LEIDSCH DAGBLAD FABER gearresteerd ten huize van vriend Schragmann 91ste Jaargang DINSDAG 13 JANUARI 1953 3 No. 27812 Directeur: J. W Henny Hoofdredactie: B W Menkhorst en J Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f 6— per kwartaal: f 0 47 per week Witte Singel 1. Lelden Giro No. 57055 Telefoon Dir en Adm.: 25041; Red. 21507 Overtuigd van niet-uitivijzing Hulp aangevoeld als Christenplicht Inzake de arrestatie te Emmerik van de uit de strafgevangenis te Breda ontvluchte K. C. Faber, vernamen wij, dat zulks Zondagavond geschiedde ten huize van de 45-jarige Hubert Schragmann, bij wie hij al enige tijd woonde. Faber vertoeft thans in de gevangenis te Kleef, waarheen hij overgebracht is. De arrestatie geschiedde op verzoek van de recherche te Arnhem, die van zijn verblijfplaats op de hoogte was. Bchragmann drijft met zijn wat Jon gere zuster Maria, de weduwe Bruins een „Süsswarengeschaft" (snoepwinkel). De vader van Schragmann was goed be vriend met de familie Faber. al meer dan 20 jaar. en zelf werkte Schragmann in het begin van de dertiger Jaren ander half jaar in Haarlem. 't Was mijn plicht intvluch- Faber. die evenals de andere c ten. zijn eigen weg zocht en over een eigen adres beschikte, ir dit geval de Kassstrasze 76 in Emmerik, was al vrij spoedig bij zijn gastheer. Hij heeft zich Zondagavond rustig laten ar resteren want. zo is zijn opvatting: „Uitwijzen zullen ze me toch niet. hij. Schragmann zei zelf geen lid van de partij geweest te zijn. In het begin had den de Nazi's zelfs de zaak van zijn vader willen sluiten, maar omdat hij een vooraanstaand man was in de kringen van de Duitse banketbakkers, en boven dien erelid van de Nederlandse Banket- bakkersbond, liet men hem verder onge moeid. Het pert.el Kasistrasze 76 is thans een kleine ruir.e; de raak zelf werd door een bombardement geheel vernield, in dit noodtertrek hangt de was van Faber nog te drogen. „VERRADERSWERK. BAH". „Ik zou wel eens willen weten", zei Maria Bruins. ..wie hem verraden heeft" Zij denkt aan een bekende, een Duitser. die thans in Rotterdam werkt en die krachtens de bepaling in de Duitse daarvoor gercre'.d bij hen over de vloer Grondwet, dat politieke vluchtelingen kwam. Hij wist over Faber. en ook, dat niet uitgewezen worden". „Het was mijn Christenplicht" zo zeide Schragmann. die Katholiek is „hem te •helpen. Het betreft hier geen misdadiger, maar een politieke vluchteling" zo zei beloning van f. 1 000.— was uitge schreven. „Verraderswerk, bah", zei Schragmann. Schragmann zélf is in Griekenland bij de „Feldgendarmerie" geweest. Hij en zijn landgenoten beschouwen, zo zei- de hg', de „Sicherheitsdienst" als een onderdeel van de SS. Faber is. volgens hun redenering in dienst geweest bij de S.S. Schragmann geeft toe dat Faber straf heeft verdiend, maar „Faber zat in Nederland al zeven jaar en dat vindt Schi-agmann rijkelijk genoeg." Als we hier allen die in dient - van de S.S. zijn geweest moesten opsluiten, hadden we geen ruimte meer in de ge vangenissen Faber volgens zijn voor malige gastheer, ook helemaal niet Lang. voor de Duitse politie, want wat hij heeft gedaan was i.i zijn ogen niet straf baar. Faber heeft tegen Schragmann gezegd, dat hü tijdens de bezetting „alleen maar bij de schietpartijen te genwoordig is geweest". Hij kon in Nederland niet blijven, omdat hU daar teveel opgejaagd zou worden. Het zou me niets verwonderen Schragmann en zyn zuster hoorde het bericht van de ontsnapping op Zaterdag de 27e December ln de uitzending van de Nederlandse radionieuwsdienst. Er wordt in Emmerik namelijk veel naar de Nederlandse radiostations geluisterd. Schragmann had, toen het bericht uit de luidspreker was gekomen tegen zijn zuster gezegd: „Het zou mij niets ver wonderen. wanneer Faber hier komt" en enkele dagen later. Schragmann wilde niet zeggen wanneer precies, kwam zijn zuster hem t aarschuwen: „Je hebt ge lijk gehad: Faber is hier". Toen Schragmann onder ogen werd gebracht wat Faber deed tijdens de be zetting veranderde hij niet van Inzicht. De haat overwonnen? „Jullie in Holland", zo vervolgde Schragmann, „hebben !.t de eerste we reldoorlog Keizer Wilhelm, die werd be schouwd als „Kriegsverbrecher" gchuis- ves» en niet uitgeleerd Waarom Faber dan wèl?" Overdag ging Faber niet op straat. Schragmann liet datgene los. wat naar zijn mening zijn vroegere .ostganger niet zou kunnen deren en hij vil nu de publieke opinie in Duit si *d voor deze zaak wakker maken. „Wij hier", zc zei hij „hebben de haat allang overwonnen Wy moeten verder!" De publieke opinie is in Duitsland echter naar het schijnt niet erg ge voelig over dit soort zaken. De bewo ners van Emmerik zien tenminste met passieve nieuwsgierigheid, hoe Neder landers daar nu komen. Al het gerucht om de zaak Faber raakt hen nauwe lijks... Faber de leider? Faber zou bij de vlu'ht uit Breda dc leider van de zeven zijn geweest, aldus het West-Duitse Persbureau D.P.A. Men neemt voorts aan, dat Faber de vlucht in elkaar heeft Bezct. In Duitse kringen is men van oordeel, aldus D.P.A.dat de ontvluchten slechts uitgeleverd zullen worden, als Duitse Gerechtshoven in staat worden gesteld zich aan de hand van de Ne derlandse dossiers een beeld te vormen over de zeven gevallen. Adenauer wil de EDG doorzetten Voor het eerst sinds de eerste proefnemingen met de Gapain 1946. stond het Departement van Defensie der V.S. toe. dat er enige proeven met dit van de grond af bestuurbare wapen werden gepubli- ceeid. Het wapen werd ontworpen onder a-isnicicn van dc Luchtmacht der V.S. als onderdeel in het program ma ter ontwikkeling van nieuwe verdedig igswapcns tegen mogelijke t vijandelijke bombardementen. ..Gapa" bereikte snelheden van I /.500 mijl per uur. doch werd nooit in dc productie voor regelmatig ge- bnrik opgenomen. Enige stadia bij liet afschieten van de ..Gaoa". De West-Duitse Bondskanselier, dr Adenauer, heeft in een toespraak tot Duitse journalisten verklaard, dat de West-Duitse regering onder geen be ding een vertraging in de ratificatie van het EDG-verdrag zal dulden, omdat hierdoor de Russische hoop op een breuk in het Westelijke kamp zou worden versterkt. Adenauer zeide nog nooit zo ongerust te zijn geweest over Duitsland en Europa als thans. Zolang het verdrag voor een Euro pese Verdedigings Gemeenschap en de conventies van Bonn niet waren bekrachtigd bestond er nog steeds een mogelijkheid van overeenstem ming tussen het Oosten en het Wes ten ten koste van Duitsland. Adenauer was van mening, dat toe voegingen aan het EDG-verdrag waar I van hu voorstander was. na de ratifi catie van het verdrag dienden te ge schieden Een a'ternatief van het EDG-ver drag. zelfs de gedachte van een natio naal leger werd door Adenauer afgewe zen. Ook de nieuwe president der VS. generaal Eisenhower, had duide'-iik a's zijn mening te kennen gegeven, dat er geen alternatief van het EDG-p'an be stond en dat hii als president zich aan dit plan zou houden, aldus Adenauer De West-Duitse kanselier waarschuw de tegen „vals optimisme" en zeide dat West-Europa, uitgezonderd En geland, nog steeds ongewapend was. Tenslotte verklaarde Adenauer, dat de nieuwe Franse regering niet van p'an was de Saar-kwestie aan de rati ficatie van het EDG-verdrag te koppe len. WEERBERICHT Aanhoudende vorst De Bilt verwacht tot morgenavond: Plaatselijk mist of wolkenvelden, maar h er en daar ook opklaringen. Zwakke tot matige wind uit Zuidelijke richtin gen. Lichte tot matige vorst. (Opgemaakt te 10 uur) 14 JANUARI Zon op: 8 42 uur: onder: 16.56 uur. Maan op: 8.14 uur: onder: 15.18 uur. Hoogwater te Katwijk te 2.00 en 14.20 uur. Dit nummer beslaat uit acht pagina's. In een nieuwe overeenkomst, ter ver vanging van die op het toezicht op de industriële productie van West-Duits- land van 3 April 1951. zeggen de drie Westelijke geallieerden, dat zij het toe zicht op dc niet-militatre productieca paciteit van West-Duitsland geheel zul len opheffen, wanneer de West Duitse en Franse parlementen definitief de verdragen met de Westelijke mogend heden zullen hebben goedgekeurd. Op 24-uur spoorwegstaking in Italië Heden, te middernacht, is het spoor- wegverkeer in geheel Italië gedurende 24 uur stilgelegd. Het betreft hier een staking door het spoorwegpersoneel, dat niet is aani? bloten bij de christende mocratische ikatholieke) vakvereniging van spoorwegarbeiders. De staking is meer dan een maand geleden aangekondigd. Zij is bedoeld om kTacht bij te *tten aan door de Ita liaanse spoorwegarbeiders gestelde eisen tot loonsverhoging en positieverbetering De regering heeft een noodplan opge steld, om aan de gevolgen van de sta king het hoofd te bieden. Zo zal er onder meer een groter aantal bussen rjjden. De Italiaanse regering heeft vlieg tuigen. bussen en legerauto's gemobili seerd om het hoofd te kunnen bieden aan de staking van naar raming twee honderd duizend leden van de commu nistische bord van spoorwegpersor''el het ogenblik heeft West-Duitsland nog de toestemming van de geallieerden nodig alvorens het zijn capaciteit scheepsbouw en productie van syntheti sche rubaer. synthetische, uit kolen vervaardigde, benzine en olie, en pre cisie kogellagers en rollagers kan ver groten. Medegedeeld ls echter, dat de gealli eerde hoge commissarissen mild zullen zijn bij beslissingen od West-Duitse aanvragen tot vergroting van de pro ductiecapaciteit van een van deze in dustrieën. zo lang de parlementen de verdragen nog niet zullen hebben goed gekeurd. De nieuwe overeenkomst heeft echter geen betrekking op de bestaan de controle op de West Duitse militaire productie. De Amerikaanse president, generaal Eisenhower, heeft James Bryant Co- nant. thans president van de universi teit van Harvard, aangewezen als de nieuwe h;ge commissaris der Ver. Na ties in West-Duitsland. Herziening voorwaardelijke invrijheidstelling Spoedig zal in druk verschijnen het rapport, dat een commissie onder voorzitterschap van prof mr W. P. J. Pompe in 1952 heeft uitgebracht aan de toenmalige Minister van Justitie, mr Mulderije, over de wettelijke re geling der voorwaardelijke invrij heidstelling van veroordeelden. Hel bevat enkele ingrijpende voorstellen tot herziening van het Wetboek van Strafrecht op dit punt. PUBLIEKE OPINIE PEILEN De commissie acht het o m. wense lijk. dat in biizondere gevallen lang ge straften na het verstrijken van 1/3 deel van hun straftijd voorwaardelijk in vriiheid kunnen worden gesteld en kort gestraften als de helft der st-aftl|d is uitgezeten. Thans Is voor beide groe pen in vrijheidstelling r»rst na 2'3 doe' van de straftijd moge'ijk Verder wordt bepleit, dat tevoren *t»Ms h"t. advies van de rechter zal moeten worden In gewonnen, e'er a's J bij eratlebes'.ls- slr.gen is voorgesch" ven. Het ranport wordt in opdracht van Minister Dn"ker eennhlie»e'd om de publieke opinie in d" ge'egenheid te st-llen zich over de voorstellen uit te spreken. DE BELGISCHE ZIEKENFONDSEN Na een bezoek dat een socialistische de.egatie met aan het hoofd Max Ba set, de voorzitter van de Be gisc'ne so- c alistlsche partii en oud-minister van Acker, aan minister Van den Dae e bracht, heeft dez= thans besloten, a'- vorens het nieuwe besluit inzake de ziekenfond-en toe te passen hierover allereerst van gedachten te wisselen met vertegenwoordigers van de vakbon den. werkgeversvereniging en het Bel gische verbond van artsen. Sovjets bewerengroep Russische doktoren ontmaskerd Zij wilden militaire leiders doden Anti-Joodse actie Hrt officiële Russische persbureau „Tass" heeft bekend gemaakt, dat een groep Russische medici is gearresteerd, „die poogde het leven van enige sovjet- politici te verkorten". Dc betrokkenen hadden bekend, verantwoordelijk te zijn voor dc dood van de voormalige secretaris van hel centrale comité van de Russische communistische partij cn lid van het politieke bureau, gene raal Andrei Alexandrcwitsj Zhdanof, die In 1918 tengevolge van een hart kwaal overleed. De medici., die zich in hechtenis bevinden, worden voorts beschuldigd van pogingen om een aan tal militaire leiders van dc sovjet unie uit de weg te ruimen, zoals de maarschalken Wassilefsky, Govorof en Konief, generaal Sjtcmenko. admiraal Levtsjenko en anderen. Volgens „Tass" behoorde het meren deel van dc gearresteerden tot een In ternationale Joodse organisatie. An dere leden van de groep waren ont maskerd als voormalige agenten van buitenlandse geheime diensten. In het bericht worden dc namen van de professoren Vovsi Vinogradof. Jezo- of. Fcldman. Etmger, Grinsteln, Mal- of, B Kogan en M. B. Kogan ge noemd „Met behulp van documenten, ondervragingen, verklaringen van me- Dc uitslag van de postzegelprijs vraag. uitgeschreven door de Ver enigde Naties, voor liet ontwerpen van ccn aantal postzegels, ten ge- bruike door dil lichaam, is bekend. Er werden in het geheel door 671 mededingers uit 32 ledcn-staten. 194 ontwerpen ingestuurd, die door ccn internationale jury van 51 experts, werden beoordeeld. Hier ziet U de drie ontwerpen, die werden bekroond in groep II (dc afkondiging van dc menselijke rechten). Dc ontwerpen werden ingestuurd door Dirk van Egee van Gelder (Nederland(links). Kathrinc Har ries uit Zuid-Afrika (rechts) en Leonard C. Mitchell uit Nieuw Zee land (midden). dlsche deskundigen en de bekentenis sen van de schuldigen, is vastgesteld, dat de misdadigers geheime vijanden lan het volk waren", aldus ...Tass". Zy saboteerden de behandeling van de zie ken door hun gezondheid opzettelijk en op misdadige wijze schade te doen. Zu stoorden zich niet aan de resultaten van een onpartijdig onderzoek van de patiënten en stelde verkeerde diagnosen door het karakter van de ziekte niet juist voor te stellen Vervolgens lieten zy de zieken tengevolge van een on juiste behandeling sterven' Volgens „Tass" konden de artsen wor den gearresteerd, voordat zy „htm doel" konden bereiken. Zij hadden hun daden bekend. „De misdadigers bekenden", zo wordt ln het bericht gezegd, „dat zij misbruik hadden gemaakt van de ziekte van Zhdanof een verkeerde diagnose van zijn ziekte hadden bekend gemaakt en de symptomen van zyn hartkwaal had den verzwegen. Later schreven zij een geneesmiddel voor, dat schadelijk was voor deze ernstige kwaal, waardoor zy Zhdanof doodden". Maarschalk Wassilefsky. die genoemd 'ordt als een van de militaire leiders, die de gearresteerden uit de weg wilden ruimen, is minister van het leger Maar schalk Konie ls opperbevelhebber van alle Russische grondstrijdkrachten. Volgens „Tass" is de organisatie „Joint", waartoe de medici behoorden, door de Amerikaanse geheime dienst op gericht z.g. om materiele hulp a3n Joden in andere landen te verlenen, „doch in werkelijkheid om spionnage, terrorisme en andere ondergrondse ac tiviteit in een aantal landen, waaronder de sovjet-unie. te leiden". Prof. Vovsi had bij zijn arrestatie be kend. dat hij opdracht had gekregen ..de leidinggevende figuren van de sov jet-unie uit de weg te ruimen" Dit be vel had hy van de organisatie „Joint" ontvangen via Sjlmelowntsj en een arts uit Moskou „een welbekende Joodse bourzeoLs-nationallst. Mihoeüs". „Het onderzoek zal spoedig zijn voltooid", al dus „Tass". Op 31 Augustus 1948 meldde radio Moskou, dat ko'.onel-generaal Zhdanof „na een ernstige ziekte" ln de ouder dom van 52 jaar was overleden. Als een van de belangrijkste opstellers van de Ook Garry Moorc. dc man. die hier op bed ligt. wil vóór het slapen gaan. een uurtje lezen. En hij heeft hienoor de gemakkelijkste manier uitgezocht. Door een bril op te zeilen met ..prismaglazen" kan hij „lezen om een hoekje", zodat hij geen last meer zal hebben van een stijve nek. een slapende hand. een koude arm en meer van die onge makken. waardoor de „pret" van het lezen in bed wordt vergald. Moow u est een Amerikaans boekje. Men zou zo zeggen, dat hij er veel pret i'Cl heef tl Oostenrijk weer ter tafel gebracht Ongeveer 600 treinen, die riiden met personeel, dat niet lid is van deze bond. worden niet door de staking getroffen dc zh in geheel Itrllë staan ongeveer 6000 treinen stil. Nieuwe nota's te Moskou De Britse. Franse cn Amerikaanse ambassadeurs te Moskou hebben op hel Kremlin nota s hunner regerin gen overhandigd, waarin de Sovjet- Unie wordt uitgenodigd de onderhan delingen over het s'niten van een vredesverdrag met Oostenrijk te her vatten. In de nota's wordt verwezen naar de op 20 December 1952 door de algemene vergadering der Verenigde Naties aan vaarde resolutie, waarin een beroep wordt gedaan op de vier mogendhe den. wier strijdkrachten Oostenryk thans bezet houden, de bezetting spoe dig te beeindigen en opnieuw krachtda dig te pogen overeenstemming te be reiken over de tekst van een met Oos tenrijk te sluiten vredesverdrag. In deze resolutie werd er de nadruk op gelegd dat de wereldopinie het verzoek van Oostenrijk, om weer ln zlfn rechten en vrilheden a's souverelne sta-.t te wor den hersteld, steun» In de nota's wordt ook verwezen <*vtar de te Moskou door de Duitsland be- strydende mogendheden, waaronder de Sovjet-Unie. getekende overeenkomst, waarin plechtig werd verklaard dat Oostenrijk na de oorlog een onafhanke lijke staat zou worden. Londen wordt als plaats voor een bij eenkomst van de plaatsvervangers der ministers van buitenlandse zaken der vier landen voorgesteld. In Maart vorig jaar hebben de drie Westell, ke mogendheden de Sovjet- Unie een kort. uit acht artikelen be- staand ontwerp verdrag tot het her stel van Oostenrijks onafhankeliikhe d overhandigd. De Sovjet-Unie maakte bezwaar, dat het ontwerp geen melding maakte van denazificatie beperking der bewapening en democratisering van Oostenryk. 6 September dienden de Westelijke mogendheden een nota in waarin w:erd voorgesteld aan het ontwerp drie arti kelen over de door de Sovjet-Unie te berde gebrachte kwesties tot te voegen In een antwoo-d-notn stelde de Sovjet unie evenwel intrekking van het korte verdrag als voorwaarde voor de hervat ting der onderhandelingen. buitenlandse politiek van de sovjet-unie had hij in 1947 de leiding bij de op richting van de Kominform. Ben jaar tevoren tot secretaris van de Russische communistische party benoemd, werd hij beschouwd als mogelijke opvolger van Stalin, wiens naaste medewerker hy was. Maarschalk Wassilefsky is sinds drie Jaar minister voor het leger. Wegens zyn rol by de verdeding van Stalingrad in 1943 werd hy benoemd tot chef van de generale staf. In Maart 1947 werd hij eerste plaatsvervangende minister van de strijdkrachten. Als chef van de generale staf werd hy toen opgevolgd door generaal Sjetemenko. Ook maarschalk Konief is door zijn prestaties in de tweede wereldoorlog, toen hij 3ls bevelhebber van de Zuide lijke vleugel van het Russische leger de beslissende doorbraak in Duitsland foT- ceerde. op het eerste plan geraakt. Latex werd hij Russisch vertegenwoordiger in de geallieerde controlecommissie te Wenen. In 1946 werd hy benoemd tot opperbevelhebber van de Russische grondstrijdkrachten. De „Prawda", het officieel orgaan van de communistische party, heeft in een commentaar verklaard, dat „het ontmaskeren van deze bende een slag was voor de internationale Joodse Zio nistische organisatie". Het blad viel de ..organen van de staatsveiligheidsdienst" aan wegens ge brek aan waakzaamheid, aangezien zy niet op tijd de organisatie hadden ont dekt. Voorts beschuldigde het Amerika en Engeland van „oorlogsvoorbereidin gen" en pogingen om in de sovjet-unie een vyfde kolonne te organiseren. HET PROCES TEGEN DE VIJF AMERIKAANSE OLIE-MAATSCHAPPIJEN President Truman heeft bepaald, dat de aanklacht by de strafrechter tegen vyf grote oliemaatschappijen, op grond van de anti-monopolie wetgeving inge diend. ingetrokken zal worden, op voor waarde. dat de maatschappyen in een civiele procedure medewerking aan de regering verlenen. President Truman heeft de attorney general opgedragen besprekingen te voe ren met vertegenwoordigers van de maatschappyen. om te Informeren, of deze bereid zouden zyn hun boeken be schikbaar te stellen voor een civiele pro cedure Een lid van de federale handelscom- missie heeft reeds verklaard, dat het staken van het onderzoek door de grand jury geiyk zou staan met het in de kaart spelen van de Sovjet-propagan disten. Hij zeide, dat de Russen altyd beweerd hadden, dat de democratische regeringen slechts werktuigen van Wall- strect waren en dat de Russen het sta ken van het onderzoek zouden voorstel len als een nieuw bewijs, dat de Sovjet unie altyd celyk heeft gehad, wat haar mening betreft omtrent de betrekkingen tussen regering en grote zakenlieden. Rechtsgeleerde raadgevers van de olie maatschappijen hebben president Tru man na een bespreking met de attor ney-general beschuldigd van belediging. De rechtsgeleerde adviseur van de Stan dard Oil of New Jersey. Arthur Dean, verklaarde, dat de voorwaarden van Truman voor zyn maatschappy onaan vaardbaar waren en de anderen sluiten zich daarby aan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1953 | | pagina 1