LEIDM II DAGBLAD - VRIJDAG 30 JANUARI
Stravinsky's „Petrouchka'
voor K. O.
Ida Handel eerde Brahms
De grote Richard is nog lang niet dood
Twee sterk uiteenlopende werelden beheersten het K. en O. concert,
gegeven door het Rolt. Philh. Orkest: die \an Wagner en Bralims. -
onderling al zo verscheiden, maar dat is een apart hoofdstuk! - en die
van de nog betrekkelijk jeugdige Igor Strawinsky van 1911.
Diens Petrouchka-burlcsque. geschreven voor het Dhiagilew-ballct.
baarde indertijd opzien: een geniaal geschreven meesterwerk uit zijn
vroege, nog typisch Russische periode. Verrassend door de talloze
rhythmische en instrumentale vindingen.
Deze Petrouchka handhaaft zich ten volle!
Petrouchka. het verhaal van de Rus
sische Jan Klaassenpop. met de kleu
rige warreling van feestelijkheden op de
Jaarmarkt, maar ook vervuld van de
smartelijkheden rond en ln hem. Zijn
wij niet allen zoals hij. met onze vreug
de en droefheid, onze verlangens, illu
sies en decepties?
Wonderlijk, hoe ln deze schepping,
voor ballet gedacht en dus nauw aan
het visuele gebonden, dit visuele voor
ons gevoel, ondanks dc talloze muzikale
vaarden, toch wel gemist vordt
Men laat haar nog eens op zich ln-
verken en onderkent opnieuw, dat Stra
winsky ook hiermee zijn tijd sterk
vooruit was. verweven als men leefde
in de vaagheden van een hoogopge-
voerd impressionisme, waaruit men
zich nauwelijks of niet bevrijden kon.
Reeds hier is het ól staalharde, al of
niet syncopische rhythmiek, wat de klok
slaat, af en toe onderbroken door mo
menten van gevoelsexpressie, even op
bloeiend, maar nimmer uitlopend op on
gebreidelde lyriek.
Transparant en toch ook fonkelend
de instrumentatie, waarin bijv. de ge
stopte trompetten al zon dominerende
rol spelen. Indringend-snijdend, fèl.
VROUWENMOORDENAARS GEZOCHT
De West-Duitse politie heeft een
speciale afdeling ln het leven geroepen
om een onderzoek ln te stellen naar 17
moorden op vrouwen langs de Duitse
autobanen.
In November verleden jaar was de
politie van mening dat zij de moorde
naar gevonden had. toen zij de 32-jarige
Bernard Pnean in Mannheim had ge
arresteerd Prigan had een aantal be
wijzen tegen zich en bekende later ten
minste drie vrouwen langs de autobaan
te hebben vermoord.
Maar terwijl men nog bezig was om
verdere bewijzen tegen Prigan op te
stapelen om aan te tonen dat hjj ook
schuldig was aan de moord op een tien
tal andere vrouwen die vermoord waren,
werd onder soortgelijke omstandigheden
weer een vrouw vermoord.
Op 19 Januari werd een 44-jarige
vrouw vermoord gevonden in de buiten
wijken van Hamm.
Öp dat ogenblik zat Prigan echter in
de gevangenis, zodat de politie naar een
tweede moordenaar moest gaan uitkij
ken.
De 44-jarige vrouw. Frieda Thust. was
het zeventiende slachtoffer van de
autobaan-moordenaais tussen Hannover
en MUnchen. Het jongste slachtoffer
was een 14-jarig meisje.
Prigan heeft behalve dat hij drie
vrouwen heeft vermoord toegegeven,
dat hij ongeveer 100 zedenmisdrijven
heeft gepleegd met kinderen.
vindingen dezer hevig illustratieve mu
ziek te omschrijven.
Dat zij ten tijde van het ontstaan,
waarbij Strawinsky het „Konzertstiick"
in de trant van Weber. een orkestmu
ziek met een belangrijke rol voor de
vleugel tot voorbeeld nam. opschudding
veroorzaakte hoewel de generale repe
titie voor de élite der kunstwereld een
doorslaand succes betekendeis begrij
pelijk.
Strawinsky beschrijft de uitbundig
heid en de melancholie der Russische
kermis, naast de meeslepende volksdan
sen en typeert de diverse poppen
kastfiguren en hun belevenissen: Pe
trouchka. de Tovenaar, de Moor, de
Ballerina.
Hij is een onblusbaar ontdekker, hij
wijst de weg naar nieuwe combinaties
en tonaliteiten, op welke weg hij latei-
zelf en ook anderen steeds verdel
gingen.
Hij is een voortreffelijk parodist bo
vendien: dat miezerige draaiorgeltje
bijv wélk een Imitatie, in scherp con
trast tot het schetterende tumult el
ders!
Flipse en de zijnen gaven van dit
alles een suggestieve verklanking: in
grote precisie en van bewogen schil
derachtigheid daarbij, dank zij een
grondige voorbereiding, opgewassen te
gen de hoge eisen, die aan vele instru
mentalisten hier ook solistisch gesteld
worden Hij droeg de gecompliceerde
partituur in hoofd en hart: er was het
nodige elan. tot het laatste verrassende
ogenblik, waarop de Tovenaar van ont
zetting de pop Petrouchka uit zijn
handen vallen laat.
Een expressieve effectvolle vertolking,
die de kundigheid van het orkest bc-
Vóór de pauze haalde men het hart
op aan het woedende stormgeraas en
de Senta-tederheid van Wagners
ouverture ..Der Fliegende Hollander".
Een zee van sonore strijkers- en ko
perklank. die de Stadszaal nauwelijks
verzwelgen kan. maar waaraan men
zich te goed doet. wanneer er affini
teit met Wagners temperamentvolle
bewogenheid is.
Wij garanderen 't Ude grote Ri
chard is nog lang niet dood en ver
geten. hoewel men veelvuldig het
tegendeel beweert.
Flipse brengt hem meeslepend ten
gehore. Flipse heeft óók de nodige
verwantschap met deze Bayreuther
De bouw van een nieuw
Diaconessenhuis
BIJEENKOMST GEZINSZORG
N. H. KERK.
In het w ijkgebouu De Goede Her
der" aan de Oude Vest was gistermid
dag door de Commissie Gezinszorg dei
N.H. Kerk een bijeenkomst belegd,
waarin gesproken is over de bouw ran
een nieuw Diaconessenhuis Voor deze
samenkomst bestond zo grote belang
stelling. dat lang niet allen tot het ge-
bouw konden worden toegelaten Men
overweegt thans op korte termijn een
herhaling van deze middag te geven Bij
verhindering van da M. H Everdm- i
I gen sprak ds B C Visser, Herv pred.
te Oegstgeest ln deze bueenkomst over
dc dringende noodzakelijkheid voor de
bouw van een nieuw Diaconessenhuis. 1
waartoe, zoals bekend, kortgeleden de
toestemming is afgekomen Spreker. die*|
uitvoerig inging op de diepere onder-
I crond van christelijke ziekenv erpleging.
I wees op het ons van Godswege opge-
I dragen barmhaitlgheidsweik. dat aan al
jdeze arbeid ten grondslag ligt Ds Vis-
scr, die voorts wees op dé activiteit, die
rond deze bouw door de gezamenlijke
Protestantse kerken wordt ontwikkeld,
wekte de aanwezigen op hieraan hun
medewerking te verlenen, daarbij in-
dachtig aan het w oord uit Psalm 127
I „Als dc Here het huis niet bouwt, te
vergeefs zwoegen de bouwlieden daar
aan".
Na een korte pauze werd de onlangs
vervaardigde film over het Diacones
senhuis vertoond.
I Inccz Mefl -4rtv
De heer A. O. Frohwein gaat
heen als raadslid
Naar wij vernemen heeft hel bestuur
van de Stichting Rijnlands Borgstel-
lingsfonds zijn districtscommissaris,
de heer A. O. Frohwein. verzocht voor
de komende gemeenteraadsverkiezin
gen geen candidatuur meer te willen
aanvaarden, zulks in verband met de
steeds hogere eisen, welke aan de heer
Frohwein in ijjn functie worden ge
steld. De heer Frohwein. die voorzit
ter is van de VVD-fraetie. zal aan dit
verzoek gevolg geven. Hü zal gedu
rende de resterende zittingsperiode dit
voorzitterschap blijven bekleden.
RESTAURANT
„IN DEN VERGULDEN TURK"
NA HET WINKELEN UW THEE
IN .Ü&tTURK"
Gisteravond hield de Tuiniers- en
Bloemistenvereniging ..Door Eendracht
Verbonden" in de vergaderzaal van
Cafe Aniba een ledenvergadering. De
voorzitter, de heer J. H. Smit. wenste
de leden in letterlijke en figuurlijke zin
een jaar van grote bloei toe In het bij
zonder heette spreker welkom het be
stuurslid. de heer Korenhof. die na een
hem overkomen ongeval in zoverre her
steld was. dat hij wederom aan het ver
enigingsleven kan deelnemen Voorts
stelde spreker de secretaris, de heer J.
d Berg een medaille met oorkonde
ter hand. welke deze had gewonnen in
de onlangs gehouden chrysantenwed-
s(i ijd. Nadat enkele huishoudelijke za
ken waren afgedaan, hield de heer Sinit
een praatje bij een plaatje". Aan de
hand van een serie lichtbeelden, die be
trekking hadden op exotische planten
en de bloemen- en plantengroei op en
kele punten in Leiden, gaf spreker vele
interessant^ toelichtingen. De heer
Dool sprak tenslotte nog een opwek
kend woord voor het in Maart 1954 te
vieren jubileum van de vereniging.
Clir. Vakbeweging lieeft roeping
in Nieuw - Guinea
Secretaris C.N.V. spi ak voor
Leidse Chr. Besturenbond
Nieuw-Guinea, twaalf maal groter
dan Nederland, staat de laatste jaren
in het brandpunt van de belangstel
ling. Reeds tientallen van jaren had
de /ending aan de bevolking van dit
gebied aandacht geschonken. De hier
vertoevende 13000 Indische Nederlan
ders begonnen in 1951 met de oprich
ting van een vakorganisatie. Vorig
jaar richtten zij het verzoek aan de
Chr. Vakbewering in Nederland om
meer voorlichting over aard en in
richting van de vakorganisatie. Het
C.N.V.-bestuur meende aan deze roep
gehoor te moeten geven en zocht con
tact met zendeling ds F. C. Kamma.
De heer K. de Boer. secretaris van het
C.N.V. verklaarde zich bereid met ds
Kamma. die de Zending in dit land
jaren heeft gediend, een bezoek aan
dit land en zijn bevolking te brengen.
Over dit bezoek en zijn ervaringen
gedurende de twee maanden die hü
er verbleef, hield de heer De Boer
gisteravond voor de leden van de
Leidse Chr. Besturenbond een cause-
Een vliegboot van de ..Aquila Air
ways". die juist in Southampton
Water was gestart, sloeg om. met
35 passagiers aan boord en kap
seisde. gelukkig nadat men dc in
zittenden had kunnen redden.
Dc gekantelde vliegboot.
Waarom zijn muziek in Holland
zwygen moet. wanneer het doek juist
op zal gaan. is ons nog altijd een vol
komen raadsel
Ida Handel, de pur sang violiste,
reeds menigmaal hier opgetreden, speel
de Brahms beroemd vioolconcert met
de haar eigen mannelijke, resolute al
lure in de hoekdelen. betoverend van
klank op haar heerlijke Stradivarius.
sjveciaal m het onvergelijkelijke An
dante
Aanvankelijk wat nerveus en scherp
van toongeving. overwon zij zichzelf al
héél spoedig, om steeds méér zichzelf
te zijn. tot tegen het eind de vrouwe
lijke kracht tóch niet voldoende leek.
om dc climax volkomen te bereiken
Dat het orkest lang niet altijd de
juiste verhoudingen in acht nam. maak
te het voor haar wel extra-zwaar
De talrijke toejuichingen bewezen,
hoezeer dit weerzien geapprecieerd
werd!
Een boeiende avond .mei Pelrourfi-
ka als een nog altyd leerzaam culmi
natie-punt!
Een uitverkochte zaal nam er ken
nis van: de meningen over Strawisky.
zullen intussen wel verdeeld geweest
zün
II.
Met een enkel woord
sinds vele Jaren is
in Oldenbamevelt"
passagiers-
SE£
BINNENLAND
Prof. dr F Rutten. oud-mlnistcr van
OK. en W en thans hoogleraar in de
algemene, empirische en sociale psycholo
gie aan de R K. unlversltel
zal 15 Februari as. het f
dat hij 25 Jaar geleden te Leuven cum
laude promoveerde In de Nederlandse
létteren. Prof. Rutten heeft ook geruime
tijd te Utrecht psychologie gestudeerd.
Zaterdag 14 Februari a s. zal ln het
Gebouw voor K en \V. te Utrecht de
algemene vergadering worden gehouden
van de Plattelands Jongeren Gemeenschap
Nederland.
Bij K B. Is benoemd tot Ridder ln de
Orde van de Nederlandse Leeuw de heer
S. L. J. van Waardenburg. gouverneur van
Nieuw Guinea.
Aan de directeur van de Oostenrijkse
Verkeerscentrale. de heer H. G. Tulp, is
op zijn verzoek eervol ontslag verleend.
Als zijn opvolger Is benoemd met Ingang
van 1 Januari J.l. de heer F. Pleyte d'Allly.
Voor het ee:
het m s „Johan
gistermiddag
schip uit de
Indoneslé vertrokken en wel met 650
passagiers.
De 14-Jarlge J. Karsten uit NIJeveen
Is door een motor aangereden en gister-
het Diaconessenhuis te Meppel
overleden.
De jongen, die in Vollenhove een land-
I bouwcursus had bezocht, was met drie
Jeugdige plaatsgenoten-medecursisten op
r huls. HIJ reed een tijdlang links
'anneperveen uit
weg. Toen iilj ln W.
tegenovergestelde richting de' heer De
Groot uit genoemde plaats zag naderen,
ging hij weer naar rechts. Daarbtl kwam
rvlj te vallen en de heer De Groot kon een
aanrijding niet meer voorkomen.
Wegens benoeming tot Staatssecre-
taresse lan het lid der Tweede Kamer me'.
dr A de Waal komt ln dat college een
v acature voor de K.V P. Op de desbetref-
fende lijst staat als haar opvolger vermeld
mr E G. M. Roolvlnk te Almelo.
I In de ondergrondse werken van de
mijn Oranje-Nassau I. te Heerlen is gts-
ternacht de 22-Jarlge ongehuwde arbeider
Ntco van der Logt uit Heerlen om het
1 leven gekomen, doordat hij bekneld raakte
tussen een lier Hl) werd daarbij zo ernstig
gewond, dat hi| kort na het ongeval ter
plaatse overleed.
Daar het Ministerie van Oorlog over-
weegt In de zomer van 1953 een proet-
i vordering van motorrijtuigen te houden.
heeft de Algemene verladers- en eigen
vervoerders organisatie lE.VO) zich met
I dit Ministerie ln verbinding gesteld en er
t op aangedrongen dat bl] het treffen van
de voorbereidingen ernstig rekening zal
worden gehouden met de belangen van de
ondernemers, die voor de uitoefening van
hun bedryf hun vracht- of bestelwagens
I dringend nodig hebben.
De E V O hoopt, dat de Minister vóór
de proefvorderlng ln overleg zal willen
treden met de vervoersorganisaties.
De bekende chansonnier Kees Man
dors vertrekt 13 Maart as. per „Rijndam"
vnn de HolInnd-Amerlka-HJn nanr Ame
rika. waar hl) met een Amerikaanse
opnamen gaat maken voor
film-product „De wereld zingt".
Bl'lTEM-AND
De Deense minister van buitenlandse
zaken Kraft heeft verklaard, dat de
Jongste nota van Rusland over het legeren
van Nato-strlJdkrachtcn op Deense bodem
In het begin van de volgende week door
de commissies voor buitenlandse zaken
zal worden besproken en daarna ln het
parlement ln debat zal komen.
De secretaris-generaal var
glsche ministerie van openbaar
Jnllen Kuypers. Is thans op
i het Bel-
CLOWNTJE RICK
543-544 - Nauwelijks tras dc prauw dc baai ingevaren, of daar brak
opeens 'n hevig onweer los. terwijl een verschrikkelijke regenbui over de
aarde neerstroomde
Zo dicht viel dc stagregen neer. dat het wel leek. of ze in 'n dikke mist
stonden!
Met enige moeite wisten dc Zwartjes dc prauw aan de wal gemeerd te
krijgen; toen stapten Tripje en dc jongens gauw aan land. cn door de
zware regen holden ze voortMaar ze vonden 't niet erg. al werden
ze in 'n ogenblik tot op hun huid doornat. Lachend werkten ze zich door
het necrplensende watergordijn.
- Ziezo, lachte Ocpoetic. We hoeven nou tenminste niet in 't bad
jongens!
- Schiet maar op! Dadelijk verdrinken ut nog aan land! schaterde Rick.
F. ven later hadden ze 't palcis bereikt. Daar stonden zc op het terras, alle
drie op 'n rij cn doornathet water droop in plasjes uit hun kleren.
- Zo. zei Liczcbcrtlia. Zijn jullie daar? II; geloof, dal 't een beetje regent.
niet?
>n-actlef
gesteld
President Jusn Peron zal 20 Februari
bezoek aan Chili brengen Dit zal
ns c-rste buitenlandse reis zlln sinds
ln 1946 Argcntyns staatshoofd werd.
Soldaten en politie hebben In Kenya
leden van de Mau-Mau gedood èn
een derde gewond
1 Een hof van beroen ln Wes'-Bertyn
heeft bepaald dat de littekens, die stu
denten oplopen hl) duels, even legaal zijn
als snorren Het hof verwierp een verzoek
om studenten-duels strafbaar te stellen
De adjunct-directeur van de Zuld-
Afrlkaanse spoorwegen heeft medegedeeld
dat In de komende twaalf maanden 250
nieuwe locomotieven zullen worden in
gevoerd.
Dc aftredende bevelhebber van het
achtste leger In Korea, generaal van Fleet,
h»eft afscheid genomen van de Krt-eanen.
die hem" met geschenken overladen heb
ben De generaal beloofde dat hy nog eens
terug zou komen.
Zijn opvolger generaal Maxwell Taylor.
Is reeds In Tokio aangekomen.
De Canadese lu-litmaeht heeft be
kend gemaakt dat een bommenwerper van
het tvpe „Mitchell" met vllf personen aan
boord In het Westeijik deel van Brits
Columbia wordt vermist
Dit la het derde vliegtuig, da» in de
laatste paar dagen |n Brits Columbia
wordt vermist De anderen zijn een
Dakota" van de Canadese luchtmacht met
vliegtuig van een Canade.c luchtvaart
maatschappij met zés Inzittenden.
15 Juni a s zal. ter geleeenheid van
de inhnldlglog van koningin Elizabeth II.
een Britse v'ootaehouw worden gehouden
191 oorlogsschenen cn
'liegtulgen zullen decl-
clrca 350
Een „Thunderlet" van de Belgische
luchtmacht Is boven Fnrclennes, een ln-
dustrlevoorstad van Charleroi. In de luclvt
ontploft De piloot, kwam om het leven.
Een twintigtal hulzen werd besehadigrt.
doch er vielen geen slachtoffers onder de
bevolking.
In Tokio ls een cylinder met water
stof ontploft: 40 personen zlln gewond
Een blok hulzen Is vernield. Er ontstond
een grote brand Het. vuur bedreigde op
een gegeven ogenblik een warenhuis van
acht verdiepingen, doch werd Juist op tyd
tot staan gebracht.
In de aanvang van zyn voordracht
tette de heer De Boer de redenen uit
een. die het hoofdbestuur van het CJ4.V.
deden besluiten ds Kamma en hem naar
dit gebied uit te zenden. Tengevolge van
de intiede van Westerse ondernemingen
zijn er spanningen ontstaan in de
Papoeawereld, spanningen, die in zen-
dmgskringen grote bekommernis wekten.
Het ging verkeerd in Nieuw-Guinea. ook
in die gebieden, welke door de Zending
leeds gekerstend waren. Verder was er
die grote groep van Indische Nederlan-
deis. onder welke mensen een belang
rijke taak voor de Chr sociale vakbe
weging was weggelegd. Zy hadden wel
een Chr. organisatie opgericht, doch
daarmede was nog niet bepaald hoe
deze te hanteren. Hun beroep op de
vakorganisatie ln Nederland tezamen
met die van de Zending, deed het be
sluit rijpen iemand uit te zenden. Doel
was hulp te bieden bij de vorming van
hun vakorganisatie en studie te maken
tan de problemen in de Papoeawereld.
De sociale problemen, aldus de heer De
Boer. zijn in due delen te onderscheiden,
te weten die van de Indische Nederlan-
i ders. die van de Papoea's ln de kampong
cn die van de Papoea's als koelies werk
zaam bü de Westerse ondernemingen.
Met betrekking tot de Indische Neder
landers besprak de heer De Boer hun
moeiiykheden in verband met de door
hun ingenomen tussen-positie. De
Hollanders hebben hun gezegd, dat zij
in Nieuw-Guinea een toekomst had
den. Dit is een belofte, welke zeer
lichtvaardig is gegeven. Het zal niet
meevallen om van dit gebied een
vruchtbaar land te maken. Bovendien
hebben zij geen krachtig lichaam cn
zijn geestelük niet evenwichtig. Toch
heeft spr. zeer veel respect voor wat
deze mensen, met een vrjj hopeloze
toekomst voor ogen, aan arbeids
prestaties hebben verricht. Echter
hebben zij nog heel wat te leren voor
het actieve mensen voor de vakorgani
satie worden. WU dienen hen te helpen
aldus spr. Zij moeten sociaal een plaats
krijgen in de samenleving. Dit is mo-
gelyk, doch door deskundigen behoort
dit vraagstuk te worden aangepakt.
Vandaar het beroep op het C.N.V.
DE PAPOEA'S IN DE KAMPONG
Sprekende over de Papoea's in de
kampong zegt de heer De Boer. dat de
mentaliteit van deze mensen langzamer
hand moet worden omgezet. Men aan
vaardt onze hulp wel. maar de behoefte
daaraan wordt nog niet zo gevoeld. Het
economische leven is arm, maar men
had ook geen behoefte. Toen is daar de
oorlog gekomen en met de oorlog de
ruk aan aardse goederen gezegende
Amerikanen. Is het wonder, aldus spr
dat de bevolking verlangt deze zaken te
bezitten en zich daarom bezint op een
andere structuur Doch het bezit was
I niet dc enige reden hiervoor De
Papoea's merkten door de kleurlingen in
het Amerikaanse leger, dat ..zwarten"
ook evenwaardige mensen in de samen-
I leving zijn. De Papoea's richtten nu
I coöperaties op. die. o a. omdat men ook
J mentaal hier weer niet op voorbereid
I was. niet slaagden. Eén van hun leiders
I gebruikte tegenover de heer De Boer
deze beeldspraak: „Wij zijn als een vlieg
tuig. opgestegen van een oud vliegveld
j en het nieuwe is er nog niet. Nu rest
ons niets anders, wanneer de benzine op
is. dan neerstorten". Daarom roepen
ook zij tot Chr. Nederland: „helpt ons
I toch!".
Voor de koelies in de ondernemingen
weegt zeer zwaar, dat zij uit het oude
kampongverband zijn weggehaald en
daardoor tevens uit het Christelijk ver-
band Soms vindt men nog wel een
j functionneren van geestelijk leven, dat
zeer treffend kan zijn en blijmoedig kan
stemmen, maar vaak ook is er geen
enkele reactie meer met de Kerk Dan
begrupt men de bekommernis van de
Zending met deze mensen.
De intrede van de Westerse wereld,
zo beëindigt spr. zijn interessant en
boeiend betoog, is in dit land niet
tegen te houden. De jonge Christen
heid in Nieuw-Guinea wordt bedreigd
met ontkerstening, die in een razend
tempo doorzet. Het gaat daar voor ons
er op of er onder. Kunnen wü er een
Christelyk sociale beweging vestigen
of geven wij deze mensen over aan
extreme richtingen? Hier ligt voor de
Christclüke vakbeweging een grote en
brede opdracht. Dal wij geroepen wor
den staat vast! Wjj hebben onze In
vloed aan te wenden opdat het daar
dc goede kant uitgaat.
Lezers schrijven
HEBT U „LIMELIGHT" GEZIEN?
Bij het bezoek aan de naar onze
smaak goede film „Limelight" is het
ons weer opgevallen, hoeveel kinderen,
die eigenlijk al lang van hun nacht
rust behoorden te genieten, met opge
wonden gezichten naar de film zaten
te kijken.
We hebben er heus geen bezwaar
tegen, als schoolkinderen op het daar
voor geschikte moment een film zien.
Maar vragen we ons af is elke
film, die toegankelijk gesteld wordt voor
alle leeftijden, ook geschikt voor alle
leeftijden en ieder kind? Heeft de
filmkeuring, door een film voor alle
leeftijden geschikt te verklaren juist
hierdoor niet een grotere verantwoorde
lijkheid gelegd in de handen van
ouders1 En hoe hanteren vele ouders
deze verantwoordelijkheid?
Neemt D nog even „Limelight". Is
't verstandig, dat kinderen zien, hoe een
jonge vrouw zich door middel van gas
\an het leven wil beroven? Begrijpen
ze de strekking van deze film. waarin
dc hoofdrolspeler op knappe wijze een
neurotisch en melancholisch meisje ge
neest? De stelling Och. ze leren er
toch geen kwaad, gaat beslist niet op.
I Kinderen situaties te doen beleven, al
i is 't slechts op het witte doek. die liggen
boven hun rijpheid en geestelijk nivean.
kunnen vaak hoogst nadelig zijn.
We klagen veelal, dat onze kinderen
zo druk cn nerveus zyn, zo weinig ge
concentreerd en lastig soms.
Een overdaad van lawaai, een veel
heid van prikkels zijn de kenmerken
\an de meeste hedendaagse films. Meent
men nu. dat de jeugd hierdoor tot meer
rust komt?
En dan spreken we nog niet van de
slechte films, die een onechte wereld
van schjjnluxe en leugens brengen. Het
is deze romantiek, die sommige jon
geren tot dwaasheden verleidt.
Neen, het passief beschouwend een
film beleven is niets voor onze jongens
en meisjes.
Er zijn meer actieve vormen van vrije-
tijds-besteding. Waar blijft deze activi
teit. als we horen, dat er jongelui zijn.
die in één week-end drie films af
doen
Om dit te voorkomen, dienen we de
schooljeugd matigheid leren betrachten.
Geef Uw kind geen twee kwartjes voor
de bioscoop, om op deze wijze weer een
paar uurtjes van hen af te zijn.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het candldaatsexamen
Nederlands recht dc heren F. B. j,
Wubbe Gouda i. C. D. Hooft iLeideni
en mej. C. J. Klein (Schiedamivoor
het doctoraal examen pharmacie de
heer Kho Han IJao (Leiden).
Een goede film af en toe, geen be
zwaar. Maar niet ten koste van de
nachtrust en onder volle verantwoor-
delykheid van de ouders.
Dit laatste houdt onmiskenbaar int
Eerst zelf een film beoordelen, daaina
beslissen of zc geschikt is voor Uw
kind.
OUDE DIACONESSENHUIS IN
TOEKOMST BELASTINGKANTOOR?
Gelezen hebbende, dat binnen afzien-
bare tijd een nieuw Diaconessenhuis zal
verrijzen in de Houtlaan. komt de vraag
naar voren „Welke bestemming zal het
oude Diaconessenhuis in de toekomst
krijgen?"
Wanneer dit gebouw eens werd inge
richt om alle belastingzaken onder een
dak te brengen? Dc belastingbetalers
behoeven dan niet meer te lopen van het
ene gebouw naar het andere, temeer,
daar de belastinggebouwen in Leiden
nogal ver uiteen liggen, n.l Breestraat
18—2240. Langebrug 40. Stationsweg 8,
Kort Rapenburg 1 en Mandemaker-
steeg 12.
Tevens zou de mogelijkheid er zün. dat
de bezoekers van de belastingkantoren
behoorlijk hun fiets of auto kunnen
stallen, hetgeen thans zeer bezwaar
lijk is.
Een en ander zou zeer economisch zijn
ln alle opzichten. Bovendien zouden de
ambtenaren eindelijk de vreugde kun
nen beleven, behoorlijk gehuisvest te
zijn. zoals thans de ambtenaren van het
Stadhuis.
Als het Rijk in samenwerking met de
Gemeente dit eens voor elkaar zou kun.
nen krijgen, zou dit zeer verheffend zijn.
Wat betreft de bestemming van de
dan vrijkomende bclastlnggebouwen,
wel. dit zal zeer zeker zijn weg vinden.
Het gebouw Breestraat 40 is zeer ge
schikt voor het Postkantoor: dit ls toch
al jarenlang veel te klein.
Dit is de mening van
J. J. F. VAN DER MEER.
Oude Vest 175, Leiden.
Spreekwoorden en gezegden
m
Afrili
Lezing in Rijksmuseum voor
Volkenkunde
Gisteravond sprak de heer A. A. Ger-
brands. conservator aan bovengenoemd
museum over „De plastische uitbeelding
van spreekwoorden en gezegden in
Afrika".
De spreekwoorden cn zegswijzen die
ln het Nederlands nog wel veel voorko
men. maar toch in betekenis achteruit
gaan, zijn in Neger-Afrika met alleen
nog springlevend, maar zij vormen zelfs
een zeer belangrijk element ln het ge
hele sociale leven.
In het algemeen is dc functie van het
spreekwoord in Afrika deze. dat door
het lanceren van een toepasselijk
spreekwoord tydens een ruzie of onenig
heid tussen tw ee personen als het ware
olie op de golven wordt gestort. De bij-
zondere ruzie wordt teruggebracht tot
j een algemeen voorval, waaraan niets
bijzonders meer is. Het spreekwoord
werkt sussend, kalmerend, verhelde
rend: het voorkomt of vermindert wrij-
ren. het herstelt de rust en het even-
vingen
wicht.
Zeer veelvuldig wordt het spreek
woord toegepast bij de rechtspleging.
Als bij ons moet bij de rechtspraak eerst
het speciale geval ontdaan worden van
het bijzondere om het aldus te kunnen
rangschikken onder de algemene geval
len de wetsartikelen bij onsi, waar
mee men vroeger reeds te maken heeft
gehad, cn waarvan men dus weet hoe
ermee te handelen. Alle partijen in een
rechtszaak maken dRn ook een overvloe
dig gebruik van spreekwoorden: zozeer
zelfs, dat degene die de meeste spreek
woorden kent. en ze het beste weet toe
te passen, de beste advocaat is Omge
keerd kan een verkeerd toegepast
spreekwoord een hele zaak bederven.
Ook ln het leven van alle dag speelt
het spreekwoord een grote rol. Veel
j hangt daarbij af van de voorraad
I spreekwoorden waarover iemand be
schikt. en de intelligentie waarmee hij
1 ze weet toe te passen. Talrijk zijn de
lltne nuanceringen in de betekenis, en
1 vaak kan daardoor het gebruik van
spreekwoorden worden tot een ingewik
keld, kunstzinng en hoogst Intellectueel
steekspel tussen kenners,
j Naast het spreekwoord, gebruikt als
bij ons. n.l. als woordsymbool, wordt ln
Afrika het spreekwoord ook veel toege
past als beeld-symbool. D.w z., men
beeldt het spreekwoord uit. iHet Neder
landse spreekwoord „de appel valt n'.et
ver van de boom" zou de Neger bv
kunnen weergeven door een appel onder
leen boom tc tekenen). Deze becldsym-
iva
ibolen zün vooral bekend uit de Goud-
kust, waar voorheen de z.g. goudgc-
wichtjes in gebruik waren (koperen
i gewichtjes voor het afwegen van stof-
igoud>: sommige van die goudgewichtjfs
zijn de weergave van een spreekwoord.
De gewichtjes zijn reeds vele tientallen
i jaren in onbruik, en helaas weten we
i heel weinig over hun betekenis en toe-
1 passing.
Veel beter zijn we ingelicht over het
Neger-Kongo Gebied, in het bijzonder
i over het Portugese Cabinda aan de
I Kongo-monding.
I In 1952 wist het Rijksmuseum voor
Volkenkunde een unieke collectie van
I ruim 100 stuks z.g spreekwoorddeksels
uit dit gebied te verwerven, elk dekiél
voorzien van tekst en uitleg, zonder
welke de deksels voor de wetenschap
I vrijwel waardeloos zouden zijn geweest
De verzameling werd bijeengebracht
door twee jonge Nederlandse missiona-
rissen, die daarmee een waardevolle bij
drage hebben geleverd tot het beter bc-
grijpen van de gedachtenwereld van de
Neger. Met recht een knap stuk wrt
I Op de potdeksels (houten schiivem is
een aantal figuren gesneden, elk een
symbool van een spreekwoord of ztgs-
w ijze. Bij elkaar vormen de figuren van
een deksel een soort brief De vrouw
plaatst het deksel op het etenspot je vr.a
haar man. Meestal veegt zc hem op die
manier de mantel uit. maar het k3n
jook de betuiging van haar eerbied en
aanhankelijkheid zijn De nian laat ook
wel eens een deksel snijden, en zorg'
dan dat het m de hut van de vrouw
komt ide man en vrouw leven in aparte
hutteni. Bij de eerstvolgende maaltijd
moet ze dan dit deksel gebruiken, cn zo
|haar eigen standje opdienen. In vroe
ger tijden kregen de meisjes bij haar
huwelijk vaak een hele verzameling van
dergelijke deksels mee. tezamen n-ct
allerlei aanwijzingen hoe ze te gebrui
ken. Tegenwoordig raken ze hoe langer
hoe meer ln onbruik, omdat de vrouwen
liever onbreekbare emaille pannetjes
met beter sluitend deksel gebruiken!
Het ls niet zo eenvoudig dergelijke
deksels te verzamelen omdat de oude
vrouwen die ze nog hebben, ze bij de
hand willen houden om ze In voorko
mende gevallen te gebruiken ide heren
der schepping zijn daar blllkbaar noyal
hardleers!), en omdat zij ze graag als
aandenken bewaren aan allerlei episo
den uit haar huwelijksleven
Aan de hand van een aantal lan
taarnplaatjes werd het gesprokene toe
gelicht.
