LEIDSCH
DAGBLAD
FABER gearresteerd ten huize
van vriend Schragmann
91ste Jaargang
DINSDAG 13 JANUARI 1953 3
No. 27812
Directeur: J. W Henny
Hoofdredactie: B W Menkhorst en J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 6— per kwartaal: f 0 47 per week
Witte Singel 1. Lelden Giro No. 57055
Telefoon Dir en Adm.: 25041; Red. 21507
Overtuigd van niet-uitivijzing
Hulp aangevoeld als Christenplicht
Inzake de arrestatie te Emmerik van de uit de strafgevangenis te Breda
ontvluchte K. C. Faber, vernamen wij, dat zulks Zondagavond geschiedde ten
huize van de 45-jarige Hubert Schragmann, bij wie hij al enige tijd woonde.
Faber vertoeft thans in de gevangenis te Kleef, waarheen hij overgebracht is.
De arrestatie geschiedde op verzoek van de recherche te Arnhem, die van zijn
verblijfplaats op de hoogte was.
Bchragmann drijft met zijn wat Jon
gere zuster Maria, de weduwe Bruins een
„Süsswarengeschaft" (snoepwinkel). De
vader van Schragmann was goed be
vriend met de familie Faber. al meer dan
20 jaar. en zelf werkte Schragmann in
het begin van de dertiger Jaren ander
half jaar in Haarlem.
't Was mijn plicht
intvluch-
Faber. die evenals de andere c
ten. zijn eigen weg zocht en over een
eigen adres beschikte, ir dit geval de
Kassstrasze 76 in Emmerik, was al vrij
spoedig bij zijn gastheer. Hij heeft
zich Zondagavond rustig laten ar
resteren want. zo is zijn opvatting:
„Uitwijzen zullen ze me toch niet.
hij. Schragmann zei zelf geen lid van de
partij geweest te zijn. In het begin had
den de Nazi's zelfs de zaak van zijn
vader willen sluiten, maar omdat hij een
vooraanstaand man was in de kringen
van de Duitse banketbakkers, en boven
dien erelid van de Nederlandse Banket-
bakkersbond, liet men hem verder onge
moeid.
Het pert.el Kasistrasze 76 is thans
een kleine ruir.e; de raak zelf werd door
een bombardement geheel vernield, in
dit noodtertrek hangt de was van Faber
nog te drogen.
„VERRADERSWERK. BAH".
„Ik zou wel eens willen weten", zei
Maria Bruins. ..wie hem verraden heeft"
Zij denkt aan een bekende, een Duitser.
die thans in Rotterdam werkt en die
krachtens de bepaling in de Duitse daarvoor gercre'.d bij hen over de vloer
Grondwet, dat politieke vluchtelingen kwam. Hij wist over Faber. en ook, dat
niet uitgewezen worden".
„Het was mijn Christenplicht" zo zeide
Schragmann. die Katholiek is „hem te
•helpen. Het betreft hier geen misdadiger,
maar een politieke vluchteling" zo zei
beloning van f. 1 000.— was uitge
schreven. „Verraderswerk, bah", zei
Schragmann.
Schragmann zélf is in Griekenland
bij de „Feldgendarmerie" geweest. Hij
en zijn landgenoten beschouwen, zo zei-
de hg', de „Sicherheitsdienst" als een
onderdeel van de SS. Faber is. volgens
hun redenering in dienst geweest bij
de S.S. Schragmann geeft toe dat Faber
straf heeft verdiend, maar „Faber zat in
Nederland al zeven jaar en dat vindt
Schi-agmann rijkelijk genoeg."
Als we hier allen die in dient - van de
S.S. zijn geweest moesten opsluiten,
hadden we geen ruimte meer in de ge
vangenissen Faber volgens zijn voor
malige gastheer, ook helemaal niet Lang.
voor de Duitse politie, want wat hij
heeft gedaan was i.i zijn ogen niet straf
baar. Faber heeft tegen Schragmann
gezegd, dat hü tijdens de bezetting
„alleen maar bij de schietpartijen te
genwoordig is geweest". Hij kon in
Nederland niet blijven, omdat hU daar
teveel opgejaagd zou worden.
Het zou me niets
verwonderen
Schragmann en zyn zuster hoorde het
bericht van de ontsnapping op Zaterdag
de 27e December ln de uitzending van
de Nederlandse radionieuwsdienst. Er
wordt in Emmerik namelijk veel naar
de Nederlandse radiostations geluisterd.
Schragmann had, toen het bericht uit
de luidspreker was gekomen tegen zijn
zuster gezegd: „Het zou mij niets ver
wonderen. wanneer Faber hier komt" en
enkele dagen later. Schragmann wilde
niet zeggen wanneer precies, kwam zijn
zuster hem t aarschuwen: „Je hebt ge
lijk gehad: Faber is hier".
Toen Schragmann onder ogen werd
gebracht wat Faber deed tijdens de be
zetting veranderde hij niet van Inzicht.
De haat overwonnen?
„Jullie in Holland", zo vervolgde
Schragmann, „hebben !.t de eerste we
reldoorlog Keizer Wilhelm, die werd be
schouwd als „Kriegsverbrecher" gchuis-
ves» en niet uitgeleerd Waarom Faber
dan wèl?"
Overdag ging Faber niet op straat.
Schragmann liet datgene los. wat naar
zijn mening zijn vroegere .ostganger
niet zou kunnen deren en hij vil nu de
publieke opinie in Duit si *d voor deze
zaak wakker maken. „Wij hier", zc zei
hij „hebben de haat allang overwonnen
Wy moeten verder!"
De publieke opinie is in Duitsland
echter naar het schijnt niet erg ge
voelig over dit soort zaken. De bewo
ners van Emmerik zien tenminste met
passieve nieuwsgierigheid, hoe Neder
landers daar nu komen. Al het gerucht
om de zaak Faber raakt hen nauwe
lijks...
Faber de leider?
Faber zou bij de vlu'ht uit Breda dc
leider van de zeven zijn geweest, aldus
het West-Duitse Persbureau D.P.A.
Men neemt voorts aan, dat Faber de
vlucht in elkaar heeft Bezct.
In Duitse kringen is men van oordeel,
aldus D.P.A.dat de ontvluchten
slechts uitgeleverd zullen worden, als
Duitse Gerechtshoven in staat worden
gesteld zich aan de hand van de Ne
derlandse dossiers een beeld te vormen
over de zeven gevallen.
Adenauer wil de EDG doorzetten
Voor het eerst sinds de eerste
proefnemingen met de Gapain
1946. stond het Departement van
Defensie der V.S. toe. dat er enige
proeven met dit van de grond af
bestuurbare wapen werden gepubli-
ceeid.
Het wapen werd ontworpen onder
a-isnicicn van dc Luchtmacht der
V.S. als onderdeel in het program
ma ter ontwikkeling van nieuwe
verdedig igswapcns tegen mogelijke
t vijandelijke bombardementen.
..Gapa" bereikte snelheden van
I /.500 mijl per uur. doch werd nooit
in dc productie voor regelmatig ge-
bnrik opgenomen.
Enige stadia bij liet afschieten van
de ..Gaoa".
De West-Duitse Bondskanselier, dr
Adenauer, heeft in een toespraak tot
Duitse journalisten verklaard, dat de
West-Duitse regering onder geen be
ding een vertraging in de ratificatie
van het EDG-verdrag zal dulden,
omdat hierdoor de Russische hoop
op een breuk in het Westelijke kamp
zou worden versterkt.
Adenauer zeide nog nooit zo ongerust
te zijn geweest over Duitsland en
Europa als thans.
Zolang het verdrag voor een Euro
pese Verdedigings Gemeenschap en
de conventies van Bonn niet waren
bekrachtigd bestond er nog steeds
een mogelijkheid van overeenstem
ming tussen het Oosten en het Wes
ten ten koste van Duitsland.
Adenauer was van mening, dat toe
voegingen aan het EDG-verdrag waar
I van hu voorstander was. na de ratifi
catie van het verdrag dienden te ge
schieden
Een a'ternatief van het EDG-ver
drag. zelfs de gedachte van een natio
naal leger werd door Adenauer afgewe
zen. Ook de nieuwe president der VS.
generaal Eisenhower, had duide'-iik a's
zijn mening te kennen gegeven, dat er
geen alternatief van het EDG-p'an be
stond en dat hii als president zich aan
dit plan zou houden, aldus Adenauer
De West-Duitse kanselier waarschuw
de tegen „vals optimisme" en zeide
dat West-Europa, uitgezonderd En
geland, nog steeds ongewapend was.
Tenslotte verklaarde Adenauer, dat
de nieuwe Franse regering niet van
p'an was de Saar-kwestie aan de rati
ficatie van het EDG-verdrag te koppe
len.
WEERBERICHT
Aanhoudende vorst
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Plaatselijk mist of wolkenvelden, maar
h er en daar ook opklaringen. Zwakke
tot matige wind uit Zuidelijke richtin
gen. Lichte tot matige vorst.
(Opgemaakt te 10 uur)
14 JANUARI
Zon op: 8 42 uur: onder: 16.56 uur.
Maan op: 8.14 uur: onder: 15.18 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.00 en
14.20 uur.
Dit nummer beslaat uit acht pagina's.
In een nieuwe overeenkomst, ter ver
vanging van die op het toezicht op de
industriële productie van West-Duits-
land van 3 April 1951. zeggen de drie
Westelijke geallieerden, dat zij het toe
zicht op dc niet-militatre productieca
paciteit van West-Duitsland geheel zul
len opheffen, wanneer de West Duitse
en Franse parlementen definitief de
verdragen met de Westelijke mogend
heden zullen hebben goedgekeurd. Op
24-uur spoorwegstaking
in Italië
Heden, te middernacht, is het spoor-
wegverkeer in geheel Italië gedurende
24 uur stilgelegd. Het betreft hier een
staking door het spoorwegpersoneel, dat
niet is aani? bloten bij de christende
mocratische ikatholieke) vakvereniging
van spoorwegarbeiders.
De staking is meer dan een maand
geleden aangekondigd. Zij is bedoeld om
kTacht bij te *tten aan door de Ita
liaanse spoorwegarbeiders gestelde eisen
tot loonsverhoging en positieverbetering
De regering heeft een noodplan opge
steld, om aan de gevolgen van de sta
king het hoofd te bieden. Zo zal er
onder meer een groter aantal bussen
rjjden.
De Italiaanse regering heeft vlieg
tuigen. bussen en legerauto's gemobili
seerd om het hoofd te kunnen bieden
aan de staking van naar raming twee
honderd duizend leden van de commu
nistische bord van spoorwegpersor''el
het ogenblik heeft West-Duitsland nog
de toestemming van de geallieerden
nodig alvorens het zijn capaciteit
scheepsbouw en productie van syntheti
sche rubaer. synthetische, uit kolen
vervaardigde, benzine en olie, en pre
cisie kogellagers en rollagers kan ver
groten.
Medegedeeld ls echter, dat de gealli
eerde hoge commissarissen mild zullen
zijn bij beslissingen od West-Duitse
aanvragen tot vergroting van de pro
ductiecapaciteit van een van deze in
dustrieën. zo lang de parlementen de
verdragen nog niet zullen hebben goed
gekeurd. De nieuwe overeenkomst heeft
echter geen betrekking op de bestaan
de controle op de West Duitse militaire
productie.
De Amerikaanse president, generaal
Eisenhower, heeft James Bryant Co-
nant. thans president van de universi
teit van Harvard, aangewezen als de
nieuwe h;ge commissaris der Ver. Na
ties in West-Duitsland.
Herziening voorwaardelijke
invrijheidstelling
Spoedig zal in druk verschijnen het
rapport, dat een commissie onder
voorzitterschap van prof mr W. P. J.
Pompe in 1952 heeft uitgebracht aan
de toenmalige Minister van Justitie,
mr Mulderije, over de wettelijke re
geling der voorwaardelijke invrij
heidstelling van veroordeelden. Hel
bevat enkele ingrijpende voorstellen
tot herziening van het Wetboek van
Strafrecht op dit punt.
PUBLIEKE OPINIE PEILEN
De commissie acht het o m. wense
lijk. dat in biizondere gevallen lang ge
straften na het verstrijken van 1/3 deel
van hun straftijd voorwaardelijk in
vriiheid kunnen worden gesteld en kort
gestraften als de helft der st-aftl|d is
uitgezeten. Thans Is voor beide groe
pen in vrijheidstelling r»rst na 2'3 doe'
van de straftijd moge'ijk Verder wordt
bepleit, dat tevoren *t»Ms h"t. advies
van de rechter zal moeten worden In
gewonnen, e'er a's J bij eratlebes'.ls-
slr.gen is voorgesch" ven.
Het ranport wordt in opdracht van
Minister Dn"ker eennhlie»e'd om de
publieke opinie in d" ge'egenheid te
st-llen zich over de voorstellen uit te
spreken.
DE BELGISCHE ZIEKENFONDSEN
Na een bezoek dat een socialistische
de.egatie met aan het hoofd Max Ba
set, de voorzitter van de Be gisc'ne so-
c alistlsche partii en oud-minister van
Acker, aan minister Van den Dae e
bracht, heeft dez= thans besloten, a'-
vorens het nieuwe besluit inzake de
ziekenfond-en toe te passen hierover
allereerst van gedachten te wisselen
met vertegenwoordigers van de vakbon
den. werkgeversvereniging en het Bel
gische verbond van artsen.
Sovjets bewerengroep Russische
doktoren ontmaskerd
Zij wilden militaire leiders doden
Anti-Joodse actie
Hrt officiële Russische persbureau
„Tass" heeft bekend gemaakt, dat een
groep Russische medici is gearresteerd,
„die poogde het leven van enige sovjet-
politici te verkorten". Dc betrokkenen
hadden bekend, verantwoordelijk te
zijn voor dc dood van de voormalige
secretaris van hel centrale comité van
de Russische communistische partij
cn lid van het politieke bureau, gene
raal Andrei Alexandrcwitsj Zhdanof,
die In 1918 tengevolge van een hart
kwaal overleed. De medici., die zich
in hechtenis bevinden, worden voorts
beschuldigd van pogingen om een aan
tal militaire leiders van dc sovjet
unie uit de weg te ruimen, zoals de
maarschalken Wassilefsky, Govorof en
Konief, generaal Sjtcmenko. admiraal
Levtsjenko en anderen.
Volgens „Tass" behoorde het meren
deel van dc gearresteerden tot een In
ternationale Joodse organisatie. An
dere leden van de groep waren ont
maskerd als voormalige agenten van
buitenlandse geheime diensten.
In het bericht worden dc namen van
de professoren Vovsi Vinogradof. Jezo-
of. Fcldman. Etmger, Grinsteln, Mal-
of, B Kogan en M. B. Kogan ge
noemd „Met behulp van documenten,
ondervragingen, verklaringen van me-
Dc uitslag van de postzegelprijs
vraag. uitgeschreven door de Ver
enigde Naties, voor liet ontwerpen
van ccn aantal postzegels, ten ge-
bruike door dil lichaam, is bekend.
Er werden in het geheel door 671
mededingers uit 32 ledcn-staten.
194 ontwerpen ingestuurd, die door
ccn internationale jury van 51
experts, werden beoordeeld.
Hier ziet U de drie ontwerpen, die
werden bekroond in groep II (dc
afkondiging van dc menselijke
rechten).
Dc ontwerpen werden ingestuurd
door Dirk van Egee van Gelder
(Nederland(links). Kathrinc Har
ries uit Zuid-Afrika (rechts) en
Leonard C. Mitchell uit Nieuw Zee
land (midden).
dlsche deskundigen en de bekentenis
sen van de schuldigen, is vastgesteld,
dat de misdadigers geheime vijanden
lan het volk waren", aldus ...Tass". Zy
saboteerden de behandeling van de zie
ken door hun gezondheid opzettelijk en
op misdadige wijze schade te doen. Zu
stoorden zich niet aan de resultaten
van een onpartijdig onderzoek van de
patiënten en stelde verkeerde diagnosen
door het karakter van de ziekte niet
juist voor te stellen Vervolgens lieten
zy de zieken tengevolge van een on
juiste behandeling sterven'
Volgens „Tass" konden de artsen wor
den gearresteerd, voordat zy „htm doel"
konden bereiken. Zij hadden hun daden
bekend.
„De misdadigers bekenden", zo wordt
ln het bericht gezegd, „dat zij misbruik
hadden gemaakt van de ziekte van
Zhdanof een verkeerde diagnose van
zijn ziekte hadden bekend gemaakt en
de symptomen van zyn hartkwaal had
den verzwegen. Later schreven zij een
geneesmiddel voor, dat schadelijk was
voor deze ernstige kwaal, waardoor zy
Zhdanof doodden".
Maarschalk Wassilefsky. die genoemd
'ordt als een van de militaire leiders,
die de gearresteerden uit de weg wilden
ruimen, is minister van het leger Maar
schalk Konie ls opperbevelhebber van
alle Russische grondstrijdkrachten.
Volgens „Tass" is de organisatie
„Joint", waartoe de medici behoorden,
door de Amerikaanse geheime dienst op
gericht z.g. om materiele hulp a3n
Joden in andere landen te verlenen,
„doch in werkelijkheid om spionnage,
terrorisme en andere ondergrondse ac
tiviteit in een aantal landen, waaronder
de sovjet-unie. te leiden".
Prof. Vovsi had bij zijn arrestatie be
kend. dat hij opdracht had gekregen
..de leidinggevende figuren van de sov
jet-unie uit de weg te ruimen" Dit be
vel had hy van de organisatie „Joint"
ontvangen via Sjlmelowntsj en een arts
uit Moskou „een welbekende Joodse
bourzeoLs-nationallst. Mihoeüs". „Het
onderzoek zal spoedig zijn voltooid", al
dus „Tass".
Op 31 Augustus 1948 meldde radio
Moskou, dat ko'.onel-generaal Zhdanof
„na een ernstige ziekte" ln de ouder
dom van 52 jaar was overleden. Als een
van de belangrijkste opstellers van de
Ook Garry Moorc. dc man. die hier
op bed ligt. wil vóór het slapen
gaan. een uurtje lezen. En hij heeft
hienoor de gemakkelijkste manier
uitgezocht. Door een bril op te
zeilen met ..prismaglazen" kan hij
„lezen om een hoekje", zodat hij
geen last meer zal hebben van een
stijve nek. een slapende hand. een
koude arm en meer van die onge
makken. waardoor de „pret" van
het lezen in bed wordt vergald.
Moow u est een Amerikaans boekje.
Men zou zo zeggen, dat hij er veel
pret i'Cl heef tl
Oostenrijk weer ter tafel gebracht
Ongeveer 600 treinen, die riiden met
personeel, dat niet lid is van deze bond.
worden niet door de staking getroffen
dc zh in geheel Itrllë staan ongeveer
6000 treinen stil.
Nieuwe nota's te Moskou
De Britse. Franse cn Amerikaanse
ambassadeurs te Moskou hebben op
hel Kremlin nota s hunner regerin
gen overhandigd, waarin de Sovjet-
Unie wordt uitgenodigd de onderhan
delingen over het s'niten van een
vredesverdrag met Oostenrijk te her
vatten.
In de nota's wordt verwezen naar de
op 20 December 1952 door de algemene
vergadering der Verenigde Naties aan
vaarde resolutie, waarin een beroep
wordt gedaan op de vier mogendhe
den. wier strijdkrachten Oostenryk
thans bezet houden, de bezetting spoe
dig te beeindigen en opnieuw krachtda
dig te pogen overeenstemming te be
reiken over de tekst van een met Oos
tenrijk te sluiten vredesverdrag. In deze
resolutie werd er de nadruk op gelegd
dat de wereldopinie het verzoek van
Oostenrijk, om weer ln zlfn rechten en
vrilheden a's souverelne sta-.t te wor
den hersteld, steun»
In de nota's wordt ook verwezen <*vtar
de te Moskou door de Duitsland be-
strydende mogendheden, waaronder de
Sovjet-Unie. getekende overeenkomst,
waarin plechtig werd verklaard dat
Oostenrijk na de oorlog een onafhanke
lijke staat zou worden.
Londen wordt als plaats voor een bij
eenkomst van de plaatsvervangers der
ministers van buitenlandse zaken der
vier landen voorgesteld.
In Maart vorig jaar hebben de drie
Westell, ke mogendheden de Sovjet-
Unie een kort. uit acht artikelen be-
staand ontwerp verdrag tot het her
stel van Oostenrijks onafhankeliikhe d
overhandigd. De Sovjet-Unie maakte
bezwaar, dat het ontwerp geen melding
maakte van denazificatie beperking der
bewapening en democratisering van
Oostenryk.
6 September dienden de Westelijke
mogendheden een nota in waarin w:erd
voorgesteld aan het ontwerp drie arti
kelen over de door de Sovjet-Unie te
berde gebrachte kwesties tot te voegen
In een antwoo-d-notn stelde de Sovjet
unie evenwel intrekking van het korte
verdrag als voorwaarde voor de hervat
ting der onderhandelingen.
buitenlandse politiek van de sovjet-unie
had hij in 1947 de leiding bij de op
richting van de Kominform. Ben jaar
tevoren tot secretaris van de Russische
communistische party benoemd, werd
hij beschouwd als mogelijke opvolger
van Stalin, wiens naaste medewerker hy
was.
Maarschalk Wassilefsky is sinds drie
Jaar minister voor het leger. Wegens
zyn rol by de verdeding van Stalingrad
in 1943 werd hy benoemd tot chef van
de generale staf. In Maart 1947 werd
hij eerste plaatsvervangende minister
van de strijdkrachten. Als chef van de
generale staf werd hy toen opgevolgd
door generaal Sjetemenko.
Ook maarschalk Konief is door zijn
prestaties in de tweede wereldoorlog,
toen hij 3ls bevelhebber van de Zuide
lijke vleugel van het Russische leger de
beslissende doorbraak in Duitsland foT-
ceerde. op het eerste plan geraakt. Latex
werd hij Russisch vertegenwoordiger in
de geallieerde controlecommissie te
Wenen. In 1946 werd hy benoemd tot
opperbevelhebber van de Russische
grondstrijdkrachten.
De „Prawda", het officieel orgaan
van de communistische party, heeft in
een commentaar verklaard, dat „het
ontmaskeren van deze bende een slag
was voor de internationale Joodse Zio
nistische organisatie".
Het blad viel de ..organen van de
staatsveiligheidsdienst" aan wegens ge
brek aan waakzaamheid, aangezien zy
niet op tijd de organisatie hadden ont
dekt. Voorts beschuldigde het Amerika
en Engeland van „oorlogsvoorbereidin
gen" en pogingen om in de sovjet-unie
een vyfde kolonne te organiseren.
HET PROCES TEGEN DE VIJF
AMERIKAANSE
OLIE-MAATSCHAPPIJEN
President Truman heeft bepaald, dat
de aanklacht by de strafrechter tegen
vyf grote oliemaatschappijen, op grond
van de anti-monopolie wetgeving inge
diend. ingetrokken zal worden, op voor
waarde. dat de maatschappyen in een
civiele procedure medewerking aan de
regering verlenen.
President Truman heeft de attorney
general opgedragen besprekingen te voe
ren met vertegenwoordigers van de
maatschappyen. om te Informeren, of
deze bereid zouden zyn hun boeken be
schikbaar te stellen voor een civiele pro
cedure
Een lid van de federale handelscom-
missie heeft reeds verklaard, dat het
staken van het onderzoek door de grand
jury geiyk zou staan met het in de
kaart spelen van de Sovjet-propagan
disten. Hij zeide, dat de Russen altyd
beweerd hadden, dat de democratische
regeringen slechts werktuigen van Wall-
strect waren en dat de Russen het sta
ken van het onderzoek zouden voorstel
len als een nieuw bewijs, dat de Sovjet
unie altyd celyk heeft gehad, wat haar
mening betreft omtrent de betrekkingen
tussen regering en grote zakenlieden.
Rechtsgeleerde raadgevers van de olie
maatschappijen hebben president Tru
man na een bespreking met de attor
ney-general beschuldigd van belediging.
De rechtsgeleerde adviseur van de Stan
dard Oil of New Jersey. Arthur Dean,
verklaarde, dat de voorwaarden van
Truman voor zyn maatschappy onaan
vaardbaar waren en de anderen sluiten
zich daarby aan.