LEIDSCH
DAGBLAD
Nederland ziet af van M.S.A.-hul|)
voor 1952-1953
91ste Jaargang
DINSDAG 27 JANUARI 1953
No. 27824
llrecteun J. W Henny
lonfdredactle: B W Menkhorst en J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6— oer kwartaal; f 0 47 per week
Witte Singel 1. Lelden Giro No. 67055
Telefoon Dir en Adm.: 25041: Red. 21507
Ondanks onverminderd
structureel dollartekort
Opheffing handelsbarrières
noodzakelijk
Zware en belangrijke laak in toekomst
De Nederlandse regering heelt de ambassadeur der Ver. Staten
jvan Amerika, alsmede het hooid van de M.S.A. missie te Den Haag
[verzocht de Amerikaanse regering er van in kennis te stellen dat zij,
i zorgvuldige overweging van de huidige economische positie van
ït land» er toe heelt besloten al te zien van een verzoek tot het
verkrijgen van economische hulp voor het iiscale jaar 1952 53.
I De redenen, welke de regering tot dit besluit hebben bewogen, zo
jdeelt het ministerie van Buitenlandse Zaken mee, houden verband met
jhet feit, dat de goud- en dollarreserves sinds medio 1952 op onver
wachte wijze en in belangrijke mate zijn toegenomen.
Gebleken is, dat deze toeneming der convertibele reserves zodanig
is, dat het voor 1952/53 te verwachten dollartekort op kasbasis geheel
a worden gedekt.
West-Europa zowel als de Ver. Staten
zullen alles in het werk moeten stellen
om hun eeonomisehe relaties zodanig
te herzien en te verbeteren, dat het
hulpelcment daarin zo spoedig moge
lijk kan verdwijnen.
Mede gezien de omvangrijke mili
taire inspanning, welke de vrije wereld
zich thans moet getroosten, is dit
een zware en belangrijke taak. De
Nederlandse regering zal alles in het
werk stellen om deze gemeenschap
pelijke taak te helpen vervullen.
De Amerikaanse economische hulpver
lening heeft in zeer belangrijke mate
bijgedragen tot het economisch herstel
van ons land. In totaal ontving Neder
land 966 millioen dollar, -waarvan bijna
150 millioen in de vorm van leningen
en ruim 816 millioen in de vorm van
schenkingen. Daarnaast ontving Ne
derland nog belangrijke indirecte finan
ciële steun ter financiering van zijn te
korten in het intra-Europese betalings
verkeer. Een vergelijking van de huidige
situatie met de omstandigheden, waarin
ons land in 1948 verkeerde, stelt de
betekenis van de hulpverlening wel zeer
duidelijk in het licht Namens het ge
hele Nedeilandse volk heeft de Ncder-
1 landse regering de regering der Ver.
Staten deelgenoot gemankt van haar
grote erkentelijkheid voor de ontvangen
hulp.
De toeneming der goud- en dollarre-
ves draagt echter voor een belangrijk
..e'. een incidenteel karakter. Het ïsdan
jok onder de aandacht van de regering
- Ver. Staten gebracht, dat ondanks
•e incidentele verbetering der Neder-
idse dollarpositie, het structurele dol-
-artekort van Nederland onverminderd
fbhjii besaan. Op grond van het met de
Jregering der Ver. Staten gevoerde over-
Erg meent de Nederlandse regering er
i te kunnen vertrouwen, dat. mocht
Hlverhoopt de economische positie van
Nederland in de toekomst hervatting
de economlsohe hulpverlening
lardigen, de huidige beslissing in
geen enkel opzicht prejudicieert op het
rei lenen van economische hulp aan Ne-
icrland in later jaren, voor zover het
■on2 res daartoe wederom fondsen be
schikbaar zal stellen.
.Met het oog hierop zal de op 2 Juli
I 1918 ondertekende overeenkomst tol
economische samenwerking tussen de
regeringen van het Koninkrijk der
1 Nederlanden en de Ver. Staten van
Amerika vooralsnog van kracht blü-
De beslissing van de Nederlandse
regering laat het gebruik maken van
reeds eerder toegewezen economische
hulp onverlet. Deze zal beschikbaar
blijven totdat de toewijzingen geheel
zullen zijn uitgeput. Daarnaast zal
geen enkele wijziging worden gebracht
in de beschikbaarstelling aan Neder
land van de zo onmisbare militaire
hulp en offshore orders, welke onge
wijzigd zullen worden voortgezet. Ten
slotte zal Nederland gebruik kunnen
blijven maken van Amerikaanse hulp
verlening in het kader van het Tech
nical Assistance Programma.
De Nederlandse regering heeft de
.mening uitgesproken, dat thans met
vereende kracht zal moeten worden ge-
Jsireefd naar een situatie, waarin ons
Jland blijvend onafhankelijk kan zun
van buitenlandse economische hulpver-
hing. Bij dit streven is de medewer-
_.nz van de Ver. Staten onontbeerlijk.
cf De noodzakelijkheid van deze Amerl-
m kaanse medewerking tekent zich scher-
r dan ooit af. nu Nederland voor de
rste maal sinds de aanvang van het
Europese Herstel Programma geen eco-
nomische hulp meer zal ontvangen.
ff De Nederlandse regering heeft dan
look met klem gewezen op de grote be-
j t'kenis voor Nederland van toenemende
offshore orders, waaraan zij boven
I economische hulp sterk de voorkeur
geeft, aangezien Nederland langs deze
1 weg in de gelegenheid wordt gesteld
zijn structuele dollartekort te vermin-
1 deren door het leveren van een volledige
I tegenprestatie.
Om dezelfde redenen hoopt de Neder
landse regering dat de regering der
Weer besprekingen over de
Saarkwestie
De Franse hoge commissaris in Dults-
I land. Francois-Poncet. heeft gisteren
I met Bondskanselier Adenauer een bc-
I spreking gehad over de Saar-kwestie en
I de bekrachtiging van het Europese le-
I gerverdrag. Het was liet eerste Frans-
I Duitse overleg sinds René Mayer In
I Frankrijk aan de regering kwam. Pon-
I eet overhandigde de Bondskanselier
I een schrijven van de Franse minister
Van buitenlandse zaken, Bidault.
Dr Adenauer liet later meedelen dat
de brief van minister Bidault „zeer be-
I moedigend" was. De inhoud heeft aan-
I getoond dat. ondanks do regeringswis-
se'.ing in Frankrijk, de Franse buiten-
I landse politiek ongewijzigd blijft, aldus
I een woordvoerder.
WEERBERICHT
Vrij zacht
De Bilt verwacht tot morgenavond
Zwaar bewolkt met af en toe enige
gen of motregen. Overwegend krachtige
en langs de kust tijdelijk harde Zuid-
Westelijke wind. Vrij zacht voor de tijd
van het jaar.
(Opgemaakt te 10 uur)
28 JANUARI
Zon op: 8.27 uur; onder: 17.20 uur.
Maan op: 15.40 uur; onder: 7.55 uur.
Hoogwater te Katwijk 2.31 en 14.45
Dit nummer bestaat uit zes pagina's
Ver. Staten bijzondere aandacht zal
besteden aan het opheffen van de
handelsbelemmeringen, welke een ge
zonde ontwikkeling van het handels
verkeer tussen West-Europa en Noord
Amerika nog steeds in de weg staan.
Terwijl zij brandstof inneemt van
het Amerikaanse vliegdekschip
..Oriskany" neemt de Amerikaanse
torpedobootjager „Deliaven" een
fikse duik in de golven van de
lapanse Zee. De ..Deliaven" maakt
deel uit van de zccstrijdkrachtcn.
die in de Koreaanse wateren
opereren.
Prijzenbeseliikking arisen-specialisten
tarieven op komst
Verhoging als prijsopdrijving
beschouwd
De vraag van het lid der Tweede Ka
mer. de heer Van Rijckcvorsel, lui
dende: „Ligt het in het voornemen
om binnenkort een prijzenbeschikking
af te kondigen betreffende de tarie
ven van artsen-specialisten?", heeft
de minister van Economische Zaken,
mede namens de minister van Sociale
Zaken cn Volksgezondheid bevesti
gend beantwoord.
Op de andere vragen antwoordt de
minister:
De gronden, die tot het vaststellen
van bedoelde prijzenbeschikking leiden,
zijn daarin gelegen, dat naar het oor
deel van de minister van Economische
Zaken door een aantal artscn-speeialis-
ten de tarieven op ongemotiveerde wijze
worden verhoogd. De specialisten in een
tweetal centra in het Zuiden van het
land. tw. te Breda en Ti'burg. declare
ren weliswaar de grondbedragen. welke
in de overeenkomst tussen de Zieken
fondsen en de andere specialisten zijn
vastgesteld, maar aanvaarden sedert 1
Januari 1953 niet langer de kortingen,
welke krachtens deze zelfde overeen
komst volgens een bepaald schema op
een deel der declaraties van de specia
listen worden toegepast.
De prijzenbeschikking steunt op de
artikelen 3 en 4 van de PrijsopdriJvlngs
en Hamsterwet 1939.
De minister van Economische Zaken
beschouwt dc verhoging der spe>
cialistenhonoraria in deze cenlra met
circa 16 procent boven het in de
vcnbedoelde overeenkomst vastgeleg
de niveau als prijsopdrijving, zolang
deze verhoging niet met behulp un
daartoe strekkende gegevens redelij
kerwijs aannemelijk is gemaakt.
De minister is met de steller van di
vragen van oordeel, dat van de in meer
genoemde wet neergelegde bevoegdheid
slechts gebruik mag worden gemaakt,
wanneer een ongemotiveerde prijsver
hoging plaats vmdt of wanneer deze
dreigt.
Dramatische scène in
proces-Oradour
Een Fransman, getuige in het proces
van Oradour. heeft zich gisteren
schreeuwend van woede gewend tot de
21 voormalige SS-ers in de beklaagden
bank Toen de rechter Saint-Saens de
getuige, Pierre Joyeux, verzocht, zich te
beheersen, zeide Joyeux: „Dat kan ik
niet. Ik heb 14 leden van mijn familie
verloren". Hij verklaarde verder, dat
een van zijn vrienden, die zeer bezorgd
was over het lot van zijn familie, zich
naar Oradour begeven had. De SS had
hem doodgeschoten, ondanks het feit.
dat hij met een witte zakdoek had ge
zwaaid. Hetzelfde gebeurde met twee
anderen, aldus Joyeux. Hij zelf had
enige dagen na de moord 636 lijken, die
fschuwelijk verminkt waren, geïdenti
ficeerd.
Een mecanicien uit Bordes. Jacques
Bolssou. die ten tijde van de gruwel
daad nog een Jongen was. vertelde, dat
hij zijn grootmoeder, moeder en zuster
nooit meer teruggezien had De Duit
sers hadden, toen zij de dag na de
ihanddaad naar Oradour terugkeerden
„gezongen, dat het een lust was".
Een boer uit het naburige dorpje Teil.
lerre Tarnauo. zeide. dat hij enige tijd
na de siaching van Oradour naar het
dorp gegaan was. „Ik zag stapels lijken,
lijken, die niet erg verbiand waren en
lijken van moeders, die nog zuigelingen
in haai armen hadden. Het was ver
schrikkelijk". zei de getuige snikkend.
Negentien doden bij
vliegongeluk
Alle vijftien passagiers en de uit vier
koppen bestaande bemanning zijn gis'
teren om het leven gekomen, toen eer
Dakota van de Italiaanse luchtvaart
maatschappij brandend ls neergestort op
een heuvel ten Oosten van Cagliari op
Sardinië. Deze 180 meter hoge heuvel
ligt nog geen twaalf kilometer van het
vliegveld.
Het twecmotorige vliegtuig veronge
lukte kort na de start op weg naar
Rome. Alle slachtoffers waren Italianen.
NOG EEN NlER-OYERrLAATSINGS-
GEVAL.
In Lyon heeft een 5-jarig meisje de
zelfde operatic ondergaan als Marius
Renard. Zij was met één nier geboren
en deze weigert thans te werken De
chirurg heeft haar na twee operaties
ccn nieuwe nier gegeven. Het resultaat
van de operatie is nog niet bekend.
Voedselschaarste
in Tsjecho-Slowakije
In de bladen in Tsjecho-Slowakije
wordt weer veel aandacht gewyd aan
de voedselschaarste. Volgens de „Svo-
twdne Slovo" ls ln de eerste tien dagen
van dit jaar in Slowakije slechts 67
procent van de benodigde melk afge
leverd; voor Bohemen en Mora vie be
droegen deze cijfers resp. 73.2 en 74.2
procent. Het tekort wordt door het blad
geweten aan „de meedogenloze sabo
tage van dc dorpsrijken".
Ook het te Brno verschijnende blad
„Rovnost" klaagt over grote tekorten
bij de voedselvoorziening aldaar, zowel
naar hoeveelheid als naar kwaliteit.
Vele verbrulksgoederen zijn volkomen
onhoudbaar, aldus het blad.
STACHANOFSTELSEL IN
OOST-DUITSLAND.
Zondag is doof het (communistische)
Vrije Duitse Vakverbond besloten in de
uraniummijnen van Saksen en Thue-
ringen het „collectieve Stachanof-ar-
beidsstelsel" in te voeren. Dit houdt in,
dat prestaties van ..toparbciders" als
maatstaf voor de anderen zullen gelden.
Het ligt ln de bedoeling, dit stelsel in
alle Oostduitse bedrijven in te voeren.
Op Curasao - cn vooral in Willem
stad - heeft men. evenals in Neder
land te kampen mei verkeerspro
blemen. Op dit eiland, dat een op
pervlakte heeft van 425 vierkante
kilometer cn ccn inwonertal van
100.000. rijden 8000 auto's, wal
dus wil zeggen, dal men op elke 12
inwoners I auto lelt (in Nederland
is deze verhouding 1 60). Het
drukke verkeer in Willemstad, waar
in de binnenstad slechts weinig
parkeergelegenheid is. geeft vele
moeilijkheden.
Dc verkeersdrukte op de Emma-
brug. die Willemstad-Punda ver-
bindt met WiUemstad-Otrabanda.
Gaat men over deze brug met ccn
taxi dan wordt de ritprijs verhoogd
met 50 cent voor het ..wacht"-risico.
Deze brug wordt nl. vaak geopend
voor het doorlaten van schepen
zodat het verkeer dan moet wach
ten.
Nederlandse regering vraagt thans
uitlevering
Uitwijzing sou op complicaties sluiten
De Nederlandse regering heeft besloten haar ambassade in Bonn
op te dragen thans formeel de UITLEVERING te vragen van de zeven
ontsnapte oorlogsmisdadigers.
Oorspronkelijk werd verwacht, dat de Duitse regering binnen een
redelijke termijn in staat zou zijn de betrokkenen op grond van een
zuiver administratieve beslissing UIT TE WIJZEN.
Zoals reeds eerder uit Bonn werd gemeld, is de Duitse regering
evenwel na raadpleging van haar juristen tot de conclusie gekomen,
dat UITWIJZING, gezien het in Duitsland geldende recht, op compli
caties aou kunnen stuiten. In verband hiermede is thans besloten tot
de uitleveringsprocedure, die in het internationaal verkeer in dergelijke
gevallen wordt toegepast.
Actief Roode Kruiswerk in 1952
Thans 384 afdelingen met 460.000 leden
Vluchtelingenstroom
houdt aan
Ongeveer 2.000 Oostduitse vluchtelin
gen hebben zich gisteren bij de West-
Bcrlijnse dienst voor vluchtelingen ge-
meid. Dit was het grootste aantal vluch
telingen dat tot op heden op één dag
werd geregistreerd.
Hierdoor is het aantal ln deze maand
naar West-Berlijn gevluchte Oost-Duit
sers gestegen tot 19.000. De meeste
vluchtelingen zijn arbeiders en boeren.
De zuivering in Oost-Duitsland is nu
uitgebreid (tot de Nationale Democrati
sche Partij (NDP), de z.g. partij van
„kleine Nazi's".
FRANSE MILITAIRE BEGROTING
GOEDGEKEURD.
De Franse nationale vergadering
heeft de militaire begroting voor 1953
niet 517 tegen 100 stemmen goedge
keurd. Slechts de communisten stem
den tegen. Deze begroting wijst een
eindbedrag aan van 1.420 milliard Irs.
In de eerste vergadering in het nieu
we jaar van het dagelijks bestuur van
het Nederlandsch Roode Kruis heeft de
directeur, de heer A. van Emden. een
overzicht gegeven van de werkzaamhe
den in 1952 Hij deelde o.m. mede dat
een studiecommissie is ingesteld die zal
nagaan of het Roode Kruis een werk
zaam aandeel zal hebben in de oprlch-
ln Frankrijk heerst op liet ogenblik
griep. Dc epidemie grijpt hoe lan
ger lioc feller om zich liccn. cn
niemand is er veilig voor Dit licrft
dc directrice van liet ..Theatre An-
toinc"Simone Rcrriau te Parijs,
begrepen, toen zij achter liet toneel
een toestel voor inhalatie liet neer
zetten, waar de acteurs en actrices
zo nu cn dan eens een snuifje aan
nemen.
fanine Morcau. die in liet toneelstuk,
omdat er al ccn collega ziel; is. een
dubbelrol spc'ft. zoekt haar toe
vlucht een ogenblikje bij het appa
raat. terwijl haar medespeelsters
Monique Arthur cn Gcrmaine Gran-
val hun beurt ajivachten.
ting van thrombosediensten in de ver
schillende steden. Indien deze vraag
positief zal worden beantwoord is dit dc
vierde na-oorlogse taak van het Ncder-
landsche Roode Kruis die niet of biina
niet door een andere Roode Kruisver-
eenigingen ter hand ls genomen.
De hulpverleningsactie aan Italië is
een groot succes geweest. Meer dan een
half millioen gulden kon worden ver
zonden. waaronder niet minder dan 16
volledige ambulances
Het werk van het Roode Kruis ln
Nieuw-Guinea heeft zich met steun van
het hoofdbestuur belangrijk kunnen
uitbreiden.
Het Ned Roode Kruis heeft zich be
reid verklaard in het afgelopen jaar
het contact met de gezinnen van de mi
litairen, die in Korea zün. te onderhou
den ln ongeveer 50 gevallen is in oe
een of andere vorm door het hoofdbe
stuur of afdelingen hulp geboden.
Wederom hebben enkele Commissa
rissen der Koningin het ere-voorzitter-
schap van het desbetreffende Kringbe-
stuur aanvaard, tw. in het afgelopen
jaar die van Utrecht. Overijssel, Zuld-
Holland en Noord-Holland, zodat thans
7 commissarissen beschermheren van
hun kring zi|n.
Het aantal medewerkende afdelingen
wat betreft het jeugd Roode Kruis is
aan het eind van het jaar gestegen tot
200.
De overeenkomst betreffende d<
bloedtransfusiedienst met de Ziekem
fondsen is overeenkomstig de verwach
tingen geëffectueerd In 1952 werd niet
minder clan plus minus f- 200.000 aan
de afdelingen beschikbaar gesteld. Hel
Fonds voor de materiele hulpverlening
is in het afgelopen jaar gestegen tot
f 877.400. zodat twee nieuwe depots
konden worden ingericht en het to
taal aantal thans 53 bedraagt.
Het aantal leden beweegt zich nog
steeds om de 460 000
Het aantal afdelingen in het land
steeg van 370 tot 384. Het aantal hulp
posten bedraagt thans 840 terwijl het
aantal gevallen waarin hulp werd ver
leend ongeveer 3000 bedraagt Het aan
tal welfare-werksters bedraagt thans
noe 1097 vriiwlMlgsters
Het aantal helpers en he'psters cteeg
dit Jaar van ongeveer 10.400 tot 11 550.
het aantal colonnes van het Roode
i Kruis Korps van 208 tot 225.
Krachtige actie in Kenya
Michael Blundell, de leider van de
gekozen blanke leden van de Kenlase
wetgevende vergadering, heeft proteste
rende blanke boeren meegedeeld, dat de
gouverneur van Kenya eisen voor één
commando in geheel Kenya en nauwe
re samenwerking met de kolonisten had
aanvaard.
De demonstranten, ongeveer 1500 in
getal, waren naar het gouvernements
huis getrokken om te protesteren naar
aanleiding van de Zondag ontdekte
moord op een blanke boer, Ruck, diens
vrouw en 6-jarig zoontje.
Militairen en politiemannen met speur
honden en verkenningsvliegtuigen heb
ben gisteren samengewerkt in een groot
scheepse actie ter opsporing van de da
ders van de moord.
Gouverneur Baring heeft voorts de
oprichting bekend gemaakt van een
noodraad. bestaande uit vertegenwoor
digers van alle rassen In Kenya, die
hem van advies zal dienen over de toe
stand in het land.
Bekend is gemaakt, dat generaal Hin
de de persoonlijke stafofficier van de
gouverneur zal worden. Er zou een
krachige leiding komen voor de beschik
bare krachten en de middelen hiertoe
erden bestudeerd.
Het bestuur over de politie zal wor
den overgedragen aan de eerste secre
taris Potter.
Djomo Kenjatta. de leider van meer
dan 100 0000 Afrikanen in Kenya heeft
voor de rechtbank te Kapengoerla (ten
Noorden \an Nairobi) verklaard, dat er
in zijn hart geen plaats was voor geweld.
Kenjatta staat terecht omdat hij er van
beschuldigd word de leider te zijn van
de Mau Mau. „Ik ben een doodgewone
man, die voor zijn volk vecht", aldus
Kenjatta Hij brandmerkte rassenschei
dingen als „duivels" en gaf vervolgens
een uitvoerige uiteenzetting van rje con-
titutie en het doel van de „Afrikaanse
Unie van Kenya", waarvan hij voorzit
ter is.
AMERIKANEN BIJ VN ZULLEN AAN
ONDERZOEK ONDERWORPEN
WORDEN.
Ieder Amerikaanse employé van het
secretariaat der VN en ieder Ameri
kaans lid van de delegatie naar de Ver
enigde Naties zal aan een onderzoek
door de FBI. (het Federale Bureau
voor onderzoek onderworpen worden,
zulks naar aanleiding van een verzoek
van Henry Cabot Bodge, Amerikaans
permanent afgevaardigde bi) de Ver
enigde Naties.
