LEIDSCH
DAGBLAD
tit] es£<i
Maandag te Parijs Nato-conferentie
op lioog niveau
maar »c< H« sc""< w
Verhoudingen in Indonesië voor
ons moeilijker
91ste Jaargang
ZATERDAG 13 DECEMBER 1952
No. 27789
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.6— per kwartaal: f.0 47 per weck
Witte Singel 1. Leiden - Giro No 57055
Telefoon Dir en Adm.: 25041; Red. 21507
Een stapel
moeilijkheden
Het heeft er veel van, alsof de wereld
dc ene moeilijkheid op de andere wil
tupelen. zodat er een hoogte ontstaat,
waarover niet meer heen is te zien.
In West-Duitsland spande Bondskan
selier Adenauer zich tot het uiterste in,
om de verdragen van Bonn en de aan
sluiting by de E.D.G. er door te krijgen,
t'ots het (hardnekkig verzet.der socia-
1 ten en enkele kleinere groeperingen.
Hij scheen de obstakels de baas te zijn
geworden maar plotseling stelde hij de
e.nd-ratificatie der verdragen uit tot
bet begin volgend jaar, in afwachting
van de uitspraak van het hoogste ge
rechtshof te Karlsruhe over de vraag
of de verdragen al dan niet in strijd
waren met de grondwet. Zulks was in
eerste instantie gevraagd door de presi
dent Heuss.
Tegen iedere verwachting in en zelfs
ongetwijfeld in strijd met de rechtsorde,
b:sliste het hof, dat, door beide partijen
in de „politiek" was getrokken, dat het
meende zijn oordeel in plaats van een
adviserende stem een bindende te moe
ten toekennen. Zodoende wilde het hof
proberen zijn prestige, dat door de poli
tiek had geleden, te herstellen
Daarmede bracht het Adenauer echter
in een zeer vreemd parket. Hoe toch,
wanneer de beslissing eens tegen hem
eou uibvallen? Dan zou er immers een
twee-derde meerderheid nodig zijn om
de verdragen te ratificeren en daarover
beschikt de Bondskanselier beslist niet.
Adenauer heeft daarop de president
weten te bewegen om zijn aanvraag tot
het hof terug te inemen, ook al wordt
alles in het werk gesteld om het te doen
voorkomen, dat president Heuss op
eigen instigatie handelde
Verrassing volgde dus op verrassing!
Maar deze gang van zaken kan geen
Ir vrediging schenken. Voor de zoveelste
naai worden politiek en rechtspraak
weer eens gemixed en daaruit komt
li.miner iets goeds te voorschijn. Beide
plegen bij zulk een „gemengd bad"
f.eren te laten.
De West-Duitse democratie, die toch
al een bedenkelijk tintje droeg hoe
kon het anders, daar Duitsland ware
democratie eigenlijk mog nooit heeft
gekend wordt door deze loop van
zaken ernstig bedreigd. Men mag toch
aannemen, dat de oppositie van hetgeen
zij noemt ..een constitutionele orisis"
cuohtig gebruik zal gaan maken.
Bovendien zal het hof de kwestie,
waarom het gaat, todi moeten behan
delen, daar de regering zowel als oppo
sitie hetzelfde thema als vraagpunt
hebben voorgelegd.
Het wordt enigsins een Babylonische
spraakverwarring
Doch wie meent, dat er een einde
aan de verrassingen was gekomen,
nr.akt zich schuldig aan een illusie.
Om het aantal verrassingen te comple
teren, komt daar op eens het bericht:
Het bestuursoomdté van de West-
Du its e sociaal-democratische partij
heeft aangedrongen op het sluiten
van een voorlopig vredesverdrag en
ren veiligheldsverdrag tussen de
West-Duitse bondsrepubliek en de
Westelijke mogendheden.
Onwillekeurig is men geneigd, zich
de ogen uit te wrijven. Wat heeft dat
nu weer te betekenen, na het hartgron
dig verzet tegen de plannen van Acie-
nauer
De situatie wordt steeds ingewik
kelder.
Datzelfde kan men ook zeggen van
de gang van zaken in Noord-Afrika.
Nog was inzake Tunis door de V.N n:et
beslist, of in Marokko braken onlus'cn
uit, die duidelijk genoeg waren voorbe-
:e d door een combinatie van nationa
listische en communistische elementen.
Jammer, dat daarbij zovele slachtoffers
znn gevallen, want zij zullen als slacht
offers-martelaren worden voorgedra
gen
Intussen, de verhoudingen zijn er
'"eer niet gemakkelijker op geworden
en het Arabisch-Aziatisch blok. dat Tu
nis voor de V.N. bracht, zal nu met Ma
rokko kernen aandragen. Dit zal mee
helpen de toch reeds verward toegespit
st- verhoudingen nog verder te ontwik
kelen.
Zo stapelt zich de ene moeilijkheid
op de andere en slechts Moskou meent
daarvan te profiteren. Doch ook zelf
'-'-keert het niet in al te gunstige om
standigheden. Inwend'; en uitwendig,
?-ie de crisis in Oosl-Dji island op het
ter-em der voedselvoorziening.
Maar, helaas, van achter het IJzeren
Gordijn hoort men te weinig betrouw
baar nieuws
Roodkleurig is het daar echter zeker
•liet! Integendeel.
NIEUWE MAU-MAU-ACTIE.
Vier inheemsen, ter dood veroordeeld
'opens het doden van inheemsen bij
acties van de Mau Mau, zijn heden te
Thompson Falie terechtgesteld.
In het gebied van Zufd-Nyeri in Ke
nya zijn twee Afrikaanse aanhangers
van de regering gedood en een rege
ringsgezind opperhoofd ernstig gewond.
14 ministers zullen vermoedelijk
geen belangrijke besluiten nemen
(Van onze Par ij se correspondent)
Van Maandag a.s. af, vindt in het
Parysc Palais de Chaillot waar liet
voorlopige hoofdkwartier van de At
lantische gemeenschap is gevestigd
een conferentie plaats, waarbij alle
veertien aangesloten landen door hun
minister van buitenlandse zaken (voor
Nederland: mr Beyen) vertegenwoor
digd zullen zijn.
Zo'n N.a.t.o.-conferentie op het hoog-
e niveau gelijk dit heet wordt
uit practische overwegingen niet zo heel
veelvuldig gehouden.
De vorige bijenkomst van ministers
vond in Februari te Lissabon plaats en
de volgende wordt in April of Mei in
een nog niet bepaalde stad gehouden.
Het „dagelijkse werk" wordt in de
Atlantische gemeenschap in de tussen
perioden verricht door het orgaan der
permanente vertegenwoordigers, dat te
Parijs zetelt en waarin ons land door
jhr Van Starkenborgh Stachouwer wordt
vertegenwoordigd.
Ofschoon deze conferentie, die vier tot
'ijf dagen zal duren en onder leid ng
staat van de Deense minister van bui
tenlandse zaken, Ole Björn Kraft, zeker
van belang is. alleen al reeds omdat de
leidende figuren uit de Atlant'sche ge
meenschap elkaar daarbij weer eens
zullen ontmoeten, zal men van deze bij
eenkomst toch geen bijzonder ingrijpen
de besluiten mogen verwachten. Om
verschillende redenen. Ten eerste al van
wege het feit, dat het machtigste lid,
Amerika, momenteel nog in een situatie
erkeert. waarin het uiteraard geen
verreikende besluiten nemen kan: de
republikeinen, die volgende maand het
bewind in Washington overnemen, zul
len in Parijs niet eens officieel verte
genwoordigd zijn. Een andere onzeker
heid, die daar direct verband mee houdt,
betreft vooral voor Frankrijk de
houding die Amerika in de toekomst aan
nemen met betrekking tot de oorlcg
in Indo-Chma. Zolang de Fransen niet
weten, op welke steun zij daar mogen
rekenen, zullen zij immers ook g?en toe
zeggingen kunnen doen wat betreft hun
toekomstige bijdrage aan de verdediging
van Europa. Maar de voornaamste reden
waarom van deze conferentie niet al te
veel mag word?n verwacht, is toch wel
dat Europa zelf nog in de mist ver
keert, en daardoor de algemene pers
pectieven wel vry duister "zijn.
We doelen hier natuurlijk speciaal op
de kwesti? van het Europese leger en
de Duitse herbewapening, waarover men
in Bonn nóch in Parijs gelijk wel al
gemeen bekend mag worden veronder
steld in het reine is ïckom n. Zelfs
de toekomstige verhoud.ng tussen het
Europese leger en de Atlantische ge
meenschap is voor het moment nog niet
eens duidelijk gepreciseerd.
Lord Ismay, de secretaris-generaal van
het permanente orgaan en als zodanig
de motorische kracht Ln het Atlantisch
pact, hoopt echter, dat in de komende
maanden inzake deze voornaamste pun
ten zóveel zal kunnen worden bereikt,
dat het bij de volgende conferentie mo
gelijk zal zijn de beslissingen te ne
men. die men van Maandag a.s. af meer
of minder in het vage zal kunnen over
wegen.
In het Palais de Challot onderschrijft
men in het alremeen zeker niet de alar
merende berichten, die de laatste maan
den in de wereldpers hebben eecireu-
leerd over een totale mislukking van
de Lissabmse plannen. Aan de hand
van de cijfers toc.nt men integendeel
aan, dat wat 1952 betreft, die plannen
voor circa 90 pet ziin uitgevoerd.
Maar de perspectieven voor het vol
gende jaar zien er echter heel wat
minder optimistisch uit.
Want de meeste landen hebben
gelijk men weet al bekend gemaakt,
dat zjj zich over 1953 tot ongeveer dc
helft van hel programma zullen be
perken, waartoe in Lissabon besloten
werd, en dat op langere termijn
dus wel wat te hoog gegrepen was.
Op grond van de verschillende mede
delingen wordt thans berekend, dat het
Atlantische leger indien men dat dan
zo wil noemen over een Jaar zal kun
nen beschikken Over een 60-tal der 94
gc-proj icteerde divisies en over een 6000
vliegtuigen in plaats van de 10.000 waar
naar oorspronkelijk zou worden ge
streefd. En dat alles natuurlijk onder
conditie dat Amerika geen wijziging zal
brengen in zfjn Europese hulpverlenings
programma.
Is die vertraging militair te verant
woorden?
Dat is uiteraard wel dc cardlnale
vraag, die ock in Parijs alle discussies
zal bpheersen. Het gaat er om zoals
een Amerikaans publicist zich onlangs
heeft uitgedrukt te weten wat voor
het Westen de doorslag meet g'ven bij
de oriëntering der Atlantische verdedi
ging de concrete kracht, waarover het
sovje'-blck beschikt, .cf wel de bedce-
lincen. die Moskou kunnen worden toe
gedicht ten aanzim van het onm'ddei-
Ulk gebruik dat het van die kracht wil
maken Anders gezegd- streeft men op
korte termijn naar een militair even
wicht met het Oosten, of zal men er
zich toe beperken de achterstand nog
zo ver mogelijk ln te lopen?
Men mag wel zeggen, dat men in
tussen van dat eerste doel heeft afge
zien. Men neemt aan, dat Rusland mo
menteel over een 175 erien en nog een
60 satelliet-divisies beschikt, en de er
varingen met de Europese herb?wape-
nmg hebben nu wel uitgewezen dat i j
het uitgesloten is eenzelfde machtsont- l'^riSCOOp, omdat de stuurhut met
plooimg te evenar n. Wanneer de kans boven op het dek werd gebouwd.
schreven, dan zijn er echter ook nog
wel andere redenen waarom men
Westen, zonder
gaan rusten, nu niettemin
manui™ laitm wel wat km e?kE'' Vs'18 maar een
rpjc,n j plausibel? aanwijzing voor bestaat, da
iren geli
'ctulgd
Ruslands agressieve bedoelingen. althans
voor een onmiddellijke toekomst.
Hier ziet U de ..Relentless"
de modernste Britse onderzeeboot-
jagers, die wordt bestuurd per
cn vanmortieren, die met behulp van een
clcctronisch brein worden bediend,
cn een regen van projectielen zen
den naar de ontdekte onderzeeboot.
De ..Relentless" tijdens een proef
vaart.
op zijn lauweren te i h.«*ft ,mi"lster Schuman omangs nog
Icttemm van oordeel is. I uitdrukkelu* verklaard.dat er geen
ure lasten wel wat kan enkel ernstig bewys of zelfs maar een
dm is dat men in Plausibel? aanwijzing voor bestaat,
WuKTm enige laren srlelen - 15,U!'a"a thana «"M*
thans allerminst mam ove-tulgd van WW-ton» a» overwegen.
•erlichten
Oud - II. C. Lamping
„Men zal steeds groter aanspraken doen"
Gisteravond is de heer A. Th. Lam
ping, oud Hoge Commissaris van Neder
land in Indonesië en thans benoemd tot
ambassadeur van Nederland in Bonn
op Schiphol aangekomen. H(j werd ver
gezeld door zijn echtgenote
De heer Lamping vertelde, dat hij
ruim een maand geleden uit Djakarta
is vertrokken en daarna een reis heeft
gemaakt langs diverse Zuldaziatische
hoofdsteden, zoals Singapore, Bangkok,
New Delhi en Damascus, teneinde zijn
kennis en ervaring inzake de Zuid-
Aziatische verhoudingen af te ronden.
Hij heeft op zijn reis slechts bij wei
nigen belangstelling bemerkt voor de
kwestie IndonesiëNederland. „Men
betreurt het, dat de samenwerking
tussen Indonesië en Nederland niet
nauwer is, omdat men er van overtuigd
is, dat een dergelijke samenwerking
voor beide landen bijzonder belangrijk
zou zijn. Men en dan neem ik als
voorbeeld Ceylon was verwonderd,
als ik vertelde, dat Indonesië weinig
voor nauwe samenwerking met Neder
land voelt".
Betreffende de verhoudingen in Indo
nesië zei de heer Lamping: ..Ik ben op
11 November j.l. vertrokken. Toen was de
situatie nog niet overzichtelijk en daarna
heb ik maar weinig nieuws meer ge
hoord". Wel gaf de heer Lamping als
een persoonlijke visie, dat de verhou
dingen in Indonesië voor ons moeilijker
zijn geworden.
„Wij moeten er rekening mee houden,
dat er van Indonesische zijde in veel
grotere mate aanspraken zullen wor
den gedaan".
De heer Lamping kwam uit Rome.
want na zijn reis door Zuid-Azlë heeft
hij nog Athene en de Italiaanse hoofd
stad bezocht.
Hij verwacht medio Januari 1953 zijn
post in Bonn te betrekken.
deze meer bescheiden, maar ook meer
realistische plannen uiteraard niet
geboden. Maar dat wil evenmin zeggen,
dat we ons in het Westen, zelfs op dit
moment, volkomen onbeschermd zou
den hoeven te voelen. Reeds thans
kan namelijk aan de militaire macht
van hel Westen wel zoveel betekenis
worden toegekend, dat de Russen
gesteld dat ze daartoe het verlangen
zouden hebben geen aanval meer op
het Westen zullen kunnen onderne
men, zonder daartoe eerst omvang
rijke voorbereidingen te hebben ge
nomen. Het effect van de verrassing
Ls dus zó, tot hun nadele, nu al uitge
schakeld, want tijdens die voorberei
dingen zou generaal Ridgway reeds do
nodige maatregelen kunnen nemen,
waardoor Europa in vry hoge mate pa
raat zou kunnen worden gemaakt.
Bijna 140.000 werklozen
Blykens een opgave van het C.B.S.
waren er eind November van dit jaar
in ons land 138.600 werklozen waarvan
30.400 geregistreerde D.U.W.-arbeiders.
Er waren 9.000 vrouwelijke werklozen.
In October 1952 waren er 120.000 werk
lozen in November van het vorige jaar
121.800.
GROEIEND LEDENAANTAL C.N.V.
Het ledental van de Christelijke Vak
beweging ls over het derde kwartaal van
1952 met 829 toegenomen. Per 1 October
bedroeg het 178.957.
De Verbondsraad van het C N V. heeft
besloten de heer J. ten Heuvelhof voor
te dragen ter benoeming tot adjunct
secretaris-generaal van het Int. Chr.
Vakverbond. De heer Ten Heuvelhof is
thans pen..ingmeester van de Ned. Chr.
Bond van overheidspersoneel. Hij maakt
voorts o.m. deel uit van de Verbonds
raad van het C.N.V.
Oud-Leiden
Dertigduizend Nederlandse tulpen
bollen. een gift van Nederlandse
kwekers ter gelegenheid van de
aanstaande kroning: zullen lc Lon
den worden geplant. De eerste bol
len werden door Mevrouw Stikker,
in aanwezigheid van haar man. de
Nederlandse ambassadeur le Lon
den en enige meisjes in Neder
landse klederdracht, geplant.
(Telefoto).
(Ingez. Med.-adv.)
WEERBERICHT
Plaatselijk buien
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Half tot zwaar bewolkt met plaatse
lijk enkele buien en in de nacht en
ochtend hier en daar mist. Zwakke tot
batige wind in hoofdzaak tussen Zuid-
West en Noord-West. Ongeveer dezelfde
temperatuur als vandaag.
'Opgemaakt te 10 uur).
14 DECEMBER
Zon op: 8.41 uur; onder: 1629 uur.
Maan op 5.56 uur; onder: 14 02 uur.
Hoogwater te Katwijk te 0.52 en 13.13
uur (15 12 te 1.43 en 13.59 uur).
Dit nummer bestaat alt 12 pagina's.
Kans op dalende temperatuur
Het KNMI deelt mede:
Krachtige Zuid-Westen winden, die
veroorzaakt werden door. een depressie
boven Schotland, voerden tijdelijk zach
tere Oceaanlucht naar ons land en
maakten Donderdag een einde aan de
vorst. De temperaturen liepen geleidelijk
op en bereikten Vrijdag in het gehele
land waarden van 5 A 6 graden. Een ver
dere stijging van de temperatuur is niet
te verwachten. Integendeel, achter een
volgende depressie stroomde grote hoe
veelheden koude arctische lucht over
IJsland naar het Zuiden en vervolgens
over de Britse eilanden naar ons land,
zodat de temperaturen opnieuw gingen
dalen. De strijd tussen deze koude mas
sa's en zeer zachte luchtmassa's, die zich
boven Zuid-Frankrijk bevonden gaf gis
teravond aanleiding tot ontwikkeling van
een cüepe depressie, die vergezeld van
zware stormen over Frankrijk naar
West-Duitsland trok en vanmorgen vroeg
in het Zuiden Oosten van het land re
gen en sneeuw veroorzaakte. Na het pas
seren van deze depressie zal de wind
weer naar Zuid-West of West gaan
draalen onder invloed van een oud la
gedrukgebied boven de Noordzee. In dit
lagedrukgebied komen enkele buien voor,
die van hagel en natte sneeuw vergezeld
gaan, maar ook nu en dan opklaringen
Hoewel vannacht weer plaatselijk mist
kan ontstaan, ziet het weer voor morgen
rr dus wat gunstiger uit. Men moet er
echter op rekenen, dat de temperaturen
de volgende daeen geleidelijk nog iets
verder zullen dalen, zodat de kans op
vorst 'voornamelijk des nachts groter
wordt.
Pinay stelt vertrouwens
kwestie na nederlaag
De Franse Nationale Vergadering
heeft gisteravond de herziene rege
ringsvoorstellen voor belastinghervor
mingen met 337 tegen 272 stemmen
verworpen. Deze neder.aag voor P:nay
zal eohter niet het aftreden der rege
ring tengevolge hebben, aangezien aan
deze stemming met de vertrouwens
kwestie was verbonden.
Pinay heeft later officieel de vertrou
wenskwestie verbonden aan de aan
vaarding van ae premies der sociale
verzekeringen Dinsdag zal vermoedelijk
de stemming in de Nationale Vergade
ring worden gehouden. Dit is de derde
maal in veertien dagen tijd-s. dat Pinay
de vertrouwenskwestie stelt.
In de wandeigangen van de Nationale
Vergadering aoht men Pin ay's kansen
om deze vertrouwenskwestie te winnen
niet groot Gestemd zal worden over
zyn voorstel om een klein deel van de
werkgeversbijdrage in het fonds voor
gezinstoeslag, dat een overschot van
18 milliard francs heeft, over te heve
len naar het fonds van de ziekteverze
kering dat met een tekort van 30 mil
liard francs kampt.
In een bittere redevoering in de Na
tionale Vergadering hekelde de pre
mier, dat de vergadering belastingver
laging en nieuwe uitgaven voorstelde,
hoewel alle sprekers het er over eens
waren, dat de financiële toestand ern
stig en de toestand van de schatkist
slecht was De oppositie schaarde zich
aaneen, als het er op aankwam de re
gering aan te vallen, dcoh op het punt
van een constructief beleid was zij ver
deeld. aldus Pinay.
Hij besloot met te verklaren, dat de
Nationale Vergadering het regeringsbe
leid van bezuiniging en stabilisatie zal
moeten voortzetten of met een andere
regering een ander beleid zal moeten
voeren.
Pinay stelde voorts de vertrouwens
kwestie met betrekking tct een artikel
van het wetsontwerp betreffende de
financiën, welk artikel de regering
machtigt bij decreet belastinghervor
mingen in te voeren, indien het parle
ment dergelijke maatregelen niet voor
31 Mei zou hebben genomen.
Péd
Daar het in het leven altijd aanbeveling verdu nt
dc dingen van twee kanten te bekijken, tonen wij
U thans - na ons plaatje van Woensdag j.l. -
dc Paardensteeg van de andere zijde. n.I. gezien
vanuit het tegenwoordige hotel ..Bellevue" op dc
hoek van de Morsstraat.
Deze foto. welke ons werd toegezonden door de
lieer J. F. van der Meer. Rijn cn Scluekade 19.
brengt het passeren van de MaskcraJc-optocht in
het jaar 1900 van de Blauwpoortsbrug in beeld.
Op liet reclamebord aan de gevel rechts op de
oto wordt propaganda gemaakt voor een bezoek
aan ..De Leidsclie Wiclrijscliool" vah de Gebrs.
Straatsburg in de Haarlemmerstraat. In de tegen
woordige sigarenzaak van de firma Walenkamp
(Haarlemmer: iraat hoek Prinsessekade) was des
tijds een manufacturenzaak van de firma S. H. C.
Smits gevestigd.
De Lustrumcommissie anno 1900 had overigens
niet over gebrek aan belangstelling te klagen cn
evenaarde die van ons huidige 3 October-
feest!