan
laten glijden en dubbel slaan, zodat de
onderste helft iets buiten de bovenste
uitsteekt.
SCHUIMIGE KAASOMELET.
100 gr kaas en 2 eieren, gesplitst
in dooier en wit, 45 gr (5 eetlepels)
bloem, l'A dl. (een kopje) melk,
fijngesneden peterselie, (zout).
De bloem aanmengen met de melk. De
eierdooiers luchtig roeren; de aange
mengde bloem en de kaas er doorroeien.
De eiwitten zeer stijf kloppen en ue
dooiermassa voorzichtig hierdoor schep
pen. In de koekenpan boter of marga
rine heet en heel lichtbruin laten
worden. Een laag van de omeletmassa er
in leggen en de warmtebron temperen.
De massa dichtgedekt 10 b 15 minuten
verwarmen, tot de bovenkant droog is.
De omelet aan de tweede kant niet bak
ken. maar op een bord schuiven en fijn
gesneden peterselie er over strooien. De
rest van de eimassa op dezelfde wijze
bakken.
Hoeveel omelettes men van de massa
bakken kan, hangt af van de grootte
van de koekenpan. De laag liefst niet
groter maken dan 2 cm.
Rome, en omgeving, weinig bekend, maar zijn feest werd gevierd
in het ganse Romeinse rijk en was in gans Europa, althans overal
waar reeds koren werd verbouwd, als feest der landbouwers bekend,
lang vóór de opkomst van de stad Rome.
Dag van Saturnus
DE DAG van Saturnus was 17 De
cember en de Saturnalia vierde
men van 17 tot 24 December.
Schijnbaar ls er dus een verschil, al
thans wat datum betreft, met Carnaval,
maar van dit laatste feest staat de
datum allerminst vast.
In Italië was het tot voor kort nog
gebruikelijk, dat Carnaval begon op
Tweede Kerstdag en duurde tot 40 dagen
voor Pasen. Dit was de periode, waarin
schouwburgen en opera's hun deuren
openden, of althans nieuwe stukken
voor het voetlicht brachten.
Tot 1940 placht het seizoen van de
Romeinse Opera te beginnen op 26 De
cember. Als men nu om de vreem
delingen tegemoet te komen de da
tum heeft vervroegd tot half November,
dan wil dat nog niet zeggen, dat het
Romeinse publiek ontrouw is geworden
aan de traditie, die opera en toneel
beschouwt als onderdeel van Carnaval.
De uitbundiger feesten beginnen ech
ter meestal niet voor 17 Januari en in
vele steden zelfs eerst 2 Februari (Ma
ria Lichtmis).
In de grote steden is er trouwens
niets van overgebleven: de vermaarde
fcarnavals van Rome, Venetië, Florence
behoren sedert tientallen jaren tot het
verleden Alleen In Verona en Ivrea (een
stadje in Piemonte) vindt men nog iets
van het echte oude Carnaval, terwijl in
bepaalde badplaatsen (San Remo. Vla-
reggio. enz.) een Carnaval gevierd
wordt in de trant van dat te Nico. een
feest dus om vreemdelingen te trekken
en zonder enige folkloristische achter
grond.
Geen standsverschil
E OUDE Romeinse Saturnalia be
hoorden tot de grote feestelijkhe
den van de Latijnse kalender.
Het belangrijkste kenmerk van dit
feest was stellig het tijdelijk wegval
len van alle standsverschil. De slaven
het feest. Hij werd gekleed in een Ko
ninklijk gewaad en allen gehoorzaam
den hem: hy was vrij zich aan zijn lus
ten over te geven en te doen wat hem
in het hoofd opkwam. Maar zijn rijk
was van korte duur. Na 30 dagen uit
bundigheid moest hü voor het altaar
van de God Saturnus eigenhandig de
keel afsnijden. Dasius, door zijn kame
raden tot „Koning" gekozen, weigerde
als Christen deze rol te vervullen en
werd zonder meer ter dood gebracht.
Vruchtbaarheid
DCT ongetwijfeld historische verhaal
toont ons de diepere zin van Car
naval. In heel oude voorhistorische
tijden was dit een vruchtbaarheidsfeest,
de ongebondenheid der feestvierders 1
diende orn op magische wijze het win-
terkoren te doen gedijen. Stamhoofden,
„Koningen" varen in die tijd mannen
van grote lichamelijke en magische
kracht. Zij moesten hun volk verdedigen
tegen vijanden, maar ook zorgen, dat de
natuur zich behoorlijk gedroeg en dat
het vee of de gewassen vrucht af
wierpen. Zij werden geacht in nauw
contact te staan met de goden en
plachten zich (daarvan zijn ook histo
rische voorbeelden bekend) somwijlen
te vermommen om de God zelf uit te
beelden.
De Koningen van het voorhistorische
Latium en stellig ook die van andere
Indo-Europere volkeren, waren in de
periode na de zaaitijd van het winter
koren gedwongen zich over te geven aan
allerlei uitspattingen, ten einde hun
manneliike kracht te tonen en te be
werkstelligen, dat de aarde vrucht zou
dragen.
Rituele Koningsmoord
AAN HET einde van die periode
werden zij onderworpen aan een
proef, waarschijnlijk een wedloop
(de „Regifugium" koningsvlucht, door
de Romeinen ieder jaar plechtig gc-
ALLEN dragen we in het hart
heimelijke illusies.'
Zorgenvrij te mogen leven in
een wereld zonder ijzeren gordijnen,
vrees of angst voor de dag van
morgen, wie verlangt er niet
naar?
Het liefst in een omgeving waar
romantiek hand in hand gaat met
poëzie, waar een schilderachtige
natuur alle neerdrukkende gedach
ten aan rampspoed weg bant.
WE weten 't: dergelijke „ver
burgerlijkte" en „individueel-
egoistische" verlangens be
horen in de 20ste eeuw eigenlijk
met thuis, worden nauwelijks ge
tolereerd.
En .misschien hebben zü, die zo
denken, gelyk'
Dwaze invallen worden meedo
genloos in de kiem gesmoord en
men legt er zich gewoonlijk stilzwij
gend by neer, want het „eigen ik"
ls niet meer belangrijk
Maar pas op!
De menselijke drift naar het
aesthetische. het weldadige, het
wondere laat zich met uitroeien.
Altijd zult ge mensen vinden, die
„zelfzuchtig" genoeg zijn om déar
te willen wonen, waar de ziel leeft
in harmonie met het schone en zij
zich niet behoeft te ergeren.
W: ar kaarsrechte rooilijnen en
wanstaltige moderne bouwproduc
ten taboe zijn, waar men zich niet
stoort aan duizenderlei papleren
voorschriften van goed-willende,
maar dikwijls verkeerd handelende
„experts".
DE een snakt naar een onbe
woond eiland!
De ander naar zo'n klein
huisje op de hei of in een bosrijke
omgeving, waar niemand het in
nerlijk verscheuren komt.
Waar alarmerende berichten over
koude of echte oorlog U koud laten,
omdat ze niet tot U doordringen.
Zulke huisjes, waar het Paradijs
teruggekeerd lijkt, zijn er waarach
tig nog, zélfs in een geciviliseerde
Naar de natuur terug!
maatschappij, die door de ziekte
der uniformiteit zwaar en besmet
telijk ls aangetast.
HUISJES met een individueel
karakter, waar de geest zich
vrij kan ontplooien. Waar be
palingen en verordeningen van het
zo hevig aangebeden dirigisme geen
schijn van kans hebben, de mens
zichzélf kan zijn en blijven, tegen
élk vernietigend geweld van de
massale hordementaliteit in.
We weten werkelijk niet, of het
per slot. plotseling bevrijd van alle,
uiterlijke, barbaarse ballast, gemak
kelijk zou zijn om te leven op zo'n
plek. waar stilte heerst en de mens
alléén staat.
Omdat we allen bedenkelijk aan
gevreten zijn door de onrust, de
sensatie, de jacht van "t een naar
't ander, de spanning van dag na
MAAR tóchals we de kans
kregen, zouden we 't probe-
Bijvoorbeeld na een prijs uit
loterij of voetbalpool zoals de
Engelsman, die ln twee gokjes an
derhalf millioen in de wacht sleep-
Dan zouden we, althans voor een
tijd, willen ontspannen in een
huisje als dit, waar vogels vooral
nu de lente komt en de zon weer
schijnt U 's morgens al heel
vroeg wakker sjilpen en de dag
één bron van reugd moet zijn!
Als we de kbns kregen!
Te drommel, die kans is zó mi
niem, dat we maar voortgaan met
het leven zoals 't is en waarin we
—dat ls toch „boeiend!" duizend
levens tegelijkertijd leven, zonder
dat de tijd gegund wordt om zich
over te geven aan dromerijen, die
slechts in sprookjes verwezenlijking
vinden.
Tóch ontroert en boeit een
plaatje als dit, omdat 't o! zo
heimelijk! contact vindt met het
innerlijks te wezen: zowel van U als
van
FANTASIO.
waren ln die dagen de gelijken van
hun meesters en het was zelfs ge
bruikelijk een feestmaaltijd aan te
richten, waarbij de heer des huizes cn
de leden van zijn gezin de slaven aan
tafel bedienden.
Het feest duurde verscheidene dagen
en er werd een „Koning der feeste
lijkheden" gekozen. Dit is een be
langrijke figuur, daar hü voortleeft in
de persoon, die ook nu nog ln alle
steden, waar men werkelijk Carnaval
viert, met de titel van „Prins, Vorst
of Koning" tydclyk een schijnbestuur
over de stad voert, die daarbij met
een andere dan haar gewone naam
wordt aangeduid.
In ons Zuiden (Maastricht. 's-Herto-
genbosch. enz.) bestaat dit alles onver
anderd voort. Deze leiders der feeste
lijkheden hebben een belangwekkende
geschiedenis. Men moet ze vereenzelvi
gen met de „Prins Carnaval", die op
Vastenavond wordt verbrand of op een
andere wijze, ln de vorm van een pop,
aan zijn einde komt.
Onder de vrolijke jongelui, die tegen
woordig als Prinsen van het feest op
treden, zullen er maar weinigen zijn,
die weten welk droevig lot hun voor
gangers, niet eens zo héél veel eeuwen
geleden, beschoren was
Sint Dasius
IN EEN kerkje te Ancona (Italië)
vindt men het graf van een vrij on
bekende heilige, Sint Dasius. Een Griekse
inscriptie vermeldt, dat de overblijfselen
uit Durostorum aan de Donau naar An
cona werden overgebracht. Daslus was
een Romeins legloensoldaat, die te Du-
rostorlum m Hongarije in het jaar 303
de marteldood stierf als Christen. In
de zeer simpele beschrijving van zijn
leven wordt ons de oorzaak medege
deeld
Het Romeinse legioen aan de Donau
placht ieder jaar volgens oud gebruik
de Saturnalia te vieren De soldaten
kozen daartoe de knajeste en sterkste
Jongeman uit hun midden tot Prins van
