EIDSCH
DAGBLAD
^001' republikeinen: nu of nooit
Geschil over Indiërs in Zuid-Af rika
voor de V.N.
(Telegrafisch van onze Amerikaanse correspondent dr P. G. J. Korteweg).
Het Amerikaanse volk staat vandaag voor een belangTyke beslissing in zijn
Ischiedenis, voor een keus, die des te moeilijker is, omdat het niet gaat tussen
n wit, tussen volstrekt goed en volstrekt kwaad.
De politieke koers van Eisenhower en Stevenson verschilt slechts in nuancen,
tij wel alle voorspellers menen, dat de partijen elkaar in sterkte niet veel ontlo-
Dit feit geeft hun, die er begrijpelijkerwijs grote waarde aan hechten, dat de
Ipublikeinen thans de regeringsverantwoordelijkheid zullen dragen, een gevoel
of nooit. Dank zij Eisenhower's populariteit en dank zjj zijn aantrekkings-
Rracht op dc vrouwelijke kiezers (sex-appeal en Korea-appcal) heeft de republi-
rinse partij dit jaar wellicht een kans, die
et verschil zou toch wel eens bijzon
belangrijk kunnen blijken te zijn. In
Koreaanse kwestie kan het de Azia-
van Amerika vervreemden of de
i d van de Aziaten voor hun vrijheid
rsterken. Dit kan ook het handelsver-
;r tussen Europa en Amerika verbe
en of belemmeren, en de wapen-
eranties aan de oude wereld indruk-
kkend effectief maken of verontrus-
id symbolisch.
[Wat nu weinig meer lijkt dan een
lance-verschil tussen Stevenson en
.senhower, ontwikkelt zich, zodra deze
anncn moeten werken met de partij,
lartoe zij behoren, tot een veel groter
schil!
campagne heeft dat reeds uitgewe-
Dit nuance-verschil leidt wellicht
tg niet tot een verschil in principe,
[sar dan toch wel tot een verschil met
in ijpende gevolgen voor de interna-
Jpr.ale situatie. Wat het binnenland be-
zal niemand willen beweren, dat
hower een heksenjager is, maar
n dit opzicht zouden bij de verkie-
van Ike krachten tot gelding kun-
i komen, die Amerika's reputatie als
an de vrijheid ernstig afbreuk
kunnen doen. Vooral in de ogen
in politieke, intellectuele en kerkelijke
lamemers in Europa,
iclis dit van binnenlandse aard lijken
nuanceverschil zou het uiteendrijven
in de twee contingenten in de hand
nnen werken.
Dc candidaat, die 266 stemmen op
Izijn naam brengt, wint de grote prijs.
■Een overwinning in een bepaalde staat
;rt hem een zeker aantal stemmen
en dit aantal is afhankelijk van het
Jv.onertal van die staat. Wie zo in de
Baat New York wint (45 stemmen) of
1 California of Pennsylvania (ieder 32
jemmen) verkrijgt een groot brok der
jemmen. Daarop volgen: Illinois (27),
:as (24). welke stemmenaantallen ook
i te versmaden zijn.
Wat deze verkiezing zo spannend
iakt, is het feit, dat geen der candi-
en er met zekerheid op kan rekenen,
e grote happen op zijn bord te krij-
Vrijdag heeft Stevenson een ris-
ite stunt uitgehaald. Hij onderbrak
tournee en stelde dus zijn verkie-
ingsluisteraars teleur om in Illinois,
raar hij gouverneur is, een poging te
i een ernstige opstand in de staats-
angenis te onderdrukken. Tot grote
pluchting van Stevenson's partijgeno-
n slaagde hij daar in snel en overtui
gd Dit dapper optreden kan hem de
i stemmen van Illinois opleveren. Maar
,35 interventie mislukt, dan had hem
at. door de slechte indruk, het presi-
entschap kunnen kosten.
In New York en Pennsylvania zou
isenhower, volgens de opinie-onder-
rekers, nog een kleine voorsprong heb-
doch de voorkeur van de publieke
„,nie ontwikkelt zich reeds sedert
Aken vrij algemeen in de richting van
Itevenson. Californië cn Texas behoren
b: de onzekere staten.
I De uitslag van de staat New York zal
jtij vroeg bekend worden cn de candi-
Isat. die daar wint, krijgt ineens een
grote voorsprong. Door het tijdsverschil
cn lang op het resultaat van Cali-
moeten wachten, en juist Cali-
zou de doorslag kunnen geven.
ich niet spoedig herhalen zal.
De laatste loodjes
Op de laatste avond voor de verkie
zingsdag toonde het televisiescherm een
enigszins vermoeide Eisenhower en een
zeer vermoeide Stevenson.
Eisenhower sprak ie Boston voor een
volle zaal. Hij verpersoonlijkte daar een
trouwhartige, gelovige vaderfiguur, ont
hield zich van schimpen op zijn tegen
standers en bespaarde anderzijds zijn
gehoor elk diepzinnig denken, tenzij
men de bewering „Amerika is goed,
daarom is het groot" diepzinnig zou wil
len noemen.
Al met al was dit toch wel een rede.
die Eisenhower goed zal hebben ge
daan, met name bij de ouderen onder
zijn gehoor
Van Stevenson kon men tot dusverre
zeggen, dat hij geen fout heeft gemaakt
in zijn gehele campagne. Op deze laat
ste avond evenwel heeft hij zijn kans
bij lange na niet uitgebuit. Een grote
fout was, dat zijn rede niet precies op
tijd eindigde, waardoor het verheffend
slot voor het televisiepubliek verloren
ging. Bovendien was het psychologisch
onjuist op deze laatste avond tot twee
maal de mogelijkheid te vermelden dat
hij de verkiezing kan verliezen. Ten
slotte was het alweer psychologisch
onjuist tweemaal toe te geven wel zijn
uiterste best te hebben gedaan, doch niet
ten volle over zichzelf tevreden te zijn.
Zulk een bescheidenheid zou in Europa
wellicht gewaardeerd worden, doch de
perfectielievende Amerikanen horen
zulke bekentenissen toch met enige ver
wondering. En hun vertrouwen in de
candidaat wordt aldus niet versterkt.
Het is moeilijk te zeggen, van hoeveel
gewicht zulk een laatste optreden voor
de televisie nog is. Men kan zich even
wel niet aan het gevoel onttrekken, dat
Stevenson op deze laatste avond een
belangrijke fout heeft gemaakt, die hem
veel stemmen kosten kan.
VAKBEWEGING IN ACTIE.
De Amerikaanse vakbonden AFL, CIO
en de verenigde mijnwerkers onder John-
Lewis hebben voor het eerst in de ge
schiedenis alle openlijk steun toegezegd
aan een candidaat voor het president
schap. Hoewel de leiders van deze orga
nisaties zich hebben uitgesproken voor
de democratische candidaat, gouverneur
Stevenson, zijn de leiders van de bon
den van timmerlieden, zeevarenden en
arbeiders in de bouwvakken binnen de
AFL op de hand van generaal Eisen
hower.
Als gevolg van een intensieve cam
pagne in honderden bladen van de vak
beweging zullen de organisaties haar
diensten bij de verkiezingen verlenen,
o.m. door het opbellen van de ingeschre
ven kiezers, het vervoer der stemge
rechtigden naar en van de stembureaux
en het toezicht houden in de stemlokalen.
De kosten van deze campagne worden
geraamd op twee tot meer dan vier
millioen.
In enige steden hebben de AFL en de
CIO, die zeggen samen 14 millioen leden
te hebben, plannen uitgewerkt om cr
voor te zorgen, dat alle kiesgerechtigde
georganiseerde arbeiders hun stem uit
brengen.
AMERIKAANSE KAPPERS VOOR
SPELLEN OVERWINNING VAN
STEVENSON.
Amerikaanse kappers hebben hun
klanten naar hun mening over de uit
slag der komende verkiezingen gevraagd.
Het resultaat hiervan was dat 208.836
klanten het op de democraat Stevenson
en 203 140 op zijn republikeins mede-
candidaat Eisenhower hielden. Gezegd
wordt dat de kappers het met dit opinie-
qnderzoek gedurende meer dan twintig
jaar, met éen uitzondering, bij het rechte
eind hebben gehad.
WEERBERICHT
Enige regen
De Bilt verwacht tot Woensdagavond:
lalf tot zwaar bewolkt met enige regen,
•wtige tot krachtige en langs de kust
tldelijk harde wind, aanvankelijk Zui-
'el|Jk, later Zuidwestelijk tot Westelijk,
'annacht zachter, morgenoverdag on-
jeveer dezelfde temperaturen als van-
(Opgemaakt te 10 uur).
5 NOVEMBER
[oogwater te Katwijk te 5.05 en 17.24 u.
t nummer bestaat uit zes pagina's
Ten behoeve van de door de waters
nood in de Italiaanse Povlakte ge
troffen boeren is gisteren een
geschenkzending vaarzen te Roo
sendaal door de heer Ir Th. C.
M. Rysenbeek. Directeur van het
veeteeltwezen van het Ministerie
van Landbouw, overgenomen. Deze
zending, die bestond uit een 60-tal
vaarzen, werd te Roosendaal samen
gevoegd met een zending van 100
koeien.
Na de aanvaarding vervoerden de
autoriteiten ook een beestje. Von
rechts naar links ziet U: de heer
Rysenbeek. de heer fohan dc Veer.
voorzitter Bedrijfsschap Vee en
Vlees, en geheel links, de heer H.
Venema. namens de Veeartsenij-
kundige dienst.
OE AMERIKAANSE VERKIEZINGEN
AanfaiuitgeDracnte stemmen van I912af
Grote Poolse haring-order
De Nederlandse Bond van Haring-
handelaren heeft naar Polen 20.000
vaten vette haring en 15.000 vaten volle
haring verkocht. Deze haring zal in de
loop van deze maand worden verzon
den.
Egyptische nota aan Engeland
INZAKE DE SOEDAN
De Egyptische regering heeft gisteren
de nota over Soedan, die Zondag door
generaal Naguib aan dc Britse ambas
sadeur in Egypte is overhandigd, ge
publiceerd. De inhoud van de nota
komt in grote trekken overeen met die
van de tussen Egypte en de partijen
van het Soedanese „onafhankelijkhcids-
front" gesloten overeenkomst. De
Egyptische regering verklaart, over
tuigd te zijn van „het recht van de Soe-
danezen, over hun eigen lot te beslis
sen en te zijner tijd en onder de nodige
waarborgen hun eigen toekomst in
handen te nemen".
De nota voorziet in een overgangs
periode van ten hoogste drie jaar,
waarin de gouverneur-generaal het
hoogste constitutionele gezag zal uit
oefenen, daarbij bijgestaan door een
commissie van vijf leden. Engeland en
Egypte zullen bij overeenkomst twee
Soedanese leden van de commissie aan
wijzen. Deze overeenkomst zal aan het
Soedanese parlement ter goedkeuring
worden voorgelegd.
Het vijfde lid van de commissie zou
een Pakistanier of een Indiër zijn, res
pectievelijk voorgedragen door do rege
ring van Pakistan en India. De vijf
commissieleden zouden bij decreet door
de Egyptische regering benoemd wor
den. De gouverneur zou verantwoorde
lijk blijven tegenover de beide .liquide
rende mogendheden" voor zover het za
ken betreft van niet strikt binnenlands
belang.
Een commissie van zeven zou toezicht
moeten houden op de verkiezingen, die
voor het einde van dit jaar gehouden
zouden moeten worden
Tenslotte wordt in de nota gezegd,
dat de Britse en Egyptische strijd
krachten minstens een jaar voor het
kiezen van de grondwetgevende verga
dering die over de toekomst van Soedan
zal beslissen, moeten worden terugge
trokken.
Misstap van Charley Chaplin
M Toen Charley Chaplin in het E
„Ambassadeurs Theatre" te Parijs
ingehuldigd werd als erelid van de
Franse vereniging van acteurs,
struikelde hij en viel bijna door het
luik van het soufleurshokje. De 600
aanwezige acteurs en actrices, die
hem toejuichten, barstten in gelach
uit, waarop Chaplin zeide: „dat is
H nu juist myn gewone werk".
lillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllfl
Een resolutie ingediend
Jooste, leider der Zuidafrikaanse dele
gatie bij de Verenigde Naties, heeft in
de speciale politieke commissie, by een
bespreking van de behandeling der In
diërs in Zuid-Afrika, verklaard, dat In
dia er op uit is de Zuidafrikaanse vraag
stukken op rassengebied voor zijn eigen
voordeel uit te buiten.
Hij voegde hieraan toe, dat zijn tegen
woordigheid bij de behandeling van dit
agendapunt niet moest worden uitge
legd als te betekenen dat Zuid-Afnka
zijn standpunt, dat het hier een louter
binnenlandse aangelegenheid betreft,
waarmede de Verenigde Naties zich,
krachtens de desbetreffende bepaling in
hun eigen Handvest, niet mogen inla
ten, had gewijzigd. Zuid-Afrika blijft
bereid deze angelegenheid met India en
Pakistan te bespreken, alhoewel India
sinds 1946 geen enkel daadwerkelijk be
wijs heeft geleverd, dat het er ernstig
naar streeft hierover met ons overeen
stemming te bereiken", verklaarde hij.
Mevrouw Laksjmi Pandit, leidster van
de Indische delegatie, zeide tot haar
grote leedwezen te moeten constateren
dat het „tot nu toe onmogelijk is ge
bleken gerechtigheid voor de Indische
burgers van Zuid-Afrika te verkrijgen".
Zij herinnerde er aan, dat verschillende
algemene vergaderingen moties hadden
aanvaard, waarin er bij de betrokken
partijen op aan werd gedrongen de on
derhandelingen voort te zetten. Zij be
schuldigde Zuid-Afrika er van ln 1950
en 1951 te hebben geweigerd de behan
deling der Indische burgers in Zuid-
Afrika tot een punt van onderhandelin
gen met India en Pakistan te maken en
zij bracht in herinnering dat secretaris-
Strijd in Indo-China gunstiger
voor de Fransen
Volgens berichten die gisteren te Pariis
zijn ontvangen, zijn de Franse troepen,
generaal Trygve Lie er niet in geslaagd
was de partyen tot elkander te brengen.
Volgens mevrouw Laksjmi „gaan de
gebeurtenissen in Zuid-Afrika snel in de
richting van een onvermijdelijke ramp".
Zij achtte het gezag van de Verenigde
Naties betrokken by een regeling van
het vraagstuk der behandeling van niet-
blanken in de Unie.
De afgevaardigde van Pakistan, prof.
Bokharl, onderschreef het betoog van
de Indische vertegenwoordigster. Hij
stelde voor, dat de algemene vergade
ring „onpartijdige en vooraanstaande
personen, die buiten de betrokken partij
en staan", zou uitnodigen te helpen by
het zoeken naar een oplossing van dit
vraagstuk.
Veertien Aziatische en Afrikaanse
landen hebben een resolutie ingediend,
volgens welke de algemene vergadering
een commissie van goede diensten
moet instellen voor onderhandelingen
tussen Zuid-Afrika enerzijds en India
en Pakistan anderzijds. Deze commis
sie van drie zou rapport moeten uit
brengen aan de achtste gewone zitting
van de algemene vergadering. De re
solutie doet verder o.m. een beroep op
de regering van Zuid-Afrika, de uit-
voring van de bepalingen van de wet
op afzonderlijke woongebieden op te
schorten in afwachting van de voltooi
ing van bovengenoemde onderhande
lingen.
De indieners van de resolutie zijn:
Afghanistan, Birma, Egypte. India. In
donesië, Irak. Libanon, Liberia, Pakistan
Perzië, de Phllippynen, Saoedi-Arabië,
Syrië en Jemen.
De Breestraat omstreeks 1900 ge
zien vanaf de Hogewoerd.
De paardentram beheerste het
verkeersbeeld
Commissie-besluiten ter V.N.
De beheerschapscommïssie der V. N
aanvaardde met 46 tegen 1 stem, bij
twee onthoudingen, een ontwerpreso
lutie inzake rassendiscriminatie in af
hankelijke gebieden.
In de resolutie wordt de algemene
vergadering verzocht, de besturende
landen aan te bevelen om discrimine
rende wetten af te schaffen en de inwo
ners van de afhankelijke gebieden, onge
acht hun ras te laten delen in alle open
bare faciliteiten,
De sociale commissie heeft een Rus
sische resolutie verworpen, waarin werd
voorgesteld, het gebruik van pers, radio,
film en andere voorlichtingsmiddelen
voor het bevorderen van „agressie en
oorlog" te verhinderen.
Volgens de resolutie was in bepaalde
landen de oorlogspropaganda toegeno
men „sinds de algemene vergadering in
November 1947 een resolutie heeft aan
genomen inzake maatregelen tegen pro
paganda voor de aanstokers van een
nieuwe oorlog".
De Amerikaanse afgevaardigde Sprague
noemde het Russische voorstel „een
Trojaans paard, gehuld in mooie phra-
sen". Naar zijn mening beoogde de
Sovjet-Unie niet het bevorderen van de
vrede, maar „het opleggen van eenvor
migheid ten aanzien van de voorlich
ting".
De Gasperi doet beroep óp
Zuid-Slavië
Premier de Gasperi van Italië heeft in
een rede ter gelegenheid van de Dag van
de nationale eenheid" van Zuid-Slavië
„een daad van goede wil" gevraagd ten
einde het vraagstuk Triest te regelen.
Sprekend op het oorlogskerkhof te
Redipuglia in Noord-Italië, waar 100.000
Italianen rusten, die gesneuveld zyn in
de twee wereldoorlogen, zeide de Gas
peri: „De democratie is geduldig, maar
zij is ook vasthoudend en gaat gebukt
onder haar verantwoordelijkheden. De
verantwoordelijkheden van het democra
tische Italië zyn ook de uwe en. bovenal,
die van de geallieerden, die ons een
vredesverdrag hebben opgelegd, dat zy
niet konden handhaven. Later vervin
gen zy het door een verklaring, die zij
als „gentlemen" niet kunnen Intrekken".
Men neemt aan. dat de premier hierbij
zinspeelde op de Brits-Amerikaans-
Franse verklaring van 27 Maart 1948,
waarin gezegd werd. dat Triëst aan
Italië moet worden teruggeven.
IN OCTOBER WERD GESPAARD.
Hoewel October over het algemeen
geen gunstige spaarmaand is. vertoont
deze maand dit jaar een gunstige ont
wikkeling. Bij de Rijkspostspaarbank
werd ingelegd f 34 millioen en terugbe
taald f 31 8 millioen, zodat het spaar
overschot f. 2.2 millioen bedraagt. In de
maanden Januari October is totaal in
gelegd f 311.4 millioen en terugbetaald
f. 306.5 millioen, zodat het spaarover
schot thans bijna f. 5 millioen beloopt.
Dit cijfer steekt gunstig af tegenover
vorig jaar, toen in dezelfde periode een
bedrag van f. 96.2 millioen werd ont-
spaard.
Nu brengt deze ..stoomwagen"
slechts een smalend glimlachje te
weeg. maar in de tijd. waarin hij
werd vervaardigd, omstreeks 1900
vervulde hij velen met bewondering.
Thans is dit museumstuk in het be
zit van de heer M. Edwards uit
Norwich, die er jaarlijks mee deel
neemt aan een veteranen-wedstrijd.
Dit jaar startte hij met 164 andere
veteranen in Hyde Park te Londen.
Het einddoel was Brighton. Of hij
daar reeds is aangekomen, vermeldt
de historie niet.
Besprekingen tussen Suriname
en de Antillen
NADER OVERLEG GEWENST.
Naar aanleiding van de besprekingen,
die werden gevoerd tussen Suriname en
de Ned. Antillen, is na het vertrek van
de Surinaamse delegatie uit Willemstad,
het volgende communiqué uitgegeven:
De besprekingen, die gedurende de af
gelopen week zijn gehouden tussen de
regeringsraad van de Ned. Antillen en
een missie van de Surinaamse landsre
gering, hebben een aangenaam verloop
gehad. Deze uitwisseling van gedachten
heeft geleid tot een beter begrip ten
aanzien van de wederzijdse standpunten,
alsmede met betrekking tot de basis,
waarop vruchtbaar zal kunnen worden
gewerkt bij de komende voortzetting der
Rondetafel-conferentie.
Voordat de R.T.C. wordt voortgezet
verdient het aanbeveling, dat de re
geringen der drie rijksdelen zich zul
len verstaan over de beginselen, welke
daaraan ten grondslag dienen te lig
gen.
Voor wat betreft de besprekingen in
de algemene vergadering der Verenigde
Naties met betrekking tot het staken
van het uitbrengen van rapporten door
Nederland over de Ned. AntUlen en Su
riname, zal worden getracht, tot een ge
meenschappelijk standpunt van de drie
rijksdelen te geraken.
Tot zover het communiqué. De cor
respondent van het ANP te Willemstad
voe-gt hieraan toe. dat waarnemers als
hun mening te kennnen hebben gege
ven, dat de Surinaamse missie er niet
geheel in is geslaagd, de regeringsraad
der Ned. Antillen te winnen voor het
standpunt van Suriname in de diverse
vraagstukken, indien dit al het doel van
haar komst naar de Antillen mocht zijn
geweest. Naar men meent, zal de komst
van minister Kernkamp zeker verhelde
rend kunnen werken.
SCHIETPARTIJ IN JOHANNESBURG
Bii een vechtDartii tussen politie en
kleurlingen in Johannesburg ziin drie
kleurlingen gedood en vier gewond.
De politie werd met stenen aange
vallen. toen zij poogde de directeur
voor een tehuis van inheemsen te be
vrijden. De directeur wa5 gevangen ge
zet door de inheemsen, uit protest te
gen een verhoging van de huur.
Halve eeuwfeest Oud-Leiden
dringen, op iets meer tegenstand van de
Vietminh gestoten, nadat zy het belang
rijke wegenknooppunt Phu-to hadden
bezet.
Tengevolge van verbeterde weersom
standigheden konden Franse jachtbom
menwerpers strijdkrachten van de Viet
minh met bommen en mitrailleurvuur
aanvallen.
Door de sterkere tegenstand van de
Vietminh is de opmars van de Franse
troepen tot nu niet vertraagd. Het be
lang van Phu-to voor de bevoorrading
wordt geïllustreerd door het feit, dat de
Fransen Zondag in de omgeving van
deze plaats een rystvoorraad van 65.000
rantsoenen hebben gevonden.
Franse genietroepen voltooiden giste
ren een 300 meter lange pontonbrug
over de Zwarte Rivier, waarover artille
rie en tanks kunnen worden aangevoerd
Naar het schijnt heeft het Franse op
perbevel maar een beperkt aantal troe
pen in deze operatie ingezet, daar het
volgens kringen te Pariis mogelijk wordt
geacht, dat de Vietminh in het gebied
ten Noord-Oosten van Hanoi tot een of
fensief zal overgaan.
Franse militaire kringen toonden zich
vol vertrouwen, dat de nieuwe, naar de
overleden maarschalk de Lattre de Tas-
signy genoemde linie, iedere aanval uit
die richting zou kunnen afslaan Deze
nieuwe verdedigingslinie, die de haven
stad Haiphong beschermt, bestaat uit
152 bunkers die alle met artillerie zijn
uitgerust.
91ste Jaargang DINSDAG 4 NOVEMBER 1952 No. 27755
irecteur: J. W Henny
Ho (dredactie: B W Menkhorst en J Brouwer
dagblad voor leiden en omstreken
f.6per kwartaal: f 0 47 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507