ff;W/if I DE WILDE JACHT Martin Engelman heeft succes in Parijs k r Een Zoeklicht i ,Uv fÖ® WEKELIJKS BIJVOEGSEL van het LEIDSCH DAGBLAD ZATERDAG 7 FEBRUARI I9S3 Pagina 2 De psychologie van de reclame Hij blijft in zijn af fiches zichzelf Op het -bij-blijven" komt bet aan! Publiek reeds beu van .gestandaardiseerde pin-up girls?" se: fv-* 6 3j £p J m - O o O CC Een foed affiche komt. evenmin als een (toed schilderij, ió maar in een vloek en een zucht tot stand. Gemid deld trekt Engelman één maand uit voor het ontwerpen en uitwerken van één enkele plaat! EERSTE vereiste van een goed ar- flche ts natuurlijk, dat het ..begrij pelijk" is voor iedere man en elke vrouw ln de straat Hun mentaliteit heeft een reclamekunstenaar zich ai- tyd voor de geest te houden. Maar tussen de geest van een Fransman, een Amerikaan of een Hollander bestaan grote onderlinge verschillen en daarom zal de publiciteit voor een Frans artikel weer heel anders moeten zijn dan voor een Nederlands of een Duits product De affiches van Engelman, die al 5 jaar in Parijs woont en met ►•en Francaise is getrouwd, zyn wel héél duidelijk op het Franse publiek afgestemd. Uit zon plaat voor „Mon Savon" bv spreekt een typisch Gallische geest en humor. Een mannetje dat onder de douche staat en van wie alleen de voeten, de linker hand en een heel groot oog in een vierkantig gelaat zichtbaar zijn. vraagt „Mon savon svp." (mijn zeep alstu blieft i een uitnemend idee: „Mon Sa von verklaart Engelman nader, is voor het Franse publiek een zeepsoort, die al afdoende gelanceerd is en waarvan de kwaliteiten dan ook niet meer be hoeven te worden aangeprezen. „Het ging er voor mij dus slechts om met een aardigheid, een mopje, de mensen aan het bestaan van dat arti kel te herinneren". De humor in de reclame is overigens een probleem op zichzelf", aldus En gelman. Over het algemeen richt de publiciteit zich tot het vrouwelijk deel van het publiek, dat nu eenmaal de meeste inkopen doet. maar het zijn volgens hèm Juist de mannen, die gevoeliger zyn voor de effecten van dc humor. Daardoor wordt de fantasie van de reclame-ontwerper, wel enigszins aan banden gelegd. „De affiche-kunst was te lang In de ban van dc fotografie gebleven," meent hij. „want men geloofde met mooie „waarheidsgetrouwe" portret ten. cover-girls en andere gestandaar diseerde pin-ups het best de aan dacht van het publiek voor allerlei artikelen te kunnen boeien en te kunnen vasthouden. Maar volgens nui is het publiek eigenlijk al lang beu van al die „ideale" schoonheden. De fantasie eist nu weer haar eigen rechten op. liet Is ook in déze tak van de kunst niet de treffende ge lijkenis, die op den duur de Interesse levend kan houden, maar enkel de verbeelding van een kunstenaar, zijn persoonlijke visie op een object." WIJ GELOVEN, dat hij volkomen gelijk heeft Men heeft ons op teveel „realis tische aantrekkelijkheid" willen trac- teren. Dat rare mannetje met die neus. die recht ln het verlengde van zyn voorhoofd staat, zal ons vermoedelijk veel langer bijblijven, dan welke schone dame ook. die zich zoveel moeite geeft hear voordelige vormen tot op of juist even over het randje der wei- ge voegelijkheid bloot te geven. En op dat „bij blijven", het griffen van een beeld ln onze herinnering, daéir komt het bij de reclame nu Juist op aan Wanneer men Engelmans affiches nu nog slechts ln een besloten expositie ruimte kan bewonderen, dan zullen ze, na verloop van tijd, zeker worden aan geplakt op muren en gevels van Parijs. Engelman zal dan niet alleen een schilder zijn, wiens werken door méér mensen zullen worden aanschouwd dan die van zün beroemdste kunst broedersze mogen Van Dongen. Pi casso of Dali lieten maar hij zal dan ook een grotere en directere In vloed uitoefenen op de smaak van liet publiek dan één dier andere be roemdheden. En het zal een invloed z»jn ten goede. Want Engelman is een kunstenaar, die zichzelf blijft zonder compromissen, ook als hü weet. dat hij zich tot een publiek van millloe- nen heeft te richten. Kijkjes in de Natuur {SC.* OP DE BOEKENMARKT A. Marja. „Confidentieel". Serie selijk bestaart niet vergooid om de andere tot groe( tc brengen Da( wy oofc niet. „want enkel dromen houd lk voor mü sputen als ik in deze Mt"?1." js ala d« naald van de ^5" over rie nieuwe verzen, schaal. Hy kan de inhoud van de belde chalen overzien, hi) kan even doorslaan Het beschouwing over de nieuwe verzen bundel van A. Marja niet verder het evenwicht is er. het evenwicht tus sen wat men romantiek pleegt te noe men en de dagelijksheid, tussen mens en dichter Marja's vers is warm. rustig en mannelyk. wars van aanstellerij en technisch vaardig: een beminnelijk en wys Van onze Parijse correspondent) Exposities van louter aUiches worden ook in Parij's maar heel zelden georganiseerd, maar toch is dat niet de enige, laat staan de voornaamste reden, van het succes, dat de Nederlandse schilder Martin Engelman hier met zijn tentoonstelling oogst, die alleen uit reclame platen is samengesteld en die in het ..Maison des beaux arts" gehouden wordt. Een affiche, voor een zeepproduct. een spoorwegmaatschappij of en eerlyk niet achterwege kan laten, een aperitief is nu eenmaal niet bestemd om m een expositieeaal te s" worden opgehangen, want de aesthetische kwaliteiten worden bewust moedelljke onverschilligheid in dienst gesteld van een utilitair doel. A Marja moge geen groot dichter die romans die T-. -j i i 1.-uzyn. een echte dichter ls hij Wie de tegen sociale wantoestanden" pleegt te Door middel van een suggestieve kleurwerkmg. een humoristische ,erIcn u„ dt bunde, Co„[lde„"Ucdi lfesi, „«men Ik kso het niet helpen, maar vondst, of in het algemeen, een persoonijke kijk op zijn onderwerp, krijgt ze niet meer uit zyn hoofd. Niet ik sta altijd enigermate huiverig tegen- tracht de kunstenaar immers niet de aandacht te vestigen op zichzeli. Jat darts dingen «1 "JW »J« 3 wisten hoewel, het wonderlijke even- want zy zijn gewoonlyk geen vlees en komen din de gn.line.lle. ..zuiver en de ent,of de '«1'; eerlijk". Inderdaad zijn dil kenmerken h" la er. het «envlcl van deze poezie, maar de termen wor den te vaak gebruikt als men met ver zen te doen heeft, die eigenlijk niet de moeite waard zün en ook niet van dien aard. dat er duidelijk afgekeurd moet worden. Hoewel lk dus de woordenkeus zuiver „Klop is hier een glashelder dichter. Willard Motlev. „Klop maar op een deur". Vertaald uit het Amerikaans. Z.-Hollandse L'it- geversmij.. Den Haag; z. J. deur" is een van felle aanklacht maar op een artikel, dat hij aan de i 1 - of vooral - aan de vrouw wicht dat hij gevonden heeft tu.'-sen de geen vis. lie ben er \an overtuigd, dat moet brengen. Zijn functie is dus eigenlijk die van een handelsreiziger, dagelyksc mens en het „Titaantje" om een schrijver niet behoort te schrijven ----- -- met Nescio te spreken, iets heel per- om aan te klagen, maar omdat hU het alleen de middelen die hij aanwendt om le overtuigen, verschillend. z,Jn soonlijks van hem ls. En voor hij niet laten kan Bezit zijn roman toch f AAROM Engelman zijn platen drang het monumentale, hem als het ware onder een heel andere hoek Van de zyde van de lezer uit gezien Wriin tnrh in" zn"n zmltie *emo- naar~de kunst van het affiche, waarby gefotografeerd, opnieuw zien. Gedichten ben ik nog huiveriger. Zou hij een boek seerf Wel eenvoudig om zlln h'J ulteraarci VBel grotere „vlakken" tot ontstaan veelal uit een botsing, die van als dit werkelijk lezen om er wyzer van naam als affirhe-itnnsipnaar hpkend ie zlJn beschikking kreeg. Zijn verleden als Marja komen voort uit het evenwicht, te worden? Ik wil niet zeggen, om daad maken en Mdoende alvorens het ooe typograaf heeft trouwens m de compo- Inderdaad evenwicht, een evenwicht dat werkelijk verbetenng aan (e brengen. - sitle van verscheidene platen duidelykc hij. althans in zijn poëzie, zelf gecreëerd want dat is weinigen gegeven. Al zou sporeu achtergelaten. heeft. Hy heeft de ene zijde van het men eén lezer in zijn dagelijkse bestaan lndl- deze expositie is namelijk dat met uitzondering van de bekende plaat voor het Festival van Alx, waarvoor Engel man de motieven aan oude Franse muurtapijten ontleende nog geen en kel van deze affiches werd uitgegeven. Ze zijn wel allen voor een bepaald proöuc gedacht en ontworpen, maar geen dér firma's, die er zich voor zou moeten interesseren heeft de affiches reeds aangekocht. Hetzy omdat Engel- man's naam nog te weinig klank bezat dan dat hij al voor een belangrijke op dracht ln aanmerking kon komen, het- zy omdat die firma's deze platen nog kennis je niet hebben gezien Spiegeltje, spiegeltje aan de wand Negliceer het neglicé niet! Je in princ.pe^HH Men kan namelijk in het reclame-vak gang van zaken hebt. Werken en zijn eigen reclame niettemin haar negligé waarin ze ook bakker en wat verwaarloosd hebben. En dat schijnt melkboer te wooid staat zyn naam wel min of meer het geval van Martin Engelman te zijn geweest Deze achter- stand hoopt hü met deze tentoonstelling va: in te lopen en het lijkt te lukken, want Ér ls geen geldi" - de criUeken ln de Franse pen Ufa una. geldlaexcuus v"ool nlem bijzonder lovend en het sou ons „uel Wld ondCT keurlK slOT_ dan ook ue! verbazen als enkele grote ver.leien ot ude lingerie verbergt, n^atschapbtjen de handschoen ntet verontschuldigt rich zu het volkomen spoedig op souden rapen die Engelman onJ t gemeend Je siet het hen met soveel zwier heelt toegeworpen. (oc'„ mJar ln m ;eronachl_ fluweel, piquéi en een lange pantalon met nauw toelopende pijpen. 3. By de lange pantalon (die van rlbsfluweel, effen of Schotse wollen stof kan worden gemaakt), past eveneens een tweederde jasje van wollen mate- L i raai een model bijvoorbeeld met een rug Niet modieus en onwellevend! llll° lak beftaat. waarin ze onverwachte ceintuur zoals het ook in de moderne gasten rustig kan ontvangren. straatmode gangbaar ls. Parys, Februari 1953. voorbeelden- 4" Dcze flatteuze Peignoir van Jersey. Je staat wel eens verbaasd a!s Je op 8 vo® wepele wollen stof of katoenen ribs flu- ecn b nkbaar «lecht gekozen o"enb.ik Voor het J°nSe nieisje of de huis- weel heeft een dubbele knoops uiting an de ochtend aanbelt en vriendin of veen peignoir van katoenen stof laag Ingezette driekwart mouwen, die op negligé ontvanzt Niet dat met eBn haagje van hetzelfde materiaal een boordje gerimpeld zijn. en enorm tegen een dergelijke van w'tte batist of gesteven witte pl- grote opgenaaide zakken, wel omdat Er hangt b.v. een affiche voor ren gloeilamp een enorme peer, die door een mannetjesputter wordt getorst die ons byzonder geknipt lükt voor een lampenfabriek en men vindt ook een andere plaat zeepmerk „Mon Sav 6laagd en zo geestig van idee zaamd negligé buiten haar slaapkamer willens en wetens in het gezelschap van anderen verschijnt, kan zelfs dat niet a s verontschuldiging aanvoeren! En zy zondigt: niet ln de eerste plaats tegen het Franse de wetten van de mode. doch tegen do regels der wellevendheid! Het negligé-peignoir, housecoat. werking is. dat men zich nauweiyks merjas of huifpvama hoeft geen m> voor kan stellen, dat de firma In yieus toi'et te zlln doch. evenals de rest van de garderobe dient het onberispe lijk. schoon en keur g te ziin Zonder extra moeite of kosten kan het dan bo vendien. op de predlcaten practiseh ARTIN ENGELMAN, een neef van en flatteus aanspraak maken! de Utrechtse dichter, ls als „ab- soluur-schilder begonnen, daar- .daarom zou de hulsvrouw de och- na hield hij zich vooral veel bezig met te"dbo'erhammetJes van man en kroost - - niet klaarmaken in een geze.hge peig- M het illustreren van boeken en tenslotte is hij ln de reclame verzeild geraakt. Hij n<"r- d'e haar ten beetle ophaalt als ze nam wat lessen van de beroemde Franse noz B^n Did heeft gehad voor een publiciteitsoniwerper en décorateur Cas- zorgvuldige make-up9 Voor haar ln het sandre maar het is opvallend - en her bijzonder is een lang model gesch kt. dat pleit sterk voor Engelman s persoonlyk- baat nachtgoed geheel aan het gezicht heid dat er tussen beider kunst vry- onttrekt Haar peignoir zal bil voorkeur wel geen gehjkenis te ontwaren valt. ^en brede overslag hebben of een lange Cassandre heeft nogal een duideiyke knoopsluitlng. zodat zli niet openvalt, en voorkeur voor enigszins sombere kleu- bijvoorbeeld driekwart mouwen, waar- ren en archaïstische motleven, terwijl mee ze niet door de boter sliert. Engelman daarentegen voor zyn recla- De vrouw, die haar werk buitenshuls men verder, ln haar directe werking typisch modern noemen Nadat Engelman lange tüd werkzaam o'egen te dragen, was geweest in de „toegepaste kunst" (het illustreren van ook wel Neder landse boeken) en zich bezig had ge DE WILDE JAGER was tevreden. Voorlopig had hy knap werk ver richt. Gedurende enige grauwe Ja nuaridagen had hy boven het kleine land aan de zee zyn waterdweilen uit gewrongen, die nu ln een vuilgele lucht hingen na te druipen en in afwachting van nieuwe bezigheden had hy zware regengordynen over het van water ver zadigde land gelegd, over de donker bruine heidevelden met hun mistroos tige veenplassen. over de drassige wei landen en hun samengegroepte schapen en over dc gezwollen rivieren Hy keek grynzend neer op het landje, diep onder hem, waar de wriemelende, yverige mensjes aan hun dykjes peu terden, waar ze ln hun scheepjes voe ren en elkaar waarschuwden. Ja. hy hoorde duideiyk hoe hun waarschu wingsdiensten op volle toeren werkten, en hy begreep, dat heel die nietige men senwereld de mouwen opstroopte. Tegen hem! Toen laadde hij zyn waterkanon, neen! al zyn batterijen bracht hy in stelling, hy haalde diep adem, zoog zich de longen vol en blies z n wangen op, tot ze bolden en bykans barstten. Zo begon hy zyn jacht, zyn schrikwekken de triomftocht over het weerloze land met zyn weerloze bewoners Eerst sloeg hy de watergolven los van hun boeien en hitste ze op. tot ze hui lend en grauwend over het leigryze wa ter kwamen aangestormd om met wit schuimende koppen hoog tegen de dy- k?n op te tornen, terug te wyken en. voortgedreven door de dwingende gesel, tegen waterkering en beschoeiing op nieuw storm te lopen. vidueel een grotere mildheid van oorde len opbreneen tegenover misdeelde, ln casu misdadige, personen, dan zou Ik het verschynen van een dergelijk boek al toejuichen. Maar ik vrees het ergste. Ik vrees dat deze roman door het grote publiek gelezen ls om de sensatie, om de onthullingen, om het griezelen en om het afgryzen. En men kan het de lezer, die ook met beter weet, niet eens erg kwalijk nemen Van het begin af aan brengt de schryver zijn lezer reeds in een sfeer van onwaarachtigheid. Niet dat ik twyfel aan de juistheid van znn beschrilvlngen van de Chlcago'se ach terbuurten of van de toestanden ln Jeugdgevangenissen. Maar waar ik stel lig niet aan geloof dat is in de oor- spronkeiyke engeltoestand van Dick Romano, die hy als een oude bedevrouw op straat ziet „vyf Onze Vaders en Vijf Wees Gegroetjes" bidt en bedorven door zijn omgéving aan de galg eindigt. In dit boek wordt het voorgedragen alsof iedere boosdoener er goed van overtuigd moet raken dat hy ln zijn Jeugd de aan leg had van een Alexel Karamozov, ter- vvyl toch de creatie van deze Alexei er is om te bevvyzen, dat wat in aanleg goed ls niet geperverteerd kan worden, wy zouden dus mogelyk beter overtuigd zyn van des schryvers waarachtigheid, als hy Romano minder verheven had laten beginnen. „Fie Carelsen telefoneert". Afri kaans Dagboek. A. W. Sythoff, Leiden; z. j. De toneelspeelster Fie Carelsen heeft een tournee gemaakt door de Congo en door Zuid-Afrika en brengt daar ver slag over uit ln dit boekje, dat ln arti kelvorm ln de Haagse Courant gepubli ceerd is geweest. Er valt niet veel aan te beleven daar Fie Cerelsen geen schryfster is en geen kaii3 ziet een woord meer op papier te brengen dan de gemiddelde beschaafde reiziger en dat is nu eenmaal niet veel. Niet dat ik er aan twyfel dat zy veel ervaren heeft, maar ervaren en die er varingen overbrengen zUn nu eenmaal twee geheel verschillende dingen, zy is bescheiden genoeg om zich haar tekort bewust te zUn en zy heeft niet te kla gen; één talent ls genoeg voor éen mens Wil leren uit dit boekje alleen dat Fie Carelsen een aardige vrouw moet zyn, maar dat wisten wy al. CLARA EGGINK. TOEN RANSELDE HIJ de furiën, c» wilde krysende wiven voor zich uit en ln alle richtingen over het land, sneller, steeds sneller en woester, zé vluchtten voor zyn tomeloze razernu, maar met een duivelse vreugde bespron gen zy de dorpen, die ln de veilige om. arming van hun dyken lagen te slapen, ze Joegen over de steden, de zelfvcrze- kerde steden aan hun machtige rivie ren Ze raasden over zandverstuivingen en dwongen daar de oude vliegdennen, weerbarstige knapen, die toch al heel wat hadden meegemaakt, op de knieën Verder niet, want zich overgeven, dat deden deze taaie rakkers niet zo licht. Voort! Voort! over eenzame heidcvel. den, waar geen sterveling nog zou dur ven ronddwalen, verder, verder. Soms keerden ze terug, de gierends luchtwyven met hun natte harensller- ten en hun loeiende, lawaaiende stem men. Dan herademde het land en herstel den zich de bomen, de geteisterde eeuwig zwaaiende bomen. De rechte po pulieren, de stramme eiken met hun ritselend winterloof, het berkenhout, rank en lenig, de zwiepende wllgentwlj. gen. die altyd meegeven en nooit bre ken. Maar dat was de bedoeling niet! Voort! Geen rust, geen respyt! Nog veel meer moest er vernield worden, dit v as nog slechts een aanloopje geweest. Wa- ren de jagende demonen uitgeput, be1!! Dan zou hy. de boze Jager, zelf het werk ter hand nemen! Zo wierp hy zich opnieuw op zijn prooi, rammelde aan de deuren en ra men. stormde verder, keerde terug, tel kens en telkens, tot hy een zwakke plek had ontdekt en losgewurmd had wat maar los te wurmen was. DAN. ROETSJ! Daar ging het luik, tot het scheef hing ln z'n hengsels, dan kletste de ruit naar beneden, klabetsj! Ol keilden de pannen ratelend van het dak. Had hU de huizen vol zuchten en kreunen gezet, vol kraken als van een tegen het water kampend schip, dan liet hy. de onveirmoelbare. opnieuw zijn legers aanrukken Dan sloeg het waler door kieren en spleten, gutste het over de daken met wilde vlagen en rauw ge weld. Over de velden kwam hU aanbrle-en en over het akkerland, waax de boeien- hulzen by elkaar bescherming zochien en dan hoelü nog feller attaqueerde hij de hoge fabrieken en de onbeschermd» torenspitsen, de angstige mensen door hun schoorstenen toeschreeuwend „Hier ben lk weer! Hoor je me? Weg met die schutting! Rang! Hier met dat raam! Hoel. hoei!" Ook ln het park kwam hy, de ontem bare storm, en daar ontmoette ik hem. Het park, dat met boomgroepen zwart als de nacht, en wat verdwaald schijn sel in de modderplassen, als uitgestor ven lag. OP DE VIJVEREILANDJES was Iets schemerigs van slapend vogelvolle; een troepje eenden, eenvoudig neer gehurkt tussen de struiken, de kop te ruggetrokken tussen de nauwsluitende veren, minachtend het geweld van de watergeest en zyn trawanten. Ook de herten, die zachtmoedige be delaars achter het rasterwerk, ze be kommerden zich weinig om de elemen ten en lieten de razerny stil over zich heengaan. In de luwte, maar aan de buitenkant van hun warme stil. ston den ze tegen elkaar aangedrongen, on- beweegiyke schimmen, roerloos, geluid loos. Tegen zoveel argeloosheid was zelfs de storm niet ojïgewassen. Hoog boven de poliepenarmen der treurbeuken bleef hy aarzelend rondcirkelen, gaf een on verwachte ruk aan de krakende bomen en vloog toen als een afgeschoten pul de verlichte trein achterna, die ln de verte over de spoordyk vluchtend voor hem uitsnelde. Toen de zon opging, bescheen zy een bleke dag. een vermoeide dag. d:e zwaar ging van berichten, zwaar van zorgen. S. VAN DER ZEE. Ons goedkoop knippatroon heeft een Een der grote modevorsten lan- iide rok en een lange knioDslunlng De ceerde onlanes de peignoir die, even ge- Zij die haar werkzaamheden thuis nati*'e driekwart mouwen zyn Ingezet. rend, zonder ceintuur gedragen wordt verricht kan van haar negligé dat op 2. De Jonge vrouw die haar werk Hier is een model, gemaakt van bedrukte - - - comfort en warmte berekend ls. naar mo- thuis verricht, kiest misschien een mo- piqué of chintz, dat een ;mal sjaal- houden met typografische ontwerpen, dame trant een ensemble maken, dat derne huisdracht, die werd samengesteld kraagje heeft, een dubbele knoonslulting j ult eB" 'an!! Dantalon en een korte uit een driekwart, gerend Jasje van wol- opgenaaide zakken en laag Ingezette tweederde of driekwart) kamerjas of len materiaal of stevige katoen (ribs- driekwart mouwen met manchet. J. V. den, wat men zou mogen noemen een Kinderpyama's Leeftijd 3—5 jaar, bovenwijdte 60 cm. Leeftijd 5—7 jaar. bovenwydte 65 cm. Benodigde stof grootste maat: 3 m. flanel of katoen van 80 cm. breed. Dit patroon kan zowel voor Jongens als meisjespyama worden gebruikt, daar alleen de kraagjes verschillend zyn. De jongenspyama van gestreept fla nel heeft een loshangend Jasje met opgestikte zakken. Het rechte kraagje kan open en gesloten worden gedragen. De streep wordt dwars verwerkt langs de onderkant van de mouwen, de broeks pijpen en de bovenkant van de zakken. Het jasje van de meisjespyama ls hooggesloten met een bobbed kraagje. Om het middel wordt een ceintuurtje gestrikt. Voor het kraagje, de bovenkant van de zakjes en de onderkant van de mou wen en broekspijpen wordt garnerend materiaal gebruikt. Verkrijgbaar A 40 cents van Maandag af, zolang de voorraad strekt, aan ons Bureau Witte Singel 1. Toezending per post geschiedt, na ont- iangst van brief met Ingesloten en niet opgeplakt. 55 cents aan postzegels (voor dc stad). Verzoeke op de enveloppe te vermel den: „Goedkoop Patroon". kU# j f?' \v^i

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1953 | | pagina 6