LEIDSCH
DAGBLAD
Evacuatie Zierikzee binnen
drie dagen
91ste Jaargang
ZATERDAG 14 FEBRUARI 1953
No. 27840
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B W Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6— per kwartaal; f 0 47 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red.: 21507
Slechts 1500- van 7000 inwoners blijven achter
VROEG PAUS CLEMENTIE VOOR I
ROSENBERGS?
Het Vaticaanse blad „Osservatore Ro
mano" heeft thans meidiner eemaakt
van het feit dat Paus Pius XII de Ame
rikaanse regering heef: verzocht de
atoomsDionnen Julius en Ethel Rosen
berg niet terecht te stellen, doch de
Amerikaanse regering zegt daarvan
niets te weten. Ook de R.K. leiders in
Amerika verklaren eeen contact in deze
zaak te hebben ODgenomen.
Gisteren heeft H.M. de Koningin
vergezeld door Haar particuliere
secretaresse Mevrouw N.Smitt-Avis
en Haar adjudant, luitenant ter Zee
eerste klasse J. G. Stegeman. een
hezoel; gebracht aan het eiland
Texel, dat ook door watersnood
werd getroffen. De Koningin stak
liet Marsdiep per veerboot ..Dokter
Wagcmaker" over. Onverwacht
arriveerde Prins Bernliard met een
sporttoestel op liet vliegveld. Hij
maalde op eigen gelegenheid een
tocht over liet eiland.
M. Koningin Juliana en het gezel
schap bij het gat. dat in de dijk van
de polder de ..Eendracht" werd ge
slagen. op de uiterste punt van de
dijk.
-V "l llllllfflÉi
Dreigend gevaar door gat „Schelphoek"
Gisteren is onder leiding van Minister Beel ten stadhuize een bespreking
gevoerd inzake de noodtoestand, waarin het eiland Schouwen en Duiveland en
in het bijzonder Zierikzee is komen te verkeren. Nadat te dezer zake zo uitge
breid mogelijke adviezen van de meest deskundige adviseurs van de regering
zijn ingewonnen, zijn wij, zo zeide de Minister, tot ons leedwezen doch in uw
aller belang tot de conclusie gekomen dat aan een gedwongen evacuatie op
korte termijn van Zierikzee niet is te ontkomen.
De desbetreffende autoriteiten kunnen de verantwoordelijkheid van het
verblijf van allen, die niet noodzakelijk moeten werken aan het herstel van stad
en eiland, onmogelijk blijven dragen.
Onder deze omstandigheden zien wij ons dan ook genoodzaakt u ervan in
kennis te stellen, dat een ieder, die niet in het bezit is van een verblijfsvergun
ning door of namens de gemeente afgegeven, binnen drie dagen moet
evacueren.
Tengevolge van de verzanding en de
sterke dwarsstroom in de haven is het
reeds thans niet meer mogelijk grotere
passagiersschepen in de haven te bren
gen. De verbinding tussen haven en
rede zal worden onderhouden door de
Koninklijke Marine, welke a.s. Dinsdag
met haar schepen vertrekt. Deze sche
pen zullen de mensen vanaf de haven
afvoeren naar de opvangcentra, waar
alle mogelijke hulp zal worden geboden.
Nadien kan men voor deze hulpverle
ning van de opvangcentra niet meer
v.-ordcn verwacht, daar deze zullen wor
den. geliquideerd. Voorts moeten betrok
kenen er rekening mee houden, dat zij
hierna niet meer als evacué's zullen
kunnen worden beschouwd.
De burgemeester van Zierikzee heeft
met klem en nadruk een beroep gedaan
op allen aan het bevel ordelijk gevolg
Ie seven, opdat ingrijpen van politie en
militairen worde voorkomen.
Het motief van de algehele evacuatie
van Zierikzee. waartoe besloten werd,
is niet zozeer de onhoudbare toestand
voor de ongeveer 4500 achtergebleven
Weerrapporten
Helsinki geheel bew.wnw 4
Oslo onbewolkt no 1
Stockholm geheel bew nw 1
Kopcnhagensneeuw nno 6
l aden sneeuw windstil
Amsterdam motsneeuw o 2
Bm.-s.el sneeuw windstil
Parits geheel bew. windstil
Warschau
Berliin
Frankfort
Mtinchen
ZUrich
Wenen
geheel bew.r
WEERBERICHT
Aanhoudende vorst
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Plaatselijk enkele sneeuwbuien maar
ook verspreide opklaringen Over het
alzemeen weinig wind. Vannacht lichte
i"t matige vorst Morgen overdag lichte
forst tot temperaturen om het vries
punt. (Opgemaakt te 10 uur).
15 FEBRUARI.
Zon op: 7 56 uur: onder: 17.53 uur
Maan op: 8.18 uur; onder: 20.22 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4 15 en
1527 uur (16 2 te 456 en 17.10 uur
springtij).
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's
en een BijvoegscL
van de "000 inwoners als gevolg van
de vernielde riolering door de druk
van het water, dan «el het grote ge
vaar. dat dc gaten in de Zuidelijke
dijken voor Schouwen opleveren, zo
deelde men ons van officiële zijde
mede.
Hoewel aanvankelijk de toestand
critiek werd geacht, doordat de dijken
aan de Noordkant het zouden begeven,
is het gevaar aan de Zuiderdüken
thans veel groter gebleken. Het gat
bij de „Schelphoek" aan de djjk van
de Oostcrschelde. was aanvankelijk
„slechts" 50 meter breed, doch het
heeft thans een breedte gekregen van
250 meter en een diepte van 30 meter.
Groot is het gevaar, dat het gat zich
zal verenigen met dat in de dijk bij
Burchsluis. waardoor Schouwen in drie
stukken uiteen zou kunnen slaan. Nu het
water door het gat bij de Schelphoek
over een veel grotere breedte naar bin
nenstroomt. is de doorwerking van dc
vloed, in de polder veel groter, omdat
er meer water binnenkomt bij vloed,
dat eruit trekt bij eb. Indien daarbij ook
de Noorderdijken het nog zouden bege
ven. zou in Zierikzee slechts een halve
vierkante kilometer droog blijven
Deze constellatie heeft geleid tot het
besluit van het gemeentebestuur in over
leg met de minister van Binnenlandse
Zaken en het Provinciaal bestuur, om
de gehele bevolking te evacueren, voor
zover niet dringend ter plaatse gewenst
voor het herstel der dijken, het func-
tionneren van het openbare leven enz.
Hiertoe is het plaatsje in vier wijken
verdeeld. Alle bewoners van de eerste
wijk (A) moesten zich gisteravond ten
gemeentehuize melden, waar geval voor
geval bekeken werd of achterblijven al
dan niet gewenst is. Vandaag komen de
andere 3 wijken aan de beurt.
Gisteravond stonden rijen mensen
in de hal cn voor het gemeentehuis te
wachten om geregistreerd te worden.
Men verwacht, dat van de 4500 nog
aanwezige personen, er ongeveer 3000
de stad. zonder pardon, zullen moeten
verlaten. Hieronder bevinden zich
slechts weinig evacué's uit andere
plaatsen van 't zwaargetroffen Goerec.
Vooral de afvoer van ouden van dagen
en kinderen zal met voortvarendheid
geschieden Vanochtend vertrokken
reeds de eersten met sloepen van de
Kon. Marine van de haven naar de rede,
waar grotere passagiersschepen gereed
lagen onder meer de provinciale bo
ten „Prins Willem I" en „Oosterschelde"
om hen over te brengen naar op
vangcentra in Dordrecht. Vandaar zul
len de evacué's vermoedelijk worden
overgebracht naar de provincie Utrecht.
Van de reeds eerder vrijwillig geëvacu
eerde 2500 bewoners van Zierikzee (het
plaatsje telt ongeveer 7000 inwoners)
kwamen niet dan zeer goede berichten
over de warme ontvangst in deze pro
vincie binnen, zodat het vermoeden ge
rechtigd is. dat ook de nieuw;e evacué's
het aan niets zal ontbreken.
Verwacht wordt, dat een 1500 man zal
achterblijven. Dit zijn behalve werkers
:voor het herstel van de dijken, ook amb
tenaren van de gemeente, de PTT enz
■De vrouwen van deze achterblijvers,
krijgen eveneens een verblijfsvergun
ning van wege de zorg voor haar echt
genoten. Er zal bij deze evacuatie met
zorg te werk worder. gegaan om de ge
zinnen zoveel mogelijk bijeen te hou
den en niet dan in uiterste noodzaak tot
scheiding over te gaan. Er zal niemand
ongerechtigd kunnen achteblijven. want
alle eerder verleende verblijfsvergun
ningen zijn ingetrokken.
Men heeft het vermoeden, dat er des
ondanks nog personen zich niet zullen
melden, hetgeen de gemeer.te-admini
stratie. na de registratie van een bepaal
de wijk. direct zal uitwijzen. Deze men
sen zullen dan bezoek krijgen van de
politie
Ook het in de stad nog aanwezige vee
van het letland zal met spoed worden
afgevoerd.
Luch tfoto-editie Rampgebied
Maandagmorgen om 9 uur
begint de verkoop van onze
zestien pagina's tellende
Luchtfoto-editie van het
Rampgebied
V
Vele tientallen foto's vormen een treffende herinnering aan de ramp,
welke ons land op I Februari 1953 trof en waarover ge met Uw tinde
ren en kindskinderen zult bleven spreken zolang ge leeft. W;| stelden
de prijs opzettelijk op slechts vijftig cents, opdat zoveel mogelijk lezers
ervan kunnen profiteren.
U doet daarmede tevens een goed werk, want de opbrengst stellen
wij beschikbaar aan het Nationaal Rampenfonds.
U kunt dit fraai-verzorgde nummer ook bestellen bij onze bezorgers
en bij onze agenten in de omliggende gemeenten of schriftelijk aan
ons Bureau onder toevoeging van 55 cents in postzegels.
DIRECTIE LEIDSCH DAGBLAD.
1500 doden in Perzië
Het aantal slachtoffers van de aard
beving in Toeroct (Perzie) is volgens
een telefonische mededeling eestezen tot
1500. Er zouden zeven dorppn verwoest
zijn. Het aantal daklozen wordt od 3500
geschat. Due dorpen ziin zwaar geha
vend De slah. Dremier Mossadea en de
religieuze leider Kaslani. voorzitter van
dp Nationale Vergadering, hebben tot
het verlenen van hulp ongeroepen.' Dr
Mossadea heeft het leger ondracht ee-
zeven alle moieliike hulp te verlenen.
In Toeroet. zouden slechts 500 inwo
ners de raniD overleefd hebben. Het
merendeel is echter gewond.
Hoe is de toestand?
SCHRIJF FAMILIELEDEN IN HET
BUITENLAND
Het ministerie van Buitenlandse Za
ken deelt mee. dat in het buitenland nog
niet altijd een juiste indruk bestaat over
de omvang van de ramp, die Nederland
heeft getroffen. De Nederlandse lega
ties worden vaak inlichtingen gevraagd
over de toestand van familieleden in
Nederland, ook van familieleden in niet
of weinig geteisterde gebieden. Het is
raadzaam, dat Nederlanders, die ver
wanten in het buitenland hebben, deze
zo spoedig mogelijk inlichten over eigen
welstand.
BELGISCHE SOCIALISTEN TEGEN
PRINSES DE RETIE
Het officiële blad van de Belgische
socialisten „Le Peuple" oefent critiek
over „de invloed, die dc prinses van
Rëtie, de echtgenote vanKoning Leo
pold. aan het hof uitoefent". Een en
ander naar aanleiding van de kranten
artikelen over de reis van Koning Bou-
dewijn naar Zuid-Frankrijk.
Het tweede vertrek van koning Bou-
dewtjn naar de Rivièra wordt thans al
gemeen beschouwd als volkomen ge
rechtvaardigd door 'sKonmgs gezond
heidstoestand.
Een socialistisohe leider, die indertijd
tot de leiders van de aanval op Koning
Leopold behoorde, verklaarde, dat er
geen sprake was van een nieuwe ko
ningskwestie. „Het verleden ls vergeten",
zo zeide hij De enige kwestie, die ge
regeld diende te worden was de per
soonlijke status van de prinses van
Reue.
42 millioen voor
Rampenfonds
Bij het Nationaal Rampenfonds
is tot gisteravond een totaal bedrag
van 12 millioen gulden binnengeko
men. Eergisteren was de stand
gelijk bekend 38 millioen.
GESTAPO-MANNEN WORDEN NIET
AAN NOORWEGEN UITGELEVERD.
West-Duitsland zal de twee in De
cember jl. uit een Noors gevangenkamp
ontsnapte Duitse Gestapo-mannen niet
uitleveren, aldus heeft het West-Duitse
departement van buitenlandse zaken
doen weten. De betrokkenen zijn wegens
oorlogsmisdaden tot levenslange gevan
genisstraf veroordeeld. Zij bereikten
Duitsland via Zweden.
Oud-Leiden
Het Midden-Oosten
in de belangstelling
Met bijzondere aandacht dient men
thans te volgen, hetgeen zich bezig Is af
te spelen in het zg. midden-Oosten. Erg
geruststellend is het zeker niet!
Men weet, hoe de verstandhouding
tussen sovjet-Rusland en Israël de laat
ste tijd veel te wensen overliet, nu het
Kremlin Immers begonnen is om het
Zionisme achter het IJzeren Gordijn uit
te roeten, hetgeen betekent het Joden
dom in het algemeen, daar toch tedere
Jood tot hpt Zionisme kan worden ge
rekend, cosmopoliet als hu bliiit, trou
wens de reden, dat Moskou tot de Jo
denvervolging overgaat
Van een Incidenteel voorval heeft Mos
kou thans gebruik gemaakt om de be
trekkingen met Israel geheel te ver
breken Er is toch te Tel Aviv een aan
slag gepleegd op de Russische ambas
sade. waarbij enige gewonden vielen,
o.w. de echtgenote van dc ambassadeur
Nog is niet geheel duidelijk, wie de aan
slag pleegde, maar zelfs niet uitgesloten
mag worden geacht, dat Moskou zelf de
hand in het spel heeft gehad, gelet op
de consequenties, daaraan door Moskou
verbonden: het afbreken der betrekkin
gen. Het is niet voor dc eerste maal.
dat een dictatoriaal bewind, als het in
zijn kraam te pas komt. zelf Iets ensce
neert om er dan voor zi.in doeleinden ge
bruik van te maken Men denke aan de
beruchte Rijksdagbrand onder Hitiers
regiem!
Moskou had een stok nodig om met
Israël te breken, welnu, deze aanslag gaf
gerede aanleiding. Het Kremlin wilde de
breuk en heeft de eerste de beste gele
genheid. die zich voordeed, aangegrepen!
Moskou heeft blikbaar het terrein van
zijn actie tegen het Westen momenteel
geheel op het midden-Oosten geconcen
treerd gelet op hetgeen zich verder daar
afspeelt.
Het is niet voor niets, dat in Syrië en
Jordanië onrust heerst en dat op wel
zeer vernuftige wijze wordt getracht om
West-Duitsland. dat bezig was zich een
positie te veroveren in de Arabische we
reld. tegen te werken Men weet. hoe
de Arabische wereld zich ongerust maakt
over de regeling tussen Bonn en Israël
inzake schadevergoeding voor al het
leed, dat het Hitler-regiem het Joden
dom heeft aangedaan, vooral, waar deze
schadevergoeding grotendeels zal be
staan uit goederen. De Arabische liga
vreest daarvan militaire versterking van
Israël. Bonn tracht nu deze vrees te
verwijderen door ook aan de Arabische
wereld dezelfde goederen aan te bieden!
Een West-Duitse delegatie vertoefde
daarvoor te Cairo, om later, wanneet-
enig resultaat was verkregen, de an
dere Arabische hoofdsteden te gaan be
zoeken. Moskou heeft dit plan getorpe
deerd. Een dergelijke regeling, die het
Arabierendom zou verzoenen met het
Westen, moest worden verijdeld en
daarom werd hals over kop een Oost-
Duitse delegatie naar de Egyptische
hoofdstad gezonden om het streven van
Bonn te doorkruisen. Deze opzet Is ge
slaagd' de West-Duitse delegatie heeft
de consequenties getrokken en keert
voorlopig onveiTichterzake terug naai
de Heimat, te meer. waar blijkbaar alle
redelijkheid bij de Arabische landen zoek
was geraakt Zij meenden schrikbarend
te kunnen overvragen
Onnodig te zeggen, dat Moskou achter
de schermen de Arabische liga natuur
lijk steunt inzake haar eisen inzake
Noord-Afrika en elders.
Er ligt daar smetstof te over. waar
over Moskou kan beschikken om het
vuurtje aan te steken!
Als enige tegenhanger staat hier tegen
over. dat het na moeizame onderhande
lingen Londen gelukt is met Egypte tot
overeenstemming te komen inzake de
Soedan. Weliswaar heeft Engeland daar
bij veren moeten laten, doch het gezicht
is gered Nu zal het zo belangrijke
vraagstuk aangesneden worden van de
ontruiming door de Engelsen van de
Suez-Kanaal-zone Engeland schijnt be
reid zijn troepen terug te nemen, doch
alleen dan. wanneer het op een of an
dere manier verzekerd kan zijn van zijn
positie daar. waarbij het zich gerug
steund weet door Amerika en gans West-
Europa. Zal dit bereikt kunnen worden
via een verdrag over het midden-Oos
ten' Het is bekend, hoe tot dusver de
Arabische landen afwijzend daartegen
over stonden. Zou Egypte echter veran
deren van zienswijze, dan komt de mo-
geli'kheid van succes in zicht
Het zou voor Moskou een nederlaag
betekenen van biizondere betekenis en
daarom vermoeden wit. dat van die
ziide nog wel tegenzetten zijn te ver
wachten. speciaal, nu het Kremlin ziln
volle aandacht is gaan schenken aan
het midden-Oosten.
Deze joto zou ook omstreeks de eeuwwisseling
genomen kunnen zijn. maar de waarheid gebiedt
ons mede te delen, dat zij een situatie van nauwe
lijks 20 jaar lier weergeeft. En tóch hebben wij.
toen ze ons door Mevrouw Huter. Lammenschans-
weg 33 werd voorgelegd, een ogenblik moeite
geiiad om de plaats te herkennen. F.ên ogenblik
ook maai. toen zeiden we - net als U - o-ja.
dat is natuurlijk het Levendaal! Vooral de bewo
ners zullen zich maar al te goed herinneren, dal dc
toestand helemaal niet zo romantisch was als ons
plaatje het doet voorkomen. Onder aanvoering
van de lieer L. Tli. Harteveld. die in de jaren
voorafgaande aan dc demping, in een stroom van
zeer originele ingezonden stukken in ons Blad zijn
verontwaardiging luchtte over dc ondraaglijke
stank, welke het vuile grachtwater verspreidde,
hebben dc omwonenden jaren geijverd voor droog
legging. Maar tot tweemaal toe. in 1923 cn 1929.
verwierp dc Gemeenteraad een daartoe strekkend
voorstel. Op een warme zomerdag in 1935 viel het
besluit cn in de avond van dezelfde dag voer
door het gore water van het Levendaal een zolder
schuit met aan boord de Harmonickapcl ..Werk»
mans Wilskracht".
De vrolijke marsen schalden tegen dc oude gevel
tjes cn menig biertje werd gedronken op de ge
zondheid van dc vroede vaderen, die Leiden van
deze plaag hadden verlost.
Ja. aan deze demping is die avond veel vocht Ic
pas gekomen
