LEIDSCH m DAGBLAD
ONTRUIMING VAN NOODGEBIED
THANS IN VOLLE GANG
Ramp eiste minstens 1320 slachtoffers
GEVAAR HOG MET
Gevreesde nieuwe storm stak niet op
Zondag algemene
gedenkdag
Nieuwe beelden van ontstellende chaos
Smartelijke gegevens van alle kant
Nieuwe dijkdoorbraak bij
Noord-Gouwe
9!«te Jaargang
DONDERDAG 5 FEBRUARI 1953
No. 27832
Dlr.cl.ur 1 W Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN «tl. Slrs.l l. Lelden Giro No. 5705J
Hoofdredactie: B W Menkhorst en J. Brouwer£6- per kwartaal; f 0 47 per week Telefoon Dir cn Adm.: 25041; Red. 21507
De evacuatie van de rampgebieden draait thans op volle toeren. Steeds groter wordt de stroom van getroffenen,
die uit de ondergelopen gebieden, uit isolement en ellende, naar de veilig vaste wal trekt. Duitienden vaar
tuigen en bijna tweehonderd vliegtuigen verzorgen deze grootscheepse operatie, terwijl naar de getroffen gebie
den een voortdurende stroom vloeit van materiaal om de nood te lenigen van hen, die achterblijven. Het aantal
slachtoffers is inmiddels gestegen tot 1320, en gevreesd moet worden, dat dit aantal in de komende dagen nog hoger
sal blijken te zijn. Vooral de berichten van Goeree en Overflakkee zijn onrustbarend. Volgens die berichten zal
uiteindelijk het aantal slachtoffers veel hoger blijken dan thans bekend is.
Gisteren werd gevreesd voor een herhaling van de rampzalige stormnacht. Het weer liet zich ongunstig aanzien,
en een nieuwe storm over het getroffen gebied zou onoverzienbare gevolgen hebben gehad. Thans is dit nieuwe
gevaar geweken.
Hier en daar worden reeds provisorische herstelwerkzaamheden verricht, voornamelijk om het weinige te kunnen
behouden, wat het oordeel van Zondag heeft doorstaan. Eerst na beëindiging van de reddingsoperaties kan een begin
worden gemaakt met het definitieve herstel. Ook plannen daarvoor kunnen thans nog niet worden opgesteld.
300 DODEN IN STAVENISSE?
De burgemeester van Stavenisse heeft
meegedeeld, dat in zün gemeente ver
moedelijk 300 doden te betreuren zijn.
Hij noemt Stavenisse de zwaarst ge
troffen gemeente van Europa. Een
groot gedeelte der imeente is totaal
verwoest. Geen enkel huis is onbe
schadigd.
OUDE- EN NIEUWE TONGE
Gezien de toestand van de dijken
wordt verwacht, dat bij een tweede
stormtij de nog intact zijnde dijken in
het dorp het zullen begeven en dat dan
algehele evacuatie nodig zal zijn.
Het aantal thans beschikbare schepen
ls daarvoor voldoende. Voldoende voed
sel is aanwezig, zodat voorlopig geen
„droppings" per vliegtuig meer behoe
ven te geschieden.
Vermist worden ongeveer 260 perso
nen. die hoogstwaarschijnlijk allen
verdronken zijn. Tot nu toe heeft men
slechts 12 doden kunnen bergen.
Een groot aantal lijken drijft in het
water langs de dijken. De beschikbare
plaatselijke krachten kunnen niet voor
het bergen der lijken worden ingezet,
omdat zij daartoe moreel niet in staat
zijn.
Dringend ls verzocht personeel te zen
den om deze werkzaamheden te ver
richten; en om toezending van voorlopig
200 lijkkisten, of het daarvoor nodige
hout, alsmede 200 lakens om de lijken
in te vervoeren.
Verzocht wordt voorts toezending van
pettoneel en materieel voor het bergen
én onschadelijk maken van de ronddrij
vende cadavers van het vee. waarvan
het aantal geschat wordt op 500 a 600
stuks. Van het vee is slechts weinig ge
red. Voor het te zenden personeel dient
scheepsruimte ter legering te worden
meegezonden. De onmiddellijke evacuatie
van Oude- en Nieuwe Tonge is gelast.
Ontelbare bossen vlas drijven rond
het woonhuis van de molenaar te
's-Gravendeel. Het plaatsje, dat liet
middelpunt is van de vlasindustric.
zag zijn oogst geheel verloren
Ganse gebieden worden
geëvacueerd
Talloze slachtoffers op Schouwcn-Duivelainl
Het is niet doenlijk het leed te beschrijven, dat men thans in de nood-
gebieden ziet en men wil het de mensen ook niet vragen.
„Wat moet ik aan een man vragen, die zijn vrouw en twee kinderen voor
lijn ogen heeft zien verdrinken?" vraagt men zich af en daarmede is de jour
nalistieke onmacht, om er over te schrijven aangetoond. Men kan nu eenmaal
de ellende die menselijke wezens hebben doorgemaakt niet beschrijven. En men
kan er na twee dagen niet meer over praten, laat staan over schrijven. Elke
zin wordt een wrang aftreksel van de werkelijkheid en moet de overlevenden
als een aantal nietszeggende woorden voorkomen.
Daarom enkele mededelingen over fei
telijke toestanden.
THOLEN
Het hevigst woedt thans het gevecht
niet het water op Tholen en in het land
van Heusden en Altena. De zeedijk langs
de zuid- en zuidwest ziide van het eiland
Tholen zijn weggeslagen. Op de Noord
punt van het eiland bij het Mastgat is
een gat geslagen, voor het merendeel
komt de bescherming van het eiland
neer od de binnendijken. Er is een nij
pend gebrek aan materiaal ter verstevi
ging en Instandhouding van deze dijken.
Enkele polders op Tholen zijn nog droog
6eblcven.
SCHOUWEN—DUIVELAND
Het eiland staat voor 4/5 deel onder
water.
De evaouatie van Schouwen ls gisteren
bijna voltooid Men schat dat ongeveer
15 000 van de ongeveer 20.000 bewoners
van Schouwen Duiveland zijn geëva
cueerd naar veiliger oorden Op Duive
land heeft men gisteren alle boerderijen
en huizen systematisch afgezocht naar
achtergebleven personen. Hetzelfde gaat
»ben vandaag doen op Schouwen. Een
deel van de bevolking ls achtergeble
ven om behulpzaam te zün bii de her
stelwerkzaamheden die a'lcrwece reeds
zijn aangevangen. In Zierlkzee. Renesse.
Bruinisse en Haamstede ls het grootste
deel van de bevolking nog aanwezig. De
evaouatie is geschied vanuit Brulnlsse.
Zierikzee en Brugsluis. De geevacueerden
zijn getransporteerd naar Rotterdam.
De evacuatie van Schouwen was het
sluitstuk van de overbrenging van een
groot deel van de bewoners van de
Zeeuwse eilanden naar Holland ook en
kele plaatsen m Zeeuwsch Vlaanderen
zijn gedeeltelijk gecvacueerd.
Met angst en vrezen heeft men gister
avond het wcersverloop gade geslagen
Door de aanwakkerende wind vreesde
men voor hoog water cn nieuwe gevallen
van dijkdoorbraak. Gelukkig ls de wind
later op de avond gaan liggen. Er wer
den geen nieuwe gevallen van dijkdoor
braak geregistreerd.
De meeste slachtoffers in Zeeland
zijn vermoedelijk te betreuren in hot
middendeel van het eiland Schouwen-
Duivcland. Ilct gebied achter de Wes
telijke duinenreeks tol Zonncmaire
staat geheel blank. Op sommige plaat
sen staat het water twee tot twee-en
een halve meter hoog. Men acht het
waarschijnlijk dat zich in en om de in
dit gebied bevindende boerderijen cn
huizen honderden doden moeten wor
den geborgen.
Men heeft op Schouwen cn Duive
land nog geen dijken kunnen dichten.
Door de sterke stromingen wordt het
werk, dat Duizenden eilandbewoners
en hulpkrachten aan de opengeslagen
djjken verrichten, zeer bemoeilijkt. Al
om heerst grote verslagenheid, vele
boeren zijn practisch de gehele veesta
pel kwijt geraakt cn men treurt over
het verlies van familieleden, buren en
vrienden. Desondanks is men ovrr.il
aan de slag gegaan om de zwaar geha
vende gebieden te herstellen. In de
omgeving van Zierikzee wordt op ze
ven plaatsen gewerkt aan het dicht
maken van de dijken.
VERWOESTINGEN IN ZIERIKZEE
De verwoesting in Zierikzee is ver-
schrikkelük Gehele huizenblokken znn
door de zware golfslag totaal wegge
vaagd. De Hoofdpsortstraat. dc Nieuwe
Boogertstraat en de Venkelstraat bieden
de meest troosteloze aanblik, maar ook
elders is het een chaos. Onder andere ls
het antieke vrijpoortje en het aangren
zende uit 1753 daterende pand de „Witte
Zwaan" geheel ingestort. De bevolking
van Zierikzee is verzameld ln de kom
van de gemeente, die practisch geheel
ls droog gevallen Daarbuiten staat nog
ruim anderhalve meter water. De gas en
watervoorziening zvjn uitgevallen en een
gedeelte van Zierikzee moet het ook
zonder electricitelt stellen. Drinkwater
wordt aangevoerd. Voedsel ls uit eigen
voorraden voldoende aanwezig Men is
bijzonder enthousiast en dankbaar voor
de droppings, die zijn geschied.
Van de ongeveer 300 polders ln Zee
land staan er 40 blank. Dc conclusie
die men hieruit op het eerste gezicht
zou kunnen trekken, dat het grootste
deel van Zeeland niet door de Water
snood is getroffen is bepaald onjuist
wanneer men bedenkt dat de grootte
van de polders varieert van 20.000 HA.
tot 100 cn minder hectaren. Zo staat
bijv. de 16.000 HA. grootte polder
Alle vrouwen en kinderen zullen van
Goeree en Overflakkee worden ge-
evacueerd.
Dat betekent dat er nog maar zeer
weinige bewoners op het eiland zullen
overblijven.
Er zün reeds vele bewoners van het
eiland geëvacueerd.
De Commissaris van de Koningin in
Zuid-Holland, mr L. A. Resper. die van
ziln vacantie in Zweden is teruggekeerd,
begaf zich gisteren naar het eiland met
een mobllofoonwagen. teneinde zich per
soonlijk van de toestand op de hoogte te
stellen en maatregelen te nemen.
Vandaag is hü weer naar het eiland
gegaan.
Waar 1272 slachtoffers
vielen
Hieronder geven wü een over
zicht van waar de 1272 tot heden
ochtend bekende slachtoffers het
leven lieten.
Abbcnbroek 1, Brandwük 2, Brou
wershaven 3. Bruinisse 1. Burgsluis
10. Capelle 3, Dinteloord 3. Drei-
schoor 15. FUnaart 46. Geersdük 1.
Goeree en Overflakkee 40. Goese
Sas 7. 's-Gravendeel 57. Halsteren
17. Hellevoetsluis 5. Heusden en Al
tena 3. Heinenoord 2, Heijningen
25. Hocksewaard 7. Hoedekensker-
ke 1, Hondsbossezeewenng 1, Hon-
tenisse (Kerkdorp. Samswaarde) 8.
Klundert 13. Kortgene 40. Krabben
dyke 4. Kruiningen 11. Maartenz-
dük 4. Maassluis 1. Moerdük 13. Nw
Neuzenpolder 1. Nieuwerkerk (Ou
derkerk) 13. Nieuwe Tonge 75, Nw
Vossemeer 50. Numansdorp 67, Oos-
terland 40. Oosterschelde 4. Osse-
nisse 1. Ouddorp 1, Ouderkerk a d
IJsel 2. Oudelande 2. Oude Tonge
300, Papendrecht 1, St. Philipsland
1, Raamsdonkveer 2. Rilland 1,
Rotterdam 1, Serooskerke 15, Sta
venisse 200, Steenbergen 13, Stel
lendam 27. Sliedrecht 1, Stormpol-
der 6. Strüen 20. Terneuzen 4,
Texel 5, Veere 2. Vllsslngen 3, Wa
genberg .1 Willemstad 12. Wolf-
aartsdijk 9. Ierseke 10. IJsselmon-
de 3, Zierikzee 15. Zuldland 20.
Verootmoediging, gebed en offer
De Regering deelt mede: In verband met de ramp welke Nederland
heeft getroffen hebben de gezamenliike kerken besloten a.s. Zondag
in de kerkdiensten op te roepen tot bijzondere verootmoediging, tot
gebed en tot offer.
H.M. de Koningin zal zich om 1 uur op die dag door de radio tot
ons volk richten.
De programma's der omroepverenigingen zullen het stempel dragen
van herdenking van en bezinning op het geleden leed.
De Regering spreekt de verwachting uit dat algemeen in het open
bare leven met het bijzondere karakter van deze Zondag rekening zal
worden gehouden.
Met uitzondering van een aantal per
sonen wier aanwezigheid ter plaatse ge
wenst en noodzakelük is. is thans prac
tisch geheel Goeree-Overflakkee ge-
evacueerd. Alleen de bevolkingen van
Dirksland en Melissant is achtergeble
ven. Evacuatie van deze gemeenten is
minder noodzakelijk. Indien de omstan
digheden zulks noodzakelijk maken, zal
ook in Dirkslapd en Melissant tot eva
cuatie van de burgerbevolking worden
overgegaan. Op de dyk tussen Oude
Tonge en Galathesesluis zou zich nog
een aantal mensen bevinden. Men zou
trachten deze groep vanmorgen te red
den vanuit Dordrecht en Winteroord.
c,i zün geen berichten binnengekomen
van nieuwe dijkdoorbraken op de Zuid-
Hollandse eilanden.
SUCCES BIJ PAPENDRECHT
Het plaatsen van hel 'weede zinkstuk
in de bres van de dijk bjj Papendrecht
is uitstekend geslaagd. Het gat is nu
reeds gehalveerd en de werkzaamheden
vorderen uitstekend. De binnenko
mende hoeveelheden water zün reeds
bclangrük minder en indien de weers
omstandigheden niet al te ongunstig
zün en ook het tü geen grote moei-
lükheden biedt, kan vanavond de toe-
stand bereikt, zün. waarbü geen water
van enige betekenis meer binnenkomt.
HOEKSCHE WAARD
t De Hoeksche Waard met haar 23.000
H A cultuur grond, plm. 40 grote en
i kleinere polders. 14 gemeenten en ver
scheidene buurtschappen met gezamen
lijk 40 000 inwoners, is zeer ernstig ge
troffen. 25 grote en kleinere polders zün
geheel overstroomd. 8 polders staan dras
en slechts 5 zyn geheel droog. Vier van
de 14 gemeenten hebben geen last van
het water. In de 10 andere zün vele
woningen overstroomd. Het ergste zün
Numansdorp, Strüen, 's Gravendeel en
Goudswaard getroffen. In de drie eerst
genoemde gemeenten zün vele slacht
offers te betreuren. In Numansdorp telt
men thans 67 overledenen, allen bewo
ners van de polder het Hogezand. In
"s Gravendeel zün 57 slachtoffers en in
Strüen is het aantal reeds boven de 20
gestegen.
In totaal zün in Hoeksche Waard, voor
zover thans bekend is, plm. 150 perso
nen verdronken. Men vreest, dat dit
aantal nog zal stijgen als overal naspeu
ringen zün verricht. In de hoofd water
kering, die de Hoeksche Waard moet
beschermen, zün minstens 30 breuken, op
sommige plaatsen kilometers breed. Het
aantal gaten in de binnendüken is nog
niet bekend, maar het is zeer groot.
De Nederlandse territoriale bevelhebber heeft medegedeeld, dat de laatste
dijlc bij Noord-Gouwe op Schouwen-Duiveland (ten Noorden van Zierikzee) is
doorgebroken. Schepen die in de buurt zijn, is verzocht zich onmiddellijk hier
heen te begeven om te helpen bij de evacuatie.
In verband met het instellen van een aankomen.
luchtbrug naar liet getroffen gebied. Vrijwillige politic bezig met het
heerst er hoogspanning op hct inpakken van jerrycans met drink-
vliegveld Valkenburg, vanwaar dc walcr. in verband met droppings
I vliegtuigen vertrekken en waar zij voorzien van ballonbandcn.
