Trapsgewijze heropvoeding van
a-sociale gezinnen
Molen aan Brasem onderging
technische verj ongingskuur
LEIDSCH DAGBLAD - DONDERDAG 18 DECEMBER
Als normale gezinnen iveer in
maatschappij terug
Taak der Maatschappelijke Dienste»
(Speciale berichtgeving).
„Men moet de a-sociale gezinnen zien als „maatschappelijke patiënten"
en voor deze is evenzeer een goede diagnose en de juiste therapie nodig als
voor medische patiënten", zo zei ons dr J. Th. A. H. van der Putte, directeur
van de „Dienst Maatschappelijke Zorg" te Den Haag, welke ressorteert onder
het departement van Binnenlande Zaken, in een gesprek dat wij met hem
Slechts deskundigen kunnen deze diagnose stellen, want het a-sociaal zijn
hadden.
kan een gevolg zijn van vele en velerlei oorzaken, bijv. van geestelijke afwijking,
van opvoeding, jeugd, milieu, het kan een gevolg zijn van geboorte, maar ook
van geleidelijke afzakking enz., en ook de graad van a-socialiteit kan verschil
len. Dan is nog de lands-a-socialiteit anders dan die van de stad. Van 40 gezin
nen kan elk geval verschillend zijn. Daarom moet elk geval op zichzelf bestu
deerd worden en is voor elk afzonderlijk geval een goede diagnose vereist naar
de oorzaak van het maatschappelijk déraillement. Op die diagnose moet de
therapie gebouwd worden, die dus ook weer voor elk geval anders kan zijn,
al is het door schifting mogelijk een aantal, ongeveer gelijksoortige, gevallen
ongeveer gelijk te behandelen.
In Rotterdam heeft men dat uitste
kend geregeld ln het Zuidplein-plan,
gez^nn^^bijeenVo^n.^Dit" is^nLsorg-
door sterke ma^tsch^ppeHjk? Mr|? weïé
weer in handen is gelegd van een team,
waarvan een maatschappelijk werkster
van de gemeente de ziel uitmaakt. Er
zyn buurthuizen, clubhuizen, eigen ker
ken en scholen, kortom de omstandig
heden zijn er zo gunstig mogelijk. Zodra
een gezin ook boven dit nog betrekke-
lUk lage maatschappelijke niveau uit
komt. gaat het uit deze buurt weg en
kan dan gelden als volkomen gesaneerd.
Het spreekt vanzelf dat de behande
ling van deze problemen geen amateurs-
werk kan zijn en ook niet mag worden
overgelaten aan goedbedoelde, maar on
deskundige philantroplsche experimen
ten. Wanneer men tenminste wil trach
ten deze gezinnen op te voeden tot nor
male maatschappelijke gezinnen en niet
wil volstaan met steun en hulp zonder
meer.
En dat eerste nu wil de „Dienst Maat
schappelijke Zorg" (D.M.Z.): niet tijde
lijk uit de ergste materiële nood helpen,
maar opheffen, werken naar een blij
vend resultaat, opbouwen, de a-sociale
elementen uit de maatschappij lichten
en ze haar als volwaardige burgers te
ruggeven. Dat is natuurlijk een werk
van Jaren, van vele Jaren, van vallen en
en opstaan, maar van volhouden.
De werkers van deze dienst moet Tol
lens' woord voor ogen staan: „Men telle
d' uitslag niet, maar reek'ne 't doel al
leen":
En de uitslag valt dan ook nog al mee,
gelijk de resultaten uitwijzen: er zijn al
verscheidene gezinnen goed weer in de
maatschappij teruggekomen.
Maar opdat zij „goed" blijven, is goede
nazorg onontbeerlijk.
Dienst groeide uit evacuatie
Na de bevrijding is dit werk ontstaan
als een gevolg van de evacuatie. De ge-
evacueerde gemeenten wilden de a-so
ciale gezinnen niet terug hebben. Met
een beroep op het gebrek aan woon
ruimte bleven zij ln de evacuatiekam
pen achter. Toen is de gedachte opge
komen aan heropvoeding. Dit werk moest
zelf ook worden opgebouwd. In de loop
van de tijd heeft men een schat van
ervaring opgedaan, waaruit een uitge
balanceerde opvoedingsmethode is ge
groeid. welke haar waarde reeds bewe
zen heeft, in die mate zelfs dat er veel
belangstelling voor bestaat in het bui
tenland.
Hoe wordt nu de diagnose gesteld en
de therapie toegepast?
Zoals we reeds zeiden, is het uitgangs
punt dat een en ander door deskundigen
wordt gedaan. De D.M.Z. heeft daarvoor
teams, welke bestaan uit een psychiater,
een psycholoog-paedagoog. een geeste
lijke verzorger en een maatschappijlk
werkster. In nauwe samenwerking vol
gen deze teams elk geval op de voet van
het begin af, in zijn ups en downs.
INDIVIDUELE ZORG.
De „patiënten" komen eerst in een
observatiekamp. waarna ze verdeeld
worden over de woonoorden, waarvan er
12 zijn in verschillende delen van ons
land. Elk kamp telt 12 gezinnen, een
aantal dat met opzet zo klein wordt ge
houden, omdat anders door de massa
de individuele zorg verloren zou gaan.
De verdeling over de woonoorden ge
schiedt naar de aard van de a-socialiteit.
Aanvankelijk wordt een zorgende hand
om het gehele gezin gehouden. De moe
der wordt geleerd het huishouden te
doen, waarbij gezinsverzorgsters inge
schakeld worden, er wordt haar bijge
bracht hoe het inkomen nuttig besteed
moet worden, hoe ze met hun bullen
moeten omspringen, koken, naaien, ver
stellen. hygiëne, kortom alles zoals het
in een .met" gezin toegaat. E: wordt
contact gehouden met de vaders en er
wordt passend werk bezorgd door een
bijzondere arbeidsbemiddeling of er
wordt gezorgd voor beroepsscholing.
Ouderavonden en ontspanningsbijeen
komsten worden georganiseerd.
Naar volkomen sanering
Trapsgewijze vordert de opvoeding
door overbrenging naar andere gezins
oorden, die alweer een trapje hoger
liggen, tot het gezin geheel op eigen
benen kan staan. Dan, in de laatste
fase. komt het grote werk van het ge
leidelijk loslaten en ten slotte de re-
evacuatie naar de oorspronkelijke
woonplaats, waar zulke her-opgevoede
gezinnen door de gemeentelijke dien
sten van Sociale Zaken worden opge-
Spaarregeling
Op onze desbetreffende vraag vertelde
dr Van der Putte nog een en ander over
de materiële kant van het opvoedings
systeem. Zo is er een spaarregeling, ver
deeld in zes rubrieken, al naar gelang
het behoefte-element. De mensen spa
ren zelf hun kleding, meubilair, hun
hele hulshouding bij elkaar. Daarom is
een progressieve subsidiëring ontwor
pen.
Tot de eerste rubriek behoren de aller
noodzakelijkste voorwerpen: bed met
toebehoren, taiel, stoelen, e.d. Het Rijk
betaalt hier 300% bij. Dit sparen wordt
uitgestreken over enige Jaren. De subsi
die wordt steeds lager, al naar de ru
brieken de minder noodzakelijke voor
werpen vermelden. Tot de zesde rubriek
b.v. behoort een luxe als een fiets, een
firts dus die men niet noodzakelijk be
hoeft om naar het werk te gaan, maar
die men voor zijn plezier heeft. In deze
rubriek bedraagt de toeslag nog slechts
25%.
Paedagogisch sparen
Dit sparen werkt paedagogisch en
de gevarieerdheid van de Rijksbijdrage
bevat een prikkel tot spaarzaamheid.
Gemakkelijker ware het natuurlijk de
mensen maar ineens in de nieuwe
spullen te zetten, maar dan zou aan
het bezit er van niet zoveel waarde
gehecht worden, als nu men ze zeil
Dijeengespaard' heeft.
Op onze vraag, waar het geld voor dit
maatschappelijk zo mooie en nuttige
werk vandaan komt, zeide dr van der
Putte, dat de betrokken gemeenten dit
grotendeels betalen, die de 'patiënten'
anders toch onder het hoofdstuk 'Ar
menzorg' zouden moeten onderhouden.
Bovendien is het mmder kostbaar dan
het lijkt, want de mensen verdienen
immers ook zelf hun loon cp het werk
waar ze geplaatst zijn, zodat de over
heid niet alle kosten behoeft te dragen.
Hun huishouding moeten ze zelf be
kostigen, alleen wordt hun geleerd de
inkomsten zo efficiënt mogelijk te be
steden. De vordering van de opvoeding
wordt geregeld door de teams besproken
op planning-dagen, waar elk gezin on
der de loupe wordt genomen. Dikwijls
zijn de mensen aanvankelijk met wan
trouwen bezield, maar na twee maan
den Is dit overwonnen De onrust komt
pas terug, wanneer het gezin zelf voelt,
dat het gereclasseerd is. Behalve de ge
wone gezinsoorden is er ook nog een
kamp voor geestelijk defecten, debie
len. die niet voor heropvoeding In aan
merking komen, maar dat is meer een
kwestie van verzorging en in de gevallen
waar de a-sooialitelt een gevolg is van
geestelijke afwijkingen zonder dat een
K. Z. verklaring (Krankzinnig-verkla
ring) direct nodig is, worden de gezin
nen overgeheveld naar de geestelijke
volksgezondheid. Maar dit raakt de
D.M.Z. niet rpeer.
Deze dienst, welker succesvolle werk
methode wy in dit interview weerga
ven, bemoeit zich enkel met de herop
voeding van a-sociale gezinnen, waar
nog een kans is, al is die ook nog zo
gering, op redding voor de maatschap
pij.
met Duitsland
BINNEN DRIE JAAR.
Het Nederlandse telexnet wordt ge
automatiseerd. In 1953 komt een auto
matische telex-telegraafcentrale te
Amsterdam gereed. Daarna zal te
Rotterdam en tenslotte te Den Haag
een dergeiyke centrale worden ge
bouwd. De Rotterdamse abonné's zul
len voorshands via de automatische
Centrale Amsterdam lopen.
Daarna zullen de abonné's te Am-
slcrdam en te Rotterdam zelfs al
spoedig rechtstreeks volautomatisch
een nummer in Duitsland kunnen
kiezen.
Thans, en ook nog in de eerste tyd
na het ln dienst stellen van de Amster
damse Centrale moet dit nog vla de
telefoniste geschieden. Den Haag
bracht is, dan zal iedere aangeslotene
in de gelegenheid rijn rechtstreeks con
tact met abonné's in het buitenland op
te nemen Dit geldt natuurlijk alleen
voor landen, die ook geautomatiseerd
zijn en die met volautomatische afwik
keling van het internationale verkeer
aoooord gaan. Op het ogenblik is het
reeds zo, dat onze telexlstes ln de cen
trales Amsterdam en Rotterdam in de
Internationale centrales van btyv. Duits
land, België, Zwitserland, Denemarken,
Zweden enz. kunnen kiezen en zo
rechtstreeks de abonné's daar kunnen
bereiken. Het grootste aantal interna
tionale verbindingen van ons land komt
met Duitsland tot stand, namelijk 57
Met de Duitse PTT is afgesproken, dat
in de toekomst een tarief op tijd basis
zal gelden en niet meer een zonetarief.
Men hoopt dat ook andere landen.
c.JHHSS 1 waarmee dit nog niet het geval is. met
later aan de beurt komen. Indien in of een dergeiyke regeling accoord zullen
omstreeks 1955 de drie centrales gereed I gaan.
(logez. Med.-Adv.)
4/0xvcudt/ot* vwl 2Sct.
Het Landjuweel te Bodegraven
Eerste prijs naar Utrecht prestaties op hoog niveau
Het Landjuweel te Bodegraven, dat gisteravond zijn besluit vond, is een
compliment geworden voor het zo vaak gesmade amateurtoneel. De vier
deelnemende verenigingen hebben elkaar op hoog niveau de palm der over
winning betwist.
Zeer veel was er te genieten volgens te genieten van het spel der eigen Bo.
het verslag der Jury, dat werd uitge
bracht door mevr. Wegener—Sleeswyk
uit Den Haag en sleohts een enkele maal
kon de jury het met de spelopvatting
niet eens zijn.
De grote triomfator in de Landjuweel
bleek te zijn de Utrechtse RederUkers-
kamer „Jan van Beers" met het biyspel
„Een dreigend huwelyk", die de eerste
prijs behaalde: (zilveren medaille en
f.150). Daarnaast trok deze kamer huis
waarts met een beker voor de beste re-
degraafse Rederijkers, was de zaal van
Hotel Van Rossum tot de laatste plaats
bezet. „H.K. Poot" bracht a!s sluitstuk
bulten mededinging een spel van
J. B. Priestley, „De gevaariyke bocht".
Het is zeker een waagstuk geweest dit
stuk te brengen. Een spel als dit, waarin
vrywel alle dynamiek ontbreekt en geen
handelingen voorkomen, en waarin het
dus meer dan ooit aankomt op karak-
terspel, op mimiek, op een enkel gebaar
Stukken als dit dreigen voor een groot
gie en met medailles voor beste samen- j deel van het publiek zo gauw vervelend
spel, beste uitspraak, terwijl bovendien en_nietszeggend te worden.
uit haar midden de beste speelster kwam,
n.l. mevr. Toolenaar—Ruys.
De tweede prijs was voor „De Spele-
waghe" uit Den Haag met „De Vrek"
i zilveren medaille en f.100). Vooral was
er lof voor de vertolking van de hoofd
rol. Harpagon Deze, de heer L. v. d.
Oever, behaalde twee medailles, die voor
de beste speler en voor de beste rolken-
nis. Twee medailles voor de beste man-
neiyke byrol gingen evenens naar Den
Haag. nl. voor de knecht van Harpa
gon. La Flèche (J- Coli) en de commis
saris van politie (A. van Agtmael).
Als nummer drie kwam uit de bus
„Kennemerland" uit Beverwijk met 187
punten, met „Goud en Antiek", waar
van de hoofdrolspeler, de antiquair Heiss
grote waardering van de Jury kreeg,
maar waarin enkele damesrollen minder
sterk werden vertolkt. Toch legde één
dame van dit gezelschap, de werkster
Catt (mej. F. v. d. Grinten) beslag op de
medaille voor de beste vrouweiyke byrol.
Ook Heiss zelf (P. Fiege) ontving voor
zijn uitstekende prestatie een medaille.
Ten slotte was daar nog de medaille
voor de beste toneelaankleding, die even
eens meeging naar Kennemerland-
„Harmonie" uit Heerhugowaard, be
haalde met „De Vreemdeling" van An-
toon Coolen, de vierde prijs. Ook hier
was de hoofdrol weer sterk bezet, door
de heer J. de Groot, die evenals Helss
een medaille verwierf voor zyn uitste
kend spel. Daarenboven was hier door
het Nut nog een extra-prijs toegekend,
een boek, voor een zeer Jeugdig speler.
En ten laatste was daar dan nog de
publiekprijs. Ook het publiek had schrif
telijk zun mening over het vertoonde
spel kunnen geven, waarby bleek, dat
deze overeenkwamen met die van de
Jury. Het grootste aantal stemmen was
namelijk uitgebracht op pryswinnaar
nummer één, Jan van Beers uit Utrecht.
Gevaarlijke bocht
Niet alleen echter om het oordeel der
Jury te vernemen, maar niet minder om
Dit stuk wil het ons leren, dat we niet
altyd „slapende honden wakker moeten
maken". Hier leidt zulks er toe, dat er
voor niemand van een hele reeks familie
leden nauweiyks een glimp fatsoen over-
blijft en eén hunner uit wanhoop zelf
moord pleegt.
„Poot" heeft met dit stuk niet te hoog I
gegrepen, maar daarmee biyk gegeven i
van een gezond zelfvertrouwen. Vooral
de damesrollen waren uitstekend bezet.
Dat was spel. dat zeker niet onderdoet j
voor het ln het Landjuweel gebodene.
De herenrollen werden naar onze mening
evenwel iets minder vertolkt.
Samenvattend kan geconcludeerd
worden, dat Bodegraven door het Ini- j
tlatief van het Nut genoten heeft van j
vijf avonden uitstekend toneel.
Opereert in Tunis een goed
bewapend legioen?
Volgens kringen, die ln nauw contact
staan met de Franse residentie-generaal
te Tunis, opereert in het Zuidelijke
woestyngebled van Tunesië een goedbe
wapend legioen van verzetstrijders, het
„Fèhrat Hatsjed commando", genoemd
naar de onlangs vermoorde nationalisti
sche leider. 15 leden van dit legioen wa
ren vorige week Donderdag uit Llbye
Tunesië binnengedrongen. Franse en Tu
nesische troepen, die onmiddeliyk de
achterxplging Inzetten, wisten elf man
onschadelijk te maken. De gesneuvelden
droegen nieuwe kleding en waren uitge
rust met Britse geweren en Italiaanse
granaten. Eén lid van de groep werd ge
arresteerd. Deze zou hebben meegedeeld,
dat het commando 300 leden telde. Men
twyfelt er niet aan. dat er nog meer van
dergelijke groepen bestaan. Het „Fèhrat
Hatsjed commando" zou zijn georgani
seerd door de nationalistische 'nleuwe-
grondswetparty, die de onkosten zou
bestryden door 'belasting' te heffen van
rijke Tunesiërs.
Primeur van vernuftig systeem
van tviek-kleppen
Hedenochtend officieel in gebruik gesteld
De molen mag uit het Hollandse polderlandschap niet verdwijnen. Het is een
oude strydkreet van vele instanties, die zich het lot aantrekken van ons landschap
en dit steunen in de zware strijd tegen de in dit geval onaangenaam opdringerige
technische vooruitgang. Een technische vooruitgang die kunstmatige energie voor
bemaling langzamerhand zo efficient gemaakt heeft, dat het economisch onverant-
'oord schünt, de windkracht langer te benutten. En dat betekent de ondergang
van de windmolen. Zou althans die ondergang betekenen wanneer niet velerlei
instanties zich beüveren, om offferberelde mensen te vinden en omdiezelfde
techniek aan te wenden juist tot het behoud van deze markeringen van het
polderland.
Zo is het ook gelopen ten aanzien van de molen van de Heilige Gcestpoldcr
onder Leimuidcn, welke molen op het gebied van de zustergemeente RUnsater-
oude de oevers van de Brasem siert. Vanochtend is deze molen na een technische
verjongingskuur opnieuw officieel ln gebruik gesteld na een maandenlange
restauratie, die niet zozeer het aanzien als wel de doelmatigheid in hoge mate
heeft verbeterd.
Niet alleen zyn de „enden" gestroom-
ïynd, ook zyn de wieken voorzien van
kleppen in plaats van zeilen, die de be
diening aanmerkelyk vereenvoudigen.
Techniek bestrijdt eigen
nadelen
Onder degenen, die zich het meest
beuveren voor het behoud van de Hol
landse molen, neemt molenbouwer Dek
ker uit Oegstgeest wel een zeer vooraan
staande plaats in. Natuurlijk, het is
zijn vak om zijn werkstukken ln zo goed
mogelijke conditie te houden, maar hy
weet in dit vak mee te gaan met de ei
sen van de tud tegen de draad van de
tyd in. Hij weet telkens weer de voort
schrijdende technische vaardigheid aan
te wenden tot verdedigingsmiddel te
gen die techniek zelve. Vele molens
heeft hii met nieuwe typen wieken uit
gerust zodat zii beter met moderner be
malingsmiddelen konden concurreren.
De restauratie van de molen aan de
Brasem Is van die vindingrijkheid een
nieuw bewfjs en in die verdedigings
strijd een nieuwe mijlpaal.
De molen is in de afgelopen maanden
voorzien van een nieuw systeem wieken
en van een nieuwe, aan de modernste
eisen en mozeliikheden aangepaste vij
zel voor het „opschroeven" van het wa
ter.
AUTOMATISCHE TEMPO
REGELING.
De opmerkeiykste verandering ligt ln
het wleksysteem vam de statige molen.
Dergelijke kleppen berinden zich ook
reeds op andere molens, doch de be
langrijkste .primeur" van het aan de
Brasem toegepaste systeem is de au
tomatische verstelling dezer kleppen.
ZU zün zo geconstrueerd, dat z(j zich
zelf verstellen naar gelang de wind
sterkte. Neemt de wind af. dan slaan
zij „dichter", waardoor toch het-elfdc
toerental behouden blijft. Neemt de
wind toe. dan stellen zij zich automa
tisch zo, dat de wieken meer „open"
worden en eveneens hetzelfde toeren
tal behouden.
lil velerlei opzicht heeft dit grote
voordelen. De wieken hoeven byv. niet
zo afgesteld te worden, dat zu ook by
plotseJingen hardere wind toch niet hun
hoogst toelaatbare toerental zouden
overschrijden. Een dergeiyke „zuinige'
afstel1 ing in verband met een nodige
veiligheidsmarge benadeelt de presta
ties van de molen. Zulk een veiligheids
marge is overbodig, nu de wlekkleppen
automatisch een andere stand innemen
bij een toenemen van de wind, zodat
dan toch niet een hoger aantal enden
gedraaid wordt.
Sportflitsen uit de
Omstreken
VOLLEYBAL
De Alphense politie speelde voor de
VoUeybafcompetltle ln de zaal aan de
Oosterstraat tegen het Leldse O.O O.
In een drietal games werden de Alpheuse
politiemannen verslagen en wel met de
cijfers 15—9, 15—10 en 16—14. De Leldse
zege was volkomen verdiend. O.O.O. was
zowel technisch als tactisch de gasten
de baas.
SCHAKEN
„De Zwarte Pion" (Ltsse) De verdere
uitslagen van de voortgezette onderlinge
competitie-wedstrijden zijn:
Groep I- P. BeykN. v. d. Mey 4—4:
J. SmitH v. Diemen 01: P. Langeveld
G Scholtes 01: J. GoedemansJ.
Grimbergen 0—1: E. ElferinkP. Koets-
held 1I; H v. DiemenP. Beyk 0l:
J. SmftG. Scholtes 0—1: J. Goedemans
A Elferink 4J; N. v. d. Mey—P. Koets-
heid O—l
Groep II E ElferinkJ. v. <L Mey 10:
H Elferink—L. v. d Lans 1—0 B. v.
Vliettv Goedemans 01: Th. Brouwer
M v. Ruiten f4: C v RuitenJ. Geer-
llng 01; J v. d MevTh. Brouwer 10:
B v Vliet—C v Ruiten 0—1; M v. Ruiten
W Goedemans 10; E ElferinkH.
Elferink 1—4.
Competlt!estand"n. G. Scholtes 10 gesp.
8 pr.t P. Koetsheld 1174: J. Goedemans
106 J. Grlmberzen 106: A. E'ferlnk
;o—54; P Beyk 1084; H. v. Diemen
11—5: J Smit'11—44 N. v. d. Mey 10—3:
P Lanceveid 11—1
Groep II: M. v. Ruiten 12—10i- E Elfe-
rlng 13—8- C v. Puiten 138: W. Goede
mans 11—7- H. Elferink 13—61; J. v. d.
Mev 1041: Th Brouwer 104; L. v. d.
Lans 9—34'; J- Geerllng 11—3; B. v. Vliet
12—2.
BILJARTEN
BILJART BOND BLOEMBOLLENSTREEK.
Voor de competitie 1ste klasse van do
RU larf Bond Bloembollenstreek werd te
t de wedstrijd Concordia IFlora I
i voord wijk) gespeeld De thuisclub was
ditmaal weer eens volledig »n behaalde een
~.«e| resultaat door met 62 te winnen.
Dt dit succes behoudt Concordia haar
go'de vena in de kopgroep.
De uitslagen waren:
part. pnt. brt gem.
J Wassenaar (Conc125 125 19 6 57
B. v. d. Voort (Flora) 375 153 19 8 05
J. van Kunnen (Conc) 111 11 23 4 82
Gvd Berg 'Flora) 120 119 23 5 17
P Kerkvliet Core 1 102—102 19 5 36
J v. d List (Flora) 119 108 19 5 67
W. Versteeg (Conc 97 72 18 3.44
J Casoers (Flora. 98 98 18 5 44
Totale uitslag- Conoorlda I 6 punten:
Elora I 2 punten.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIHIIIIIIIIIII
Het Leitlsch Dagblad
De krant voor iedereen
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiim
Wind liet verstek
gaan
Grote lof voor molenbouwer
Dekker
Op het molenerf verzamelden zich
vanochtend ln de mistige en windstille
kllite velen, voor wie de officiële in ge
bruik stelling van betekenis was. zoals
-ncreoht van Alkemade, dijk
graaf Slagter van Rynland. baron
bouwer te noemen! De burgemeester
wenste allen met deze aanwinst ge
luk en wees er met nadruk op, dat de
restauratie voor de zeer kleine ge
meente Rljnsaterwoude, waarin de
molen staat, van büzondere waarde is.
De secretaris van het polderbestuur,
de heer J. W. de Ren, herinnerde aan
de geschiedenis der restauratie. In
194647 bestonden plannen om tot me
chanische bemaling over te gaan, doch
de Hollandse Molen heeft dit weten te
voorkomen en in 1951 begon een oplos
sing te dagen, toen de cultuurtechnische
dienst de molens hl haar werkingssfeer
betrok. De basis voor de financiële rege
ling werd gelegd door verkoop van de
gTootboetónsohryvingen van de polder,
Gistermiddag, toen de wind
krachtig was en telkenmale in sterkte
varieerde. liep de molen byv. steeds met
een toerental van ongeveer 80 enden
50.000 LITER PER MINUUT
Voorts is een nieuwe vijzel aange
bracht. een as met schroefvormige bla
den. die het water van het enige me
ters dieper liggende po'derpeil „opvijze
len" naar het boezemwater van de
BrasemDe as van deze vijzel is in
kogellagers gevat, waardoor een soepele
en vrywel geruisloze werking verkregen
is ondanks de machtige arbeid, die deze
apparatuur, het hart van de molen,
verzet.
Niet minder dan 50 kubieke meter
water, d.w.z. 50.000 liter water Per
minuut kunnen thans worden ge
spuid! De laag en in de directe na-
byheld van diep water gelegen Heili
ge Geest Polder heeft een dergeiyke
krachtige bemaling ook zeker nodig.
TWEEDE EXPERIMENT MET
ELECTRICITEITS WINNING?
De techniek is niet alleen ln deze mo
len dienstbaar gemaakt aan bestrijding
van haar eigen nadelige gevolgen, ook
wordt binnenkort waarschyniyk de
techniek de helpende hand geboden
Enige jaren geleden werd in de
Benthuizer Mo'-en te Hazerswoude een
experiment begonnen met het opwekken
van electriciteit door windkracht. Het
was de bedoeling bil het draaien van 90
enden per minuut een behooriyke hoe
veelheid vla een dynamo opgewekte
stroom in het Leldse iichtnet te „pom
pen". Deze proefnemingen zyn eigenlijk
noch geslaagd noch mislukt. Ten dele
was dit een gevolg van het feit. dat de
Benthuizer Mo'en niet Ideaal was voor
dit doel De thans gerestaureerde mo
len leent zich daartoe veel beter.
Het ligt dan ook in de bedoeling, bin
nenkort de proef te herhalen ln deze
molen aan de Brasem, die met zyn hy
permoderne outillage en grotere ener
gie een beter ..proefkonyn" vormt.
Ook zonder die proef staat echter
reeds vast. dat deze mo'en dank zij een
technische ver jon g'ngs kuur nog lang
het Hollandse po'derlandschap kan
sieren. Deze omgeving, die voor enkele
(aren ln de naar e'ders verplaatste
Jonge Pleter aan de Drecht veel aan
molenrllkdom verloor, weet zich thans
verzekerd van behoud van een markan
te schittering in het landsch-.psschoon.
Sahimimelpenninck van der Oye als
heemraad van Rynland, ir Bntggeman
als vertegenwoordiger van de hoofdin-
genieur-direoteuT van Provinciale Wa
terstaat. de heer Knlbbe als secretaris
van de Kamer van Koophandel, de he
ren S'.okhuiaen en Zierfuss van de
Leidse Lichtfabrieken, die niet ln die
kwaliteit öocih namens De Hollandse
Molen en de stichting tot electnciteits-
winnlng met windmolens, aanweag wa
ren, vertegenwoordigers van de cultuur
technische dienst van het ministerie
van landbouw, vertegenwoordigers van
de Alg. Ned. Ver. van polderbestuur, en
de molenaar P. Kraan.
Het bleek niet mogelijke, de molen ln
werking te stellen, aangezien leder
zuchtje wind daartoe ontbrak. Men trok
daarom na een korte technische uiteen
zetting door de heer Dekker en een be-
zlahtlging van de gerestaureerde outil
lage naar de Raadeaa! in het gemeente
huis. waar de genodigden ontvangen
werden door burgemeester Bakhuizen.
Deze sprak een welkomstwoord,
waarin hü in het büzonder hulde
bracht aan de heer Dekker voor diens
schitterende arbeid, die deze molen
voor lange tijd voor de polder, de ge
meente en het Hollandse landschap
behouden doet blijven. Spreker deed
de suggestie, dat de gemeente deze
dank zou kunnen utdrukken door de
weg langs de molen naar de molen-
waarna cultuurtechnische dienst. De
Hollandse Molen en Provincie de rest
fourneerden. Spreker bracht voorts
dank aan de molenaar Kraan en diens
echtgenote, die de bemaling steeds zo
actief en sportief verzorgen-
Ir Slagter sprak namens Rynland
zijn vreugde uit over de restauratie
en gaf een korte historische schets
van de ontwikkeling van de polder.
Spreker prees het werk van de heer
Dekker als van groot gewicht ver bul
ten de grenzen van polder en ge
meente.
Namens Prov. Waterstaat sprak de
heer Brugigemans zijn bewondering uit
voor de moed '.an he: polderbestuur de
inventieve geest van de heer Dekker en
de sportiviteit van de molenaar, welke
foeteren tezamen voor dit resultaat
hebben zorg gedragen.
Voorts werd nog gesproken namer -
de cultuurtechnische dienst wa a-bij
deze molen „proefkonijn" werd genoemd
voor eventuele verdere werkzaamheden
ln deze richting aan andere m ".en
door de heer Stokhuizen, die zyn p a -
tonische liefde voor de molen beleed
door de heer Zierfuss. dce wees op het
gevaar voor de molen, als gevolg van
het feit .dat er nog steeds een bliksem
afleider op ontbreekt, en namens De
Hollandse Molen en de Alg. Ver. voor
Vreemdelingenverkeer.
