LEIDSCH
DAGBLAD
Nederlands erfvijandwater
brengt schade en ellende
Imposant, maar angstaanjagend
Oud - opperbevelhebber
Winkelman overleden
wim
WEERBERICHT
Ontsnapten profiteerden
van duisternis
91ste Jaargang
maandag 29 december 1952
No. 27800
Directeur: J. W Henny
Hoofdredactie: B W Menkhorst en J. Brouwer
dagblad voor leiden en omstreken
t6 per kwartaal; f 0 47 per week
Witte Singel 1. Lelden - Giro No. 5705S
Telefoon Dir en Admr 25041; Red. 21507
Nog geen watersnood in optima forma
(Speciale berichtgeving)
IN het Nederlandse stroomgebied van Rijn, Maas en Waal is sedert Zater-
terdagochtend de spanning onder de tienduizenden bewoners der steden,
dorpen en gehuchten gebroken. Sinds 1926 hebben zij niet zulke onrustige
.laatste dagen van het jaar" beleefd als in deze achterliggende week. Centi
meter na centimeter steeg het water en het bereikte op vele punten het peil,
dat in het beruchte jaar de dijken deed bezwijken.
Angstaanjagend klotsen de golven tegen de dijklichamen en achter de
dijken in de huisjes lopen de kelders door het kwelwater vol. Maar dit ongerief,
ook dat van het onbegaanbaar worden van erf en hof, zijn niet de oorzaken
van de vrees der mensen, voor wie de mededelingen van de Rijkswaterstaat
over de waterstanden met meer belangstelling worden gevolgd dan welke
berichten ook. Veeleer was er de schrik en de angst voor een watersnood als
in 1926, die de mensen slapeloze nachten hebben bezorgd. Gelukkig is het
gevaar voorlopig geweken al is dan ook alle bezorgdheid nog niet verdwenen.
Daarvoor is de val nog te gering, het geweld waarmede de watermassa's zich
verplaatsen nog te sterk en de kans op veel schade, door de zuigkracht der
wegebbende stromen, te groot. Ook in 1926, toen het waterpeil in de
ging zakken, volgde catastrofe op catastrofe
Op de laatste Zondag van 1952 zyn wij
per auto door de overstroomde gebieden
gereden. Uit gesprekken, welke wy met
de mensen, voor wie het hoge water een
zware beproeving is. bleek ons dat er
maar heel weinigen onbezorgd Kerstfeest
hebben gevierd. Terwijl de klokken de
Kerstnacht inluidden, dromden de be
woners van Bergen en Arcen, in het
Limburgse op de dyken tezamen. En ve
len van hen hebben in die uren geen oog
dicht gedaan.
Het water van de Waal zoekt kolkend
zyn weg langs de machtige pijlers van
de Bommelse brug. Een majestueuze
aanblik heeft de rivier daar nu het wa
ter van dyk tot dijk staat. Op de plaat
sen. waar de kribben liggen, zyn de
stroomversnellingen het sterkst. Een en
kele aak komt afzakken, minutieus het
midden van de stroom houdend. Een te
veel naar rechts of naar links kan voor
boot en opvarenden noodlottig worden.
De Waterstaat heeft er voor gezorgd dat
de schippers niet buiten de vaarroute be
hoeven te geraken. Op onderlinge af
standen van enkele honderden meters
geven verankerde boeien de gevaarlijke
punten aan. Toch wordt er niet veel ge
varen, al is de scheepvaart hier toch
drukker dan op de Maas. waar slechts
enkele schippers het er op wagen om
te komen afzakken.
Veel last hebben de mensen in de
Bommelerwaard van het hoge water nog
niet. Janus de Booi. de gepensionneerde
postbode, zegt dat het er niet slimmer
voor staat dan in de winter van 1944—
1945 Toen waren alle bewoners van de
Bommelerwaard geëvacueerd. De Duit
sers hadden de dijken ondermijnd- Moch
ten de geallieerden een poging wagen om
de Maas over te steken, dan hadden de
bezetters er geen been in gezien de dij
ken te doen springen, waardoor de Waal.
die toen hoger stond dan nu. gelegen
heid had gekregen de Bommelerwaard
binnen te stromen. Naar menselijke be
rekening zou geen huls het tegen het
geweld van het water hebben uitgehou
den Maar gelukkig is het nooit zover
Droeve herinnering
Er is de herinnering aan de waters
nood van 1926. toen stroomopwaarts de
dyken het begaven en niet in hun vaart
te stuiten watermassa's plaatsen als
Dreumel en Wamel overstroomden, en
vooral slachtoffers maakten onder het
vee. Bekneld als het ligt tussen Waal en
Maas. blijft de Bommelerwaaid een
kwetsbare plek. Vandaar dat Janus de
Booi. en met hem honderden anderen
niet verzuimd hebben om 's morgens de
radio aan te zetten om te luisteren naar
de uitzending; „Hier volgen de water
standen. meegedeeld door de Dienst van
de Rijkswaterstaat".
Was de watermassa bij Zaltbommcl
alleen nog maar imposant, een angst
aanjagend karakter heeft die van de
Maas bij de sluizen ter hoogte van het
voormalige fort St. Andries, onder
Heerewaarden. Zo ver het oog reikt
niets dan water. Alleen de kruinen van
de bomen zyn nog zichtbaar. Wel is
ook de rivier hier nog gevangen tussen
de machtige dyken, maar het krachtig
stromende water, vaal grys van kleur,
zweept op sommige plaatsen zo hoog op
dat voor ons. als leek. het gevaar niet
denkbeeldig lijkt van een overstroming.
De opzichter van de Rijkswaterstaat,
voor wie het met zijn mannen drukke
dagen zyn. is optimistischer. „Makke
lijk kunnen de dijken het nog houden
De laatste jaren zyn de zwakke stenen
verstrekt. Neen, gevaar is er nog niet
De enkele huisjes, die verderop in de
nu blank staande uiterwaarden zyn ge
legen, hebben het hard te verduren. Veel
van die huisjes zyn nieuw. Zij werden
gebouwd toen het oorlogsgeweld was ver
stomd en de oorspronkelijke behuizin
gen in ruïnes waren herschapen.
Zullen de funderingen het houden?
De zuigkracht van het wegebbende
water is groot en de bouw niet zo solide
als voor 1940.'Het huisraad heeft men
na hoger regionen gebracht. Zolang
het blijft als het nu is. denkt geen van
de bewoners er aan om elders onderdak
te gaan zoeken. Kilometers moet men
roeien, dikwijls tegen de sterke stroom
in om naar zijn werk te gaan. of naar
de school in de naby gelegen gemeente.
Gij. die boven de Moerdijk woont,
mee deze mensen dagelijks te kampeiF
hebben. Ook achter de dijken heeft men
die. De wintervoorraden liggen in de
kelders.
Veel van die proviand is al onbruik
baar geworden door het in de kelders
binnendringende kwelwater, dat bete
kent financiële stroppen, -velke deze
mensen moeilijk kunnen dragen. Velen
hebben hun werk op de steenovens,
zijn daggelders bij boeren. De arbeid
Is door het hoge water onmogelijk
geworden. En ook al hebben vele
werkgevers regelingen getroffen en
zjjn er van overheids-wege zekere waar
borgen gegeven, zodat niet alle inkom
sten zyn komen te vervallen, tooh is I
hetgeen deze mensen met hun grote
gezinnen per week in handen krijgen,
niet veel.
Verlies van de wintervoorraad bete
kent een strop, welke héél moeilijk kan
worden opgevangen!
armoede
Enkele uren. in het begin van de ach-
terhggende week. waren er slechts no-
dig om de bewoners van Bergen, Wë-
lerooi en Urmoni duidelijk te doen
worden wat een buiten haar oevers
treden van de Mhas. die zich thans
aandient als een woelende bergstroom,
in feite betekent. Zo snel voltrok de
overstroming zich dat slechts enkelen
|U, have en goed in veiligheid konden
Vooral de bewoners van de
ingen, welke Limburg nog in zo
etale telt, zijn de dupe gewor-
dar».
Hulp te over
Zorg
Maar in het Gelderse kan moeilijk
nog van een noodtoestand worden ge
sproken. Tot die conclusie komt men
a.s men de situatie heeft gezien in de
dorpen en gehuchten in Limburg, waar
het water van de Maas de bewoners voor
schier onoplosbare problemen heeft ge
steld.
Als men hier de ellende van door hoog
water geteisterde gebieden heeft aan
schouwd, waagt men het niet meer te
spreken van een „imposante aanblik".
Hier gaan zorg voor dc t. .-komst en
armoede hand in hand. Men kan
praktisch zeggen, dat van Grave tot
aan Maastricht er een toestand heerst
die aan de bewoners al zóveel schade
heeft berokkend, dat ingrijpen van
overheidswege zeker verantwoord is!
Het zegt zo weinig..
onderschat niet de moeilykheden, waar- 1 speuren.
„Het water valt"
Het zegt zo weinig nog als men de
enorme watermassa s ziet. Al geven de
peilschalen aan dat het water zakt bij
geen van de mensen, die wij - zij het
moeilijk - aan het spreken hebben ge
kregen. was er enige vreugde te be-
Beheerst en beleidvol in zijn zware taak
Generaal H. G. Winkelman, oud-op- macht, als opvolger van generaal
perbevelhebber van Land- cn Zee- Reynders.
macht, is Zaterdagavond te Soester-
berg in dc ouderdom van 76 jaar
overleden. Reeds enkele maanden later droeg hU
matie zal morgenochtend te 11 n!et alleen de verantwoordelijkheid van
-—»■«-»— ut»; I legeraanvoerder in de strijd tegen dc
Duitsers, maar na het vertrek van de
regering naar En ge'and was ook de last
van het hoogste gezag op zijn schou
ders ge'egd
In een radiotoespraak na de capita1 a
tie op 15 Mei 1940 verklaarde generaal
Winkelman, dat hii zich als hoogste re
geringsautoriteit verplicht had gevoeld
de ongelijke striid te staken, opdat nog
niet meer onschu'dige slachtoffers zou
den va-'len. Wie mijn verantwoorde'ilk-
heid kan pei'en beseft hoe zwaar mi)
dit besluit moet zyn gevallen", aldus de
generaal.
Door de Duitsers werd generaal Win
kelman als krijgsgevangene naar
Duitsland overgebracht, waar hij ge
durende de oorlog geïnterneerd
bleef. Op 14 Mei 1945 keerde hij in
het vaderland terug. De Parlemen
taire Enqucte Commissie heeft haar
grote waardering geuit voor de be
heerste cn beleidvolle wijze, waarop
generaal Winkelman in de oorlogs
dagen zijn bovenmatig zware taak
vervuld heeft.
Na de oor'og heeft generaal Winkel
man nog zitting gehad ta een der Bij
zondere Gerechtshoven. Op 14 April
1946 is hii benoemd tot Grootkruis in
de Orde van de Nederlandse Leeuw
Hulp was er ln die eerste momenten
genoeg.
Zij kwam van de kloosters uit, waar
tal van gezinnen een liefdevol onder
dak hebben gevonden. Maar ook kwam
die hulp van partioulieren, want in
Limburg is het gemeenschapsgevoel
sterk Met roeiboten, pramen en vaar
tuigen van ander karakter heeft men
de mensen uit hun huizen gehaald. Zij
zijn er dankbaar voor. Gok voor het I
feit dat men hen in de ge'egenheid
heeft wil'.en stellen tijdens de Kerst- j
feesten de kerkdiensten bi) te wonen.
Over enkele weken
normaal
Maar gebleven is de zorg voor de
schade, we ke door het wassende wa
ter is aangericht. Het slib, dat achter
blyft. zal de landen zeer vruchtbaar
maken De mensen in Bergen, Arcen
en Urmond weten dit. Maar het weg
trekkende water za! ook schade toe
brengen en wel aan hun hulzen, die
voor het merendeel uiterst schamel zijn
ingericht.
De mensen weten dat zli nog geen
watersnood in optima forma hebben
meegemaakt. Maar a's zy nu reeds voor
zichze'f de balans gaan opmaken, dan
weten zii toch ook dat de hoge water
stand van t-hans hun een aanzien'yk
nadeel heeft opgeleverd.
Centimeter na centimeter zakt thans
het water.
De algemene verwachting is dat bin
nen enkele weken de toestand weer
normaal zal zijn. de wegen weer be
gaanbaar rullen worden en de
scheepvaart neer volledig zal zjjn
hersteld.
Maar o"-k dan pas zal In L"enburg
precies kunnen worden vastgeste'j hoe
veel leej het hoge water van 1952 aan
zeer velen heeft berokkend!
uur te Westerveld geschieden. -
drukkelijke wens van de overledene
in alic stilte.
Henri Gerard Winkelman Is op 17
Augustus 1876 te Maastricht geboren.
Na de H.B.S. te hebben bezocht ging
hij naar de Koninklijke Militaire Aca
demie te Breda. Op 11 Augustus 1896
nerd hi] benoemd tot tweede luitenant
bh het vierde rez ment Infanterie
(Ineez. Med.-adv.)
Vrij koud
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Zwaar bewolkt met enkele plaatselijke
opklaringen en overwegend droog weer.
Vannacht plaatselijk lichte vorst, mor
genmiddag ongeveer dezelfde tempera
tuur als vanmiddag. Matige tot zwakke
wind, hoofdzakelijk tussen Noord-Oost
en Noord-West. (Opgemaakt te 10 uur)
30 DECEMBER
Zon op: 8.48 uur: onder: 16.36 uur.
Maan op: 14 35 uur: onder: 7 45 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.35 en 14 51 u.
Dit nummer bestaat alt acht pagina's.
Generaal H. G. Winl;clman. ouct-
opperbevelhcbber ran Land- en
Zeemacht, is in de ouderdom van
76 jaar te Soesterberg overleden.
Op 25 November 1901 volgde zijn be
noeming tot eerste luitenant, in welke
functie hij o.m. werkzaam was bi) het
Departement van Oor'og. afdeling Ge
nerale Staf I April 1913 werd hij ka
pitein bn het eerste regiment Infante
rie enige maanden later volgde zijn
overplaatsing naar het zesde regiment
en op 2 Juni 1916 werd hii werkzaam
geste'd bn de Generale Staf.
Op 24 December 1923 werd de heer
Winkelman bevorderd tot maioor In
deze rang is hii oa. sous-chef van de
staf van het hoofdkwartier van het
Veldleger geweest. Deze functie aan
vaardde hii op 17 Augustus 1925
Spoedig daarop, op 2 Mei 1926 werd
hij bevorderd tot lu tenant-ko'onel bij
de Generale Staf De le November 1928
werd overste Wtnke'man bestemd tot
chef van het hoofdkwartier van het
Vedleger, 17 Januari d av volgde zijn
bevordering tot kolonel bil de Generale
Staf.
Na In Augustus 1931 te ziin benoemd
tot Commandant van de vierde divisie,
met gelijktijdige bevordering tot gene-
raal-maioor, verbet de heer Winkel
man in 1934 de dienst als luitenant-
generaal.
Bii de mobilisat'e van 1939 keerde de
heer Winke'man In militaire dienst te-
Koningin en Prinsessen
te Sank) Anion
Prachtig weer; veel sneeuw
D* trein, waarmede HM de Ko
ningin, de Prinsessen en het gezelschap,
dat op uitnodiging van Ha*e Majestc.t
de vacantle in het Oostenrijkse beig-
land zal doorbrengen, is gistermorgen,
getrokken door twee Nederlandse loco
motieven. in Sankt Anton aang komen.
Er was geen officiële ontvangst aan het
station; alles wordt op deze vacantle-
reis door de Koningin zo eenvoudig mo-
gelyk gehouden. In hotel „Post" werden
de gasten welkom geheten door de di-
lecteur, de heer Schuier en diens echt
genote. De Koningin en de Prinsessen
hebben dezelfde appartementen betrok
ken. welke zij bij een vorig bezoek aan
Sankt Anten bewoonden.
De morgen werd beste'd met koffers
uitpakken en de omgeving verkennen.
Het weer is prachtig; de zon schijnt op
de toppen der bergen en er ligt veel
sneeuw.
De Franse crisis
BIDAULT AAN DE BEUKT
Jacques Soustelle heeft zijn Gaullisti-
>he fractie en het partybestuur mede
gedeeld. dat hij zjjn pogingen om een
kabinet te vormen heeft opgegeven. Hy
heeft president Auriol daarvan verwit
tigd. Voor een deel is de mislukking te
wijten aan de weigering van de radica
len en gematigde conservatieven, om
Soustelles formatie te steunen'.
President Auriol heeft daarop, gelijk
verwacht werd. Georges Bidault (MRP>
aangezocht om een regering te vormen.
Bidault is reeds twee maal premier ge
weest. Sinds de bevrijding van Frankrijk
behartigde hij gedurende vier jaar de
portefeuille van buitenlandse zaken.
Bidault heeft de opdracht aanvaard
Hij heeft verklaard te zullen pogen om
een regering op brede basis te vormen.
Op initiatief van het Veteranen-
legioen Nederland is Zaterdag bij
liet voorlopige nationale monument
op de Dam te Amsterdam een
nationale herdenking gehouden van
de gedurende dc jaren 1940 - 50 in
het voormalige Ncdcrlands-lndië
gevallen leden van dc zee-, land
en luchtmacht.
Het Veteranen-legioen zal voortaan
tclkenjare de 27sic December be
stemmen als herdenkingsdag, aan
gezien op 27 December 1949 de
souvereiniteit door Nederland aan
Indonesië werd overgedragen. Hon
derden defileerden langs het monu
ment.
Bij de Indonesische urn werden
door een deputatie, bestaande uit
een lid van de luchtmacht, van de
marine cn van de landmacht, als
mede uit een Ambonees militair
een krans gelegd.
Tijdens de plechtige herdenking bij
het voorlopige nationale monument
Frankrijks grootste in- en
uitbreker weer gegrepen
Claudius Liogier. een bekende Franse
inbreker die er prat op gaat dat hu uit
iedere gevangenis weet te ontsnappen,
is Zaterdagochtend vroeg gearresteerd,
nadat hjj voor de 18e maal was uitge
broken.
Liogier zat een straf van 20 jaar
dwangarbeid uit wegens het stelen van
de kerkschatten van de kathedraal van
Reims, toen hij op 8 November jl.
slechts gekleed in een onderbroek, uit de
gevangenis van Reims ontsnapte. Hij
had de spijlen van zijn cel doorgezaagd
en brak vervolgens ln de timmermans
werkplaats van de gevangenis in, waar
hy een ladder wegnam waarmee hij
over de acht meter hoge gevangenis
muur wist te verdwijnen.
Hy is nog nooit veroordeeld wegens
inbraak met geweldpleging. Zijn straf
register is echter het langste van het
gehele Franse politie-archlef. In het
geheel heeft hij wegens 12 grote inbra
ken terechtgestaan.
Onder de voorwerpen, welke hU in
1948 uit de kathedraal van Reims had
gestolen, bevonden zich een kopie van
de kroon van Napoleon en de kroon van
de Franse koning Karei,
GESNEUVELD IN KOREA.
De redering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen op 24 December jl. in
Korea gesneuveld is de soldaat J. M. ter
ETlen. geboren 26 Februari 1930. afkom
stig uit Baarn. Hij was ongehuwd.
Auto('s) u-achtten lien op
De namen van de zeven tot levenslange gevangenisstraf veroordeelde poli
tieke delinquenten, die in de avond van de Tweede Kerstdag uit de straf
gevangenis te Breda zyn ontsnapt. luiden: H. Bikker. 37 jaar ;S. Borgers.
35 jaar; K. C. Fabcr. 30 jaar; J. de Jonge. 30 jaar; W. van der Neut, 33
jaar; W. A. Polak, 37 jaar en A. Touseul, 37 jaar.
Ze zyn allen ongehuwd of gescheiden. Het waren gécn belangrijke figuren
in de kringen dergenen die de bezetters in de donkere jaren van '40'45
hulp hebben verleend.
De ontvluchting
Omtrent de gebeurtenissen op de
avond van de ontsnapping vernemen wij
nog de volgende bijzonderheden: in het
kader van de Kerstviering was een ge
meenschappelijke maaltijd gehouden,
welke in de recreatiebarak buiten de
Koepel was aangericht. Na deze maaitijd
zou als onderdeel van deze Kerstviering
een filmvoorstelling worden gehouden,
waartoe de gedetineerden van de recrea
tiebarak naar de Koepel werden geleid.
Dergelijke bijeenkomsten plegen op het
z.g. „vlak" gehouden te worden. In een
koepelgevangenis, zoals ons land er drie
kent. liggen de cellen langs een ronde
muur zodat ln het midden een grote
cirkelvormige ruimte is uitgespaard. On
geveer 170 gedetineerden, onder wie dc
7 vluchtelingen, zouden de filmvoorstel
ling bijwonen, zodat zij zich op dat
ogenblik allen binnen het eigenlijke ge
vangenisgebouw bevonden.
ONDERZOEK TE BERLIJN.
Franse functionarissen te West-Ber-
lyn hebben me gedeeld. dat de Russi
sche autoriteiten „in beginsel" een
Frans voorstel hebben aanvaard voor
•vuiler min 0011 gemeenschappelijk onderzoek naar
als 'commi'nlint"va'n"de Luchtvêr-het Incident tussen Russische militairen
dei gin'skrln? Utrecht-Sperberg. In en West-B?rlitnse politi iman-ea in de
Februari 1940 werd hu benoemd totFranse sector, waarbij een West-Ber-
opperbeve'.hebber van Land- en Zee- Uunse poliLe-agent werd doodgeschoten.
Tijdens de viering van het Kerst-1 Hier zien we enige leden van een
feest in de strafgevangenis te Breda muziekgezelschap, dat aan dc
zijn - gelijk gemeld - zeven tot Kerstfeestviering medewerkte, het
levenslange gevangenisstraf ver-gebouw van dc strafgevangenis,
oordeelde politieke delinquenten waaruit dc politieke delinquenten
ontsnapt. I ontsnaptenverlaten.
Men heeft kunnen vaststellen, dat
de 7 gedetineerden kans hebben ge
zien via de stookkelder het gebouw te
verlaten en zo op het buitenterrein te
komen, dat omgeven is door een circa
5 meter hoge muur. Drie der ontsap-
te gedetineerden waren tewerk gesteld
als stokers, waardoor ze ter plaatse
zeer goed bekend waren. Omdat zij min
of meer een vertrouwenspositie had
den. genoten zij meer vrijheid, nodig
bijvoorbeeld voor het stoken, het halen
van kolen en dergelijke bezigheden.
In het ketelhuis stond water op da
vloer, dat geregeld moest worden uitge-
pompt.
Daar gingen de stokers geregeld heen,
reden waarom er geen wantrouwen be
stond. In de duisternis tijdens de film
vertoning zyn zy waarschijnlijk in gezel
schap van de vier anderen andermaal
naar het ketelhuis gegaan. Gebleken is
dat zij een hek van de kelder hebben
geforceerd, waardoor zij op het buiten-
terrein konden komen. Een ongelukkige
omstandigheid is geweest, dat de vaste
beambte-stoker wegens ziekte afwezig
was en zijn plaatsvervanger uit den aard
der zaak niet zo precies op de hoogte
der omstandigheden was. Uit de kelder
hebben de mannen een laddertje, dat
anders gebruikt werd om op de ketels te
klimmen, meegenomen. Het was toen een
gemakkelijk karwei de gevangenismuur
te „nemen".
Dat de ontdekking van de ontsnapping
vry snel geschiedde, is te danken aan
het feit dat het vermoeden had post ge
vat. dat er tydens de voorstelling wel
eens iets kon gebeuren. In verband daar
mede heeft men het personeel aanstonds
contröle op het buitenterrein doen ver
richten. doch daarbij is niets verdachts
ontdekt In de pauze van de voorstelling,
die ingelast was in verband met het
bovengenoemde vermoeden, werden de
bezoekers op het „vlak" geteld en toen
bleek dat zeven hunner ontbraken Aan
stonds daarop is het politieapparaat in
werking gesteld-
's Avonds is nog gewerkt met een po
litiehond, die op de Nassausmgel, waar
aan de gevangenis is gelegen, het spoor
bijster raakte.
Gebleken Is dat op het ogenblik der
ontsnapping van dc 7 gedetineerden
enige auto's in de nabijheid der ge
vangenis hebben gestaan. Deze waren
kort nadien verdwenen.
Alle politieburcaux en grensposten
zijn gewaarschuwd, doch tot nu toe
tast men nog in het duister omtrent
de verblijfplaats van de ontvluchten.
Beloning van f. 1000
De Officier van Justitie bij de Arron
dissementsrechtbank te Breda deelt mee.
dat f 1000 wordt uitgeloofd voor de
gene of degenen, die aanwijzingen ge
ven. die lelden tot de aanhouding van
de ontsnapte gevangenen.