LEIDSCH
DAGBLAD
Naties zeven jaar oud
Pinay stelt zich aarzelend
achter Schuman
Bevordering van de Zondagsrust
9
Biste Jaargang
DONDERDAG 23 OCTOBER 1952
No. 27745
Hirccteur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 6per kwartaal: f 0 47 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro No. 57053
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507
tehoud van de vrede
blijft hoofdzaak
onze correspondent te New York
dr P. G. J. Korteweg).
I in de komende maanden zal het mijn
ak zijn om behalve --ver Amerika
ook te schrijven over wat er gebeurt
da! kleine stuk internationaal gTond-
öled. waar de gebouwen Ier Verenigde
laties staan. Dat internationale ter-
'in, midden in New York. is geen nle-
landsland, het is „tedersland", en het
verheugend, dat in Amerika, in een
aat, die nooit lid van de Volkenbond
eeft' willen worden, de nieuwe wereld-
•"anisatie de warme sympathie van
,èlen bezit Weliswaar heeft le rechter-
lleugel van de republikeinse partij wel-
•c 'op met dit instituut, maar ander-
Ijds kan men in Amerika in het alge-
■'een met meer hoop en enthousiasme
Iver de V.N. horen spreken dan in
;uropa. waar men, door ervaring met
Volkenbond, misschien niet wijzer,
iaar toch wel pessimistischer gewor-
Morgcn (24 October) zal de -ileuwe
wereldorganisatie zeven jaar bestaan.
Dat is r-en dag van bezinning op de
waarden va», dit instituut. Van_ nuch
tere bezinning uiteraard. Opvijzeling
van gevoelens is altijd onjuist en ou
bij deze gelegenheid wel volkomen
misplaatst en misleidend zijn.
Slaat men het Handvest op, dan leest
r.cn bovenaan de eerste bladzijde het
oornaamsle doel van de organisatie der
l'erenigde Naties: „Komende generaties
redden van de gesel van de oorlog."
(iemand zal zo lichtzinnig zijn te me
ien, dat de VN. tot dusverre geslaagd
ijn in hun doel. Maar juist wanneer
nen zich bewust is van de spanningen
deze tijd, zal men deze internatio-
ontmoetingsplaats in ere willen
ouden. Al bestaat tegenwoordig het in-
nationale contact voor een deel uit
„isingen, dan nog lijken botsingen te
i»rkiezen boven helemaal geen contact.
Vant zelfs in de schampere en verbeten
aal van zekere hedendaagse diplomaten,
[unrien nog wel formuleringen worden
ervat, die tot een zekere internationale
[prstandhouding en ontspanning kun-
ien leiden. In de afgelopen zeven jaar
s dat. verscheidene malen duidelijk ge-
Korden.
Het zou niet juist zijn om de V.N.
.sluitend te beschouwen als een or
ganisatie om agressie te voorkomen
of de uitbreiding van gewapende con
flicten te beperken. In de strijd tegen
honger, ziekte en te lage technische
ontwikkeling hebben de V.N. in deze
eerste zeven jaar veel goed gedaan.
Daarom alleen reeds verdient dit
instituut alle steun.
hoofdzaak blijft toch: De poli
tieke strijd om het behoud van de
vrede.
KANS OP ONWEER.
Maar nadat dit alles is neergeschre
ven, moet er bij het begin van deze
levende algemene vergadering wel op
jïwezen worden, dat alle vredesdoel
einden v de V.N. ten spijt de at
mosfeer niet vreedzaam belooft te wor-
in de vergaderingen van dit najaar.
Iet name over Korea, over de
Uiteenlopende ontwapeningsvoorstellen,
over de behandeling van ras-groepen in
Zuid-Afrika en over de situatie in Tunis
en Marokko, zullen felle woorden ge
sproken worden. Het is niet alleen de
tegenstelling Oost-West, die oratorische
bliksems verwekt. De tegenstelling tus
sen ex-koloniale gebieden rn de 'anden,
Jie nog enigermate koloniserend zijn, is
e tweede vonken-verwekkende polari
teit.
En het gevaar is niet denkbeeldig, dat
b.v. Arabische of Zuid-Amerikaanse
landen, die eigenlyk in het commu-
JflPAH PIS BOtlEM-COHCUmtCflT
uvcrantics aan amirika....
WEERBERICHT
Vrij zacht weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Hall tot zwaar bewolkt met tUdeiyk
fnige regen Matige tot krachtige wind
lussen West en Zuid Vannacht nog tets
»8|Cm r Morsen overdag ongeveer de
zelfde temperaturen als vandaag.
(Opgemaakt te 10 uur).
24 October
Zon op: 7.20 uur; onder: 17 27 uur.
Maan op- 1351 uur: onder: 2059 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.15 en 18.34
nummer bestaat uit acht pagina's.
nistische kamp helemaal niet thuis
horen, toch in die sfeer terecht komen,
omdat zij met het Sovjet-bloc
stelling nemen tegen de staten met
„overzeese gebiedsdelen".
GEVAAR VAN BEVRIEZING
Sedert de assemblee van 1948 te Parus
had ik geen algemene vergadering
meer bijgewoond. Reeds in 1948 begon
nen de blokken van staten, die bij stem
mingen gewoonlijk één lUn trokken, zich
meer en meer af te tekenen. Maar nu
de koude oo.log enige jaren lang de in
ternationale relaties heeft verkild, blij
ken bepaalde landen nog vaster tot een
groep aaneengevroren dan In 1948. Dat
solidariteit betracht wordt in gévallen,
waar de vrije wereld van geen wijken
mag weten (Korea b.v.). is natuurlijk
voortreffelyk. Maar terwille van het
juridische en morele niveau der verga
deringen lijkt het mij van groot belang,
dat ieder land, telkens weer. zijn stem
uitbrengt volgens eigen overtuiging en
velden ter wereld. ZU zijn niet dom. Ze
hebben rechten of economie gestudeerd
en zijn al jaren in de politiek. Ze lezen
alleen nog maar getypte en gestencilde
documenten en eten doorgaans iets te
rijkelijk, omdat zij bij hun lunch of
diner en soms zelfs bij hun ontbijt,
politieke bondgenoten trachten te win
nen en vast te houden. Dat is, voor <-e
serieuzen, een zwaar leven. Veel minder
amusant dan sommige buitenstaanders
menen. Hoeveel van deze na-oorlogse
reizigers herinneren zich regels van
Shakespeare? Hoeveel van hen hebben
tijd om een hele dag door herfstbossen
te lopen? Wie van hen zit weieens
's middags van vier tot zes met een
bundel poëzie of met Gogolj voor een
haardvuur?
Dwaze vragen? Het is geloof ik niet
alleen de koude oorlog, die deze mensen
doet verstarren. Zij lezen veel, maar
verhezen hun taalgevoel. ZU reizen,
maar vinden nooit iets nieuws: Hotei
George V, Barbizonplaza of Hotel Natio
nal.
Er zün natuurlUk uitzonderingen (ook
onder de Nederlanders gelukkig i. Maar
hoe weinig sprekers vermyden afgezaag
de uitdrukkingen in hun speeches
(„paard achter de wagen spannen", en
dat soort). Hoe weinig sprekers zUn pit
tig en origineel. Op de lyst van gedele-
24 OCT. DAG VAN DE VERENIGDE NATIES
onafhankelUkheid. Dat in belangrijke
gevallen landen met gelUke Ideologie
gelijkgezind stemmen, is logisch en lof
felijk. Maar wanneer de leus gaat wor
den: „right or wrong my bloc" (gelük
of geen g"lyk, myn blok), dan verwekt
dat een geïrriteerde stemming en dan
gaan ook landen, die tot andere groe
peringen behoren, meer en meer een
verstijvende kuddegeest ontwikkelen.
Juist de staten, die, terecht, prat gaan
op hun vrUheid, zullen er goed aan
doen, wanneer daar aanleiding toe is, uit
het gelid te treden.
Gevoel voor nuance, soepelheid, fan
tasie, dat zUn de eigenschappen, die ae
gedelegeerden meer en meer behoeven.
Helaas bestaan er geen vitamine-tablet
ten voor de geest
REIZIGERS IN POLITIEK.
Wanneer men zulk een vergadering
eens rondkijkt, dan valt het op, hoeveel
iets te doorvoede, iets te oud lijkende
mannen, daar zitten. Velen zyn tussen
de veertig en vyftig. ZU dragen goede
donkere pakken, ze lopen op weinig
gebruikte schoenen iets te veel ach
terover: buik vooruit en actetas in de
hand. Zo lopen ze in de vergaderzaal,
in de mollige gangen van grote hotels
geerden mis ik nu ook al de Griek
Pepinelis, die in 1948, nu en dan verha
len uit de Odyssee ter toelichting ge
bruikt in zyn redevoeringen.
De grote figuren uit het openingsdebat
waren Acheson en Wysjinski Hun rede
voeringen waren niet sensationeel.
Acheson's rede was typisch een vastbe
raden pas-op-de-plaats (in ieder geval
vol te houden tot na de Amerikaanse
verkiezingen) en Wysjinski, hoewel zeer
fel, zeide toch niets nieuws over net
Atlantische verdrag en zyns inziens
agressieve bedoelingen van Amerika en
van de leidende kringen in Engeland
en Frankrijk. Kennelijk speculeerde hy
op de steun van de oppositie in beide
laaste landen. De volksfrontgedachte is
weer populair in de Sovjet-Unie.
Wijzigingen in agenda
De Verenigde Naties hebben besloten
onmiddellUk een algemeen debat te be
ginnen over de impasse in de Koreaanse
bestandsbesprekingen
Dit besluit werd genomen door
en in de wachtlokalen van alle vlieg- I nederlaag, die een Sovjet voorstel leed
Vrees voor verlies
Amerikaanse sympathie
De Franse minister-president Pinay
heeft in de commissie van buiten
landse zaken uit de Nationale Verga
dering verklaard, dat de huidige rege
ring. evenals de voorafgaande, steun
blijft verlenen aan de gedachte van de
Europese eenmaking. „De regering is
daarom beslcten voor het parlement
een verdrag te verdedigen, dat zy
ondertekend heeft en dat een organi
satie schept waaraan dringende be
hoefte bestaat. Zy zal de Nationale
Vergadering spoedig om ratificatie
verzoeken nadat een uiteenzetting van
de beweegredenen is opgesteld".
Verder wordt medegedeeld dat na
een „breedvoerig debat de premier en
de minister van buitenlandse zaken een
toelichting hebben gegeven op de basis
en de vorm van het verdrag"
Blijkens het communiqué heeft Pinay
bevestigd dat Frankrijk zich zal verzet
ten tegen elk Uno-debat over Tunesië.
Minister Schuman lichtte de commissie
leden in over de Frans-Duitse onderhan
delingen betreffende het Saargebied
Minister van voorlichting. Raymond
Marcellin, vertelde na de ongewoon
lange zitting van hel kabinet 4>.i uur!
nog aan de pers dat de twee verdra
gen aan de geëigende commissies van
de assemblee zullen worden voorgelegd
zodra Schuman namens de regering de
begeleidende verklaringen heeft opge
steld Eerst zullen die verklaringen nog
door het kabinet onder de loupe wor
den genomen, maar Marcellin gaf ie
verstaan dat hij verwacht dat de stuk
ken binnen enkele weken naar de com
missies kunnen worden gezonden.
In antwoord op een vraag of de rege
ring van plan is herzieningen in het
verdrag van de E.D.G, te verzoeken,
Ingelichte kringen zeggen dat het de
strategie van de regering is te wach
ten tot de storm geluwd is en tot de
Amerikaanse verkiezingen achter de
rug zyn, waarna de twee pacten aan
de commissies voor buitenlandse zaken
en nationale defensie der assemblee
zullen worden voorgelegd. Deze twee
commissies zullen weken zo niet
maanden voor de behandeling nodig
hebben, zodat het begin vblgend jaar
zou worden voor de assemblee zelf
met het debat kan beginnen.
Daar de zes naties, die het verdrag
op 27 Mei tekenden, beslisten dat de
ratificatie door de parlementen binnen
een half jaar haar beslag moest hebben,
was het kabinet er over eens dat een
nieuwe bijeenkomst van vertegenwoor
digers van het E D G -pact nodig is om
formeel tot verlenging van de termijn
te besluiten.
Ingelichte kringen zeggen dat het
kabinet lol de slotsom kwam dat men
de eisen van de rechtervleugel misschien
het best tegemoet kon komen door
zekere „protocollen" of „uitleggingen"
aan het verdrag te verbinden welke de
positie van Frankrijk zouden toelichten
zonder het verdrag te wijzigen Zij voeg
den hier aan toe dat de regering zal
blijven ijveren voor betere garanties
van de zijde der Verenigde Staten en
Engeland tegen de mogelijkheid van
Duits verraad.
Van beslissende invloed op het besluit
van de regering om geen terugtocht te
beginnen wat betreft deze fundamen
tele kwesties van buitenlandse politiek
was de overtuiging dat West-Duitsland
van plan is het EDG -verdrag te ratifi
ceren en dat Frankrijk haar positie t o.v.
de Verenigde Staten zou verzwakken.
om alle mogelijke voorrang te geven aan
een vredesprogram van Polen.
De Braziliaanse afgevaardigde Joao
Carlos Munlz merkte toen op. dat hier
door slechts overbleef om de hoogste
prioriteit te geven aan het debat over
Korea.
Dit besluit betekent dat ondanks de
a.s. presidentsverkiezingen in Amerika,
waardoor men de atmosfeer klimatolo-
gisch ongunstig achtte een dergelyk
belangrijk debat, thans de gehele Ko
reaanse crisis door de Uno besproken zal
worden
Het geheel Is eigenlyk enigszins de
schuld van handige druk van de Sovjets, I
die via het vredesprogram van Polen
het Westen er toe dwongen hun volle
dige steun te geven aan een spoedig al
gemeen debat over de Koreaanse kwestie.
Men verwacht dat minister Acheson
het debat vanavond op gang zal brén
gen met een volledig overzicht te geven
van het standpunt van de Verenigde
Naties inzake Korea en het indienen
van 'n uit twee delen bestaande resolu
tie. In deze resolutie zal gevraagd wor
den om goedkeuring van het optreden
van Amerika in de Koreaanse oorlog ten
behoeve van de Verenigde Naties en zal
een beroep om een vrede op voorwaar
den. gesteld door de Verenigde Naties
gedaan worden op de communisten.
Een Egyptische gedelegeerde heeft In
de politieke commissie meegedeeld, dat
de toestand in de Britse kolonie Kenya
een bedreiging vormt voor de vrede.
Hij noemde ook Zuid-Afrika een be
dreiging voor de vrede.
Er staat op het ogenblik echter geen
punt betreffende de situatie in Kenya
op de agenda van de Verenigde Naties.
De commissie besloot met 30 tegen 12
stemmen en 14 onthoudingen om he
kwestie van de behandelingen van per
sonen van Indiase afkomst in Zuid-Afri
ka en de kwestie van het rassenconflict
in de Unie als gevolg van de aparts-
heidspolitiek als punt twee en drie op
de agenda te zetten.
Deze twee punten stonden aanvan-
kelUk op de vyfde en zes de plaats op
de agenda.
Secretaris-generaal Trygve Lie heeft
een lid van het secretariaat, van de
Verenigde Naties en 10 andere perso
neelsleden geschorst, omdat zij gewei
gerd hébben vragen over communisti
sche activiteit te beantwoorden voor een
commissie van de Amerikaanse Senaat.
r m» f a
Gala-diner voor
maarschalk Juin
Ter gelegenheid van het bezoek dat
de opperbevelhebber van de N.A.T.O.-
landstrijdkxaohten in Centraal Europa
maarsohalk Juin thans aan ons land
brengt, is gisteravond in hotel „Des In-
des" te Den Haag een gala-diner gege
ven. Behalve de Franse maarschalk za
ten o.m. aan het diner aan de Minis
ter van Oorlog, ix C. Staf, de minister
van Binnenlandse Zaken, prof. dr L. J.
M. Beel, de minister van Uniezaken en
Overzeese Ryksdelen prof. dr W. J A.
Kernkamp, de chef van de Generale
Staf, luit.-gen. B R. P. F. Hasselman,
de voorzitter van het comité van ohefs
van staven, vice-admiraal jhr E. J. van
Holthe en vele andere autoriteiten.
Na afloop van het diner bevond ook
Prins Bernhard zich nog enige tyd on-
I der de gasten.
HM. de Koningin bezocht gister
middag de tentoonstelling „50 jaar
wonen" in het nieuwe Stadhuis te
Den Haag.
HM. bij een der maquettes van de
uitbreidingen van Den Haag.
Philippijnen geteisterd
Een typhoon heeft in het zuidelijk deel
van de Philippijnen 48 doden geëist en
voor een bedrag van twee en een half
millioen dollar schade toegebracht. De
typhoon bereikte een snelheid van ruim
100 myl per uur en men vreest dat het
dodencUfer verder zal stijgen. De eerste
berichten hebben nog slechts betrekking
op vier provincies. Duizenden houten en
bamboewoningen zyn platgelegd. In
totaal zyn negen provincies door do
typhoon geteisterd.
Geen openbare vermakelijkheid
vóór 1 uur
Verschenen is de Memorie van Antwoord van de Minister van Binnenlandse
Zaken, prof. L. J. M. Beel, op het voorlopige verslag der Commissie van Rappor
teurs uit de Tweede Kamer over het wetsontwerp „Voorschriften ter wegneming
van beletselen voor de viering van en ter verzekering van de openbare rust op
de Zondag (Zondagswet)".
De minister meent, dat het ontwerp, wanneer het wet geworden zal zyn,
hoezeer het de mogelijkheid biedt de eisen, welke het maatschappelyk leven stelt,
zoveel doenlijk te ontzien, in belangrijke mate zal bijdragen tot een ongestoorde
Zondagsviering en tot verzekering van de Zondagsrust. Het bevat daarvoor ver
schillende waarborgen, als het verbod van het hinderen op Zondag van gods
dienstoefeningen, het verbod om gerucht te verwekken, het verbod om vóór
13 uur openbare vermakelijkheden en politieke optochten en openluchtbijeen
komsten te houden en het verbod om door arbeid in beroep en bedryf de openbare
rust te verstoren. Het ligt in de bedoeling van de regering nauwgezette hand
having van de nieuwe Zondagswet te bevorderen.
Inderdaad geeft de huidige toestand
tot weinig of geen moeiiykiheden aan
leiding. Doch wel bestaat in brede krin
gen van ons volk onbevredigdheid over
de onvoldoende naleving van ae Zon
dagswet en vrees voor een toenemende
verstoring van de Zondagsrust. De mi
nister kan dan ook niet ondersohrUven
de mening, dat het Nederlandse volk
een Zondagswet feitelyk niet behoeft.
De Tweede Paas-, Pinkster- en Kerst
dag zUn in de wet niet onder Zondag
begrepen.
Bedoelde dagen hebben ln toenemen
de mate het karakter van uitgaansda
gen gekregen. Tegen een bevoegdheid
van de gemeenteraden, als in het voor
lopig verslag bepleit, om de Goede Vrij
dag en andere daarvoor in aanmerking
komende dagen met de Zondag gelUk
te stellen, bestaan by een groot deel
van ons volk overwegende principiële
bezwaren. Men aoht het niet aanvaard
baar, dat de locale overheid ook voor
die dagen het bijzondere regime van de
wet zou opleggen. De minister heeft on
der deze omstandigheden overwegend
bezwaar deze richting in te slaan.
De Nieuwjaarsdag, Hemelvaartsdag
en Eerste Kerstdag hebben voor een
aanzienlyk deel van onze bevolking zo-
De Franse en Vietnamese troepen
hebben zich teruggetrokken uit
Ngliia Lo. een van de belangrijkste
steunpunten van de Fransen in
Noordwest Tonkin. De strijd kroch
ten van de opstandige Vietminh-
beweging laten nog steeds niet af.
Het geweldige offensief, dat zij
enige tijd geleden inzetten, duurt
nog steeds voort.
Parachutisten, die deelnamen aan
de strijd om Nghia Lo. behorend bij
}jict leger van Vietnam, verlaten het
dorpje Bo-Sieng.
zeer het karakter van kerkelyke feest
dag. dat naar het oordeel van de mi
nister goede grond aanwezig is deze
dagen over de gehele linie met de Zon
dag gelijk te stellen.
By nota van wijzigingen wordt voor
gesteld ook het geven van gelegenheid
tot of het deelnemen aan politieke op
tochten en bijeenkomsten in de open
ludht te verbieden.
Een bepaling volgens welke in het al
gemeen alle openbare arbeid op Zondag
zal zyn verboden, is onder de huidige
omstandigheden niet aanvaardbaar.
Wat de sport betreft, zegt de minis
ter, dat ook de regering als ideaal
ziet verplaatsing van grote sportwed
strijden en demonstraties van soort
gelijk karakter van de Zondag naar
een dag in de week, een ideaal, dat
echter niet aanstonds kan worden
verwezenlijkt. De regering houdt in
tussen op dit vraagstuk het oog ge
vestigd.
Nieuwe vlaggen voor
Nederlandse H. C.
Aan de Nederlandse Hoge Com
missaris in Indonesië zyn in diens
ambtswoning door de chef protocol
van het ministerie van Buitenlandse
Zaken nieuwe vlaggen aangeboden
ter vervanging van de Nederlandse
vlaggen, die Vrijdag vernield werden.
De heer Lamping heeft zijn waar
dering voor dit gebaar uitgesproken.
Oostenrijkse crisis een feit
VERVROEGDE VERKIEZINGEN?
De Oostenrykse coalitie-regering is
afgetreden nadat de pogingen om een
compromis te bereiken over de begro
ting van het volgend jaar mislukt
waren kort voordat de termijn voor
het indienen van deze begroting om
middernacht verstreek.
De twee partijen, die deel uitmaakten
vande oudste ooalitie-regering van
Europa op het ogenblik, de socialisten
en de katholieken, konden het met el
kaar niet eens worden ondanks het feit
dat president Theodor Koerner ben nog
verzocht had de partij-geschillen te
laten varen en ln functie te blyven tot
na de algemene verkiezingen, die op
26 April het volgend jaar gehouden
worden.
Men verwacht dat president Koerner
aan de katholieke volksparty, die de
sterkste is. zal verzoeken een Interim
regering te vormen Men verwacht ook
dat belde partyen het parlement zullen
vragen een vroegere datum aan te wil
len wUzen voor de as. verkiezingen.
De socialistische vice-kansel!er Adolf
Schaerf verklaarde aan verslaggevers dat
de onderhandelingen waren afgebroken
nadat zyn party geweigerd bad een
compromis aan te gaan op twee pun
ten: het besnoeien van de huren en
pensioenen en practlsch stopzetten van
de huizenbouw welke Kamitz bad wil
len vragen als een middel om het te
kort te dekken.
Schaerf gaf eohter te verstaan, dat
de partU-verschillen niet onverzoeniyk
waren en dat hernieuwde onderhande
lingen wellicht een nieuwe coalitle-re-
rerlng tot gevolg zouden kunnen heb
ben. HU zei dat slechts deze vorm van
coalitie garant kan zyn dat de sociale
vrede ln het lanc bewaard blijft.
De staatssecretaris van het ministe
rie van binnenlandse zaken Fcdinand
Graf zei, dat tegen einp Januari de
vroegste datum was die mozelUk was
voor het houden van verkiezingen.
