typen
steno
LEIDSCH DAGBLAD - DINSDAG 13 JANUARI
ln een te nauw keurslijf
Rij kswegenplau -1938 ernstige
belemmering voor Leidse groei
Rijk gaat aceoord met verlegging ran
tracé van de rijkswegen 4 en 4b
125 H.A. komt beschikbaar
voor stadsuitbreiding
Het Rijkswegenp'an. dat het Jaartal
1938 draagt en in de jaren daarvoor op
gesteld. voorziet onder meer ln de aan
leg van rijksweg 4a. die beoogt beoosten
Lelden en ongeveer evenwijdig aan de
bestaande rijksweg 4 ('s-Gravenhage—
Amsterdam) een meer rechtstreekse ver
binding tot stand te brengen tussen Rot
terdam en Amsterdam via Ypenburg en
Burgerveen. Tevens was ln de plannen
opgenomen een verbindingsweg tussen
de genoemde rijkswegen 4 en 4a, welke
verbindingsweg werd aangeduid als
rijksweg 4b. Deze weg zou nabij het Pa-
pemecr onder de gemeente Zoeterwoude
aftakken van rijksweg 4a, nabU „de
Vink'' over de Rijn en de spoorbaan
Leiden—'s-Gravenhage worden gevoerd
en bij de Slaagh aansluiting geven op de
bestaande rijksweg 4. Voorts zou deze
rijksweg 4 tussen de Haagse Schouw en
de slaagh enigszins verlegd worden.
Waar het plan voorziet ln de moge
lijkheid om de uitvalswegen van Leiden
aan te sluiten op de rijkswegen fnJ. de
Hoge Rijndijk op rijksweg 4a en de pro
vinciale weg Leiden—Voorschoten op
rijksweg 4b. terwijl bij de Slaagh een
aansluitpunt zou ontstaan op het circuit,
dat ten behoeve van de samenkomst van
de wegen 4 en 4b zou worden gemaakt),
moet gezegd worden, dat uitvoering van
dit plan aan onze gemeente zeer goede
wegverbindingen zou hebben verschaft.
NIET AFGEBOUWDE WERKEN
Met verwezenlijking van het plan
werd kort na zijn vaststelling een aan
vang gemaakt. De benodigde gronden
werden aangekocht of onteigend, ter
wijl de werken gedeeltelijk tot stand
werden gebracht. Zo werd van rijksweg
4b o.m. in de Bos- en Gasthuispolder
het di.jklirhaam gemaakt tussen de
Vliet en de trambaan Leiden'sGra-
venhagc, terwijl aan de andere zijde
van de trambaan een gedeelte van een
cunette werd uitgegraven. Ook werd
een cunette voor het gedeelte Hoge
MorswegSlaagh van deze weg tot
stand gebracht, terwijl enkele viaduc
ten voor het verkeersknooppunt bij de
Slaagh gedeeltelijk tot uitvoering kwa
men. In dit stadium werden de werk
zaamheden stilgelegd als gevolg van de
inmiddels ingetreden oorlogstoestand.
Na de bevrijding heeft het college van
B. en W. van Leiden het wegenschema
rond Lelden opnieuw in studie geno
men en mede bezien in het licht van de
op dat moment te verwachten ontwikke
ling der gemeente.
Bij dit onderzoek is gebleken, dat
de geprojecteerde rijksweg. 4b een halt
zou toeroepen aan de ontwikkeling van
Leiden, die grotendeels in verband met
de aanwezigheid Tan belangrijk betere
bouwgronden onmiskenbaar in noord
westelijke richting gaat. Dit zou een
zeer ernstige belemmering vormen voor
de normale groei van onze stad. die op
deze wijze in een te nauw keurslijf zou
worden geperst
Mot dit beeld voor ogen is contact ge
zocht met de Dienst v. d. Rijkswaterstaat
teneinde te bewerken, dat het tracé van
rUksweg 4b zodanig werd gewijzigd, dat
het de ontwikkeling van Leiden niet zou
stuiten.
De hieromtrent gevoerde, langdurige
onderhandelngen hebben tot overeen
stemming geleid op de volgende basis.
WIJZIGINGEN IN PLANNEN
Rijksweg 4b zal. komende van het Pa-
pemeer over het reeds aangelegde weg-
vak in de Bos- en Gasthuispolder, in
westelijke richting worden omgebogen
om even ten Zuiden van de Haagse
Schouw op rijksweg 4 uit te monden. Te
vens zal het tracé van laatstgenoemde
weg worden gewijzigd in dier voege, dat
hij aan de westzijde van Rhi.inhof wordt
gelegd, waardoor de bocht bij de Slaagh
wordt afgesneden.
EEN UITGAVE VAN f. 478.000
Leiden neemt de gronden, die aan
gekocht dan wel onteigend zijn ten
behoeie van de aanleg van rijksweg 4b
en van 't verkeersknooppunt nabij de
Slaagh en voor verlegging van rijks
weg 1. welke gronden het Rijk thans
niet meer nodig heeft, van het Rijk
over tegen betaling van de daarvoor
uitgekeerde aankoopsommen, c.q. ont-
elgeningsvergoedingen. ad f. 278.000
Voorts vergoedt Leiden aan het Rijk
50'f Tan de kosten der reeds uitge
voerde werken, voor zover daarvan bjj
wijziging der plannen geen verder ge
bruik wordt gemaakt: hiermede is voor
Leiden een bedrag van f. 200.000.— ge
moeid.
Een en ander vergt dus een uitgave
van f. 478,000.-, waar tegenover gesteld
kan worden de ntvmale waarde van de
te verkrijgen gronden ad f. 157.000.—.
Wel dient rekening te worden gehou
den met het feit, dat met het in oude
toestand brengen van de te verwerven
gronden, die zoals gezegd groten
deels zijn uitgegraven, een bedrag van
naar raming f. 120.000.— is gemoeid.
Voorts dient te worden bedacht, dat
over het bedrag, dat in totaal met deze
transactie en de daaruit voortvloeiende
werkzaamheden gepaard gaat. een ren
teverlies zal worden geleden, dat gerin
ger zal zijn. naarmate deze gronden eer
der in exploitatie worden genomen.
VOORDELEN ZIJN BELANGRIJK.
Tégenover de niet onbelangrijke uit
gaven. die de voorgestelde transactie van
de gemeente vergt, dient men de voor
delen te stellen. Deze zijn belangrijk.
In de eerste plaats dient gewezen te
worden op het feit, dat verlegging van
rijksweg 4b in de boven aangegeven
zin de mogelijkheid voor Leiden open
laat voor verdere ontwikkeling in
noordwestelijke richting, hetgeen voor
on/e gemeente een levensbelang is. Op
deze w yze komt ongeveer 125 ha be
schikbaar voor stadsuitbreiding; het
betreft hier grotendeels bouwgronden
van zodanig goede gesteldheid, dat de
kosten van ophoging en fundering be
langrijk lager zijn dan die voor andere
gronden, die alsdan noodgedwongen
voor stadsuitbreiding in gebruik zou
den moeten worden genomen.
Het aldus te besparen bedrag ls groter
dan de kosten, die met de thans voor
gestelde transactie gepaard gaan. Voorts
kunnen deze terreinen in verband met de
aanwezigheid vart enkele viaducten ln de
spoorbaan Leiden's-Gravenhage, welke
viaducten mede dank zij offers van de
gemeente Leiden zijn tot stand geko
men op goede wijze worden ontsloten,
waardoor bedoelde offers beter tot hun
reclv komen. Behalve het behoud van
de mogelijkheid van een harmonieuze
stadsontwikkeling, schept het nieuwe
trace van rijksweg 4b gelegenheid om de
radlaalweg. die. komende van de nieuwe
brug over de Trekvliet. het partiële uit
breidingsplan ..Leiden—Zuidwest" in
westelijke richting doorsnijdt, nabij „de
Vink" te doen aansluiten op rijksweg 11
«Haagse Schouw—Bodegraven), hetgeen
voor de wegverbindingen van onze ge
meente van groot belang moet worden
geacht. Tenslotte wijzen B en W. nog
op het feit, dat de mogelijkheid blijft be
staan, dat de spoorbaan Lelden's-Gra
venhage te gelegener tijd verder zuid
waarts wordt verhoogd ten behoeve van
een vrije kruising met rijksweg II bij „de
Vink", waardoor tevens de aldaar over
de Rijn gelegen spoorbrug een grotere
vrije hoogte verkrijgt, hetgeen voor de
scheepvaart een aanzienlijke verbetering
zou betekenen.
Op grond van al deze overwegingen
geven B. en W. de Raad in overweging
om in bovenstaande geest te besluiten.
AANVULLEND SUBSIDIE VAN
F. 7000.— VOOR VER. T.B.C.-
BESTRIJDLNG.
Voorts stelt het college van B. en W.
aan de Raad voor om de Vereniging tot
Bestrijding d?r Tuberculose over het
jaar 1952 een aanvullende subsidie van
f 7.000 te verstrekken. Verder wordt
voo-?esfel.i om de aftredende leden van
de Raad ven Beheer d*r Stichting, t.w.
de heren H. Zondervan Jr. G. v. Zwieten,
P. J. Koole cn J. C. F. Coers, wederom
als zodanig te benoemen
Met het oog op de toeneming van het
aantal leerlingen van de openbare school
voor V.GX.O. aan de Oude Vest. stel
len B. en W. voor om de heer J. G. Fok-
kema. onderwijzer aan de opleidings
school voor ULO aan d? Langebrug B.
over te p'aatsen naar de V.G.L.O.-school
Voor de aanschaffing van leerboekjes
voor het Godsdienstonderwijs en Instru
menten voor het natuurkundeonderwijs
voor de RK -school voor ULO aan het
Vrouwenkerkhof wensen B. en W. een
bedrag van ongeveer f. 1.526 beschikbaar
te stellen
Naar aanleiding van de verhuring van
de winkels ln de verschillende woning
complexen, welke de laatst? tijd zijn ge
sticht. verzocht de Leidse Middenstands
centrale het college enige tijd geleden
het daarheen te leiden, dat ln de nieuw
te bouwen woonwijken meer gelegen
heid zou worden geboden winkelhuizen
te betrekken.
Hoewel de Terhuring van de aan
woningbouwverenigingen in beheer en
exploitatie gegeven woningen en win
kels geheel bjj de besturen der desbe
treffende verenigingen berust. Is uit
een door B. en W. gelegd contact tus
sen de Federatie van te Leiden en om
streken gevestigde W.B.V. en de Leid
se Middenstandscentrale ge-Weken,
dat tussen beide lichamen overeen
stemming is bereikt omtrent de vorm,
waarin voortaan overleg omtrent tie
aanwijzing van de gegadigden voor
winkels in de woningbouwcomplexen
zal worden gepleegd.
Naar aanleiding van een adres van de
Leidse Melkhandel, waarin bezwaar
wordt gemaakt tegen de toewijzing van
een winkel in het plan der 494 woningen
c.a. ten Zuiden van de Haag-weg aan
een standaardisatie be drijf uit Katwijk a.
d. Rijn, is B en W. gebleken, dat om
trent het exploiteren van de winkel door
de N.V. ..De Hoop" overeenstemming ls
bereikt met T. H. G. Hulst uit Voor
schoten. Deze bleek ook door de Leidse
Middenstandscentrale genoemd te ziin
als candldaat voor het huren van een
der 8 winkels in meergenoemd plan.
Naar B. en W. van de zijde van de
L.M.C. nog werd medegedeeld, was deze
niet-Leidenaar voorgedragen, omdat er
onder de Leidse Ingezetenen geen Candi
da ten te vinden waren, die over vol-
do?nde geldmiddelen beschikten om een
bedrijf op te zetten of te verplaatsen.
Intussen heeft het bestuur van de wo
ningbouwvereniging „Ons Doei", die de
onderhavige winkel in beheer en exploi
tatie heeft deze niet verhuurd aan de
N.V. „Da Hoop", maar aan T. H. G.
Hulst rechtstreeks. Met een getroffen
regeling tussen die N.V. en de huurder
behoeft het verenigingsbestuur zich niet
in te laten.
en W. kunnen zich met deze gang
van zaken verenigen en stellen voor het
adres als afgedaan te beschouwen.
B. en W. stellen voor om het verzoek
van N.V. C. Jamin te Rotterdam om
een regeling te treffen Inzake het voor
publiek geopend hebben van winkels,
waarin chocolade en suikerwerken wor
den verkocht, op Zondag gedurende
vier uren. af te wijzen.
Van de overige agenda-punten, welke
a s Maandag-middag in de Raad ln
behandeling komen, noemen wij een
voorstel om mede te werken tot de op
heffing van een ten laste van het per
ceel bouwterrein, gelegen aan de Rijns-
burgerweg op de hoek van de Noord
zijde van de Wassenaarseweg. gevestig
de erfdienstbaarheid, het uitbrengen
van een prae-advies op het adres van
W. Vis Inzake de vordering van de wo
ning Leuvenstraat 4 ladres voor ken
nisgeving aannemen), een voorstel tot
het verpachten van percelen wel- en
teelland iw.o. volkstuinen) voor hei
jaar 1953 een voorstel inzake het toe
treden van de gemeente als lid tot de
Vereniging Gasbedriiven en tot de Ver
eniging Electricltelt-sbedrijven, het aan
brengen van een wijziging in de begro
ting voor het dienstjaar 1953 en ten
slotte een voorstel tot subsidiëring van
particuliere bureaux voor beroepskeuze
voor de jaren 1962 en 1953 een subsi
die in de kosten van het individueel
onderzoek van Leidse Ingezetenen van
ten hoogste f 7 50 per geval).
Mncez. Med.-adv.l.
vinger syst.
blind rhythm,
talen (130 letter
grepen p. minuut)
Gegarandeerd in 23 maanden klaar.
Aanvang dagelijks.
Kon. Erk. PITMANSCHOOL
Plantsoen 65 Telefoon 26558
Diesviering van de Leidse
Academie
Van 6 tof 9 Februari
In verband met het feit dat de acht
ste Februari dit jaar op een Zondag
valt. zal de traditionele Dies-rede van
de rector magnificus van de Leidse
Universiteit dit jaar op Maandag 9
Februari worden uitgesproken. Tijdens
het daaraan voorafgaande weekeinde
vinden de na de oorlog tot een hoog
gewaardeerde traditie uitgegroeide
bijeenkomsten voor alumni en oud
alumni plaats, welke reeds Vrijdag
avond een aanvang nemen. Als ge
woonlijk brengen deze biieenkomsten
weer toneel, faculteitsgewiize colleges
en andere bijeenkomsten benevens een
bijeenkomst onder auspiciën van de
Christen Studenten Raad.
De Diesviering begint Vrijdagavond
met een Schouwburgvoorstelling voor
oud-alumni, hoogleraren en leden
de wetenschappelijke staf. Dit iaar
brengen het Leids Studenten Toneel en
de Toneelvereniging van Vrouwelijke
Studenten te Leiden met medewerking
van een aantal oud-alumni het toneel
spel „Adventure Story" van Terence
Rattiean onder regie van Arend Hauer.
Zaterdag 7 Februari zal gewild zaïn
aan de faculteitseewits te geven colleges
en andere wetenschappelijke biieenkom
sten Zoals ccbruikelitk worden voor
iedere faculteit wetenschappelijke on
derwerpen belicht door hoogleraren, do
centen en oud-alumni. Voorts kunnen
de deelnemers faculteltsRewlls aan ee-
meenschaooeliike lunches deelnemen.
In enkele opzichten weerspiegelt bet
collegeprogramma dit iaar gebeurtenis
sen ln het universitaire leven, die ook
buiten die kring belangstelling hebben
getrokken. Zo is het programma voor
de natuurkundigen grotendeels gewild
aan de onlangs tot stand gekomen uit
breiding van het Kamerling!» Onnes La
boratorium dank zit een schenking van
de BP.M. Voorts zal, in de biieenkom
sten van de litteraire faculteit, de heer
F. Vos. die eerst een laar als tolk bii de
Nederlandse troepen in Korea heeft ge
diend en het afgelopen iaar is terugge
keerd van een verbliif ln Japan ten be
hoeve van een Unesco-onderzoek npar
de heroriëntatie van de Japanse jeugd,
een voordracht houden over ziin er va-
Loeivenguth Kivartet vond in
Beethoven opperste vorm
Hoog9te consonant verdreef dissonant
Als derde en heides laatste concert in de serie „Toonkunst", presenteerde
zich het Loewenguthkwartet (Alfred Loewenguth, Ie viool, Maurice Fueri, 2e
viool, Roger Roche alt en Pierre Basseux, violoncel, dat in de huidige kwar-
tettenstroom een eervolle naam draagt.
Toch beantwoordde dit kwartet aanvankelijk niet aan de verwachtingen:
wij zijn dan ook op dit gebied tot het uiterste verwend!
Het kwam ons echter voor dat Loewenguth en de zijnen eerst moesten
worstelen met belemmerende factoren: was het de kou, de ac oustiek, de
geestelijke indispositie?
We zullen er ons hoofd niet over bre
ken, maar feit was, dat het in Mozart's
beroemd „Dissonanzen" kwartet, het 6e
zijner z.g. Haydnkwartetten nog niet
wilde vlotten. Men speelde de noten en
hoe prachtig op zichzelf deze ook zijn:
het bleef wat ongeïnteresseerd, wat vlak,
wel gedistingueei d. maar zonder de kern
der dingen te treffen en te ongeïnspi
reerd, uitgezonderd in het gracieuse
Menuet. Daarbij riep de in het algemeen
te scherpe en ook te schriele toon van
de violist verwondering op... maar
hij wist zich later volledig te horstellen.
Intussen was het interessant weer eens
kennis te nemen van de „wrange disso
nanten". die in Mozart's tijd verbijste
ring wekten en zelfs de verontwaardi
ging van de Italiaanse componist Sarti
opriepen. De moderne mens kan ze ech
ter best verdragen, gewend als zijn oor
aan héél wat „erger" dingen is'
Veel herinnert hier. na het inleidende
Adagio, aan Mozarts blijde „Zauber-
flbte". volmaakt is daarbij de vorm.
sereen de muziek en ongekunsteld.
Slechts het genie schrijft zó simpel en
tóch zo inhoudsvol, zonder rhetoriek.
Maar de uitvoeringspractijk was zeker
niet ideaal, de homogeniteit liet wensen
onvervuld.
Sterk het contrast, hierna opgeroepen
door de Rus Prokofjew met diens kwar
tet No. 2 op. 92.
Hem hoorden wij wel eens véél radi
caler dan in dit typisch folkloristisch
geaarde werk, deze aaneenschakeling
van volksdansen en niarsen, veel ver
verscheiden in de praegnante rhythmiek,
verrassend door dc brillante instrumen
tale vondsten.
Het Adagio roept de Ijskoude sfeer
der eindeloze, besneeuwde Russische
steppen op.
En er is, naast de lieflijkheid, de wil
de rauwheid, de hartstochtelijkheid van
de Russische boer of kozak, zich uitle
vend in de dans.
Hier ontplooide het kwartet zich in
uiterste discipline, klank intensiteit en
technisch kunnen.
Gedurfd, strak-gespannen, boeiend cn
contrastrijk.
De interesse was eil
Kortom: men liet en kon zich laten
gcldcnl
Doch eerst na de pauze de verheven
climax: Beethoven's 15e kwartet in "As
gr. t. op. 132. onvergankelijk hoogtepunt
der kwartetlitteratuur, een absoluut ver
geestelijkt „verlossingswerk", geschre
ven na zijn ziekte, met kortstondig uit
zicht op herstel.
Wie hier het dankend Adagio in de
lydische toonsoort aan dc Godheid be
luistert, onderbroken door het „van
nieuwe kracht bezielde Andante" en dan
zó hoort in opperste concentratie, voelt
zich bevangen door oneindige rust en
wordt omhoog geheven naar sferen, die
niet van deze aarde zijn.
Telkens cn telkens weer herhaalt
Beethoven zijn dankzegging, die in haar
breedheid uitgroeit tot een ongekende
schoonheidszang. een biddend koraal,
waarmee hij zich voor de zoveelste maal
in de rij der onsterfelijken plaatste.
De „canzone" cn wat daarom heen
geweven ligt, vond bij het Loewenguth
kwartet de volmaakt begripvolle inter
pretatie, welke haar rechtens toekomt:
zonder enige beperking waren hier
superieure misici aan het woord tot aan
het bekronende, als van nieuw leven
doortrokken Allegro.
Vanzelfsprekend, dat hierna de na-
drukkelijkste bijvalstocjuichingcn spon
taan opwelden!
Dat was het Loewenguthkwartet.
zoals wij het ons gedacht hadden, dat
waren de mannen van zó grote repu
tatie!
Want wie in dlè mate Beethoven
nog altijd grootmeester! verstaat en
weergeeft, mogen w(j achten om hun
inzicht en hun kunnen.
En de eerste violist Loewenguth her
vond de klank die wonderen doet:
o.a. in het recitatief vóór de Finale,
dat de minder gunstige indruk van de
aanvang wegvaagde.
Zo kon deze Beethoven het zuiverst
coasonerende slot zijn van een avond,
die letterlijk en figuurlijk met een
dissonant was ingezet.
H.
rinsren en de resultaten van dat onder
zoek.
Ook de wereldzebeurtenissen vinden
hun neerslag in het Dies-Drozramma.
Voor de iuridischc faculteit zal o.m. een
voordracht worden gehouden over de
ïuridische aspecten van het Schuman-
plan. terwijl voor de verenigde facultei
ten o.m. de nositie en het streven van
de tegenwoordige Arabische wereld on
der de loupe zullen worden genomen.
Nieuw Ls de opzet van het program
ma voor de scheikundigen Hier zullen
niet velerlei colleges worden gegeven,
doch zal een algemene discussie-bijeen
komst plaats vinden. Leidende figuren
uit Universitaire en industriële kringen
zullen hun visie kunnen eeven oo pro
blemen en aspecten van het moderne
redearchwerk oo chemisch terrein. De
discussies worden ingeleid door een
Leids hoogleraar cn een chemisch in
dustrieel.
De Zaterdag wordt besloten tnct een
herhalinz van de Schouwburgvoorstel-
ling.
Des Zondag* vindt om 12 uur de bil-
eenkomst onder auspiciën van de Chris
ten Studenten Raad plaats in de Zui-
derkerk aan de Lammenschanswetr. Prof.
dr H. C. van de Hulst uit Leiden en
prof. dr H. J. Lammers uit Nijmegen
zullen hier spreken over het geloof en
de beoefening der natuurwetenschap.
Alle deelnemers aan de Diesviering
kunnen vervolgens gezamenlijk lunchen,
waarna des middags om kwart over drie
het Studium Generale gegeven wordt.
Ook dit zal in het teken van een actueel
onderwerp staan. Prof. mr F. M.. baron
van Asbeek spreekt nameliik over
..Sprongen en aanlopen naar zelfrege
ring ln Afrika".
Maandag 9 Februari om 14 uur
spreekt in de StadsgehoorzaaTde rector-
maTnificus prof. dr J. J. L Duyvendak
de Dies-rede uit. waarmede deze viering
van dc stichtinesverlaardag van de Leid
se Academie wordt besloten.
Ijsbaan weer open
De baan van de Leidse IJsclub zal
hedenavond en bij doorgaand vriezend
weer morgen de gehele dag geopend zijn.
Leidse Duinwatermaatschappij
keert 8V2 uit
In dc dezer dagen gehouden buiten
gewone vergadering van aandeelhou
ders der N.V. Leidschc Duinwater Maat
schappij werden de balans en verlies-
en winstrekening over 1951 goedgekeurd
en het dividend vastgesteld op 8':
Over 1950 bedroeg dit dividend 11 'i
Voor de gemeente komt dit resultaat
aver 1951 neer op een 'rendement van
2 83 1. waaruit zij rente- en aflossing
der aangegane geldlening moet betalen.
DE LORENTZ-HERDENKING TE
ARNHEM
Tijdens de bijeenkomst, welke op 31
Januari te Arnhem wordt gehouden ter
herdenking van het feit, dat het op 18
Juli a.s. 100 jaar geleden zal zijn, dat de
grote natuurkundige H. A. Lorentz al
daar werd geboren, zullen achtereenvol
gens voordrachten worden gehouden
door prof. dr A. D. Fokker, prof. dr H. B.
G. Casimlr, prof. dr ïr A. J. Kluyver, dr
J E baron de Vos van Steenwuk, pre
sident-curator der Leidse Universiteit
en voorzitter van de Hollandse Maat
schappij van Wetenschappen, prof. dr J.
J. L. Duyvendak, rector-magnificus der
Leidse Universiteit en mr P. O. F. M.
Cremers, burgemeester van Haarlem.
Een dochter van wijlen prof. Lorentz,
onze stadgenote, mevr. dr G. L. de
Haas—Lorentz cn baron dc Vos van
Steenwijk hebben o.a. zitting in het ere-
comité.
GRIEKSE ACTRICE BEZOEKT
LEIDEN
Onder patrdnage van de gezant van
Griekenland zal de Griekse actrice Elsa
Verghis op 23 Januari een voorstelling
geven in de kleine Stadsgehoorzaal.
Elsa Verghis is als toneels-^lster ver
bonden aan het Nationale Theater in
Athene, waar zij eerste rollen creëert.
Zij was reeds eenmaal als toeriste ln
Nederland, om dit land te leren ken
nen en zijn musea te bezoeken. Thans is
zij uit Londen gekomen, waar zij een
aantal voorstellingen heeft gegeven. Het
programma, dat de actrice hier ten
tonele zal brengen, bestaat uit karak
ters uit de oude Griekse tragedie. In de
vorm van solotoneel brengt zij gedeel
ten uit „Iphigeneia in Tauris", uit
„Agamemnon" van Aeschylus, en uit
..Medea" van Euripides. De avond zal
besloten worden met een voordracht van
2 volksliederen uit de 18e eeuw.
De bedoeling i-. een indruk te geven,
hoe het moderne Griekse theater de
antieke stukken spe?lt. Elsa /ergh.s zal
deze opvoeringen geven in het moderne
Grieks, maar voor elk bedrijf zal in het
Nederlands een explicatie word»a gege
ven, zodat de aanwezigen het desbetref
fende gedeelte goed zullen kunnen vol
gen. De avond wordt georganiseerd door
het Nederlands Instituut voor het
Nabije Oosten.
BINNENBRANDJE
Door oververhitting van de kachel
ontstond hedenmorgen een kleine bin
nenbrand in een van de huisjes van het
Kooihof. De brandweer had het vuur
snel onder de knie. De schade was ge
ring.
Prof. dr F. van Heek, hoogleraar ln
de Sociologie aan de Leidse Universiteit,
is door de minister voor publiekrechte-
lljke bedrijfsorganisatie benoemd tot lid
an dc Staatscommissie voor bczitssprcl- I
ding. I
Dc ..Stella Maris", ccn Nederlandse
kustvaarder van 499 ton. eigendom
van dc rederij Theodora te Uithoorn
is, gelijk gemeld, bij dc Zuidkust
van Noorwegen in aanvaring geko
men met het Noorse schip „Lyngeh-
jjord". De Coaster zonk. doch de
opvarenden werden gered.
Onze tclefoto toont de geredde
opvarenden aan boord van de
Lyngcnfjord
Nederland vraagt „uitwijzing"
niet „uitlevering" der
oorlogsmisdadigers
Adenauer ivil dit wel doen
Maar kau wettelijke bepalingen niet
beïnvloeden
Naar wij vernemen ligt het niet in het voornemen der Nederlandse
regering een verzoek aan de Duitse regering te doen tot uitlevering
van de in Breda ontsnapte oorlogsmisdadigers.
Een uitleveringsverzoek vereist een langdurige procedure, waarbij
in Duitsland vele instanties betrokken zijn. Daarom heeit Nederland de
UITWIJZING der oorlogsmisdadigers gevraagd. Voor deze uitwijzing is
in Duitsland een juridische beslissing nodig om de vraag of men hier
al of niet met politieke vluchtelingen te maken heeft. Zou de Duitse
rechter deze vraag bevestigend beantwoorden, dan zou art. 16 der
Duitse grondwet ook de uitwijzing verbieden.
Bij het bezoek dat onze tijdelijke zaakgelastigde, dr Helb, aan de
bevoegde instanties in Bonn heeft gebracht, beloofde de Duitse regering
een meer doortastend optreden de ontvluchte oorlogsmisdadigers in
handen te krijgen. Het wordt niet onmogelijk geacht, dat de Zondag
plaats gehad hebbende arrestatie van Faber een eerste resultaat van
het bezoek van dr Helb is geweest.
Naar men ons hedenmorgen uit de
naaste omgeving van Bondskanselier
dr Adenauer meedeelde, zou deze het
zeer betreuren wanneer dc kwestie van
de oorlogsmisdadigers tot spanningen
in de Nederlands-Duitse betrekkingen
zou leiden.
Zijn persoonlijke opvatting is, dat
het het beste zou zijn, wanneer de uit
Breda gevluchte mannen zo spoedig
mogelijk weer over de grens zouden
worden gezet.
Lezing over „Rome. stad van kérken
cn oudheden"
Er zullen weinig steden ter wereld
zijn. die Rome kunnen evenaren in his
torische en religieuze betekenis, dit
bleek wel tijdens de lezing met licht
beelden welke mevr. J. P. W. Staal-van
Sandvliet uit Oegstgeest' over dit onder
werp hield voor de afd. Leiden van het
Inst. v. Arb. Ontwikkeling in „Ons
Centrum".
Rome is bli uitstel: de stad der ker
ken. want behalve 400 grote kei ken
zun er nog honderden kleinere kerken,
waarbij de barokstijl sterk op de voor
grond treedt.
De spreekster vertelde voor dc pauze
op boeiende wiize tal van bijzonderhe
den van deze merkwaardige stad, voor
namelijk betrekking hebbende op dc
kerken, waarin zich \c!e scheppingen
bevinden van Michel Angelo In de
grootste en mooiste Mariakerk, de San
ta Maria Maggiore, bevindt zich het
imposante beeld van Mozes. door Mi
chel Angelo gemaakt. In de beroemde
St. Pieter, de basiliek die tot de Vati
caanstad behoort en waarin zich het
graf van Petrus bevindt, is de geweldi
ge koepel door Michel Angelo ontwor
pen; ook het „Laatste oordeel", onder
de moeilijkste omstandigheden gesohll-
derd, ls van zijn hand.
De kleurige uniform der Zwitserse
Garde met haar rode tuniek met gele
cn blauwe losse banden is ook een
schepping van deze veelzijdige kunste
naar.
Interessant was om tc horen dat in
de Bibliotheekzaal van de St. Pieter
onder de vele handschriften ook brie
ven van Luther zijn en van Hendrik
VIII aan Anna Boleijn. Van de enorme
omvang der St. PieteT krilgt men wel
een Indruk, als men weet dat er 44 al
taren in zijn en dat er 60 000 mensen
een plaats vinden, zil het dan ook een
staanp'aats.
Zo zagen wij ook het grote monu
ment van Victor Emanuel n. een her
innering aan de tot standkominz van
de eenheid van Italië met het graf van
de Onbekende soldaat, geheel van wit
marmer en kolossaal van afmetingen
Tal van mooie opnamen van Rome als
wande'.oord werden nog op het witte
doek vertoond en gaven ccn uitnemend
beeld van wat de toerist in deze merk
waardige stad kan zien.
Mevr Staal oogstte een hartelijk ap
plaus van het talrijke gehoor.
LEIDSE SPAARBANK
In de maand December 1952 werd er
bU de Leidse Spaarbank ingelegd
f631.329,88 en terugbetaald f690 694 96
Het aantal nieuwe boekjes bedroeg 257
en het aantal afbetaalde boekjes 167.
Op 5 001 rekeningen van deelnemers
aan de Afhaaldienst werd f74 948.50 bij
geschreven.
Er werden 576 busjes ter lediging aan
geboden met een gezamenlijke inhoud
an f8 336.77.
Het bU de Jeugdspaardienst gespaar
de bedrag was f 289.35
Het tegoed der 31 560 inleggers be
droeg aan het einde der maand
f 17 401.125,91 linclusicf bijgeschreven
rontel.
Dit standpunt heeft hij ook in de
laatste dagen duidelijk tot uitdrukking
gebracht. Aan de andere kant is het
hem als regeringschef van een rechts
staat echter met mogelijk op grond
van deze ajn persoonlijke opvatting,
de uitwijzing van de beide reeds gevatte
oorlogsmisdadigers te bevelen. Deze uit
wijzing is geregeld door wettelijke be
palingen. waarop hij geen Invloed kan
en waarop hij ook geen invloed wil uit
oefenen, omdat dat in strijd met da
rechtsstaatgedachte zou zajn.
Dit houdt in, dat ook wanneer uit
wijzing plaats heeft, dit geheel los van
de joersoonlijke opvatting van de Bonds
kanselier zal geschieden.
Intussen lijkt de kans op uitwijzing,
die de snelste cn eenvoudigste neg
zou zijn om deze aangelegenheid tc
regelen, weinig groot. Krachtens dc
Grondwet is Wcst-Duitsland verplicht
het beroep van de Nederlandse oor
logsmisdadigers op asyl in Duitsland
te onderzoeken. Allen, die Duitsland
binnenkomen cn beweren, dat zij poli
tieke vluchtelingen zijn. genieten, zo
lang het tegendeel niet bewezen i*. de
steun van het befaamde art. 16 uit de
West-Duitse Grondwet, naarin staat:
„Politiek vervolgden genieten asyl-
recht".
De onderhandelingen tussen de Ne
derlandse en Duitse instanties draaien
reeds nagenoeg uitsluitend om de uit-
wyzingsmogelijkheld. Hiermede is een
langzame en moeiluke weg betreden, die
waarschijnlijk niet zo spoedig concrete
resultaten zal afwerpen.
Deze uitlatingen laten slechts de con
clusie toe. dat de opvatting van Bonds
kanselier Adenauer, hóe coed bedoeld
ook, slechts platonische waarde heeft.
R.K. KORENBOND WEER ACTIEF
Op initiatief van het bestuur van do
Korenbond „St. Willibrord" te Wasse
naar werd hier ter stede een vergode-
ring gehouden, waartoe waren uitgeno
digd de vanouds aangesloten zangkoren
van Wassenaar, Oegstgcest, Voorscho
ten en Katwijk aan den Rijn cn de niet
aangesloten koren van de verschillende
parochies tc Leiden. Op deze vergade
ring waren vertegenwoordigd de koren
van Wassenaar, St. Willibrordus en St.
Jozef, St, Joannes de Dooper te Katwijk
a. d. Rijn, St. Laurentius te Voorscho
ten en St. Petrus. O.L.Vy. Hemelvaart
en St. Jozef te Leiden.
De bedoeling was de Korenbond,
waarvan dc laatste jaren geen teken
n level
v level
in te blazen en te trachten de verschil
lende koren uit dc Leidse parochies tot
aansluiting te verzoeken.
Pastoor Hesp uit Katwijk a. d. Rijn
leidde deze vergadering. Na ccn ope
nings- en welkomstwoord hield rector
C. do Wit uit Wassenaar een causerie
over doel en werking van de Koren
bond. Na enige discussie bleek er veel
animo te bestaan om weer actief
werkzaam te zijn in de Bond. Na be
spreking in de verschillende afdelingen
kan dan blijken welke van de parochi
ële koren voor aansluiting cn acticvo
deelneming voelen.
PLAAT OP HET HOOFD
Het losschieten van een bevestiging
was oorzaak, dat een 33-jarige bewoner
van de Kastanjekade gistermorgen op
het terrein van de Lichtfabrieken een
ijzeren plaat op het hoofd kreeg. Het on
geval geschiedde tijden* het takelen van
een afvoerbuis. De man, die zich op een
steiger, acht meter boven de begane
grond, bevond, bekwam een bloedende
wonde aar. het achterhoofd en werd
door de EHD naar het Academisch
Ziekenhuis gebracht.
In dc gisteren te Amsterdam ge
houden vergadering van de afdeling
Letterkunde der Kon. Ned. Akaóemie
van Wetenschappen heeft prof dr B. A.
van Groningen uit Leiden mededelin
gen gedaan over de kunst van Aratus.
